TKMH Chẩn Đoán Bảo Dưỡng Ly Hợp Toyota Hiace
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU
Trong những năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam đang vươn lên hoà nhập với nền
kinh tế thế giới. Bên cạnh sự phát triển của các nghành kinh tế khác thì nghành vận
tải ôtô cũng có chuyển biến không ngừng.
Cùng với sự đa dạng về chủng loại và sự phong phú về kết cấu kĩ thuật thì
nội dung bảo dưỡng các cấp của Ôtô ngày càng nghiêm ngặt hơn. Để sát thực với
nhu cầu về nguồn nhân lực thực tế hiện nay thì môn thiết kế bảo dưỡng kĩ thuật Ôtô
ra đời mục đích giúp sinh viên ra trường nắm bắt được các nội dung và hình thức
bảo dưỡng các dòng xe mới đáp ứng nhu cầu xã hội cần thiết.
Trong quá trình thực hiện thiết kế môn học em xin chân thành cảm ơn các
thầy bộ môn cơ khí Ôtô, đặc biệt là sự chỉ bảo tận tình, trực tiếp của thầy Phạm Tất
Thắng để giúp em hoàn thành thiết kế môn học này.
Hà nội, ngày 02 tháng 09 năm 2009
SVTH: Hoàng Mạnh Hà
Hoàng Mạnh Hà Cơ Khí Ôtô Pháp – K46 1
1
TKMH Chẩn Đoán Bảo Dưỡng Ly Hợp Toyota Hiace
PHẦN I. PHÂN TÍCH SỰ HƯ HỎNG, BIẾN XẤU VÀ TRÌNH BÀY CÁCH
KIỂM TRA, CHẨN ĐOÁN, BẢO DƯỠNG LY HỢP CỦA HỆ
THỐNG TRUYỀN LỰC TRÊN XE TOYOTA HIACE
I. Sự hư hỏng và biến xấu trạng thái kĩ thuật của hệ thống truyền lực.
1. Không điều khiển được sự truyền mômen đến các bánh xe chủ động .
Điều khiển dẫn động của ly hợp và hộp số bị hỏng (kẹt các khớp dẫn động cơ
khí; các van dẫn động thuỷ lực của ly hợp; các cơ cấu định vị khoá hãm của hộp số
bị hỏng; dẫn động gài vi sai bị hỏng …)
2. Không truyền được mômen xoắn đến các bánh xe chủ động.
Chủ yếu là do ly hợp trượt hoàn toàn (ly hợp ma sát) do đĩa ma sát bị dính
dầu, đứt các định tán, không có lực ép từ đĩa ép… Các chổ nối ghép then, then hoa ,
bánh răng bi gãy hỏng …. Hộp số tự động nhảy về số 0.
3. Giảm hiệu suất truyền lực.
Đánh giá bằng chất lượng truyền mômen và công suất từ động cơ đến bánh xe
chủ động. Nguyên nhân làm giảm khả năng truyền lực là do các chi tiết trong hệ
thống truyền lực bị mòn, các vòng bi bị rơ dảo …
Hoàng Mạnh Hà Cơ Khí Ôtô Pháp – K46 2
2
TKMH Chẩn Đoán Bảo Dưỡng Ly Hợp Toyota Hiace
II- Cách kiểm tra, chẩn đoán hệ thống truyền lực.
1- Các hỏng hóc thường gặp và phương pháp xác định dạng hỏng của ly hợp
1.1- Các hiện tượng và nguyên nhân gây hư hỏng.
Hiện tượng Nguyên nhân có thể
Ly hợp bị trượt nhiều trong quá
trình làm việc
-Hành trình bàn đạp ly hợp không đủ
-Các thanh kéo bị cong hoặc kẹt khớp
-Lò xo ép bị gãy hoặc yếu
-Các cần bẩy bị cong hoặc chỉnh không đều
-Đĩa ma sát bị cong,vênh
-Đĩa ma sát bị mòn, chai cứng hoặc dính dầu
Ly hợp bị rung giật
-Đĩa ma sát bị dính dầu mỡ hoặc lỏng đinh tán
-Kẹt đĩa ma sát trên khớp then hoa hoặc trục sơ cấp
-Đĩa ma sát, lò xo hoặcđĩa ép bị vỡ
-Đĩa ma sát bị cong vênh
-Chiều cao các cần bẩy không đều
Ly hợp nhả không hoàn toàn
-Hành trình tự do của bàn đạp quá dài
-Long đinh tán gắn các tấm ma sát
-Chiều cao các cần bẩy không đều
-Đĩa ma sát bị kẹt trên trục sơ cấp hộp số
Ly hợp gây ồn ở trạng thái nối
-Khớp then hoa bị mòng rơ, lỏng
-Lò xo giảm chấn của đĩa ma sát bị gãy, yếu
-Động cơ và hộp số không thẳng tâm
Ly hợp gây ồn ở trạng thái ngắt
-Vòng bi khớp trưuọt bị mòn, hỏng, khô dầu
-Điều chỉnh các cần bẩy không đúng
-Vòng bi các gối trục sơ cấp ở đuôi trục khuỷu bị mòn, hỏng hoặc khô
dầu
-Lò xo màng bị mòn, hỏng
Bàn đạp ly hợp bị rung
-Động cơ và hộp số không thẳng tâm
-Bánh đà bị cong vêng hoặc lắp không đúng
-Vỏ ly hợp bị lắp lệch tâm bánh đà
-Chỉnh các cần bẩy không đều
-Đĩa ép hoặc đĩa ma sát bị cong vênh
-Cụm đĩa ép lắp không đúng tâm
Đĩa ép bị mòn nhanh
-Bánh đà hoặc đĩa ép bị nứt
-Lò xo ép bị gãy hoặc yếu gây trượt nhiều
-Đĩa ép hoặc đĩa ma sát bị cong vênh
-Hành trình tự do của bàn đạp không đúng
-Lái xe thường đặt chân lên bàn đạp khi không cần ngắt ly hợp
Bàn đạp ly hợp nặng
-Các thanh nối không thẳng nhau và khớp của chúng bị khô dầu
-Bàn đạp bị cong hoặc kẹt
-Lò xo hồi về lắp không đúng
Hệ thống thủy lực hoạt động kém
-Chảy dầu, kẹt bơm
-Mòn bơm hoặc xi lanh con
Hoàng Mạnh Hà Cơ Khí Ôtô Pháp – K46 3
3
TKMH Chẩn Đoán Bảo Dưỡng Ly Hợp Toyota Hiace
Các thành phần cơ bản của ly hợp:
Hoàng Mạnh Hà Cơ Khí Ôtô Pháp – K46 4
4
TKMH Chẩn Đoán Bảo Dưỡng Ly Hợp Toyota Hiace
1.2- Các phương pháp xác định các trạng thái cơ bản:
Các phương pháp xác định trạng thái trượt:
- Gài số cao, đóng ly hợp: Chọn một đoạn đường bằng phẳng cho xe đứng yên
tại chỗ, nổ máy, gài số tiến ở số cao nhất đạp và giữ chân phanh, cho động cơ
hoạt động ở chế độ tải lớn bằng tay ga, từ từ nhả bàn đạp ly hợp. Nếu động
cơ bị chết máy chứng tỏ ly hợp làm việc tốt, nếu động cơ không tắt máy
chứng tỏ ly hợp đã bị trượt lớn.
- Giữ trên dốc: Chọn một đoạn đường và có độ dốc (8-10) độ. Xe đứng bằng
phanh trên mặt dốc, đầu xe theo chiều xuống dốc, tắt động cơ, tay số để ở số
1, từ từ nhả bàn đạp phanh, bánh xe không bị lăn xuống dốc chứng tỏ ly hợp
tốt, còn nếu bánh xe lăn chứng tỏ ly hợp bị trượt
Hoàng Mạnh Hà Cơ Khí Ôtô Pháp – K46 5
5
TKMH Chẩn Đoán Bảo Dưỡng Ly Hợp Toyota Hiace
- Đẩy xe: Chọn một đoạn đường bằng, cho xe đứng yên tại chỗ, không nổ
máy, gài số 1,đẩy xe. Xe không chuyển động chứng tỏ ly hợp tốt còn nếu xe
chuyển động chứng tỏ ly hợp bị trượt. Phương pháp này chỉ áp dụng cho xe
con, với lực đẩy của 3-4 người.
- Xác định ly hợp bị trượt qua mùi khét: Xác định ly hợp bị trượt qua mùi khét
đặc trưng khi ô tô thường xuyên làm việc ở chế độ đầy tải. Cảm nhận mùi
khét chỉ khi ly hợp bị trượt nhiều, tức là
ly hợp đã cần tiến hành thay đĩa bị động hay các thông số điều chỉnh bị thay
đổi.
Các phương pháp xác định trạng thái ngắt không hoàn toàn
- Gài số thấp, mở ly hợp
- Ô tô đứng trên mặt đường phẳng tốt, nổ máy, bàn đạp ly hợp hết hành trình
và giữ nguyên vị trí gài số thấp, tăng ga. Nếu ô tô chuyển động chứng tỏ ly
hợp ngắt không hoàn toàn, nếu ô tô vẫn đứng yên chứng tỏ ly hợp ngắt hoàn
toàn.
- Nghe tiếng và chạm đầu răng trong hộp số khi chuyển số: ô tô chuyển động
thực hiện chuyển số hay gài số. nếu ly hợp ngắt không hoàn toàn, có thể
không gài số được hay có va chạm mạnh trong hộp số. Hiện tượng xuất hiện
ở mọi trạng thái khi chuyển các số khác nhau.
2- Các công việc cần làm khi kiểm tra, bảo dưỡng ly hợp
Trong quá trình bảo dưỡng ly hợp ta cần chú ý các điều sau:
- Khi tháo ly hợp phải lau chùi và tra dầu bôi trơn cho các bề mặt trượt của
ổ đỡ không để nước tiếp xúc với mỡ bôi trơn.
- Các phần đã được đánh dấu và không được lắp lẫn phải được đánh dấu rõ
ràng và chú ý khi lắp.
Hoàng Mạnh Hà Cơ Khí Ôtô Pháp – K46 6
6
TKMH Chẩn Đoán Bảo Dưỡng Ly Hợp Toyota Hiace
- Các đường ống dẫn dầu áp lực phải được kiểm tra xem có bị rò rỉ, bị vặn
xoắn không hay bị tắc không.
2.1- Kiểm tra và điều chỉnh hành trình tự do của bàn đạp ly hợp.
- Hành trình của bàn đạp ly hợp trực tiếp ảnh hưởng tiếp đến khe hở của đầu bi T
cũng như ảnh hưởng đến sự trượt và mở dứt khoát của ly hợp.
Kiểm tra bằng thước đo ly hợp đặt vuông góc với sàn và song song với bàn đạp ly
hợp.Dùng tay ấn bàn đạp ly hợp xuống cho đến khi thấy nặng là dừng. Đọc trị số
dịch chỉnh của bàn đạp ly hợp trên thước. So sánh với giá trị tiêu chuẩn không đúng
ta phải tiến hành điều chỉnh lại. Hành trình tự do của bàn đạp tiêu chuẩn là từ 13-
23mm
Chú ý phải trừ đi giá trị tiêu chuẩn nếu đặt trên sàn có tấm thảm hoặc tấm nhựa …
- Điều chỉnh độ cao: Độ cao tiêu chuẩn là A=161-171mm
[1]. Nới lỏng đai ốc bulông hãm.
[2]. Xoay bulông hãm cho đến khi chiều cao đạt tiêu chuẩn.
[3]. Xiết chặt đai ốc hãm.
Hoàng Mạnh Hà Cơ Khí Ôtô Pháp – K46 7
7
TKMH Chẩn Đoán Bảo Dưỡng Ly Hợp Toyota Hiace
- Điều chỉnh hành trình tự do:
[1]. Nới lỏng đai ốc hãm cần đẩy.
[2]. Xoay cần đẩy cho đến khi hành trình tự do đạt tiêu chuẩn.
[3]. Xiết chặt đai ốc hãm cần đẩy.
[4]. Sau khi điều chỉnh hành trình tự do, Tiến hành kiểm tra lại độ cao của bàn đạp
như trên.Trước khi điểu chỉnh hành trình bàn đạp ly hợp cần điều chỉnh độ cao ở
trạng thái tự do cho phù hợp và xả khí trong hệ thống.Trong quá trình sử dụng, bất
kì khi nào tháo để rửa các đường ống dầu, thay dầu hoặc bổ sung dầu sau khi cạn
đều phải xả khí trong hệ thống.
Quá trình xả khí: Trước tiên điền đầy dầu ly
hợp vào bình chứa trên bơm cái đến mức quy định. Tiếp theo, nối một ống mềm
vào đầu vít xả khí trên xilanh còn đầu kia của ống mềm được nhúng chìm vào mọt
bình thủy tinh chứa dầu ly hợp đến ngang bình.
Một người ngồi trên xe đạp bàn đạp ly hợp vài
lần đến khi thấy nặng thì ấn và giữ bàn đạp ở
vị trí đó với một lực nhất định. Một người ở
dưới nối vít xả khí cho dầu thoát theo ống
mềm xuống bình thủy tinh chứa dầu ở bên
dưới, khi đó có thể quan sát được bọt khí theo
dầu thóat ra ở bình. Khi người đạp hết hành
trình tới sát sàn xe thì giữ nguyên đó để người
ở dưới vận chặt khí xả lại.
Tiếp tục lại quy trình cho đến khi không còn
thấy bọt khí trong bình nữa thì vặn chặt vít xả khí lại. Sau đó điền dầu đầy bình
chứa trên bơm chính đến mức quy định và vặn chặt lại.
Hoàng Mạnh Hà Cơ Khí Ôtô Pháp – K46 8
8
TKMH Chẩn Đoán Bảo Dưỡng Ly Hợp Toyota Hiace
Để kiểm tra và điều chỉnh hành trình tự do của bàn đạp ly hợp cần kiểm tra
hành trình tự do của thanh đẩy càng gạt của pittông-xylanh con.
Thực hiện bằng cách cầm đầu thanh đẩy (vẫn nối với càng gạt) đẩy hết về
phía xylanh, đánh dấu vị trí thanh đẩy trên thước đo rồi lắc trở lại, đánh dấu vị trí
tiếp theo sẽ xác định được hành trình tự do. Hành trình tự do cho phép của thanh
đẩy là 3 mm. Nếu không đúng thì nới đai ốc và điều chỉnh lại độ dài thanh đẩy để
đảm bảo đúng trị số cho phép.
Tiếp theo điều chỉnh độ dài cần đẩy pittông của bơm chính bằng đai ốc điều
chỉnh để đảm bảo hành trình tự do của bàn đạp ly hợp B= 13-23 mm rồi vặn chặt ốc
hãm lại.
2.2- Kiểm tra bảo dưỡng xylanh chính .
Các thành phần của xy lanh chính
Hoàng Mạnh Hà Cơ Khí Ôtô Pháp – K46 9
9
TKMH Chẩn Đoán Bảo Dưỡng Ly Hợp Toyota Hiace
-tháo xylanh chính
+ Hút dầu ra ngoài đường ống
+ Tháo rời ống dẫn dầu (Clutch
line Tube),dùng SST 09751-36011
để tháo
+ Tháo bàn đạp và lò xo hồi vị
+ Tháo kẹp cùng chốt kẹp
+ Thao bulong liên kết giữa
xylanh chính và giá đỡ và kéo xylanh chính ra ngoài
Hoàng Mạnh Hà Cơ Khí Ôtô Pháp – K46
10
10