Ngu Van 7 Tiet 11

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (382.71 KB, 9 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: 18 tháng 08 năm 2014
Ngày dạy: 18 tháng 08 năm 2014

Lớp dạy: 7B

TUẦN 3 - TIẾT 11

TỪ LÁY

I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT

1. Kiến thức.
- Khái niệm từ láy
- Các loại từ láy.
2. Kĩ năng:

- Phân tích cấu tạo từ , giá trị tu từ của từ láy trong văn bản.

- Hiểu nghĩa và biết cách sử dụng một số từ láy quên thuộc để tạo giá trị gợi hình, gợi
tiếng, biểu cảm, để nói giảm hoặc nhấn mạnh.

3. Thái độ:

- Tự hào về sự giàu đẹp của Tiếng Việt. Có ý thức giữ gìn và phát huy sự trong sáng
của Tiếng Việt.

II. CHUẨN BỊ :

1. Thầy: - Tư liệu bài dạy, sách tham khảo, giáo án, bảng phụ, phiếu học tập, tư liệu
về nội dung bài học.

- GV sử dụng phương pháp đàm thoại, phát vấn, thảo luận nhóm, thuyết trình, phân
tích giảng giải, trình bày một phút...

- Giáo viên sử dụng phương tiện máy chiếu, giáo án Microsoft Office PowerPoint
2003

2. Trò: Chuẩn bị nội dung bài học, đọc trước bài ở nhà, tìm hiểu trước về nội dung bài
học “Từ láy” trả lời câu hỏi trong vở soạn bài, sưu tầm thêm tư liệu về từ ghép..

III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC
Bước I: Ổn định tổ chức lớp.

- Kiểm tra sĩ số, trật tự, nội vụ của lớp ...
- Thời gian : 1 phút

Bước II: Kiểm tra bài cũ 
- Thời gian: 4 phút

Kiểm tra sự chuẩn bị bài, đồ dùng học tập, sách vở, tư liệu của bài học
Câu hỏi:

Câu 1: Từ ghép là gì? Có mấy loại từ ghép?

Câu 2: Điền vào chỗ trống, các từ cần thiết để hoàn thành nhận xét về nghĩa 
của từ ghép. “ Từ ghép chính phụ có tính chất… Nghĩa của từ ghép chính phụ…. 
Nghĩa của tiếng chính. Từ ghép đẳng lập có tính chất….Nghĩa của từ ghép đẳng lập….
Nghĩa của các tiếng tạo nên nó.”

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Câu 1: Là từ có từ 2 tiếng có nghĩa trở nên. Có 2 loại từ ghép : đẳng lập và chính phụ.

Câu 2: phân nghĩa, hẹp hơn, hợp nghĩa, khái quát hơn

Bước III: Tổ chức dạy học bài mới. 
HOẠT ĐỘNG 1 : TẠO TÂM THẾ
- Thời gian: 1 phút

- Phương pháp tích cực và kĩ thuật áp dụng : phương pháp nêu v n ấ đề + k thu tĩ ậ
ng não, k thu t tia ch p...

độ ĩ ậ ớ

Hoạt động của thầy Trò Chuẩn kiến thức cần
đạt

Ghi
chú

* GV : ở lớp 6, các em đã hiểu 
từ láy là gì . Để hiểu rõ hơn về 
từ láy, các loại từ láy, và nghĩa
của từ láy có đặc điểm gì giờ 
học hơm nay chúng ta sẽ đi tìm 
hiểu rõ về từ láy.

- Gv ghi đầu bài.

- Giáo viên ghi tên
bài tiết dạy lên
bảng.

- HS ghi bài

HOẠT ĐỘNG 2,3,4: TRI GIÁC, PHÂN TÍCH, TỔNG HỢP.

- Thời gian: 15 phút

- Phương pháp: thuyết trình, gợi mở, đàm thoại, nghi vấn, phân tích, tổng hợp, so
sánh ...

- Kĩ thuật: Kĩ thuật các mảnh ghép, kĩ thuật góc, động não, trình bày một phút…
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Chuẩn kiến thức

cần đạt

Ghi
 chú
GV chiếu ví dụ 1 trong sách

giáo khoa lên màn hình.

- Yêu cầu HS đọc lại hai văn
bản. HS khác nhận xét cách
trình bày phần đọc

- HS quan sát.

- Đọc lại nội dung hai
văn bản.

- HS khác nhận xét cách
trình bày phần đọc.

I. Các loại từ láy

H: Những từ in đậm thuộc loại
từ nào ? Tại sao em biết?

- GV gợi HS nhớ lại kiến thức
cũ.

- Từ láy, vì: Là những từ
phức có quan hệ láy âm
giữa các tiếng.

1. Ví dụ 1

- Đăm đăm
- Mếu máo
- Liêu xiêu.

H: So với tiếng gốc, những
tiếng trong các từ đó giống hay
khác nhau như thế nào về âm
thanh ?

GV giới thiệu cho học sinh biết
về quy tắc hoà phối thanh điệu
trong cấu tạo từ láy Tiếng Việt.
Giáo viên có thể gợi dẫn HS

hiểu và phân tích trình bày.
- HS khác phát biểu ý kiến và

- HS trao đổi, trả lời:

- đăm đăm là từ láy có
hai tiếng hoàn toàn
giống nhau về mặt âm
thanh

- Những từ láy mếu máo,

liêu xiêu là những từ láy
có sự biến đổi thanh
điệu ở tiếng thứ nhất và
tiếng thứ hai theo quy
luật hoà phối thanh điệu

+ Đăm đăm : lặp 
lại nhau hoàn toàn 
về âm thanh và 
tiếng gốc.

+ Mếu máo : lặp 
phụ âm

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

bổ sung thêm ý. của từ láy Tiếng Việt
H: Như vậy, qua phân tích 2 Ví

dụ, có mấy loại từ láy?

Giáo viên có thể gợi dẫn HS
hiểu và phân tích trình bày.
- HS khác phát biểu ý kiến và
bổ sung thêm ý.

- HS trả lời : 2 loại
- 2 loại:

+ Lặp toàn bộ.=> từ 
láy toàn bộ

+ Lặp bộ phận (phụ âm
đầu, vần)=> từ láy bộ
phận.

-Láy toàn bộ
-Láy âm

-Láy vần Láy bộ
phận

H: Ở những từ láy bộ phận ,
giữa các tiếng có đặc điểm gì?

- Ở từ láy bộ phận, giữa
các tiếng có sự giống
nhau về phụ âm đầu
hoặc phần vần.

H: Ở những từ láy tồn bộ,
giữa các tiếng có đặc điểm gì
khác so với láy bộ phận?

- Các tiếng lặp lại hồn
tồn. Nhưng cũng có
một số trường hợp tiếng
đứng trước biến đổi
thanh điệu hoặc phụ âm
cuối .

GV chiếu ví dụ 2 trong sách
giáo khoa lên màn hình.

- Yêu cầu HS đọc lại hai văn
bản. HS khác nhận xét cách
trình bày phần đọc

- HS quan sát.

- Đọc lại nội dung hai
văn bản.

- HS khác nhận xét cách
trình bày phần đọc.

2. Ví dụ 2

- Bần bật
Thăm thẳm

H: Tại sao ko nói “bật bật” hay
“ thẳm thẳm” ?

- HS trao đổi trong bàn 1phút
báo cáo. (không đúng nghĩa với
nội dung câu văn, không xuôi
tai…)

Hiện tượng biến đổi
thanh điệu ở tiếng thứ
nhất, do qui luật phối âm
thanh; đây thực chất là
việc lặp lại tiếng gốc
nhưng biến đổi như vậy
để xuôi tai hơn.

-Dễ nói, xi tai,
tạo ra sự hài hoà về
âm thanh

H: Vậy những từ đó xếp vào 
loại nào trong 2 loại từ láy
trên?

H: Thế nào là láy toàn bộ, láy 
bộ phận?

- HS trả lời trên cơ sở vừa phân
tích ví dụ.

- HS phân loại

+ Láy tồn bộ : các 
tiếng lặp lại hoàn toàn, 
hoặc tiếng trước biến 
đổi thanh điệu, phụ âm 
cuối.

+ Láy bộ phận : Các 
tiếng giống nhau về phụ 
âm đầu hoặc vần.)

- HS ghi vào vở..

- Từ láy toàn bộ : 
các tiếng lặp lại 
nhau hoàn toàn, 
hoặc tiếng đứng 
trước biến đổi 
thanh điệu hoặc 
phụ âm cuối.

- Từ láy bộ phận :
các tiếng có sự
giống nhau về phụ
âm đầu. hoặc phần
vần.

- GV đưa ra một vài quy tắc

biến đổi âm cuối cho học sinh

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

dễ nhận diện ( n  t; m  p ).
H: Hãy tìm thêm những từ láy
có cấu tạo như thế?

- Đèm đẹp
- Xâu xấu

- Xôm xốp...

H: Qua việc tìm hiểu những ví 
dụ, em hãy cho biết những loại
từ láy, nêu đặc điểm cấu tạo
của từng loại?

Giáo viên cho HS khắc saaulaij kiến thức.
+Từ láy có hai loại:

Từ láy tồn bộ và từ láy bộ phận

+Ở từ láy toàn bộ, các tiếng lặp lại nhau hồn tồn,
những cũng có một số trường hợp tiếng đứng trước biến
đổi thanh điệu hoặc phụ âm cuối để tạo ra một sự hài hoà
về âm thanh

+Ở từ láy bộ phận, giữa các tiếng có sự giống nhau về 
phụ âm đầu hoặc phần vần

GV chiếu ví dụ mục II trong

sách giáo khoa lên màn hình.
- Yêu cầu HS đọc lại hai văn
bản. HS khác nhận xét cách
trình bày phần đọc

- HS quan sát.

- Đọc lại nội dung hai
văn bản.

- HS khác nhận xét cách
trình bày phần đọc.

II. Nghĩa của từ
láy

1. Ví dụ:

GV chiếu ví dụ các từ.

H: Các từ láy đó mơ phỏng 
điều gì? ( đọc lên em hiểu được
điều gì?)

- Hs quan sát, suy nghĩ.
- Mô phỏng âm thanh :
tiếng cười, tiếng trẻ
khóc, đồng hồ chạy,
tiếng chó sủa…

2. Nhận xét:

- “ha hả”, “oa oa”,
“tích tắc” “gâu gâu”
-> mơ phỏng âm
thanh.

H: Như vậy nghĩa của những
từ đó tạo thành do đặc điểm gì
về âm thanh?

- Mơ phỏng âm thanh

u cầu:

Các từ láy trong mỗi nhóm sau
đây có đặc điểm gì chung về
âm thanh và về nghĩa? Chúng
tạo nghĩa dựa vào đâu?

Thảo luận nhóm theo bàn
- Thời gian thảo luận: 3 phút.
- Các nhóm bàn bạc, thống nhất
ý kiến.

- Nhóm trưởng cử một bạn làm
thư kí ghi lại kết quả.

- Hết giờ các nhóm báo cáo kết
quả hoặc nộp báo cáo.

- HS thảo luận bàn – 
báo cáo.

+ “lí nhí ”, “ li ti ”, “ ti
hí”: biểu thị tiếng cười
nhỏ bé của sự vật về âm
thanh, hình dáng.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

- Nhóm khác nhận xét bổ sung
ý kiến.

- GV chốt vấn đề

H: Chỉ ra tiếng gốc trong
những từ láy đó? Vị trí?

Cách tạo ra những từ láy này?

-Tiếng gốc đứng sau,
tiếng trước lặp lại phụ
âm đầu của tiếng gốc và
mang vần ấp.

H: So sánh nghĩ của từ láy với
nghĩa của tiếng gốc?

Giáo viên có thể gợi dẫn HS
hiểu và phân tích trình bày.
- HS khác phát biểu ý kiến và

bổ sung thêm ý.

-Tiếng gốc: Biểu thị một
trạng thái vận động.
(Phồng, nhô, bềnh) ở
một thời điểm nhất định.
-Từ láy: Biểu thị một
trạng thái vận động liên
tục, khi nhô lên, khi hạ
xuống, khi nổi, khi
chìm....

Gv đưa ra một số từ láy khác
như:

Mềm mại, dịu dàng.

Đo đỏ, trăng trắng, xanh xanh.

H: So sánh nghĩa những từ đó
với nghĩa gốc? Chỉ rõ sự khác
nhau?

Giáo viên có thể gợi dẫn HS
hiểu và phân tích trình bày.
- HS khác phát biểu ý kiến và
bổ sung thêm ý.

- Mềm mại, dịu dàng
.-so với mềm và dịu thì

những từ này mang sắc
thái biểu cảm rất rõ: gợi
cảm giác dễ chịu khi sờ
đến, gợi cảm giác dễ
chịu khi tiếp xúc hoặc
khi nghe.

- Đo đỏ, trăng trắng,
xanh xanh có nghĩa giảm
nhẹ hơn so với tiếng
gốc.

H: Qua việc tìm hiểu những từ
láy nói trên, hãy cho biết từ láy
có những nghĩa như thế nào?
Giáo viên có thể gợi dẫn HS
hiểu và phân tích trình bày.
- HS khác phát biểu ý kiến và
bổ sung thêm ý.

Chỉ tiếng kêu của sự vật.
Chỉ tính chất của sự vật
Chỉ trạng thái vận động
của sự vật.

Có nghĩa giảm nhẹ so
với tiếng gốc.

Có nghĩa mang sắc thái
biểu cảm rõ rệt hơn so

với tiếng gốc.

H: Để có được những nghĩa
trên, người ta tạo nghĩa bằng
cách nào?

Giáo viên có thể gợi dẫn HS
hiểu và phân tích trình bày.
- HS khác phát biểu ý kiến và
bổ sung thêm ý.

Giáo viên bổ sung thêm:

Cụ thể:

- Đặc điểm âm thanh của
từ láy:mô phỏng tiếng
kêu.

- Sử dụng những từ láy
có khuôn vần, lượng
phát âm nhỏ hoặc to để
biểu thị tính chất.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

+Khái quát:

- Nghĩa của từ láy được tạo
thành nhở đặc điểm âm thanh
của tiếng

- Nghĩa của từ láy được tạo
thành nhờ sự hoà phối âm
thanh giữa các tiếng.

- Láy lại tiếng gốc có
nghĩa. (Hồn toàn hoặc
phần âm đầu)

- Láy lại tiếng gốc chỉ
trạng thái vận động
(Phần âm đầu + Khuôn
vần âp)

H: Từ những điều vừa phân
tích, cho biết có những cơ sở
nào để tạo nghĩa của từ láy?

- Dựa vào nghĩa của 
tiếng gốc.

- GV có ví dụ: dẻo dai, tươi tốt,
tươi cười.

H: Hãy cho biết đó là từ ghép
hay từ láy? tại sao?

- HS quan sát các từ.
- Suy nghĩ, trả lời

- Từ ghép Đẳng lập. (cả

2 tiếng có nghĩa)

Giáo viên sử dụng kĩ thuật
“Bản đồ tư duy”

- GV giao việc cho nhóm hoặc
cá nhân làm việc.

- Viết tên chủ đề hoặc ý tưởng
vào chính giữa.

- Sau đó vẽ các nhánh, trên mỗi
nhánh viết một nội dung lớn.
- Từ mỗi nhánh chính vẽ tiếp
các nhánh phụ để viết tiếp
những nội dung thuộc nhánh
chính đó.

- Tiếp tục các tầng phụ tiếp
theo.

- HS rút ra cách phân
biệt theo ý hiểu.

- HS khái quát kiến thức
cần nhớ. (2 loại từ láy và
nghĩa của từ láy)

* Lưu ý:Phân biệt 
từ láy với từ ghép

đẳng lập.

HOẠT ĐỘNG 5: LUYỆN TẬP.
- Thời gian: 20 phút

- Phương pháp: thuyết trình, gợi mở, đàm thoại, nghi vấn, phân tích, tổng hợp, so
sánh ...

- Kĩ thuật: Kĩ thuật các mảnh ghép, động não, trình bày một phút, viết tích cực, giao
nhiệm vụ…

Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Chuẩn kiến thức
cần đạt

Ghi
 chú
Giáo viên cho một học sinh

đọc nội dung và yêu cầu của
bài tập trong sách giáo khoa
hoặc chiếu trên màn hình.
- Yêu cầu của bài tập:

- Học sinh đọc nội dung
và yêu cầu bài tập theo
hướng dẫn của giáo
viên.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Đọc đoạn đầu văn bản: “Cuộc 
chia tay của những con búp bê”

(Từ Mẹ tôi, giọng khản đặc,
đến nặng nề thể này).

a. Tìm các từ láy trong đoạn
văn đó.

b. Xếp các từ láy theo bảng
phân loại.

- GV tổng hợp ý kiến chung.

Giáo viên sử dụng kĩ
thuật “động não”

- GV nêu cầu hỏi hoặc
vấn đề.

- HS phát biểu đóng góp
nhiều ý kiến.

- Liệt kê các ý kiến trên
bảng.

- Phân loại ý kiến, làm
sáng tỏ ý kiến chưa rõ.

- Láy toàn bộ :bần 
bật, thăm thẳm, 
chiêm chiếp.

- Láy bộ phận : nức
nở, tức tưởi, rón 
rén, lặng lẽ, rực rỡ, 
nhảy nhót, ríu ran, 
nặng nề.

Giáo viên cho một học sinh đọc
nội dung và yêu cầu của bài tập
trong sách giáo khoa hoặc
chiếu trên màn hình.

- Yêu cầu của bài tập:

- Học sinh đọc nội dung
và yêu cầu bài tập theo
hướng dẫn của giáo
viên.

Bài tập 2

Điền các tiếng láy vào trước
hoặc sau các tiếng gốc để tạo
thành từ láy.

- HS suy nghĩ làm việc
theo yêu cầu hướng dẫn
của GV

- lấp ló, nho nhỏ,
nhức nhối, khang

khác, thâm thấp,
chênh chếch, anh
ách.

Giáo viên cho một học sinh đọc
nội dung và yêu cầu của bài tập
trong sách giáo khoa hoặc
chiếu trên màn hình.

- Yêu cầu của bài tập:

- Học sinh đọc nội dung
và yêu cầu bài tập theo
hướng dẫn của giáo
viên.

Bài tập 3

Chọn từ thích hợp điền vào chỗ
trơng trong các phần của bài
tập.

- HS suy nghĩ làm việc
theo yêu cầu hướng dẫn
của GV

- Nhẹ nhàng, nhẹ
nhõm,xấu xa, xấu
xí, tan tành, tan tác.

Giáo viên cho một học sinh đọc
nội dung và yêu cầu của bài tập
trong sách giáo khoa hoặc
chiếu trên màn hình.

- Yêu cầu của bài tập: Đặt câu
với mỗi từ.

- 4 nhóm lên bảng chơi trị chơi
tiếp sức. Mỗi nhóm đặt câu với
một từ. (cịn 1 từ về nhà thực
hiện)

- Cơ gái nhỏ nhắn ấy cứ
để lại trong tôi những ấn
tượng sâu sắc về những
việc làm tốt đẹp của
mình.

- Những viêch nhỏ nhặt
như thế chúng ta để ý
đến làm gì!

- Giọng nói nhỏ nhẻ của
nó khiến tơi có thiện
cảm

- Trong cuộc sống,
chúng ta khơng nên
sống nhỏ nhen, vì những

lợi ích tầm thường trước
mắt.

- Thật đáng thương, chỉ

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

một điều nhỏ nhoi ấy mà
cô gái phải bao ngày mơ
ước.

Giáo viên cho một học sinh đọc
nội dung và yêu cầu của bài tập
trong sách giáo khoa hoặc
chiếu trên màn hình.

- Yêu cầu của bài tập:

- Học sinh đọc nội dung
và yêu cầu bài tập theo
hướng dẫn của giáo
viên.

Bài tập 5

Giáo viên sử dụng kĩ thuật
“một phút”

- Giáo viên đưa ra câu hỏi hoặc
yêu cầu.

- Học sinh suy nghĩ viết ra giấy

- Mỗi HS trình bày trước lớp
trong thời gian một phút những
điều các em được học.

Những từ: mặt mũi, máu 
mủ, tóc tai, râu ria, 
khuôn khổ, ngọn ngành, 
tươi tốt, nấu nướng, ngu 
ngốc, mệt mỏi, nảy nở

không phải là từ láy mà
là từ ghép.

- Từ ghép ĐL: vì cả
2 tiếng có nghĩa

Giáo viên cho một học sinh đọc
nội dung và yêu cầu của bài tập
trong sách giáo khoa hoặc
chiếu trên màn hình.

- Yêu cầu của bài tập: Giải
nghĩa các từ.

- Học sinh đọc nội dung
và yêu cầu bài tập theo
hướng dẫn của giáo
viên.

Bài tập 6

Thảo luận nhóm theo bàn
- Thời gian thảo luận: 3 phút.
- Các nhóm bàn bạc, thống nhất
ý kiến.

- Nhóm trưởng cử một bạn làm
thư kí ghi lại kết quả.

- Hết giờ các nhóm báo cáo kết
quả hoặc nộp báo cáo.

- Nhóm khác nhận xét bổ sung
ý kiến.

- GV chốt vấn đề.

- chiền : toà nhà xây để 
thờ phụng đức phật .
- nê: trạng thái con 
người ăn vào nhưng ko 
tiêu hoá được thức ăn.
- rớt: vật bị rơi bất ngờ 
mà con người ko lường 
tới.

- hành: áp dụng lý 
thuyết vào công việc.
=> các từ ghép.

Bước IV: Giao bài và hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài học ở nhà.
- Thời gian: 4 phút

1. Bài cũ:

- Nắm các loại từ ghép và nghĩa của từ ghép.
- Nhận diện từ láy trong một văn bản đã học.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

- Đọc thêm, nắm quy tắc hoà phối thanh điệu trong từ láy.
2. Bài mới: chẩn bị “ Quá trình tạo lập văn bản”:

- Đọc trước bài, tìm hiểu các bước tạo lập văn bản.
- Xem trước ( làm thử ) các bài tập luyện tập.

* RÚT KINH NGHIỆM SAU BÀI DẠY

………
………..

………..

………
………..

……….
.