Giáo án Ngữ văn 12 Tiết 11 đến tiết 16

§äc thªm
MÊy ý nghÜ vỊ th¬ (Ngun §×nh Thi)
§«-xt«i-Ðp-xki (X. Xvai-g¬)


A. Mơc tiªu bµi häc: Gióp HS thÊy ®ỵc:
- Quan niƯm vỊ th¬ cđa Ngun §×nh Thi.
- NÐt tµi hoa cđa Ngun §×nh Thi trong nghƯ tht lËp ln ®a dÉn chøng sư dơng tõ
ng÷, h×nh ¶nh.
- C¸ch viÕt mét bµi v¨n nghÞ ln vỊ ch©n dung v¨n häc, th©n thÕ, sù nghiƯp v¨n häc, vÞ
trÝ ®ãng gãp cđa nhµ v¨n.
- T tëng tiÕn bé, phong c¸ch nghÞln bËc thÇy cđa Xvai-g¬, vµ nh÷ng nÐt chÝnh trong
cc ®êi t¸c gi¶.
- §«i nÐt vỊ tiĨu sư cđa §«-xt«i-Ðp-xki
B. Ph¬ng tiƯn thùc hiƯn
- S¸ch GK, s¸ch GV
- Gi¸o ¸n lªn líp c¸ nh©n
C. C¸ch thøc tiÕn hµnh
Gi¸o viªn tỉ chøc giê d¹y theo c¸ch kÕt hỵp c¸c ph¬ng ph¸p: híng dÉn häc sinh trao
®ỉi th¶o ln, tr¶ lêi c¸c c©u hái.
D. Bµi míi:
I. ỉn ®Þnh líp:
II. KiĨm tra bµi cò:
C©u hái: Lµm thÕ nµo ®Ĩ gi÷ g×n ®ỵc sù trong s¸ng cđa tiÕng ViƯt?
III. Bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t

GV nói thêm về :vấn đề quan điểm
của văn nghệ sĩ thời kháng chiến (Đơi
mắt, Nhận đường, Đề cương văn hóa)

3 đối tượng HS trả lời câu 1 sgk?
GV:hướng dẫn!(bài thơ Đất nước)
3 đối tượng HS trả lời câu 2 sgk?
A. Mấy ý nghĩ về thơ
I.Tìm hiểu chung:
-SGK
II.Đọc-Hiểu văn bản
1. Đọc văn bản:
2.Tìm hiểu văn bản:
Câu 1
- Luận đề: đặc trưng cơ bản nhất của thơ
là biểu hiện tâm hồn con người
 giới thiệu luận đề bằng thao tác lập
luận vấn đáp (nêu câu hỏi):Đầu mối của
thơ có lẽ ta đi tìm bên trong tâm hồn con
người chăng?Rung động thơ…mọi sợi dây
của tâm hồn rung lên..
GV: hướng dẫn!
3 đối tượng HS trả lời câu 3 sgk?
GV: hướng dẫn!
3 đối tượng HS trả lời câu 4sgk?
GV: hướng dẫn!(liên hệ lập luận trong bài
văn học sinh)
3 đối tượng HS trả lời câu 5sgk?
Câu 2
- Luận điểm: những yếu tố đặc trưng của
thơ: hình ảnh,tư tưởng,cảm xúc,cái thực
+ thơ muốn lay động những chiều sâu tâm
hồn,đem cảm xúc mà đi thẳng vào sự suy
nghĩ(…)cảm xúc là phần thịt xương hơn

cả của đời sống tâm hồn(…) Hình ảnh
thực nảy lên trong tâm hồn khi ta sống
trong một cảnh huống hoặc trạng thái nào
đó
Câu 3
Luận điểm:ngơn ngữ thơ
- So sánh với ngơn ngữ truyện,kí,kịch:cái
kì diệu của tiếng nói trong thơ,có lẽ chăng
ta tìm nó trong nhịp điệu…một thứ nhịp
điệu bên trong,một thứ nhịp điệu của hình
ảnh,tình ý nói chung là của tâm
hồn(…)Khơng có vấn đề thơ tự do,thơ có
vần và thơ khơng có vần(…)thơ thực và
thơ giả,thơ hay và thơ khơng hay,thơ và
khơng thơ(…)dùng bất cứ hình thức
nào,miễn là thơ diễn tả được đúng tâm
hồn con người
Câu 4.
Nét tài hoa của NĐT trong nghệ thuật lập
luận
-phần mở đầu: nêu phản đề(những ý kiến
trái ngược)
-lí lẽ: hình ảnh-dẫn chứng cụ thể:thơ là
tiếng nói đầu tiên,tiếng nói thứ nhất của
tâm hồn khi đụng chạm với cuộc sống.Tóe
lên những nơi giao nhau với ngoại
vật,trước hết là những cảm xúc(..)mỗi chữ
như một ngọn nến đang cháy,những ngọn
nến ấy xếp bên nhau thành một vùng sáng
chung

Câu 5:
-Ý nghĩa ngày nay: thời sự,khoa họcvề
vấn đề thi ca, sáng tạo thơ ca
GV: hướng dẫn!
Đọc tiểu dẫn?
GV: Chân dung văn học,truyện danh
nhân


3 đối tượng HS trả lời câu 1 sgk?
GV:hướng dẫn!
HS: Tìm hiểu và đọc các luận cứ!!
3 đối tượng HS trả lời câu 2 sgk?
GV: hướng dẫn!
3 đối tượng HS trả lời câu 3 sgk?
GV: hướng dẫn!
B. Đơ-xtoi-ép-xki
I.Tìm hiểu chung:
-SGK
II.Đọc-Hiểu văn bản
1.Đọc văn bản:
2.Tìm hiểu văn bản:
Câu 1
a.Hai thời điểm đối lập trong cuộc sống
của Đơ-xtoi-ép-xki
+Thời điểm thú nhất: kiếp sống của một
kẻ lưu vong (tờ séc cuối cùng ,hiệu cầm
đồ, phòng làm việc, cơn động kinh, tiền
nợ thời điểm của sự tuyệt vọng lớn nhất
+ Thời điểm thú hai: trở về tổ quốc một

giây hạnh phúc tuyệt đỉnh,cái chết sứ
mệnh đã hồn thành
b. Những mâu thuẫn trong thiên tài Đơ-
xtoi-ép-xki
+ Những tình cảm mãnh liệt trong cơ thể
yếu đuối của con bệnh thần kinh
+ Số phận vùi dập thiên tài nhưng thiên
tài tự cứu vãn bằng lao động và đốt cháy
trong lao động-vinh quang tột đỉnh cũa
Đốt cũng vẫn gắn với đau khổ
+ Người bị lưu đày biệt xứ-đau khổ một
mình-sứ giả của xứ sở mình
Câu 2
- Cấu trúc tương phản
+ trong câu :nước Nga tiếng gọi vĩnh cửu
của nie2m tuyệt vọng...lao động là sự giải
thốt và là nỗi thống khổ của ơng
+ trong từng đoạn : sự dằn vặt của cuộc
sống hàng ngày với những tác phẩm đồ
sộ..
những chi tiết hèn mọn đời thường-
những hình ảnh cao cả khác thường của
khát khao sáng tạo của thiên tài
Câu 3
Biện pháp so sánh ẩn dụ
3 đối tượng HS trả lời câu 4sgk?
GV: hướng dẫn!(liên hệ lập luận trong
bài văn học sinh)
+ tác phẩm…là rượu ngọt,đếm các ngày
như trước đây đếm cái cọc của trại giam-

quả đã được cứu thốt vỏ khơ rụng xuống
Câu 4
Biện pháp tơ đậm chân dung văn học:
gắn hình tượng con người trên khung
cảnh rộng lớn
IV. DỈn dß: Häc bµi cò
§äc vµ so¹n tríc “nghÞ ln vỊ mét hiƯn tỵng ®êi sèng”
rót kinh nghiƯm
nghÞ ln vỊ mét hiƯn tỵng ®êi sèng

A. Mơc tiªu bµi häc: Gióp HS thÊy ®ỵc:
- C¸ch lµm bµi nghÞ ln vỊ mét hiƯn tỵng ®êi sèng
- Cã nhËn thøc, t tëng, th¸i ®é vµ hµnh ®éng ®óng tríc nh÷ng hiƯn tỵng ®êi s«ngs h»ng
nhµy.
B. Ph¬ng tiƯn thùc hiƯn
- S¸ch GK, s¸ch GV
- Gi¸o ¸n lªn líp c¸ nh©n
C. C¸ch thøc tiÕn hµnh
Gi¸o viªn tỉ chøc giê d¹y theo c¸ch kÕt hỵp c¸c ph¬ng ph¸p: híng dÉn häc sinh trao
®ỉi th¶o ln, tr¶ lêi c¸c c©u hái.
D. Bµi míi:
I. ỉn ®Þnh líp:
II. KiĨm tra bµi cò:
III. Bµi míi
Trong cc sèng cđa chóng ta biÕt bao c©u chun vui, còng kh«ng Ýt nh÷ng c©u
chun, nh÷ng trß ch¬i v« bỉ, lao vµo c¸c tƯ n¹n x· héi. TÊt c¶ nh÷ng ®iỊu ®ã ®Ịu lµm
chóng ta ph¶i suy nghÜ, bµy tá ý kiÕn quan ®iĨm cđa m×nh vỊ vÊn ®Ị ®ã mét c¸ch thut
phơc, chóng ta sÏ t×m hiĨu bµi häc “ NghÞ ln vỊ mét hiƯn tỵng ®êi sèng”
Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t

1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý:
Đề bài: SGK – trang 66
GV gọi HS đọc đề bài
Đề bài yêu cầu bàn về hiện tượng gì?
Bài viết có những ý nào?
Cách sắp xếp các ý đó ra sao?
Nên chon những dẫn chứng nào?
Cần vận dụng những thao tác lập luận
nào?
a. Tìm hiểu đề:
- Đề bài yêu cầu bày tỏ ý kiến đối với việc làm
của anh Nguyễn Hữu Ân- vì tình thương “dành
hết chiếc bánh thời gian của mình” chăm sóc
hai người mẹ bị bệnh hiểm nghèo.
- Một số ý chính:
+ Nguyễn Hữu Ân đã nêu một tấm gương về
lòng hiếu thảo, vị tha, đức hi sinh của thanh
niên.
+ Thế hệ trẻ ngày nay có nhiều tấm gương như
Nguyễn Hữu Ân.
+ Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn một số người có
lối sống ích kỉ, vô tâm đáng phê phán.
+ Tuổi trẻ cần dành thời gian tu dưỡng, lập
nghiệp, sống vị tha để cuộc đời ngày một đẹp
hơn.
- Dẫn chứng minh hoạ cho lí lẽ:
+ Dẫn chứng trong văn bản “Chuyện cổ tích
mang tên Nguyễn Hữu Ân”.
+ Dẫn chứng khác trong thực tế đời sống:
• những thanh niên làm việc tốt trong xã hội để

biểu dương
• những thanh niên lãng phí thời gian vào
những trò chơi vô bổ mà các phương tiện thông
tin đại chúng đã nêu để phê phán.
- Các thao tác lập luận chủ yếu: phân tích,
chứng minh, bác bỏ, bình luận.
b. Lập dàn ý:
- Mở bài:
+ Giới thiệu hiện tượng Nguyễn Hữu Ân.
+ Dẫn đề văn, nêu vấn đề nghị luận: “Chia
chiếc bánh của mình cho ai?”.
- Thân bài: Lần lượt triển khai 4 ý chính như ở
phần tìm hiểu đề.
- Kết bài: Đánh giá chung và nêu cảm nghĩ của
người viết.
2. Những điểm cần ghi nhớ:
- Nghị luận về một hiện tượng đời sống không
chỉ có ý nghĩa xã hội mà còn có tác dụng giáo
dục tư tưởng, đạo lí, cách sống đúng đắn, tích