MINH TRIET UNG XU HO CHI MINH

<span class='text_page_counter'>(1)</span>B¸c dùa vµo lêi bµn cña Khæng T M¹c. “Đảm dục đại nhi tâm dục tiểu TrÝ dôc viªn nhi h¹nh dôc ph¬ng Niêm niệm nh lâm địch nhật T©m t©m thêng tù qu¸ kiÒu th×” §Ó nãi vÒ nh©n c¸ch ngêi c¸n bé: “Sù dòng c¶m. T©m hån tinh tÕ trong s¸ng. TrÝ tuÖ toµn diÖn v÷ng vµng Hành động hiệu quả” 12.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Nhân cách “Con ngời hiện đại” theo tâm lý học Mỹ hiện đại Hµi hßa bèn chØ sè: IQ – EQ – AQ - CQ CQ (Hµnh dôc ph¬ng). IQ (TrÝ dôc viªn). Con ngêi hiện đại. EQ (T©m dôc tÕ). AQ (Đảm dục đại) 13.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 10/. Víi nguyÔn h¶I thÇn n¨m 1946. (NHT) Hå ChÝ Minh - HÇu ChÝ Minh - NguyÔn ChÝ Minh, đồng chí tam minh, minh thả chí. (HCM)  T«i c¸ch m¹ng - Cô c¸ch m¹ng - Nã c¸ch m¹ng, chóng ta c¸ch m¹ng, m¹ng ph¶i c¸ch. (Hồ Chí Minh, Hầu Chí Minh, lỡng vị đồng chí, chí giai minh. Ng· c¸ch mÖnh, nhÜ c¸ch mÖnh, toµn gia c¸ch mÖnh, mÖnh tÊt c¸ch) 22.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 5/1946:. NHT: “Gặp gỡ đờng đời anh với tôi Hai vai g¸nh nÆng c¶ hai vai Tuy riªng Nam B¾c, riªng bê câi Cïng mét «ng cha, mét gièng nßi. Nhỡ bớc đành cam thua nửa ngựa, Thµ h¬n miÖng thÕ nãi mêi voi. MÊy lêi tr©n träng «ng ghi nhí. Níc ngîc, bu«ng c©u khÐo mÊt måi”. 23.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 5/1946:. HCM: “Gặp gỡ đờng đời anh với tôi Đờng đời gai góc phải chia hai. §· sinh tai m¾t, sinh ®Çu ãc. H¸ bá th©n yªu, bá gièng nßi. Tr¸ch kÎ ®a th©n vµo miÖng cäp, Tôi đành ghé đít cỡi đầu voi. Tµn cê míi biÕt tay cao thÊp, H¸ ph¶i nh ai c¸ thÊy måi”. 24.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 11/. Víi c¸c thµy gi¸o trêng liªn ch©u, trờng đại thanh (hà nội) năm 1962. Nh÷ng thµy gi¸o nµy kh«ng “S hinh” mà họ đã “Sinh h” S hinh: Ngêi thµy cao quý. 25.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 12/. Với nhóm học sinh “tập viết” (nam định) năm 1946 (Lª Quý An – Vò V¨n T¶o). “ý tø nªn râ rµng Lêi lÏ nªn phæ th«ng C©u ch÷ nªn ng¾n gän Chóc c¸c ch¸u thµnh c«ng” B¸c Hå 26.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 13 “D©n téc viÖt nam m·i m·i tù hµo vÒ hå chÝ minh NÒn v¨n minh nh©n lo¹i cña thÕ kû xx tù hµo vÒ vÜ nh©n hå chÝ minh” (Stenson.N÷ sö gia Mü). 27.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Xin cho phÐp t«i mÆc chiÕc ¸o dµi cña ngêi mÑ ViÖt Nam, ngời mẹ đã sinh ra những anh hùng của nhiều thời đại chống ngoại xâm để bảo vệ tổ quốc thân yêu của mình và ngày nay có một ngời mẹ đã sinh ra thiên tài Hồ Chí Minh. Bà cũng đã mặc tà áo này. Hôm nay tôi mặc tà ¸o nµy kh«ng ph¶i chng c¸i cña sang träng cña ngêi ViÖt Nam tÆng cho t«i; ®©y lµ sù ngìng mé mét s¾c phôc d©n tộc, mà cha có một sắc phục nữ nào lại đẹp, có văn hoá vÒ bÒ dµy truyÒn thèng, thanh lÞch nh chiÕc ¸o dµi ViÖt Nam. 28.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Tõ Mü t«i sang Th¸i Lan vµ vµo thµnh phè Hå ChÝ Minh thấy ngỡ ngàng khi nhìn thấy nữ sinh các trờng đều mặc áo dài những chiếc áo dài tuyệt đẹp. Tôi nh bị thôi miên cứ đứng nhìn ngây ngất những tà áo dài mềm mại trên thân hình rất đẹp của các nữ sinh. Trong khi đó một cảm giác buồn tơng phản đột nhiên xâm chiếm trong tôi một cách bất ngê khi t«i thÊy nhiÒu chÞ em kh¸c sèng t¹i thµnh phè nµy mặc những bộ đồ mà những ngời phụ nữ Mỹ chúng tôi đã nÐm ®i tõ thËp kû 60 s¸ng thËp kû 70 kh«ng d¸m mÆc v× xÊu hổ; khi ra Hà Nội tôi hiểu đợc bề dầy nền văn minh sông Hång, nhng kh«ng gièng nh thµnh phè Hå ChÝ Minh, phô n÷ Ýt mÆc ¸o dµi phÊn son, hä mÆc quÇn ¸o gièng nh phô n÷ Bangkok vµ Philippines. 29.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Hồ Chí Minh là ngời mà tôi dành nhiều thời gian nhất trong đời nghiên cứu lịch sử của tôi, cố tìm hiểu cho đợc đích thực tính c¸ch cña Ngêi. T«i thuéc thÕ hÖ tuæi con ch¸u cña B¸c Hå ChÝ Minh, cho phép tôi đợc ca ngợi lời ca muộn mằn của ngời con gái hËu thÕ. Tôi đã tự bỏ tiền túi ra để đi Mỹ sang Pháp và Liên Xô (cũ) những nơi mà Bác Hồ đã đặt chân tới đó, để tìm những di tích gốc về Hồ Chí Minh. Tôi đã ở Liên Xô (cũ) một thời tơng đối lâu để nghiên cứu về Bác. Khi về Mỹ tôi lại đi từ New York đến các đảo của vùng Đông bắc châu Mỹ nơi Bác Hồ đã đi tàu xuyên đại dơng đến đó. Tôi quyết tâm đi tìm cho đợc lai lịch văn hoá Hồ Chí Minh mặc dù ngày đó ngời ta đã cha thừa nhận Ngời là danh nh©n v¨n ho¸ cña thÕ kû. 30.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Qua nghiªn cøu t«i thÊy r»ng: - Bác chọn việc bồi bàn trên tàu là để có điều kiện đi đến đợc nhiều nớc. - B¸c chän viÖc lµm ë kh¸ch s¹n lµ n¬i cã ®iÒu kiÖn tiÕp xúc đợc với nhiều chính khách. Thế nhng ngời ta hiểu sai rằng Bác Hồ làm đủ nghề để kiếm sống là không đúng. Khi tôi đến Luân Đôn tìm hiểu và thấy Nguyễn ái Quốc kết thân với một số đại văn hoá, các nghệ sĩ danh tiếng nh R«manh - R«l¨ng, vua hÒ S¸c - l«" Ngời ta đồn rằng cụ Hồ biết 26 thứ tiếng, nhng theo kết qu¶ t×m hiÓu cña t«i th× Ngêi biÕt kh¸ sµnh sái 12 thø tiÕng. 31.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Tôi xin ca ngợi lời ca đẹp nhất về Ngời, sau khi tôi đã đi đến những nơi có dấu chân Ngời đi qua, gặp lại những ngời đã biết về Ngời và đi đến kết luận rằng Hồ Chí Minh lúc còn trẻ là một thanh niên rất đẹp trai, cho nên hiện giờ t«i vÉn cø m¬ íc vÒ Ngêi. V× vËy h«m nay t«i ngìng mé Ngời bằng cả đầu óc khoa học của tôi đồng thời bằng cả tr¸i tim cña mét ngêi con g¸i hËu thÕ. Khi tôi đã yêu Ngời và tôi kính Ngời ở góc độ khoa học thì tôi nghĩ ngay đến tợng Thần Tự do ở quê hơng tôi. Tôi là nhà sử học, tôi đã lật ra xem những trang ghi cảm tởng của mọi chính khách khi họ đến tham quan và chiêm ng ìng tîng ThÇn Tù do vµ ca ngîi ThÇn Tù do, 32.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Nguyễn Tất Thành khi đến New York cũng đã đến chiªm ngìng tîng ThÇn Tù do vµ nh mäi chÝnh kh¸ch, sau khi đến tham quan Thần Tự do đều ghi cảm tởng bằng nh÷ng lêi ca ngîi: "Ng«i sao táa s¸ng trªn vßng NguyÖt quÕ lµ ¸nh s¸ng tù do..." Duy chỉ có Nguyễn Tất Thành đến xem thần Tự do nhng nh×n xuèng díi ch©n tîng vµ ghi: “¸nh s¸ng trªn ®Çu thÇn Tù do táa réng kh¾p trêi xanh, cßn díi ch©n tîng thÇn Tù Do th× ngêi da ®en đang bị chà đạp. Bao giờ ngời da đen đợc bình đẳng với ngời da trắng? Bao giờ có sự bình đẳng giữa các dân tộc? Và bao giờ ngời phụ nữ đợc bình đẳng với nam giíi." 33.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Duy nhÊt chØ cã NguyÔn TÊt Thµnh nh×n xuèng ch©n t îng thÇn Tù Do vµ ghi l¹i nh÷ng ý kiÕn trªn. NguyÔn TÊt Thµnh nh×n sè phËn con ngêi kh«ng chiªm ngìng hµo quang táa s¸ng tõ bøc tîng ThÇn Tù do. ChÝnh v× thÕ mµ hôm nay tôi đến đây tìm đến con ngời này: Hồ Chí Minh để xem giữa lời nói và việc làm của Ngời có tơng phản kh«ng? Hå ChÝ Minh qu¶ thËt lµ con ngêi mµ lêi nãi vµ viÖc làm đi đôi. Tôi đã vào nhà ở của Ngời, lục tìm của riêng cña Ngêi, Ngêi kh«ng cã cña riªng. ThËt rÊt l¹ vµ hiÕm thÊy. 34.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Chính khách nào khi cầm quyền đều ban hành sắc lệnh tôn trọng và bình đẳng cho phụ nữ nhng khi sắc lÖnh ký xong th× b¶n th©n hä l¹i sèng tr¸c truþ cho phÐp phát triển kỹ nghệ "đàn bà". Thậm chí một vị Tổng thống có đến 3, 4 tình nhân. Duy nhất chỉ có Nguyễn Tất Thành đứng trớc tợng Thần Tự do ghi những điều trên khi mình cßn lÇm than, råi khi m×nh lµm Chñ tÞch mét níc vµ khi qua đời Ngời vẫn giữ đợc sự trong sáng về đời t. Con ngời khi làm chủ tịch nớc 24 năm đến lúc qua đời trên giờng không có hơi ấm của tình cảm gia đình.. 35.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Hồ Chí Minh là một ngời cộng sản vĩ đại, là một siêu nhân. Ngời càng vĩ đại hơn chỗ Ngời là một con ngời bình thêng sèng hoµ lÉn vµo trong cuéc sèng cña x· héi chø kh«ng ph¶i siªu phµm. Tôi đọc nhiều t liệu về Ngời và biết Ngời đợc nhiều phụ n÷ yªu. Bµ Larec theo ®uæi NguyÔn ¸i Quèc nhiÒu n¨m trong những đêm đi họp chi bộ về, hai ngời đi bên nhau trên bê s«ng Saine, bµ tá t×nh mµ NguyÔn ¸i Quèc kh«ng mÒm lòng. Khi bà qua đời để lại cuốn nhật kí, tôi đợc đọc quyển nhật kí đó và hiện giờ con gái bà đang giữ. Con bà cũng nói víi t«i "MÑ t«i yªu NguyÔn ¸i Quèc". Đấy tôi phải đi tìm cho đợc những bằng sử sau này mới đủ cơ sở khẳng định nhân cách một con ngời của thời đại "Đúng Hồ Chí Minh là nhân cách của một thời đại". 36.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Tôi cũng đến khách sạn Boston Đông Bắc nớc Mỹ, nơi Nguyễn Tất Thành ở đó làm thợ nặn bánh mì gần một năm trời và sau này chính các nhà đại văn hoá châu Âu qua Mỹ đều ở khách sạn này. Nguyễn Tất Thành đã ghi lại tên tất cả những chính khách đến ở trong khách sạn Boston. ở đây có một cô gái quốc tịch Mỹ gốc Pháp tên là Cô-lét đã yêu say đắm Nguyễn Tất Thành. NguyÔn TÊt Thµnh rÊt thÝch nghe h¸t vµ xem kÞch, nhÊt lµ kÞch cæ ®iÓn. §îc biÕt Hå ChÝ Minh rÊt yªu nghÖ thuËt vµ t©m hån nghÖ thuËt rÊt phong phó, nhng NguyÔn TÊt Thµnh rêi n ớc ra đi không để hoạt động chính khách mà Ngời đi tìm đ êng cøu níc. C«-LÐt mong Thµnh g¾n bã vµ kÕt h«n víi m×nh. Nhng Thµnh tõ chèi. Thµnh an ñi C«-LÐt vµ t©m sù v× đã có ngời yêu ở quê nhà, anh không muốn mình phụ nghĩa ngời con gáI đó 37.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Vừa rồi tôi có đọc một bài hồi ký đăng trên Tạp chí Lịch sử qu©n sù cña ViÖn Qu©n sù Hoa K× do mét sè sÜ quan Anh - Mü trong đội quân của đồng minh khi sang Đông Dơng đóng ở Cao B»ng cã dÞp tiÕp xóc víi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. T¸c gi¶ tËp håi kÝ "T«i sèng c¹nh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh" tõ nh÷ng ngµy ®Çu khëi nghÜa kÓ l¹i: Chóng t«i cã hái, Kh«ng ph¶i tß mß mµ trªn danh nghĩa là đàn ông với nhau: Tại sao Chủ tịch không lấy vợ, không lập gia đình? Hồ Chí Minh trả lời một cách chân tình và thân mật: "Khi còn trẻ phải đi hoạt động cách mạng, khi giành đợc độc lập thì đã già, nên không dám tính chuyện đó.. 38.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Thµnh cho chóng t«i biÕt: Trớc khi ra đi, Thành có yêu một ngời con gái, ngời con gái đó cũng rất yêu Thành. Nhng họ phải dừng lại chuyện yêu đơng. Sau nhiều năm mất liên lạc, Thành không biết ngời con gái đó đang ở ®©u, cßn hay mÊt. Nh vËy ngêi ta thÊy B¸c Hå lµ mét ngêi còng nh mäi ngêi, cũng khát vọng tình yêu, cũng mong muốn có mái ấm gia đình, nếu có ai đó cho rằng những cái đó là nhỏ bé làm cho Bác Hồ kém vĩ đại là không đúng. Vì chính những cái đó tôn thêm Bác càng vĩ đại: nhất là trong thời đại hiện nay, một số đông ngời đã tha hoá do chạy theo cuộc sống hởng thụ vật chất, bất chấp cả nhân phẩm đạo đức. 39.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Tôi đã đi Quảng Châu và tôi biết Nguyễn ái Quốc còn có một ng êi yªu n÷a tªn lµ LÝ Ph¬ng Liªn (bÝ danh), th kÝ cña §«ng Ph¬ng Bé thuéc Côc Ph¬ng Nam lµ vî cña Lý Thuþ (B¸c Hå) ë phè V¨n Minh, Qu¶ng Ch©u, Trung Quèc. Thùc tiÔn cuéc sèng cã nh÷ng viÖc nh×n thÊy tËn m¾t cha h¼n lµ thËt. Khi «ng Ph¹m V¨n §ång cïng mét sè ngêi trong tæ chøc ViÖt Nam Thanh niªn C¸ch m¹ng §ång chÝ Héi sang dù mét kho¸ häc chÝnh trÞ t¹i nhµ sè 13 phè V¨n Minh còng t ëng Lý Ph¬ng Liªn lµ vî cña Lý Thuþ, nhng sau míi biÕt thùc tÕ không phải nh vậy, đây chỉ là việc nguỵ trang để che mắt mật thám.. 40.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Tôi không coi vấn đề này quan trọng, tuy vậy thời gian tôi đến Liên X« (cò) t«i còng biÕt cã mét c« g¸i Nga yªu Ngêi, yªu tíi møc bµ ta không lấy đợc Nguyễn ái Quốc và suốt đời ở vậy cho đến già rồi chết. Có một nhân chứng ngời Nga đợc bà này tâm sự kể lại với tôi rằng: “Hä yªu nhau nhng kh«ng d¸m lÊy nhau, NguyÔn ¸i Quèc nói lấy vợ thì phải để lại địa chỉ, phải có con, phải có trách nhiÖm lµm chång, lµm cha, vµ råi thÕ nµo mËt th¸m còng ph¸t hiÖn ra”.. Cho nên Nguyễn ái Quốc không lấy vợ và bà Nga đó cũng không lÊy chång. D©n téc ViÖt Nam m·i m·i tù hµo vÒ Hå ChÝ Minh, nÒn v¨n minh nhân loại của thế kỷ XX này tự hào có một vĩ nhân đợc cả thế giới phong tÆng anh hïng gi¶i phãng d©n téc vµ danh nh©n v¨n ho¸ kiÖt xuÊt Hå ChÝ Minh m·i m·i lµ tÊm g¬ng s¸ng vÒ nh©n c¸ch mét con ng ời Thời đại cho mọi thế hệ mai sau. T.C dịch Bài đã đăng trên báo PNVN 1/1/1997 41.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> 14 hµnh tr×nh ®i t×m cè nh©n cña vÜ nh©n. 42.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> S¬n Tïng kÓ Lª Thä B×nh ghi c«ng bè trªn "Trªn giíi míi" sè Xu©n 1997 ý định phải tìm cho ra một ngời phụ nữ có tên là Lê Thị Huệ - ngời b¹n g¸i th©n thiÕt thêi thanh niªn cña B¸c Hå - xuÊt hiÖn trong t«i thËt ngÉu nhiªn. §ã lµ vµo n¨m 1948, trong mét lÇn trß chuyÖn, bµ Nguyễn Thị Thanh, chị ruột Bác Hồ có kể với tôi rằng: khi nhận đợc ®iÖn tõ miÒn Nam gëi ra b¸o tin cô NguyÔn Sinh S¾c èm rÊt nÆng, bµ liền khăn gói lên đờng vào Nam, nhng khi tới nơi mới biết cụ Sắc đã qua đời và đã đợc chôn cất. Nhờ có cô Huệ rất nhiệt tình đa bà đi đến tËn Cao L·nh t×m kiÕm míi t×m ra mé bè. C« HuÖ th¬ng cËu Thµnh, bà Thanh không biết gì, khi vào trong đó mới hay. 43.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> Gia đình ông Diệp Văn Cơng, rồi gia đình cụ Hồ Tá Bang cø vun vµo cho cËu Thµnh, nhng cËu Thµnh l¹i cha chÞu dõng l¹i mét chç. CËu nh con chim b»ng cßn muèn cÊt c¸nh bay xa. CËu Thµnh còng th¬ng c« HuÖ l¾m. T«i ghi l¹i chi tiÕt nµy vµo cuèn sæ tay vµ b¾t ®Çu t gi©y phót Êy nung nÊu mét quyÕt t©m ph¶i t×m cho ra ngêi phô n÷ có tên là Lê Thị Huệ mà bà Thanh đã kể. Sau giải phóng miền nam 1975, tôi đến Sa Đéc và gặp đợc cụ Nguyễn Thành Mậu. Cụ Mậu là ngời đứng ra tæ chøc x©y l¨ng cô Phã b¶ng NguyÔn Sinh S¾c. Cô MËu cho t«i biÕt mét chi tiÕt hÕt søc lý thó lµ nÕu muèn t×m tung tÝch bµ Lª ThÞ HuÖ h·y lªn Sµi Gßn t×m bµ Hå Têng V©n vµ «ng Lª H¬ng. ¤ng H¬ng lµ mét häc gi¶ thêi tríc tõng lµm t¹i mét c¬ quan v¨n ho¸. 44.

<span class='text_page_counter'>(26)</span> Ông Hơng đã đa tôi giới thiệu với bà cô ông ấy. Bà này thờng hay ®i chïa vµ nãi cã quen mét nhµ s tªn lµ Lª ThÞ HuÖ vµ cßn khẳng định với tôi rằng nhà s này thời trẻ rất nặng tình với chàng thanh niªn NguyÔn TÊt Thµnh. Theo sự chỉ dẫn cặn kẽ của bà, tôi đã vào chùa và gặp đợc nhà s Lê Thị Huệ. Tuy nhiên s Huệ đã khớc từ kể lại chuyện cũ cho t«i nghe. Sau hµng th¸ng trêi l©n lµ trß chuyÖn, råi thuyÕt phôc vµ ®a cho bµ xem rÊt nhiÒu ¶nh chôp vÒ c¸c chuyÕn c«ng du của Bác Hồ trong đó có tôi, bà mới tin rằng tôi là ngời có vinh dự đ îc nhiÒu lÇn lµm viÖc bªn c¹nh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. Tuy nhiªn tr íc khi kÓ cho t«i nghe c©u chuyÖn vÒ mèi t×nh cña c« HuÖ víi anh Nguyễn Tất Thành, bà dặn tôi tuyệt đối không đợc viết, cũng nh không đợc nói cho ai biết khi bà còn đang sống. Vì, theo bà, "hiện nay c¶ d©n téc ViÖt Nam ®ang t«n thê B¸c Hå, nÕu nãi ®iÒu nµy ra thì sẽ có ít ngời nghĩ rằng tôi có vơ vào để rồi đòi hỏi chế độ, chính sách, u đãi gì đây". 45.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> Råi bµ kÓ: "T«i lµ häc trß cña cô phã b¶ng, häc ch÷ nho t¹i Viện 1 trờng Đông Ba (Huế), thời bấy giờ cha tôi làm quan ở đó. Sau này tôi gặp anh Thành và tôi đã tôn thờ con ngời ấy suốt cả cuộc đời (cụ thở dài), con ngời ấy thật đáng yêu, đáng kính. Nhng có lẽ do số phận đã không cho chúng tôi đợc bên nhau. Khi chia tay nhau, chóng t«i kh«ng høa hÑn g× mµ chØ nãi sau nµy cßn sống trở về sẽ tìm lại nhau. Một vài năm sau đó, tôi nhận đợc tin Nguyễn Tất Thành đã chết tại Hồng Kông. Tôi đau đớn vô cùng. Nhng råi m·i tíi n¨m 1948, t«i míi nhËn ra NguyÔn ¸i Quèc chÝnh là anh Thành. Anh cũng không gia đình, vợ con. Tôi cảm thấy xót xa. Không hiểu sao từ bé tôi đã thuộc lòng hai câu thơ của Hải Th îng L·n ¤ng viÕt khi «ng tõ quª (S«ng Lam - NghÖ An) vÒ H¶i D ¬ng th¨m l¹i chèn cò: 46.

<span class='text_page_counter'>(28)</span> "NhÊt tiÕu t×nh ®a lu l·nh lÖ. Song m©u xu©n tËn hiÖn h×nh hoa". (Mét nô cêi giµu t×nh c¶m, níc m¾t ch¶y. Khi vÒ giµ hai con mắt đã mờ nhng hình ảnh ngời yêu đầu tiên vẫn vẫn hiện lên). Nh÷ng c©u th¬ nµy nh mét øng mÖnh cho sè phËn cña t«i. T«i vµo chïa vµ ®em theo h×nh ¶nh anh Thµnh. Có lần trong một buổi trò chuyện, bà Huệ hỏi tôi, sau một đắn ®o: "¤ng ë c¹nh cô Hå nhiÒu n¨m, cã khi nµo thÊy cô nh¾c hai ch÷ t×nh yªu kh«ng?". T«i nãi: "Cã chø ¹!". Bµ l¹i hái: "ThÕ sao kh«ng bao giê thÊy b¸o chÝ nãi g× c¶? B¸o chÝ bÞ cÊm µ?". T«i kÓ cho bµ nghe r»ng, bµ NguyÔn ThÞ Thanh (chÞ ruét b¸c Hå) khi ra B¾c cã kÓ cho B¸c nghe lµ trong lÇn vµo Nam t×m mé cô NguyÔn Sinh S¾c cã gÆp bµ (tøc c« HuÖ). 47.

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Sau này, có những lần Bác đã hỏi ông Bùi Công Trừng và Ung Văn Khiêm về cô Huệ, nhng cả hai ông đều nói chỉ biết rằng cô Huệ còn sống và đã đi tu, còn không biết thêm một thông tin nµo n÷a c¶. B¸c nghe xong råi thë dµi. Bµ HuÖ r¬m rím níc m¾t khi nghe t«i nãi trong phßng lµm viÖc cña B¸c bao giê còng cã c¾m hoa huÖ. LÇn Êy bµ HuÖ cßn hái: "ThÕ cã lÇn nµo cô Hå nãi g× vÒ t«i kh«ng?". Tôi nói với bà: "Năm 1962 Đoàn đại biểu miền Nam ra thăm Bác, Bác đã nói: "Miền Nam luôn trong trái tim tôi" Với tình cảm chung, Bác đau đáu nhớ đồng bào miền Nam ruột thịt. Mẹ B¸c mÊt ë miÒn Nam, bªn bê s«ng H¬ng. Bè B¸c mÊt bªn bê sông Tiền. Và nơi đó còn có một mối tình" Trong một bài thơ Bác viÕt:" 48.

<span class='text_page_counter'>(30)</span> V©n ñng trïng s¬n s¬n ñng v©n Giang t©m nh kÝnh tÞnh v« trÇn Bồi hồi độc bộ Tây Phong Lĩnh Giao väng Nam thiªn øc cè nh©n. Sau này hai chữ cố nhân đợc ngời ta dịch là bạn xa. Nói Êp «m m©y m©y Êp nói Dßng s«ng g¬ng s¸ng bôi kh«ng mê Båi håi d¹o bíc T©y Phong LÜnh Tr«ng l¹i trêi Nam nhí b¹n xa Thấy bản dịch không lột tả đợc đúng ý của mình, Bác đã dịch l¹i, lÊy tªn bµi lµ Nhí ngêi yªu vµ ký tªn lµ T. Lan. M©y «m nói, nói «m m©y Dßng s«ng s¹ch ch¼ng m¶y may bôi hång Båi håi d¹o bíc T©y Phong Tr«ng vÒ cè quèc ch¹nh lßng nhí ai.. 49.

<span class='text_page_counter'>(31)</span> Nhí ai ë ®©y lµ chØ nhí ngêi m×nh yªu. §¹i thi hµo NguyÔn Du đã viết trong truyện Kiều: "T×m ®©u cho thÊy cè nh©n. LÊy c©u vËn mÖnh khu©y dÇn nhí th¬ng" Tôi nói tới đây thì bà Huệ khóc. Một ngời già 80 tuổi đã khóc khi nãi vÒ t×nh yªu! T«i ch«n chÆt c©u chuyÖn nµy trong lßng nhiÒu n¨m trêi v× đã hứa với bà Huệ là không đợc công bố bất kì một t liệu gì về bµ khi bµ cßn sèng. Gi÷ lêi nguyÒn, m·i tíi n¨m 1981, tøc lµ một năm sau khi bà Huệ qua đời, tôi mới cho ra đời cuốn Búp sen xanh trong đó kể lại mối tình của anh Nguyễn Tất Thành vµ c« ót HuÖ (Lª ThÞ HuÖ). 50.

<span class='text_page_counter'>(32)</span> 15/. Nh÷ng gi©y phót cuèi cïng cña B¸c Hå Lêi kÓ cña b¸c sÜ NguyÔn ThÞ Oanh Tríc h«m t«i h¸t B¸c nghe, §¹i tíng Vâ Nguyªn Giáp cùng vợ là cô Đặng Thị Bích Hà đến thăm Bác ôm theo một bó hoa huệ cắm vào lọ đặt bên đầu giờng Bác n»m. S¸ng h«m sau, qua mét c¬n cÊp cøu, B¸c tØnh l¹i. B¸c nãi khe khÏ: Ch¸u h¸t B¸c nghe mét bµi d©n ca. Tôi xúc động quá tha với Bác: Cháu không biết hát dân ca B¸c ¹. B¸c l¹i b¶o: -Ch¸u h¸t ru em vËy. 51.

<span class='text_page_counter'>(33)</span> T«i cµng lóng tóng: - Ch¸u còng kh«ng biÕt h¸t ru em, tha B¸c. B¸c nãi nh mét ®iÒu c¨n dÆn: - Ch¸u sÏ lµm mÑ, nªn biÕt h¸t ru cho con ngñ, ch¸u ¹. Chú Vũ Kỳ đỡ lời tôi: -Tha Bác để cháu Oanh hát Bác nghe một bài của anh chÞ em tæ v¨n nghÖ ViÖn 108 míi s¸ng t¸c. B¸c gËt ®Çu: - Còng tèt: 52.

<span class='text_page_counter'>(34)</span> Tôi đã hát Bác nghe bài: Đón thư Bác. Hát đợc hÕt lêi thø nhÊt. Chó Vò Kú ra hiÖu cho t«I ngõng l¹i. Bác xúc động. Bác nâng cánh tay lên để vỗ tay hoan h«, nhng B¸c kh«ng cÊt lªn næi. B¸c nhê chó Vò Kú: - Chó ®a B¸c mét b«ng huÖ: TôI cố nén không để bật lên tiếng khóc sung sớng và xúc động khi hai tay đón nhận bông hoa huệ từ tay B¸c cho. (Trich tõ ”B¸c vÒ” S¸ch cña nhµ v¨n S¬n Tïng tr 266-267). 53.

<span class='text_page_counter'>(35)</span> 16/. HuÖ lµ tªn hoa (Nhà thơ quân đội Phạm Ngọc Cảnh) VÉn hoa Êy gãc bµn th¬m lÆng lÏ Nh B¸c ®i d¨m b÷a sÏ quay vÒ HoÆc lµ mét ngêi kh«ng bao giê gÆp l¹i ¢m thÇm hoa gäi ChØ riªng m×nh B¸c nghe Con đã đến bao lần Khi chÐp bµi ca víi mét nh¹c sÜ Khi chÐp lêi b×nh víi ®oµn lµm phim Quªn phÝa sau lng mµu huÖ tr¾ng 54.

<span class='text_page_counter'>(36)</span> Nh m¾t ai ®ang nh×n Sö kh«ng chÐp th× nay con t×m Quanh nhµ sµn cã lan, cã méc Quanh ao c¸ cã nhµi, sen, bôt mäc … Bác cho màu hoa huệ đến gần hơn Kh«ng ph¶i mét tÇm tay Bác cho hoa đến gần hơi thở Khi hoµng h«n che tÝm khu vên Bác cũng có thời mời tám, đôi mơi, hai nhăm, ba mơi… B¸c còng cã câi v« cïng Cánh bay và chiếc cành đón đậu. 55.

<span class='text_page_counter'>(37)</span> Ngì hoa nµy liªn quan Vµ lÆng im nh mét lêi yªu dÊu Bíc sãng quª h¬ng hoa xuyªn thÊu VÒ mét ®iÒu kh«ng thÓ nãi ra Xin cứ thế thiên niên rồi vạn đại Nghe trong giã, trong ma Trong lßng ngêi gäi m·i HuÖ lµ tªn hoa … ¢m thÇm hoa gäi ChØ riªng minh B¸c nghe 56.

<span class='text_page_counter'>(38)</span>