Tiet 13

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n :8/9/2013 Ngµy d¹y : 9/9/2013. TiÕt 13. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. (TiÕp theo) A. Môc tiªu bµi häc: * Kiến thức: Giúp h/sinh nắm đợc mối quan hệ chặt chẽ giữa phơng châm héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp. * Kĩ năng: Hiểu đợc phơng châm hội thoại không phải là những quy định b¾t buéc trong mäi t×nh huèng giao tiÕp; v× nhiÒu lÝ do kh¸c nhau, c¸c ph¬ng châm hội thoại có khi không đợc tuân thủ. * Tình cảm, thái độ:ý thức học tập tốt, biết vận dụng các p.châm đã học vào cuéc sèng B. ChuÈn bÞ. + Gv : NCTL- So¹n g.a- Máy tính, máy chiếu. + HS : §äc tríc bµi. C. tiÕn tr×nh bµi d¹y: * ổn định lớp: ktss. * KiÓm tra bµi cò: C©u 1: ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m c¸ch thøc? Ph¬ng ch©m quan hÖ? ¬ng châm lịch sự? * Lời thoại sau đã không tuân thủ phơng châm hội thoại nào ? A. Bµi to¸n nµy khã qu¸ ph¶i kh«ng cËu ? B. Tớ đợc tám phẩy môn Văn. - Lời thoại đã không tuân thủ phơng châm quan hệ. Câu 2: Nối cột A với cột B theo thứ tự để đợc nhận định đúng về từng phương châm hội thoại. Cét A Cét B a. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt.. 1. Nói đúng.. b. Ph¬ng ch©m c¸ch thøc.. 2. Nói đủ.. c. Ph¬ng ch©m quan hÖ.. 3. Nãi râ rµng, rµnh m¹ch.. d. Ph¬ng ch©m vÒ lîng.. 4. Tôn trọng ngời đối thoại.. 5. Nói đúng chủ đề. e. Ph¬ng ch©m lịch sù. *Các hoạt động dạy học. HĐ1. Giới thiệu bài. Nói đủ - Nói đúng - Nói đúng chủ đề - Nói rõ ràng, rành mạch- Tôn trọng ngời đối thoại. H§2. Bµi míi. - Học sinh đọc truyện. 1/ C©u hái cña nh©n vËt chµng rÓ cã tuân thủ đúng phơng châm lịch sự kh«ng ? T¹i sao ?. 2/ Câu hỏi ấy có sử dụng đúng chỗ, đúng lúc không ? 3/Từ câu chuyện trên, em rút ra đợc. I. Quan hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp: 1. VÝ dô truyÖn "Chµo hái" - C©u hái :"B¸c lµm viÖc cã vÊt v¶ l¾m kh«ng?"trong t×nh huèng giao tiÕp kh¸c cã thÓ coi lµ tu©n thñ Ph¬ng ch©m lÞch sù v× nã thÓ hiÖn sự quan tâm đến ngời khác. Nhng trong tình huống này, ngời đợc hỏi bị chàng ngốc gọi từ trên cây cao lúc mà ngời đó ®ang tËp trung lµm viÖc, ph¶i vÊt v¶ trÌo xuèng để trả lời. - Sử dụng không đúng chỗ, đúng lúc, 2. KÕt luËn:.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> bµi häc g× trong giao tiÕp?. - Khi giao tiÕp kh«ng nh÷ng ph¶i tu©n thñ c¸c Phơng châm hội thoại mà còn phải nắm đợc các đặc điểm của tình huống giao tiếp nh: nói víi ai ? nãi khi nµo ? nãi ë ®©u ? nãi nh»m môc đích gì ? (V× mét c©u nãi cã thÓ thÝch hîp trong t×nh huèng nµy nhng kh«ng thÝch hîp víi t×nh huèng kh¸c) 3. Ghi nhí1: SGKt36.. Học sinh đọc ghi nhớ - SGK. BÀI TẬP NHANH Cô giáo đang giảng bài và cả lớp đang chú ý lắng nghe. Một bạn học sinh đến trước cửa lớp khoanh tay cúi chào cô và xin phép cô cho gặp một người bạn trong lớp để nói chuyện. Bạn đó có vi phạm phương châm hội thoại không? Vì sao? -> Phương châm lịch sự được tuân II.Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng thủ nhưng không phù hợp với tình ch©m héi tho¹i: huống giao tiếp. 1. VÝ dô: - ChØ cã 2 t×nh huèng trong phÇn Ph¬ng ch©m lÞch sù lµ tu©n thñ Ph¬ng ch©m héi tho¹i, c¸c H§3. t×nh huèng cßn l¹i kh«ng tu©n thñ. 4/ Em h·y lÊy thªmVD vÒ t×nh huèng -> Do ngêi nãi v« ý vông vÒ, thiÕu v¨n hãa giao tiÕp mµ lêi hái th¨m cã d¹ng giao tiÕp. nh trªn? 5/ Em h·y cho biÕt c¸c ph¬ng ch©m hội thoại đã học? Phơng châm về lợng, phơng châm 2. Xét đoạn đối thoại. - Không đáp ứng đợc yêu cầu của An vÒ chÊt, ... 6/ Trong các bài học ấy, điểm lại - Phơng châm về lợng không đợc tuân thủ. các VD đã đợc phân tích, cho biết - Vì Ba không biết chiếc máy bay đầu tiên đợc nh÷ng t×nh huèng nµo ph¬ng ch©m chÕ t¹o vµo n¨m nµo. §Ó tu©n thñ Ph¬ng ch©m vÒ chÊt (kh«ng nãi ®iÒu mµ m×nh kh«ng cã hội thoại không đợc tuân thủ? b»ng chøng x¸c thùc) nªn Ba ph¶i tr¶ lêi (Học sinh đọc ví dụ 2.) 7/ Câu trả lời của Ba có đáp ứng đ- chung chung nh vậy. îc nhu cÇu th«ng tin mµ An mong -> Do ngêi nãi chưa biÕt râ. muèn hay kh«ng ? 8/ Trong t×nh huèng nµy, ph¬ng ch©m 3. XÐt t×nh huèng. hội thoại nào không đợc tuân thủ? a,Kh«ng nªn nãi thËt v× cã thÓ sÏ khiÕn cho bÖnh 9/ V× sao Ba kh«ng tu©n thñ ph¬ng nh©n ho¶ng sî, tuyÖt väng. châm hội thoại đã nêu ? - Có thể chấp nhận đợc vì nó có lợi cho bệnh HS th¶o luËn môc 3+4 (SGK): nh©n, gióp cho bÖnh nh©n l¹c quan trong cuéc 10/ Gi¶ sö, cã mét ngêi m¾c bÖnh sèng. ung th đã đến giai đoạn cuối (có thể - Không tuân thủ Phơng châm về chất. sắp chết) thì sau khi khám bệnh, bác - Khi nhận xét về hình thức và tuổi tác của ngsỹ có nên nói thật cho ngời ấy biết ời đối thoại. hay kh«ng ? T¹i sao ? - Khi đánh giá về học lực hoặc năng khiếu của 11/ ViÖc "nãi dèi" cña b¸c sü cã thÓ b¹n bÌ. chấp nhận đợc hay không ? Tại sao ? b, Nếu xét về nghĩa hiển ngôn (bề mặt của 12/ ViÖc nãi tr¸nh ®i Êy, lµ b¸c sü c©u ch÷) th× c¸ch nãi nµy kh«ng tu©n thñ phkh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi ¬ng ch©m vÒ lîng. tho¹i nµo ? - Nếu xét về nghĩa hàm ẩn:(nghĩa đợc hiểu.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 13/ Em h·y nªu mét sè t×nh huèng b»ng vèn sèng,quan hÖ,tri thøc) c¸ch nãi nµy mµ ngêi nãi kh«ng nªn tu©n thñ ph- vÉn tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng. ¬ng ch©m Êy mét c¸ch m¸y mãc. Tiền bạc chỉ là phơng tiện để sống chứ không phải là mục đích cuối cùng của con ngời. Câu 14/ Khi nãi "TiÒn b¹c chØ lµ tiÒn nµy muèn nh¾c nhë con ngêi r»ng ngoµi tiÒn bạc" thì có phải ngời nói không tuân bạc để duy trì cuộc sống, con ngời còn có thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng kh«ng? những mối quan hệ thiêng liêng khác trong đời 15/ Theo em, nªn hiÓu ý nghÜa c©u sèng tinh thÇn nh quan hÖ cha con , anh em, nãi nµy nh thÕ nµo ? bạn bè, đồng nghiệp, . => Ph¶i u tiªn cho mét ph¬ng ch©m héi tho¹i hoÆc mét yªu cÇu kh¸c quan träng h¬n.. 16 VËy, viÖc kh«ng tu©n thñ c¸c ph- * Ghi nhí: SGKt37. ¬ng ch©m héi tho¹i b¾t nguån tõ nh÷ng nguyªn nh©n nµo ? (Học sinh đọc ghi nhớ.) H§4. III. luyÖn tËp: Bµi tËp 1 (häc sinh lªn b¶ng lµm.) - §èi víi cËu bÐ 5 tuæi th× "TuyÓn tËp truyÖn ng¾n Nam Cao" lµ chuyÖn viển vông mơ hồ; vì vậy câu trả lời của ông bố đã không tuân thủ phơng châm c¸ch thøc. - Tuy nhiên, đối với những ngời đã đi học thì đây có thể là câu trả lời đúng. Bµi tËp 2 (häc sinh th¶o luËn nhãm.) - Thái độ và lời nói của Chân, Tay, Tai, Mắt không tuân thủ phơng châm lịch sự. - Việc không tuân thủ ấy là vô lý vì khách đến nhà ai phải chào hỏi chủ nhà rồi mới nói chuyện; nhất là ở đây, thái độ và lời nói của các vị khách thật hồ đồ, chẳng có căn cứ gì cả. Bµi tËp cñng cè C©u 1: §Ó kh«ng vi ph¹m c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i , ta cÇn ph¶i lµm g×? A. Nắm đợc các đặc điểm của tình huống giao tiếp. B. Hiểu rõ nội dung mình định nói. C. BiÕt im lÆng khi cÇn thiÕt. D. Phèi hîp nhiÒu c¸ch nãi kh¸c nhau. Câu 2: Các phơng châm hội thoại là những quy định bắt buộc trong mäi t×nh huèng giao tiÕp. §óng hay sai? §óng B. Sai Câu 3: Nhận định nào không phải là nguyên nhân của các trường hợp kh«ng tu©n thñ c¸c phư¬ng ch©m héi tho¹i? A. Ngêi nãi v« ý, vông vÒ, thiÕu v¨n hãa giao tiÕp. B. Ngêi nãi ph¶i u tiªn cho mét phu¬ng ch©m héi tho¹i hoÆc mét yªu cÇu kh¸c quan träng h¬n. C. Ngời nói muốn gây một sự chú ý để ngời nghe hiểu câu nói theo một hàm ý nào đó. D. D.Ngời nói nắm đợc các đặc điểm của tình huống giao tiếp. Lời kết : NẾU MUỐN THÀNH CÔNG * Hãy nắm chắc bí quyết của giao tiếp: PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI. * Hãy vận dụng các phương châm hội thoại một cách khéo léo, không cứng nhắc. Chú ý đến tình huống giao tiếp. Hưíng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc néi dung 2 ghi nhí SGK. - Lµm hoµn thiÖn c¸c bµi tËp..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> häc.. - Xem trớc nội dung tiết Tiếng Việt: “Xưng hô trong hội thoại” để giờ sau. Ngµy so¹n: 10 /11/2013 Ngµy d¹y: 13/11/2013 TiÕt 58. V¨n b¶n. ¸nh tr¨ng. (NguyÔn Duy) A Mục tiêu cần đạt * KiÕn thøc: Gióp h/s kỉ niệm về một thời gian lao nhưng nặng nghĩa tình của người lính. - Sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a yÕu tè tù sù, nghị luận trong một tác phẩm th¬ Việt Nam hiện đại - Ngôn ngữ, hình ảnh giàu suy nghĩ, mang ý nghĩa biểu tượng.. * KÜ n¨ng: - Đọc - hiểu văn bản thơ được sáng tác sau 1975. - Vận dụng kiễn thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm thơ để cảm nhận một văn bản trữ tình hiện đại. * Tình cảm, thái độ: Yêu mến thơ hiện đại. B ChuÈn bÞ. GV: NCTL- so¹n g.a.- Th¬ NguyÔn Duy.- Máy tính+máy chiếu. HS: So¹n bµi theo c©u hái sgk. C. TiÕn tr×nh d¹y häc * ổn định tổ chức. ktss. * KiÓm tra bµi cò. 1.§äc thuéc lßng 1 khóc ru mµ em thÝch nhÊt? Cho biÕt lÝ do v× sao em thÝch? 2. C¶m nhËn cña em vÒ ngêi mÑ Tµ ¤i trong bµi th¬? *Các hoạt động dạy học: H§1. Giíi thiÖu bµi. GV thuyết trỡnh: Kể tên những bài thơ viết về trăng mà em đã đợc học? ( Ng¾m tr¨ng, Nguyªn tiªu, R»m th¸ng giÕng, TÜnh d¹ tø…) H§2. Bµi míi. I. Tìm hiểu chung 1/ Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ ? 1. T¸c gi¶: - Phong cách: Độc đáo, thường làm - Sinh n¨m1948 thơ lục bát với ngôn ngữ mượt mà, uyển - Tªn thËt: NguyÔn Duy NhuÖ - Quª Thanh Ho¸ chuyển, đặc biệt trong cấu tứ. - Lµ g¬ng mÆt tiªu biÓu cña líp nhµ th¬ - Đạt giải nhất cuộc thi thơ Báo Văn trÎ thêi chèng MÜ cøu níc vµ tiÕp tôc bÒn.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> nghệ 1972-1973, giải A của Hội Nhà văn Việt Nam 1984. 2/ Bài thơ đợc sáng tác năm nào? Đã đạt đợc những thành tựu gì? * Tác phẩm chính: - Cát trắng - - Đãi cát tìm vàng - Thơ. - Khoảng cách - Tiểu thuyết - Nhìn ra biển rộng trời cao - Tập truyện ngắn. bØ s¸ng t¸c. 2. T¸c phÈm - Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1978 - Tên bài thơ sau này đợc dùng làm tựa đề cho tập thơ đợc tặng giải A của hội nhµ v¨n ViÖt Nam n¨m 1984.. - ThÓ th¬ : 5 ch÷. - Gv hớng dẫn đọc: Cần đọc đúng ngữ ®iÖu thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña nhµ th¬: +3 khæ ®Çu: giäng kÓ bt. + khổ thứ 4: giọng đột ngột cất cao. + khæ 5+6: giäng tha thiÕt trÇm l¾ng, c¶m xóc suy t lÆng lÏ. - GV đọc mẫu-gọi 2 hs đọc. - Gv nhận xét phần đọc của hs. - PTB§ :Tù sù + biÓu c¶m. 3/ Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào? 5/ Phơng thức biểu đạt của bài thơ là gì? 6/ Em cã thÓ chia bè côc bµi th¬ lµm mÊy phÇn? 7/ Tõ bè côc, em cã nhËn xÐt g× vÒ m¹ch cảm xúc đợc thể hiện trong bài thơ? Quá khø-> suy ngÉm <- HiÖn t¹i. - GV khái quát 3 khổ thơ đầu- hs đọc. 8/ T¸c gi¶ nãi vÒ vÇng tr¨ng trong nh÷ng kho¶ng t.g, k.g nµo?Em cã nhËn xÐt g× vÒ k.g đó?(Rộng và tự nhiên) 9/ Khi đó ngời và trăng có tình cảm gì với nhau? 10/ Nhµ th¬ nghÜ t×nh c¶m Êy sÏ ntn? 11/ Tác giả đã sử dụng những bpnt nào? Nh»m nãi lªn ®iÒu g×? B×nh: Hình ảnh trăng trong kí ức thuổi thơ của nhà thơ và trong chiến tranh: vầng trăng đang được trải rộng ra trong cái không gian êm đềm và trong sáng của tuổi thơ .Mỗi con người sinh ra và lớn lên có nhiều thứ để gắn bó và liên kết. Cánh đồng, sông và bể là nhưng nơi chốn cất giữ bao kỉ niệm của một thời ấu thơ mà khó có thể quên được điệp từ “ với” đã diễn tả tuổi thơ được đi nhiều, tiếp xúc nhiều và được hưởng hạnh phúc ngắm những cảnh đẹp của bãi bồi thiên nhiên cũa tác giả.Tuổi thơ như thế không phải ai cũng có được ! Khi lớn lên, vầng trăng đã. - Bè côc: 3 phÇn + Khæ1,2,3: H×nh ¶nh vÇng tr¨ng. + Khæ thø 4: T×nh huèng gÆp l¹i vÇng tr¨ng. + Khæ 5,6: Suy ngÉm cña t¸c gi¶ II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Ba khæ th¬ ®Çu. - Hồi nhỏ:Sống với đồng, sông, bể. - Håi chiÕn tranh: ë rừng -> Tr¨ng: b¹n tri kØ ngì k bao giê quªn. => NT: ®iÖp ng÷, so s¸nh: con ngêi hoµ quyÖn gi÷a thiªn nhiªn, trë nªn t×nh nghÜa víi thiªn nhiªn….

<span class='text_page_counter'>(6)</span> tho tác giả vào chiến trường để “chờ giặc tới’.Trăng luôn sát cách bên người lính, cùng họ trải nghiệm sương gió, vượt qua những đau thương và khốc liệt của bom đạn kẻ thù. Người lính hành quân dưới ánh trăng dát vàng con đường, ngủ dưới ánh trăng, và cũng dưới ánh trăng sáng đã, tâm sự của những người lính lại mở ra để vơi đi bớt nỗi cô đơn, nỗi nhớ nhà. Trăng đã thật sự trở thành “tri kỉ” của người lính trong nhưng năm tháng máu lửa. 12/ Câu chuyện về trăng đợc tiếp tục trong t.g nµo? Víi ®iÒu kiÖn sèng ra sao? 13/ Em có nhận xét gì về các vật dụng đó? 14/ Lóc nµy t×nh c¶m gi÷a ngêi vµ tr¨ng ntn? - Em hiÓu thÕ nµo lµ ngêi dng? 15/ T.g đã sử dụng những bpnt nào ? Nh»m nãi lªn ®iÒu g×? 16/ - Quan s¸t l¹i 3 khæ th¬: Em nhËn xÐt vÒ giäng th¬?khæ 1+2 nh thÕ nµo so víi khæ 3?( §èi lËp gi÷a qu¸ khø hiÖn t¹i) Th¶o luËn nhãm.(2') ? Theo em hoàn cảnh sống có tác động đến con ngời ntn? Nhng tâm lí đó có thờng thấy trong đời sống xung quanh chóng ta k? VD. Bình: con ngời khi thay đổi hoàn cảnh dễ dµng l·ng quªn qu¸ khø, nhÊt lµ qu¸ khø nhäc nh»n gian khæ? Tríc vinh hoa phó quÝ, ngêi ta dÔ cã thÓ ph¶n béi l¹i chÝnh mình… thay đổi tình cảm với nghĩa tình đã qua… - Thời gian trôi qua cuốn theo mọi thứ như một cơn lốc, chỉ có tình cảm là còn ở lại trong tâm hồn mỗi con người như một ánh dương chói loà. Thế nhưng con người không thể kháng cự lại sự thay đổi đó.Người lính năm xưa nay cũng làm quen dần với những thứ xa hoa nơi “ánh điện, cửa gương”. Và rồi trong chính sự xa hoa đó, người lính đã quên đi người bạn tri kỉ của mình, người bạn mà tưởng chừng chẳng thể quên được, “người tri kỉ ấy” đi qua ngõ nhà mình nhưng mình lại xem như không quen không biết. Phép nhân hoá vầng trăng trong câu thơ thật sự có cái gì đó làm rung động lòng người. - Håi vÒ t.p: Quen ¸nh ®iÖn, cña g¬ng. -> Đầy đủ tiện nghi, hiện đại, sang trọng. - Tr¨ng nh ngêi dng . => NT: So s¸nh nh©n hãa: Hoµn c¶nh sống thay đổi, con ngờikhông còn gắn bãvíi ¸nh tr¨ng . => Giọng thơ tâm tình, h.ả thơ đối lập: Hoàn cảnh sống thay đổi khiến con ngời cã thÓ quªn qu¸ khø..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> đoc bởi vì vầng trăng ấy chính là một con người. Cũng chính phép nhân hoá đó làm cho người đọc cảm thương cho một “người bạn” bị chính người bạn thân một thời của mình lãng quên. Sự ồn ã của phố phường, những công việc mưu sinh và những nhu cầu vật chất thường nhật khác đã lôi kéo con gười ra khỏi những giá trị tinh thần ấy, một phần vô tâm của con người đã lấn át lí trí của người lính, khiến họ trở thành kẻ quay lưng với quá khứ. Con người khi được sống đầy đủ về mặt vật chất thì thường hay quên đi những giá trị tinh thần, quên đi cái nền tảng cơ bản củacuộc sống, đó chình là tình cảm con người -> Nối: Vậy trạng thái của con người có thay đổi không chúng ta sang khổ thơ thư 4. 17/ Kịch ttính trong khổ thơ thê hiện trong tình huống nào? 18/ Tìm những từ ngữ diễn tả điều đó? - Em hiÓu Buyn ®inh lµ g×? - C¸c tõ ng÷ Êy thuéc tõ lo¹i nµo? 19/ Những từ ngữ ấy thể hiện hành động vµ t©m tr¹ng g× cña nhµ th¬? B×nh: Khi đèn điện tắt, cũng là khi không còn được sống trong cái xa hoa, đầy đủ về vật chất, người lính bỗng phải đối diện với cái thực tại tối tăm. Trong cái “thình lình”, “đột ngột” ấy, người lính vôi bật tung cửa sổ và bất ngờ nhận ra một cái gì đó. Đó chẳng phải ai xa lạ mà chính là người bạn tri kỉ năm xưa của mình đây hay sao? Con người ấy không hề biết được rằng cái người bạn tri kỉ, tình nghĩa, người bạn đã bị anh ta lãng quên luôn ở. 2/ Khổ thơ thứ 4: - Tình huống: Mất điện, phòng tối, vội bật tung cửa sổ. “Đột ngột vầng trăng tròn” => Từ ngữ biểu cảm, động từ, tính từ: Gây ấn tượng về cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa người và trăng.. ngoài kia để chờ đợi anh ta. “Người bạn ấy” không bao giờ bỏ rơi con người, không bao giờ oán giận hay trách móc con người vì họ đã quên đi mình. Vầng trăng ấy vẫn rất vị tha và khoan dung, nó cũng sẵn sàng đón nhận tấm lòng của một 3/ Hai khæ th¬ cuèi. con người biết sám hối, biết vươn lên - Tư thế: ngửa mặt…nhìn mặt”.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> hoàn thiện mình. Cuộc đời mỗi con người không ai có thể đóan biết trước được. Không ai mãi sống trong một cuộc sống yên bình mà không có khó khăn, thử thách. Cũng như một dòng sông, đời người là một chuỗi dài với những qunh co, uốn khúc . Và chính trong những khúc quanh ấy, những biến cố ấy, con người mới thật sự hiểu được cái gì là quan trọng, cái gì sẽ gắn bó với họ trong suốt hành trình dài và rộng của cuộc đới. Dường như người lính trong bài thơ đã hiểu được điều đó!-> Khæ th¬ nh 1 bíc chuyÓn, nh 1 cái nút để khơi gợi tâm trạng và suy ngẫm cña t¸c gi¶. - Hs quat s¸t l¹i 2 khæ th¬ cuèi: 20/Tr¨ng vµ ngêi gÆp nhau trong t thÕ nµo? 21/ Gi©y phót Êy ngêi cã t©m tr¹ng g×? 22/ Rng rng lµ tr¹ng th¸i ntn? 23/ Tại sao tác giả lại xúc động nh vậy? 24/ ánh trăng đợc mtả ntn? Th¶o luËn: H×nh ¶nh vÇng tr¨ng trßn vµnh v¹nh cã ý nghÜa g×? ( Tợng trng cho vẻ đẹp của tình nghĩa, quá khứ đầy đặn thủy chung, nhan hậu bao dung của thiên nhiên, của cuộc đời của nhân dân đất nớc.) Th¶o luËn: H×nh ¶nh vÇng tr¨ng im ph¨ng ph¾c cã ý nghÜa g×? ( Nghiªm kh¾c nh¾c nhë, sù tr¸ch mãca trong im lÆng, sù giËt m×nh tù vÊn l¬ng t©m). 25/ Trợc thái độ của ánh trăng con ngời c¶m thÊy ntn? 26/T¸c gi¶ " giËt m×nh" v× lÝ do g×? 27/ C¸i giËt m×nh nµy cña ph¶n x¹ hay cña l¬ng t©m? Cã ý nghÜa g×? 28/ T.giả đã sử dụng Nt gì trong 2 khổ th¬. Nh÷ng h.¶ th¬ ntn? T¸c gi¶ muèn nãi lªn ®iÒu g×? B×nh: Khi người đối mặt với trăng, có cái gì đó khiến cho người lính áy náy dù cho không bị quở trách một lời nào. Hai từ “mặt” trong cùng một dòng thô: mặt trăng và mặt người đang cùng nhau trò chuyện . Người lính cảm thấy có cái gì “rưng rưng” tự trong tận đáy lòng và dường như nước mắt đang muốn trào ra vì xúc động. - Tâm trạng: rưng rưng =>NT: so sánh, điệp ngữ: -> Nhấn mạnh sự xúc động ùa về quá khứ. - Trăng: Tròn vành vạnh ->Biểu tượng đẹp, vẹn nguyên. - Tr¨ng: im phăng phắc -> BiÓu tîng cho sù nghiªm kh¾c nh¾c nhë trong im lÆng.. - Ngêi: GiËt m×nh-> Tự vấn lương tâm, tự hoàn thiện mình.. => NT đối lập, hình ảnh biểu cảm, tượng trưng: Thức tỉnh về lẽ sống thủy chung, hãy biết trân trọng và gìn giữ những gì tốt đẹp đã qua..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> trước lòng vị tha của người bạn “tri kỉ” của mình . Đối mặt với vầng trăng, bỗng người lính cảm thấy như đang xem một thước phim quay chậm về tuổi thơ của mình ngày nào, nới có “sông” và có “bể” .Chính những thước phim quay chậm ấy làm người lính trào dâng nhưng nỗi niềm và ngững giọt nước mắt tuôn ra tự nhiên, không chút gượng ép nào! Những giọt nước mắt ấy đã phần nào làm cho người lính trở nên thanh thản hơn, làm tâm hồn anh trong sáng lại. Một lần nữa những hình tượng trong tuổi thơ và chiến tranh được láy lại làm sáng tỏ những điều mà con người cảm nhận được. Cái tâm hồn ấy, cái vẻ đẹp mộc mạc ấy không bao giờ bị mất đi, nó luôn lặng lẽ sống trong tâm hồn mỗi con người và nó sẽ lên tiếng khi con người bị tổn thương. Đoạn thơ hay ở chất thơ mộc mạc, chân thành, ngôn ngữ bình dị mà thấm thía, những hình ảnh đi vàolòngngười. Vầng trăng trong khổ thớ thứ ba đã thực sự thức tỉnh con người: Khổ thơ cuối cùnh mang tính hàm súc độc đáo và đạt tới chiều sâu tư tưởng và triết lí. “Trăng tròn vành vạnh” là vẻ đẹp của trăng vẫn viên mãn, tròn đầy và không hề bị suy suyển dù cho trải qua biết bao thăng trầm. Trăng chỉ im lặng phăng phắc, trăng không nói gì cả, trăng chỉ nhìn, nhưng cái nhìn đó đủ khiến cho con người giật mình. Ánh trăng như một tấm gương để cho con người soi mình qua đó, để con người nhận ra mình để thức tỉnh lương tri. Con người có thể chối bỏ, có thể lãng quên bất cứ điều gì trong tâm hồn anh ta . Nhưng dù gì đi nũa thì những giá trị văn hoá tinh thần của dân tộc cũng luôn vậy bọc và che chở cho con người. 25/ Vậy ánh trăng có phải đơn thuần là ¸nh tr¨ng k? - Qua c©u chuyÖn cña t¸c gi¶ em thÊy bµi th¬ cã ý nghÜa kh¸i qu¸t s©u s¾c ntn? 29/ VËy nhµ th¬ muèn nãi g× víi nh÷ng. III. Tæng kÕt: Ghi nhí sgkt - Là lời nhắc nhở thấm thía về thái độ, t×nh c¶m lèi sèng cña con ngêi víi con ngời với thiên nhiên đất nớc… - Sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a TS víi BC trong thÓ th¬ 5 tiÕng… H×nh ¶nh tr¨ng nhiÒu ý nghÜa liªn tëng. III. LuyÖn tËp - §äc diÔn c¶m bµi th¬ - Tëng tîng m×nh lµ nh©n vËt tr÷ t×nh trong ¸nh tr¨ng , em h·y diÔn t¶ dßng c¶m nghÜ trong bµi th¬ thµnh mét bµi t©m sù ng¾n. So sánh ý nghĩa của hình ảnh ánh trăng trong 2 bài thơ “Đồng chí” của Chính.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ngời đã từng là đồng đội của nhau? ( lµ sù tiÕp nèi truyÒn thèng) 30/ ¸nh tr¨ng n»m trong m¹ch c¶m xóc nµo? ( Uèng níc nhí nguån" 31/ Tình cảm đó còn đợc thể hiện trong bài thơ nào em đã học? - Bếp lửa: Giờ cháu đã…lên cha? - ViÖt B¾c cña Tè H÷u: M×nh vÒ thÞ x· xa x«i Nhà cao còn nhớ núi đồi nữa chăng? Phố đông còn nhớ bản làng Sáng đèn còn nhớ mảng trăng giữa rừng? 32/ Bài thơ đem đến cho ta ý nghĩa gì? - ý nghĩa: nhắc nhở thấm thía về thái độ, tình cảm đối với những năm tháng quá khứ gian lao, nghĩa tình, với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu. - Nhắc nhở: - Tác giả- Thế hệ đã đi qua chiến tranh- Mọi người 33/ Bài thơ thể hiện chủ đề gì? Chủ đề: Uống nước nhớ nguồn. 34/ Bµi th¬ thµnh c«ng ë nh÷ng bpnt nµo? Nh»m kh¾c häa néi dung g×? - Hs đọc ghi nhớ sgk. 35/ - GV kh¸i qu¸t l¹i toµn bµi th¬: Em quan s¸t vÒ c¸ch viÕt ®Çu dßng th¬ . §©y cã ph¶i lµ lçi sai chÝnh t¶ kh«ng? V× sao t¸c gi¶ l¹i viÕt nh vËy? (Bài thơ nh 1 câu chuyện nhỏ đợc kể theo tr×nh tù t.g, k.g, cã nh©n vËt vµ sù viÖc. Mçi khæ th¬ chØ viÕt hoa ch÷ c¸i ®Çu tiªn mçi khæ nh 1 c©u th¬, nh»m t¹o sù liÒn m¹ch vÒ ý tëng vµ h.¶ trong tõng khæ th¬ c¶ bµi th¬=> c¶m xóc tr«i theo t.g vµ kØ niÖm. So s¸nh KÕt bµi:“Ánh trăng” đã đi vào lòng người đọc bao thế hệ như một lời nhắc nhở đối với mỗi người: Nếu ai đã lỡ quên đi, đã lỡ đánh mất những giá trị tinh thần qúy giá thì hãy thức tỉnh và tìmlại những giá trị đó. còn ai chưa biết coi trọng những giá trị ấy thì hãy nâng niu những kí ức quý giá của mình ngay từ bây giờ, đừng để quá muộn. Bài thơ không chỉ hay về mắt nội dung mà cón có những nét đột phá trong nghệ thuật. Thể thơ năm chữ được vận dụng sáng tạo, các chữ đầu dòng thơ không viết hoa thể hiện những. Hữu và “Ánh trăng” của Nguyễn Duy ? Giống nhau: Hai bài thơ đều lấy một vẻ đẹp trong thiên nhiên - ánh trăng - để khai thác xây dựng hình ảnh thơ. Khác nhau - Ánh trăng là biểu tượng cho vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí ở người chiến sĩ trong kháng chiến chống Pháp. - Là hình tượng thơ đậm chất lãng mạn trong thơ Chính Hữu và thơ ca kháng chiến. - Khơi nguồn cho việc bày tỏ thái độ, tình cảm của con người với hiện tại và quá khứ . - Là hình ảnh để nhà thơ thể hiện chủ đề bài thơ : “Uống nước nhớ nguồn”..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> cảm xúc liền mạch của nhà thơ. Nhịp thơ biến ảo rất nhanh, giọng điệu tâm tình dã gấy ấn tượng mạnh trong lòng người đọc.. * Cñng cè: Gv kết bài bằng sự liên hệ và bài hát: bài ca không quên. * Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc lßng bµi th¬ + ghi nhí - So¹n bµi “ Lµng” – Giê sau häc TV./.. Ngµy so¹n: 10 /11/2013 Ngµy d¹y: 14/11/2013 TiÕt 59. Tæng kÕt tõ vùng ( LuyÖn tËp tæng hîp). A. Mục tiêu cần đạt. * Kiến thức : Giúp h/s biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học để phân tÝch nh÷ng hiÖn tîng ng«n ng÷ trong thùc tiÔn giao tiÕp, nhÊt lµ trong v¨n ch¬ng. * KÜ n¨ng : luyÖn tËp. B. ChuÈn bÞ - GV : NCTL- so¹n g.a.- Máy tính, máy chiếu. - HS : Häc sinh chuÈn bÞ theo sgk. C. TiÕn tr×nh d¹y häc * ổn định tổ chức.ktss. * KiÓm tra bµi cò: 1. Nối từ ở cột A với nội dung ở cột B cho phù hợp? A 1.Tõ tîng h×nh. B. a. Lµ tõ m« pháng ©m thanh cña tù nhiªn, cña con ngê.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> 2.Tõ tîng thanh 3 .ThôËt ng÷. b. Lµ tõ ng÷ biÓu thÞ kh¸i niÖm khoa häc, c«ng nghÖ v v¨n b¶n khoa häc,c«ng nghÖ. c. Tõ gîi t¶ h×nh ¶nh d¸ng vÎ tr¹ng th¸i cña sù vËt.. 2. Tìm và phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong hai c©u thơ sau: “Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi của mẹ em nằm trên lưng”. ( Nguyễn Khoa Điềm) Trong hai câu thơ tác giả sử dụng phép tu từ ẩn dụ. Hình ảnh “mặt trời” trong câu thơ thứ hai chỉ em bé trên lưng mẹ. Em bé như mặt trời đem lại ánh sáng và hạnh phúc của đời mẹ. Bé đem lại nguồn sống, niềm tin cho mẹ - à từ đó thể hiện sự gắn bó và tình thương yêu tha thiết sâu nặng của mẹ đối với đứa con yêu thương. *Các hoạt động dạy học. H§1. Giíi thiÖu bµi. Lý thuyết 1. Từ đơn, từ phức 2. Thành ngữ 3..Nghĩa của từ 4. Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ 5.Từ đồng âm 6.Từ đồng nghĩa 7.Từ trái nghĩa 8.Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ 9. Trường từ vựng 10. Sự phát triển từ vựng 11. Từ mượn 12. Từ hán Việt 13. Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội 14. Trau dồi vốn từ H§2. Bµi míi. Bµi tËp 1: --§äc vµ nªu yªu cÇu cña bt. Gật đầu: dùng để chào hỏi, tỏ sự đồng t×nh. 1/ Hai c©u kh¸c nhau ë ®iÓm nµo ? 2/ So sánh sắc thái nghĩa của 2 từ "gật Gật gù: gật nhiều lần biểu thị thái độ ®Çu" "gËt gï" ? đồng tình tán thởng. 3/ VËy c¸ch nãi nµo phï hîp víi viÖc biÓu hiÖn néi dung bµi ca dao h¬n ? -> C¸ch 2 4/ Qua bt 1 em có thể rút ra lưu ý gì? * Lưu ý 1 : Lựa chọn từ thích hợp với - §äc vµ nªu yªu cÇu BT2. ý nghĩa cần biểu đạt. 5/ Ngời vợ đã hiểu không đúng nghĩa của Bài tập 2: tõ nµo trong c©u nãi cña ngêi chång ? - Một chân sút: cách nói hoán dụ: 1 ng6/ Câu nói đó đợc nói theo cách nào ? ời có khả năng ghi bàn thôi Cần hiểu thế nào cho đúng? Bµi tËp 3: - §äc vµ nªu yªu cÇu BT3. MiÖng, ch©n, tay… 7/ Từ nào đợc dùng theo nghĩa gốc ? Vai (¸o): ho¸n dô 8/Từ nào đợc dùng theo nghĩa chuyển? Đầu (súng): ẩn dụ ChuyÓn theo pt nµo? *Lưu ý 2:Cần hiểu hàm nghĩa,nghÜa 9/ Qua bt 2,3 em có thể rút ra lưu ý gì? chuyển của từ trong quá trình giao tiếp để cuộc hội thoại được thành công. - §äc ®o¹n th¬. 10/ Em nhËn thÊy trong ®o¹n th¬ cã Bµi tËp 4 - Trờng màu sắc: đỏ, hồng, xanh, ánh… nh÷ng tõ nµo cïng trêng tõ vùng ? 11/Hai trêng nµy cã mèi quan hÖ víi nhau - Trêng löa: löa, ch¸y, tro… - Những h/ả đó diễn tả 1 tình cảm mãnh ntn khi diÔn t¶ néi dung ?.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> GV PT: Màu áo đỏ của cô gái thắp lên trong mắt chàng trai và bao người khác ngọn lửa. Ngọn lửa đó lan tỏa trong anh làm cho anh ngây ngất, đắm say đến mức có thể cháy thành tro và nhuộm hồng cả không gian, làm không gian cũng như biến sắc( Cây xanh...theo hồng) Đoạn thơ sử dụng từ ngữ linh hoạt, gợi cảmgây ấn tượng cho người đọc, qua đó thể hiện 1 tình yêu cháy bỏng mãnh liệt. 13/ Qua bt 4 em có thể rút ra lưu ý gì? - §äc ®o¹n trÝch. 14/ Xác định các cách gọi tên sự vật hiện tợng đợc sử dụng trong đoạn ? 15/Các sự vật đó đợc gọi tên bằng cách nµo?. liÖt cña chµng trai víi c« g¸i…. Lưu ý 3: Sử dụng linh hoạt, sáng tạo vốn từ vựng Tiếng Việt sẽ làm cho câu văn, lời thơ sinh động, gây ấn tượng, hấp dẫn và làm nổi bật nội dung muốn nói .. Bµi tËp 5: M¸i GiÇm - Bä M¾t - Ba KhÝa… - Dïng tõ ng÷ cã s½n víi néi dung míi dựa vào đặc điểm sự việc, hiện tợng đợc gọi tên… * Lưu ý 4: Dùng từ ngữ có sẵn đặt tên cho một nội dung mới cũng là 16/ Qua bt 5 em có thể rút ra lưu ý gì? cách phát triển từ vựng tiếng Việt . Bµi tËp 6: - LÊy c¸c vÝ dô kh¸c. - trong c¬n ®au qu»n qu¹i «ng ta vÉn - §äc truyÖn cêi. 17/Hãy chỉ ra những yếu tố gây cời trong cố nói theo để thay từ bác sĩ bằng từ đốc tờ. c©u chuyÖn? 18/tại sao chi tiết đó lại khiến ta buồn c- ->Phê phán thói sính dùng chữ nớc ngoµi cña mét sè ngêi. êi? phª ph¸n ®iÒu g×? * Lưu ý 5: Sử dụng tõ níc ngoµi đúng 19/ Qua bt 6 em có thể rút ra lưu ý gì? lúc, đúng chỗ, không nên lạm dụng . Bµi tËp bæ sung Đọc hai câu thơ sau “Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước: Chỉ cần trong xe có một trái tim .” (Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật Trái tim->Nghĩa chuyển theo phương thức hoán dụ Trái tim chỉ người lính lái xe với lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần dũng cảm, ý chí quyết tâm giải phóng miền Nam. Đặt câu có dùng từ láy, từ mượn,từ đồng nghĩa. * Cñng cè: Qua bài tập chúng ta đã rút ra được nhưng lưu ý nào? NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý * Lưu ý 1: Lựa chọn từ thích hợp với ý nghĩa cần biểu đạt. * Lưu ý 2: Cần hiểu hàm nghÜa, nghĩa chuyển của từ trong quá trình giao tiếp . * Lưu ý 3: Sử dụng linh hoạt, sáng tạo vốn từ vựng tiếng Việt sẽ làm cho câu văn, lời thơ sinh động, gây ấn tượng hấp dẫn và làm nổi bật nội dung muốn nói . * Lưu ý 4: Dùng từ ngữ có sẵn đặt tên cho một nội dung mới cũng là cách phát triển từ vựng tiếng Việt ..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> * Lưu ý 5: Sử dụng từ mượn đúng lúc, đúng chỗ, không nên lạm dụng .? Em cã nhận xét gì về ngôn ngữ tiếng việt khi đi vào hoạt động giao tiếp? * Híng dÉn vÒ nhµ: ¤n tËp kÜ phÇn: tæng kÕt tõ vùng 1. Viết đoạn văn về kỉ niệm đỏng nhớ của em trong đú cú dựng từ đồng nghĩa, trái nghÜa, từ mượn, từ tượng thanh, từ tượng hình. 2. Học bài, soạn bài “Làng” để giờ sau học. ChuÈn bÞ bµi: LT viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn /..

<span class='text_page_counter'>(15)</span>