Giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên huyện hưng nguyên, tỉnh nghệ an trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

PHAN ANH TUẤN

GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG
CHO THANH NIÊN HUYỆN HƯNG NGUN,
TỈNH NGHỆ AN TRONG THỜI KỲ ĐẨY MẠNH
CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HÓA

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Nghệ An, năm 2016


1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

PHAN ANH TUẤN

GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG
CHO THANH NIÊN HUYỆN HƯNG NGUN,
TỈNH NGHỆ AN TRONG THỜI KỲ ĐẨY MẠNH
CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HĨA
Chun ngành: LÝ LUẬN VÀ PPDH BỘ MƠN GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ
Mã số: 62.14.01.11

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Đinh Thế Định
TRANG PHỤ BÌA

Nghệ An, năm 2016


2
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, tôi luôn
nhận được sự giúp đỡ tận tình của nhiều cá nhân và tập thể.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Đinh Thế Định – Trường
Đại học Vinh người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn giúp đỡ tơi thực hiện và hồn
thành luận văn này.
Tơi xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo Ban giám hiệu, Phịng sau
đại học, khoa Giáo dục chính trị trường Đại học Vinh đã tạo mọi điều kiện thuận
lợi nhất để giúp đỡ tơi trong suốt q trình học tập và hồn thành đề tài này.
Xin cảm ơn gia đình, ban bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ, động viên tôi trong
suốt quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp.
Hưng Nguyên, tháng 7 năm 2016
Tác giả

Phan Anh Tuấn


3

MỤC LỤC
Trang
TRANG PHỤ BÌA ................................................................................................. 1
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ 2

MỤC LỤC .............................................................................................................. 3
DANH MỤC BẢNG, BIỂU .................................................................................. 4
A. MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 5
B. NỘI DUNG...................................................................................................... 11
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ
TƯỞNG CHO THANH NIÊN............................................................................. 11
1.1. Chính trị, tư tưởng và giáo dục chính trị, tư tưởng ....................................... 11
1.2. Nội dung giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên trong thời kỳ đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa .................................................................... 18
1.3. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng
cho thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa .............. 26
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CƠNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ
TƯỞNG CHO THANH NIÊN HUYỆN HƯNG NGUYÊN, TỈNH NGHỆ AN
HIỆN NAY ........................................................................................................... 37
2.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội và tình hình thanh niên huyện Hưng Nguyên hiện
nay ........................................................................................................................ 37
2.2. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên huyện Hưng Ngun
trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. ...................................... 47
CHƯƠNG 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG CHO THANH NIÊN HUYỆN
HƯNG NGUYÊN TRONG THỜI KỲ ĐẨY MẠNH CƠNG NGHIỆP HĨA,
HIỆN ĐẠI HĨA................................................................................................... 61
3.1. Quan điểm nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên
huyện Hưng Nguyên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa .... 61
3.2. Những giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục chính
trị, tư tưởng cho thanh niên huyện Hưng Nguyên trong thời kỳ đẩy mạnh cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa ....................................................................................... 66
C. KẾT LUẬN ..................................................................................................... 84
D. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 87

4

DANH MỤC BẢNG, BIỂU
Trang
Bảng 2.1: Số lượng, cơ cấu thanh niên huyện Hưng Nguyên, năm 2015 ........... 40
Bảng 2.2: Trình độ học vấn của thanh niên huyện Hưng Nguyên giai đoạn
2002 – 2015 ........................................................................................... 42
Bảng 2.3: Trình độ chun mơn của thanh niên huyện Hưng giai đoạn
2002-2015 .............................................................................................. 43
Bảng 2.4: Nội dung, số lượng giáo dục chính trị tư tưởng cho thanh niên huyện
Hưng Nguyên, từ năm 2012 đến 2015. ................................................................ 51


5
A. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của Ban Chấp hành Trung ương
về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy
mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hoá đã chỉ rõ: “Thanh niên là lực lượng xã hội
to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân
tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi
hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo. Thanh niên là độ tuổi sung sức nhất
về thể chất và phát triển trí tuệ, ln năng động, sáng tạo, muốn tự khẳng định
mình. Song, do cịn trẻ, thiếu kinh nghiệm nên thanh niên cần được sự giúp đỡ,
chăm lo của các thế hệ đi trước và toàn xã hội”. [1, tr.1]
Thực tế trong thời gian qua đã cho thấy sự quan tâm của các cấp uỷ Đảng
và chính quyền, sự vào cuộc của các ngành, đồn thể, gia đình và xã hội, sự nỗ
lực của các cấp bộ Đoàn cơng tác giáo dục thanh niên nói chung, giáo dục chính
trị, tư tưởng nói riêng đã có những kết quả đáng ghi nhận, góp phần to lớn vào

sự nghiệp phát triển của đất nước. Từ trong tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh
tế, văn hóa xã hội đã hình thành nên những lớp thanh niên bản lĩnh chính trị
vững vàng, sống có lý tưởng, ước mơ hồi bão, giỏi về chuyên môn, tay nghề.
Ngày càng xuất hiện nhiều tấm gương thanh niên làm kinh tế giỏi, năng động,
sáng tạo trong sản xuất; trong nghiên cứu khoa học nhiều tài năng trẻ, ngày càng
có nhiều thanh niên đạt giải thưởng cao trong các kỳ thi quốc gia và quốc tế;
trong lĩnh vực xây dựng và bảo vệ tổ quốc nhiều thanh niên đã tích cực tham gia
các phong trào "thanh niên tình nguyện", "thanh niên đi đầu trong các phong
trào phòng chống tệ nạn xã hội", "tuổi trẻ giữ nước", "4 đồng hành, 5 xung
kích"…
Song bên cạnh số đơng thanh niên tiên tiến đó vẫn cịn một bộ phận thanh
niên chưa theo kịp bước tiến của đất nước, thậm chí một số thanh niên phai nhạt
lý tưởng cách mạng, thiếu chí tiến thủ, chạy theo lối sống thực dụng. Bước vào


6
giai đoạn mới tình hình trong nước và quốc tế đang có nhiều diễn biến phức tạp,
sự bùng nổ của công nghệ thông tin, sự phát triển như vũ bão của cơng nghệ cao
có những tác động khơng nhỏ đến xã hội, con người trong đó thanh niên là đối
tượng dễ bị tác động nhanh và mạnh mẽ nhất.
Hơn lúc nào hết, bước vào giai đoạn mới, việc tăng cường bồi dưỡng giáo
dục về lý tưởng cách mạng nhằm hình thành một lớp thanh niên vững vàng về
chính trị, giỏi về chun mơn, sống có nghĩa tình là nhiệm vụ hết sức bức thiết.
Cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên là một trong những nội
dung quan trọng trong nhằm nâng cao nhận thức chính trị rộng rãi cho thanh
niên. Phải liên tục đổi mới tư duy, để nâng cao hiệu quả cơng tác giáo dục chính
trị tư tưởng và đạo đức cách mạng cho thanh niên.
Hiện nay, cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên cả nước nói
chung và thanh niên huyện Hưng Ngun nói riêng đang cịn nhiều vấn đề cấp
bách đặt ra. Với mong muốn tìm hiểu sâu hơn về cơng tác giáo dục chính trị, tư

tưởng cho thanh niên trên cơ sở lý luận và qua khảo sát thực tế tại huyện Hưng
Nguyên, tác giả chọn đề tài: “Giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên huyện
Hưng Nguyên trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa” làm đề tài
nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng, tình hình và đề ra những giải pháp khả thi
nhất cho cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên huyện Hưng Ngun.
Xuất phát từ vị trí, vai trị, tầm quan trọng và yêu cầu thực tiễn của việc
giáo dục chính trị, tư tưởng cho thế hệ trẻ trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa. Đảng, Nhà nước ta đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết về
giáo dục chính trị, tư tưởng nói chung và cho thế hệ trẻ nói riêng. Đã có rất
nhiều cơng trình nghiên cứu, bài viết, luận văn, luận án đề cập dưới nhiều góc
độ, phạm vi khác nhau về giáo dục chính trị, tư tưởng cho thế hệ trẻ như:
Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương (1999), Tiếp tục đổi mới và nâng cao
chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng, văn hố trong tình hình mới, Nhà xuất
bản Chính trị quốc gia (CTQG), Hà Nội; Nguyễn Đức Bình (2001), Một số vấn


7
đề về công tác lý luận, tư tưởng và văn hóa, NXB CTQG, Hà Nội; Hà Ngọc Hợi
- Ngơ Văn Thạo (2002), Đổi mới và nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác
tư tưởng, NXB CTQG, Hà Nội; Đặng Đình Phú (2009). Với các lý luận chặt chẽ
và súc tích, các cơng trình đó tập trung trình bày một loạt vấn đề quan trọng liên
quan đến công tác tư tưởng, lý luận của Đảng ta trong bối cảnh hiện nay. Những
cơng trình trên khơng chỉ rút ra những bài học kinh nghiệm, thao tác, kỹ năng
công tác tư tưởng trong từng giai đoạn cách mạng, mà còn khái quát được vai
trị, vị trí của nhiệm vụ cơng tác tư tưởng của Đảng trong lịch sử cách mạng Việt
Nam.
Rất nhiều cơng trình của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong nước
đăng tải trên các tạp chí chuyên ngành và ngồi nước đăng tải trên các tạp chí
chun ngành đã đề cập đến đến niềm tin lý tưởng của thanh niên trong giai
đoạn cách mạng Việt Nam, các tác giả khẳng định đa số thanh niên hiện nay tin

tưởng vào đường lối lãnh đạo của Đảng, có tinh thần yêu nước nồng nàn, có ý
chí vươn lên lập thân, lập nghiệp, khẳng định được lập trường yêu nước của
thanh niên trong thời kỳ đổi mới; đồng thời nhấn mạnh đến tầm quan trọng,
nhiệm vụ hết sức nặng nề của công tác tư tưởng nói chung trong thời kỳ đẩy
mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, tầm quan trọng của cơng tác giáo dục
chính trị, tư tưởng cho thế hệ trẻ, tập trung chỉ ra các tồn tại trong giáo dục chính
trị, tư tưởng cho thế hệ trẻ để từ đó đề ra các giải pháp. Tiêu biểu có thể kể đến
một số cơng trình: Nguyễn Phú Trọng (2005), Về cuộc đấu tranh tư tưởng trong
tình hình hiện nay, Tạp chí Cộng sản số 774, tháng 11; Đỗ Mười (1995), Lý
tưởng cách mạng của thanh niên Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, NXB Thanh
niên, Hà Nội; Nguyễn Lương Bằng (2008), Giáo dục ý thức chính trị cho sinh
viên trong bối cảnh Việt Nam hội nhập quốc tế, Tạp chí lý luận chính trị, số
12.2008, tr.50; Lưu Thị Hường (2014), Tăng cường công tác giáo dục bồi
dưỡng thế hệ trẻ, Tạp chí Thanh niên số 27, tháng 7/2014; Đinh Thế Định,
“Giáo dục thanh niên "Trung với nước, hiếu với dân" theo tư tưởng và tấm


8
gương đạo đức Hồ Chí Minh”, tạp chí lý luận chính trị, số 6, 2007; Dương Tự
Đạm (2005), Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng về công tác thanh niên trong sự
nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, NXB Thanh niên, Hà Nội.
Một số đề án, đề tài, luận văn liên quan đến cơng tác giáo dục chính trị, tư
tưởng cho đoàn viên, thanh niên đã được các tác giả tập trung nghiên cứu, tiêu
biểu có: Ban Chấp hành Trung ương Đoàn, Đề án tăng cường giáo dục đạo đức,
lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên giai đoạn 2013 2020; Trần Văn Miều (chủ nhiệm), Tình hình tư tưởng thanh niên và cơng tác
giáo dục của Đoàn thanh niên thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa,
Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ năm 2002; Đoàn Minh Duệ và các cộng tác
viên (2004), Những giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục truyền thống cho
thanh, thiếu niên tỉnh Nghệ An, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh.; Đinh Thế
Định (2005), Những giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục truyền thống cho

sinh viên trường Đại học Vinh, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ; Diệp Minh
Giang (2005), Vấn đề giáo dục đạo đức cho thanh niên trong nền kinh tế thị
trường ở Việt Nam hiện nay, Luận văn Thạc sỹ Triết học, Đại học Khoa học Xã
hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh; TS. Phạm Tất
Thắng, Đổi mới cơng tác tư tưởng, lý luận trong tình hình mới, đề tài khoa học
cấp Nhà nước; Nguyễn Thị Hà (2010), Vai trò của Đồn thanh niên đối với
cơng tác định hướng giá trị cho thanh thiếu nhi thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa, Luận văn Thạc sỹ, Hà Nội.
Các cơng trình này đã góp phần làm rõ thực trạng tư tưởng, đạo đức của
thanh niên, trình bày và phân tích những quan điểm cơ bản về giáo dục thanh
niên, từ đó đưa ra những phương hướng cơ bản nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục, đào tạo thanh niên nước ta hiện nay.
Về đối tượng trực tiếp khảo sát là thanh niên huyện Hưng Nguyên giai
đoạn gần đây đã có một số tác giả nghiên cứu. Tuy nhiên, các hướng nghiên cứu
của các tác giả trên tập trung nghiên cứu ở góc độ về cơng tác quản lý, cơng tác


9
cán bộ đối với thanh niên ở huyện Hưng Nguyên. Cịn nghiên cứu về giáo dục
chính trị, tư tưởng cho đoàn viên, thanh niên huyện Hưng Nguyên trong thời kỳ
đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa thì chưa có nhiều tác giả tập trung đề
cập đến. Vì vậy, chúng tơi chọn vấn đề “Giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh
niên huyện Hưng Nguyên trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn Thạc sĩ.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng
cho thanh niên huyện Hưng Nguyên, luận văn sẽ đưa ra các giải pháp phù hợp
với tình hình, đặc điểm của địa phương nhằm nâng cao hiệu quả cơng tác giáo
dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên huyện Hưng Nguyên trong thời kỳ đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa

3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ cơ sở lý luận về giáo dục chính trị, tư tưởng đối với thanh niên
- Khảo sát, đánh giá công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho thanh niên ở
huyện Hưng Nguyên.
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư
tưởng cho thanh niên huyện Hưng Nguyên hiện.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng
Công tác giáo dục thanh niên là một phạm trù có nội dung rất rộng, nó bao
gồm nhiều khía cạnh, góc độ và lĩnh vực, nội dung khác nhau. Vì vậy trong
phạm vi đề tài này tác giả tập trung nghiên cứu về vấn đề giáo dục chính trị, tư
tưởng cho đồn viên, thanh niên huyện Hưng Nguyên.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Để giải quyết tốt vấn đề trên, đề tài tập trung nghiên cứu công tác giáo dục
chính trị tư tưởng cho thanh niên trên địa bàn huyện Hưng Nguyên trong thời kỳ


10
đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Số liệu và kết quả khảo sát trong thời
gian từ 2010- 2015
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu: Dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cùng với những phương pháp nghiên cứu
khoa học cụ thể: Phân tích, tổng hợp, thống kê, điều tra, xã hội học.
Ngoài ra, luận văn rất coi trọng các phương pháp nghiên cứu tài liệu đối
với các đề tài khoa học cấp Nhà nước, cấp Bộ, cấp tỉnh và các chuyên đề khoa
học về vấn đề này.
6. Giả thuyết khoa học
Các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng cho đồn
viên, thanh niên huyện Hưng Nguyên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa,

hiện đại hóa được đề xuất trong đề tài có cơ sở, có tính khoa học và thực tiễn thì
cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đồn viên, thanh niên huyện Hưng
Nguyên có hiệu quả cao hơn.
7. Bố cục của đề tài
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục,
đề tài gồm 03 chương, 7 tiết


11

B. NỘI DUNG
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG
CHO THANH NIÊN
1.1. Chính trị, tư tưởng và giáo dục chính trị, tư tưởng
1.1.1. Khái niệm chính trị, tư tưởng
1.1.1.1.Khái niệm chính trị
Cho tới nay cịn nhiều quan niệm khác nhau về chính trị. Theo nguyên
nghĩa tiếng Hy Lạp, Chính trị (politica) là cơng việc của Nhà nước, công việc
của xã hội liên quan tới vấn đề Nhà nước.
Theo cách nói của Tơn Trung Sơn :“Về ý nghĩa của hai chữ “chính trị”, nói
giản đơn thì “chính” là việc của dân chúng, “trị” là quản lý, quản lý việc của dân
chúng thì gọi là chính trị" [13, tr.163]
Theo V.I.Lênin, trong những hoàn cảnh cụ thể khác nhau cũng có nhiều
luận điểm khác nhau về chính trị. Khi nói về chính trị, Người nhấn mạnh đến
bốn khía cạnh:
Thứ nhất, “chính trị là vấn đề lợi ích, là quan hệ lợi ích là đấu tranh vì lợi
ích, mà trước hết là lợi ích giai cấp” [36, tr.325]
Thứ hai, cái căn bản nhất của chính trị là việc tổ chức bộ máy quyền lực
nhà nước (lập pháp, hành pháp, tư pháp); “là sự tham gia vào công việc nhà

nước, định hướng cho nhà nước, xác định hình thức, nội dung, chức năng, nhiệm
vụ của nhà nước” [36, tr.310].
Thứ ba, “chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế, là việc xây dựng nhà
nước về kinh tế, đồng thời chính trị khơng thể khơng chiếm vị trí hàng đầu so
với kinh tế” [36, tr.311].


12
Thứ tư, Chính trị là vấn đề phức tạp nhất, liên quan đến vận mệnh hàng
triệu người; “Chính trị vừa là khoa học vừa là nghệ thuật” [36, tr.318].
Từ những quan niệm trên, có thể hiểu, chính trị là tất cả những hoạt động,
những vấn đề gắn với quan hệ giai cấp, dân tộc, quốc gia và các nhóm xã hội
xoay quanh một vấn đề trung tâm đó là vấn đề giành, giữ và sử dụng quyền lực
Nhà nước.
Chính trị là tồn bộ những hoạt động có liên quan đến các mối quan hệ giữa
các giai cấp, giữa các dân tộc, các tầng lớp xã hội, mà cốt lõi của nó là vấn đề
giành chính quyền, duy trì và sử dụng quyền lực Nhà nước, sự tham gia vào công
việc của Nhà nước, sự xác định hình thức tổ chức, nhiệm vụ, nội dung hoạt động
của Nhà nước. Bất kì vấn đề chính trị nào cũng đều có liên quan đến quyền lợi
của các giai cấp và Nhà nước. Chính trị thuộc kiến trúc thượng tầng, bao gồm hệ
tư tưởng chính trị, Nhà nước, các đảng phái xuất hiện khi xã hội phân chia thành
các giai cấp dựa trên cơ sở hạ tầng kinh tế. Chính trị "là sự biểu hiện tập trung
nhất của kinh tế" [36, tr.311] đồng thời chính trị có vị trí độc lập và có tác dụng to
lớn đối với kinh tế. Việc hình thành một quan điểm chính trị đúng về lĩnh vực
kinh tế là điều kiện để giải quyết có hiệu quả những nhiệm vụ kinh tế. Chính trị
cịn là sự biểu hiện tập trung của nền văn minh, của hoạt động sáng tạo, của sự
giải phóng. Trong điều kiện xây dựng chủ nghĩa xã hội, nói tới chính trị thì trước
hết là bảo đảm vai trò lãnh đạo của đảng cộng sản, hiệu lực quản lí của Nhà nước,
quyền làm chủ của nhân dân lao động trên tất cả mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Chính trị, xét về bản chất, là hoạt động có tính xã hội của con người xoay

quanh vấn đề giành, giữ, tổ chức, thực thi quyền lực nhà nước nhằm thoả mãn
lợi ích. Nói cách khác, chính trị là hoạt động thực tiễn của các giai cấp, đảng
phái, các tổ chức chính trị xã hội, của nhà nước nhằm hoạch định và thực hiện


13
đường lối chính trị nhằm bảo vệ chế độ chính trị, bảo vệ quyền thống trị và lợi
ích của giai cấp cầm quyền.
Đối với nước ta, chế độ ta, nhà nước là nhà nước của dân, do dân và vì dân,
quyền lực của nhà nước chỉ là biểu hiện tập trung quyền lực của nhân dân; lợi
ích của giai cấp công nhân, giai cấp lãnh đạo thông qua Đảng cộng sản thống
nhất với lợi ích của nhân dân lao động, bởi vậy, chính trị là sự tham gia của nhân
dân vào việc hoạch định và thực hiện chính sách của nhà nước dưới sự lãnh đạo
của đảng, nhằm xây dựng kiện tồn hệ thống chính trị, phát triển kinh tế, thực
hiện thắng lợi sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hoá, xây dựng và phát triển
nền văn hoá Việt Nam tiến tiến, đậm đà bản sắc dân tộc làm nền tảng tinh thần
cho xã hội bảo đảm sự phát triển bền vững của đất nước.
Chính trị được biểu hiện dưới nhiều hình thức: Những tư tưởng, quan điểm,
đường lối chính sách của đảng chính trị, của nhà nước - chính trị biểu hiện dưới
dạng tư tưởng lý luận; chủ thể chính trị, tập trung ở các thủ lĩnh chính trị, các
nhà hoạt động chính trị chun nghiệp và cơng dân- chính trị biểu hiện dưới
dạng con người chính trị; những thể chế chính trị, tập trung ở các thể chế đảng,
thể chế nhà nước và các thể chế chính trị - xã hội khác; các dạng hoạt động
chính trị, tập trung ở hoạt động bầu cử, hoạt động hoạch định đường lối chính
sách, hoạt động thực thi đường lối chính sách; các quan hệ chính trị - chính trị
biểu hiện dưới dạng thiết chế, hoạt động và quan hệ vật chất; các giá trị chính trị
mà biểu hiện tập trung ở văn hố chính trị.
1.1.1.2.Khái niệm tư tưởng
Theo Từ điển Triết học: “Tư tưởng là hình thức phản ánh thế giới bên ngồi,
trong đó bao hàm sự ý thức về mục đích và triển vọng của việc tiếp tục nhận thức

và cải tạo thế giới bên ngoài. Tư tưởng khái quát hoá kinh nghiệm của sự phát


14
triển tri thức trước đó và được dùng làm nguyên tắc để giải thích các hiện tượng”.
V.I.Lênin cho rằng: “tư tưởng là hình thức cao của nhận thức” [36, tr.176]
Tư tưởng là một hình thái ý thức xã hội thuộc thượng tầng kiến trúc, tư
tưởng là sự phản ánh của hiện thực trong ý thức, là biểu hiện của quan hệ của
con người với thế giới xung quanh. Tư tưởng bị quy định bởi tính chất của chế
độ xã hội, do điều kiện sinh hoạt vật chất của con người quyết định. Trong xã
hội có giai cấp, tư tưởng ln mang bản chất giai cấp; tư tưởng là biểu hiện lợi
ích vật chất của các giai cấp; cuộc đấu tranh về tư tưởng thực chất là một dạng
thức của cuộc đấu tranh giai cấp.
Đi liền với khái niệm tư tưởng, là khái niệm hệ tư tưởng. Hệ tư tưởng được
nhận thức là hệ thống quan điểm, tư tưởng và khái niệm do một giai cấp hoặc
một chính đảng xây dựng, truyền bá. Hệ tư tưởng bao gồm những quan điểm
chính trị, triết học, nghệ thuật, tôn giáo... Bất kỳ một hệ tư tưởng nào cũng chỉ là
sự phản ánh chế độ kinh tế và cơ cấu xã hội do chế độ kinh tế đó sinh ra trong
một thời kỳ nhất định. Hệ tư tưởng luôn mang bản chất giai cấp, phản ánh và
bảo vệ lợi ích của giai cấp đã sinh ra nó. Trong xã hội có hệ tư tưởng tiến bộ,
cách mạng và hệ tư tưởng thoái bộ, phản cách mạng.
Hệ tư tưởng chính trị của một giai cấp phản ánh trực tiếp tập trung lợi ích
của giai cấp ấy. Hệ tư tưởng chính trị được thể hiện trong đường lối, cương lĩnh
chính trị của các chính đảng, của giai cấp khác nhau cũng như trong luật pháp,
chính sách Nhà nước, công cụ của giai cấp thống trị. Hệ tư tưởng chính trị được
hình thành một cách tự giác, nó được các nhà tư tưởng của giai cấp xây dựng và
truyền bá. Hệ tư tưởng chính trị thường gắn với các tổ chức chính trị thơng qua
các tổ chức chính trị mà một giai cấp tiến hàng cuộc đấu tranh về ý thức hệ vì
lợi ích của giai cấp mình. Với đặc trưng như vậy, tác động của ý thức chính trị
phụ thuộc vào tính chất tiến bộ của giai cấp mang hệ tư tưởng đó.

15
Chủ nghĩa Mác - Lênin, vũ khí tư tưởng của Đảng cộng sản và của giai cấp
công nhân, là hệ tư tưởng của giai cáp công nhân. Sức mạnh vô địch của hệ tư
tưởng của giai cấp công nhân bắt nguồn từ bản chất khoa học và cách mạng của
nó. Hệ tư tưởng đó phản ánh một cách trung thực các qui luật khách quan của sự
phát triển xã hội và biểu hiện những nhu cầu tất yếu của sự phát triển lịch sử của
thời đại ngày nay, thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên
phạm vi toàn thế giới.
1.1.2. Khái niệm giáo dục chính trị, tư tưởng
- Khái niệm giáo dục
Theo nghĩa rộng, giáo dục là quá trình hình thành con người dưới ảnh
hưởng của tất các tác động bên ngoài, tức là của môi trường tự nhiên và môi
trường xã hội xung quanh con người và dưới ảnh hưởng của hoạt động chun
biệt có mục đích của các nhà giáo nhằm bồi dưỡng cho con người những phẩm
chất cần thiết để họ tham gia vào cuộc sống xã hội.
Giáo dục theo nghĩa hẹp là công tác giáo dục chuyên biệt do Nhà giáo dục
tiến hành, chủ yếu trong thời gian giờ học.
Với cách tiếp cận theo nghĩa rộng, giáo trình Giáo dục học của nhà xuất bản
Đại học sư phạm cho rằng “Giáo dục là quá trình thống nhất của sự hình thành tinh
thần và thể chất của mỗi cá nhân trong xã hội. Giáo dục là một mặt không thể tách
rời của cuộc sống con người, của xã hội, nó là một hiện tượng đặc trưng của xã hội
loài người. Trong q trình tiến hố của nhân loại, giáo dục xuất hiện cùng với sự
xuất hiện của loài người, khi con người có quan hệ với tự nhiên bằng cơng cụ và
phương tiện lao động thì nhu cầu về sự truyền đạt và lĩnh hội kinh nghiệm của thế
hệ trước cho thế hệ sau mới xuất hiện. Giáo dục như là một phương thức của xã hội
đảm bảo việc kế thừa văn hoá, phát triển nhân cách” [25, tr 14].

16
Ngồi ra, giáo dục cịn mang tính phổ biến, vĩnh hằng. Giáo dục chỉ có ở xã
hội lồi người, nó là một phần không thể tách rời của đời sống xã hội, giáo dục
có ở mọi thời đại, mọi thiết chế xã hội khác nhau. Nền giáo dục xã hội chủ nghĩa
ở nước ta phải thể hiện được bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa, đó là tính
cơng bằng xã hội, dân chủ, tiến bộ và khoa học trong giáo dục và đồng thời hội
nhập nền giáo dục tiên tiến trên thế giới.
Thơng qua mục đích, tính chất của mình, giáo dục thể hiện vai trị rất quan
trọng đối với sự phát triển của xã hội loài người nói chung và đối với quốc gia
dân tộc nói riêng. Các nhà sáng lập ra chủ nghĩa Mác đều thừa nhận rằng giáo
dục có vai trị quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách cá nhân,
thơng qua đó giáo dục góp phần quyết định sự vận động và phát triển xã hội.
- Giáo dục chính trị, tư tưởng
Với nghĩa chung nhất, cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng là sự tác động
có mục đích, có hệ thống với các hình thức, biện pháp khác nhau của một chủ
thể đến khách thể nhằm nâng cao tri thức (kiến thức, kỹ năng, tình cảm) của
khách thể về hệ tư tưởng, đường lối chính trị, thực hiện tập hợp, tổ chức, định
hướng và giác ngộ họ tự giác trong hoạt động thực tiễn theo mục tiêu đã đề ra.
Trong xã hội có giai cấp đối kháng, giai cấp nào cũng tiến hành cơng tác
giáo dục chính trị, tư tưởng. Xét về bản chất, cơng tác giáo dục chính trị của giai
cấp công nhân khác hẳn với công tác giáo dục chính trị của giai cấp tư sản. Đó
là sự tự giáo dục là chính. Nhân dân vừa là khách thể vừa là chủ thể của cơng tác
giáo dục chính trị, tư tưởng. Hơn nữa, cơng tác giáo dục chính trị tư tưởng của
giai cấp cơng nhân là để hình thành thế giới quan khoa học và nhân sinh quan
Mác- xít, nhằm tập hợp, cổ vũ động viên mọi người tự giác phấn đấu cho mục
tiêu chung, vì lợi ích chung, trong đó có lợi ích của chính mình.


17
Nhiệm vụ của cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng ở nước ta: là giáo dục lý

luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương lĩnh, đường lối,
chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; giáo dục, tuyên truyền các Nghị
quyết, Chương trình, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương cơ sở.
Mục tiêu của cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên là “Tiếp
tục xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam giàu lòng yêu nước, tự cường dân tộc;
kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có đạo đức cách mạng, ý
thức chấp hành pháp luật, sống có văn hố, vì cộng đồng; có năng lực, bản lĩnh
trong hội nhập quốc tế; có sức khỏe, tri thức, kỹ năng và tác phong công nghiệp
trong lao động tập thể, trở thành những cơng dân tốt của đất nước. Hình thành
một lớp thanh niên ưu tú trên mọi lĩnh vực, kế tục trung thành và xuất sắc sự
nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc; phấn đấu cho mục tiêu “dân giàu,
nước mạnh, xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh”; góp phần to lớn vào sự
nghiệp đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hoá đất nước, xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, sánh vai cùng các nước tiên tiến trên thế
giới”[ 1, tr4].
Chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng với
mục tiêu khơng gì khác là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, là lợi
ích của nhân dân lao động. Do đó, vấn đề cốt lõi trong giáo dục chính trị, tư
tưởng cho thanh niên trước hết phải là ý thức về mục tiêu của dân tộc, của Đảng,
mục tiêu của nhân dân lao động, đó là, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã
hội.
Một trong những nhiệm vụ cơ bản và xuyên suốt trong quá trình xây dựng,
chỉnh đốn Đảng là phải tiến hành tốt cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong
thanh niên nhằm nâng cao nhận thức về quan điểm, đường lối, chủ trương, chính
sách, nghị quyết của Đảng; tạo sự thống nhất cao về chính trị, tư tưởng, trên cơ


18
sở đó quán triệt các tiêu chuẩn về xây dựng đội ngũ thanh niên nhằm nâng cao
năng lực, sức chiến đấu, tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách, nghị

quyết của Đảng.
1.2. Nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục chính trị, tư tưởng
cho thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
1.2.1 Nội dung giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên trong thời kỳ
đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
1.2.1.1. Giáo dục cho thanh niên về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh
Giáo dục cho thanh niên về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, đạo đức và
phong cách Hồ Chí Minh, nhằm xây dựng cho thanh niên thế giới quan, phương
pháp luận đúng đắn để giải quyết những vấn đề do thực tiễn đặt ra. Chú trọng
giáo dục làm cho thanh niên nhận thức đúng các giá trị chân, thiện, mỹ, những
giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Nhà trường, gia đình, các tổ chức, đoàn
thể, đặc biệt Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phải thường xuyên quan
tâm bồi dưỡng cho thanh niên những tình cảm cao đẹp về tình yêu quê hương,
đất nước. Giáo dục cho thanh niên về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, thơng qua đó từng bước nâng cao nhận thức của thanh niên về tính khoa
học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, đặc biệt là vị trí và vai trị của tư
tưởng Hồ Chí Minh đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam.
Giáo dục cho thanh niên gắn với việc thực hiện và làm theo tư tưởng, tấm
gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Các cấp bộ Đồn, đồn viên, thanh
thiếu nhi cả nước có nhiều mơ hình phong phú để giáo dục thanh thiếu nhi như
viết “Nhật ký làm theo lời Bác”; “Sổ vàng học tập và làm theo lời Bác”; xây
dựng các tiêu chí về chuẩn mực đạo đức, lối sống cho các đối tượng đoàn viên


19
thanh niên; gắn liền với chương trình rèn luyện đồn viên và tuyên dương, biểu
dương các điển hình.
Giáo dục thanh niên học tập theo gương Bác Hồ là một quá trình giáo dục
lý tưởng đồng thời là một quá trình rèn luyện gian khổ của bản thân thanh niên.

Đó là một quá trình giáo dục lâu dài, bền bỉ. Bên cạnh đó, người thanh niên phải
tự vươn lên, phấn đấu, rèn luyện để thật sự là những người chủ của đất nước, là
đội quân chủ lực của cách mạng nước nhà.
Giáo dục cho thanh niên về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
nhằm trang bị cho thanh niên những ý thức hệ cơ bản, theo quan điểm, đường lối
của Đảng và con đường xây dựng đất nước mà chúng ta đã lựa chọn.
Từ những nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh để mỗi thanh niên thấm nhuần, tiếp thu các nội dung, để tổ chức Đồn cụ
thể hóa thành các phong trào cách mạng hướng thanh niên, giáo dục thanh niên
các nội dung phù hợp.
1.2.1.2 Tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp
luật của Nhà nước; các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, các ngày lễ
lớn của dân tộc
Tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật
của Nhà nước; các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, các ngày kỷ niệm
quan trọng của Đảng, Đoàn và các đồn thể chính trị - xã hội; các thành tựu kinh
tế - xã hội đạt được trong sự nghiệp đổi mới. Trên cơ sở đó hình thành niềm tin,
lý tưởng của thanh niên vào đường lối đổi mới mà Đảng, nhân dân đã lựa chọn.
Đoàn viên, thanh niên được tuyên truyền, phổ biến về Luật thanh niên, Luật
Giao thông đường bộ, Luật hơn nhân gia đình, Luật lao động, Luật bảo vệ, chăm
sóc và giáo dục trẻ em...; nhiều mơ hình phổ biến, giáo dục pháp luật, mơ hình
điểm về chấp hành pháp luật có hiệu quả được nhân rộng góp phần xây dựng ý


20
thức pháp luật, lối sống tuân thủ pháp luật trong thanh niên. Tổ chức Đồn và
các đồn thể chính trị - xã hội cũng tích cực vận động và tổ chức cho đoàn viên,
thanh niên tham gia xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, thực hiện nếp sống văn
minh; giáo dục nâng cao nhận thức của người công dân trẻ khi đến tuổi trưởng
thành, có ý thức vươn lên trong lập thân, lập nghiệp, sống có trách nhiệm với

bản thân, gia đình và xã hội.
1.2.1.3 Giáo dục truyền thống yêu nước, tự hào dân tộc, nâng cao ý thức
chính trị, tinh thần cách mạng cho thanh niên
Giáo dục truyền thống yêu nước, tự hào dân tộc, nâng cao ý thức chính trị,
tinh thần cảnh giác cách mạng cho thanh niên, qua đó phát huy vai trị của thanh
niên trong đấu tranh phản bác, làm thất bại âm mưu “diễn biến hịa bình” của
các thế lực thù địch.
Giáo dục tinh thần đoàn kết, làm cho thanh niên nhận rõ được vai trị của
khối đại đồn kết tồn dân tộc và đoàn kết quốc tế trong lịch sử dân tộc cũng
như trong công cuộc đổi mới đất nước. Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức,
lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài, quan trọng, địi
hỏi phải có sự quan tâm, đầu tư thích đáng. Đầu tư cho giáo dục, trong đó có
giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ là đầu tư
cho tương lai của đất nước. Đây là nhiệm vụ của toàn Đảng, của các cấp, các
ngành, đồn thể, gia đình và tồn xã hội; tạo điều kiện tối đa cho thế hệ trẻ học
tập, lao động, cống hiến, là lực lượng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, kế tục xứng
đáng sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.
Nội dung giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên
phải đảm bảo hướng đến các chuẩn mực xây dựng con người Việt Nam trong
giai đoạn cách mạng hiện nay, bao gồm:
- Có tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc, phấn đấu vì độc lập dân tộc và


21
chủ nghĩa xã hội, có ý chí vươn lên đưa đất nước thốt khỏi nghèo nàn lạc hậu,
đồn kết với nhân dân thế giới trong sự nghiệp đấu tranh vì hồ bình, độc lập
dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
- Có ý thức tập thể, đồn kết, phấn đấu vì lợi ích chung.
- Có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực, nhân
nghĩa, tôn trọng kỷ cương phép nước, quy ước của cộng đồng; có ý thức bảo vệ

và cải thiện mơi trường sinh thái.
- Lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, có kỹ thuật, sáng tạo,
năng suất cao vì lợi ích của bản thân, gia đình, tập thể và xã hội.
- Thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết, trình độ chun mơn, trình độ
thẩm mỹ và thể lực.
Nhà nước ta đặc biệt coi trọng việc giáo dục truyền thống văn hố, văn
hiến, đồn kết cộng đồng, rèn luyện ý chí tự lực tự cường, lịng tự tơn dân tộc,
khát vọng vươn lên chiếm lĩnh đỉnh cao trí tuệ, khơng cam chịu nghèo nàn lạc
hậu; giáo dục tinh thần xung kích, tình nguyện vì cộng đồng và sự phồn vinh của
đất nước cho thanh niên.
Giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng, của dân tộc, của
Đoàn. Giáo dục pháp luật và ý thức công dân, xây dựng lối sống “sống và làm
việc theo Hiến pháp và pháp luật”, tuân thủ nội quy, quy định của tổ chức, tập
thể và cộng đồng. Giáo dục tinh thần cảnh giác cách mạng, ý thức quốc phịng
tồn dân, trách nhiệm và nghĩa vụ cơng dân tham gia xây dựng nền quốc phịng
tồn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ
nghĩa; nhận thức đầy đủ về thời cơ và thách thức của đất nước trong quá trình
hội nhập kinh tế thế giới; âm mưu “diễn biến hồ bình”, bạo loạn lật đổ của các
thế lực thù địch.
Giáo dục rèn luyện truyền thống yêu nước, đạo đức cách mạng cho thanh
niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa có ý nghĩa hết sức
quan trọng, góp phần đào tạo, giáo dục thế hệ thanh niên có trình độ kiến thức,


22
nghiệp vụ chun mơn cao, bản lĩnh chính trị vững vàng, xứng đáng là chủ nhân
tương lai đưa nước nhà sánh vai cùng các dân tộc tiên tiến trên thế giới, xứng
đáng với mong ước của Bác Hồ kính yêu.
Giáo dục bồi dưỡng có hiệu quả, cần tổ chức tốt các phong trào hành động
cách mạng của thanh niên mà tiêu biểu là phong trào: “Thanh niên lập nghiệp và

tuổi trẻ giữ nước”, “Thanh niên tình nguyện”, “Chiến dịch mùa hè xanh”, “Thi
đua, tình nguyện xây dựng và bảo Tổ quốc”, “xung kích phát triển kinh tế xã hội
và bảo vệ tổ quốc”' và “đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”.
1.2.1.4. Giáo dục tinh thần đoàn kết, làm cho thanh niên nhận rõ được vai
trò của khối đại đoàn kết toàn dân tộc và đoàn kết quốc tế
Tinh thần đoàn kết dân tộc là sản phẩm của những giá trị tinh hoa văn hóa
dân tộc được xây dựng, bồi đắp qua mấy nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ
nước trở thành giá trị thiêng liêng cao quý, là hồn thiêng của sông núi, bản anh
hùng ca bất diệt mãi mãi sáng trong, đẹp đẽ ăn sâu vào trong đường gân, thớ
thịt, con tim khối óc của con người Việt Nam. Chủ nghĩa yêu nước mạch nguồn
của sức mạnh, tinh thần đoàn kết đã giúp dân tộc Việt Nam trường tồn mãi mãi
băng qua những khúc quanh của lịch sử, làm nên những chiến thắng vang dội
viết nên bản lĩnh về ý chí, sức mạnh của con người Việt Nam.
Trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, tinh thần đồn kết
dân tộc vẫn ln là thước đo phẩm giá để đánh giá thái độ, tình cảm và trách
nhiệm của mỗi con người. Vì vậy, việc bồi dưỡng tinh thần đồn kết cho thanh
niên sẽ góp phần quan trọng vào việc đào luyện ra những lớp người sống có bản
lĩnh trí tuệ, có tình thương trách nhiệm với bản thân, gia đình và đất nước.
1.2.1.5. Giáo dục cho thanh niên tinh thần yêu lao động, phát huy truyền
thống hiếu học, chuyên cần và sáng tạo
Thanh niên là lực lượng trẻ, chủ nhân tương lai của Đất nước bởi vậy cần
giáo dục cho thanh niên tinh thần yêu lao động, hăng say trong lao động, khơi


23

dậy trong thanh niên nhiệt huyết của tuổi trẻ phát huy truyền thống hiếu học,
chuyên cần, sáng tạo để lao động một cách có hiệu quả trên các lĩnh vực.
Với dân tộc ta, nhân dân ta yêu lao động, hăng hái trong lao động là một
truyền thống quý báu có từ ngàn đời, chính vì vậy thanh niên cần được giáo dục

một cách hiệu quả để phát huy truyền thống, khẳng định bản thân mình trong lao
động.
Bước vào giai đoạn mới, thanh niên cần phát huy và xung kích trong lao
động sáng tạo, làm chủ khoa học - công nghệ, có nhiều sản phẩm phục vụ phát
triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh. Mỗi thanh niên cần được giáo dục để
thấm nhuần phương châm “Ở đâu có thanh niên ở đó có lao động sáng tạo”.
Tiếp tục phát huy mạnh mẽ vai trị xung kích, khơi dậy tiềm năng to lớn của
thanh niên thực hiện thành công cơng cuộc đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại
hố q hương, đất nước và hội nhập quốc tế. Cổ vũ, động viên thanh niên toàn
tỉnh hăng hái tham gia thực hiện các chỉ tiêu kinh tế - xã hội và nhiệm vụ quốc
phòng an ninh. Chủ động tham mưu với Đảng, Nhà nước xây dựng, ban hành
chính sách bồi dưỡng, sử dụng và phát huy nguồn nhân lực trẻ, tài năng, nhằm
phát hiện, thu hút, tập hợp và tạo môi trường thuận lợi để họ cống hiến, đóng
góp tích cực cho sự nghiệp CNH,HĐH, hội nhập quốc tế.
Trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa giáo dục tinh thần
yêu lao động, phát huy truyền thống hiếu học, chuyên cần và sáng tạo phải được
cụ thể hóa việc thực hiện phong trào trong từng đối tượng thanh niên:
Thanh niên nơng thơn xung kích thực hiện cuộc vận động “Tuổi trẻ chung
tay xây dựng nông thôn mới”.
Thanh niên trường học thi đua dạy tốt, học tốt, góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện trong các nhà trường.


24

Thanh niên cơng nhân viên chức triển khai có hiệu quả phong trào "Sáng
tạo trẻ", khuyến khích thanh niên khơng ngừng sáng tạo, xây dựng ý tưởng mới,
các hoạt động, mơ hình thanh niên tham gia cải cách hành chính.
Tự học tập, tự rèn luyện là con đường phát triển suốt đời của mỗi con
người. Phát huy vai trò của thanh niên trong tự học tập, tự tu dưỡng đạo đức lối

sống là biện pháp quan trọng giúp họ nhanh chóng tiến bộ, trưởng thành. Vì vậy,
cần giáo dục cho thanh niên ý thức tự học, tự thân vận động, độc lập suy nghĩ để
thực hiện mục đích học tập của mình. Coi đó là một trong những phẩm chất cần
thiết của người thanh niên để chuẩn bị cho cuộc sống, chuẩn bị cho suốt q
trình cơng tác dù ở bất cứ điều kiện hoàn cảnh nào. Thanh niên cần phải tự tin
vào chính mình, giữ vững niềm tin trong cuộc sống, vào các giá trị chân, thiện,
mỹ; vượt qua mọi khó khăn gian khổ.
1.2.2. Hình thức và phương pháp giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh
niên
Thơng qua các cuộc vận động, các cuộc thi tìm hiểu để tuyên truyền nâng
cao nhận thức cho thanh niên, giúp thanh niên nhanh chóng gắn lý luận với thực
tiễn, hiểu biết sâu sắc hơn về đường lối, chủ trương, chính sách pháp luật của
Đảng và Nhà nước, từ đó, góp phần xây dựng bản lĩnh chính trị, ý chí tự lập, tự
lực tự cường cho thanh niên
Tổ chức cho thanh niên tham gia các hoạt động đi thực tế có viết thu hoạch,
để thanh niên có cơ hội tự nắm bắt, tự tìm hiểu được những nội dung chính trị tư
tưởng theo hướng dẫn dắt của tổ chức Đồn.
Giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên thơng qua sinh hoạt Đồn, các
buổi nói chuyện chuyên đề để triển khai các nhiệm vụ học tập và sinh hoạt chính
trị, tư tưởng cho đoàn viên, thanh niên.