GA SINH 7doc 2cot

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (862.09 KB, 169 trang )

(1)TuÇn 1 Ngµy so¹n: 13/ 8/.2010 Ngµy d¹y: / 8/.2010 TiÕt 1 Më ®Çu Bài 1: Thế giới động vật đa dạng phong phú A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh chứng minh đợc sự đa dạng và phong phú của động vật thể hiện ở số loµi vµ m«i trêng sèng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp yªu thÝch m«n häc. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ảnh về động vật và môi trờng sống. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 7A 7B - Lµm quen víi häc sinh. - Chia nhãm häc sinh. II. KiÓm tra bµi cò III. Bµi häc VB: GV yªu cÇu HS nhí l¹i kiÕn thøc sinh häc 6, vËn dông hiÓu biÕt cña mình để trả lời câu hỏi: - Sự đa dạng, phong phú của động vật đợc thể hiện nh thế nào? Hoạt động của GV và HS - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t H 1.1 vµ 1.2 trang 56 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Sự phong phú về loài đợc thể hiện nh thế nµo? - Cá nhân HS đọc thông tin SGK, quan sát h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái: + Sè lîng loµi hiÖn nay kho¶ng 1,5 triÖu loµi. + KÝch thíc cña c¸c loµi kh¸c nhau. - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña HS vµ phÇn bæ sung. - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - Hãy kể tên loài động vật trong một mẻ lới kéo ở biển, tát một ao cá, đánh bắt ở hồ, chÆn dßng níc suèi n«ng? - Ban đêm mùa hè ở ngoài đồng có những động vật nào phát ra tiếng kêu? - HS thảo luận từ những thông tin đọc đợc. Néi dung bµi häc Hoạt động 1: Đa dạng loài và sù phong phó vÒ sè lîng c¸ thÓ.

(2) hay qua thực tế và nêu đợc: . - Thế giới động vật rất đa dạng + Dù ở ao, hồ hay sông suối đều có nhiều và phong phú về loài và đa dạng loài động vật khác nhau sinh sống. vÒ sè c¸ thÓ trong loµi. + Ban đêm mùa hè thờng có một số loài động vËt nh: Cãc, Õch, dÕ mÌn, s©u bä... ph¸t ra tiÕng kªu. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhận xét, bổ sung. Yêu cầu nêu đợc: Số lợng c¸ thÓ trong loµi rÊt lín. - HS l¾ng nghe GV giíi thiÖu thªm GV lu ý thông báo thông tin nếu HS không nêu đợc. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè lîng c¸ thÓ trong bầy ong, đàn kiến, đàn bớm? - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn vÒ sù ®a dạng của động vật. - GV thông báo thêm: Một số động vật đợc con ngêi thuÇn ho¸ thµnh vËt nu«i, cã nhiÒu đặc điểm phù hợp với nhu cầu của con ngời. - GV yªu cÇu HS quan s¸t H 1.4 hoµn thµnh bµi tËp, ®iÒn chó thÝch. - C¸ nh©n HS tù nghiªn cøu th«ng tin vµ hoµn thµnh bµi tËp. Yªu cÇu: + Díi níc: C¸, t«m, mùc... + Trªn c¹n: Voi, gµ, chã, mÌo... + Trªn kh«ng: C¸c loµi chim. d¬i.. . Hoạt động 2: Đa dạng về môi trêng sèng. . - §éng vËt cã ë kh¾p n¬i do - GV cho HS ch÷a nhanh bµi tËp. chóng thÝch nghi víi mäi m«i tr- GV cho HS th¶o luËn råi tr¶ lêi: - §Æc ®iÓm g× gióp chim c¸nh côt thÝch nghi êng sèng. víi khÝ hËu gi¸ l¹nh ë vïng cùc? - Nguyên nhân nào khiến động vật ở nhiệt đới đa dạng và phong phú hơn vùng ôn đới, Nam cùc? - §éng vËt níc ta cã ®a d¹ng, phong phó kh«ng? T¹i sao? - Cá nhân vận dụng kiến thức đã có, trao đổi nhóm và nêu đợc: + Chim c¸nh côt cã bé l«ng dµy, xèp, líp mì dới da dày để giữ nhiệt. + Khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, thực vật phong phó, ph¸t triÓn quanh n¨m lµ nguån thøc ¨n lớn, hơn nữa nhiệt độ phù hợp cho nhiều loài..

(3) + Nớc ta động vật cũng phong phú vì nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới. + HS có thể nêu thêm 1 số loài khác ở môi trờng nh: Gấu trắng Bắc cực, đà điểu sa mạc, cá phát sáng ở đáy biển... - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy - GV hái thªm: - Hãy cho VD để chứng minh sự phong phú về môi trờng sống của động vật? - GV cho HS th¶o luËn toµn líp. - Yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. IV. Cñng cè - GV cho HS đọc kết luận SGK. - Yªu cÇu HS lµm phiÕu häc tËp. Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng: C©u 1: §éng vËt cã ë kh¾p mäi n¬i do: a. Chóng cã kh¶ n¨ng thÝch nghi cao. b. Sù ph©n bè cã s½n tõ xa xa. c. Do con ngời tác động. C©u 2: §éng vËt ®a d¹ng, phong phó do: a. Sè c¸ thÓ nhiÒu b. Sinh s¶n nhanh c. Sè loµi nhiÒu d. §éng vËt sèng ë kh¾p mäi n¬i trªn Tr¸i §Êt. e. Con ngêi lai t¹o, t¹o ra nhiÒu gièng míi. g. Động vật di c từ những nơi xa đến. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - KÎ b¶ng 1 trang 9 vµo vë bµi tËp. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................. Ngµy so¹n:13 / 8/.2010 Ngµy d¹y: / 8/.2010 Tiết 2 Bài 2: Phân biệt động vật với thực vật đặc điểm chung của động vật A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm cơ bản để phân biệt động vật với thực vật. - Nêu đợc đặc điểm chung của động vật. - Nắm đợc sơ lợc cách phân chia giới động vật. 2. KÜ n¨ng.

(4) - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch m«n häc. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ảnh về động vật và môi trờng sống. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 7A 7B II. KiÓm tra bµi cò - Hãy kể tên những động vật thờng gặp ở nơi em ở? Chúng có đa dạng, phong phó kh«ng? - Chúng ta phải làm gì để thế giới động vật mãi đa dạng và phong phú? III. Bµi häc VB: NÕu ®em so s¸nh con gµ víi c©y bµng, ta thÊy chóng kh¸c nhau hoµn toàn, song chúng đều là cơ thể sống. Vậy phân biệt chúng bằng cách nào? Hoạt động của GV và HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t H 2.1 hoµn thµnh b¶ng trong SGK trang 9. - GV kẻ bảng 1 lên bảng phụ để HS chữa bài. - GV lu ý: nên gọi nhiều nhóm để gây hứng thú trong giê häc. - GV ghi ý kiÕn bæ sung vµo c¹nh b¶ng. - GV nhận xét và thông báo kết quả đúng nh bảng ë díi. - GV yªu cÇu tiÕp tôc th¶o luËn: - §éng vËt gièng thùc vËt ë ®iÓm nµo? - §éng vËt kh¸c thùc vËt ë ®iÓm nµo? - Cá nhân quan sát hình vẽ, đọc chú thích và ghi nhớ kiến thức, trao đổi nhóm và trả lời. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn b¶ng ghi kÕt qu¶ cña nhãm. - C¸c HS kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung.. Néi dung bµi häc 1: Phân biệt động vËt víi thùc vËt - §éng vËt vµ thùc vËt: + Giống nhau: đều cÊu t¹o tõ tÕ bµo, lín lªn vµ sinh s¶n. + Kh¸c nhau: Di chuyÓn, dÞ dìng, thÇn kinh, gi¸c quan, thµnh tÕ bµo.. - HS theo dâi vµ tù söa ch÷a bµi. - Mét HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. §Æc ®iÓm. Thµnh CÊu t¹o tõ tÕ xenlulo cña bµo tÕ bµo §èi t- Kh«ng Cã Kh«ng Cã îng ph©n biÖt §éng X X vËt Thùc X X vËt. Lín lªn vµ sinh s¶n Kh«ng Cã. HÖ thÇn ChÊt h÷u c¬ Kh¶ n¨ng di kinh vµ gi¸c nu«i c¬ thÓ chuyÓn quan Tù Sö dông Kh«ng Cã Kh«ng Cã tæng chÊt hîp h÷u c¬ đợc có sẵn. X X. X X. X X. X X.

(5) Hoạt động của GV và HS Hoạt động 2: Đặc điểm chung của động vật - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp ë môc II trong SGK trang 10. - GV ghi c©u tr¶ lêi lªn b¶ng vµ phÇn bæ sung. - GV thông báo đáp án. - ¤ 1, 4, 3. - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - HS chọn 3 đặc điểm cơ bản của động vật. - 1 vµi em tr¶ lêi, c¸c em kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS theo dâi vµ tù söa ch÷a.. Néi dung bµi häc 2: Đặc điểm chung của động vật. Động vật có đặc điểm chung là có kh¶ n¨ng di chuyÓn, cã hÖ thÇn kinh vµ gi¸c quan, chñ yÕu dÞ dìng.. - HS rót ra kÕt luËn. Hoạt động 3: Sơ lợc phân chia giới động vật. 3: Sơ lợc phân chia giới động vật - Có 8 ngành động vật + §éng vËt kh«ng x¬ng sèng: 7 - GV giới thiệu: Động vật đợc chia thành ngành. 20 ngµnh, thÓ hiÖn qua h×nh 2.2 SGK. Ch- + §éng vËt cã x¬ng sèng: 1 ngµnh ¬ng tr×nh sinh häc 7 chØ häc 8 ngµnh c¬ ( cã 5 líp: c¸, lìng c, bß s¸t, chim, b¶n. thó). - HS nghe vµ ghi nhí kiÕn thøc. Hoạt động4: Vai trò của động vật Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 2: §éng vËt víi đời sống con ngời. 4: Vai trò của động vật - GV kẽ sẵn bảng 2 để HS chữa bài. - §éng vËt mang l¹i lîi Ých nhiÒu - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: mÆt cho con ngêi, tuy nhiªn mét - Động vật có vai trò gì trong đời sống con ng- số loài có hại. êi? - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - Các nhóm hoạt động, trao đổi với nhau và hoàn thµnh b¶ng 2. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS hoạt động độc lập, yêu cầu nêu đợc: + Cã lîi nhiÒu mÆt nhng còng cã mét sè t¸c h¹i cho con ngêi.. STT C¸c mÆt lîi, h¹i 1 §éng vËt cung cÊp nguyªn liÖu cho ngêi: - Thùc phÈm - L«ng - Da 2 §éng vËt dïng lµm thÝ nghiÖm: - Häc tËp nghiªn cøu khoa häc. Tên loài động vật đại diện - Gµ. lîn, tr©u, thá, vÞt... - Gµ, cõu, vÞt... - Tr©u, bß... - Õch, thá, chã....

(6) 3. 4. - Thö nghiÖm thuèc §éng vËt hç trî con ngêi - Lao động - Gi¶i trÝ - ThÓ thao - B¶o vÖ an ninh §éng vËt truyÒn bÖnh. - Chuét, chã... - Trâu, bò, ngựa, voi, lạc đà... - Voi, gµ, khØ... - Ngùa, chã, voi... - Chã. - Ruåi, muçi, rËn, rÖp.... IV. Cñng cè - GV cho HS đọc kết luận cuối bài. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1 vµ 3 SGK trang 12. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Cã thÓ em cha biÕt”. - ChuÈn bÞ cho bµi sau: + Tìm hiểu đời sống động vật xung quanh. + Ng©m r¬m, cá kh« vµo b×nh tríc 5 ngµy. + LÊy níc ao, hå, rÔ bÌo NhËt B¶n. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................. TuÇn 2 Ngµy so¹n:15 / 8/.2010 Ngµy d¹y: / 8/.2010 Chơng I- Ngành động vật nguyên sinh TiÕt 3 Bµi 3: Thùc hµnh Quan sát một số động vật nguyên sinh A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh thấy đợc ít nhất 2 đại diện điển hình cho ngành động vật nguyên sinh lag: trùng roi và trùng đế giày. - Phân biệt đợc hình dạng, cách di chuyển của 2 đại diện này. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng sö dông vµ quan s¸t mÉu b»ng kÝnh hiÓn vi. 3. Thái độ - Nghiªm tóc, tØ mØ, cÈn thËn. B. §å dïng d¹y vµ häc. + GV:. - KÝnh hiÓn vi, lam kÝnh, la men, kim nhän, èng hót, kh¨n lau..

(7) - Tranh trung đế giày, trùng roi, trùng biến hình. + HS: V¸ng níc ao, hå, rÔ bÌo NhËt B¶n, r¬m kh« ng©m níc trong 5 ngµy. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 7A 7B II. KiÓm tra bµi cò C©u hái 1, 2 SGK. III. Bµi häc VB nh SGK. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Quan sát trùng giày - GV lu ý híng dÉn HS tØ mØ v× ®©y lµ bµi thùc hµnh ®Çu tiªn. - GV híng dÉn c¸c thao t¸c: - HS làm việc theo nhóm đã phân công. - C¸c nhãm tù ghi nhí c¸c thao t¸c cña GV. + Dïng èng hót lÊy 1 giät nhá ë níc ng©m r¬m (chç thµnh b×nh) + Nhá lªn lam kÝnh, ®Ëy la men vµ soi díi kÝnh hiÓn vi. + §iÒu chØnh thÞ trêng nh×n cho râ. + Quan sát H 3.1 SGK để nhận biết trùng giµy. - GV kiÓm tra ngay trªn kÝnh cña c¸c nhãm. - GV yªu cÇu lÊy mét mÉu kh¸c, HS quan s¸t trïng giµy di chuyÓn - Di chuyÓn theo kiÓu tiÕn th¼ng hay xoay tiÕn? - GV cho HS lµm bµi tËp trang 15 SGK chän câu trả lời đúng. - GV thông báo kết quả đúng để HS tự sửa ch÷a, nÕu cÇn. Hoạt động 2: Quan sát trùng roi - GV cho HS quan s¸t H 3.2 vµ 3.3 SGK trang 15. - GV yªu cÇu HS lµm víi c¸ch lÊy mÉu vµ quan s¸t t¬ng tù nh quan s¸t trïng giµy. - GV gọi đại diện một số nhóm lên tiến hành theo các thao tác nh ở hoạt động 1. - GV kiÓm tra ngay trªn kÝnh hiÓn vi cña tõng nhãm. - GV lu ý HS sử dụng vật kính có độ phóng đại khác nhau để nhìn rõ mẫu. - NÕu nhãm nµo cha t×m thÊy trïng roi th× GV hái nguyªn nh©n vµ c¶ líp gãp ý. - GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp môc  SGK. Néi dung bµi häc 1: Quan s¸t trïng giµy. - LÇn lît c¸c thµnh viªn trong nhãm lÊy mÉu soi díi kÝnh hiÓn vi  nhËn biÕt trïng giµy. - HS vÏ s¬ lîc h×nh d¹ng cña trïng giµy. - HS quan sát đợc trùng giày di chuyÓn trªn lam kÝnh, tiÕp tôc theo dâi híng di chuyÓn . - HS dùa vµo kÕt qu¶ quan s¸t råi hoµn thµnh bµi tËp. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. 2: Quan s¸t trïng roi - HS tù quan s¸t h×nh trang 15 SGK để nhận biết trùng roi. - Trong nhãm thay nhau dïng ống hút lấy mẫu để bạn quan sát. - C¸c nhãm nªn lÊy v¸ng xanh ë nớc ao hay rũ nhẹ rễ bèo để có trïng roi. - C¸c nhãm dùa vµo thùc tÕ quan s¸t vµ th«ng tin SGK trang 16 tr¶.

(8) trang 16. - GV thông báo đáp án đúng: + §Çu ®i tríc + Mµu s¾c cña h¹t diÖp lôc.. lêi c©u hái. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. IV. Cñng cè - GV yªu cÇu HS vÏ h×nh trïng giµy vµ trïng roi vµo vë vµ ghi chó thÝch. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - VÏ h×nh trïng giµy, trïng roi vµ ghi chó thÝch. - §äc tríc bµi 4. - KÎ phiÕu häc tËp “T×m hiÓu trïng roi xanh vµo vë bµi tËp”. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................ Ngµy so¹n:15 / 8/.2010 Ngµy d¹y: / 8/.2010 TiÕt 4 Bµi 4: Trïng roi A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm cấu tạo, dinh dỡng và sinh sản của trùng roi xanh, kh¶ n¨ng híng s¸ng. - HS thấy đợc bớc chuyển quan trọng từ động vật đơn bào đến động vật đa bào qua đại diện là tập đoàn trùng roi. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thu thËp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp. B. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: PhiÕu häc tËp, tranh phãng to H 1, H2, H3 SGK. - HS: ¤n l¹i bµi thùc hµnh. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 7A 7B II. KiÓm tra bµi cò - C©u hái SGK. III. Bµi häc VB: Động vật nguyên sinh rất nhỏ bé, chúng ta đã đợc quan sát ở bài trớc, tiết này chúng ta tiếp tục tìm hiểu một số đặc điểm của trùng roi. Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc Hoạt động 1: Trùng roi xanh I: Trïng roi xanh - GV yªu cÇu: 1. CÊu t¹o vµ di chuyÓn + NGhiªn cøu SGK, vËn dông kiÕn thøc bµi tr- - Lµ 1 tÕ bµo (0,05 mm) h×nh thoi, cã roi, ®iÓm m¾t, h¹t diÖp íc. lôc, h¹t dù tr÷, kh«ng bµo co bãp. + Quan s¸t H 4.1 vµ 4.2 SGK. + Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - Roi xo¸y vµo níc  võa tiÕn võa - GV đi đến các nhóm theo dõi và giúp đỡ xoay mình.

(9) nhãm yÕu. - Cá nhân tự đọc thông tin ở mục I trang 17 và 18 SGK. - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp: - Yêu cầu nêu đợc: + CÊu t¹o chi tiÕt trïng roi + C¸ch di chuyÓn nhê roi + C¸c h×nh thøc dinh dìng +KiÓu sinh s¶n v« tÝnh chiÒu däc c¬ thÓ. + Kh¶ n¨ng híng vÒ phÝa cã ¸nh s¸ng. - §¹i diÖn c¸c nhãm ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. - HS dù vµo H 4.2 SGK vµ tr¶ lêi, lu ý nh©n phân chia trớc rồi đến các phần khác. - Nhê cã ®iÓm m¾t nªn cã kh¶ n¨ng c¶m nhËn ¸nh s¸ng. - Đáp án: Roi, đặc điểm mắt, quang hợp, có diÖp lôc. - HS c¸c nhãm nghe, nhËn xÐt vµ bæ sung (nÕu cÇn). - 1 vµi nhãm nh¾c l¹i néi dung phiÕu häc tËp.. - Tù dìng vµ dÞ dìng. - Hô hấp: Trao đổi khí qua màng tÕ bµo. - Bµi tiÕt: Nhê kh«ng bµo co bãp. - Vô tính bằng cách phân đôi theo chiÒu däc. - §iÓm m¾t vµ roi gióp trïng roi híng vÒ chç cã ¸nh s¸ng.. - GV kẻ phiếu học tập lên bảng để chữa bài. - GV ch÷a bµi tËp trong phiÕu, yªu cÇu: - Tr×nh bµy qu¸ tr×nh sinh s¶n cña trïng roi xanh? - Yªu cÇu HS gi¶i thÝch thÝ nghiÖm ë môc ë môc 4: “TÝnh híng s¸ng” - Lµm nhanh bµi tËp môc  thø 2 trang 18 SGK. - GV yªu cÇu HS quan s¸t phiÕu chuÈn kiÕn thøc. - Sau khi theo dâi phiÕu, GV nªn kiÓm tra sè nhóm có câu trả lời đúng. PhiÕu häc tËp: T×m hiÓu trïng roi xanh Bµi tËp 1 2 3 4. Tên động vËt §Æc ®iÓm CÊu t¹o Di chuyÓn Dinh dìng Sinh s¶n TÝnh híng s¸ng. Trïng roi xanh .. Hoạt động 2: Tập đoàn trùng roi - GV yªu cÇu HS: + Nghiªn cøu SGK quan s¸t H 4.3 trang 18. + Hoµn thµnh bµi tËp môc  trang 19 SGK (®iÒn tõ vµo chç trèng). - GV nªu c©u hái: - TËp ®oµn V«nv«c dinh dìng nh thÕ nµo?. 2: TËp ®oµn trïng roi - TËp ®oµn trïng roi gåm nhiÒu tÕ bµo, bíc ®Çu cã sù ph©n ho¸ chøc n¨ng..

(10) - H×nh thøc sinh s¶n cña tËp ®oµn V«nv«c? - C¸ nh©n tù thu nhËn kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm và hoàn thành bài tập: - Yêu cầu lựa chọn: trùng roi, tế bào, đơn bào, ®a bµo. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, nhãm kh¸c bæ sung. - 1 vài HS đọc toàn bộ nội dung bài tập. - GV lu ý nếu HS không trả lời đợc thì GV gi¶ng: Trong tËp ®oµn 1 sè c¸ thÓ ë ngoµi lµm nhiệm vụ di chuyển bắt mồi, đến khi sinh sản mét sè tÕ bµo chuyÓn vµo trong ph©n chia thµnh tËp ®oµn míi. - TËp ®oµn V«nv«c cho ta suy nghÜ g× vÒ mèi liên quan giữa động vật đơn bào và động vật ®a bµo? - GV rót ra kÕt luËn. IV. Cñng cè - GV dïng c©u hái cuèi bµi trong SGK. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë bµi tËp. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................. TuÇn 3 Ngµy so¹n:16/ 8/.2010 Ngµy d¹y: / /.2010 TiÕt 5 Bµi 5: Trïng biÕn h×nh vµ trïng giµy A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dỡng và sinh sản của trùng biÕn h×nh vµ trïng giµy. - HS thấy đợc sự phân hoá chức năng các bộ phận trong tế bào của trùng giày, đó là biểu hiện mầm mống của động vật đa bào. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp..

(11) - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp. B. §å dïng d¹y vµ häc. - H×nh phãng to 5.1; 5.2; 5.3 trong SGK. - Chuẩn bị t liệu về động vật nguyên sinh. - HS kÎ phiÕu häc tËp vµo vë. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 7A 7B II. KiÓm tra bµi cò - KiÓm tra h×nh vÏ giê tríc cña HS. III. Bµi häc VB: Chúng ta đã tìm hiểu trùng roi xanh, hôm nay chúng ta tiếp tục nghiên cứu một số đại diện khác của ngành động vật nguyên sinh: Trùng biến hình và trïng giµy. Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, trao - Cá nhân tự đọc các thông tin  SGK đổi nhóm và hoàn thành phiếu học tập. trang 20, 21. - Quan s¸t H 5.1; 5.2; 5.3 SGK trang 20; 21 ghi nhí kiÕn thøc. - GV quan sát hoạt động của các nhóm - Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. để hớng dẫn, đặc biệt là nhóm học yếu. Yêu cầu nêu đợc: + Cấu tạo: cơ thể đơn bào + Di chuyÓn: nhê bé phËn cña c¬ thÓ; l«ng b¬i, ch©n gi¶. + Dinh dìng: nhê kh«ng bµo co bãp. - GV kẻ phiếu học tập lên bảng để HS + Sinh sản: vô tính, hữu tính. ch÷a bµi. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi c©u tr¶ lêi, c¸c - Yªu cÇu c¸c nhãm lªn ghi c©u tr¶ lêi nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt vµ bæ vµo phiÕu trªn b¶ng. sung. - GV ghi ý kiÕn bæ sung cña c¸c nhãm vµo b¶ng. - Dựa vào đâu để chọn những câu trả lêi trªn? - GV t×m hiÓu sè nhãm cã c©u tr¶ lêi đúng và cha đúng (nếu còn ý kiến cha thèng nhÊt, GV ph©n tÝch cho HS chän l¹i). - GV cho HS theo dâi phiÕu kiÕn thøc chuÈn. - HS theo dâi phiÕu chuÈn, tù söa ch÷a nÕu cÇn. Bµi Tên động vật tËp §Æc ®iÓm 1 CÊu t¹o. Trïng biÕn h×nh Trïng giµy - Gåm 1 tÕ bµo cã: - Gåm 1 tÕ bµo cã: + ChÊt nguyªn sinh láng, + ChÊt nguyªn sinh láng,.

(12) Di chuyÓn 2. Dinh dìng. 3. Sinh s¶n. nh©n nh©n lín, nh©n nhá. + Kh«ng bµo tiªu ho¸, + 2 kh«ng bµo co bãp, kh«ng bµo co bãp. kh«ng bµo tiªu ho¸, r·nh miÖng, hÇu. + L«ng b¬i xung quanh c¬ thÓ. - Nhê ch©n gi¶ (do chÊt - Nhê l«ng b¬i. nguyªn sinh dån vÒ 1 phÝa). - Tiªu ho¸ néi bµo. - Thøc ¨n qua miÖng tíi hÇu tíi kh«ng bµo tiªu ho¸ và biến đổi nhờ enzim. - Bài tiết: chất thừa dồn - Chất thải đợc đa đến đến không bào co bóp và không bào co bóp và qua thải ra ngoài ở mọi vị trí. lỗ để thoát ra ngoài. V« tÝnh b»ng c¸ch ph©n - V« tÝnh b»ng c¸ch ph©n đôi cơ thể. đôi cơ thể theo chiều ngang. - H÷u tÝnh: b»ng c¸ch tiÕp hîp.. - GV lu ý giải thích 1 số vấn đề cho HS: + Không bào tiêu hoá ở động vật nguyªn sinh h×nh thµnh khi lÊy thøc ¨n vµo c¬ thÓ. + Trïng giµy: tÕ bµo míi chØ cã sù phân hoá đơn giản, tạm gọi là rãnh miÖng vµ hÇu chø kh«ng gièng nh ë con c¸, gµ. + Sinh s¶n h÷u tÝnh ë trïng giµy lµ h×nh thøc t¨ng søc sèng cho c¬ thÓ vµ rÊt Ýt khi sinh s¶n h÷u tÝnh. - GV cho HS tiếp tục trao đổi: + Tr×nh bµy qu¸ tr×nh b¾t måi vµ tiªu ho¸ måi cña trïng biÕn h×nh. - Không bào co bóp ở trùng đế giày kh¸c trïng biÕn h×nh nh thÕ nµo? - Sè lîng nh©n vµ vai trß cña nh©n? - Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ ë trïng giµy vµ trïng biÕn h×nh kh¸c nhau ë ®iÓm nµo?. + Trùng biến hình đơn giản + trùng đế giày phức tạp + Trùng đế giày: 1 nhân dinh dỡng và 1 nh©n sinh s¶n. + Trùng đế giày đã có Enzim để bíên đổi thức ăn.. IV. Cñng cè - GV sö dông 3 c©u hái cuèi bµi trong SGK. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt”.

(13) - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë bµi tËp. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 16 / 8/.2010 Ngµy d¹y: / /.2010 TiÕt 6 Bµi 6: Trïng kiÕt lÞ vµ trïng sèt rÐt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm cấu tạo của trùng sốt rét và trùng kiết lị phù hợp với lèi sèng kÝ sinh. - HS chỉ rõ đợc những tác hại do 2 loại trùng này gây ra và cách phòng chống bÖnh sèt rÐt. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thu thËp kiÕn thøc qua kªnh h×nh. - KÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc vÖ sinh, b¶o vÖ m«i trêng vµ c¬ thÓ. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to H 6.1; 6.2; 6.4 SGK. - HS kÎ phiÕu häc tËp b¶ng 1 trang 24 “T×m hiÓu vÒ bÖnh sèt rÐt” vµo vë. PhiÕu häc tËp STT Tên động vật Trùng kiết lị Trïng sèt rÐt §Æc ®iÓm 1 CÊu t¹o 2 Dinh dìng 3 Ph¸t triÓn C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 7A 7B II. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm di chuyÓn, lÊy thøc ¨n, tiªu ho¸ vµ th¶i b· cña trïng biÕn h×nh vµ trïng giµy? III. Bµi häc VB: Trªn thùc tÕ cã nhng bÖnh do trïng g©y nªn lµm ¶nh hëng tíi søc khoÎ con ngêi. VÝ dô: trïng kiÕt lÞ, trïng sèt rÐt. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Trùng kiết lị và trùng sèt rÐt - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t h×nh 6.1; 6.2; 6.3 SGK trang 23, 24. Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV nªn quan s¸t líp vµ híng dÉn c¸c. Néi dung bµi häc 1: Trïng kiÕt lÞ vµ trïng sèt rÐt + CÊu t¹o: c¬ thÓ tiªu gi¶m bé phËn di chuyÓn. + Dinh dìng: dïng chÊt dinh dìng cña.

(14) nhãm häc yÕu. vËt chñ. - Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến + Trong vòng đời; phát triển nhanh và hoµn thµnh phiÕu häc tËp. ph¸ huû c¬ quan kÝ sinh. - §¹i diÖn c¸c nhãm ghi ý kiÕn vµo từng đặc điểm của phiếu học tập. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - C¸c nhãm theo dâi phiÕu chuÈn kiÕn thøc vµ tù söa ch÷a. - Một vài HS đọc nội dung phiếu. - GV kÎ phiÕu häc tËp lªn b¶ng. - Yªu cÇu c¸c nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo phiÕu häc tËp. - GV ghi ý kiến bổ sung lên bảng để c¸c nhãm kh¸c theo dâi. - GV lu ý: NÕu cßn ý kiÕn cha thèng nhất thì GV phân tích để HS tiếp tục lùa chän c©u tr¶ lêi. - GV cho HS quan s¸t phiÕu mÉu kiÕn thøc. PhiÕu häc tËp: Tên động vật STT Trïng kiÕt lÞ Trïng sèt rÐt §Æc ®iÓm - Cã ch©n gi¶ ng¾n - Kh«ng cã c¬ quan di 1 CÊu t¹o - Kh«ng cã kh«ng bµo. chuyÓn. - Kh«ng cã c¸c kh«ng bµo. - Thùc hiÖn qua mµng tÕ - Thùc hiÖn qua mµng tÕ bµo. 2 Dinh dìng bµo. - LÊy chÊt dinh dìng tõ hång - Nuèt hång cÇu. cÇu. - Trong m«i trêng, kÕt bµo - Trong tuyÕn níc bät cña x¸c, khi vµo ruét ngêi chui muçi, khi vµo m¸u ngêi, chui 3 Ph¸t triÓn ra khái bµo x¸c vµ b¸m vµo hång cÇu sèng vµ sinh s¶n vµo thµnh ruét. ph¸ huû hång cÇu. - GV cho HS lµm nhanh bµi tËp môc  trang 23 SGk, so s¸nh trïng kiÕt lÞ vµ trïng biÕn h×nh. - GV lu ý: trïng sèt rÐt kh«ng kÕt bµo xác mà sống ở động vật trung gian. - Kh¶ n¨ng kÕt bµo x¸c cña trïng kiÕt lÞ cã t¸c h¹i nh thÕ nµo? C¸ nh©n tù hoµn thµnh b¶ng 1. - Mét vµi HS ch÷a bµi tËp, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Nếu HS không trả lời đợc, GV nên gi¶i thÝch. - GV cho HS lµm b¶ng 1 trang 24. - GV cho HS quan s¸t b¶ng 1 chuÈn.. + §Æc ®iÓm gièng: cã ch©n gi¶, kÕt bµo x¸c. + §Æc diÓm kh¸c: chØ ¨n hång cÇu, cã ch©n gi¶ ng¾n. -.

(15) §Æc ®iÓm §éng vËt Trïng kiÕt lÞ Trïng sèt rÐt. B¶ng 1: So s¸nh trïng kiÕt lÞ vµ trïng sèt rÐt KÝch thíc Con đờng (so víi truyÒn dÞch N¬i kÝ sinh T¸c h¹i hång cÇu) bÖnh To §êng tiªu Ruét ngêi Viªm loÐt hãa ruét, mÊt hång cÇu. Nhá Qua muçi M¸u ngêi - Ph¸ huû Ruét vµ n- hång cÇu. íc bät cña muçi.. - GV yêu cầu HS đọc lại nội dung bảng 1, kÕt hîp víi h×nh 6.4 SGK. - T¹i sao ngêi bÞ sèt rÐt da t¸i xanh? - T¹i sao ngêi bÞ kiÕt lÞ ®i ngoµi ra m¸u? Liªn hÖ: Muèn phßng tr¸nh bÖnh kiÕt lÞ ta ph¶i lµm g×? - GV đề phòng HS hỏi: Tại sao ngời bị sèt rÐt khi ®ang sèt nãng cao mµ ngêi l¹i rÐt run cÇm cËp? Hoạt động 2: Bệnh sốt rét ở nớc ta - GV yêu cầu HS đọc SGK kết hợp với thông tin thu thập đợc, trả lời câu hỏi: - T×nh tr¹ng bÖnh sèt rÐt ë ViÖt Nam hiÖn nµy nh thÕ nµo? - C¸ch phßng tr¸nh bÖnh sèt rÐt trong cộng đồng? - GV hái: T¹i sao ngêi sèng ë miÒn nói hay bÞ sèt rÐt? - GV th«ng b¸o chÝnh s¸ch cña Nhµ níc trong c«ng t¸c phßng chèng bÖnh sèt rÐt: + Tuyªn truyÒn ngñ cã mµn. + Dïng thuèc diÖt muçi nhóng mµn miÔn phÝ. + Ph¸t thuèc ch÷a cho ngêi bÖnh. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - Cá nhân đọc thông tin SGK và thông tin môc “ Em cã biÕt” trang 24, trao đổi nhóm và hoàn thành câu trả lời. Yªu cÇu:. Tªn bÖnh KiÕt lÞ. Sèt rÐt.. - HS dùa vµo kiÕn thøc ë b¶ng 1 tr¶ lêi. Yªu cÇu: + Do hång cÇu bÞ ph¸ huû. + Thµnh ruét bÞ tæn th¬ng. - Gi÷ vÖ sinh ¨n uèng. 2: BÖnh sèt rÐt ë níc ta - BÖnh sèt rÐt ë níc ta ®ang dÇn dần đợc đẩy lùi nhng vẫn còn ở một số vïng miÒn nói. - Phßng bÖnh: vÖ sinh m«i trêng, vÖ sinh c¸ nh©n, diÖt muçi.. IV. Cñng cè Khoanh tròn vào đầu câu đúng: C©u 1: BÖnh kiÕt lÞ do lo¹i trïng nµo g©y nªn? a. Trïng biÕn h×nh.

(16) b. TÊt c¶ c¸c lo¹i trïng c. Trïng kiÕt lÞ C©u 2: Trïng sèt rÐt ph¸ huû lo¹i tÕ bµo nµo cña m¸u? a. B¹ch cÇu b. Hång cÇu c. TiÓu cÇu Câu 3: Trùng sốt rét vào cơ thể ngời bằng con đờng nào? a. Qua ¨n uèng b. Qua h« hÊp c. Qua m¸u §¸p ¸n: 1c; 2b; 3c. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................. TuÇn 4 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 7 Bµi 7: §Æc ®iÓm chung – vai trß thùc tiÔn của động vật nguyên sinh A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm chung của động vật nguyên sinh. - HS chỉ ra đợc vài trò tích cực của động vật nguyên sinh và những tác hại do động vật nguyên sinh gây ra. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thu thËp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, gi÷ vÖ sinh m«i trêng vµ c¸ nh©n. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh vÏ mét sè lo¹i trïng. - T liệu về trùng gây bệnh ở ngời và động vật. - HS: kÎ b¶ng 1 vµ 2 vµo vë vµ «n bµi h«m tríc. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 7A 7B II. KiÓm tra bµi cò - Tác hại của trùng kiết lị và trùng sốt rét đối với con ngời. III. Bµi häc VB: Động vật nguyên sinh, cá thể chỉ là một tế bào, song chúng có ảnh hởng lớn đối với con ngời. Vậy ảnh hởng đó nh thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu bài häc h«m nay. Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc.

(17) Hoạt động 1: Đặc điểm chung 1: §Æc ®iÓm chung - GV yêu cầu HS quan sát hình một số trùng đã học, trao đổi nhóm và hoàn thành bảng 1. - GV kẻ sẵn bảng một số trùng đã học để HS ch÷a bµi. - GV cho c¸c nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. - GV ghi phÇn bæ sung cña c¸c nhãm vµo bªn c¹nh. - C¸ nh©n tù nhí l¹i kiÕn thøc bµi tríc vµ quan s¸t h×nh vÏ. - Trao đổi nhóm, thống nhất ý kiến. Động vật nguyên sinh có đặc - Hoµn thµnh néi dung b¶ng 1. ®iÓm: + Cơ thể chỉ là một tế bào đảm - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy b»ng c¸ch ghi kÕt nhËn mäi chøc n¨ng sèng. qu¶ vµo b¶ng, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ + Dinh dìng chñ yÕu b»ng c¸ch dÞ sung. dìng. - GV cho HS quan s¸t b¶ng 1 kiÕn thøc chuÈn. + Sinh s¶n v« tÝnh vµ h÷u tÝnh. - HS tự sửa chữa nếu cha đúng. Bảng 1: Đặc điểm chung của động vật nguyên sinh KÝch thíc CÊu t¹o tõ Bé phËn H×nh thøc HiÓn 1 tÕ NhiÒu TT §¹i diÖn Thøc ¨n di Lín sinh s¶n vi bµo tÕ bµo chuyÓn Trïng roi X X Vôn h÷u c¬ Roi V« tÝnh 1 theo chiÒu däc Trïng X X Vi khuÈn, Ch©n gi¶ V« tÝnh 2 biÕn h×nh vôn h÷u c¬ Trïng X X Vi khuÈn, L«ng b¬i V« tÝnh, 3 giµy vôn h÷u c¬ h÷u tÝnh Trïng kiÕt X X Hång cÇu Tiªu V« tÝnh 4 lÞ gi¶m Trïng sèt X X Hång cÇu Kh«ng V« tÝnh 5 rÐt cã - GV yªu cÇu HS tiÕp tôc th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi 3 c©u hái: - Động vật nguyên sinh sống tự do có đặc ®iÓm g× ? - §éng vËt nguyªn sinh sèng kÝ sinh cã đặc điểm gì? - Động vật nguyên sinh có đặc điểm gì chung? - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - Cho 1 HS nh¾c l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 2: Vai trò thực tiễn của động vËt nguyªn sinh. 2: Vai trò thực tiễn của động vật nguyªn sinh.

(18) - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, quan s¸t h×nh 7.1; 7.2 SGK trang 27 vµ hoµn thµnh b¶ng 2. - GV kẻ sẵn bảng 2 để chữa bài. - Trao đổi nhóm thống nhất câu ý kiến và hoµn thµnh b¶ng 2. + Nêu lợi ích từng mặt của động vật nguyên sinh đối với tự nhiên và đời sống con ngêi. + Chỉ rõ tác hại đối với động vật và ngời. + Nêu đợc đại diện. - Đại diện nhóm lên ghi đáp án vào bảng 2. Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV yªu cÇu HS ch÷a bµi. - GV lu ý: Nh÷ng ý kiÕn cña nhãm ghi đầy đủ vào bảng, sau đó là ý kiến bổ sung. - GV nªn khuyÕn khÝch c¸c nhãm kÓ thªm đại diện khác SGK. - GV th«ng b¸o thªm mét vµi loµi kh¸c gây bệnh ở ngời và động vật. - Cuèi cïng GV cho HS quan s¸t b¶ng kiÕn thøc chuÈn. Bảng 2: Vai trò của động vật nguyến sinh Vai trß Tên đại diện - Trong tù nhiªn: + Lµm s¹ch m«i trêng níc. - Trïng biÕn h×nh, trïng giµy, trïng h×nh chu«ng, trïng roi. + Làm thức ăn cho động vật nớc: giáp - Trùng biến hình, trùng nhảy, Lîi Ých x¸c nhá, c¸ biÓn. trïng roi gi¸p. - §èi víi con ngêi: + Giúp xác định tuổi địa tầng, tìm mỏ - Trùng lỗ dÇu. + Nguyªn liÖu chÕ giÊy gi¸p. - Trïng phãng x¹. - Gây bệnh cho động vật - Trïng cÇu, trïng bµo tö T¸c h¹i - G©y bÖnh cho ngêi - Trïng roi m¸u, trïng kiÕt lÞ, trïng sèt rÐt. IV. Cñng cè Khoanh tròn vào đầu câu đúng: Động vật nguyên sinh có những đặc điểm: a. C¬ thÓ cã cÊu t¹o phøc t¹p b. C¬ thÓ gåm mét tÕ bµo c. Sinh sản vô tính, hữu tính đơn giản d. Cã c¬ quan di chuyÓn chuyªn ho¸. e. Tổng hợp đợc chất hữu cơ nuôi sống cơ thể. g. Sèng dÞ dìng nhê chÊt h÷u c¬ cã s½n h. Di chuyÓn nhê roi, l«ng b¬i hay ch©n gi¶..

(19) §¸p ¸n: b, c, g, h. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - KÎ b¶ng 1 trang 30 SGK vµo vë. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................ Ngµy so¹n Ngµy d¹y: TiÕt 8. Ch¬ng I- Ngµnh ruét khoang Bµi 8: Thuû tøc. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm hình dạng, cấu tạo, dinh dỡng và cách sinh sản của thuỷ tức, đại diện cho ngành ruột khoang và là ngành động vật đa bào đầu tiên. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, t×m kiÕm kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm, phân tích, tổng hợp. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập, thái độ yêu thích môn học. B. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: Tranh thuỷ tức di chuyển, bắt mồi, tranh cấu tạo trong, thuỷ tức nếu bắt đợc. - HS: KÎ b¶ng 1 vµo vë. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 7A 7B II. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm chung cña §VNS. III. Bµi häc VB nh SGK. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Cấu tạo ngoài và di chuyển - GV yêu cầu HS quan sát hình 8.1 và 8.2, đọc th«ng tin trong SGK trang 29 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Tr×nh bµy h×nh d¹ng, cÊu t¹o ngoµi cña thuû tøc? - Thuû tøc di chuyÓn nh thÕ nµo? M« t¶ b»ng lêi 2 c¸ch di chuyÓn? - Trao đổi nhóm, thống nhất đáp án, yêu cầu nêu đợc: + Hình dạng: trên là lỗ miệng, trụ dới có đế bám. + Kiểu đối xứng: toả tròn + Cã c¸c tua ë lç miÖng. + Di chuyÓn: s©u ®o, lén ®Çu. - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn. Néi dung bµi häc 1: CÊu t¹o ngoµi vµ di chuyÓn. - CÊu t¹o ngoµi: h×nh trô dµi + Phần dới là đế, có t¸c dông b¸m. + PhÇn trªn cã lç miÖng, xung quanh cã tua miÖng. + §èi xøng to¶ trßn..

(20) xÐt, bæ sung. - GV gäi c¸c nhãm ch÷a bµi b»ng c¸ch chØ c¸c bé phËn c¬ thÓ trªn tranh vµ m« t¶ c¸ch di chuyÓn trong đó nói rõ vai trò của đế bám. - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - GV giảng giải về kiểu đối xứng toả tròn. Hoạt động 2: Cấu tạo trong GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh c¾t däc cña thuû tøc, đọc thông tin trong bảng 1, hoàn thành bảng 2 vào trong vë bµi tËp. + X¸c ®inh vÞ trÝ cña tÕ bµo trªn c¬ thÓ. + Quan sát kĩ hình tế bào thấy đợc cấu tạo phù hợp víi chøc n¨ng. + Chän tªn phï hîp. - Đại diện các nhóm đọc kết quả theo thứ tự 1, 2, 3..., c¸c nhãm kh¸c bæ sung. - C¸c nhãm theo dâi vµ tù söa ch÷a (nÕu cÇn). - Cã nhiÒu lo¹i tÕ bµo thùc hiÖn chøc n¨ng riªng. - GV ghi kÕt qu¶ cña nhãm lªn b¶ng. - Khi chọn tên loại tế bào ta dựa vào đặc điểm nµo? - GV thông báo đáp án đúng theo thứ tự từ trên xuèng. 1: TÕ bµo gai 2: TÕ bµo sao (tÕ bµo thÇn kinh) 3: TÕ bµo sinh s¶n 4: TÕ bµo m« c¬ tiªu ho¸ 5: TÕ bµo m« b× c¬ - GV cần tìm hiểu số nhóm có kết quả đúng và cha đúng. - Tr×nh bµy cÊu t¹o trong cña thuû tøc? - GV cho HS tù rót ra kÕt luËn. - GV gi¶ng gi¶i: Líp trong cßn cã tÕ bµo tuyÕn n»m xen kÏ c¸c tÕ bµo m« b× c¬ tiªu ho¸, tÕ bµo tuyÕn tiết dịch vào khoang vị để tiêu hoá ngoại bào. ở đây đã có sự chuyển tiếp giữa tiêu hoá nội bào (kiểu tiêu hoá của động vật đơn bào) sang tiêu hoá ngoại bào (kiểu tiêu hoá của động vật đa bào). Hoạt động 3: Hoạt động dinh dỡng - GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh thuû tøc b¾t måi, kết hợp thông tin SGK trang 31, trao đổi nhóm và tr¶ lêi c©u hái: - Thuû tøc ®a måi vµo miÖng b»ng c¸ch nµo? - Nhê lo¹i tÕ bµo nµo cña c¬ thÓ, thuû tøc tiªu ho¸ đợc con mồi? - Thuû tøc th¶i b· b»ng c¸ch nµo? - C¸c nhãm ch÷a bµi.. - Di chuyÓn: kiÓu s©u ®o, kiÓu lén ®Çu, b¬i.. 2: CÊu t¹o trong. - Thµnh c¬ thÓ cã 2 líp: + Líp ngoµi: gåm tÕ bµo gai, tÕ bµo thÇn kinh, tÕ bµo m« b× c¬. + Líp trong: tÕ bµo m« c¬ - tiªu ho¸ - Gi÷a 2 líp lµ tÇng keo máng. - Lç miÖng th«ng víi khoang tiªu ho¸ ë gi÷a (gäi lµ ruét tói).. 3: Hoạt động dinh dỡng - Thuû tøc b¾t måi b»ng tua miÖng. Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ thùc hiÖn ë khoang tiªu ho¸ nhê dÞch tõ tÕ bµo tuyÕn..

(21) - Sự trao đổi khí thực hiện - GV hái: - Thuû tøc dinh dìng b»ng c¸ch nµo? - Nếu HS trả lời không đầy đủ, GV gợi ý từ phần qua thành cơ thể. võa th¶o luËn. - GV cho HS tù rót ra kÕt luËn. Hoạt động 4: Sự sinh sản - GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh “sinh s¶n cña thuû tøc”, tr¶ lêi c©u hái: - Thuû tøc cã nh÷ng kiÓu sinh s¶n nµo? - GV gäi 1 vµi HS ch÷a bµi tËp b»ng c¸ch miªu t¶ trªn tranh kiÓu sinh s¶n cña thuû tøc. - GV yªu cÇu tõ ph©n tÝch ë trªn HS h·y rót ra kÕt luËn vÒ sù sinh s¶n cña thuû tøc. - GV bổ sung thêm hình thức sinh sản đặc biệt, đó lµ t¸i sinh. - GV gi¶ng thªm: kh¶ n¨ng t¸i sinh cao ë tuû tøc lµ do thuû tøc cßn cã tÕ bµo cha chuyªn ho¸. - Tại sao gọi thuỷ tức là động vật đa bào bậc thấp? (Gîi ý dùa vµo cÊu t¹o vµ dinh dìng cña thuû tøc). + Chó ý: U mäc trªn c¬ thÓ thuû tøc mÑ. + TuyÕn trøng vµ tuyÕn tinh trªn c¬ thÓ mÑ. - Mét sè HS ch÷a bµi, HS kh¸c bæ sung.. 4: Sù sinh s¶n - C¸c h×nh thøc sinh s¶n + Sinh s¶n v« tÝnh: b»ng c¸ch mäc chåi. + Sinh s¶n h÷u tÝnh: b»ng c¸ch h×nh thµnh tÕ bµo sinh dục đực và cái.. IV. Cñng cè - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh bµi tËp tr¾c nghiÖm Hãy khoanh tròn vào số đầu câu đúng: 1. Cơ thể đối xứng 2 bên 2. Cơ thể đối xứng toả tròn 3. B¬i rÊt nhanh trong níc 4. Thµnh c¬ thÓ cã 2 líp: ngoµi – trong 5. Thµnh c¬ thÓ cã 3 líp : ngoµi, gi÷a vµ trong. 6. Cơ thể đã có lỗ miệng, lỗ hậu môn 7. Sống bám vào các vật ở nớc nhờ đế bám. 8. Cã lç miÖng lµ n¬i lÊy thøc ¨n vµ th¶i b· ra ngoµi. 9. Tæ chøc c¬ thÓ cha ph©n biÖt chÆt chÏ. §¸p ¸n: 2, 4, 7, 8, 9 V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - §äc vµ tr¶ lêi c©uhái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - Kẻ bảng “Đặc điểm của một số đại diện ruột khoang”. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. .................................................................................................................................

(22) TuÇn 5 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 9 Bµi 9: §a d¹ng cña ngµnh ruét khoang A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc sự đa dạng của ngành ruột khoang đợc thể hiện ở cấu tạo cơ thÓ, lèi sèng, tæ chøc c¬ thÓ, di chuyÓn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập, thái độ yêu thích môn học. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh h×nh SGK. - Su tÇm tranh ¶nh vÒ søa, san h«, h¶i quú. - ChuÈn bÞ xi lanh b¬m mùc tÝm, 1 ®o¹n x¬ng san h«. - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò - CÊu t¹o, c¸ch di chuyÓn cña thuû tøc? III. Bµi häc VB nh SGK. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Đa dạng của ruột khoang - GV yªu cÇu c¸c nhãm nghiªn cøu c¸c th«ng tin trong bµi, quan s¸t tranh h×nh trong SGK trang 33, 34, trao đổi nhóm vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV kẻ phiếu học tập lên bảng để HS ch÷a bµi.. Néi dung bµi häc 1: §a d¹ng cña ruét khoang - C¸ nh©n theo dâi néi dung trong phiÕu, tù nghiªn cøu SGK vµ ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm, thống nhất câu trả lời vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - Yêu cầu nêu đợc: + Hình dạng đặc biệt của từng đại diện. + Cấu tạo: đặc điểm của tầng keo, khoang tiªu ho¸. + Di chuyển có liên quan đến cấu tạo c¬ thÓ. + Lối sống: đặc biệt là tập đoàn lớn nh san h«. - GV gọi nhiều nhóm HS để có nhiều ý - Đại diện các nhóm ghi kết quả vào kiÕn vµ g©y høng thó häc tËp. tõng néi dung cña phiÕu häc tËp, c¸c - GV nên dành nhiều thời gian để các nhóm khác theo dõi, bổ sung. nhóm trao đổi đáp án. - HS c¸c nhãm theo dâi, tù söa ch÷a - GV thông báo kết quả đúng của các nếu cần..

(23) nhãm, cho HS theo dâi phiÕu chuÈn. §¹i diÖn TT. Thuû tøc. San h«. Trô nhá. H×nh c¸i Trô to, ng¾n dï cã kh¶ n¨ng xoÌ, côp. Cµnh c©y khèi lín.. CÊu t¹o - VÞ trÝ - TÇng keo - Khoang miÖng. - ë trªn - Máng - Réng. - ë díi - Dµy - HÑp. - ë trªn - Có gai xơng đá v«i vµ chÊt sõng - Cã nhiÒu ng¨n th«ng nhau gi÷a c¸c c¸ thÓ. - Kh«ng di chuyÓn, có đế bám. Di chuyÓn 3 4. H¶i quú. §Æc ®iÓm H×nh d¹ng 1. 2. Søa. Lèi sèng. - KiÓu - B¬i nhê tÕ s©u ®o, bµo cã kh¶ lén ®Çu n¨ng co rót m¹nh dï. - C¸ thÓ - C¸ thÓ. - Søa cã cÊu t¹o phï hîp víi lèi sèng b¬i tù do nh thÕ nµo? San h« vµ h¶i quú b¾t måi nh thÕ nµo? - GV dïng xi lanh b¬m mùc tÝm vµo 1 lỗ nhỏ trên đoạn san hô để HS thấy sự liªn th«ng gi÷a c¸c c¸ thÓ trong tËp ®oµn san h«. - GV giíi thiÖu lu«n c¸ch h×nh thµnh đảo san hô ở biển.. - ë trªn - Dµy, r¶i r¸c cã c¸c gai x¬ng - XuÊt hiÖn v¸ch ng¨n - Kh«ng di chuyển, có đế b¸m.. - TËp trung mét - TËp ®oµn nhiÒu sè c¸ thÓ c¸c thÓ liªn kÕt. - Nhãm tiÕp tôc th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - PhiÕu häc tËp. IV. Cñng cè - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái SGK. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - §äc vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - T×m hiÓu vai trß cña ruét khoang. - KÎ b¶ng trang 42 vµo vë. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. .................................................................................................................................

(24) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 10 Bµi 10: §Æc ®iÓm chung vµ vai trß cña ngµnh ruét khoang A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc những đặc điểm chung nhất của ngành ruột khoang. - Học sinh chỉ rõ đợc vai trò của ngành ruột khoang trong tự nhiên và trong đời sèng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, t×m kiÕm kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm, phân tích, tổng hợp. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập, thái độ yêu thích môn học, bảo vệ động vật quý, có giá trÞ. B. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: Tranh phãng to h×nh 10.1 SGK trang 37. - HS : kẻ bảng: Đặc điểm chung của một số đại diện ruột khoang, chuẩn bị tranh ¶nh vÒ san h«. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm cña søa, h¶i quú, san h«? III. Bµi häc Chúng ta đã học một số đại diện của ngành ruột khoang, chúng có những đặc điểm gì chung và có giá trị nh thế nào? Mục tiêu: HS nêu đợc những đặc điểm cơ bản nhất của ngành. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Đặc điểm chung của ngành ruột khoang - Yªu cÇu HS nhí l¹i kiÕn thøc cò, quan s¸t H 10.1 SGK trang 37 vµ hoµn thµnh b¶ng “§Æc ®iÓm chung cña mét sè ngµnh ruét khoang”. - GV kẻ sẵn bảng này để HS chữa bài. - C¸ nh©n HS quan s¸t H 10.1, nhí l¹i kiÕn thøc đã học về sứa, thuỷ tức, hải quỳ, san hô, trao đổi nhóm thống nhất ý kiến để hoàn thành bảng. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo tõng néi dung. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV quan sát hoạt động của các nhóm, giúp đỡ nhóm yếu và động viên nhóm khá. - GV gäi 1 sè nhãm lªn ch÷a bµi. - GV cần ghi ý kiến bổ sung cảu các nhóm để cả líp theo dâi vµ cã thÓ bæ sung tiÕp. - T×m hiÓu mét sè nhãm cã ý kiÕn trïng nhau hay kh¸c nhau. - Cho HS quan s¸t b¶ng chuÈn kiÕn thøc. - GV yªu cÇu tõ kÕt qu¶ cña b¶ng HS cho biÕt: đặc điểm chung của ngành ruột khoang?. Néi dung bµi häc 1: §Æc ®iÓm chung cña ngµnh ruét khoang. - §Æc ®iÓm chung cña ngµnh ruét khoang: + Cơ thể có đối xứng toả tròn. + Ruét d¹ng tói. + Thµnh c¬ thÓ cã 2 líp tÕ bµo. + Tù vÖ vµ tÊn c«ng b»ng tÕ bµo gai..

(25) - HS tù rót ra kÕt luËn. Đặc điểm của một số đại diện ruột khoang §¹i diÖn TT 1 2 3 4 5 6 7. Thuû tøc. Søa. §Æc ®iÓm Kiểu đối xứng C¸ch di chuyÓn. To¶ trßn To¶ trßn Lén ®Çu, s©u Lén ®Çu co ®o bãp dï C¸ch dinh dìng DÞ dìng DÞ dìng C¸ch tù vÖ Nhê tÕ bµo Nhê tÕ bµo gai gai, di chuyÓn Sè líp tÕ bµo cña thµnh 2 2 c¬ thÓ KiÓu ruét Ruét tói Ruét tói Sống đơn độc, tập đoàn. Đơn độc Đơn độc. - Hoạt động 2: Vai trò của ngành ruột khoang Yêu cầu HS đọc SGK, thảo luận nhóm vµ tr¶ lêi c©u hái: - Ruét khoang cã vai trß nh thÕ nµo trong tự nhiên và đời sống? - Nªu râ t¸c h¹i cña ruét khoang? - Thảo luận nhóm, thống nhất đáp án, yêu cầu nêu đợc: + Lîi Ých: lµm thøc ¨n, trang trÝ.... + Tác hại: gây đắm tàu... - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV tæng kÕt nh÷ng ý kiÕn cña HS, ý kiến nào cha đủ, GV bổ sung thêm. - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.. San h« To¶ trßn Kh«ng di chuyÓn DÞ dìng Nhê tÕ bµo gai 2 Ruét tói TËp ®oµn. 2: Vai trß cña ngµnh ruét khoang Ngµnh ruét khoang cã vai trß: + Trong tù nhiªn: - Tạo vẻ đẹp thiên nhiên - Có ý nghĩa sinh thái đối với biÓn + Đối với đời sống: - Làm đồ trang trí, trang sức: san h« - Lµ nguån cung cÊp nguyªnliÖu v«i: san h« - Lµm thùc phÈm cã gi¸ trÞ: søa - Ho¸ th¹ch san h« gãp phÇn nghiên cứu địa chất. + T¸c h¹i: - Một số loài gây độc, ngứa cho ngêi: søa. - Tạo đá ngầm, ảnh hởng đến giao th«ng. IV. Cñng cè - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái SGK. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë bµi tËp: §Æc ®iÓm. CÊu t¹o. Di chuyÓn. Sinh s¶n. ThÝch nghi.

(26) §¹i diÖn S¸n l«ng S¸n l¸ gan VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................ Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TuÇn 6 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 11. Ch¬ng III- C¸c ngµnh giun Ngµnh giun dÑp Bµi 11: S¸n l¸ gan. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm nổi bật của ngành giun dẹp là cơ thể đối xứng 2 bªn. - Học sinh chỉ rõ đợc đặc điểm cấu tạo của sán lá gan thích nghi với đời sống kí sinh. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, thu thËp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng, phßng chèng giun s¸n kÝ sinh cho vËt nu«i. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh s¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan. - Tranh vòng đời của sán lá gan. - HS kÎ phiÕu häc tËp vµo vë. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức II. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm chung vai trß cña ngµnh ruét khoang? III. Bµi häc Nghiên cứu 1 nhóm động vật đa bào, cơ thể có cấu tạo phức tạp hơn so với thuỷ tức đó là giun dẹp. Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc Hoạt động 1: S¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh trong SGK trang 40; 41, đọc thông tin trong SGK, thảo luận nhóm và hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV quan sát hoạt động của các nhóm, giúp đỡ các nhãm yÕu..

(27) - Kẻ phiếu học tập lên bảng để HS chữa bài. - Trao đổi nhóm, thống nhất ý kiến và hoàn thành phiÕu häc tËp. + CÊu t¹o cña c¬ quan tiªu ho¸, di chuyÓn, gi¸c quan. + C¸ch di chuyÓn. + ý nghÜa thÝch nghi + C¸ch sinh s¶n. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo phiÕu häc tËp trªn b¶ng. - C¸c nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt vµ vµ bæ sung. - Gäi nhiÒu nhãm. - GV ghi ý kiến bổ sung lên bảng để HS nhận xét. (Nếu ý kiến cha đúng, GV gợi ý để HS nhận biết kiÕn thøc). - GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i: - Sán lông thích nghi với đời sống bơi lội trong nớc nh thÕnµo? - Sán lá gan thich nghi với đời sống kí sinh trong gan mËt nh thÕ nµo? - Cho HS theo dâi phiÕu chuÈn kiÕn thøc.. - Néi dung phiÕu häc tËp.. PhiÕu häc tËp: T×m hiÓu s¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan §Æc ®iÓm. CÊu t¹o C¬ quan M¾t §¹i diÖn tiªu ho¸ Cã 2 - Nh¸nh ë ruét S¸n l«ng m¾t ®Çu - Cha cã hËu m«n Tiªu - Nh¸nh gi¶m ruét ph¸t triÓn - Cha cã S¸n l¸ gan lç hËu m«n.. Di chuyÓn. Sinh s¶n. ThÝch nghi. - B¬i nhê - Lìng tÝnh - Lèi sèng b¬i l«ng b¬i xung - §Î kÐn cã léi tù do quanh c¬ thÓ chøa trøng trong níc - C¬ quan di chuÓn tiªu gi¶m - Gi¸c b¸m ph¸t triÓn. - Thµnh c¬ thÓ cã kh¶ n¨ng chun gi·n.. Hoạt động 2: Vòng đời của sán lá gan. - Lìng tÝnh - C¬ quan sinh dôc ph¸t triÓn - §Î nhiÒu trøng. - KÝ sinh - B¸m chÆt vµo gan, mËt - Luån l¸ch trong m«i trêng kÝ sinh.. 2: Vòng đời của sán lá gan. - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t h×nh 11.2 trang 42, th¶o luËn nhãm vµ hoµn thành bài tập mục : Vòng đời sán lá gan ảnh hëng nh thÕ nµo nÕu trong thiªn nhiªn x¶y ra t×nh huèng sau: + Trøng s¸n kh«ng gÆp níc. + ấu trùng nở không gặp cơ thể ốc thích hợp - Vòng đời của sán lá gan.

(28) + ốc chứa ấu trùng bị động vật khác ăn mất. Trâu bò  trứng  ấu trùng  ốc  ấu + KÐn b¸m vµo rau bÌo nhng tr©u bß kh«ng trïng cã ®u«i  m«i trêng níc  kÕt ¨n ph¶i. -Yêu cầu HS viết sơ đồ biểu diễn vòng đời kén  bám vào cây rau, bèo. cña s¸n l¸ gan. - S¸n l¸ gan thÝch nghi víi sù ph¸t t¸n nßi gièng nh thÕ nµo? - Muèn tiªu diÖt s¸n l¸ gan ta ph¶i lµm g×? - GV gäi c¸c nhãm lªn ch÷a bµi. - GV lu ý v× cã nhiÒu néi dung th¶o luËn nªn GV cÇn ghi tãm t¾t ý kiÕn vµ phÇn bæ sung cña HS. - Sau khi ch÷a bµi, GV th«ng b¸o ý kiÕn đúng, nếu cha rõ, GV giải thích thêm. - Cho HS liên hệ thực tế và có biện pháp đề phßng cô thÓ. - GV gäi 1, 2 HS lªn tr×nh bµy. KÕt luËn: IV. Cñng cè - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Tìm hiểu các bệnh do sán gây nên ở ngời và động vật. - KÎ b¶ng trang 45 vµo vë. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 12 Bµi 12: Mét sè giun dÑp kh¸c vµ đặc điểm chung của ngành giun dẹp A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc hình dạng, vòng đời của một số giun dẹp kí sinh. - HS thông qua các đại diện của ngành giun dẹp nêu đợc những đặc điểm chung cña giun dÑp. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh, thu thËp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ vµ m«i trêng. B. §å dïng d¹y vµ häc. - ChuÈn bÞ tranh mét sè giun dÑp kÝ sinh. - HS kÎ b¶ng 1 vµo vë. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức.

(29) - KiÓm tra sÜ sè. 7A 7B II. KiÓm tra bµi cò - Cấu tạo của sán lá gan thích nghi với đời sống kí sinh? III. Bµi häc - Sán lá gan sống kí sinh có đặc điểm nào khác với sán lông sống tự do? H«m nay chóng ta sÏ nghiªn cøu tiÕp mét sè giun dÑp kÝ sinh. Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc Hoạt động 1: Một số giun dẹp khác 1: Mét sè giun dÑp kh¸c - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, quan sát h×nh 12.1; 12.2; 12.3, th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi + S¸n l¸ m¸u trong m¸u c©u hái: ngêi. + S¸n b· trÇu trong ruét - KÓ tªn mét sè giun dÑp kÝ sinh? - Giun dÑp thêng kÝ sinh ë bé phËn nµo trong c¬ lîn thể ngời và động vật? Vì sao? + S¸n d©y trong ruét - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn vµ tr¶ lêi ngêi vµ c¬ ë tr©u, bß, lîn. c©u hái, yªu cÇu: + KÓ tªn + Bé phËn kÝ sinh chñ yÕu lµ: m¸u, ruét,gan, c¬. + V× nh÷ng c¬ quan nµy cã nhiÒu chÊt dinh dìng. + Giữ vệ sinh ăn uống cho ngời và động vật, vệ sinh m«i trêng. - §Ó phßng giun dÑp kÝ sinh cÇn ph¶i ¨n uèng gi÷ vÖ sinh nh thÕ nµo cho ngêi vµ gia sóc? - Đại diện nhóm trình bày đáp án, các nhóm khác nhận xét, bổ sung, yêu cầu nêu đợc: + S¸n kÝ sinh lÊy chÊt dinh dìng cña vËt chñ,lµm cho vËt chñ gÇy yÕu. + Tuyªn truyÒn vÖ sinh, an toµn thùc phÈm, kh«ng ¨n thÞt lîn, bß g¹o. - GV cho c¸c nhãm ph¸t biÓu ý kiÕn. - GV cho HS đọc mục “Em có biết” cuối bài và tr¶ lêi c©u hái: - S¸n kÝ sinh g©y t¸c h¹i nh thÕ nµo? - Em sẽ làm gì để giúp mọi ngời tránh nhiễm giun s¸n? - GV cho HS tù rót ra kÕt luËn. - GV giíi thiÖu thªm mét sè s¸n kÝ sinh: s¸n l¸ song chñ, s¸n mÐp, s¸n chã. Hoạt động 2: Đặc điểm chung - Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh b¶ng 1 trang 45. - GV kẻ sẵn bảng 1 để HS chữa bài. - GV gäi HS ch÷a bµi b»ng c¸ch tù ®iÒn th«ng tin vµo b¶ng 1 (GV lu ý cÇn gäi nhiÒu nhãm tr¶ lêi).. 2: §Æc ®iÓm chung - §Æc ®iÓm chung cña ngµnh giun dÑp: + Cơ thể dẹp có đối xøng 2 bªn. + Ruét ph©n nh¸nh, cha.

(30) - GV ghi phần bổ sung để các nhóm khác tiếp có hậu môn. tục theo dõi góp ý hay đồng ý. + Ph©n biÖt ®u«i, lng, - GV cho HS xem b¶ng 1 chuÈn kiÕn thøc. bông. Một số đặc điểm của đại diện giun dẹp §¹i diÖn S¸n l«ng S¸n l¸ gan S¸n d©y TT §Æc ®iÓm so s¸nh (Sèng tù do) (KÝ sinh) (kÝ sinh) 1 Cơ thể dẹp và đối xứng 2 bên + + + 2 M¾t vµ l«ng b¬i ph¸t triÓn + 3 Ph©n biÖt ®Çu ®u«i lng bông + + + 4 M¾t vµ l«ng b¬i tiªu gi¶m + + 5 Gi¸c b¸m ph¸t triÓn + + 6 Ruét ph©n nh¸nh cha cã hËu m«n + + + 7 C¬ quan sinh dôc ph¸t triÓn + + 8 Ph¸t triÓn qua c¸c giai ®o¹n Êu trïng + + - GV yêu cầu các nhóm xem lại bảng - Nhóm thảo luận, yêu cầu nêu đợc: 1, thảo luận tìm đặc điểm chung của + Đặc điểm cơ thể. ngµnh giun dÑp. + §Æc ®iÓm mét sè c¬ quan. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. + Cấu tạo cơ thể liên quan đến lối sống. KÕt luËn: IV. Cñng cè - GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm. Khoanh trßn vµo nh÷ng c©u tr¶ lêi đúng: Ngành giun dẹp có những đặc điểm: 1. C¬ thÓ cã d¹ng tói. 2. Cơ thể dẹt có đối xứng 2 bên. 3. Ruét h×nh tói cha cã lç hËu m«n. 4. Ruét ph©n nh¸nh cha cã lç hËu m«n. 5. Cơ thể chỉ có 1 phần đầu và đế bám. 6. Mét sè kÝ sinh cã gi¸c b¸m. 7. C¬ thÓ ph©n biÖt ®Çu, lng, bông. 8. Trøng ph¸t triÓn thµnh c¬ thÓ míi. 9. Vòng đời qua giai đoạn ấu trùng. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - T×m hiÓu thªm vÒ s¸n kÝ sinh. - Tìm hiểu về giun đũa. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................ Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TuÇn 7 TiÕt 13.

(31) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Ngµnh giun trßn Bài 13: Giun đũa a. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm cơ bản về cấu tạo di chuyển và dinh dỡng, sinh sản của giun đũa thích nghi với đời sống kí sinh. - HS nắm đợc những tác hại của giun đũa và cách phòng tránh. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh c¸ nh©n vµ m«i trêng. b §å dïng d¹y vµ häc. - ChuÈn bÞ tranh h×nh SGK. c. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm chung cña ngµnh giun dÑp? C¸ch phßng chèng? III. Bµi häc VB: Nh SGK - Giun đũa thờng sống ở đâu? Mục tiêu: Nêu đợc đặc điểm cấu tạo, dinh dỡng và di chuyển của giun đũa. Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc Hoạt động 1: CÊu t¹o, dinh dìng, di - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, quan chuyển của giun đũa s¸t h×nh 13.1; 13.2 trang 47, th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái: ? Trình bày cấu tạo của giun đũa? + CÊu t¹o: - Líp vá cuticun - Thµnh c¬ thÓ - Khoang c¬ thÓ - Giun cái dài và mập hơn giun đực có ý nghĩa sinh học gì? Giun cái dài, to đẻ nhiều trứng. - Nếu giun đũa thiếu vỏ cuticun thì chúng sẽ nh thế nào? Vỏ có tác dụng chống tác động của dÞch tiªu ho¸. - Ruột thẳng ở giun đũa liên quan gì tới tốc độ tiêu hoá? khác với giun dẹp đặc điểm nào? Tại sao? Tốc độ tiêu hoá nhanh, xuất hiện hậu môn.. . - CÊu t¹o: + H×nh trô dµi 25 cm. + Thµnh c¬ thÓ: biÓu b× c¬ däc ph¸t triÓn. + Cha cã khoang c¬ thÓ chÝnh thøc. + èng tiªu ho¸ th¼ng: cã lç hËu m«n. + TuyÕn sinh dôc dµi cuén khóc. + Líp cuticun cã t¸c dông lµm c¨ng c¬ thÓ, tr¸nh dÞch tiªu ho¸. - Di chuyÓn: h¹n chÕ..

(32) - Giun đũa di chuyển bằng cách nào? -- Nhờ đặc điểm nào mà giun đũa chui vào ống mật? hậu quả gây ra nh thế nào đối với con ngời? - GV lu ý vì câu hỏi thảo luận dài nên cần để HS trả lời hết sau đó mới gọi HS khác bổ sung. - GV nên giảng giả về tốc độ tiêu hoá nhanh do thøc ¨n chñ yÕu lµ chÊt dinh dìng vµ thøc ¨n ®i mét chiÒu. Câu hỏi (*) nhờ đặc điểm cấu tạo của cơ thể là ®Çu thu«n nhän, c¬ däc ph¸t triÓn  chui róc. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ cÊu t¹o, dinh dỡng và di chuyển của giun đũa. - Cho HS nh¾c l¹i kÕt luËn. Hoạt động 2: Sinh sản của giun đũa - Yêu cầu HS đọc mục I trong SGK trang 48 và tr¶ lêi c©u hái: - Nêu cấu tạo cơ quan sinh dục ở giun đũa? - Yêu cầu HS đọc SGK, quan sát hình 13.3 và 13.4, tr¶ lêi c©u hái: - Trình bày vòng đời của giun đũa bằng sơ đồ? - Trao đổi nhóm về vòng đời của giun đũa.. + C¬ thÓ cong duçi gióp giun chui róc. - Dinh dìng: hót chÊt dinh dìng nhanh vµ nhiÒu.. 2: Sinh sản của giun đũa - Giun đũa (trong ruột ngời)  đẻ trøng  Êu trïng  thøc ¨n sèng  ruét non (Êu trïng)  m¸u, tim, gan, phæi  ruét ngêi. - Röa tay tríc khi ¨n vµ kh«ng ¨n rau sèng v× cã - Phßng chèng: liên quan gì đến bệnh giun đũa? + Gi÷ vÖ sinh m«i trêng, - T¹i sao y häc khuyªn mçi ngêi nªn tÈy giun tõ vÖ sinh c¸ nh©n khi ¨n uèng. 1-2 lÇn trong mét n¨m? + Tẩy giun định kì. - GV lu ý: trứng và ấu trùng giun đũa phát triển ë ngoµi m«i trêng nªn: + DÔ l©y nhiÔm + DÔ tiªu diÖt - GV nªu mét sè t¸c h¹i: g©y t¾c ruét, t¾c èng mËt, suy dinh dìng cho vËt chñ. - Yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn KÕt luËn: IV. Cñng cè - HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc: “Em cã biÕt”. - KÎ b¶ng trang 51 vµo vë. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................ TiÕt 14 Ngµy so¹n:.

(33) Ngµy d¹y: Bµi 12: Mét sè giun trßn kh¸c vµ đặc điểm chung của ngành giun tròn A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nêu rõ đợc một số giun tròn đặc biệt là nhóm giun tròn kí sinh gây bệnh, từ đó có biện pháp phòng tránh. - Nêu đợc đặc điểm chung của ngành giun tròn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ vµ m«i trêng, vÖ sinh ¨n uèng. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh mét sè giun trßn, tµi liÖu vÒ giun trßn kÝ sinh. - HS kÎ b¶ng “§Æc ®iÓm cña ngµnh giun trßn” vµo vë. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò - Đặc điểm cấu tạo và tác hại của giun đũa? III. Bµi häc Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Một số giun tròn khác - GV yêu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t h×nh 14.1; 14.2; 14.3; 14.4, th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi c©u hái: - KÓ tªn c¸c lo¹i giun trßn kÝ sinh ë ngêi? Chóng cã t¸c h¹i g× cho vËt chñ? - Trình bày vòng đời của giun kim? - Giun kim g©y cho trÎ em nh÷ng phiÒn phøc g×? - Do thãi quen nµo ë trÎ em mµ giun kim khÐp kín đợc vòng đời nhanh nhất? - Cá nhân tự đọc thông tin và quan sát các h×nh, ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi trong nhóm, thống nhất ý kiến và trả lêi. - GV để HS tự chữa bài, GV chỉ thông báo ý kiến đúng sai, các nhóm tự sửa chữa nếu cần. - GV th«ng b¸o thªm: giun má, giun tãc, giun chØ, giun g©y sÇn ë thùc vËt, cã lo¹i giun truyÒn qua muçi, kh¶ n¨ng l©y lan sÏ rÊt lín. - Chúng ta cần có biện pháp gì để phòng tránh bÖnh giun kÝ sinh? + Biện pháp: giữ vệ sinh, đặc biệt là trẻ em. Diệt muỗi, tẩy giun định kì.. Néi dung bµi häc 1: Mét sè giun trßn kh¸c. - §a sè giun trßn kÝ sinh nh: giun kim, giun tãc, giun mãc, giun chØ... - Giun trßn kÝ sinh ë c¬, ruét... (ngời, động vật). Rễ, thân, quả (thùc vËt) g©y nhiÒu t¸c h¹i. - CÇn gi÷ vÖ sinh m«i trêng, vÖ sinh cá nhân và vệ sinh ăn uống để tr¸nh giun..

(34) Hoạt động 2: Đặc điểm chung - Yêu cầu HS trao đổi nhóm, hoàn thành bảng 2: §Æc ®iÓm chung 1 “§Æc ®iÓm cña ngµnh giun trßn” - GV kẻ sẵn bảng 1 để HS chữa bài. - GV thông báo kiến thức đúng trong bảng để - C¬ thÓ h×nh trô cã vá cuticun. c¸c nhãm tù söa ch÷a . - GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận tìm đặc - Khoang cơ thể cha chính thức. - C¬ quan tiªu ho¸ d¹ng èng, b¾t ®iÓm chung cña ngµnh giun trßn. - Cá nhân nhớ lại kiến thức. Trao đổi nhóm để đầu từ miệng, kết thúc ở hậu môn. thèng nhÊt ý kiÕn hoµn thµnh c¸c néi dung ë b¶ng. - §¹i diÖn c¸c nhãm ghi kÕt qu¶ cña nhãm vµo b¶ng 1, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận về đặc điểm chung cña giun trßn. B¶ng 1: KiÕn thøc chuÈn §¹i diÖn TT Giun đũa Giun kim Giun mãc Giun rÔ lóa §Æc ®iÓm N¬i sèng Ruét non Ruét giµ T¸ trµng RÔ lóa 1 ngêi ngêi C¬ thÓ h×nh trô 2 X X thu«n 2 ®Çu Líp vá cuticun 3 X X X trong suèt 4 KÝ sinh ë 1 vËt chñ X X X X 5 §Çu nhän ®u«i tï. X X IV. Cñng cè - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1,2 SGK. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - T×m hiÓu thªm vÒ s¸n kÝ sinh. VI . Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................. ................................................................................................................................ Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TuÇn 8 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Ngành giun đốt.

(35) TiÕt 15. Bµi 15:. Giun đất. A Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dỡng, sinh sản của giun đất đại diện cho ngành giun đốt. - Chỉ rõ đặc điểm tiến hoá hơn của giun đất so với giun tròn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích. B. §å dïng d¹y vµ häc. - ChuÈn bÞ tranh h×nh SGK phãng to. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm chung cña ngµnh giun trßn? III. Bµi häc - Giun đất sống ở đâu? Em thấy giun đất vào thời gian nào trong ngày? Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc Hoạt động 1: Cấu tạo của giun đất 1: Cấu tạo của giun đất - GV yêu cầu HS đọc SGK, quan sát hình 15.1; 15.2; 15.3; 15.4 ë SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: - Giun đất có cấu tạo ngoài phù hợp với lối sống - CÊu t¹o ngoµi: chui rúc trong đất nh thế nào? + C¬ thÓ dµi, thu«n hai - So s¸nh víi giun trßn, t×m ra c¬ quan vµ hÖ c¬ ®Çu. quan mới xuất hiện ở giun đất? + Phân đốt, mỗi đốt có - Hệ cơ quan mới ở giun đất có cấu tạo nh thế nào? vßng t¬ (chi bªn). - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn vµ tr¶ lêi c©u + ChÊt nhÇy gióp da hái: tr¬n. - GV ghi ý kiÕn cña c¸c nhãm lªn b¶ng vµ phÇn bæ + Cã ®ai sinh dôc vµ lç sung. sinh dôc. - GV giảng giải một số vấn đề: - CÊu t¹o trong: + Khoang c¬ thÓ chÝnh thøc cã chøa dÞch  c¬ thÓ + Cã khoang c¬ thÓ c¨ng. chÝnh thøc, chøa dÞch. + Thµnh c¬ thÓ cã líp m« b× tiÕt chÊt nhÇy  da tr¬n. + HÖ tiªu ho¸: ph©n + D¹ dµy cã thµnh c¬ dµy cã kh¶ n¨ng co bãp ho¸ râ: lç miÖng  hÇu  thùc nghiÒn thøc ¨n. + HÖ thÇn kinh: tËp trung, chuçi h¹ch (h¹ch lµ n¬i qu¶n  diÒu, d¹ dµy c¬  ruét tÞt  hËu m«n. tËp trung tÕ bµo thÇn kinh). + HÖ tuÇn hoµn: M¹ch + Hệ tuần hoàn: GV vẽ sơ đồ lên bảng để giảng lng, m¹ch bông, vßng hÇu gi¶i: di chuyÓn cña m¸u. - GV yêu cầu HS rút ra kết luận về cấu tạo ngoài và (tim đơn giản), tuần hoàn kín. + HÖ thÇn kinh: chuçi cấu tạo trong của giun đất. h¹ch thÇn kinh, d©y thÇn kinh. - GV cÇn bæ sung thªm cho hoµn chØnh kÕt luËn. Hoạt động 2: Di chuyển của giun đất.

(36) - Cho HS quan s¸t h×nh 15.3 trong SGK, hoµn thµnh bµi tËp môc  trang 54: §¸nh sè vµo « trèng cho đúng thứ tự các động tác di chuyển của giun đất. - GV ghi phÇn tr¶ lêi cña nhãm lªn b¶ng. - GV lu ý: Nếu các nhóm làm đúng thì GV công nhận kết quả, còn cha đúng thì GV thông báo kết quả đúng: 2, 1, 4,3 . Giun đất di chuyển từ trái qua ph¶i. - GV cần chú ý: HS hỏi tại sao giun đất chun giãn đợc cơ thể? - GV: §ã lµ do sù ®iÒu chØnh søc Ðp cña dÞch khoang trong c¸c phÇn kh¸c nhau cña c¬ thÓ. Hoạt động 3: Dinh dỡng của giun đất - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, trao đổi nhóm vµ tr¶ lêi c©u hái: - Quá trình tiêu hoá của giun đất diễn ra nh thế nµo? - Vì sao khi ma nhiều, nớc ngập úng, giun đất chui lên mặt đất? - Cuốc phải giun đất, thấy có chất lỏng màu đỏ chảy ra, đó là chất gì? Tại sao nó có màu đỏ? + Quá trình tiêu hoá: sự hoạt động của dạ dày và vai trß cña enzim. + Nớc ngập, giun đất không hô hấp đợc, phải chui lªn. + Chất lỏng đó là máu, do máu có O2. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. Hoạt động 4: Sinh sản - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t h×nh 15.6 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Giun đất sinh sản nh thế nào? - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. - Tại sao giun đất lỡng tính, khi sinh sản lại ghép đôi? Miêu tả hiện tợng ghép đôi.. 2: Di chuyển của giun đất Giun dÊt di chuyÓn b»ng c¸ch: - C¬ thÓ ph×nh duçi xen kÏ, vßng t¬ lµm chç tùa kÐo c¬ thÓ vÒ mét phÝa.. 3: Dinh dỡng của giun đất. Giun dÊt h« hÊp qua da. - Thức ăn giun đất qua lỗ miÖng  hÇu  diÒu (chøa thøc ¨n)  d¹ dµy (nghiÒn nhá)  enzim biến đổi  ruột tịt  bã đa ra ngoµi. - Dinh dìng qua thµnh ruét vµo m¸u. 4: Sinh s¶n - Giun đất lỡng tính. - Ghép đôi trao đổi tinh dịch t¹i ®ai sinh dôc. - §ai sinh dôc tuét khái c¬ thÓ t¹o kÐn chøa trøng.. IV. Cñng cè - HS tr¶ lêi c©u hái: - Trình bày cấu tạo giun đất phù hợp với đời sống chui rúc trong đất? - Cơ thể giundất có đặc điểm nào tiến hoá so với ngành động vật trớc? V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc: “Em cã biÕt”. - Chuẩn bị mỗi nhóm 1 con giun đất to, kính lúp cầm tay. VI . Rót kinh nghiÖm:.

(37) .................................................................................................................................. ................................................................................................................................. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 16 Bµi 16: Thùc hµnh Mổ quan sát giun đất A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nhận biết đợc loài giun khoang, chỉ rõ đợc cấu tạo ngoài (đốt, vòng tơ, ®ai sinh dôc) vµ cÊu t¹o trong (mét sè néi quan). 2. KÜ n¨ng - Tập thao tác mổ động vật không xơng sống. - Sö dông c¸c dông cô mæ, dïng kÝnh lóp quan s¸t. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c, kiªn tr× vµ tinh thÇn hîp t¸c trong giê häc thùc hµnh. B. §å dïng d¹y vµ häc. - HS: Chuẩn bị :1-2 con giun đất Học kĩ bài giun đất - GV: Bộ đồ mổ Tranh c©m h×nh 16.1 – 16.3 SGK. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 7A 7B II. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS - KiÓm tra mÉu vËt vµ kiÕn thøc cò. III. Bµi häc VB: Chúng ta tìm hiểu cấu tạo giun đất để củng cố khắc sâu lí thuyết về giun đất. Hoạt động 1: Cấu tạo ngoài C¸ch xö lÝ mÉu Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK ở - Cá nhân tự đọc thông tin và ghi nhớ kiÕn thøc. môc  trang 56 vµ thao t¸c lu«n. - Trong nhãm cö 1 ngêi tiÕn hµnh (lu ý dïng h¬i ete hay cån võa ph¶i). - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy c¸ch xö lÝ mÉu. - Yªu cÇu HS tr×nh bµy c¸ch xö lÝ mÉu? - Thao t¸c thËt nhanh. - GV kiÓm tra mÉu thùc hµnh, nÕu nhóm nào cha làm đợc, GV hớng dẫn thªm. Quan s¸t cÊu t¹o ngoµi.

(38) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu c¸c nhãm: - Trong nhóm đặt giun lên giấy quan + Quan sát các đốt, vòng to. sát bằng kính lúp, thống nhất đáp án, + Xác định mặt lng và mặt bụng. hoµn thµnh yªu cÇu cña GV. + T×m ®ai sinh dôc. - Trao đổi tiếp câu hỏi: - Làm thế nào để quan sát đợc vòng + Quan sát vòng tơ  kéo giun thấy lạo t¬? x¹o. - Dựa vào đặc điểm nào để xác định + Dựa vào màu sắc để xác định mặt lng mÆt lng, mÆt bông? và mặt bụng của giun đất. -T×m ®ai sinh dôc, lç sinh dôc dùa vµo + T×m ®ai sinh dôc: phÝa ®Çu, kÝch thíc đặc điểm nào? bằng 3 đốt, hơi thắt lại màu nhạt hơn. - GV cho HS làm bài tập: chú thích vào - Các nhóm dựa vào đặc điểm mới h×nh 16.1 (ghi vµo vë). quan sát, thống nhất đáp án. - GV gọi đại diện nhóm lên chú thích - Đại diện các nhóm chữa bài, nhóm vµo tranh. kh¸c bæ sung. - GV thông báo đáp án đúng: 16.1 A - C¸c nhãm theo dâi, tù söa lçi nÕu 1- Lç miÖng; 2- §ai sinh dôc; 3- Lç cÇn. hËu m«n; H×nh 16.1B : 4- §ai sinh dôc; 3- Lỗ cái; 5- Lỗ đực. Hình 16.1C: 2Vòng tơ quanh đốt. Hoạt động 2: Cấu tạo trong Mục tiêu: HS mổ phanh giun đất, tìm đợc một số hệ cơ quan nh: tiêu hoá, thần kinh. Cách mổ giun đất Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu: - Cá nhân quan sát hình, đọc kĩ các bớc + HS các nhóm quan sát hình 16.2 đọc tiến hành mổ. c¸c th«ng tin trong SGK trang 57. + Thực hành mổ giun đất. - Cử 1 đại diện mổ, thành viên khác - GV kiÓm tra s¶n phÈm cña c¸c nhãm gi÷, lau dÞch cho s¹ch mÉu. b»ng c¸ch: + Gọi 1 nhóm mổ đẹp đúng trình bày - Đại diện nhóm lên trình bày kết quả. thao t¸c mæ. + 1 nhóm mổ cha đúng trình bày thao t¸c mæ. - Vì sao mổ cha đúng hay nát các nội - Nhóm khác theo dõi, góp ý cho nhóm quan? mổ cha đúng. - GV giảng: mổ động vật không xơng sèng chó ý: + Mổ mặt lng, nhẹ tay đờng kéo ngắn, l¸ch néi quan tõ tõ, ng©m vµo níc. + ở giun đất có thể xoang chứa dịch liên quan đến việc di chuyển của giun đất. Quan s¸t cÊu t¹o trong Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV híng dÉn: - Trong nhãm: + Dïng kÐo nhän t¸ch nhÑ néi quan. + Mét HS thao t¸c gì néi quan. + Dựa vào hình 16.3A nhận biết các bộ + HS khác đối chiếu với SGK để xác phËn cña hÖ tiªu ho¸. định các hệ cơ quan..

(39) + Dùa vµo h×nh 16.3B SGK, quan s¸t bé phËn sinh dôc. + Gạt ống tiêu hoá sang bên để quan s¸t hÖ thÇn kinh mµu tr¾ng ë bông. + Hoµn thµnh chó thÝch ë h×nh 16B vµ - Ghi chó thÝch vµo h×nh vÏ. 16C SGK. - GV kiểm tra bằng cách gọi đại diện - Đại diện các nhóm lên chữa bài, nhãm lªn b¶ng chó thÝch vµo tranh nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. c©m. KÕt luËn chung: GV gọi đại diện 1-3 nhóm: + Trình bày cách quan sát cấu tạo ngoài của giun đất. + Trình bày thao tác mổ và cách quan sát cấu tạo trong của giun đất. + NhËn xÐt giê vµ vÖ sinh. IV. Kiểm tra - đánh giá - GV đánh giá điểm cho 1-2 nhóm làm việc tốt và kết quả đúng đẹp. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - ViÕt thu ho¹ch theo nhãm. - KÎ b¶ng 1, 2 trang 60 SGK vµo vë. VI. Rót kinh nghiÖm: ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010.

(40) TuÇn 9 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 17 Bài 17: Một số giun đốt khác Và đặc điểm chung của ngành giun đốt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm đại diện giun đốt phù hợp với lối sống. - HS nêu đợc đặc điểm chung của ngành giun đốt và vai trò của giun đốt. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Chuẩn bị tranh một số giun đốt phóng to nh: rơi, giun đỏ, róm biển. - HS: kÎ b¶ng 1 vµ 2 vµo vë. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 7A II. KiÓm tra bµi cò III. Bµi häc. 7B. Hoạt động 1: Một số giun đốt thờng gặp Mục tiêu: Thông quan các đại diện , HS thấy đợc sự đa dạng của giun đốt. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS.

(41) - GV cho HS quan s¸t tranh h×nh vÏ giun đỏ, rơi, róm biển. - yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK trang 59, trao đổi nhóm hoàn thành b¶ng 1.. - C¸ nh©n HS tù quan s¸t tranh h×nh, đọc thông tin SGK, ghi nhớ kiến thức, trao đổi nhóm, thống nhất ý kiến và hoµn thµnh néi dung b¶ng 1. - Yªu cÇu: + Chỉ ra đợc lối sống của các đại diện giun đốt. - GV kẻ sẵn bảng 1 vào bảng phụ để + 1 số cấu tạo phù hợp với lối sống. HS ch÷a bµi. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn b¶ng ghi kÕt - GV gäi nhiÒu nhãm lªn ch÷a bµi. qu¶ ë tõng néi dung. - GV ghi ý kiÕn bæ sung cña tõng néi - Nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt vµ bæ dung để HS tiện theo dõi. sung. - GV thông báo các nội dung đúng và cho HS theo dâi b¶ng 1 chuÈn kiÕn - HS theo dâi vµ tù söa ch÷a nÕu cÇn. thøc. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn vÒ sự đa dạng của giun đốt về số loài, lối - HS rút ra kết luận. sèng, m«i trêng sèng. Bảng 1: Đa dạng của ngành giun đốt STT 1 2 3 4 5 6. §a d¹ng §¹i diÖn Giun đất §Øa R¬i Giun đỏ V¾t Rãm biÓn. M«i trêng sèng - §Êt Èm - Níc ngät, mÆn, níc lî. - Níc lî. - Níc ngät. - §Êt, l¸ c©y. - Níc mÆn.. Lèi sèng - Chui róc. - KÝ sinh ngoµi. - Tù do. - §Þnh c. - Tù do. - Tù do.. KÕt luËn: - Giun đốt có nhiều loài: vắt, đỉa, róm biển, giun đỏ. - Sống ở các môi trờng: đất ẩm, nớc, lá cây. - Giun đốt có thể sống tự do định c hay chui rúc. Hoạt động 2: Đặc điểm chung của ngành giun đốt Mục tiêu: HS nắm đợc đặc điểm chung của ngành giun đốt. Hoạt động của GV - GV cho HS quan sát lại tranh hình đại diÖn cña ngµnh. - Nghiên cứu SGK trang 60, trao đổi nhãm vµ hoµn thµnh b¶ng 2. - GV kÎ s½n b¶ng 2 lªn b¶ng phô, HS ch÷a bµi. - GV ch÷a nhanh b¶ng 2. - Cho HS tù rót ra kÕt luËn vÒ nh÷ng đặc điểm chung của ngành giun đốt.. Hoạt động của HS - C¸ nh©n HS tù thu nhËn th«ng tin tõ h×nh vÏ vµ th«ng tin trong SGK trang 60. - Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ghi kÕt qu¶, nhãm kh¸c bæ sung. - C¸c nhãm tù söa ch÷a nÕu cÇn..

(42) - GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i kÕt luËn. Bảng 2: Đặc điểm chung của ngành giun đốt TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9. §¹i diÖn §Æc ®iÓm Cơ thể phân đốt Cơ thể không phân đốt C¬ thÓ xoang (xoang c¬ thÓ) Có hệ tuần hoàn, máu đỏ HÖ thÇn kinh vµ gi¸c quan ph¸t triÓn Di chuyÓn nhê chi bªn, t¬ hoÆc thµnh c¬ thÓ. Èng tiªu ho¸ thiÕu hËu m«n Èng tiªu ho¸ ph©n hãa H« hÊp qua da hay b»ng mang. Giun đất X. Giun đỏ X. §Øa X. R¬i X. X X X X. X X X. X X X X. X X X X. X X. X X. X X. X X. KÕt luËn: Giun đốt có đặc điểm: - Cơ thể dài phân đốt. - Cã thÓ xoang. - H« hÊp qua da hay mang. - Hệ tuần hoàn kín, máu màu đỏ. - HÖ tiªu ho¸ ph©n ho¸. - HÖ thÇn kinh d¹ng chuçi h¹ch vµ gi¸c quan ph¸t triÓn. - Di chuyÓn nhê chi bªn, t¬ hoÆc thµnh c¬ thÓ. Hoạt động 3: Vai trò giun đốt Mục tiêu: Chỉ rõ lợi ích nhiều mặt của giun đốt và tác hại. Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh bµi tËp trong SGK trang 61. + Lµm thøc ¨n cho ngêi... + Làm thức ăn cho động vật... - GV hỏi: Giun đốt có vai trò gì trong tự nhiên và đời sống con ngời ? -> từ đó rót ra kÕt luËn.. Hoạt động của HS - C¸ nh©n tù hoµn thµnh bµi tËp. Yêu cầu: Chọn đúng loài giun đốt. - §¹i diÖn mét nhãm HS tr×nh bµy -> HS kh¸c bæ sung.. KÕt luËn: - Lợi ích: Làm thức ăn cho ngời và động vật, làm cho đất tơi xốp, thoáng khí, mµu mì. - Tác hại: Hút máu ngời và động vật, gây bệnh. IV. Cñng cè - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: + Trình bày đặc điểm chung của giun đốt ? + Vai trò của giun đốt ? + Để nhận biết đại diện ngành giun đốt cần dựa vào đặc điểm cơ bản nào?.

(43) V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Lµm bµi tËp 4 tr.61.. TuÇn 9 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 18. KiÓm tra 45 phót A. Môc tiªu. - Nhằm kiểm tra , đánh giá sự lĩnh hội kiến thức của Học sinh trong nửa học kú I. §¸nh gi¸ sù h×nh thµnh kü n¨ng häc tËp. Cã tÝnh tù gi¸c trong thi cö. B. Ph¬ng tiÖn GV : Ra đề, làm đáp án. HS : «n bµi C. Các hoạt động dạy - học. I. Tæ chøc - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò III. Bµi míi * §Ò bµi Câu 1: Những đặc điểm nào chứng tỏ động vật nguyên sinh là nhóm động vật bậc thấp so với các ngành động vật đã học? Câu 2; Ngành giun đốt (giun đất) so với ngành giun dẹp (sán lá gan) có gì tiến ho¸ h¬n? Câu 3: Theo em để phòng chống bệnh giun tròn ta cần phải làm gì? * BiÓu ®iÓm: C©u1 : 3® + Cơ thể chỉ là một tế bào đảm nhận mọi chức năng sống. + Dinh dìng chñ yÕu b»ng c¸ch dÞ dìng. + Sinh s¶n v« tÝnh . C©u2 : 4® - Cơ thể dài phân đốt. - Cã thÓ xoang. - H« hÊp qua da hay mang. - Hệ tuần hoàn kín, máu màu đỏ. - HÖ tiªu ho¸ ph©n ho¸. - HÖ thÇn kinh d¹ng chuçi h¹ch vµ gi¸c quan ph¸t triÓn. C©u 3 : 3® IV. NhËn xÐt giê.

(44) V. Híng dÉn vÒ nhµ. - §äc bµi 19. - Mçi bµn 1 con trai s«ng. VI. Rót kinh nghiÖm: ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TuÇn 10 TiÕt 19 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Ch¬ng V: Ngµnh th©n mÒm Bµi 18: Trai s«ng a. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc vì sao trai sông đợc xếp vào ngành thân mềm. - Giải thích đợc đặc điểm cấu tạo của trai thích nghi với đời sống ẩn mình trong bïn c¸t. - Nắm đợc các đặc điểm dinh dỡng, sinh sản của trai. - HiÓu râ kh¸i niÖm: ¸o, c¬ quan ¸o. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch bé m«n. b. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to h×nh 18.2; 18.3; 18.4 SGK. - MÉu vËt: con trai, vá trai. c. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò III. Bµi häc GV giới thiệu ngành thân mềm có mức độ cấu tạo nh giun đốt nhng tiến hoá theo hớng: có vỏ bọc ngoài, thân mềm không phân đốt. Giới thiệu đại diện nghiªn cøu lµ con trai s«ng. Hoạt động 1: Hình dạng, cấu tạo Mục tiêu: HS nắm đợc đặc điểm của vỏ và cơ thể trai. Giải thích các khái niệm; ¸o, khoang ¸o..

(45) Vá trai Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS làm việc độc lập với - HS quan sát hình 18.1; 18.2, đọc SGK. th«ng tin SGK trang 62, quan s¸t mÉu - GV gọi HS giới thiệu đặc điểm vỏ trai vật, tự thu thập thông tin về vỏ trai. trªn mÉu vËt. - 1 HS chØ trªn mÉu trai s«ng. - GV giíi thiÖu vßng t¨ng trëng vá. - Yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn. - C¸c nhãm th¶o luËn, thèng nhÊt ý - Muốn mở vỏ trai quan sát phải làm kiến. Yêu cầu nêu đợc: nh thÕ nµo? + Më vá trai: c¾t d©y ch»ng phÝa lng, - Mµi mÆt ngoµi vá trai ngöi thÊy cã c¾t 2 c¬ khÐp vá. mïi khÐt, v× sao? + Mµi mÆt ngoµi cã mïi khÐt v× líp - Trai chÕt th× më vá, t¹i sao? sõng b»ng chÊt h÷u c¬ bÞ ma s¸t, khi - GV tæ chøc th¶o luËn gi÷a c¸c nhãm. ch¸y cã mïi khÐt. - GV gi¶i thÝch cho HS v× sao líp xµ cõ - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu ý kiÕn, c¸c ãng ¸nh mµu cÇu vång. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. C¬ thÓ trai Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - HS đọc thông tin tự rút ra đặc điểm cÊu t¹o c¬ thÓ trai. - C¬ thÓ trai cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? - GV giải thích khái niệm áo trai, - Cơ thể có 2 mảnh vỏ bằng đá vôi che khoang ¸o. chë bªn ngoµi. - Trai tự vệ bằng cách nào? Nêu đặc - Cấu tạo: ®iÓm cÊu t¹o cña trai phï hîp víi c¸ch + Ngoµi; ¸o trai t¹o thµnh khoang ¸o, tự vệ đó? cã èng hót vµ èng tho¸t níc. + Gi÷a: tÊm mang + Trong: th©n trai. - GV giíi thiÖu: ®Çu trai tiªu gi¶m - Ch©n r×u. Hoạt động 2: Di chuyển Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin và quan - HS căn cứ vào thông tin và hình 18.4 s¸t h×nh 18.4 SGK, th¶o luËn vµ tr¶ lêi SGK, m« t¶ c¸ch di chuyÓn. c©u hái: - 1 HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. - Trai di chuyÓn nh thÕ nµo? - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV më réng: ch©n thß theo híng nµo, thân chuyển động theo hớng đó. KÕt luËn: - Chân trai hình lỡi rìu thò ra thụt vào, kết hợp đóng mở vỏ để di chuyển. Hoạt động 3: Dinh dỡng Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS làm việc độc lập với - HS tự thu nhận thông tin, thảo luận SGK, th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi: nhóm và hoàn thành đáp án. + Nớc qua ống hút và khoang áo đem - Yêu cầu nêu đợc: gì đến cho miệng và mang trai? + Nớc đem đến oxi và thức ăn. + Nªu kiÓu dinh dìng cña trai? + Kiểu dinh dỡng thụ động. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. + C¸ch dinh dìng cña trai cã ý nghÜa.

(46) nh thÕ nµo víi m«i trêng níc? Nếu HS không trả lời đợc, GV giải thÝch vai trß läc níc. KÕt luËn: - Thức ăn: động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ. - Oxi trao đổi qua mang. Hoạt động 4: Sinh sản Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi: - HS c¨n cø vµo th«ng tin SGK, th¶o - ý nghÜa cña giai ®o¹n trøng ph¸t luËn vµ tr¶ lêi: triÓn thµnh Êu trïng trong mang trai + Trøng ph¸t triÓn trong mang trai mÑ, mÑ? đợc bảo vệ và tăng lợng oxi. - ý nghĩa giai đoạn ấu trùng bám vào + ấu trùng bám vào mang và da cá để mang vµ da c¸? tăng lợng oxi và đợc bảo vệ. - GV chốt lại đặc điểm sinh sản. KÕt luËn: - Trai ph©n tÝnh. - Trøng ph¸t triÓn qua giai ®o¹n Êu trïng. IV. Cñng cè - HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm Khoanh tròn vào câu đúng: 1. Trai xếp vào ngành thân mềm vì có thân mềm không phân đốt. 2. C¬ thÓ trai gåm 3 phÇn ®Çu trai, th©n trai vµ ch©n trai. 3. Trai di chuyÓn nhê ch©n r×u. 4. Trai lÊy thøc ¨n nhê c¬ chÕ läc tõ níc hót vµo. 5. Cơ thể trai có đối xứng 2 bên. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 20 Bµi 19: Mét sè th©n mÒm kh¸c A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm của một số đại diện của ngành thân mềm. - Thấy đợc sự đa dạng của thân mềm. - Giải thích đợc ý nghĩa một số tập tính ở thân mềm. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ.

(47) - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật thân mềm. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ảnh một số đại diện của thân mềm. - MÉu vËt: èc sªn, sß, mai mùc vµ mùc, èc nhåi. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 7A 7B II. KiÓm tra bµi cò - CÊu t¹o cña trai s«ng? C¸ch dinh dìng cña trai cã ý nghÜa nh thÕ nµo víi m«i trêng níc? III. Bµi häc - Ngêi ta cã thÓ t×m thÊy th©n mÒm ë nh÷ng n¬i nµo? Hoạt động 1: Một số đại diện Mục tiêu: Thông qua đặc điểm các đại diện của thân mềm HS thấy đợc sự đa d¹ng cña th©n mÒm. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t kÜ H×nh 19 - HS quan s¸t kÜ 5 h×nh trong SGK SGK (1-5), đọc chú thích và nêu đợc trang 65, đọc chú thích, thảo luận và các đặc điểm đặc trng của mỗi đại rút ra đặc điểm. diÖn. + èc sªn sèng trªn c©y, ¨n l¸ c©y. C¬ thÓ gåm 4 phÇn: ®Çu, th©n, ch©n, ¸o. Thë b»ng phæi (thÝch nghi ë trªn c¹n). + Mùc sèng ë biÓn, vá tiªu gi¶m (mai mùc). C¬ thÓ gåm 4 phÇn, di chuyÓn nhanh. + B¹ch tuéc sèng ë biÓn, mai lng tiªu gi¶m, cã 8 tua. S¨n måi tÝch cùc. + Sß 2 m¶nh vá, cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu. - Hái: - Các nhóm kể tên các đại diện có ở địa - Tìm các đại diện tơng tự mà em gặp ở phơng, các nhóm khác bổ sung. HS tự địa phơng? rót ra nhËn xÐt. - Qua các đại diện trên GV yêu cầu HS - Thân mềm có 1 số loài lớn. rót ra nhËn xÐt vÒ: - Sèng ë c¹n, ë níc ngät, níc mÆn. + §a d¹ng loµi? - Chóng cã lèi sèng vïi lÊp, bß chËm + M«i trêng sèng? chạp và di chuyển tốc độ cao (bơi). + Lèi sèng? Hoạt động 2: Một số tập tính ở thân mềm Mục tiêu: HS nắm đợc tập tính của ốc sên, mực. Giải thích đợc sự đa dạng về tập tÝnh lµ nhê cã hÖ thÇn kinh ph¸t triÓn. Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS làm việc độc lập với SGK vµ tr¶ lêi: - V× sao th©n mÒm cã nhiÒu tËp tÝnh thÝch nghi víi lèi sèng?. Hoạt động của HS - HS đọc thông tin SGK trang 66 nêu đợc: Nhờ hệ thần kinh phát triển (hạch n·o) lµm c¬ së cho tËp tÝnh ph¸t triÓn. a. TËp tÝnh ë èc sªn - C¸c nhãm th¶o luËn thèng nhÊt ý.

(48) - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 19.6 SGK, đọc kĩ chú thích và thảo luận: - èc sªn tù vÖ b»ng c¸ch nµo? - ý nghĩa sinh học của tập tính đào lỗ để trứng của ốc sên? - GV ®iÒu khiÓn c¸c nhãm th¶o luËn, chèt l¹i kiÕn thøc. - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 19.7, đọc chú thích và thảo luận: - Mùc s¨n måi nh thÕ nµo? - Ho¶ mï cña mùc cã t¸c dông g×? - Vì sao ngời ta thờng dùng ánh sáng để c©u mùc? - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. kiÕn: + Tù vÖ b»ng c¸ch thu m×nh trong vá. + Đào lỗ để trứng để bảo vệ trứng.. b. TËp tÝnh cña mùc - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy ý kiÕn, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - HÖ thÇn kinh cña th©n mÒm ph¸t triÓn lµ c¬ së cho gi¸c quan vµ tËp tÝnh ph¸t triển thích nghi với đời sống. IV. Cñng cè - HS tr¶ lêi c¸c c©u hái: - Kể đại diện khác của thân mềm và chúng có những đặc điểm gì khác với trai sèng? - ốc sên bò thờng để lại dấu vết trên lá cây, em hãy giải thích? V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Su tÇm tranh, ¶nh vÒ th©n mÒm, vá trai, èc, mai mùc. VI. Rót kinh nghiÖm: ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010.

(49) TuÇn 11 TiÕt 21 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 20: Thùc hµnh Quan s¸t mét sè th©n mÒm A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh quan sát cấu tạo đặc trng của một số đại diện thân mềm. - Phân biệt đợc các cấu tạo chính của thân mềm từ vỏ, cấu tạo ngoài đến cấu tạo trong. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ sö dông kÝnh lóp. - Kĩ năng quan sát đối chiếu mẫu vật với hình vẽ. 3. Thái độ - Giáo dục thái độ nghiêm túc, cẩn thận. B. §å dïng d¹y vµ häc. - MÉu trai, mùc mæ s½n. - Mẫu trai, ốc, mực để quan sát cấu tạo ngoài. - Tranh, m« h×nh cÊu t¹o trong cña trai mùc. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh III. Bµi häc Hoạt động 1: Tổ chức thực hành Vá trai Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV nªu yªu cÇu cña tiÕt thùc hµnh - HS tr×nh bµy sù chuÈn bÞ cña m×nh. nh SGK. - Ph©n chia nhãm thùc hµnh vµ kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm. Hoạt động 2: Tiến trình thực hành Bíc 1: GV híng dÉn néi dung quan s¸t: a. Quan s¸t cÊu t¹o vá: - Trai : + §Çu, ®u«i + §Ønh, vßng t¨ng trëng + B¶n lÒ - ốc: quan sát mai mực, đối chiếu hình 20.2 SGK trang 68 để nhận biết các bộ phËn, chó thÝch b»ng sè vµo h×nh. - Mực: quan sát mai mực, đối chiếu hình 20.3 SGK trang 69 để chú thích số vào h×nh. b. Quan s¸t cÊu t¹o ngoµi: - Trai: quan s¸t mÉu vËt ph©n biÖt: + ¸o trai.

(50) + Khoang ¸o, mang + Th©n trai, ch©n trai + C¬ khÐp vá. §èi chiÕu mÉu vËt víi h×nh 20.4 SGK trang 69, ®iÒn chó thÝch vµo h×nh. - èc: Quan s¸t mÉu vËt, nhËn biÕt c¸c bé phËn: tua, m¾t, lç miÖng, ch©n, th©n, lç thë. - Bằng kiến thức đã học chú htích bằng số vào hình 20.5 SGK trang 69. c. Quan s¸t cÊu t¹o trong - GV cho HS quan s¸t mÉu mæ s½n cÊu t¹o trong cña mùc. - §èi chiÕu mÉu mæ víi tranh vÏ, ph©n biÖt c¸c c¬ quan. - Th¶o luËn trong nhãm vµ ®iÒn sè vµo « trèng cña chó thÝch h×nh 20.6 SGK trang 70. Bíc 2: HS tiÕn hµnh quan s¸t: - HS tiến hành quan sát theo các nội dung đã hớng dẫn. - GV ®i tíi c¸c nhãm kiÓm tra viÖc thùc hiÖn cña SH, hç trî c¸c nhãm yÕu. - HS quan sát đến đâu ghi chép đến đó. Bíc 3: ViÕt thu ho¹ch - Hoµn thµnh chó thÝch c¸c h×nh 20 (1-6). - Hoµn thµnh b¶ng thu ho¹ch (theo mÉu trang 70 SGK). IV. Nhận xét - đánh giá - Nhận xét tinh thần, thái độ của các nhóm trong giờ thực hành. - KÕt qu¶ bµi thu ho¹ch sÏ lµ kÕt qu¶ têng tr×nh. GV công bố đáp án đúng, các nhóm sửa chữa đánh giá chéo. Động vật có đặc điểm tơng ứng TT èc §Æc ®iÓm cÇn quan s¸t 1 Sè líp cÊu t¹o vá 3 2 Sè ch©n (hay tua) 1 Sè m¾t 3 2 Cã gi¸c b¸m kh«n 4 g Cã l«ng trªn tua miÖng kh«n 5 g 6 D¹ dµy, ruét, gan, tói mùc. cã - C¸c nhãm thu dän vÖ sinh.. Trai 3 1 kh«n g kh«n g kh«n g cã. Mùc 1 10 2. cã cã. V. DÆn dß - T×m hiÓu vai trß cña th©n mÒm. - KÎ b¶ng 1, 2 trang 72 SGK vµo vë. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... TiÕt 22.

(51) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 21: §Æc ®iÓm chung vµ vai trß cña ngµnh th©n mÒm A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc sự đa dạng của ngành thân mềm. - Trình bày đợc đặc điểm chung và ý nghĩa thực tiễn của ngành thân mềm. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ nguån lîi tõ th©n mÒm. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to h×nh 21.1 SGK. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 1. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò III. Bµi häc Ngµnh th©n mÒm cã sè loµi rÊt lín, chóng cã cÊu t¹o vµ lèi sèng phong phú. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu đặc điểm và vai trò của thân mềm. Hoạt động 1: Đặc điểm chung Mục tiêu: Thông qua bài tập HS thấy đợc sự đa dạng của thân mềm và rút ra đợc đặc điểm của ngành. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan - HS Đọc thông tin, quan sát hình và sát hình 21 và hình 19 SGK thảo luận ghi nhớ sơ đồ cấu tạo chung gồm: vỏ, nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái: th©n, ch©n. - Nªu cÊu t¹o chung cña th©n mÒm? - Lựa chọn các cụm từ để hoàn thành b¶ng 1. - C¸c nhãm th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn - GV treo b¶ng phô, gäi HS lªn lµm vµ ®iÒn vµo b¶ng. bµi. - §¹i diÖn nhãm lªn ®iÒn c¸c côm tõ - GV chèt l¹i kiÕn thøc. vµo b¶ng 1, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. Các đặc ®iÓm §¹i diÖn 1. Trai s«ng 2. Sß 3. èc sªn 4. èc vÆn 5. Mùc. N¬i sèng. Lèi èng. KiÓu vá đá vôi. Níc ngät Níc lî C¹n Níc ngät BiÓn. Vïi lÊp Vïi lÊp Bß chËm Bß chËm B¬i. 2 m¶nh 2 m¶nh Xo¾n èc Xo¾n èc Tiªu gi¶m. §Æc ®iÓm c¬ thÓ Khoang Kh«ng Th©n Ph©n ¸o ph¸t ph©n mÒm đốt triÓn đốt X X X X X. X X X X X. X X X X X.

(52) nhanh - Từ bảng trên GV yêu cầu HS thảo - HS nêu đợc: luËn: + §a d¹ng: - NhËn xÐt sù ®a d¹ng cña th©n mÒm? - KÝch thíc - CÊu t¹o c¬ thÓ - M«i trêng sèng - TËp tÝnh - Nêu đặc điểm chung của thân mềm? + Đặc điểm chung: cấu tạo cơ thể. KÕt luËn: - §Æc ®iÓm chung cña th©n mÒm: - Thân mềm không phân đốt, có vỏ đá vôi. - Cã khoang ¸o ph¸t triÓn - HÖ tiªu ho¸ ph©n ho¸. Hoạt động 2: Vai trò của thân mềm Mục tiêu: HS nắm đợc ý nghĩa thực tiễn của thân mềm và lấy đợc các ví dụ cụ thể ở địa phơng. Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp b¶ng 2 trang 72 SGK. - GV gäi HS hoµn thµnh b¶ng. - GV chốt lại kiến thức sau đó cho HS th¶o luËn: - Ngµnh th©n mÒm cã vai trß g×? - Nªu ý nghÜa cña vá th©n mÒm?. Hoạt động của HS - HS dùa vµo kiÕn thøc trong ch¬ng vµ vốn sống để hoàn thành bảng 2. - 1 HS lªn lµm bµi tËp, líp bæ sung. - HS th¶o luËn rót ra lîi Ých vµ t¸c h¹i cña th©n mÒm.. KÕt luËn: Vai trß cña th©n mÒm - Lîi Ých: + Lµm thùc phÈm cho con ngêi. + Nguyªn liÖu xuÊt khÈu. + Làm thức ăn cho động vật. + Lµm s¹ch m«i trêng níc. + Làm đồ trang trí, trang sức. - T¸c h¹i: + Lµ vËt trung gian truyÒn bÖnh. + ¨n h¹i c©y trång. IV. Cñng cè - HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất: C©u 1: Mùc vµ èc sªn thuéc ngµnh th©n mÒm v×: a. Thân mềm, không phân đốt. b. Cã khoang ¸o ph¸t triÓn. c. C¶ a vµ b..

(53) Câu 2: Đặc điểm nào dới dây chứng tỏ mực thích nghi với lối di chuyển tốc độ nhanh. a. Cã vá c¬ thÓ tiªu gi¶m. b. Cã c¬ quan di chuyÓn ph¸t triÓn. c. C¶ a vµ b. C©u 3: Nh÷ng th©n mÒm nµo díi ®©y cã h¹i: a. èc sªn, trai, sß. b. Mùc, hµ biÓn, hÕn. c. ốc sên, ốc đỉa, ốc bơu vàng. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ theo nhãm: con t«m s«ng cßn sèng, t«m chÝn. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TiÕt 23 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Ch¬ng IV- Ngµnh ch©n khíp Líp gi¸p x¸c. Bµi 22: T«m s«ng A Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc vì sao tôm đợc xếp vào ngành chân khớp, lớp giáp xác..

(54) - Giải thích đợc các đặc điểm dinh dỡng, sinh sản của tôm. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. B. §å dïng d¹y vµ häc. + GV: - Tranh cÊu t¹o ngoµi cña t«m. - MÉu vËt: t«m s«ng - B¶ng phô néi dung b¶ng 1, c¸c m¶nh giÊy rêi ghi tªn, chøc n¨ng phÇn phô. + HS: - Mçi nhãm mang 1 t«m sèng, 1 t«m chÝn. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò - Vai trß cña th©n mÒm? III. Bµi míi GV giới thiệu đặc điểm chung ngành chân khớp và đặc điểm lớp giáp xác nh SGK. Giới hạn nghiên cứu là đại diện con tôm sông. Hoạt động 1: Cấu tạo ngoài và di chuyển Mục tiêu: HS giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của tôm thích nghi với đời sống ở nớc, xác định đợc vị trí, chức năng của các phần phụ. Vá c¬ thÓ Hoạt động của GV - GV híng dÉn HS quan s¸t mÉu t«m, th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái: - C¬ thÓ t«m gåm mÊy phÇn? - NhËn xÐt mµu s¾c vá t«m? -Yªu cÇu HS bãc mét vµi khoanh vá, nhận xét độ cứng? - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV cho HS quan s¸t t«m sèng ë c¸c địa điểm khác nhau, giải thích ý nghĩa hiÖn tîng t«m cã mµu s¾c kh¸c nhau (mµu s¾c m«i trêng  tù vÖ). - Khi nµo vá t«m cã mµu hång?. Hoạt động của HS - C¸c nhãm quan s¸t mÉu theo híng dẫn, đọc thông tin SGK trang 74, 75 th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm khác bổ sung, rút ra đặc điểm cấu tạo vá c¬ thÓ.. KÕt luËn: - C¬ thÓ gåm 2 phÇn: ®Çu – ngùc vµ bông. - Vá: + Kitin ngÊm canxi, t¸c dông cøng che chë vµ lµ chç b¸m cho c¬ thÓ. + Cã s¾c tè gióp mµu s¾c gièng cña m«i trêng. C¸c phÇn phô vµ chøc n¨ng.

(55) - GV yªu cÇu HS quan s¸t t«m theo c¸c bíc: + Quan sát mẫu, đối chiếu hình 22.1 SGK, xác định tên, vị trí phần phụ trên con t«m s«ng. + Quan sát tôm hoạt động để xác định chøc n¨ng phÇn phô. - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 1 trang 75 SGK. - GV treo b¶ng phô gäi SH d¸n c¸c m¶nh giÊy rêi. - Gäi HS nh¾c l¹i tªn, chøc n¨ng c¸c phÇn phô.. - C¸c nhãm quan s¸t mÉu theo híng dÉn, ghi kÕt qu¶ quan s¸t ra giÊy.. - C¸c nhãm th¶o luËn ®iÒn b¶ng 1. - §¹i diÖn nhãm hoµn thµnh trªn b¶ng phô. - Líp nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: C¬ thÓ t«m s«ng gåm: - §Çu ngùc: + Mắt, râu định hớng phát hiện mồi. + Ch©n hµm: gi÷ vµ xö lÝ måi. + Ch©n ngùc: bß vµ b¾t måi. - Bông: + Ch©n bông: b¬i, gi÷ th¨ng b»ng, «m trøng (con c¸i). + TÊm l¸i: l¸i, gióp t«m nh¶y. Di chuyÓn - T«m cã nh÷ng h×nh thøc di chuyÓn - HS suy nghÜ, vËn dông kiÕn thøc vµ nµo? tr¶ lêi. - H×nh thøc nµo thÓ hiÖn b¶n n¨ng tù vÖ cña t«m? KÕt luËn: - Di chuyÓn: + Bß + B¬i: tiÕn, lïi. + Nh¶y. Hoạt động 2: Dinh dỡng Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS th¶o luËn c¸c c©u hái: - T«m kiÕm ¨n vµo thêi gian nµo trong ngµy? Thøc ¨n cña t«m lµ g×? - C¸c nhãm th¶o luËn, tù rót ra nhËn - Vì sao ngời ta dùng thính thơm để làm xét. måi cÊt vã t«m? - GV cho HS đọc thông tin SGKvà chốt l¹i kiÕn thøc. KÕt luËn:.

(56) - Tiªu ho¸: + Tôm ăn tạp, hoạt động về đêm. + Thức ăn đợc tiêu hoá ở dạ dày, hấp thụ ở ruột. - H« hÊp: thë b»ng mang. - Bµi tiÕt: qua tuyÕn bµi tiÕt. Hoạt động 3: Sinh sản Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS quan s¸t t«m, ph©n biệt tôm đực và tôm cái. - Th¶o luËn vµ tr¶ lêi: - T«m mÑ «m trøng cã ý nghÜa g×? - V× sao Êu trïng t«m ph¶i lét x¸c nhiều lần để lớn lên?. Hoạt động của HS - Hsquan s¸t t«m. - HS th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi. - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - T«m ph©n tÝnh: + Con đực: càng to + Con c¸i: «m trøng. - Lín lªn qua lét x¸c nhiÒu lÇn. IV. Cñng cè - HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất: Câu 1: Tôm đợc xếp vào ngành chân khớp vì: a. C¬ thÓ chia 2 phÇn: §Çu ngùc vµ bông. b. Có phần phụ phân đốt, khớp động với nhau. c. Thë b»ng mang. C©u 2: T«m thuéc líp gi¸p x¸c v×: a. Vá c¬ thÓ b»ng kitin ngÊm canxi nªn cøng nh ¸o gi¸p. b. T«m sèng ë níc. c. C¶ a vµ b. C©u 3: H×nh thøc di chuyÓn thÓ hiÖn b¶n n¨ng tù vÖ cña t«m a. B¬i lïi b. B¬i tiÕn c. Nh¶y d. C¶ a vµ c. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ thùc hµnh theo nhãm: 2 con t«m s«ng cßn sèng. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... TuÇn 12 TiÕt 24.

(57) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 23: Thùc hµnh Mæ vµ quan s¸t t«m s«ng A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Häc sinh mæ vµ quan s¸t cÊu t¹o mang: nhËn biÕt phÇn gèc ch©n ngùc vµ c¸c l¸ mang. - NhËn biÕt mét sè néi quan cña t«m nh: hÖ tiªu ho¸, hÖ thÇn kinh. - Viết thu hoạch sau buổi thực hành bằng cách tập chú thích đúng cho các hình c©m trong SGK. 2. KÜ n¨ng Rèn kĩ năng mổ động vật không xơng sống. Biết sử dụng các dụng cụ mổ. 3. Thái độ : Giáo dục thái độ nghiêm túc, cẩn thận. B. §å dïng d¹y vµ häc. Tôm sông còn sống: 2 con. Chậu mổ, bộ đồ mổ, kính lúp. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò III.Bµi míi Hoạt động 1: Tổ chức thực hành - GV nªu yªu cÇu cña tiÕt thùc hµnh nh SGK. - Ph©n chia nhãm thùc hµnh vµ kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm. Hoạt động 2: Tiến trình thực hành Bíc 1: GV híng dÉn néi dung thùc hµnh Mæ vµ quan s¸t mang t«m - GV híng dÉn c¸ch mæ nh híng dÉn ë h×nh 23.1 A, B (SGK trang 77). - Dïng kÝnh lóp quan s¸t 1 ch©n ngùc kÌm l¸ mang, nhËn biÕt c¸c bé phËn vµ ghi chó thÝch vµo h×nh 23.1 thay c¸c con sè 1, 2, 3, 4. - Thảo luận ý nghĩa đặc điểm lá mang với chức năng hô hấp, điền vào bảng. Bảng 1: ý nghĩa đặc điểm của lá mang §Æc ®iÓm l¸ mang ý nghÜa - B¸m vµo gèc ch©n ngùc - T¹o dßng níc ®em theo oxi - Thµnh tói mang máng - Trao đổi khí dễ dàng - Cã l«ng phñ - T¹o dßng níc a. Mæ t«m - C¸ch mæ SGK. - §æ níc ngËp c¬ thÓ t«m. - Dïng kÑp n©ng tÊm lng võa c¾t bá ra ngoµi. b. Quan s¸t cÊu t¹o c¸c hÖ c¬ quan + C¬ quan tiªu hãa: - §Æc ®iÓm: Thùc qu¶n ng¾n, d¹ dµy cã mµu tèi. Cuèi d¹ dµy cã tuyÕn gan, ruét m¶nh, hËu m«n ë cuèi ®u«i t«m. - Quan sát trên mẫu mổ đối chiếu hình 23.3A (SGK trang 78) nhận biết các bé phËn cña c¬ quan tiªu ho¸. - §iÒn chó thÝch vµo ch÷ sè ë h×nh 23.3B. + C¬ quan thÇn kinh.

(58) - C¸ch mæ: dïng kÐo vµ kÑp gì bá toµn bé néi quan, chuçi h¹ch thÇn kinh mµu sÉm sÏ hiÖn ra, quan s¸t c¸c bé phËn cña c¬ quan thÇn kinh. + CÊu t¹o: + Gåm 2 h¹ch n·o víi víi 2 d©y nèi víi h¹ch díi hÇu t¹o nªn vßng thÇn kinh hÇu lín. + Khèi h¹ch ngùc tËp trung thµnh chuçi. + Chuçi h¹ch thÇn kinh bông. - T×m chi tiÕt c¬ quan thÇn kinh trªn mÉu mæ. - Chó thÝch vµo h×nh 23.3C. Bíc 2: HS tiÕn hµnh quan s¸t - HS tiến hành theo các nội dung đã hớng dẫn. - GV ®i tíi c¸c nhãm kiÓm tra viÖc thùc hiÖn cña HS, hç trî c¸c nhãm yÕu söa ch÷a sai sãt (nÕu cã). - HS chú ý quan sát đến đâu, ghi chép đến đó. Bíc 3: ViÕt thu ho¹ch IV. Nhận xét - đánh giá. GV: Nhận xét đánh giá học sinh trong giờ thực hànhV. Hớng dẫn về nhà. - KÎ phiÕu häc tËp vµ b¶ng trang 81 SGK vµo vë. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TiÕt 25 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 24: §a d¹ng vµ vai trß cña líp gi¸p x¸c A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày một số đặc điểm về cấu tạo và lối sống của các đại diện giáp x¸c thêng gÆp. - Nêu đợc vai trò thực tiễn của giáp xác. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh, sö lý th«ng tin trong SGK - Kĩ năng hoạt động nhóm, hợp tác lắng nghe tích cực . - Kĩ năng tự tin trình bày trớc đám đông 3. Thái độ - Giáo dục thái độ đúng đắn bảo vệ các giáp xác có lợi. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to h×nh 24 trong SGK (1-7) - PhiÕu häc tËp, b¶ng phô ghi néi dung phiÕu häc tËp: §Æc ®iÓm KÝch thíc C¬ quan di Lèi sèng §¹i diÖn chuyÓn 1. Mät Èm. §Æc kh¸c. ®iÓm.

(59) 2. Sun 3. RËn níc 4. Ch©n kiÕn 5. Cua đồng 6. Cua nhÖn 7. T«m ë nhê C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò III. Bµi míi Më bµi nh môc th«ng tin trong SGK. Hoạt động 1: Một số giáp xác khác Môc tiªu: - HS trình bày đợc một số đặc điểm về cấu tạo và lối sống của loài giáp xác thờng gÆp. - Thấy đợc sự đa dạng của động vật giáp xác. - GV yêu cầu HS quan sát kĩ hình 24 từ - HS quan sát hình, đọc chú thích SGK 1-7 SGK, đọc thông báo dới hình, hoàn trang 79, 80 ghi nhớ thông tin. thµnh phiÕu häc tËp. - Th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh phiÕu - GV gäi HS lªn b¶ng ®iÒn trªn b¶ng. häc tËp. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - §¹i diÖn nhãm lªn ®iÒn c¸c néi dung, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. §Æc ®iÓm KÝch C¬ quan di Lèi sèng §¹i diÖn thíc chuyÓn 1. Mät Èm Nhá Ch©n ë c¹n 2. Sun Nhá Đôi râu lớn Cố định 3. RËn níc RÊt nhá Ch©n kiÕm Sèng tù do 4. Ch©n kiÕn. RÊt nhá Ch©n bß. 5. Cua đồng 6. Cua nhÖn 7. T«m ë nhê. Lín RÊt lín Lín. Ch©n bß Ch©n bß Ch©n bß. §Æc ®iÓm kh¸c Thë b»ng mang Sèng b¸m vµo vá tµu Mïa h¹ sinh toµn con c¸i Tù do, kÝ sinh KÝ sinh: phÇn phô tiªu gi¶m Hang hèc PhÇn bông tiªu gi¶m §¸y biÓn Ch©n dµi gièng nhÖn Èn vµo vµo vá èc PhÇn bông vá máng vµ mÒm. - Tõ b¶ng GV yªu cÇu HS th¶o luËn: - HS th¶o luËn vµ rót ra nhËn xÐt. - Trong các đại diện trên loài nào có ở + Tuỳ địa phơng có các đại diện khác địa phơng? Số lợng nhiều hay ít? nhau. - NhËn xÐt sù ®a d¹ng cña gi¸p x¸c? + §a d¹ng: Sè loµi lín Cã cÊu t¹o vµ lèi sèng rÊt kh¸c nhau KÕt luËn: - Gi¸p x¸c cã sè lîng loµi lín, sèng ë c¸c m«i trêng kh¸c nhau, cã lèi sèng phong phó. Hoạt động 2: Vai trò thực tiễn Môc tiªu:.

(60) - HS nêu đợc ý nghĩa thực tiễn của giáp xác. - Kể đợc tên các đại diện có ở địa phơng. - GV yêu cầu HS làm việc độc lập với SGK vµ hoµn thµnh b¶ng 2. - GV kÎ b¶ng gäi HS lªn ®iÒn. - NÕu cha chÝnh x¸c GV bæ sung thªm: - Líp gi¸p x¸c cã vai trß nh thÕ nµo? - GV có thể gợi ý bằng cách đặt các c©u hái nhá: - Nêu vai trò của giáp xác với đời sống con ngêi? - Vai trß nghÒ nu«i t«m? - Vai trß cña gi¸p x¸c nhá trong ao, hå, biÓn?. - HS kÕt hîp SGK vµ hiÓu biÕt cña b¶n th©n, lµm b¶ng trang 81. - HS lªn lµm bµi tËp, líp bæ sung.. - Từ thông tin của bảng, HS nêu đợc vai trß cña gi¸p x¸c.. KÕt luËn: Vai trß cña gi¸p x¸c: - Lîi Ých: + Lµ nguån thøc ¨n cña c¸. + Lµ nguån cung cÊp thùc phÈm + Lµ nguån lîi xuÊt khÈu. - T¸c h¹i: + Có hại cho giao thông đờng thuỷ + Cã h¹i cho nghÒ c¸ + TruyÒn bÖnh giun s¸n. IV. Cñng cè - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm Câu 1: Những động vật có đặc điểm nh thế nào đợc xếp vào lớp giáp xác? a. Mình có một lớp vỏ bằng kitin và đá vôi b. Phần lớn đều sống ở nớc và thở bằng mang c. Đầu có 2 đôi râu, chân có nhiều đốt khớp với nhau. d. §Î trøng, Êu trïng lét x¸c nhiÒu lÇn. Câu 2: Trong những động vật sau, con nào thuộc lớp giáp xác? - T«m s«ng - Mèi - C¸y - T«m só - KiÕn - Mät Èm - Cua biÓn - RËn níc - NhÖn V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - KÎ b¶ng 1, 2 bµi 25 SGK. VI. Rót kinh nghiÖm:. TuÇn 13 TiÕt 26 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp h×nh nhÖn.

(61) Bµi 25: NhÖn vµ sù ®a d¹ng cña líp h×nh nhÖn A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc đặc điểm cấu tạo ngoài của nhện và một số tập tính của chóng. - Nêu đợc sự đạng của hình nhện và ý nghĩa thực tiễn của chúng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh, kÜ n¨ng ph©n tÝch. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - B¶o vÖ c¸c loµi h×nh nhÖn cã lîi trong tù nhiªn. B. §å dïng d¹y vµ häc. - MÉu: con nhÖn - Tranh c©m cÊu t¹o ngoµi cña nhÖn vµ c¸c m¶nh giÊy rêi ghi tªn c¸c bé phËn, chøc n¨ng tõng bé phËn. - Tranh một số đại diện hình nhện. - HS: KÎ s½n b¶ng 1,2 vµo vë. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò - Tr×nh bµy vµi trß cña gi¸p x¸c? III. Bµi míi Mở bài: GV giới thiệu lớp hình nhện: là động vật có kìm, là chân khớp ở cạn đầu tiên với sự xuất hiện của phổi và ống khí, hoạt động chủ yếu về đêm. - Giới thiệu đại diện của lớp là con nhện. Hoạt động 1: nhện Môc tiªu: - HS nắm đợc cấu tạo ngoài của nhện. - Xác định đợc vị trí, chức năng từng bộ phận cấu tạo ngoài. - TËp tÝnh cña nhÖn. a. §Æc ®iÓm cÊu t¹o: - GV hớng dẫn HS quan sát mẫu con - HS quan sát hình 25.1 trang 82, đọc nhện, đối chiếu với hình 25.1 SGK. chú thích, xác định các bộ phận trên mÉu con nhÖn. - Yªu cÇu HS: - Yêu cầu nêu đợc: + Xác định giới hạn phần đầu ngực và - Cơ thể gồm 2 phần: phÇn bông? + Đầu ngực: đôi kìm, đôi chân xúc + Mçi phÇn cã nh÷ng bé phËn nµo? giác, 4 đôi chân bò. + Bông: khe thë, lç sinh dôc, nóm tuyÕn t¬. - GV treo tranh cÊu t¹o ngoµi, gäi HS - 1 HS tr×nh bµy trªn tranh, c¶ líp bæ lªn tr×nh bµy. sung. - GV yªu cÇu HS quan s¸t tiÕp h×nh - HS th¶o luËn, lµm râ chøc n¨ng tõng 25.1, hoµn thµnh bµi tËp b¶ng 1 trang bé phËn, ®iÒn vµo b¶ng1. 82. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm.

(62) - GV treo bảng 1 đã kẻ sẵn, gọi HS lên khác nhận xét, bổ sung. b¶ng ®iÒn. - GV chèt l¹i b»ng b¶ng kiÕn thøc chuÈn. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i cÊu t¹o ngoµi - HS nh¾c l¹i. cña nhÖn. KÕt luËn: C¸c phÇn c¬ thÓ §Çu – ngùc. Bông. B¶ng chuÈn kiÕn thøc: Tªn bé phËn quan s¸t Chøc n¨ng - Đôi kìm có tuyến độc. - B¾t måi vµ tù vÖ - §«i ch©n xóc gi¸c phñ ®Çy - C¶m gi¸c vÒ khøu gi¸c, l«ng xóc gi¸c - 4 đôi chân bò - Di chuyÓn ch¨ng líi - §«i khe thë - H« hÊp - 1 lç sinh dôc - Sinh s¶n - C¸c nóm tuyÕn t¬ - Sinh ra t¬ nhÖn. b. TËp tÝnh - Vấn đề 1: Chăng lới - Các nhóm thảo luận, đánh số vào ô - GV yêu cầu HS quan sát hình 25.2 trống theo thứ tự đúng với tập tính SGK, đọc chú thích và sắp xếp quá chăng lới ở nhện. trình chăng lới theo thứ tự đúng. - Đại diện nhóm trình bày đáp án, các nhãm kh¸c bæ sung. - GV chốt lại đáp án đúng: - 1 HS nhắc lại thao tác chăng lới đúng. 4, 2, 1,3. - HS nghiên cứu kĩ thông tin, đánh thứ - Vấn đề 2: Bắt mồi tù vµo « trèng. - GV yêu cầu HS đọc thông tin về tập tÝnh s¨n måi cña nhÖn vµ s¾p xÕp l¹i theo thứ tự đúng. - Thống kê số nhóm làm đúng. - GV cung cấp đáp án đúng: 4, 1, 2, 3. - HS trả lời. - NhÖn ch¨ng t¬ vµo thêi gian nµo trong ngµy? - L¾ng nghe GV gi¶ng. - GV cã thÓ cung cÊp thªm th«ng tin: cã 2 lo¹i líi: + Hình phễu (thảm): chăng ở mặt đất + H×nh tÊm: Ch¨ng ë trªn kh«ng. KÕt luËn: - Ch¨ng líi s¨n b¾t måi sèng. - Hoạt động chủ yếu vào ban đêm. Hoạt động 2: Sự đa dạng của lớp hình nhện Mục tiêu: Thông qua các đại diện HS thấy đợc sự đa dạng của lớp nhện và ý ssnghÜa thùc tiÔn cña chóng. - GV yêu cầu HS quan sát tranh và - HS nắm đợc một số đại diện: h×nh 25.3, 4, 5 SGK, nhËn biÕt mét sè + Bä c¹p.

(63) đại diện của hình nhện. - GV th«ng b¸o thªm mét sè h×nh nhện: nhện đỏ hại bông, ve, mò, bọ m¹t, nhÖn l«ng, ®u«i roi. - GV yªu cÇu HS hoµn thiÖn b¶ng 2 trang 85. - GV chèt l¹i b¶ng chuÈn. - Tõ b¶ng 2, yªu cÇu HS nhËn xÐt: + Sù ®a d¹ng cña líp h×nh nhÖn? + Nªu ý nghÜa thùc tiÔn cña h×nh nhÖn?. + C¸i ghÎ + Ve bß… - C¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng. - Đại diện nhóm đọc kết quả, lớp bổ sung. - HS rót ra nhËn xÐt sù ®a d¹ng vÒ: + Sè lîng loµi + Lèi sèng + CÊu t¹o c¬ thÓ. KÕt luËn: - Líp h×nh nhÖn ®a d¹ng, cã tËp tÝnh phong phó. - Đa số có lợi, một số gây hại cho ngời, động vật và thực vật. IV. Cñng cè - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm Đánh dấu X vào câu trả lời đúng Câu 1: Số đôi phần phụ của nhện là: a. 4 đôi b. 5 đôi c. 6 đôi C©u 2: §Ó thÝch nghi víi lèi s¨n måi, nhÖn cã c¸c tËp tÝnh: a. Ch¨ng líi b. B¾t måi c. C¶ a vµ b Câu 3: Bọ cạp, ve bò, nhện đỏ hại bông xếp vào lớp hình nhện vì? a. C¬ thÓ cã 2 phÇn ®Çu ngùc vµ bông b. Có 4 đôi chân bò c. C¶ a vµ b - GV treo tranh c©m cÊu t¹o ngoµi cña nhÖn: + 1 HS lªn ®iÒn tªn c¸c bé phËn + 1 HS lên điền chức năng từng bộ phận bằng cách đích các tờ giấy rời. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ theo nhãm: con ch©u chÊu. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010.

(64) TiÕt 27 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp s©u bä Bµi 26: Ch©u chÊu A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của chấu chấu liên quan đến sù di chuyÓn. - Nêu đợc các đặc điểm cấu toạ trong, các đặc điểm dinh dỡng, sinh sản và phát triÓn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. B. §å dïng d¹y vµ häc. - MÉu: con ch©u chÊu - M« h×nh ch©u chÊu - Tranh cÊu t¹o ngoµi, cÊu t¹o trong cña ch©u chÊu. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña nhÖn? - Vai trß cña líp h×nh nhÖn? III. Bµi míi Mở bài: GV giới thiệu đặc điểm của lớp sâu bọ, giới hạn nghiên cứu của bài là con châu chấu đại diện cho lớp sâu bọ về cấu tạo và hoạt động sống. Hoạt động 1: Cấu tạo ngoài và di chuyển Môc tiªu: - Mô tả đợc cấu tạo ngoài của châu chấu. - Trình bày đợc các đặc điểm cấu tạo liên quan đến sự di chuyển. - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGk, quan s¸t h×nh 26.1 vµ tr¶ lêi c©u hái: - C¬ thÓ ch©u chÊu gåm mÊy phÇn? - M« t¶ mçi phÇn c¬ thÓ cña ch©u chÊu? - GV yªu cÇu HS quan s¸t con ch©u chÊu (hoÆc m« h×nh), nhËn biÕt c¸c bé phËn ë trªn mÉu (hoÆc m« h×nh). - Gäi HS m« t¶ c¸c bé phËn trªn mÉu (m« h×nh). - HS quan s¸t kÜ h×nh 26.1 SGK trang 86, nêu đợc; + C¬ thÓ gåm 3 phÇn: §Çu: R©u, m¾t kÐp, c¬ quan miÖng Ngực: 3 đôi chân, 2 đôi cánh Bụng: Có các đôi lỗ thở - HS đối chiếu mẫu với hình 26.1, xác định vị trí các bộ phận trên mẫu. - 1 HS tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, bæ sung..

(65) - GV cho HS tiÕp tôc th¶o luËn: + So víi c¸c loµi s©u bä kh¸c kh¶ n¨ng + Linh ho¹t h¬n v× chóng cã thÓ bß, di chuyÓn cña ch©u chÊu cã linh ho¹t nh¶y hoÆc bay. h¬n kh«ng? T¹i sao? - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV ®a thªm th«ng tin vÒ ch©u chÊu di c. KÕt luËn: - C¬ thÓ gåm 3 phÇn: + §Çu: R©u, m¾t kÐp, c¬ quan miÖng. + Ngực: 3 đôi chân, 2 đôi cánh + Bụng: Nhiều đốt, mỗi đốt có 1 đôi lỗ thở. - Di chuyÓn: Bß, nh¶y, bay. Hoạt động 2: Cấu tạo trong Mục tiêu: HS nắm đợc sơ lợc cấu tạo trong của châu chấu. - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 26.2, đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi: - Ch©u chÊu cã nh÷ng hÖ c¬ quan nµo? - KÓ tªn c¸c bé phËn cña hÖ tiªu ho¸?. - HS tù thu nhËn th«ng tin, t×m c©u tr¶ lêi. + Châu chấu có đủ 7 hệ cơ quan. + HÖ tiªu ho¸: miÖng, hÇu, diÒu, d¹ dµy, ruét tÞt, ruét sau, trùc trµng, hËu m«n. - Hệ tiêu hoá và hệ bài tiết có quan hệ + Hệ tiêu hoá và bài tiết đều đổ chung víi nhau nh thÕ nµo? vµo ruét sau. - Vì sao hệ tuần hoàn ở sâu bọ lại đơn + Hệ tuần hoàn không làm nhiệm vụ gi¶n ®i? vËn chuyÓn oxi, chØ vËn chuyÓn chÊt dinh dìng. - Mét vµi HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt, - GV chèt l¹i kiÕn thøc. bæ sung. KÕt luËn: - Nh th«ng tin SGK trang 86, 87. Hoạt động 3: Dinh dỡng - GV cho HS quan sát hình 26.4 SGK - HS đọc thông tin và trả lời câu hỏi. råi giíi thiÖu c¬ quan miÖng. - 1 vµi HS tr¶ lêi c©u hái, c¶ líp nhËn - Thøc ¨n cña ch©u chÊu lµ g×? xÐt, bæ sung. - Thức ăn đợc tiêu hoá nh thế nào? - V× sao bông ch©u chÊu lu«n phËp phång? KÕt luËn: - Ch©u chÊu ¨n chåi vµ l¸ c©y. - Thøc ¨n tËp trung ë diÒu, nghiÒn nhá ë d¹ dµy, tiªu ho¸ nhê enzim do ruét tÞt tiÕt ra. - H« hÊp qua lç thë ë mÆt bông. Hoạt động 4: Sinh sản và phát triển.

(66) - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGk vµ tr¶ lêi c©u hái: - Nêu đặc điểm sinh sản của châu chÊu? - V× sao ch©u chÊu non ph¶i lét x¸c nhiÒu lÇn?. - HS đọc thông tin ở SGK trang 87 và t×m c©u tr¶ lêi. + Châu chấu đẻ trứng dới đất. + Châu chấu phải lột xác để lớn lên vì vá c¬ thÓ lµ vá kitin.. KÕt luËn: - Ch©u chÊu ph©n tÝnh. - Đẻ trứng thành ổ ở dới đất - Ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. IV. Cñng cè Những đặc điểm nào giúp nhận dạng châu chấu trong các đặc điểm sau: a. C¬ thÓ cã 2 phÇn ®Çu ngùc vµ bông. b. C¬ thÓ cã 3 phÇn ®Çu, ngùc vµ bông c. Cã vá kitin bao bäc c¬ thÓ d. Đầu có 1 đôi râu e. Ngực có 3 đôi chân và 2 đôi cánh g. Con non ph¸t triÓn qua nhiÒu lÇn lét x¸c. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Su tầm tranh ảnh về các đại diện sâu bọ. - KÎ b¶ng trang 91 vµo vë. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... TiÕt 28 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bài 27: Đa dạng và đặc điểm chung của lớp sâu bọ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Thông qua các đại diện nêu đợc sự đa dạng của lớp sâu bọ. - Trình bày đợc đặc điểm chung của lớp sâu bọ. - Nêu đợc vai trò thực tiễn của sâu bọ. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch..

(67) - Kĩ năng hoạt động nhóm, lắng nghe tích cực. 3. Thái độ - BiÕt c¸ch b¶o vÖ c¸c loµi s©u bä cã Ých vµ tiªu diÖt s©u bä cã h¹i. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh một số đại diện của lớp sâu bọ - HS kÎ s½n b¶ng 1 vµ 2 vµo vë. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò - Nªu cÊu t¹o ngoµi vµ cÊu t¹o trong cña ch©u chÊu? - Tr×nh bµy di chuyÓn, dinh dìng vµ sinh s¶n cña ch©u chÊu? III. Bµi míi Më bµi: GV giíi thiÖu nh th«ng tin SGK. Hoạt động 1: Một số đại diện sâu bọ Mục tiêu: HS biết đợc đặc điểm một số sâu bọ thờng gặp. Qua các đại diện thấy đợc sự đa dạng của lớp sâu bọ. - GV yªu cÇu HS quan s¸t tõ h×nh 27.1 đến 27.7 SGK, đọc thông tin dới hình vµ tr¶ lêi c©u hái: - ở hình 27 có những đại diện nào? - Em hãy cho biết thêm những đặc điểm của mỗi đại diện mà em biết?. - HS làm việc độc lập với SGK. + Kể tên 7 đại diện.. + Bổ sung thêm thông tin về các đại diÖn. VD: + Bä ngùa: ¨n s©u bä, cã kh¶ n¨ng biÕn đổi màu sắc theo môi trờng. + Ve sầu: đẻ trứng trên thân cây, ấu trùng ở đất, ve đực kêu vào mùa hạ. + Ruồi, muỗi là động vật trung gian truyÒn nhiÒu bÖnh… - GV điều khiển HS trao đổi cả lớp. - 1 vµi HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt, bæ sung. - GV yêu cầu HS hoàn thành bảng 1 - HS bằng hiểu biết của mình để lựa trang 91 SGK. chọn các đại diện điền vào bảng 1. - GV chốt lại đáp án. - 1 vµi HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt, bæ - GV yêu cầu HS nhận xét sự đa dạng sung đại diện cña líp s©u bä. - HS nhËn xÐt sù ®a d¹ng vÒ sè lîng - GV chèt l¹i kiÕn thøc. loµi, cÊu t¹o c¬ thÓ, m«i trêng sèng vµ tËp tÝnh. KÕt luËn: - S©u bä rÊt ®a d¹ng: + Chóng cã sè lîng loµi lín. + M«i trêng sèng ®a d¹ng. + Cã lèi sèng vµ tËp tÝnh phong phó thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng. Hoạt động 2: Đặc điểm chung của sâu bọ.

(68) - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong - Một số HS đọc to thông tin trong SGK, thảo luận, chọn các đặc điểm SGKtrang 91, lớp theo dõi các đặc chung næi bËt cña líp s©u bä. ®iÓm dù kiÕn. - Th¶o luËn trong nhãm, lùa chän c¸c đặc điểm chung. - GV chốt lại đặc điểm chung. - §¹i diÖn nhãm ph¸t triÓn, líp bæ sung KÕt luËn: - C¬ thÓ gåm 3 phÇn: ®Çu, ngùc, bông. - Phần đầu có 1 đôi râu, ngực có 3 đôi chân và 2 đôi cánh. - H« hÊp b»ng èng khÝ. - Ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. Hoạt động 3: Vai trò thực tiễn của sâu bọ - GV yêu cầu HS đọc thông tin và làm bµi tËp ®iÒn b¶ng 2 trang 92 SGK. - GV kÎ nhanh b¶ng 2, gäi HS lªn ®iÒn. - §Ó líp s«i næi GV nªn gäi nhiÒu HS tham gia lµm bµi tËp. - Ngoµi 7 vai trß trªn, líp s©u bä cßn cã nh÷ng vai trß g×? - HS cã thÓ nªu thªm: VD: + Lµm s¹ch m«i trêng: bä hung + Lµm h¹i c¸c c©y n«ng nghiÖp.. - B»ng kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt cña m×nh để điền tên sâu bọ và đánh dấu vào ô trèng vai trß thùc tiÔn ë b¶ng 2. - 1 HS lªn ®iÒn trªn b¶ng, líp nhËn xÐt, bæ sung. - HS tr¶ lêi.. - HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc.. KÕt luËn: Vai trß cña s©u bä: - Ých lîi: + Lµm thuèc ch÷a bÖnh + Lµm thùc phÈm + Thô phÊn cho c©y trång + Làm thức ăn cho động vật khác. + DiÖt c¸c s©u bä cã h¹i + Lµm s¹ch m«i trêng - T¸c h¹i: + Là động vật trung gian truyền bệnh + G©y h¹i cho c©y trång + Lµm h¹i cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. IV. Cñng cè - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: 1. Hãy cho biết 1 số loài sâu bọ có tập tính phong phú ở địa phơng? 2. Nêu đặc điểm phân biệt lớp sâu bọ với lớp khác trong ngành chân khớp? 3. Nªu biÖn ph¸p chèng s©u bä cã h¹i nhng an toµn cho m«i trêng? V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK..

(69) - §äc môc “Em cã biÕt”. - ¤n tËp ngµnh ch©n khíp. - T×m hiÓu tËp tÝnh cña s©u bä. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TiÕt 29 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 28: Thùc hµnh Xem b¨ng h×nh vÒ tËp tÝnh cña s©u bä A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Th«ng qua b¨ng h×nh häc sinh quan s¸t, ph¸t hiÖn mét sè tËp tÝnh cña s©u bä thÓ hiÖn trong t×m kiÕm, cÊt gi÷ thøc ¨n, trong sinh s¶n vµ trong quan hÖ gi÷a chóng víi con måi hoÆc kÎ thï. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t trªn b¨ng h×nh, xö lý th«ng tin khi xem - Kĩ năng tóm tắt nội dung đã xem. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch bé m«n. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Gi¸o viªn chuÈn bÞ m¸y chiÕu, b¨ng h×nh. - Häc sinh «n l¹i kiÕn thøc ngµnh ch©n khíp. - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë: Tên động Môi C¸c tËp tÝnh TÊn Dù tr÷ Céng Sèng thµnh vËt quan trêng Tù vÖ c«ng thøc ¨n sinh x· héi sát đợc sèng 1 2 C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò III. Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu.. Ch¨m sãc thÕ hÖ sau.

(70) - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi thùc hµnh: + Theo dâi néi dung b¨ng h×nh. + Ghi chÐp c¸c diÔn biÕn cña tËp tÝnh s©u bä + Có thái độ nghêm túc trong giờ học. - Gi¸o viªn ph©n chia c¸c nhãm thùc hµnh. Hoạt động 2: Học sinh xem băng hình - Gi¸o viªn cho HS xem b¨ng lÇn thø nhÊt toµn bé ®o¹n b¨ng h×nh. - Gi¸o viªn cho HS xem l¹i ®o¹n b¨ng h×nh víi yªu cÇu ghi chÐp c¸c tËp tÝnh cña s©u bä. + T×m kiÕm, cÊt gi÷ thøc ¨n. + Sinh s¶n + TÝnh thÝch nghi vµ tån t¹i cña s©u bä. - Học sinh theo dõi băng hình, quan sát đến đâu điền vào phiếu học tập đến đó. - Với những đoạn khó hiểu HS có thể trao đổi trong nhóm hoặc yêu cầu GV chiếu l¹i. Hoạt động 3: Thảo luận nội dung băng hình - Giáo viên dành thời gian để các nhóm thảo luận, hoàn thành phiếu học tập của nhãm. - Gi¸o viªn cho HS th¶o luËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: + Kể tên những sâu bọ quan sát đợc. + Kể tên các loại thức ăn và cách kiếm ăn đặc trng của từng loài. + Nªu c¸c c¸ch tù vÖ, tÊn c«ng cña s©u bä. + KÓ c¸c tËp tÝnh trong sinh s¶n cña s©u bä. + Ngoµi nh÷ng tËp tÝnh cã ë phiÕu häc tËp em cßn ph¸t hiÖn thªm nh÷ng tËp tÝnh nµo kh¸c ë s©u bä. - HS dựa vào nội dung phiếu học tập, trao đổi nhóm, tìm câu trả lời. - GV kÎ s½n b¶ng gäi HS lªn ch÷a bµi. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV thông báo đáp án đúng, các nhóm theo dõi, sửa chữa. IV. Nhận xét - đánh giá - GV nhận xét tinh thần, thái độ học tập của HS. - Dựa vào phiếu họctập, GV đánh giá kết quả học tập của nhóm. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - ¤n l¹i toµn bé ngµnh ch©n khíp. - KÎ b¶ng trang 96, 97 vµo vë. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... TiÕt 30 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 29: §Æc ®iÓm chung vµ vai trß.

(71) cña ngµnh ch©n khíp A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trình bày đợc đặc điểm chung của ngành chân khớp. - Giải thích đợc sự đa dạng của ngành chân khớp. - Nêu đợc vai trò thực tiễn của chân khớp. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. - KÜ n¨ng øng xö trong giao tiÕp. 3. Thái độ - Có ý thức bảo vệ các loài động vật có ích. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to c¸c h×nh trong bµi. - HS kÎ s½n b¶ng 1, 2, 3 SGK trang 96, 97 vµo vë. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò III. Bµi míi Më bµi: GV giíi thiÖu nh th«ng tin SGK. Hoạt động 1: Đặc điểm chung Mục tiêu: Thông qua hình vẽ và đặc điểm của các đậi diện ngành chân khớp, HS rút ra đợc đặc điểm chung của ngành. - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 29 tõ 1 đến 6 SGK, đọc kĩ các đặc điểm dới hình và lựa chọn đặc điểm chung của ngµnh ch©n khíp. - GV chốt lại bằng đáp án đúng đó là các đặc điểm 1, 3, 4.. - HS làm việc độc lập với SGK. - Thảo luận trong nhóm và đánh dấu vào ô trống những đặc điểm lựa chọn. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: §Æc ®iÓm chung: - Cã vá kitin che chë bªn ngoµi vµ lµm chç b¸m cho c¬. - Phần phụ phân đốt, các đốt khớp động với nhau. - Sù ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng g¾n liÒn víi sù lét x¸c. Hoạt động 2: Sự đa dạng ở chân khớp a. §a d¹ng vÒ cÊu t¹o vµ m«i trêng sèng - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 1 - HS vËn dông kiÕn thøc trong ngµnh trnag 96 SGK. để đánh dấu và điền vào bảng 1 - GV kÎ b¶ng, gäi HS lªn lµm (nªn gäi - 1 HS lªn hoµn thµnh b¶ng, líp nhËn nhiều HS để hoàn thành bảng). xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i b»ng b¶ng chuÈn kiÕn thøc..

(72) M«i trêng sèng Tên đại diện Níc 1- Gi¸p x¸c (t«m s«ng) 2- H×nh nhÖn (nhÖn) 3- S©u bä (ch©u chÊu). N¬i Èm. C¸c phÇn c¬ thÓ. C¹n. X. 2 X. R©u Sè lîng 2 đôi. 2 X. 3. Sè đôi ch©n ngùc. Kh«ng cã 5 X. 1 đôi. 4 3. C¸nh Kh«ng Cã cã X X X. b. §a d¹ng vÒ tËp tÝnh - GV cho HS th¶o luËn vµ hoµn thµnh - HS tiÕp tôc hoµn thµnh b¶ng 2. Lu ý 1 b¶ng 2 trang 97 SGK. số đại diện có thể có nhiều tập tính. - GV kÎ s½n b¶ng gäi HS lªn ®iÒn bµi - 1 vµi HS hoµn thµnh b¶ng, c¸c HS tËp. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV chốt lại kiến thức đúng. + V× sao ch©n khíp ®a d¹ng vÒ tËp tÝnh? KÕt luËn: - Nhê sù thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng vµ m«i trêng kh¸c nhau mµ ch©n khíp rÊt ®a d¹ng vÒ cÊu t¹o, m«i trêng sèng vµ tËp tÝnh. Hoạt động 3: Vai trò thực tiễn - GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã - HS dựa vào kiến thức của ngành vf học, liên hệ thực tế để hoàn thành bảng hiểu biết của bản thân, lựa chọn những 3 trang 97 SGK. đại diện có ở địa phơng điền vào bảng 3. - GV cho HS kể thêm các đại diện có ở - 1 vài HS báo cáo kết quả. địa phơng mình. - GV tiÕp tôc cho HS th¶o luËn. - HS thảo luận trong nhóm, nêu đợc lợi - Nêu vai trò của chân khớp đối với tự ích và tác hại của chân khớp. nhiên và đời sống? - GV chèt l¹i kiÕn thøc. KÕt luËn: Vai trß cña s©u bä: - Ých lîi: + Cung cÊp thùc phÈm cho con ngêi. + Là thức ăn của động vật khác. + Lµm thuèc ch÷a bÖnh + Thô phÊn cho hoa + Lµm s¹ch m«i trêng. - T¸c h¹i: + Lµm h¹i c©y trång.

(73) + Lµm h¹i cho n«ng nghiÖp + Hại đồ gỗ, tàu thuyền… + Lµ vËt trung gian truyÒn bÖnh. IV. Cñng cè - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: 1. §Æc ®iÓm nµo gióp ch©n khíp ph©n bè réng r·i? 2. Đặc điểm đặc trng để nhận biết chân khớp? 3. Líp nµo trong ngµnh ch©n khíp cã gi¸ trÞ thùc phÈm lín nhÊt? V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Ôn tập toàn bộ động vật không xơng sống. - §äc tríc bµi 30. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TuÇn 16 Chơng VI – Ngành động vật có xơng sống C¸c líp c¸ Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 31 Bµi 31: C¸ chÐp A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS hiểu đợcc ác đặc điểm đời sống cá chép. - Giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của cá thích nghi với đời sống ở nớc. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, lßng say mª yªu thÝch bé m«n. B. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: Tranh cÊu t¹o ngoµi cña c¸ chÐp..

(74) Mét con c¸ chÐp th¶ trong b×nh thuû tinh. B¶ng phô (giÊy Ao) ghi néi dung b¶ng 1 vµ c¸c m¶nh giÊy ghi nh÷ng c©u lùa chän ph¶i ®iÒn. - HS: theo nhãm: 1 con c¸ chÐp th¶ trong b×nh thuû tinh + rong KÎ s½n b¶ng 1 vµo vë. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm chung vµ vai trß cña ch©n khíp? III. Bµi míi Mở bài: GV giới thiệu chung về ngành động vật có xơng sống. Giới thiệu vị trí của các lớp cá và giới hạn nội dung bài nghiên cứu 1 đại diện của các lớp đó lµ c¸ chÐp. Hoạt động 1: Đời sống cá chép Mục tiêu: - HS hiểu đợc đặc điểm môi trờng sống và đời sống của cá chép. - Trình bày đợc đặc điểm sinh sản của cá chép. - GV yêu cầu HS đọc thông tin, thảo - HS tự thu nhận thông tin SGk trang luËn c¸c c©u hái sau: 102, th¶o luËn t×m c©u tr¶ lêi. - C¸ chÐp sèng ë ®©u? thøc ¨n cña + Sèng ë hå, ao, s«ng, suèi. chóng lµ g×? + Ăn động vật và thực vật. - Tại sao nói cá chép là động vật biến + Nhiệt độ cơ thể phụ thuộc vào môi trnhiệt? êng. - GV cho HS tiÕp tôc th¶o luËn vµ tr¶ lêi: - §Æc ®iÓm sinh s¶n cña c¸ chÐp? + C¸ chÐp thô tinh ngoµi nªn kh¶ n¨ng - Vì sao số lợng trứng trong mỗi lứa đẻ trứng gặp tinh trùng ít (nhiều trứng cña c¸ chÐp lªn tíi hµng v¹n? không đợc thụ tinh). - Sè lîng trøng nhiÒu nh vËy cã ý nghÜa + ý nghÜa: Duy tr× nßi gièng. g×? - Yêu cầu HS rút ra kết luận về đời - 1 vài HS phát biểu, các HS khác nhận sèng cña c¸ chÐp. xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - M«i trêng sèng: níc ngät - §êi sèng: + ¦a vùc níc lÆng + ¡n t¹p + Là động vật biến nhiệt - Sinh s¶n: + Thụ tinh ngoài, đẻ trứng + Trøng thô tinh ph¸t triÓn thµnh ph«i. Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài Mục tiêu: HS giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi với đời sống ở nớc. a. CÊu t¹o ngoµi - Vấn đề 1: Quan sát cấu tạo ngoài - GV yêu cầu HS quan sát mẫu cá chép - HS bằng cách đối chiếu giữa mẫu vật.

(75) sống đối chiếu với hình 31.1 trang 103 và hình vẽ, ghi nhớ các bộ phận cấu tạo SGK vµ nhËn biÕtc ¸c bé phËn trªn c¬ ngoµi. thÓ cña c¸ chÐp. - GV treo tranh c©m cÊu t¹o ngoµi, gäi - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy c¸c bé phËn HS tr×nh bµy. cÊu t¹o ngoµi trª tranh. - GV gi¶i thÝch: tªn gäi c¸c lo¹i v©y liên quan đến vị trí của vây. - Vấn đề 2: Tìm hiểu đặc điểm cấu tạo thích nghi với đời sống - GV yªu cÇu HS quan s¸t c¸ chÐp - HS lµm viÖc c¸ nh©n víi b¶ng 1 SGK đang bơi trong nớc, đọc kĩ bảng 1 và trang 103. thông tin đề xuất, chọn câu trả lời. - Thảo luận nhóm, thống nhất đáp án. - GV treo b¶ng phô, gäi HS lªn b¶ng - §¹i diÖn nhãm ®iÒn b¶ng phô, c¸c ®iÒn. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV nêu đáp án đúng: 1B, 2C, 3E, 4A, 5G. - 1 HS trình bày lại đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi với đời sèng b¬i léi. b. Chøc n¨ng cña v©y c¸ - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau: - HS đọc thông tin SGK trang 103 và tr¶ lêi c©u hái: - V©y c¸ cã chøc n¨ng g×? - Nªu vai trß cña tõng lo¹i v©y c¸? - V©y c¸ nh b¬i chÌo, gióp c¸ di chuyÓn trong níc. KÕt luËn: - Vai trß cña tõng lo¹i v©y c¸ - V©y ngùc, v©y bông: gi÷ th¨ng b»ng, rÏ ph¶i, rÏ tr¸i, lªn, xuèng. - V©y lng, v©y hËu m«n: gi÷ th¨ng b»ng theo chiÒu däc. - Khóc ®u«i mang v©y ®u«i: gi÷ chøc n¨ng chÝnh trong sù di chuyÓn cña c¸. IV. Cñng cè - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: 1. Trình bày trên tranh: đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi với đời sống ở nớc? 2. Cho HS lµm bµi tËp sau: H·y chän nh÷ng môc t¬ng øng cña cét A víi cét B trong b¶ng sau ®©y: Cét A Cét B §¸p ¸n 1- V©y ngùc, v©y bông a- Gióp c¸ di chuyÓn vÒ phÝa tríc 2- V©y lng, v©y hËu m«n b- Gi÷ th¨ng b»ng, rÏ ph¶i, rÏ tr¸i, 3- Khóc ®u«i mang v©y ®u«i lªn, xuèng. c- Gi÷ th¨ng b»ng theo chiÒu däc. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. + 1 con c¸ chÐp (c¸ giÕc) + Kh¨n lau, xµ phßng. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... TiÕt 32.

(76) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 33: CÊu t¹o trong cña c¸ chÐp A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nắm đợc vị trí, cấu tạo các hệ cơ quan của cá chép. - Giải thích đợc những đặc điểm cấu tạo trong thích nghi với đời sống ở nớc. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, lßng say mª yªu thÝch bé m«n. B. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh cÊu t¹o trong cña c¸ chÐp. - M« h×nh n·o c¸ - Tranh sơ đồ hệ thần kinh cá chép. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò III. Bµi míi Mở bài: Kể tên các hệ cơ quan của cá chép mà em đã quan sát đợc trong bµi thùc hµnh? Hoạt động 1: Các cơ quan dinh dỡng Mục tiêu: - HS nắm đợc cấu tạo và hoạt động của bốn cơ quan dinh dỡng: tuần hoµn, h« hÊp, tiªu ho¸ vµ bµi tiÕt. a. HÖ tiªu ho¸ - GV yªu cÇu c¸c nhãm quan s¸t tranh, - C¸c nhãm th¶o luËn vµ hoµn thµnh bµi kết hợp với kết quả quan sát đợc trên tập mÉu mæ ë bµi thùc hµnh, hoµn thµnh - §¹i diÖn nhãm hoµn thµnh trªn b¶ng bµi tËp sau: phô cña GV, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. C¸c bé phËn cña Chøc n¨ng èng tiªu hãa 1 2 3 4 - GV cung cÊp thªm th«ng tin vÒ tuyÕn tiªu ho¸. - HS nêu đợc: - Hoạt động tiêu hoá thức ăn diễn ra + Thức ăn đợc nghiền nát nhờ răng nh thÕ nµo? hµm, díi t¸c dông cña enzim tiªu ho¸. Thức ăn biến đổi thành chất dinh dỡng ngÊm qua thµnh ruét vµo m¸u. + Các chất cặn bã đợc thải ra ngoài qua hËu m«n. - Nªu chøc n¨ng cña hÖ tiªu ho¸? + Chức năng: biến đổi thức ăn thành - Yªu cÇu HS rót ra vai trß cña bãng chÊt dinh dìng, th¶i cÆn b·. h¬i..

(77) b. TuÇn hoµn vµ h« hÊp - GV cho HS th¶o luËn: - HS dùa vµo hiÓu biÕt cña m×nh vµ tr¶ lêi. - C¸ h« hÊp b»ng g×? - H·y gi¶i thÝch hiÖn tîng: c¸ cã cö động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khép mở của nắp mang? - V× sao trong bÓ nu«i c¸ ngêi thêng th¶ rong hoÆc c©y thuû sinh? - GV yêu cầu HS quan sát sơ đồ hệ tuÇn hoµn, th¶o luËn: - Hệ tuần hoàn gồm những cơ quan - HS quan sát tranh, đọc kĩ chú thích và nµo? xác định các bộ phận của hệ tuần hoàn. + Hoàn thành bài tập điền vào chỗ Chú ý vị trí của tim và đờng đi của trèng. m¸u. - GV chèt l¹i kiÕn thøc chuÈn. - Th¶o luËn t×m c¸c tõ cÇn thiÕt ®iÒn Tõ cÇn ®iÒn: 1- t©m nhÜ; 2- t©m thÊt; 3- vµo chç trèng. động mạch chủ bụng; 4- các động - Đại diện nhóm báo cáo, các nhóm mạch mang; 5- động mạch chủ lng; 6- khác nhận xét, bổ sung. mao m¹ch ë c¸c c¬ quan; 7- tÜnh m¹ch; 8- t©m nhÜ KÕt luËn: TuÇn hoµn: - Tim 2 ng¨n: 1 t©m nhÜ vµ 1 t©m thÊt. - 1 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tơi. - Hoạt động nh trong SGK. c. HÖ bµi tiÕt - HÖ bµi tiÕt n»m ë ®©u? cã chøc n¨ng - HS nhí l¹i kiÕn thøc bµi thùc hµnh vµ g×? tr¶ lêi. KÕt luËn: - Hai dải thận màu đỏ, nằm sát sống lng có tác dụng lọc từ máu các chất độc để th¶i ra ngoµi. Hoạt động 2: Thần kinh và giác quan của cá Mục tiêu: - HS nắm đợc cấu tạo, chức năng của hệ thần kinh. - Nắm đợc thành phần cấu tạo bộ não cá chép. - Biết đợc vai trò các giác quan của cá. - Yªu cÇu HS quan s¸t H 33.2; 33.3 - HÖ thÇn kinh: SGK vµ m« h×nh n·o, tr¶ lêi c©u hái: + Trung ¬ng thÇn kinh: n·o, tuû sèng - HÖ thÇn kinh cña c¸ gåm nh÷ng bé + D©y thÇn kinh: ®i tõ trung ¬ng thÇn phËn nµo? kinh đến các cơ quan. - Bé n·o c¸ chia lµm mÊy phÇn? Mçi - CÊu t¹o n·o c¸: 5 phÇn phÇn cã chøc n¨ng nh thÕ nµo? + N·o tríc: kÐm ph¸t triÓn - Gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy cÊu t¹o + N·o trung gian n·o c¸ trªn m« h×nh. + N·o gi÷a: lín, trung khu thÞ gi¸c + TiÓu n·o: ph¸t triÓn phèi hîp ho¹t động các cử động phức tạp. + Hành tuỷ: điều khiển hoạt động nội quan..

(78) - Gi¸c quan: + M¾t: kh«ng cã mÝ nªn chØ nh×n gÇn. - Vì sao thức ăn có mùi lại hấp dẫn + Mũi: đánh hơi, tìm mồi. c¸? + Cơ quan đờng bên: nhận biết áp lực tốc độ dòng nớc, vật cản. IV. Cñng cè 1. Nêu các cơ quan bên trong của cá thể hiện sự thích nghi với đời sống ở nớc? 2. Lµm bµi tËp sè 3 + Gi¶i thÝch hiÖn tîng ë thÝ nghiÖm h×nh 33.4 trang 109 SGK V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010 - Nªu vai trß cña c¸c gi¸c quan?. TuÇn 17 TiÕt 33 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Đa dạng và đặc điểm chung của cá A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nắm đợc sự đa dạng của cá về số loài , lối sống, môi trờng sống. - Trình bày đợc đặc điểm cơ bản phân biệt lớp cá sụn và lớp cá xơng. - Nêu đợc vai trò của cá trong đời sống con ngời. - Trình bày đợc đặc điểm chung của cá. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát tranh, so sánh để rút ra kết luận. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - GD lßng yªu thÝch bé m«n. B §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ¶nh 1 sè loµi c¸ sèng trong c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng SGK trang 111. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò III. Bµi míi Hoạt động 1: Sự đa dạng về thành phần loài vµ ®a d¹ng vÒ m«i trêng sèng Môc tiªu: - HS thấy đợc sự đa dạng của cá về số loài và môi trờng sống..

(79) - Thấy đợc do thích nghi với những điều kiện sống khác nhau nên cá có cấu tạo và hoạt động sống khác nhau. a. §a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi - Yêu cầu HS đọc thông tin hoàn thành - Mỗi HS tự thu nhận thông tin hoàn bµi tËp sau: thµnh bµi tËp. DÊu hiÖu so Líp c¸ Líp c¸ x- - C¸c thµnh viªn trong nhãm th¶o luận thống nhất đáp án. s¸nh sôn ¬ng N¬i sèng - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ®iÒn, c¸c §Æc ®iÓm dÔ nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. ph©n biÖt §¹i diÖn - Thấy đợc do thích nghi với những điều kiÖn sèng kh¸c nhau nªn c¸ cã cÊu t¹o và hoạt động sống khác nhau. - GV chốt lại đáp án đúng - GV tiÕp tôc cho th¶o luËn: - Đặc điểm cơ bản nhất để phân biệt - Căn cứ vào bảng, HS nêu đặc điểm líp c¸ sôn vµ líp c¸ x¬ng? c¬ b¶n ph©n biÖt 2 líp lµ : Bé x¬ng. KÕt luËn: - Sè lîng loµi lín. - C¸ gåm: + Líp c¸ sôn: bé x¬ng b»ng chÊt sôn. + Líp c¸ x¬ng: bé x¬ng b»ng chÊt x¬ng. b. §a d¹ng vÒ m«i trêng sèng - GV yêu cầu HS quan sát hình 34 (1-70 - HS quan sát hình, đọc kĩ chú thích vµ hoµn thµnh b¶ng trong SGK trang vµ hoµn thµnh b¶ng. 111. - GV treo b¶ng phô, gäi HS lªn b¶ng - HS ®iÒn b¶ng, líp nhËn xÐt, bæ ch÷a bµi. sung. - GV chốt lại bằng bảng kiến thức - HS đối chiếu, sửa chữa sai sót nếu chuÈn. cã.. TT. 1 2 3 4. §Æc ®iÓm m«i trêng TÇng mÆt thêng thiÕu n¬i Èn n¸u TÇng gi÷a vµ tầng đáy Trong c¸c hang hèc Trªn mÆt đáy biển. Loµi ®iÓn H×nh §Æc ®iÓm §Æc ®iÓm h×nh d¸ng th©n khóc ®u«i v©y ch©n. B¬i: nhanh, b×nh thêng, chËm, rÊt chËm Nhanh. C¸ nh¸m. Thon dµi. KhoÎ. B×nh thêng. C¸ vÒn, c¸ chÐp L¬n. Tơng đối ng¾n RÊt dµi. YÕu. B×nh th- B×nh thêng êng Kh«ng cã RÊt chËm. C¸ b¬n, c¸ ®uèi. DÑt, máng. RÊt yÕu. RÊt yÕu. - GV cho HS th¶o luËn: - Điều kiện sống ảnh hởng đến cấu tạo - HS trả lời.. To hoÆc nhá. ChËm.

(80) ngoµi cña c¸ nh thÕ nµo? KÕt luËn: - Điều kiện sống khác nhau đã ảnh hởng đến cấu tạo và tập tính của cá. Hoạt động 2: Đặc điểm chung của cá Mục tiêu: HS nắm đợc các đặc điểm chung của cá. - Cho HS thảo luận đặc điểm của cá về: - Cá nhân nhớ lại kiến thức bài trớc, + M«i trêng sèng th¶o luËn nhãm. + C¬ quan di chuyÓn - Đại diện nhóm trình bày đáp án, + HÖ h« hÊp nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. + HÖ tuÇn hoµn + §Æc ®iÓm sinh s¶n + Nhiệt độ cơ thể - GV gọi 1-2 HS nhắc lại đặc điểm - HS thông qua các câu trả lời và rút ra chung cña c¸. đặc điểm chung của cá. KÕt luËn: - Cá là động vật có xơng sống thích nghi với đời sống hoàn toàn ở nớc: + B¬i b»ng v©y, h« hÊp b»ng mang. + Tim 2 ngăn: 1 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tơi. + Thô tinh ngoµi. + Là động vật biến nhiệt. Hoạt động 3: Vai trò của cá Mục tiêu: HS nắm đợc vai trò của cá trong tự nhiên và đời sống. - GV cho HS th¶o luËn: - HS thu thËp th«ng tin GSK vµ hiÓu - Cá có vai trò gì trong tự nhiên và đời biết của bản thân và trả lời. sèng con ngêi? - 1 HS tr×nh bµy c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, + Mỗi vai trò yêu cầu HS lấy VD để bổ sung. chøng minh - GV lu ý HS 1 sè loµi c¸ cã thÓ g©y ngộ độc cho ngời nh: cá nóc, mật cá tr¾m… - §Ó b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn nguån lîi c¸ ta cÇn ph¶i lµm g×? KÕt luËn: - Cung cÊp thùc phÈm. - Nguyªn liÖu chÕ thuèc ch÷a bÖnh. - Cung cÊp nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. - DiÖt bä gËy, s©u bä h¹i lóa. IV. Cñng cè Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau: - Nêu vai trò của cá trong đời sống con ngời? Đánh dấu X vào câu trả lời em cho là đúng. C©u 1: Líp c¸ ®a d¹ng v×: a. Cã sè lîng loµi nhiÒu b. CÊu t¹o c¬ thÓ thÝch nghi víi c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau c. C¶ a vµ b Câu 2: Dấu hiệu cơ bản để phân biệt cá sụn và cá xơng: a. Căn cứ vào đặc điểm bộ xơng b. C¨n cø vµo m«i trêng sèng..

(81) c. C¶ a vµ b. §¸p ¸n: 1c, 2a. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Chuẩn bị: + ếch đồng + KÎ b¶ng SGK trang 114. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... TiÕt 34 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 32: Thùc hµnh mæ c¸ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS xác định đợc vị trí và nêu rõ vai trò một số cơ quan của cá trên mẫu mổ. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng mổ trên động vật có xơng sống. - RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy mÉu mæ. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc, cÈn thËn, chÝnh x¸c. B. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: MÉu c¸ chÐp Bộ đồ mổ, khay mổ, đinh ghim. Tranh phãng to h×nh 32.1 vµ 32.3 SGK. M« h×nh n·o c¸ hoÆc mÉu n·o mæ s½n. - HS: + 1 con c¸ chÐp (c¸ giÕc) + Kh¨n lau, xµ phßng. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. I. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. II. KiÓm tra bµi cò III. Bµi míi Hoạt động 1: Tổ chức thực hành - GV ph©n chia nhãm thùc hµnh - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm. - Nªu yªu cÇu cña tiÕt thùc hµnh (nh SGK). Hoạt động 2: Tiến trình thực hành (4 bớc) Bíc 1: GV híng dÉn quan s¸t vµ thùc hiÖn viÕt têng tr×nh a. C¸ch mæ: - GV trình bày kĩ thuật giải phẫu (nh SGK trang 106) chú ý vị trí đờng cắt để nhìn râ néi quan cña c¸). - BiÓu diÔn thao t¸c mæ (dùa vµo h×nh 32.1 SGK). - Sau khi mæ cho HS quan s¸t vÞ trÝ tù nhiªn cña c¸c néi quan cha gì..

(82) b. Quan s¸t cÊu t¹o trong trªn mÉu mæ - Hớng dẫn HS xác định vị trí các nội quan - Gỡ nội quan để quan sát rõ các cơ quan (nh SGK). - Quan sát mẫu bộ não cá và nhận xét màu sắc và các đặc điểm khác. c. Híng dÉn viÕt t¬ng tr×nh Bíc 2: Thùc hµnh cña häc sinh - HS thùc hµnh theo nhãm 4-6 ngêi - Mçi nhãm cö ra: + Nhãm trëng: ®iÒu hµnh chung + Th kÝ: ghi chÐp kÕt qu¶ quan s¸t. - C¸c nhãm thùc hµnh theo híng dÉn cña GV: + Mổ cá: lu ý nâng mũi kéo để tránh cắt phải các cơ quan bên trong + Quan sát cấu tạo trong: quan sát đến đâu ghi chép đến đó. - Sau khi quan sát các nhóm trao đổi, nêu nhận xét vị trí và vai trò của từng cơ quan, ®iÒn b¶ng SGK trang 107. Bíc 3: KiÓm tra kÕt qu¶ quan s¸t cña HS: - GV quan sát việc thực hiện những sai sót của HS khi xác định tên và vai trò của tõng c¬ quan. - GV thông báo đáp án chuẩn, các nhóm đối chiếu, sửa chữa sai sót. B¶ng 1: C¸c c¬ quan bªn trong cña c¸ Tªn c¬ quan NhËn xÐt vÞ trÝ vµ vai trß N»m díi x¬ng n¾p mang trong phÇn ®Çu gåm c¸c l¸ mang - Mang (hÖ h« hÊp) gần các xơng cung mang – có vai trò trao đổi khí. Nằm phía trớc khoang thân ứng với vây ngực, co bóp để - Tim (hÖ tuÇn hoµn) đẩy máu vào động mạch – giúp cho sự tuần hoàn máu. - HÖ tiªu ho¸ (thùc Ph©n ho¸ râ rÖt thµnh thùc qu¶n, d¹y dµy, ruét, cã gan tiÕt qu¶n, d¹ dµy, ruét, mËt gióp cho sù tiªu ho¸ thøc ¨n. gan) Trong khoang th©n, s¸t cét sèng, gióp c¸ ch×m næi dÔ - Bãng h¬i dµng trong níc. Hai d¶i, s¸t cét sèng. Läc tõ m¸u c¸c chÊt kh«ng cÇn thiÕt - ThËn (hÖ bµi tiÕt) để thải ra ngoài. - Tuyến sinh dục (hệ Trong khoang thân, ở cá đực là 2 dải tinh hoàn, ở cá cái là sinh s¶n) 2 buång trøng ph¸t triÓn trong mïa sinh s¶n. N·o n»m trong hép sä, ngoµi ra cßn tuû sèng n»m trong - N·o (hÖ thÇn kinh) các cung đốt sống, điều khiển, điều hoà hoạt động của cá. Bíc 4: Tæng kÕt - GV nhận xét từng mẫu mổ: mổ đúng, nội quan gỡ không bị nát, trình bày đẹp. - Nhận xét tinh thần, thái độ học tập của các nhóm. - Cho c¸c nhãm thu dän vÖ sinh. - GV đánh giá điểm cho 1 số nhóm. IV. Kiểm tra - đánh giá - Cho ®iÓm 1-2 nhãm cã kÕt qu¶ tèt. V. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - ChuÈn bÞ bµi cÊu t¹o trong cña c¸ chÐp. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ..................................................................................................................................

(83) Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TiÕt 35 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: ¤N tËp I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nêu đợc sự tiến hoá của giới động vật từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phøc t¹p. - Học sinh thấy rõ đợc đặc điểm thích nghi của động vật với môi trờng sống. - Chỉ rõ giá trị nhiều mặt của giới động vật. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. - RÌn kü n¨ng hîp t¸c l¾ng nghe tÝch cùc 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ảnh về động vật đã học. - HÖ thèng c©u hái III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò: Thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh «n tËp 3. Bµi míi: GV: §a ra hÖ thèng c©u hái Câu 1: Nêu đặc điểm chung của động vật nguyên sinh Câu 2: Nêu đặc điểm chung của động vật nguyên sinh kí sinh Câu 3: Nêu đặc điểm của trùng sốt rét và so sánh đặc điểm của trùng kiết lị và trïng sèt rÐt. C©u 4: Nªu c¸ch phßng chèng bÖnh sèt rÐt ë níc ta Câu 5: Nêu đặc điểm chung của nghành ruột khoang. Trình bày vai trò thực tiễn cña nghµnh ruét khoang Câu 6: Nêu đặc điểm chung của nghành giun tròn và cách phòng chống bệnh giun trßn ë níc ta C©u 7: Tr×nh bµy cÊu t¹o, di chuyÓn cña trai s«ng thÝch nghi víi lèi sèng vïi mình ở đáy bùn Câu 8: Nêu đặc điểm chung của nghành ruột thân mềm. Trình bày vai trò thực tiÔn cña nghµnh th©n mÒm Câu 9: Nêu đặc điểm của tôm sông và vai trò thực tiễn của tôm sông Câu 10: Nêu đặc điểm của lớp sâu bọ và vai trò thực tiễn của lớp sâu bọ.

(84) Câu 11: Nêu đặc điểm cấu tạo trong của cá và vai trò của cá đối với đời sèng con ngêi GV: dùng phơng pháp vấn đáp để cùng học sinh trả lời từng câu hỏi 4. Cñng cè: 5. Bµi tËp vÒ nhµ: ¤n tËp theo néi dung c©u hái, chuÈn bÞ tiÕt sau kiÓm tra häc k× IV. Rót kinh nghiÖm:. Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TiÕt 36 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: KiÓm tra häc k× I I. Môc tiªu. Khi häc xong bµi nµy häc sinh: - Củng cố lại nội dung các đặc điểm, cấu tạo, lối sống các đại diện của các ngành đã học. - Cã kÜ n¨ng lµm bµi kiÓm tra. - Có thái độ nghiêm túc trong thi cử..

(85) II. Ph¬ng tiÖn. - GV: đề bài đã chuẩn bị sẵn. - HS: Sự chuẩn bị theo nội dung đã ôn tập. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi - GV đọc đề bài 1 lần. - Phát đề, yêu cầu HS làm bài. §Ò bµi: câu 1: Nêu đặc điểm cấu tạo của trùng sốt rét và cách phòng chống bệnh sốt rét ë níc ta? C©u 2: tr×nh bµy cÊu t¹o, di chuyÓn cña trai s«ng thÝch nghi víi lèi sèng vïi m×nh ở đáy bùn C©u 3: Nªu vai trß thùc tiÔn cña líp s©u bä §¸p ¸n: Câu 1:- Nêu đặc điểm của trùng sốt rét(2 điểm) KÝch thíc nhá, sèng kÝ sinh trong hång cÇu Cha cã c¬ quan di chuyÓn, cha cã kh«ng bµo Sèng kÝ sinh trong hßng cÇu, dinh dìng nhê hång cÇu - C¸ch phßng chèng bÖnh(1,5 ®iÓm) DiÖt muçi Anophen b»ng c¸ch: Phun thuèc diÖt muçi, vÖ sinh m«i trêng Cải tạo đầm lầy để diệt bọ gậy Ngñ mµn, tÈm thuèc trõ muçi vµo mµn Ph¸t hiÖn ra bÖnh cÇn ch÷a tri ngay, tr¸nh ph¸t t¸n æ bÖnh C©u 2: - CÊu t¹o:(2,5 ®iÓm) - Khoang áo phát triển là nơi có mang thở và đồng thời là môi trờng trao đổi chất dinh dỡng và chất khí - Vá gåm 2 m¶nh nèi víi nhau nhê b¶n lÒ, cã c¬ khÐp vá ph¸t triÓn làm vỏ đống lại khi cần tự vệ - Cã tÊm miÖng, ch©n trai - c¬ khÐp vá tríc vµ c¬ khÐp vá sau - Di chuyển:(1,5 điểm) Trai sông di chuyển chậm chạp nhờ hoạt động của chân thò ra thụt vào với động tác đống mở vỏ C©u 3: Nªu lîi Ých cña líp s©u bä(1,5®) Nªu t¸c h¹i cña líp s©u bä(1,5®) 4. Cñng cè. - GV nhËn xÐt giê - Ch÷a bµi nÕu cßn thêi gian. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - HS häc bµi - Ôn tập lại các phần đã học - ChuÈn bÞ néi dung bµi tiÕp theo. IV. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ....................................................................................................................................

(86) Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010.

(87) TuÇn 19 TiÕt 37 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp lìng c Bài 35: ếch đồng I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nắm vững các đặc điểm đời sống của ếch đồng. - Mô tả đợc đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch đồng thích nghi với đời sống vừa ở c¹n võa ë níc. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích. II. §å dïng d¹y vµ häc. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng SGK trang 114. - Tranh cấu tạo ngoài của ếch đồng. - MÉu: Õch nu«i trong lång nu«i. - HS: chuÈn bÞ theo nhãm. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Cho những VD nêu ảnh hởng của điều kiện sống khác nhau đến cấu tạo cơ thể vµ tËp tÝnh cña c¸? - Vai trò của cá đối với đời sống con ngời? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Đời sống Môc tiªu: - HS nắm đợc đặc điểm đời sống của ếch đồng. - Giải thích đợc một số tập tính của ếch đồng. - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK vµ th¶o luËn: - Th«ng tin trªn cho em biÕt ®iÒu g× vÒ đời sống của ếch đồng? - GV cho HS gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng: - V× sao Õch thêng kiÕm måi vµo ban. - HS tù thu nhËn th«ng tin trong SGK trang 113 vµ rót ra nhËn xÐt. - 1 HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung. - HS tr×nh bµy ý kiÕn..

(88) đêm? - Thøc ¨n cña Õch lµ s©u bä, giun, èc nãi lªn ®iÒu g×? (con mồi ở cạn và ở nớc nên ếch có đời sèng võa c¹n võa níc). KÕt luËn: - ếch có đời sống vừa ở nớc vừa ở cạn (nửa nớc, nửa cạn). - Kiếm ăn vào ban đêm. - Có hiện tợng trú đông. - Là động vật biến nhiệt. Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và di chuyển Mục tiêu: HS giải thích đợc những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch đồng thích nghi với đời sống vừa ở cạn vừa ở nớc. - HS nêu đợc cách di chuyển của ếch khi ở nớc và khi ở cạn. a. Di chuyÓn - GV yêu cầu HS quan sát cách di - HS quan sát, mô tả đợc: chuyÓn cña Õch trong lång nu«i vµ h×nh + Trªn c¹n: khi ngåi chi sau gÊp ch÷ Z, 35.2 SGK, mô tả động tác di chuyển lúc nhảy chi sau bật thẳng  nhảy cóc. trªn c¹n. + Quan s¸t c¸ch di chuyÓn trong níc + Díi níc: Chi sau ®Èy níc, chi tríc bÎ của ếch và hình 35.3 SGK, mô tả động lái. t¸c di chuyÓn trong níc. KÕt luËn: - Õch cã 2 c¸ch di chuyÓn; + Nh¶y cãc (trªn c¹n) + B¬i (díi níc). b. CÊu t¹o ngoµi - GV yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 35.1, - HS dùa vµo kÕt qu¶ quan s¸t vµ tù 2, 3 vµ hoµn chØnh b¶ng trang 114. hoµn thµnh b¶ng 1. - Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái: - HS th¶o luËn trong nhãm, thèng nhÊt - Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài ý kiến. của ếch thích nghi với đời sống ở + Đặc điểm ở cạn: 2, 4, 5 cạn?-- Những đặc điểm cấu tạo ngoài + Đặc điểm ở nớc: 1, 3, 6 thích nghi với đời sống ở nớc? - HS gi¶i thÝch ý nghÜa thÝch nghi, líp - GV treo b¶ng phô ghi néi dung c¸c nhËn xÐt, bæ sung. đặc điểm thích nghi, yêu cầu HS giải thích ý nghĩa thích nghi của từng đặc ®iÓm. - GV chèt l¹i b¶ng chuÈn. KÕt luËn: - ếch đồng có các đặc điểm cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống vừa cạn vừa nớc (các đặc điểm nh bảng trang 114). Các đặc điểm thích nghi đời sống của ếch §Æc ®iÓm h×nh d¹ng vµ cÊu t¹o ý nghÜa thÝch nghi.

(89) - §Çu dÑp nhän, khíp víi th©n thµnh 1 khèi thu«n nhän vÒ tríc. - M¾t vµ lç mòi ë vÞ trÝ cao trªn ®Çu (mòi th«ng víi khoang miÖng vµ phæi võa ngöi, võa thë). - Da trÇn phñ chÊt nhÇy vµ Èm dÔ thÊm khÝ. - M¾t cã mi gi÷ níc m¾t do tuyÕn lÖ tiÕt ra, tai cã mµng nhÜ. - Chi 5 phần có ngón chia đốt linh hoạt - C¸c chi sau cã mµng b¬i c¨ng gi÷a c¸c ngãn..  Gi¶m søc c¶n cña níc khi b¬i.  Khi b¬i võa thë võa quan s¸t..  Gióp h« hÊp trong níc.  B¶o vÖ m¾t, gi÷ m¾t khái bÞ kh«, nhËn biÕt ©m thµnh trªn c¹n.  ThuËn lîi cho viÖc di chuyÓn.  Tạo thành chân bơi để đẩy nớc.. Hoạt động 3: Sinh sản và phát triển của ếch Mục tiêu: HS trình bày đợc sự sinh sản và phát triển của ếch. - GV cho HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái: - Trình bày đặc điểm sinh sản của ếch? - Trứng ếch có đặc điểm gì? - V× sao cïng lµ thô tinh ngoµi mµ sè lîng trøng Õch l¹i Ýt h¬n c¸? - GV treo tranh h×nh 35.4 SGK vµ yªu cÇu HS tr×nh bµy sù ph¸t triÓn cña Õch? - So s¸nh sù sinh s¶n vµ ph¸t triÓn cña Õch víi c¸? - GV më réng: trong qu¸ tr×nh ph¸t triển, nòng nọc có nhiều đặc điểm gièng c¸ chøng tá vÒ nguån gèc cña Õch.. - HS tù thu nhËn th«ng tin trong SGk trang 114 và nêu đợc các đặc điểm sinh s¶n: + Thô tinh ngoµi + Có tập tính ếch đực ôm lng ếch cái. - HS gi¶i thÝch.. - HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc.. KÕt luËn: - Sinh s¶n: + Sinh s¶n vµo cuãi mïa xu©n + Tập tính: ếch đực ôm lng ếch cái, đẻ ở các bờ nớc. + Thụ tinh ngoài, để trứng. - Ph¸t triÓn: Trøng  nßng näc  Õch (ph¸t triÓn cã biÕn th¸i). 4. Cñng cè Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau: - Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống ở nớc của ếch? - Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài chứng tỏ ếch thích nghi với đời sống ở cạn? - Tr×nh bµy sù sinh s¶n vµ ph¸t triÓn cña Õch? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Chuẩn bị theo nhóm: ếch đồng.

(90) VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... TiÕt 38 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 36: Thùc hµnh Quan sát cấu tạo trong của ếch đồng trên mẫu mổ I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nhËn d¹ng c¸c c¬ quan cña Õch trªn mÉu mæ. - Tìm những cơ quan, hệ cơ quan thích nghi với đời sống mới chuyển lên cạn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. - Rèn kĩ năng hợp tác lắng nghe tích cực và chia sẻ thông tin quan sát đợc 3. Thái độ - Có thái độ nghiêm túc trong học tập. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Mẫu mổ ếch đủ cho các nhóm. - MÉu mæ sä hoÆc m« h×nh n·o Õch. - Bé x¬ng Õch. - Tranh cÊu t¹o trong cña Õch. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống ở nớc và ở cạn? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Quan sát bộ xơng ếch - GV híng dÉn HS quan s¸t h×nh 36.1 - HS tù thu nhËn th«ng tin vµ ghi nhí SGK vµ nhËn biÕt c¸c x¬ng trong bé x- vÞ trÝ, tªn x¬ng: x¬ng ®Çu, x¬ng cét ¬ng Õch. sèng, x¬ng ®ai vµ x¬ng chi. - GV yªu cÇu HS quan s¸t mÉu bé x¬ng.

(91) ếch, đối chiếu hình 36.1 xác định các xơng trên mẫu. - GV gäi HS lªn chØ trªn mÉu tªn x¬ng. - 1 HS lªn b¶ng chØ. - GV yªu cÇu HS th¶o luËn: - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Bé x¬ng Õch cã chøc n¨ng g×? - GV chèt l¹i kiÕn thøc. KÕt luËn: - Bé x¬ng: x¬ng ®Çu, x¬ng cét sèng, x¬ng ®ai (®ai vai vµ ®ai h«ng), x¬ng chi (chi tríc vµ chi sau). - Chøc n¨ng: + Tạo bộ khung nâng đỡ cơ thể. + Lµ n¬i b¸m cña c¬  di chuyÓn. + To¹ thµnh khoang b¶o vÖ n·o, tuû sèng vµ néi quan. Hoạt động 2: Quan sát da và các nội quan trên mẫu mổ a. Quan s¸t da - GV híng dÉn HS: + Sê tay lªn bÒ mÆt da, quan s¸t mÆt bªn trong da vµ nhËn xÐt. - GV cho HS th¶o luËn vµ nªu vai trß cña da.. - HS thùc hiÖn theo híng dÉn: + NhËn xÐt: da Õch Èm ít, mÆt bªn trong cã hÖ m¹ch m¸u díi da. - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung.. KÕt luËn: - ếch có da trần (trơn, ẩm ớt) mặt trong có nhiều mạch máu giúp trao đổi khÝ. b. Quan s¸t néi quan - GV yêu cầu HS quan sát hình 36.3 - HS quan sát hình, đối chiếu với mẫu đối chiếu với mẫu mổ và xác định các mổ và xác định vị trí các hệ cơ quan. c¬ quan cña Õch (SGK). - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - GV đến từng nhóm yêu cầu HS chỉ khác nhận xét. GV và cả lớp bổ sung, tõng c¬ quan trªn mÉu mæ. uèn n¾n sai sãt. - GV yêu cầu HS nghiên cứu bảng đặc - HS thảo luận, thống nhất câu trả lời. ®iÓm cÊu t¹o trong cña Õch trang upload.123doc.net, thảo luận và trả lời - Yêu cầu nêu đợc: c©u hái: + HÖ tiªu ho¸: lìi phãng ra b¾t måi, d¹ - Hệ tiêu hoá của ếch có đặc điểm gì dày, gan mật lớn, có tuyến tuỵ. kh¸c so víi c¸? + Phổi cấu tạo đơn giản, hô hấp qua da - Vì sao ở ếch đã xuất hiện phổi mà là chủ yếu. vẫn trao đổi khí qua da? + Tim 3 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn. - Tim cña Õch kh¸c c¸ ë ®iÓm nµo? Tr×nh bµy sù tuÇn hoµn m¸u cña Õch? - Yªu cÇu HS quan s¸t m« h×nh bé n·o ếch, xác định các bộ phận của não. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV cho HS th¶o luËn: - HS thảo luận xác định đợc các hệ cơ - Trình bày những đặc điểm thích nghi tiêu hoá, hô hấp, tuần hoàn thể hiện sự.

(92) với đời sống trên cạn thể hiện ở cấu thích nghi với đời sống chuyển lên trên t¹o trong cña Õch? c¹n. KÕt luËn: - Cấu tạo trong của ếch: Bảng đặc điểm cấu tạo trong trang upload.123doc.net SGK. 4. Cñng cè - GV nhận xét tinh thần, thái độ của HS trong giờ thực hành. - NhËn xÐt kÕt qu¶ quan s¸t cña c¸c nhãm. - Cho HS thu dän vÖ sinh. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ hoµn thµnh thu ho¹ch theo mÉu SGK trang 119. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TuÇn 20 TiÕt 39 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bài 37: Đa dạng và đặc điểm chung cña líp lìng c I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nắm đợc sự đa dạng của lỡng c về thành phần loài, môi trờng sống và tập tÝnh. - Hiểu rõ đợc vai trò của lỡng c với đời sống và tự nhiên. - Trình bày đợc đặc điểm chung của lỡng c. 2. KÜ n¨ng.

(93) - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh h×nh nhËn biÕt kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. - Rèn kĩ năng hợp tác lắng nghe tích cực và chia sẻ thông tin quan sát đợc - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, kh¸i qu¸t - Rèn kĩ năng tự tin trình bày trớc đám đông 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ¶nh 1 sè loµi lìng c. - B¶ng phô ghi néi dung: §Æc ®iÓm ph©n biÖt Tªn bé lìng c H×nh d¹ng §u«i KÝch thíc chi sau Cã ®u«i Kh«ng ®u«i Kh«ng ch©n - C¸c m¶nh giÊy rêi ghi c©u tr¶ lêi lùa chän. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Yªu cÇu HS nép b¶n thu ho¹ch giê tríc. 3. Bµi míi Hoạt động 1: Đa dạng về thành phần loài Môc tiªu: - HS nêu đợc các đặc điểm đặc trng nhất để phân biệt 3 bộ lỡng c. Từ đó thấy đợc môi trờng sống ảnh hởng đến cấu tạo ngoài của từng bộ. - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 37.1 SGK, đọc thông tin và làm bài tập bảng sau: §Æc ®iÓm ph©n biÖt Tªn bé l- H×nh KÝch thíc §u«i ìng c d¹ng chi sau Cã ®u«i Kh«ng ®u«i Kh«ng ch©n - Thông qua bảng, GV phân tích mức độ g¾n bã víi m«i trêng níc kh¸c nhau  ảnh hởng đến cấu tạo ngoài từng bộ. - HS tù rót ra kÕt luËn.. - C¸ nh©n tù thu nhËn th«ng tin vÒ đặc điểm 3 bộ lỡng c, thảo luận nhóm vµ hoµn thµnh b¶ng. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Yêu cầu nêu đợc: các đặc điểm đặc trng nhÊt ph©n biÖt 3 bé: c¨n cø vµo ®u«i vµ ch©n.. - HS tr×nh bµy ý kiÕn.. KÕt luËn: - Lìng c cã 4000 loµi chia lµm 3 bé: + Bé lìng c cã ®u«i + Bé lìng c kh«ng ®u«i + Bé lìng c kh«ng ch©n. Hoạt động 2: Đa dạng về môi trờng và tập tính.

(94) Mục tiêu: HS nắm đợc sự ảnh hởng của môi trờng tới tập tính và hoạt động của lỡng c. - GV yêu cầu HS quan sát hình 37 (15) đọc chú thích và lựa chọn câu trả lời ®iÒn vµo b¶ng trang 121 GSK. - GV treo b¶ng phô, HS c¸c nhãm ch÷a bµi b»ng c¸ch d¸n c¸c m¶nh giÊy ghi c©u tr¶ lêi. - GV thông báo kết quả đúng để HS theo dâi.. - C¸ nh©n HS tù thu nhËn th«ng tin qua h×nh vÏ, th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh b¶ng. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn chän c©u tr¶ lêi d¸n vµo b¶ng phô. - Nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn.. KÕt luËn:. Tªn loµi C¸ cãc Tam §¶o Ônh ¬ng lín Cãc nhµ Õch c©y Õch giun. Một số đặc điểm sinh học của lỡng c §Æc ®iÓm n¬i sèng Hoạt động - Sèng chñ yÕu trong níc - Ban ngµy - ¦a sèng ë níc h¬n - ¦a sèng trªn c¹n h¬n - Sèng chñ yÕu trªn c©y, bôi c©y, vÉn lÖ thuéc vµo m«i trêng níc. - Sèng chñ yÕu trªn c¹n. - Ban đêm - Ban đêm - Ban đêm. TËp tÝnh tù vÖ - Trèn ch¹y Èn nÊp - Do¹ n¹t - Tiết nhựa độc - Trèn ch¹y Èn nÊp. - Chui luån Trèn, Èn nÊp trong hang đất. Hoạt động 3: Đặc điểm chung của lỡng c - GV yêu cầu các nhóm trao đổi và trả lêi c©u hái: - Nêu đặc điểm chung của lỡng c về môi trờng sống, cơ quan di chuyển, đặc ®iÓm c¸c hÖ c¬ quan?. - C¸ nh©n HS thu thËp th«ng tin SGK và hiểu biết của bản thân, trao đổi nhóm và rút ra đặc điểm chung của lỡng c.. KÕt luËn: Lỡng c là động vật có xơng sống thích nghi với đời sống vừa cạn vừa nớc. + Da trÇn vµ Èm + Di chuyÓn b»ng 4 chi + H« hÊp b»ng phæi vµ da + Tim 3 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn, m¸u pha nu«i c¬ thÓ. + Thô tinh ngoµi, nßng näc ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. + Là động vật biến nhiệt. Hoạt động 4: Vai trò của lỡng c Mục tiêu: HS nắm đợc vai trò của lỡng c trong tự nhiên và trong đời sống. - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong - Cá nhân HS nghiên thông tin SGK.

(95) SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: - Lỡng c có vai trò gì đối với con ngời? Cho VD minh ho¹? - V× sao nãi vai trß tiªu diÖt s©u bä cña lỡng c bổ sung cho hoạt động của chim? - Muèn b¶o vÖ nh÷ng loµi lìng c cã Ých ta cÇn lµm g×? - GV cho HS rót ra kÕt luËn.. trang 122 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Yêu cầu nêu đợc: + Cung cÊp thùc phÈm + Gióp viÖc tiªu diÖt s©u bä g©y thiÖt h¹i cho c©y. + CÊm s¨n b¾t. - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - Lµm thøc ¨n cho con ngêi. - 1 sè lìng c lµm thuèc. - Diệt sâu bọ và là động vật trung gian gây bệnh. 4. Cñng cè Yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau: Đánh dấu X vào câu trả lời đúng trong các câu sau về đặc điểm chung cña lìng c: 1- Là động vật biến nhiệt 2- Thích nghi với đời sống ở cạn 3- Tim 3 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn, m¸u pha ®i nu«i c¬ thÓ 4- Thích nghi với đời sống vừa ở nớc, vừa ở cạn. 5- Máu trong tim là máu đỏ tơi 6- Di chuyÓn b»ng 4 chi 7- Di chuyÓn b»ng c¸ch nh¶y cãc 8- Da trÇn Èm ít 9- Õch ph¸t triÓn cã biÕn th¸i. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - KÎ b¶ng trang 125 SGK vµo vë. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... TiÕt 40 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp bß s¸t Bµi 38: Th»n l»n bãng ®u«i dµi I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nắm đợc các đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng..

(96) - Giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống ở c¹n. - Mô tả đợc cách di chuyển của thằn lằn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc niÒm yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - GV:Tranh cÊu t¹o ngoµi th»n l»n bãng. B¶ng phô ghi néi dung b¶ng trang 125 SGK. Phiếu học tập ghi nội dung so sánh đặc điểm đời sống thằn lằn bóng và ếch đồng. - HS: chuẩn bị theo nội dung đã dặn. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm chung của lỡng c? - Vai trò của lỡng c đối với đời sống con ngời? 3. Bµi míi Môc tiªu:. Hoạt động 1: Đời sống - HS nắm đợc các đặc điểm đời sống của thằn lằn. - Trình bày đợc đặc điểm sinh sản của thằn lằn.. - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, làm bài tập so sánh đặc điểm đời sống của thằn lằn và ếch đồng. - GV kÎ nhanh phiÕu häc tËp lªn b¶ng, gäi 1 HS lªn hoµn thµnh b¶ng. - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. - HS tù thu nhËn th«ng tin, kÕt hîp với kiến thức đã học để hoàn thành phiÕu häc tËp. - 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. Đặc điểm đời sống Th»n l»n 1- N¬i sèng vµ ho¹t - Sèng vµ b¾t måi ë động n¬i kh« r¸o - B¾t måi vÒ ban 2- Thêi gian kiÕm måi ngµy - ThÝch ph¬i n¾ng 3- TËp tÝnh - Trú đông trong các hốc đất khô ráo. - Qua bµi tËp trªn GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - GV cho HS th¶o luËn: - Nêu đặc điểm sinh sản của thằn lằn? - V× sao sè lîng trøng cña th»n l»n l¹i Ýt?. ếch đồng - Sèng vµ b¾t måi ë n¬i Èm ít c¹nh c¸c khu vùc níc. - Bắt mồi vào chập tối hay đêm - ThÝch ë n¬i tèi hoÆc bãng r©m - Trú đông trong các hốc đất ẩm bªn vùc níc hoÆc trong bïn.. - HS phải nêu đợc: thằn lằn thích nghi hoµn toµn víi m«i trêng trªn c¹n. - HS th¶o luËn trong nhãm. - Yêu cầu nêu đợc: + Th»n l»n thô tinh trong  tØ lÖ trøng gÆp tinh trïng cao nªn sè lîng trøng Ýt. + Trøng cã vá  b¶o vÖ.

(97) - Trøng th»n l»n cã vá cã ý nghÜa g× - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm đối với đời sống ở cạn? kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - Yêu cầu 1 HS nhắc lại đặc điểm đời sống của thằn lằn, đặc điểm sinh sản cña th»n l»n. KÕt luËn: - M«i trêng sèng trªn c¹n - §êi sèng: + Sèng ë n¬i kh« r¸o, thÝch ph¬i n¾ng + ¡n s©u bä + Có tập tính trú đông - Sinh s¶n: + Thô tinh trong + Trøng cã vá dai, nhiÒu no·n hoµng, ph¸t triÓn trùc tiÕp. Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và di chuyển Mục tiêu: HS giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống trên cạn. Mô tả đợc cách di chuyển của thằn lằn. a. CÊu t¹o ngoµi - GV yêu cầu HS đọc bảng trang 125 - HS tự thu nhận kiến thức bằng cách SGK, đối chiếu với hình cấu tạo ngoài đọc cột đặc điểm cấu tạo ngoài. và ghi nhớ các đặc điểm cấu tạo. - GV yêu cầu HS đọc câu trả lời chọn - Các thành viên trong nhóm thảo luận lùa, hoµn thµnh b¶ng trang 125 SGK. lựa chọn câu cần điền để hoàn thành b¶ng. - GV treo b¶ng phô gäi 1 HS lªn g¾n - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ®iÒn, c¸c m¶nh giÊy. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV chốt lạiđáp án đúng: 1G; 2E; 3D; - HS dựa vào đặc điểm cấu tạo ngoài 4C; 5B vµ 6A. của 2 đại diện để so sánh. - GV cho HS th¶o luËn: so s¸nh cÊu t¹o ngoài của thằn lằn với ếch để thấy đợc thằn lằn thích nghi hoàn toàn với đời sèng trªn c¹n. b. Di chuyÓn - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 38.2 - HS quan s¸t h×nh 38.2 SGK, nªu thø đọc thông tin trong SGK trang 125 và tự các cử động: nêu thứ tự cử động của thân và đuôi khi + Thân uốn sang phải  đuôi uốn sang th»n l»n di chuyÓn. tr¸i, chi tríc ph¶i vµ chi sau tr¸i chuyÓn lªn phÝa tríc. + Thân uốn sang trái, động tác ngợc lại. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - 1 HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. KÕt luËn:.

(98) Khi di chuyển thân và đuôi tì vào đất, cử động uốn thân phối hợp các chi để tiến lên phía trớc. 4. Cñng cè Yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau: H·y chän nh÷ng môc t¬ng øng ë cét A víi cét B trong b¶ng:. Cét A 1- Da kh«, cã v¶y sõng bao bäc 2- §Çu cã cæ dµi 3- Mắt có mí cử động 4- Mµng nhÜ n»m ë hèc nhá trªn ®Çu 5- Bµn ch©n 5 ngãn cã vuèt.. Cét B a- Tham gia sù di chuyÓn trªn c¹n b- Bảo vệ mắt, có nớc mắt để màng mắt kh«ng bÞ kh« c- Ng¨n c¶n sù tho¸t h¬i níc d- Phát huy đợc các giác quan, tạo điều kiÖn b¾t måi dÔ dµng. e- B¶o vÖ mµng nhÜ, híng ©m thanh vµo mµng nhÜ.. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Xem lại cấu tạo trong của ếch đồng. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010.

(99) TuÇn 21 TiÕt 41 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 39: CÊu t¹o trong cña th»n l»n I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nắm đợc các đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn phù hợp với đời sống hoàn toµn ë c¹n. - So sánh với lỡng c để thấy đợc sự hoàn thiện của các cơ quan. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - KÜ n¨ng so s¸nh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc niÒm yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh cÊu t¹o trong cña th»n l»n. - Bé x¬ng Õch, bé x¬ng th»n l»n. - M« h×nh bé n·o th»n l»n. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đời sống thằn lằn? - Cấu tạo ngoài phù hợp với đời sống ở cạn? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Bộ xơng Mục tiêu: HS giải thích đợc sự khác nhau cơ bản giữa bộ xơng thằn lằn và bộ xơng ếch. - GV yêu cầu HS quan sát bộ xơng thằn - HS quan sát hình 39.1 SGK, đọc kĩ chú lằn, đối chiếu với hình 39.1 SGK xác thích  ghi nhớ tên các xơng của thằn lằn. định vị trí các xơng. + Đối chiếu mô hình xơng  xác định xơng - GV gäi HS lªn chØ trªn m« h×nh. - GV ph©n tÝch: xuÊt hiÖn x¬ng sên ®Çu, cét sèng, x¬ng sên, c¸c x¬ng ®ai vµ c¸c x¬ng chi. cïng víi x¬ng má ¸c  lång ngùc cã tÇm quan träng lín trong sù h« hÊp ë c¹n. - HS so sánh 2 bộ xơng  nêu đợc đặc điểm - GV yêu cầu HS đối chiếu bộ xơng sai kh¸c c¬ b¶n. th»n l»n víi bé x¬ng Õch  nªu râ sai + Th»n l»n xuÊt hiÖn x¬ng sên  tham gia kh¸c næi bËt. qu¸ tr×nh h« hÊp. + Đốt sống cổ: 8 đốt  cử động linh hoạt. + Cét sèng dµi. + §ai vai khíp víi cét sèng  chi tríc linh  Tất cả các đặc điểm đó thích nghi hơn hoạt. với đời sống ở cạn. KÕt luËn: Bé x¬ng gåm:.

(100) - X¬ng ®Çu - Cét sèng cã c¸c x¬ng sên - X¬ng chi: x¬ng ®ai, c¸c x¬ng chi. Hoạt động 2: Các cơ quan dinh dỡng Môc tiªu: -HS xác định đợc vị trí, nêu đợc cấu tạo 1 số cơ quan dinh dỡng của thằn lằn. - So sánh các cơ quan dinh dỡng của thằn lằn với ếch để thấy sự hoàn thiện. - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 39.2 - HS tù thu nhËn kiÕn thøc b»ng c¸ch SGK, đọc chú thích, xác định vị trí các đọc cột đặc điểm cấu tạo ngoài. hÖ c¬ quan: tuÇn hoµn, h« hÊp, tiªu ho¸, bµi tiÕt, sinh s¶n. - C¸c thµnh viªn trong nhãm th¶o luËn - Hệ tiêu hoá của thằn lằn gồm những lựa chọn câu cần điền để hoàn thành bé phËn nµo? Nh÷ng ®iÓm nµo kh¸c hÖ b¶ng. tiªu ho¸ cña Õch? - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ®iÒn, c¸c - Kh¶ n¨ng hÊp thô l¹i níc cã ý nghÜa nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. g× víi th»n l»n khi sèng trªn c¹n? - HS dựa vào đặc điểm cấu tạo ngoài - Quan sát hình 39.3 SGK, thảo luận và của 2 đại diện để so sánh. tr¶ lêi c©u hái: - HÖ tuÇn hoµn cña th»n l»n cã g× gièng vµ kh¸c Õch? - Hª h« hÊp cña th»n l»n kh¸c Õch ë ®iÓm nµo? ý nghÜa?  TuÇn hoµn vµ h« hÊp phï hîp h¬n víi đời sống ở cạn. - GV gi¶i thÝch kh¸i niÖm thËn  chèt l¹i các đặc điểm bài tiết. - Nớc tiểu đặc của thằn lằn liên quan gì đến đời sống ở cạn? b. Di chuyÓn - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 38.2 - HS quan s¸t h×nh 38.2 SGK, nªu thø đọc thông tin trong SGK trang 125 và tự các cử động: nêu thứ tự cử động của thân và đuôi khi + Thân uốn sang phải  đuôi uốn sang th»n l»n di chuyÓn. tr¸i, chi tríc ph¶i vµ chi sau tr¸i chuyÓn lªn phÝa tríc. + Thân uốn sang trái, động tác ngợc lại. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - 1 HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. KÕt luËn: Khi di chuyển thân và đuôi tì vào đất, cử động uốn thân phối hợp các chi để tiến lên phía trớc. 4. Cñng cè Hãy điền vào bảng sau ý nghĩa của từng đặc điểm cấu tạo của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn. §Æc ®iÓm 1- XuÊt hiÖn x¬ng sên cïng x¬ng má ¸c t¹o thµnh lång ngùc.. ý nghÜa thÝch nghi.

(101) 2- Ruét giµ cã kh¶ n¨ng hÊp thô l¹i níc. 3- Phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n. 4- T©m thÊt xuÊt hiÖn v¸ch hôt. 5- Xoang huyÖt cã kh¶ n¨ng hÊp thô níc. 6- N·o tríc vµ tiÓu n·o ph¸t triÓn. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë: §Æc ®iÓm cÊu t¹o Mai vµ yÕm Hµm vµ r¨ng Vá trøng Tªn bé Cã v¶y C¸ sÊu Rïa VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... TiÕt 42 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bài 40: đa dạng và đặc điểm chung của lớp bò sát I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nắm đợc sự đa dạng của bò sát thể hiện ở số loài, môi trờng sống và lối sèng. - Trình bày đợc đặc điểm cấu tạo ngoài đặc trng phân biệt 3 bộ thờng gặp trong líp bß s¸t. - Giải thích đợc lí do sự phồn thịnh và diệt vong của khủng long. - Nêu đợc vai trò của bò sát trong tự nhiên và đời sống. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. - Rèn kĩ năng hợp tác lắng nghe tích cực và chia sẻ thông tin quan sát đợc - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, kh¸i qu¸t - Rèn kĩ năng tự tin trình bày trớc đám đông 3. Thái độ - Giáo dục thái độ yêu thích, tìm hiểu tự nhiên. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh mét sè loµi khñng long. - B¶ng phô ghi néi dung phiÕu häc tËp. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Trình bày những đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn thích nghi với đời sèng ë c¹n? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Sự đa dạng của bò sát Môc tiªu:.

(102) - HS giải thích đợc bò sát rất đa dạng. - Trình bày đợc đặc điểm cấu tạo ngoài phân biệt bộ có vảy, bộ cá sấu, bộ rùa. - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK trang 130, quan s¸t h×nh 40.1, hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV treo b¶ng phô gäi HS lªn ®iÒn. - GV chèt l¹i b»ng b¶ng chuÈn. §Æc ®iÓm cÊu t¹o Tªn bé Cã v¶y. Mai vµ yÕm Kh«ng cã. C¸ sÊu. Kh«ng cã. Rïa. Cã. - Tõ th«ng tin trong SGK trang 130 vµ phiÕu häc tËp GV cho HS th¶o luËn: - Sù ®a d¹ng cña bß s¸t thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo? - LÊy VD minh ho¹? - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. - Các nhóm đọc thông tin trong hình, th¶o luËn hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - §¹i diÖn nhãm lªn lµm bµi tËp, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - C¸c nhãm tù söa ch÷a.. Hµm vµ r¨ng Hµm ng¾n, r¨ng nhá mäc trªn hµm Hµm dµi, r¨ng lín mäc trong lç ch©n r¨ng Hµm kh«ng cã r¨ng. Vá trøng Trøng cã mµng dai Có vỏ đá vôi Vỏ đá vôi. - C¸c nhãm nghiªn cøu kÜ th«ng tin vµ h×nh 40.1 SGK  th¶o luËn c©u tr¶ lêi. - Sù ®a d¹ng thÓ hiÖn ë: Sè loµi nhiÒu, cÊu t¹o c¬ thÓ vµ m«i trêng sèng phong phó. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung.. KÕt luËn: - Líp bß s¸t rÊt ®a d¹ng, sè loµi lín, chia lµm 4 bé - Cã lèi sèng vµ m«i trêng sèng phong phó. Hoạt động 2: Các loài khủng long Môc tiªu: - HS hiểu đợc tổ tiên của bò sát là lỡng c cổ. - LÝ do phån thÞnh vµ sù diÖt vong cña khñng long. a. Sự ra đời - GV gi¶ng gi¶i cho HS: - HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc. - Sự ra đời của bò sát. + Nguyên nhân: do khí hậu thay đổi. - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ + Tæ tiªn bß s¸t lµ lìng c cæ. sung. KÕt luËn: - Bß s¸t cæ h×nh thµnh c¸ch ®©y kho¶ng 280 – 230 triÖu n¨m. b. Thời đại phồn thịnh và diệt vong củ khủng long - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong - HS đọc thông tin, quan sát hình 40.2, SGK, quan s¸t h×nh 40.2, th¶o luËn: th¶o luËn c©u tr¶ lêi: - Nguyªn nh©n phån thÞnh cña khñng + Nguyªn nh©n: Do ®iÒu kiÖn sèng.

(103) long? - Nêu những đặc điểm thích nghi với đời sống của khủng long cá, khủng long c¸nh vµ khñng long b¹o chóa? - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV cho HS tiÕp tôc th¶o luËn:. thuËn lîi, cha cã kÎ thï. + C¸c loµi khñng long rÊt ®a d¹ng. - 1 vµi HS ph¸t biÓu  líp nhËn xÐt, bæ sung.. - C¸c nhãm th¶o luËn, thèng nhÊt ý kiến. Yêu cầu nêu đợc: - Nguyªn nh©n khñng long bÞ diÖt - LÝ do diÖt vong: vong? + Do c¹nh tranh víi chim vµ thó. + Do ¶nh hëng cña khÝ hËu vµ thiªn tai. - Bß s¸t nhá vÉn tån t¹i v×: - Tại sao bò sát cỡ nhỏ vẫn tồn tại đến + C¬ thÓ nhá  dÔ t×m n¬i tró Èn. ngµy nay? + Yªu cÇu vÒ thøc ¨n Ýt. + Trøng nhá an toµn h¬n. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GVchèt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 3: Đặc điểm chung của bò sát - GV yªu cÇu HS th¶o luËn: Nêu đặc điểm chung của bò sát về: + M«i trêng sèng. + §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi. + §Æc ®iÓm cÊu t¹o trong. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV có thể gọi 1-2 HS nhắc lại đặc ®iÓm chung.. - HS vËn dông kiÕn thøc cña líp bß s¸t thảo luận rút ra đặc điểm chung về: - C¬ quan di chuyÓn, dinh dìng, sinh s¶n, th©n nhiÖt. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu  c¸c nhãm kh¸c bæ sung.. KÕt luËn: Bò sát là động vật có xơng sống thích nghi hoàn toàn đời sống ở cạn. + Da kh«, cã v¶y sõng. + Chi yÕu cã vuèt s¾c. + Phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n. + Tim cã v¸ch hôt, m¸u pha ®i nu«i c¬ thÓ. + Thô tinh trong, trøng cã vá bao bäc, giµu no·n hoµng. + Là động vật biến nhiệt. Hoạt động 4: Vai trò của bò sát - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và - HS tự đọc thông tin và rút ra vai trò tr¶ lêi c©u hái: cña bß s¸t. + Nªu lîi Ých vµ t¸c h¹i cña bß s¸t? - 1 vµi HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt, bæ + LÊy VD minh ho¹? sung. KÕt luËn: - Ých lîi:.

(104) + Cã Ých cho n«ng nghiÖp: DiÖt s©u bä, diÖt chuét… + Cã gi¸ trÞ thùc phÈm: ba ba, rïa… + Lµm dîc phÈm: r¾n, tr¨n… + Sản phẩm mĩ nghệ: vảy đồi mồi, da cá sấu… - T¸c h¹i: + Gây độc cho ngời: rắn… 4. Cñng cè Hoàn thành sơ đồ sau: Líp bß s¸t Da ………………….. Hµm cã r¨ng, kh«ng cã mai vµ yÕm Hµm ……, r¨ng…… Trøng………… Bé cã v¶y. Hµm kh«ng r¨ng…………... Hµm rÊt dµi, r¨ng…… Trøng……………. Bé …………. Bé…………. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - KÎ b¶ng 1, 2 bµi 41 vµo vë. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2010. TuÇn 22 TiÕt 43 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp chim Bµi 41: Chim bå c©u I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - HS nắm đợc đặc điểm đời sống, cấu tạo ngoài của chim bồ câu. - Giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sèng bay lîn..

(105) - Phân biệt đợc kiểu bay vỗ cánh và kiểu bay lợn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục thái độ yêu thích bộ môn. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh cÊu t¹o ngoµi cña chim bå c©u. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 1vµ 2 trang 135, 136. - Mçi HS kÎ s½n b¶ng 1, 2 vµo vë. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm chung của bò sát? - Vai trò của bò sát đối với đời sống con ngời? 3. Bµi míi VB: - GV giới thiệu đặc điểm đặc trng của lớp chim: Cấu tạo cơ thể thích nghi víi sù bay vµ giíi h¹n néi dung nghiªn cøu: chim bå c©u. Hoạt động 1: Đời sống chim bồ câu Môc tiªu: - HS hiểu đợc đặc điểm đời sống của chim bồ câu. - Trình bày đợc đặc điểm sinh sản của chim bồ câu. - GV yªu cÇu HS th¶o luËn c©u hái: - Cho biÕt tæ tiªn cña chim bå c©u nhµ? + Đặc điểm đời sống của chim bồ câu?. - HS đọc thông trong SGK trang 135, th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái: + Bay giái + Thân nhiệt ổn định - 1-2 HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt, bæ - GV cho HS tiÕp tôc th¶o luËn: sung. - §Æc ®iÓm sinh s¶n cña chim bå c©u? + Thô tinh trong - So sánh sự sinh sản của thằn lằn và + Trứng có vỏ đá vôi. chim? + Cã hiÖn tîng Êp trøng nu«i con. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - HiÖn tîng Êp trøng vµ nu«i con cã ý - HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi. nghÜa g×? - GV phân tích: Vỏ đá vôi  phôi phát triÓn an toµn. Êp trøng  ph«i ph¸t triÓn Ýt lÖ thuéc vµo m«i trêng. KÕt luËn: - §êi sèng: + Sèng trªn c©y, bay giái + TËp tÝnh lµm tæ + Là động vật hằng nhiệt - Sinh s¶n: + Thô tinh trong.

(106) + Trứng có nhiều noãn hoàng, có vỏ đá vôi + Cã hiÖn tîng Êp trøng, nu«i con b»ng s÷a diÒu. Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và di chuyển Mục tiêu: HS giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của chim thích nghi với sù bay. a. CÊu t¹o ngoµi Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 41.1 vµ - HS quan s¸t kÜ h×nh kÕt hîp víi th«ng 41.2, đọc thông tin trong SGK trang tin trong SGK, nêu đợc các đặc điểm: 136 và nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của + Thân, cổ, mỏ. chim bå c©u. + Chi - GV gọi HS trình bày đặc điểm cấu tạo + Lông ngoµi trªn tranh. - 1-2 HS tr×nh bµy, líp bæ sung. - GV yêu cầu các nhóm hoàn thành - Các nhóm thảo luận, tìm các đặc b¶ng 1 trang 135 SGK. ®iÓm cÊu t¹o thÝch nghi víi sù bay, ®iÒn - GV gäi HS lªn ®iÒn trªn b¶ng phô. vµo b¶ng 1. - GV söa ch÷a vµ chèt l¹i kiÕn thøc - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ch÷a, c¸c theo b¶ng mÉu. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña chim bå c©u thÝch nghi víi sù bay §Æc ®iÓm cÊu t¹o Th©n: h×nh thoi Chi tríc: C¸nh chim. §Æc ®iÓm cÊu t¹o thÝch nghi víi sù bay Gi¶m søc c¶n cña kh«ng khÝ khi bay Quạt gió (động lực của sự bay), cản kh«ng khÝ khi h¹ c¸nh. Chi sau: 3 ngãn tríc, 1 ngãn sau Gióp chim b¸m chÆt vµo cµnh c©y vµ khi h¹ c¸nh. L«ng èng: cã c¸c sîi l«ng lµm thµnh Lµm cho c¸nh chim khi giang ra t¹o phiÕn máng nªn mét diÖn tÝch réng. L«ng b«ng: Cã c¸c l«ng m¶nh lµm Gi÷ nhiÖt , lµm c¬ thÓ nhÑ thµnh chïm l«ng xèp Má: Má sõng bao lÊy hµm kh«ng cã Lµm ®Çu chim nhÑ r¨ng Cæ: Dµi khíp ®Çu víi th©n. Ph¸t huy t¸c dông cña gi¸c quan, b¾t måi, rØa l«ng. b. Di chuyÓn - GV yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 41.3, - HS thu nhËn th«ng tin qua h×nh  n¾m 41.4 SGK. đợc các động tác. - NhËn biÕt kiÓu bay lîn vµ bay vç + Bay lîn c¸nh? + Bay vç c¸nh - Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 1. - Thảo luận nhóm  đánh dấu vào bảng 2 - GV gọi 1 HS nhắc lại đặc điểm mỗi §¸p ¸n: bay vç c¸nh: 1, 5 kiÓu bay. Bay lîn: 2, 3, 4. - GV chèt l¹i kiÕn thøc..

(107) KÕt luËn: - Chim cã 2 kiÓu bay: + Bay lîn. + Bay vç c¸nh. 4. Cñng cè 1- Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sèng bay? 2- Nối cột A với các đặc điểm ở cột B cho phù hợp: Cét A KiÓu bay vç c¸nh KiÓu bay lîn. Cét B - C¸nh ®Ëp liªn tôc - C¸nh ®Ëp chËm r·i, kh«ng liªn tôc - Bay chủ yếu dựa vào động tác vỗ cánh - Bay chủ yếu dựa vào sự nâng đỡ của không khí và hớng thay đổi của các luồng gió. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - KÎ b¶ng trang 139 vµo vë. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... TiÕt 44 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 43: CÊu t¹o trong cña chim bå c©u I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc hoạt động của các cơ quan dinh dỡng, thần kinh thích nghi với đời sống bay. - Nêu đợc điểm sai khác trong cấu tạo của chim bồ câu so với thằn lằn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh, kÜ n¨ng so s¸nh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh cÊu t¹o trong cña chim bå c©u. - M« h×nh bé n·o chim bå c©u..

(108) III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu các đặc điểm của chim thích nghi với đời sống bay? 3. Bµi míi VB: Nh SGK. Hoạt động 1: Tìm hiểu các cơ quan dinh dỡng Môc tiªu: - HS nắm vững đặc điểm cấu tạo, hệ hô hấp, tuần hoàn, tiêu hoá, bài tiết của chim thích nghi với đời sống bay. - So sánh đặc điểm các cơ quan dinh dỡng của chim với bò sát và nêu đợc ý nghĩa sự khác nhau đó. a. Tiªu ho¸ Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS nh¾c l¹i c¸c bé phËn cña - 1 HS nh¾c l¹i c¸c bé phËn cña hÖ tiªu hÖ tiªu ho¸ ë chim. hoá đã quan sát đợc ở bài thực hành. - GV cho HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi: - HS thảo luận  nêu đợc: + HÖ tiªu ho¸ cña chim hoµn chØnh h¬n + Thùc qu¶n cã diÒu. bß s¸t ë nh÷ng ®iÓm nµo? + D¹ dµy: d¹ dµy tuyÕn, d¹ dµy c¬  tèc + Vì sao chim có tốc độ tiêu hoá cao độ tiêu hoá cao. h¬n bß s¸t? - Lu ý HS: HS không giải thích đợc thì - 1-2 HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. GV ph¶i gi¶i thÝch do cã tuyÕn tiªu ho¸ lín, d¹ dµy c¬ quan nghiÒn thøc ¨n, d¹ dµy tuyÕn tiÕt dÞch. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. KÕt luËn: - èng tiªu ho¸ ph©n ho¸, chuyªn ho¸ víi chøc n¨ng. - Tốc độ tiêu hoá cao. b. TuÇn hoµn Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS th¶o luËn: - HS đọc thông tin SGK trang 141, quan + Tim cña chim cã g× kh¸c tim bß s¸t? s¸t h×nh 43.1 vµ nªu ®iÓm kh¸c nhau + ý nghĩa sự khác nhau đó? cña tim chim so víi bß s¸t: + Tim 4 ng¨n, chia 2 nöa. - GV treo sơ đồ hệ tuần hoàn câm  gọi + Nửa trái chứa máu đỏ tơi  đi nuôi cơ 1 HS lên xác định các ngăn tim. thể, nửa phải chứa máu đỏ thẫm. - Gäi 1 HS tr×nh bµy sù tuÇn hoµn m¸u + ý nghÜa: M¸u nu«i c¬ thÓ giµu oxi  sù trong vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần trao đổi chất mạnh. hoµn lín. - HS lªn tr×nh bµy trªn tranh  líp nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - Tim 4 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn. - Máu nuôi cơ thể giàu oxi (máu đỏ tơi). c. H« hÊp.

(109) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan - HS thảo luận và nêu đợc: s¸t h×nh 43.2 SGK  th¶o luËn vµ tr¶ lêi: + Phæi chim cã nhiÒu èng khÝ th«ng víi + So s¸nh h« hÊp cña chim víi bß s¸t? hÖ thèng tói khÝ. + Sù th«ng khÝ do sù co gi·n tói khÝ (khi bay), sự thay đổi thể tích lồng ngực (khi ®Ëu). + Vai trß cña tói khÝ? + Bề mặt trao đổi khí rộng có ý nghĩa + Túi khí: giảm khối lợng riêng, giảm nh thế nào đối với đời sống bay lợn của ma sát giữa các nội quan khi bay. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm chim? kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - Phæi cã m¹ng èng khÝ - 1 số ống khí thông với túi khí  bề mặt trao đổi khí rộng. - Trao đổi khí: + Khi bay – do tói khÝ + Khi ®Ëu – do phæi d. Bµi tiÕt vµ sinh dôc Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS th¶o luËn:. Hoạt động của HS - HS đọc thông tin  thảo luận và nêu đợc các đặc điểm thích nghi với đời sống bay: + Nêu đặc điểm hệ bài tiết và hệ sinh + Không có bóng đái  nớc tiểu đặc, thải dôc cña chim? ra ngoµi cïng ph©n. + Những đặc điểm nào thể hiện sự thích + Chim m¸i chØ cã 1 buång trøng vµ nghi với đời sống bay? èng dÉn trøng tr¸i ph¸t triÓn. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy,c ¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - Bµi tiÕt: + ThËn sau + Không có bóng đái + Níc tiÓu th¶i ra ngoµi cïng ph©n - Sinh dôc: + Con đực: 1 đôi tinh hoàn + Con c¸i: buång trøng tr¸i ph¸t triÓn + Thô tinh trong. Hoạt động 2: Thần kinh và giác quan Mục tiêu: HS biết đợc hệ thần kinh của chim phát triển liên quan đến đời sống phøc t¹p. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS quan sát mô hình não - HS quan sát mô hình, đọc chú thích chim, đối chiếu hình 43.4 SGK, nhận hình 43.4 SGK và xác định các bộ phận biÕt c¸c bé phËn cña n·o trªn m« h×nh. cña n·o..

(110) + So s¸nh bé n·o chim víi bß s¸t? - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. - 1 HS lªn chØ trªn m« h×nh, líp nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - Bé n·o ph¸t triÓn + N·o tríc lín + TiÓu n·o cã nhiÒu nÕp nh¨n. + N·o gi÷a cã 2 thuú thÞ gi¸c. - Gi¸c quan: + M¾t tinh cã mÝ thø ba máng + Tai: cã èng tai ngoµi. 4. Cñng cè - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: + Trình bày đặc điểm hô hấp của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay? + Hoµn thµnh b¶ng so s¸nh cÊu t¹o trong cña chim bå c©u víi th»n l»n. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - Su tầm tranh, ảnh một số đại diện lớp chim. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Ký duyÖt ngµy......../ ........./2011. TiÕt 45 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bài 44: Đa dạng và đặc điểm chung của lớp chim I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc.

(111) - Trình bày đợc các đặc điểm đặc trng của các nhóm chim thích nghi với đời sống từ đó thấy đợc sự đa dạng của chim. - Nêu đợc đặc điểm chung và vai trò của chim. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. - Rèn kĩ năng hợp tác lắng nghe tích cực và chia sẻ thông tin quan sát đợc - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, kh¸i qu¸t - Rèn kĩ năng tự tin trình bày trớc đám đông 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ c¸c loµi chim cã lîi. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to h×nh 44 SGK. - PhiÕu häc tËp: M«i trêng Nhãm chim §¹i diÖn sèng Ch¹y §µ ®iÓu Chim c¸nh B¬i côt Bay Chim ng. C¸nh. §Æc ®iÓm cÊu t¹o C¬ ngùc Ch©n. Ngãn. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra 3. Bµi míi VB: Nh SGK. Hoạt động 1: Tìm hiểu sự đa dạng của các nhóm chim Mục tiêu: Trình bày đợc đặc điểm của các nhóm chim thích nghi với đời sống, từ đó thấy đợc sự đa dạng của chim. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS đọc thông tin mục 1, 2, 3 - HS thu nhận thông tin, thảo luận SGK, quan sát hình 44 từ 1 đến 3, điền nhóm, hoàn thành phiếu học tập. vµo phiÕu häc tËp. - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, c¸c - GV chèt l¹i kiÕn thøc. nhãm kh¸c bæ sung. Nhãm chim. §¹i diÖn. M«i trêng sèng Th¶o nguyªn, sa m¹c. Ch¹y. §µ ®iÓu. B¬i. Chim c¸nh côt. BiÓn. Bay. Chim ng. Núi đá. C¸nh. §Æc ®iÓm cÊu t¹o C¬ ngùc Ch©n. Ng¾n, yÕu. Kh«ng ph¸t triÓn. Dµi, khoÎ Dµi, khoÎ. RÊt ph¸t triÓn. Ng¾n. Ph¸t triÓn. To, cã vuèt cong.. Cao, to, kháe. Ngãn 2-3 ngãn 4 ngãn cã mµng b¬i 4 ngãn. - GV yêu cầu HS đọc bảng, quan sát - HS quan sát hình, thảo luận nhóm và h×nh 44.3, ®iÒn néi dung phï hîp vµo hoµn thµnh b¶ng..

(112) chç trèng ë b¶ng trang 145 SGK. - GV chốt lại bằng đáp án đúng. + Bé: 1- Ngçng; 2- Gµ; 3- Chim ng; 4Có. + §¹i diÖn: 1- VÞt; 2- Gµ; 3- C¾t; 4- Có lîn. - GV cho HS th¶o luËn: - V× sao nãi líp chim rÊt ®a d¹ng? - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung.. - HS th¶o luËn rót ra nhËn xÐt vÒ sù ®a d¹ng: + NhiÒu loµi. + CÊu t¹o c¬ thÓ ®a d¹ng. + Sèng ë nhiÒu m«i trêng.. KÕt luËn: - Líp chim rÊt ®a d¹ng: Sè loµi nhiÒu, chia lµm 3 nhãm: + Chim ch¹y + Chim b¬i + Chim bay - Lèi sèng vµ m«i trêng sèng phong phó. Hoạt động 2: Đặc điểm chung của lớp chim Hoạt động của GV - GV cho HS nêu đặc điểm chung của chim vÒ: + §Æc ®iÓm c¬ thÓ + §Æc ®iÓm cña chi + §Æc ®iÓm cña hÖ h« hÊp, tuÇn hoµn, sinh sản và nhiệt độ cơ thể. - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. Hoạt động của HS - HS thảo luận, rút ra đặc điểm chung cña chim. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung.. KÕt luËn: - §Æc ®iÓm chung + M×nh cã l«ng vò bao phñ + Chi trớc biến đổi thành cánh + Cã má sõng + Phæi cã mang èng khÝ, cã tói khÝ tham gia h« hÊp. + Tim 4 ngăn, máu đỏ tơi nuôi cơ thể + Trứng có vỏ đá vôi, đợc ấp nhờ thân nhiệt của chim bố mẹ. + Là động vật hằng nhiệt. Hoạt động 3: Vai trò của chim Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong - HS đọc thông tin để tìm câu trả lời. SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: - Nªu Ých lîi vµ t¸c h¹i cña chim trong tự nhiên và trong đời sống con ngời? - Mét vµi HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. - LÊy c¸c vÝ dô vÒ t¸c h¹i vµ lîi Ých cña chim đối với con ngời?.

(113) KÕt luËn: Vai trß cña chim: - Lîi Ých: + ăn sâu bọ và động vật gặm nhấm + Cung cÊp thùc phÈm + Làm chăn, đệm, đồ trang trí, làm cảnh. + Huấn luyện để săn mồi, phục vụ du lịch. + Gióp ph¸t t¸n c©y rõng. - Cã h¹i: + ¨n h¹t, qu¶, c¸… + Là động vật trung gian truyền bệnh. 4. Cñng cè - Yªu cÇu HS lµm phiÕu häc tËp. Những câu nào dới đây là đúng: a. §µ ®iÓu cã cÊu t¹o thÝch nghi víi tËp tÝnh ch¹y nhanh trªn th¶o nguyªn vµ sa m¹c kh« nãng. b. Vịt trời đợc xếp vào nhóm chim bơi. c. Chim bồ câu có cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống bay. d. Chim cánh có bộ lông dày để giữ nhiệt. e. Chim cú lợn có lông mềm, bay nhẹ nhàng, mắt tinh, săn mồi về đêm. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt”. - ¤n l¹i néi dung kiÕn thøc líp chim. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... TiÕt 46 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Thùc hµnh Bµi 42: Quan s¸t bé x¬ng – mÉu mæ chim bå c©u Bài 45: Xem băng hình về đời sống và tập tính loài chim I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Củng cố, mở rộng bài học qua hình về đời sống và tập tính của chim bồ câu và nh÷ng loµi chim kh¸c. - HS nhận biết một số đặc điểm của bộ xơng chim thích nghi với đời sống bay. - Xác định đợc các cơ quan tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá, bài tiết và sinh sản trên mÉu mæ chim bå c©u. 2. KÜ n¨ng.

(114) - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t trªn b¨ng h×nh. - Kĩ năng tóm tắt nội dung đã xem băng hình. - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt trªn mÉu mæ. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - GV chuÈn bÞ m¸y chiÕu, b¨ng h×nh. - HS «n l¹i kiÕn thøc líp chim. - PhiÕu häc tËp: KiÕm ¨n Tên động Bay Di chuyển Bay Bay Thøc C¸ch b¾t vËt quan ®Ëp lîn kh¸c ¨n måi sát đợc c¸nh 1 2. Sinh s¶n Giao hoan. Lµm tæ. Êp trøng nu«i con. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi häc Hoạt động 1: Quan sát bộ xơng chim bồ câu Môc tiªu: - HS nhËn biÕt c¸c thµnh phÇn bé x¬ng. - Nêu đợc các đặc điểm bộ xơng thích nghi với sự bay. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS quan sát bộ xơng, đối - HS quan sát bộ xơng chim, đọc chú chiếu với hình 42.1 SGK, nhận biết các thích hình 42.1, xác định các thành thµnh phÇn cña bé x¬ng. phÇn cña bé x¬ng. - Yêu cầu nêu đợc: + X¬ng ®Çu + X¬ng cét sèng + Lång ngùc + X¬ng ®ai: ®ai vai, ®ai lng + X¬ng chi: chi tríc, chi sau - GV gọi 1 HS trình bày phần bộ xơng. - HS nêu các thành phần trên mẫu bộ x- GV cho HS thảo luận: Nêu các đặc ơng chim. ®iÓm bé x¬ng thÝch nghi víi sù bay. - Các nhóm thảo luận tìm các đặc điểm cña bé x¬ng thÝch nghi víi sù bay thÓ hiÖn ë: + Chi tríc + X¬ng má ¸c - GV chốt lại kiến thức đúng. + X¬ng ®ai h«ng - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung..

(115) KÕt luËn: - Bé x¬ng gåm: + X¬ng ®Çu + X¬ng th©n: Cét sèng, lång ngùc. + X¬ng chi: X¬ng ®ai, c¸c x¬ng chi. Hoạt động 2: Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi thùc hµnh: + Theo néi dung trong b¨ng h×nh. + Tóm tắt nội dung đã xem. + Gi÷ trËt tù, nghiªm tóc trong giê häc. Gi¸o viªn ph©n chia c¸c nhãm thùc hµnh. Hoạt động 3: Học sinh xem băng hình Gi¸o viªn cho HS xem l¹i ®o¹n b¨ng víi yªu cÇu quan s¸t: + C¸ch di chuyÓn + C¸ch kiÕm ¨n + C¸c giai ®o¹n trong qu¸ tr×nh sinh s¶n. Học sinh theo dõi băng hình, quan sát đến đâu điền vào phiếu học tập đến đó. Hoạt động 4: Thảo luận nội dung băng hình Giáo viên dành thời gian để các nhóm thảo luận, thống nhất ý kiến, hoàn chỉnh néi dung phiÕu häc tËp cña nhãm. Gi¸o viªn cho HS th¶o luËn: + Tãm t¾t nh÷ng néi dung chÝnh cña b¨ng h×nh. + Kể tên những động vật quan sát đợc. + Nªu h×nh thøc di chuyÓn cña chim. + Kể tên các loại mồi và cách kiếm ăn đặc trng của từng loài. + Nêu những đặc điểm khác nhau giữa chim trống và chim mái. + Nªu tËp tÝnh sinh s¶n cña chim. + Ngoài những đặc điểm có ở phiếu học tập, em còn phát hiện những đặc ®iÓm nµo kh¸c? - HS dựa vào nội dung phiếu học tập, trao đổi trong nhóm hoàn thành câu trả lời. - Gi¸o viªn kÎ s½n b¶ng gäi HS ch÷a bµi. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Giáo viên thông báo đáp án đúng, các nhóm theo dõi, tự sửa chữa. 4. Nhận xét - đánh giá - GV nhận xét tinh thần, thái độ học tập của học sinh. - Dựa vào phiếu học tập giáo viên đánh giá kết quả học tập của nhóm. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - ¤n l¹i toµn bé líp chim. - KÎ b¶ng trang 150 vµo vë. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ....................................................................................................................................

(116) Ký duyÖt ngµy......../ ........./2011.

(117) TiÕt 47 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp thó Bµi 3: Thá I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc những đặc điểm đời sống và hình thức sinh sản của thỏ. - Học sinh thấy đợc cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống và tập tính lẩn trèn kÎ thï. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt kiÕn thøc. - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh h×nh 46.2; 46.3 SGK. - Một số tranh về hoạt động sống của thỏ. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi VB: Giáo viên giới thiệu lớp thú là lớp động vật có cấu tạo cơ thể hoàn chỉnh nhất trong giới động vật và đại diện là con thỏ. Hoạt động 1: Tìm hiểu đời sống của thỏ Mục tiêu: HS thấy đợc 1 số tập tính của thỏ, hiện tợng thai sinh đặc trng cho lớp thó. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu cả lớp nghiên cứu SGk, kết - Cá nhân đọc thông tin SGK, thu thập hợp hình 46.1 SGK trang 149, trao đổi thông tin trả lời. vấn đề 1: đặc điểm đời sống của thỏ - Trao đổi nhóm tìm câu trả lời. Yêu cầu nêu đợc: - Gäi 1- 2 nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c + N¬i sèng bæ sung. + Thøc ¨n vµ thêi gian kiÕm ¨n - Liªn hÖ thùc tÕ: T¹i sao trong ch¨n + C¸ch lÈn trèn kÎ thï nu«i ngêi ta kh«ng lµm chuång thá - Sau khi th¶o luËn, tr×nh bµy ý kiÕn vµ tù rót ra kÕt luËn. b»ng tre hoÆc gç? Vấn đề 2: Hình thức sinh sản của thú - Thảo luận nhóm, yêu cầu nêu đợc: - GV cho HS trao đổi toàn lớp. + N¬i thai ph¸t triÓn - Hiện tợng thai sinh tiến hoá hơn so + Bộ phận giúp thai trao đổi chất với với đẻ trứng và noãn thai sinh nh thế môi trờng. nµo? + Lo¹i con non. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. KÕt luËn:.

(118) - Thỏ sống đào hang, lẩn trốn kẻ thù bằng cách nhảy cả 2 chân sau. - ¡n cá, l¸ c©y b»ng c¸ch gÆm nhÊm, kiÕn ¨n vÒ chiÒu. - Thỏ là động vật hằng nhiệt. - Thô tinh trong. - Thai ph¸t triÓn trong tö cung cña thá mÑ. - Cã nhau thai nªn gäi lµ hiÖn tîng thai sinh. - Con non yếu, đợc nuôi bằng sữa mẹ. Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và sự di chuyển Mục tiêu: Thấy đợc cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống và tập tính lẩn trốn kẻ thï. a. CÊu t¹o ngoµi Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS đọc SGK trang 149, thảo - Cá nhân HS đọc thông tin trong SGK luËn nhãm hoµn thµnh phiÕu häc tËp. vµ ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm và hoàn thành phiếu häc tËp. Đặc điểm cấu tạo ngoài của thú thích nghi với đời sống vµ tËp tÝnh ch¹y trèn kÎ thï §Æc ®iÓm cÊu t¹o Sự thích nghi với đời sống và tập tính Bé phËn c¬ thÓ ngoµi lÈn trèn kÎ thï Bé l«ng Bé l«ng Chi tríc Chi ( cã vuèt) Chi sau Mòi, l«ng xóc gi¸c Gi¸c quan Tai cã vµnh tai Mắt có mí cử động - GV kÎ phiÕu häc tËp nµy lªn b¶ng - §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi, c¸c nhãm phô kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV nhận xét các ý kiến đúng của HS, còn ý kiến nào cha thống nhất nên để HS th¶o luËn tiÕp. - GV thông báo đáp án đúng. KÕt luËn: Đặc điểm cấu tạo ngoài của thú thích nghi với đời sống vµ tËp tÝnh ch¹y trèn kÎ thï §Æc ®iÓm cÊu t¹o Sự thích nghi với đời sống và tập tính lẩn Bé phËn c¬ thÓ ngoµi trèn kÎ thï Bé l«ng Bé l«ng Gi÷ nhiÖt, b¶o vÖ thá khi Èn trong bôi rËm Chi tríc §µo hang Chi ( cã vuèt) Chi sau BËt nh¶y xa, ch¹y trèn nhanh Mòi, l«ng xóc gi¸c Th¨m dß thøc ¨n vµ m«i trêng Tai cã vµnh tai §Þnh híng ©m thanh ph¸t hiÖn sím kÎ thï Gi¸c quan Gi÷ m¾t kh«ng bÞ kh«, b¶o vÖ khi thá trèn Mắt có mí cử động trong bôi gai rËm. b. Sù di chuyÓn.

(119) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 46.4 vµ - C¸ nhËn HS tù nghiªn cøu th«ng tin 46.5, kÕt hîp víi quan s¸t trªn phim quan s¸t h×nh trong SGK vµ ghi nhí ảnh, thảo luận để trả lời câu hỏi: kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. Yªu cÇu: + Thá di chuyÓn: kiÓu nh¶y c¶ hai ch©n - Thá di chuyÓn b»ng c¸ch nµo? sau - Tại sao thỏ chạy không dai sức bằng + Thỏ chạy theo đờng chữ Z, còn thú ăn thú ăn thịt, song một số trờng hợp thỏ thịt chạy kiểu rợt đuổi nên bị mất đà. vẫn thoát đợc kẻ thù? + Do søc bÒn cña thá kÐm, cßn cña thó - VËn tèc cña thá lín h¬n thó ¨n thÞt ¨n thÞt søc bÒn lín. song thá vÉn bÞ b¾t, t¹i sao? - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Thỏ di chuyển bằng cách nhảy đồng thời hai chân sau. 4. Cñng cè - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - Nêu đặc điểm đời sống của thú? - Cấu tạo ngoài của thích nghi với đời sống nh thế nào? - V× sao khi nu«i thá ngêi ta thêng che bít ¸nh s¸ng ë chuång thá? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “ Em cã biÕt”. - Xem l¹i cÊu t¹o bé x¬ng th»n l»n. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................. ..

(120) TiÕt 48 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 47: CÊu t¹o trong cña thá I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm cấu tạo chủ yếu của bộ xơng và hệ cơ liên quan tới sù di chuyÓn cña thá. - Học sinh nêu đợc vị trí, thành phần và chức năng của các cơ quan sinh dỡng. - Học sinh chứng minh bộ não thỏ tiến hoá hơn não của các lớp động vật khác. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thu thËp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh, m« h×nh bé x¬ng thá vµ th»n l»n. - Tranh phãng to h×nh 47.2 SGK. - M« h×nh n·o thá , bß s¸t, c¸. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống và tâp tính đào hang? 3. Bµi míi VB: Bài trớc các em đã học cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống. VËy bµi nµy ta tiÕp tôc nghiªn cøu cÊu t¹o trong. Hoạt động 1: Bộ xơng và hệ cơ Mục tiêu: Nêu đợc đặc điểm cấu tạo bộ xơng và hệ cơ của thỏ đặc trng cho lớp thú và phù hợp với việc vận động. a. Bé x¬ng Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh bé x- - C¸ nh©n quan s¸t tranh, thu nhËn kiÕn ơng thỏ và bò sát, tìm đặc điểm khác thức. nhau vÒ: - Trao đổi nhóm, tìm đặc điểm khác + C¸c phÇn cña bé x¬ng. nhau. + X¬ng lång ngùc Yêu cầu nêu đợc: + VÞ trÝ cña chi so víi c¬ thÓ. + Các bộ phận tơng đồng. - GV gọi đại diện nhóm trình bày đáp + Đặc điểm khác: 7 đốt sống cổ, có xán, bổ sung ý kiến. ¬ng má ¸c, chi n»m díi c¬ thÓ. - Tại sao có sự khác nhau đó? + Sự khác nhau liên quan đến đời sống..

(121) - Yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. b. HÖ c¬ Hoạt động của GV - Yêu cầu HS đọc SGK trang 152 và trả lêi c©u hái: - Hệ cơ của thỏ có đặc điểm nào liên quan đến sự vận động/ - HÖ c¬ cña thá tiÕn ho¸ h¬n c¸c líp động vật trớc ở những điểm nào? - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.. Hoạt động của HS - HS tự đọc thông tin SGK, trả câu hỏi. Yêu cầu nêu đợc: + Cơ vận động cột sống, có chi sau liên quan đến vận động của cơ thể. + C¬ hoµnh, c¬ liªn sên gióp th«ng khÝ ë phæi.. KÕt luËn: - Bộ xơng gồm nhiều xơng khớp với nhau để nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ thể vận động. - Cơ vận động cột sống phát triển. - Cơ hoành: tham gia vào hoạt động hô hấp.. HÖ c¬ quan TuÇn hoµn H« hÊp Tiªu ho¸ Bµi tiÕt. Hoạt động 2: Các cơ quan sinh dỡng PhiÕu häc tËp VÞ trÝ Thµnh phÇn. Chøc n¨ng. Mục tiêu: HS chỉ ra đợc cấu tạo, vị trí và chức năng của các cơ quan dinh dỡng. Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK liên quan đến các cơ quan dinh dỡng, quan s¸t tranh cÊu t¹o trong cña thá, s¬ đồ hệ tuần hoàn và hoàn thành phiếu häc tËp. - GV kÎ phiÕu häc tËp trªn b¶ng phô. - GV tËp hîp c¸c ý kiÕn cña c¸c nhãm, nhËn xÐt. - GV thông báo đáp án của phiếu học tËp.. Hoạt động của HS - Cá nhân tự đọc SGK trang 153, 154, kÕt hîp quan s¸t h×nh 47.2, ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm hoàn thành phiếu học tËp. Yêu cầu đạt đợc: + Thµnh phÇn c¸c c¬ quan trong hÖ c¬ quan. + Chøc n¨ng cña hÖ c¬ quan. - §¹i diÖn 1-5 nhãm lªn ®iÒn vµo phiÕu trªn b¶ng. - C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung. Th¶o luËn toµn líp vÒ ý kiÕn cha thèng nhÊt. Häc sinh tù söa ch÷a nÕu cÇn.. KÕt luËn: HÖ c¬ quan TuÇn hoµn. VÞ trÝ Lång ngùc. PhiÕu häc tËp Thµnh phÇn Chøc n¨ng - Tim cã 4 ng¨n, - M¸u vËn chuyÓn.

(122) m¹ch m¸u.. H« hÊp Tiªu ho¸. Bµi tiÕt. theo 2 vßng tuÇn hoµn. M¸u nu«i c¬ thể là máu đỏ tơi Trong khoang - Khí quả, phế quản Dẫn khí và trao đổi ngùc vµ phæi (mao m¹ch). khÝ. Khoang bông - MiÖng  thùc qu¶n  - Tiªu ho¸ thøc ¨n (đặc biệt là xenlulo). d¹ dµy  ruét, manh trµng - TuyÕn gan, tuþ Trong khoang - Hai thËn, èng dÉn - Läc tõ m¸u chÊt bụng sát xơng nớc tiểu, bóng đái, đ- thừa và thải nớc tiểu sèng êng tiÓu ra ngoµi c¬ thÓ.. Hoạt động 3: Hệ thần kinh và giác quan Mục tiêu: HS nêu đợc đặc điểm tiến hoá của hệ thần kinh và giác quan của thú so với các lớp động vật có xơng sống khác. Hoạt động của GV - GV cho HS quan s¸t m« h×nh n·o cña c¸, bß s¸t, thá vµ tr¶ lêi c©u hái: - Bé phËn nµo cña n·o thá ph¸t triÓn h¬n n·o c¸ vµ bß s¸t? - Các bộ phận phát triển đó có ý nghĩa gì trong đời sống của thỏ? - §Æc ®iÓm c¸c gi¸c quan cña thá? - HS tù rót ra kÕt luËn.. Hoạt động của HS - HS quan sát chú ý các phần đại não, tiÓu n·o, … + Chó ý kÝch thíc. + T×m VD chømg tá sù ph¸t triÓn cña đại não: nh tập tính phong phú. + Gi¸c quan ph¸t triÓn. - Mét vµi HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - Bộ não thỏ phát triển hơn hẳn các lớp động vật khác: + §¹i n·o ph¸t triÓn che lÊp c¸c phÇn kh¸c. + Tiểu não lớn, nhiều nếp gấp  liên quan tới các cử động phức tạp. 4. Cñng cè - HS đọc kết luận chung cuối bài. - Nêu cấu tạo của thỏ chứng tỏ sự hoàn thiện so với lớp động vật có xơng sống đã học? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - T×m hiÓu vÒ thó má vÞt vµ thó cã tói. - KÎ b¶ng trang 157 SGK vµo vë. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................. ..

(123) Ký duyÖt ngµy......../ ........./2011. Ngµy so¹n: TiÕt 49 Ngµy so¹n:........................... Ngày dạy:............................. Bµi 48: ®a d¹ng cña thó Bé thó huyÖt vµ bé thó tói I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở số loài, số bộ, tập tính của chóng. - Giải thích đợc sự thích nghi về hình thái, cấu tạo với những điều kiện sống khác nhau. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - H×nh phãng to 48.1; 48.2 SGK. - Tranh ảnh về đời sống của thú mỏ vịt và thú có túi. - HS: kÎ b¶ng SGK trang 157 vµo vë. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm cấu tạo trong của thỏ thích nghi với đời sống? 3. Bµi míi VB: GV cho HS kÓ tªn sè thó mµ em biÕt  gîi ý thªm rÊt nhiÒu loµi thó kh¸c sèng ë mäi n¬i  lµm nªn sù ®a d¹ng. Hoạt động 1: Sự đa dạng của lớp thú Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK - HS tự đọc thông tin trong SGK và.

(124) trang 156, tr¶ lêi c©u hái: theo dõi sơ đồ các bộ thú, trả lời câu - Sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở đặc hỏi. ®iÓm nµo? Yêu cầu nêu đợc: - Ngêi ta ph©n chia líp thó dùa trªn + Sè loµi nhiÒu. đặc điểm cơ bản nào? + Dựa vào đặc điểm sinh sản. - GV nªu nhËn xÐt vµ bæ sung thªm: - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c Ngoài đặc điểm sinh sản, khi phân chia nhận xét bổ sung. ngêi ta cßn dùa vµo ®iÒu kiÖn sèng, chi vµ bé r¨ng. - Nªu mét sè bé thó: bé ¨n thÞt, bé - HS l¾ng nghe GV gi¶ng. guèc ch½n, bé guèc lÎ… - Yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Líp thó cã sè lîng loµi rÊt lín, sèng ë kh¾p n¬i. - Phân chia lớp thú dựa trên đặc điểm sinh sản, bộ răng, chi… Hoạt động 2: Bộ thú huyệt – bộ thú túi Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK - Cá nhõn HS đọc thông tin và quan sát trang 156, 157, hoµn thµnh b¶ng trong h×nh, tranh ¶nh mang theo vÒ thó huyÖt vë bµi tËp. vµ thó tói  hoµn thµnh b¶ng. - GV kẻ lên bảng phụ để lần lợt HS tự - Yªu cÇu: Dïng sè thø tù ®iÒn. - GV chữa bằng cách thông báo đúng, + 1 vài HS lên bảng điền nội dung. sai. - B¶ng kiÕn thøc chuÈn. Bảng: So sánh đặc điểm đời sống và tập tính của thú mỏ vịt và kanguru Loµi N¬i sèng Thó má 1 vÞt Kanguru 2. C¸c c©u tr¶ lêi lùa chän. 1- Níc ngät, c¹n 2- §ång cá. CÊu t¹o chi 2 1 1- Chi sau lín, khoÎ 2- Chi cã mµng b¬i. Sù di chuyÓn 1 2. Sinh s¶n 2 1. Con s¬ sinh 1 2. 1- §i trªn c¹n vµ b¬i trong níc 2- Nh¶y. 1- §Î con 2- §Î trøng. 1- B×nh thêng 2- RÊt nhá. Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS tiÕp tôc th¶o luËn:. Bé phËn tiÕt s÷a 2 1 1- Cã vó 2Kh«ng cã nóm vó, chØ cã tuyÕn s÷a. C¸ch bó s÷a 2 1 1- Ngo¹m chÆt lÊy vó, bó thô động 2- HÊp thô s÷a trªn l«ng thó mÑ, uèng s÷a hoµ tan trong níc.. Hoạt động của HS - C¸ nh©n xem l¹i th«ng tin SGK vµ bảng so sánh mới hoàn thành trao đổi nhãm.. - Yªu cÇu: - Tại sao thú mỏ vịt đẻ trứng mà đợc + Nuôi con bằng sữa. xÕp vµo líp thó? - T¹i sao thó má vÞt con kh«ng bó s÷a + Thó mÑ cha cã nóm vó mÑ nh chã con hay mÌo con? - Thó má vÞt cã cÊu t¹o nµo phï hîp + Ch©n cã mµng với đời sống bơi lội ở nớc?.

(125) - Kanguru cã cÊu t¹o nh thÕ nµo phï + Hai ch©n sau to, khoÎ, dµi. hợp với lối sống chạy nhảy trên đồng cá? - Tại sao kanguru con phải nuôi trong + Con non nhỏ, cha phát triển đầy đủ. tói Êp cña thó mÑ? - GV cho HS th¶o luËn toµn líp vµ - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm nhËn xÐt. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn: + CÊu t¹o + §Æc ®iÓm sinh s¶n - GV hái: Em biÕt thªm ®iÒu g× vÒ thó má vÞt vµ kanguru qua s¸ch b¸o vµ phim? KÕt luËn: - Thó má vÞt: + Cã l«ng mao dµy, ch©n cã mµng. + §Î trøng, cha cã nóm vó, nu«i con b»ng s÷a. - Kanguru: + Chi sau dµi, khoÎ, ®u«i dµi. + §Î con rÊt nhá, thó mÑ cã nóm vó. 4. Cñng cè - HS lµm bµi tËp : Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng. 1- Thú mỏ vịt đợc xếp vào lớp thú vì: a. Cấu tạo thích nghi với đời sống ở nớc b. Nu«i con b»ng s÷a c. Bé l«ng dµy, gi÷ nhiÖt d.Tất cả đều sai 2- Con non cña kanguru ph¶i nu«i trong tói Êp lµ do: a. Thú mẹ có đời sống chạy nhảy b. Con non rất nhỏ, cha phát triển đầy đủ. c. Con non cha biÕt bó s÷a. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - T×m hiÓu vÒ c¸ voi, c¸ heo vµ d¬i. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................. .-------------------------------------------------------TiÕt 50 Ngµy so¹n:............................ Ngµy d¹y: ............................. Bµi 49: Sù ®a d¹ng cña líp thó (tiÕp) Bé d¬i – Bé c¸ voi I. Môc tiªu.

(126) 1. KiÕn thøc - Học sinh nêu đợc đặc điểm cấu tạo của dơi và cá voi phù hợp với điều kiện sèng. - Thấy đợc 1 số tập tính của dơi và cá voi. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. ChuẨN BỊ. GV- Tranh c¸ voi, d¬i. HS - Chuẩn bị như hướng dẫn bài trước III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm của thú mỏ vịt, kanguru thích nghi với đời sống ? 3. Bµi míi VB: Nghiên cứu bộ thú có điều kiện sống đặc biệt đó là bay lợn và ở dới nớc. Hoạt động 1: Một vài tập tính của dơi và cá voi. Mục tiêu: HS nắm đợc tập tính ăn của dơi và cá voi liên quan đến cấu tạo miệng. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS quan sát hình 49.1, đọc - HS tự quan sát tranh với hiểu biết của thông tin SGK trang 154 và hoàn thành mình, trao đổi nhóm hoàn thành phiếu phiÕu häc tËp sè 1. häc tËp. Yªu cÇu: + §Æc ®iÓm r¨ng + C¸ch di chuyÓn trong níc vµ trªn kh«ng. - HS chän sè 1, 2 ®iÒn voµ c¸c « trªn. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung vµ hoµn chØnh đáp án. PhiÕu häc tËp sè 1 Thøc ¨n. Tên động vật Di chuyển D¬i C¸ voi 1- Bay kh«ng cã 1- T«m, c¸, đờng bay rõ rệt. động vật nhỏ. C©u tr¶ lêi 2- B¬i uèn m×nh 2- S©u bä. lùa chän theo chiÒu däc - GV ghi kÕt qu¶ cña c¸c nhãm lªn bảng để so sánh. - GV hái thªm: T¹i sao l¹i lùa chän. §Æc ®iÓm r¨ng, c¸ch ¨n 1- Kh«ng cã r¨ng, läc måi b»ng c¸c khe cña tÊm sõng miÖng 2- R¨ng nhän s¾c, ph¸ vì vá cøng cña s©u bä..

(127) - HS tr¶ lêi c©u hái. đặc điểm này? - GV thông báo đáp án. - C¸c nhãm tù söa ch÷a. Tªn §Æc ®iÓm Di Thøc động r¨ng, c¸ch chuyÓn ¨n vËt ¨n D¬i 1 1 2 C¸ voi 2 2 1 KÕt luËn: - C¸ voi: boi uèn m×nh, ¨n b»ng c¸ch läc måi. - Dơi: dùng răng phá vỡ vỏ sâu bọ, bay không có đờng rõ. Hoạt động 2: Đặc điểm của dơi và cá voi. thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng PhiÕu häc tËp 2 §Æc ®iÓm H×nh d¹ng c¬ thÓ Chi tríc Chi sau Tên động vật D¬i C¸ voi Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK - Cá nhân tự đọc thông tin và quan sát trang 159, 160 kết hợp với quan sát hình, trao đổi nhóm lựa chọn các đặc h×nh 49.1; 49.2, hoµn thµnh phiÕu häc ®iÓm phï hîp. tËp sè 2. - Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV kÎ phiÕu häc tËp 2 lªn b¶ng phô. Yªu cÇu: - D¬i: + C¬ thÓ ng¾n, thon nhá. + C¸nh réng, ch©n yÕu. - GV lu ý nÕu ý kiÕn cña c¸c nhãm cha - C¸ voi: thống nhất, cho HS thảo luận tiếp để + Cơ thể hình thoi t×m hiÓu mét sè ph¬ng ¸n. + Chi trớc biến đổi thành vây bơi. + Tại sao lại chọn những đặc điểm này - Đại diện các nhóm lên bảng viết nội hay dựa vào đâu để lựa chọn? dung. - GV khẳng định đáp án. - Nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung. PhiÕu häc tËp 2 §Æc ®iÓm H×nh d¹ng c¬ Chi tríc Chi sau Tên động vật thÓ - Thon nhá - Biến đổi thành cánh - Yếu  bám vào da (mÒm réng nèi chi D¬i vËt  kh«ng tù cÊt tríc víi chi sau vµ c¸nh. ®u«i) - Hình thoi - Biến đổi thành bơi - Tiêu giảm. thon dµi, cæ chÌo (cã c¸c x¬ng C¸ voi kh«ng ph©n c¸nh, x¬ng èng, x¬ng biÖt víi th©n. bµn) - Dơi có đặc điểm nào thích nghi với - HS dựa vào nội dung phiếu học tập 2 đời sống bay lợn? để trình bày. - CÊu t¹o ngoµi c¸ voi thÝch nghi víi đời sống trong nớc thể hiện nh thế.

(128) nµo? - T¹i sao c¸ voi c¬ thÓ nÆng nÒ, v©y - HS dùa vµo cÊu t¹o cña x¬ng v©y ngùc rÊt nhá nhng nã vÉn di chuyÓn ®- gièng chi tríc  khoÎ cã thÓ cã líp mì îc dÔ dµng trong níc? dµy. - GV ®a thªm mét sè th«ng tin vÒ c¸ voi, c¸ heo. KÕt luËn: - Néi dung phiÕu HT. 4. Cñng cè Khoanh tròn vào đầu câu đúng: C©u 1: C¸ch cÊt c¸nh cña d¬i lµ: a. Nhún mình lấy đà từ mặt đất. b. Chạy lấy đà rồi vỗ cánh. c. Ch©n rêi vËt b¸m, bu«ng m×nh tõ trªn cao. Câu 2: Chọn những đặc điểm của cá voi thích nghi với đời sống ở nớc: a. C¬ thÓ h×nh thoi, cæ ng¾n. b. V©y lng to gi÷ th¨ng b»ng. c. Chi tríc cã mµng nèi c¸c ngãn. d. Chi tríc d¹ng b¬i chÌo. e. M×nh cã v¶y, tr¬n. g. Líp mì díi da dµy. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - Tìm hiểu về đời sống của chuột, hổ, báo. - KÎ b¶ng 1 trang 162 SGK thªm cét “cÊu t¹o ch©n”. VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................. . Ký duyÖt ............................... Tuần 27 TiÕt 51. Ngµy so¹n:........................ Ngµy d¹y: ......................... KiÓm tra 45 phót. I. Môc tiªu. Khi häc xong bµi nµy, HS: - Ôn tập, củng cố đợc các kiến thức đã học. - Cã tÝnh tù gi¸c trong khi lµm bµi kiÓm tra. - Giáo dục thái độ yêu thích môn học..

(129) II. CHUẨN BỊ. -Gv: Ra đề -HS: ôn lại kiến thức III. Các hoạt động dạy và học. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi A. §Ò bµi 1) Tr×nh bµy nh÷ng ®¨c ®iÓm cÊu t¹o các cơ quan sinh dưỡng cña th»n l»n phï hợp với đời sống hoàn toàn ở cạn ? 2) Trình bầy những hiểu biết của em về đời sống và tập tính của thú mỏ vịt ? vì sao thú mỏ vịt đẻ trứng nhưng nó lại được xếp vào lớp thú? 3) Nêu đặc điểm chung của lớp chim và vai trò của lớp chim trong tự nhiên và đối víi con ngêi B. BiÓu ®iÓm Cõu1. - Trình bày đặc điểm cấu tạo cơ quan sinh dưỡng của thằn lằn: 4,0 đ a) Hệ tiêu hoá: - Ống tiêu hoá phân hoá rõ ràng. - Ruột già có khả năng hấp thụ lại nước. b) Hệ hô hấp: - Phổi có nhiều vách ngăn. - Sự thông khí nhờ sự xuất hiện của các cơ giữa sườn. c) Hệ tuần hoàn. - Tim ba ngăn; hai vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể ít bị pha hơn. d) Hệ bài tiết: Xoang huyệt có khả năng hấp thụ lại nước, nước tiểu đặc chống mất nước. Câu 2.( 3,0 đ) - Trình bày đủ các đặc điểm về đời sống và tập tớnh của thỳ mỏ vịt: (2đ) - Giải thích: 1đ + Vì thú mỏ vịt có lông mao dày, có tuyến sữa và nuôi con bằng sữa. Cõu 3 (3,0đ). - Nêu đặc điểm chung: 1.5đ + M×nh cã l«ng vò bao phñ + Chi trớc biến đổi thành cánh + Cã má sõng + Phæi cã mạng èng khÝ, cã tói khÝ tham gia h« hÊp. + Tim 4 ngăn, máu đỏ tơi nuôi cơ thể + Trứng có vỏ đá vôi, đợc ấp nhờ thân nhiệt của chim bố mẹ. + Là động vật hằng nhiệt. - Nêu vai trß: 1.5® - Lîi Ých:.

(130) + ăn sâu bọ và động vật gặm nhấm + Cung cÊp thùc phÈm + Làm chăn, đệm, đồ trang trí, làm cảnh. + Huấn luyện để săn mồi, phục vụ du lịch. + Gióp ph¸t t¸n c©y rõng. - Cã h¹i: + ¨n h¹t, qu¶, c¸… + Là động vật trung gian truyền bệnh. 4. Cñng cè - Thu bµi - NhËn xÐt ý thøc häc sinh trong giê kiÓm tra 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Đọc trước bài mới ở nhà VI. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... TiÕt 52. Ngµy so¹n:......................... Ngµy d¹y: ......................... Bµi 50: Sù ®a d¹ng cña thó (tiÕp) Bé ¨n s©u bä, bé gÆm nhÊm, bé ¨n thÞt. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc cấu tạo thích nghi với đời sống của bộ thú ăn sâu bọ, bộ thú gÆm nhÊm vµ bé thó ¨n thÞt. - Học sinh phân biệt đợc từng bộ thú thông qua những đặc điểm cấu tạo đặc trng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, t×m kiÕm kiÕn thøc. - Kĩ năng thu thập thông tin và kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức tìm hiểu thế giới động vật để bảo vệ loài có lợi. II. CHUẨN BỊ. - GV: - Tranh ch©n, r¨ng chuét chï. - Tranh sóc, chuột đồng và bộ răng chuột. - Tranh bé r¨ng vµ ch©n cña mÌo. - HS: Đọc trước bài ở nhà III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò.

(131) - Nêu đặc điểm của dơi, cá voi phù hợp với điều kiện sống ? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Bộ ăn sâu bọ, bộ gặm nhấm và bộ ăn thịt. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc các thông tin của - Cá nhân HS tự đọc SGK và thu thập SGK trang 162, 163, 164, quan sát hình thông tin, trao đổi nhóm, quan sát kĩ vÏ 50.1; 50.2; 50.3 SGK vµ hoµn thµnh tranh vµ thèng nhÊt ý kiÕn. bµi tËp. - Yªu cÇu: - GV treo bảng 1 để HS tự điền vào các Phân tích rõ cách bắt mồi, cấu tạo môc (b»ng sè). ch©n, r¨ng. - GV cho HS th¶o luËn toµn líp vÒ - NhiÒu nhãm lªn b¶ng ghi kÕt qu¶ cña nh÷ng ý kiÕn cña c¸c nhãm. nhãm vµo b¶ng 1 - GV cho HS quan s¸t b¶ng 1 víi kiÕn - C¸c nhãm theo dâi, bæ sung nÕu cÇn. thức đúng. - HS tù ®iÒu chØnh nh÷ng chç cha phï hîp (nÕu cã). B¶ng 1: Bé ¨n s©u bä, bé ¨n thÞt vµ bé gÆm nhÊm §¹i M«i trLèi CÊu t¹o C¸ch ChÕ CÊu t¹o Bé thó diÖn êng sèng sèng r¨ng bắt mồi độ ăn ch©n - Chuét ¨n s©u chï bä - Chuét chòi - Chuét GÆm đồng nhÊm - Sãc - B¸o ¨n thÞt - Sãi 1- Trªn 11- R¨ng 1- §uæi 1- ¡n 1- Chi tríc mặt đất §¬n nanh dµi b¾t måi thùc ng¾n, bµn 2- Trên độc nhän, 2vËt réng, ngãn mặt đất 2răng hàm Rình, 2- ¨n to, khoÎ và trên Sống dẹp bên, vồ mồi động 2- Chi to, Nh÷ng c©y đàn s¾c 3- T×m vËt khoÎ, c¸c c©u tr¶ 3- Trªn 2C¸c måi 3- ¨n ngãn cã lêi lùa c©y răng đều t¹p vuèt s¾c chän 4- §µo nhän nhän, díi hang 3- R¨ng cã nÖm trong đất cöa lín, thÞt dµy. cã kho¶ng trèng hµm - Ngoµi néi dung trong b¶ng chóng ta còn biết thêm gì về đại diện của 3 bộ - HS trả lời câu hỏi. thó nµy? Hoạt động 2: Đặc điểm cấu tạo phù hợp với đời sống của bé gÆm nhÊm, bé ¨n s©u bä vµ bé ¨n thÞt Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS sö dông néi dung - C¸ nh©n HS xem l¹i th«ng tin b¶ng,.

(132) bảng 1, quan sát lại hình và trả lời câu quan sát chân, răng của các đại diện. hái: - Trao đổi nhóm và hoàn thành câu hỏi. - Dùa vµo cÊu t¹o cña bé r¨ng ph©n biÖt bé ¨n s©u bä, bé ¨n thÞt vµ bé gÆm nhÊm? - Đặc điểm cấu tạo chân báo, sói phù - Thảo luận toàn lớp về đáp án, nhận hîp víi viÖc s¨n måi vµ ¨n thÞt nh thÕ xÐt, bæ sung. nµo? - Rút ra các đặc điểm cấu tạo thích - Nhận biết bộ thú ăn thịt, thú ăn sâu nghi với đời sống của từng bộ. bä, thó gÆm nhÊm nhê c¸ch b¾t måi nh thÕ nµo? - Chân chuột chũi có đặc điểm gì phù hợp với việc đào hang trong đất? KÕt luËn: - Bé thó ¨n thÞt + R¨ng cöa s¾c nhän, r¨ng nanh dµi nhän, r¨ng hµm cã mÊu dÑp s¾c. + Ngón chân có vuốt cong, dới có đệm thịt êm. - Bé thó ¨n s©u bä: + Mâm dµi, r¨ng nhän + Chân trớc ngắn, bàn rộng, ngón tay to khoẻ để đào hang. - Bé gÆm nhÊm: + R¨ng cöa lín lu«n mäc dµi, thiÕu r¨ng nanh. 4. Cñng cè Câu 1: Hãy lựa chọn những đặc điểm của bộ thú ăn thịt trong các đặc điểm sau: a. R¨ng cöa lín, cã kho¶ng trèng hµm. b. R¨ng nanh dµi, nhän, r¨ng hµm hÑp hai bªn, s¾c. c. R×nh vµ vå måi. e. Ngãn ch©n cã vuèt cong, nhän s¾c, nÖm thÞt dµy. g. Đào hang trong đất. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - Đọc mục “Em có biết”. Tìm hiểu đặc điểm sống của trâu, bò, khỉ… VI. Rót kinh nghiÖm: .......................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................... Ký duyệt:................................ Tuần 28. Ngµy so¹n:........................... Ngµy d¹y:………………….. TiÕt 53 Bµi 51: Sù ®a d¹ng cña thó (tiÕp) C¸c bé mãng guèc vµ bé linh trëng I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc.

(133) - Học sinh nắm đợc những đặc điểm cơ bản của thú móng guốc và phân biệt đợc bé mãng guèc ch½n víi bé mãng guèc lÎ. - Nêu đợc đặc điểm bộ linh trởng, phân biệt đợc các đại diện của bộ linh trởng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức yêu quý và bảo vệ động vật rừng. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to ch©n cña lîn, bß, tª gi¸c. - HS kÎ b¶ng trang 167 SGK vµo vë. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm cấu tạo phù hợp với đời sống của bộ ăn thịt, bộ ăn sâu bọ vàbộ gÆm nhÊm? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Các bộ móng guốc Hoạt động của GV - Yêu cầu HS đọc SGK trang 166, 167; quan sát hình 51.3 để trả lời câu hỏi: - Tìm đặc điểm chung của bộ móng guèc? - Yªu cÇu HS chän tõ phï hîp ®iÒn vµo b¶ng trong vë bµi tËp. - GV kẻ bảng để HS chữa bài. - GV nªn lu ý nÕu ý kiÕn cha thèng nhÊt, cho HS tiÕp tôc th¶o luËn. - GV đa nhận xét và đáp án đúng.. Hoạt động của HS - Cá nhân HS tự đọc thông tin SGK trang 166, 167. Yªu cÇu: + Mãng cã guèc. + C¸ch di chuyÓn. - Trao đổi nhóm để hoàn thành bảng kiÕn thøc. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn ®iÒn tõ phï hîp vµo b¶ng. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. B¶ng chuÈn kiÕn thøc Cấu tạo, đời sống và tập tính một số đại diện thú móng guốc Tên động vật Số ngón chân Sõng Chế độ ăn Lèi sèng Lîn Ch½n (4) Kh«ng sõng ¡n t¹p §µn H¬u Ch½n (2) Cã sõng Nhai l¹i §µn Ngùa LÎ (1) Kh«ng sõng Kh«ng nhai l¹i §µn Voi LÎ (5) Kh«ng sõng Kh«ng nhai l¹i §µn Tª gi¸c LÎ (3) Cã sõng Kh«ng nhai l¹i Đơn độc Ch½n Cã sõng Nhai l¹i §µn Nh÷ng c©u tr¶ LÎ Kh«ng sõng Kh«ng nhai l¹i Đơn độc lêi lùa chän ¡n t¹p - Yªu cÇu HS tiÕp tôc tr¶ lêi c©u hái: - Tìm đặc điểm phân biệt bộ guốc chẵn vµ bé guèc lÎ? - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ: + §Æc ®iÓm chung cña bé. - C¸c nhãm sö dông kÕt qu¶ cña b¶ng trên, trao đổi nhóm và trả lời câu hỏi: - Yªu cÇu: + Nêu đợc số ngón chân có guốc + Sừng, chế độ ăn.

(134) + Đặc điểm cơ bản để phân biệt bộ - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm guèc ch½n vµ guèc lÎ. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - §Æc ®iÓm cña bé mãng guèc + Số ngón chân tiêu giảm, đốt cuối mỗi ngón có bao sừng gọi là guốc. - Bé guèc ch½n: sè ngãn ch©n ch½n, cã sõng, ®a sè nhai l¹i. - Bé guèc lÎ: sè ngãn ch©n lÎ, kh«ng cã sõng (trõ tª gi¸c), kh«ng nhai l¹i. Hoạt động 2: Bộ linh trởng Hoạt động của GV * §Æc ®iÓm chung cña bé - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK vµ quan s¸t h×nh 51.4, tr¶ lêi c©u hái: - Tìm đặc điểm cơ bản của bộ linh trởng? - T¹i sao bé linh trëng leo trÌo rÊt giái?. Hoạt động của HS - HS tự đọc thông tin SGK trang 168, quan s¸t h×nh 51.4 kÕt hîp víi nh÷ng hiểu biết về bộ này để trả lời câu hỏi: - Yªu cÇu: + Chi có cấu tạo đặc biệt.. + Chi cã kh¶ n¨ng cÇm n¾m, b¸m chÆt. - Mét vµi HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. * Phân biệt các đại diện - Cá nhân tự tìm đặc điểm phù hợp 3 - Phân biệt 3 đại diện của bộ linh tr- đại diện ở sơ đồ trang 168. ởng bằng đặc điểm nào? - 1 sè HS lªn b¶ng ®iÒn vµo c¸c ®iÓm, - GV kẻ thành bảng so sánh để HS HS khác nhận xét, bổ sung. ®iÒn. B¶ng kiÕn thøc chuÈn Tên động vật KhØ h×nh ngêi KhØ Vîn §Æc ®iÓm Chai m«ng Kh«ng cã Chai m«ng lín Cã chai m«ng nhá Tói m¸ Kh«ng cã Tói m¸ lín Kh«ng cã §u«i Kh«ng cã §u«i dµi Kh«ng cã KÕt luËn: - Bé linh trëng + §i b»ng bµn ch©n + Bµn tay, bµn ch©n cã 5 ngãn + Ngón cái đối diện với các ngón còn lại giúp thích nghi với sự cầm nắm vµ leo trÌo. + ¡n t¹p Hoạt động 3: Đặc điểm chung của lớp thú Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS nhớ lại kiến thức đã học - HS trao đổi nhóm, thống nhất tìm ra về lớp thú, thông qua các đại diện để đặc điểm chung nhất. tìm đặc điểm chung. Chú ý đặc điểm: bộ lông, đẻ con, răng, - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm hÖ thÇn kinh. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - §Æc ®iÓm chung cña líp thó: + Là động vật có xơng sống, có tổ chức cao nhất.

(135) + Thai sinh vµ nu«i con b»ng s÷a + Cã l«ng mao, bé r¨ng ph©n ho¸ 3 lo¹i + Tim 4 ngăn, bộ não phát triển, là động vật hằng nhiệt. Hoạt động 4: Vai trò của thú Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu - Cá nhận HS tự nghiên cứu thông tin hái: trong SGK trang 168. - Thú có những giá trị gì trong đời - Trao đổi nhóm và trả lời: sèng con ngêi? - Yªu cÇu: - Chúng ta phải làm gì để bảo vệ và + Phân tích từng giá trị nh: cung cấp gióp thó ph¸t triÓn? thùc phÈm, dîc phÈm… - GV nhËn xÐt ý kiÕn cña HS vµ yªu + X©y dùng khu b¶o tån, cÊm s¨n b¾n. cÇu HS rót ra kÕt luËn.. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. KÕt luËn: - Vai trò: Cung cấp thực phẩm, sức khoẻ, dợc liệu, nguyên liệu làm đồ mĩ nghÖ vµ tiªu diÖt gÆm nhÊm cã h¹i. - BiÖn ph¸p: + Bảo vệ động vật hoang dã. + Xây dựng khu bảo tồn động vật. + Tæ chøc ch¨n nu«i nh÷ng loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ. 4. Cñng cè - GV sö dông c©u hái 1, 2, 3 cuèi bµi. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Tìm hiểu một số tập tính, đời sống của thú.. IV Rút kinh nghiệm: ........................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................... --------------------------------------------------.

(136) Tuần 29 TiÕt 55. Ngµy so¹n:....................... Ngµy d¹y: ........................ Bµi 52: Thùc hµnh Xem băng hình về đời sống và tập tính của thú I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Gióp HS cñng cè vµ më réng bµi häc vÒ c¸c m«i trêng sèng vµ tËp tÝnh cña thó. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát hoạt động của thú trên phim ảnh. - KÜ n¨ng n¾m b¾t néi dung th«ng qua kªnh h×nh. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức yêu quý và bảo vệ động vật rừng. II. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: ChuÈn bÞ m¸y chiÕu, b¨ng h×nh. - HS: ¤n l¹i kiÕn thøc líp thó. KÎ b¶ng: §êi sèng vµ tËp tÝnh cña thó vµo vë Tên động KiÕm ¨n M«i trC¸ch di vËt quan Sinh s¶n Thøc ¨n B¾t måi êng sèng chuyÓn sát đợc. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - KÕt hîp kiÓm tra trong giê thùc hµnh. 3. Bµi míi Më bµi: - GV yªu cÇu: + Theo dâi néi dung trong b¨ng h×nh + Hoµn thµnh b¶ng tãm t¾t + Hoạt động theo nhóm + Gi÷ trËt tù, nghiªm tóc. Hoạt động 1: Giáo viên cho HS xem lần thứ nhất toµn bé ®o¹n b¨ng h×nh Hoạt động 2: Giáo viên cho HS xem lại đoạn băng hình víi yªu cÇu quan s¸t - M«i trêng sèng - C¸ch di chuyÓn - C¸ch kiÕm ¨n - H×nh thøc sinh s¶n - Hoµn thµnh b¶ng ë vë bµi tËp. §Æc ®iÓm kh¸c.

(137) - GV kẻ sẵn bảng để HS chữa bài. Hoạt động 3: Thảo luận nội dung băng hình - GV dành 7 phút để HS hoàn chỉnh nội dung bài của nhóm. - GV ®a ra c©u hái: - H·y tãm t¾t nh÷ng néi dung chÝnh cña b¨ng h×nh? - Kể tên những động vật quan sát đợc? - Thó sèng ë nh÷ng m«i trêng nµo? - Hãy trình bày các loại thức ăn và cách kiếm mồi đặc trng của từng nhóm thó? - Thó sinh s¶n nh thÕ nµo? - Em còn phát hiện những đặc điểm nào khác nữa ở thú? - HS dựa vào nội dung của bảng, trao đổi nhóm và hoàn thành câu trả lời. + §¹i diÖn c¸c nhãm lªn ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng, nhãm kh¸c theo dâi nhËn xÐt, bæ sung. - GV thông báo đáp án đúng để các nhóm để các nhóm tự sửa chữa. 4. Cñng cè - NhËn xÐt: + Tinh thần, thái độ học tập của HS. + Dựa vào bảng thu hoạch đánh giá kết quả học tập của nhóm. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Ôn tập lại toàn bộ 6 chơng đã học. - KÎ b¶ng trang 174 SGK vµo vë bµi tËp. IV. Rút kinh nghiệm .................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................................................... ------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n:............................. Ngµy d¹y: .............................. Chơng 7- Sự tiến hoá của động vật Bài 53: Môi trờng sống và sự vận động - di chuyển. TiÕt 56. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc các hình thức di chuyển của động vật. - Thấy đợc sự phức tạp và phân hoá của sự di chuyển. - ý nghĩa của sự phân hoá trong đời sống của động vật. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng so s¸nh, quan s¸t. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trờng và động vật. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to h×nh 53.1 SGK. - HS: chuÈn bÞ theo néi dung SGK. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè..

(138) 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi Hoạt động 1: Các hình thức di chuyển của động vật Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu: Nghiên cứu SGK và hình - Cá nhân tự đọc thông tin và quan sát 53.1, lµm bµi tËp. h×nh 53.1 SGK trang 172. - Hãy nối các cách di chuyển ở các ô - Trao đổi nhóm hoàn thành phần trả với loài động vật cho phù hợp? lêi. - GV treo tranh hình 53.1 để HS chữa - Yêu cầu: 1 loài có thể có nhiều cách bµi. di chuyÓn. - GV hái: - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn ch÷a bµi g¹ch - §éng vËt cã nh÷ng h×nh thøc di nèi b»ng c¸c mµu kh¸c nhau. chuyÓn nµo? - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Ngoài những động vật ở trên đây, em - Nhìn sơ đồ, HS nhắc lại hình thức di còn biết những động vật nào? Nêu chuyển của một số động vật nh: bò, h×nh thøc di chuyÓn cña chóng? b¬i, ch¹y, ®i, bay… - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - HS cã thÓ kÓ thªm: T«m: b¬i, bß, nh¶y. VÞt: ®i, b¬i. KÕt luËn: - §éng vËt cã nhiÒu c¸ch di chuyÓn nh: ®i, bß, ch¹y, nh¶y, b¬i… phï hîp víi m«i trêng vµ tËp tÝnh cña chóng. Hoạt động 2: Sự phức tạp hoá và sự phân hoá các bộ phận di chuyển ở động vật Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu GSK vµ - C¸ nh©n HS tù nghiªn cøu tãm t¾t quan s¸t h×nh 52.2 trang 173, hoµn SGK, quan s¸t h×nh 52.2. thµnh phiÕu häc tËp: “Sù phøc t¹p ho¸ - Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh phiÕu vµ sù ph©n ho¸ bé phËn di chuyÓn ë häc tËp. động vật” nh trong SGK trang 173. - GV ghi nhanh đáp án của các nhóm - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm lªn b¶ng theo thø tù 1, 2, 3… kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV nªn hái: T¹i sao lùa chän loµi động vật với đặc điểm tơng ứng? (để - HS theo dâi vµ söa ch÷a nÕu cÇn. cñng cè kiÕn thøc). - Khi nhãm nµo chän sai, GV gi¶ng giải để HS lựa chọn lại. - GV yªu cÇu c¸c nhãm theo dâi phiÕu kiÕn thøc chuÈn. B¶ng kiÕn thøc chuÈn STT §Æc ®iÓm c¬ quan di chuyÓn 1 Cha có bộ phận di chuyển, có đời sống bám, cố định 2 Cha cã bé phËn di chuyÓn, di chuyÓn chËm kiÓu s©u ®o 3 Bộ phận di chuyển rất đơn giản (mấu lồi cơ và tơ bơi) 4 Bộ phận di chuyển đã phân hoá thành chi phân đốt. 5 Bộ phận di chuyển 5 đôi chân bò và 5 đôi chân bơi. đợc phân hoá thành Vây bơi với các tia vây. Tên đơn vị San h«, h¶i quú Thuû tøc R¬i RÕt, th»n l»n T«m C¸ chÐp.

(139) các chi có cấu tạo 2 đôi chân bò, 1 đôi chân nhảy. vµ chøc n¨ng kh¸c Bµn tay, bµn ch©n cÇm n¾m. nhau. Chi 5 ngãn cã mµng b¬i. Cánh đợc cấu tạo bằng màng da. Cánh đợc cấu tạo bằng lông vũ.. Ch©u chÊu KhØ, vîn Õch D¬i Chim, gµ. - Yªu cÇu HS theo dâi l¹i néi dung trong phiÕu häc tËp, tr¶ lêi c©u hái: - Sù phøc t¹p vµ ph©n ho¸ bé phËn di chuyển ở động vật thể hiện nh thế nào?. - HS tiếp tục trao đổi nhóm theo 2 câu hái: - Yêu cầu nêu đợc: + Từ cha có bộ phận di chuyển đến có bộ phận di chuyển đơn giản, đến phức - Sù phøc t¹p vµ ph©n ho¸ nµy cã ý t¹p dÇn. nghÜa g×? + Sèng b¸m  di chuyÓn chËm  di - GV tæng kÕt l¹i ý kiÕn cña HS thµnh 2 chuyÓn nhanh. vấn đề đó là: + Gióp cho viÖc di chuyÓn cã hiÖu qu¶. + Sù ph©n ho¸ vÒ cÊu t¹o c¸c bé phËn - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm di chuyÓn kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. + Chuyªn ho¸ dÇn vÒ chøc n¨ng. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Sự phức tạp hoá và phân hoá của bộ phận di chuyển giúp động vật di chuyÓn cã hiÖu qu¶, thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng. 4. Cñng cè Câu 1: Cách di chuyển: “đi, bay, bơi” là của loài động vật nào? a. Chim b. D¬i c. VÞt trêi Câu 2: Nhóm động vật nào dới đây cha có bộ phận di chuyển, có đời sống bám, cố định? a. Hải quỳ, đỉa, giun b. Thuû tøc, l¬n, r¾n c. San h«, h¶i quú Câu 3: Nhóm động vật nào có bộ phận di chuyển phân hoá thành chi 5 ngón để cÇm n¾m? a. GÊu, chã, mÌo b. KhØ, sãc, d¬i c. Vîn, khØ, tinh tinh §¸p ¸n: 1c; 2c; 3c 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - KÎ b¶ng trang 176 vµo vë - §äc môc “Em cã biÕt”. IV. Rút kinh nghiệm: .................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................... Ký duyệt:................................

(140) TuÇn 30 TiÕt 57. Ngµy so¹n:.......................... Ngµy d¹y: .......................... Bµi 54: TiÕn ho¸ vÒ tæ chøc c¬ thÓ. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc mức độ phức tạp dần trong tổ chức cơ thể của cá lớp động vật thÓ hiÖn ë sù ph©n ho¸ vÒ cÊu t¹o vµ chuyªn ho¸ vÒ chøc n¨ng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng so s¸nh, quan s¸t. - KÜ n¨ng ph©n tÝch, t duy. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phãng to h×nh 54.1SGK. - HS: chuÈn bÞ theo néi dung SGK, kÎ b¶ng SGK rang 176. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Các hình thức di chuyển của động vật? - Sự phức tạp và sự phân hoá các bộ phận di chuyển ở động vật nh thế nào? 3. Bµi míi Hoạt động 1: So sánh một số hệ cơ quan của động vật Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS quan sát tranh, đọc cá - Cá nhân đọc nội dung bảng, ghi nhớ c©u tr¶ lêi vµ hoµn thµnh b¶ng trong vë kiÕn thøc. bµi tËp. - Trao đổi nhóm, lựa chọn câu trả lời. - GV kẻ bảng để HS chữa bài. - Hoµn thµnh b¶ng - Yªu cÇu: + Xác định đợc các ngành + Nêu cầu tạo từ đơn giản đến phức tạp dÇn. - GV lu ý nên gọi nhiều nhóm để biết - Đại diện nhóm lên ghi kết quả vào đợc ý kiến của HS. b¶ng 1, nhãm kh¸c theo dâi, bæ sung - GV ghi phÇn bæ sung vµo c¹nh b¶ng nÕu cÇn. để HS tiếp tục theo dõi và trao đổi. - GV nªn kiÓm tra sè lîng c¸c nhãm cã kết quả đúng và cha đúng. - HS theo dâi vµ tù söa ch÷a. - Yªu cÇu HS quan s¸t néi dung b¶ng kiÕn thøc chuÈn. Tªn động vật Trïng biÕn h×nh Thuû. Ngµnh §éng vËt nguyªn sinh Ruét. H« hÊp Cha ph©n ho¸ Cha. TuÇn hoµn Cha cã. ThÇn kinh Sinh dôc Cha ph©n Cha ph©n ho¸ ho¸. Cha cã. H×nh m¹ng l- TuyÕn sinh dôc.

(141) tøc. khoang. Tim đơn giản, tuÇn hoµn kÝn Ch©n Mang Tin đơn giản, T«m khíp đơn giản hệ tuần hoàn s«ng hë Ch©n Hệ ống Tin đơn giản, Ch©u khíp khÝ hÖ tuÇn hoµn chÊu hë §éng vËt Mang Tim cã 1 t©m cã x¬ng nhÜ,1t©m thÊt, sèng tuÇn hoµn C¸ chÐp kín, máu đỏ tơi đi nuôi cơ thÓ. §éng vËt Da vµ Tim cã 2 t©m Õch cã x¬ng phæi nhÜ, 1 t©m đồng tr- sống thÊt, hÖ tuÇn ëng hoµn kÝn, thµnh m¸u pha nu«i c¬ thÓ §éng vËt Phæi Tim cã 2 t©m cã x¬ng nhÜ, 1 t©m sèng thÊt cã v¸ch Th»n ng¨n hôt, hÖ l»n bãng tuÇn hoµn kÝn, m¸u pha Ýt nu«i c¬ thÓ §éng vËt Phæi vµ Tim cã 2 t©m cã x¬ng tói khÝ nhÜ vµ 2 t©m Chim bå sèng thÊt, tuÇn c©u hoµn kÝn, máu đỏ tơi nu«i c¬ thÓ. Phæi Tim cã 2 t©m nhÜ vµ 2 t©m thÊt, tuÇn Thá hoµn kÝn, máu đỏ tơi nu«i c¬ thÓ. Giun đất. Giun đốt. ph©n ho¸ Da. íi H×nhchuçi h¹ch Chuçih¹chcã h¹ch n·o. kh«ng cã èng dÉn TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn. Chuçi h¹ch, TuyÕn sinh dôc h¹ch n·o lín cã èng dÉn H×nh èng,b¸n TuyÕn sinh dôc cÇu n·o nhá, cã èng dÉn tiÓu n·o h×nh khèi tr¬n H×nh èng, TuyÕn sinh dôc b¸n cÇu n·o cã èng dÉn nhá, tiÓu n·o nhá hÑp H×nh èng, TuyÕn sinh dôc b¸n cÇu n·o cã èng dÉn nhá, tiÓu n·o ph¸t triÓn h¬n Õch. H×nh b¸n cÇu lín, tiÓu lín cã 2 bªn nhá.. èng, TuyÕn sinh dôc n·o cã èng dÉn n·o mÊu. H×nh èng, TuyÕn sinh dôc b¸n cÇu n·o cã èng dÉn lín, vá chÊt x¸m, khe, r·nh, tiÓu n·o cã 2 mÊu bªn lín. Hoạt động 2: Sự phức tạp hoá tổ chức cơ thể Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t l¹i néi dung - C¸ nh©n theo dâi th«ng tin ë b¶ng, b¶ng vµ tr¶ lêi c©u hái: ghi nhí kiÕn thøc (lu ý: theo hµng däc - Sù phøc t¹p ho¸ c¸c hÖ c¬ quan h« tõng hÖ c¬ quan). hấp, tuần hoàn, thần kinh, sinh dục đ- - Trao đổi nhóm. îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo qua c¸c líp Yªu cÇu:.

(142) động vật đã học?. - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña c¸c nhóm vµ phÇn bæ sung lªn b¶ng. - GV nhận xét đánh giá và yêu cầu HS rót ra kÕt luËn vÒ sù phøc t¹p ho¸ tæ chøc c¬ thÓ.. - Sù phøc t¹p ho¸ tæ chøc c¬ thÓ ë động vật có ý nghĩa gì?. + Hệ hô hấp từ cha phân hóa trao đổi qua toàn bộ da  mang đơn giản  mang  da vµ phæi  phæi + HÖ tuÇn hoµn: cha cã tim  tim cha cã ng¨n  tim cã 2 ng¨n  3 ng¨n  tim 4 ng¨n + Hệ thần kinh từ cha phân hoá  đến thần kinh mạng lới  chuỗi hạch đơn gi¶n  chuçi h¹ch ph©n ho¸ (n·o, hÇu, bông…)  h×nh èng ph©n ho¸ n·o, tuû sèng. + HÖ sinh dôc: cha ph©n ho¸  tuyÕn sinh dôc kh«ng cã èng dÉn  tuyÕn sinh dôc cã èng dÉn. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. * KÕt luËn - Sù phøc t¹p ho¸ tæ chøc c¬ thÓ cña các lớp động vật thể hiện ở sự phân hoá vÒ cÊu t¹o vµ chuyªn ho¸ vÒ chøc n¨ng. - HS cã thÓ dùa vµo sù hoµn chØnh cña hệ thần kinh liên quan đến tập tính phức tạp, yêu cầu nêu đợc: + Các cơ quan hoạt động cơ hiệu quả h¬n. + Gióp c¬ thÓ thÝch nghi víi m«i trêng sèng.. 4. Cñng cè - GV cñng cè néi dung bµi - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung nh b¶ng SGK. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - KÎ b¶ng 1, 2 vµo vë. IV. Rút kinh nghiệm: .................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................................................... ------------------------------------------------------------------TiÕt 58 Ngµy so¹n:............................ Ngµy d¹y: ............................ Bµi 55: TiÕn ho¸ vÒ sinh s¶n I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc.

(143) - Học sinh nắm đợc sự tiến hoá các hình thức sinh sản ở động vật từ đơn giản đến phức tạp (sinh sản vô tính đến sinh sản hữu tính). - HS thấy đợc sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản hữu tính. 2. KÜ n¨ng - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật đặc biệt trong mùa sinh sản. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh sinh s¶n v« tÝnh ë trïng roi, thuû tøc. - Tranh vÒ sù ch¨m sãc trøng vµ con. - HS: ChuÈn bÞ theo néi dung SGK. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Sù ph©n ho¸ vµ chuyªn ho¸ cña c¸c hÖ c¬ quan? 3. Bµi míi VB: Sinh sản là đặc điểm đặc trng của sinh vật để duy trì nòi giống, động vËt cã nh÷ng h×nh thøc sinh s¶n nµo? Sù tiÕn ho¸ c¸c h×nh thøc sinh s¶n thÓ hiÖn nh thÕ nµo? Hoạt động 1: Hình thức sinh sản vô tính Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời - Cá nhân HS tự đọc tóm tắt trong SGK c©u hái: trang 179 tr¶ lêi c©u hái: - Yªu cÇu: - ThÕ nµo lµ sinh s¶n v« tÝnh? - Có những hình thức sinh sản vô tính + Không có sự kết hợp đực, cái nµo? + Phân đôi, mọc chồi - GV treo tranh mét sè h×nh thøc sinh - Mét vµi HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn sản vô tính ở động vật không xơng xét, bổ sung. sèng. - HS lu ý: chỉ có một cá thể tự phân đôi - H·y ph©n tÝch c¸c c¸ch sinh s¶n ë hay mäc thªm mét c¬ thÓ míi. thuû tøc vµ trïng roi? - Tìm một số động vật khác có kiểu - HS có thể kể thêm: trùng amip, trùng sinh s¶n gièng nh trïng roi? giµy… - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Sinh sản vô tính không có sự kết hợp tế bào sinh dục đực và cái. - H×nh thøc sinh s¶n: + Phân đôi cơ thể + Sinh s¶n sinh dìng: mäc chåi vµ t¸i sinh. Hoạt động 2: Hình thức sinh sản hữu tính Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK a. Sinh sản hữu tính trang 179 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Cá nhân HS tự đọc tóm tắt SGK trang 143, trao đổi nhóm. - ThÕ nµo lµ sinh s¶n h÷u tÝnh? - So s¸nh sinh s¶n v« tÝnh víi h÷u - Yªu cÇu: tÝnh? (b»ng c¸ch hoµn thµnh b¶ng 1) + Có sự kết hợp đực và cái. + Tìm đặc điểm giống nhau và khác - GV kẻ bảng để HS so sánh..

(144) nhau. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ bæ sung. H×nh thøc sinh s¶n V« tÝnh H÷u tÝnh. Sè c¸ thÓ tham gia. Thừa kế đặc điểm Cña 1 c¸ thÓ. Cña 2 c¸ thÓ. - Tõ néi dung b¶ng so s¸nh nµy yªu cÇu HS rót ra nhËn xÐt. - Em hãy kể tên một số động vật không xơng sống và động vật có xơng sống sinh s¶n h÷u tÝnh mµ em biÕt? - GV phân tích: một số động vật không xơng sống có cơ quan sinh dục đực và cái trên một cơ thể đợc gọi là lỡng tính. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - Hãy cho biết giun đất, giun đũa cơ thÓ nµo lìng tÝnh, ph©n tÝnh vµ cã h×nh thøc thô tinh ngoµi hoÆc thô tinh trong? - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn: sinh s¶n h÷u tÝnh vµ c¸c h×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh - GV gi¶ng gi¶i: trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña sinh vËt tæ chøc c¬ thÓ ngµy cµng phøc t¹p. - H×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh hoµn chỉnh dần qua các lớp động vật đợc thể hiÖn nh thÕ nµo?. H×nh thøc sinh s¶n V« tÝnh H÷u tÝnh. Sè c¸ thÓ tham gia 1 2. Thừa kế đặc điểm Cña 1 c¸ thÓ. Cña 2 c¸ thÓ. 1 2. - HS phải nêu đợc: + Sinh s¶n h÷u tÝnh u viÖt h¬n sinh s¶n v« tÝnh. - Kết hợp đặc tính của cả bố và mẹ. - HS nêu: thuỷ tức, giun đất, châu chấu, søa… gµ, mÌo, chã… * KÕt luËn: - Sinh s¶n h÷u tÝnh lµ h×nh thøc sinh s¶n cã sù kÕt hîp gi÷a tÕ bµo sinh dôc đực và tế bào sinh dục cái tạo thành hîp tö. - Sinh sản hữu tính trên cá thể đơn tính hay lìng tÝnh. b. Sù tiÕn ho¸ c¸c h×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh - HS nhí l¹i c¸ch sinh s¶n cña loµi động vật cụ thể nh giun, cá, thằn lằn, chim, thó. - Trao đổi nhóm, nêu đợc: + Loài đẻ trứng, đẻ con. + Thô tinh ngoµi, trong. + Ch¨m sãc con. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Trong mçi nhãm: + Cá nhân đọc những câu lựa chọn, nội dung trong b¶ng. + Thống nhất ý kiến của nhóm để hoàn thµnh néi dung. - §¹i diÖn nhãm ghi ý kiÕn cña nhãm m×nh vµo b¶ng cña GV. - C¸c nhãm nhËn xÐt vµ bæ sung ý kiÕn. - HS theo dâi tù söa ch÷a nÕu cÇn.. - GV tæng kÕt ý kiÕn cña c¸c nhãm thông báo đó là những đặc điểm thể hiÖn sù hoµn chØnh h×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh. - GV yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng ë SGK trang 180. - GV kÎ s½n b¶ng nµy trªn b¶ng phô. - GV lu ý nÕu cã ý kiÕn nµo cha thèng nhất thì cho các nhóm tiếp tục trao đổi. - GV cho HS theo dâi b¶ng kiÕn thøc chuÈn. Bảng 2: Sự sinh sản hữu tính và tập tính chăm sóc con ở động vật.

(145) Tªn loµi. Ph¸t triÓn Thô tinh Sinh s¶n ph«i Ngoµi §Î trøng BiÕn th¸i. Trai s«ng Ch©u chÊu. Ngoµi. §Î trøng. Ngoµi. §Î trøng. Ngoµi. §Î trøng. Trong. §Î trøng. Trong. §Î trøng. Trong. §Î con. C¸ chÐp ếch đồng Th»n l»n bãng ®u«i dµi Chim bå c©u Thá. TËp tÝnh b¶o TËp tÝnh vÖ trøng nu«i con Không đào Con non hang lµm tæ (Êu trïng) tù kiÕm måi BiÕn th¸i Trøng trong Con non tù hốc đất kiÕm ¨n Trùc tiÕp Kh«ng lµm tæ Con non tù (kh«ng nhau kiÕm måi thai) BiÕn th¸i Không đào ấu trùng tự hang, lµm tæ kiÕm måi Trùc tiÕp §µo hang Con non tù (kh«ng nhau kiÕm måi thai) Trùc tiÕp Lµm tæ, Êp B»ng s÷a (kh«ng nhau trøng diÒu, mím thai) måi Trùc tiÕp (cã Lãt æ B»ng s÷a nhau thai) mÑ. - Dựa vào bảng trên, trao đổi nhóm trả - Các nhóm tiếp tục trao đổi, trả lời câu lêi c©u hái: hái - Yêu cầu nêu đợc: - Thụ tinh trong u việt hơn so với thụ + Thụ tinh trong, số lợng trứng đợc thụ tinh ngoµi nh thÕ nµo? tinh nhiÒu. - Sự đẻ con tiến hoá hơn so với đẻ + Phôi phát triển trong cơ thể mẹ an trøng nh thÕ nµo? toµn h¬n. - T¹i sao sù ph¸t triÓn trùc tiÕp l¹i tiÕn + Ph¸t triÓn trùc tiÕp tØ lÖ con non sèng bé h¬n so víi ph¸t triÓn gi¸n tiÕp? cao h¬n. - Tại sao hình thức thai sinh là tiến + Con non đợc nuôi dỡng tốt, tập tính hoá nhất trong giới động vật? cña thó ®a d¹ng, thÝch nghi cao. - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña c¸c nhãm - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm để các nhóm khác theo dõi. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV thông báo ý kiến đúng, từ đó yêu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn; sù hoµn chØnh c¸c h×nh thøc sinh s¶n. KÕt luËn: - Sù hoµn chØnh dÇn c¸c h×nh thøc sinh s¶n thÓ hiÖn: + Tõ thô tinh ngoµi  thô tinh trong. + Đẻ nhiều trứng  đẻ ít trứng  đẻ con. + Ph«i ph¸t triÓn cã biÕn th¸i  ph¸t triÓn trùc tiÕp kh«ng cã nhau thai  ph¸t triÓn trùc tiÕp cã nhau thai. + Con non không đợc nuôi dỡng  đợc nuôi dỡng bằng sữa mẹ  đợc học tập thÝch nghi víi cuéc sèng. 4. Cñng cè Gv khái quát toàn bài.

(146) HS: nhắc lại phần ghi nhớ 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Ôn tập đặc điểm chung các ngành động vật đã học. IV. Rút kinh nghiệm: .................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................... Ký duyệt:.............................. TuÇn 31 TiÕt 59. Ngµy so¹n:................................ Ngµy d¹y: ................................. Bài 55: Cây phát sinh giới động vật. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nêu đợc bằng chứng chứng minh mối quan hệ giữa các nhóm động vật lµ c¸c di tÝch ho¸ th¹ch. - HS đọc đợc vị trí quan hệ họ hàng của các nhóm động vật trên cây phát sinh động vật. 2. KÜ n¨ng - KÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh - Kĩ năng hoạt động nhóm. - Rèn kĩ năng hợp tác lắng nghe tích cực và chia sẻ thông tin quan sát đợc 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. chuÈn bÞ. - Gv: - Tranh sơ đồ hình 56.1 SGK. - Tranh cây phát sinh giới động vật. - HS : - Häc bµi theo híng dÉn III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Sù hoµn chØnh dÇn c¸c h×nh thøc sinh s¶n thÓ hiÖn nh thÕ nµo? 3. Bµi míi VB: Chúng ta đã học qua các ngành động vật không xơng sống và động vật có xơng sống, thấy đợc sự hoàn chỉnh về cấu tạo và chức năng. Song giữa các ngành động vật đó có quan hệ với nhau nh thế nào? Hoạt động 1: Bằng chứng về quan hệ giữa các nhóm động vật Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yªu cÇu häc sinh: - Cá nhân tự đọc thông tin mục bảng,.

(147) Nghiªn cøu SGK, quan s¸t tranh, h×nh quan s¸t c¸c h×nh 56.1; 56.2 trang 182182 SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: 183 SGK. - Th¶o luËn nhãm theo c¸c c©u hái, yªu + Làm thế nào để biết các nhóm động cầu nêu đợc: vËt cã mèi quan hÖ víi nhau? + Di tÝch ho¸ th¹ch cho biÕt quan hÖ các nhóm động vật. - Yªu cÇu HS: + Lìng c cæ – c¸ v©y ch©n cæ cã v¶y, + Đánh dấu đặc điểm của lỡng c cổ vây đuôi, nắp mang. giống với cá vây chân cổ và đặc điểm + Lỡng c cổ – lỡng c ngày nay có 4 cña lìng c cæ gièng lìng c ngµy nay. chi, 5 ngãn. + Đánh dấu đặc điểm của chim cổ + Chim cổ giống bò sát: có răng, có gièng bß s¸t vµ chim ngµy nay. vuốt, đuôi dài có nhiều đốt. + Chim cæ gièng chim hiÖn nay: cã c¸nh, l«ng vò. - Những đặc điểm giống và khác nhau + Nói lên nguồn gốc của động vật. nãi lªn ®iÒu g× vÒ mèi quan hÖ hä hµng VD: C¸ v©y ch©n cæ cã thÓ lµ tæ tiªn giữa các nhóm động vật? cña Õch nh¸i. - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña c¸c nhãm - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ cña lªn b¶ng. nhãm. - GV nhËn xÐt vµ th«ng b¸o ý kiÕn - Th¶o luËn toµn líp vµ thèng nhÊt ý đúng của nhóm. kiÕn. - GV cho HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Di tích hoá thạch của các động vật cổ có nhiều đặc điểm giống động vật ngày nay. - Những loài động vật mới đợc hình thành có đặc điểm giống tổ tiên của chúng. Hoạt động 2: Cây phát sinh giới động vật Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV gi¶ng: nh÷ng c¬ thÓ cã tæ chøc cµng gièng nhau ph¶n ¸nh quan hÖ nguån gèc cµng gÇn nhau. - GV yêu cầu: HS quan sát hình, đọc - Cá nhân HS tự đọc thông tin trong SGK, trao đổi nhóm, trả lời câu hỏi: SGK vµ quan s¸t h×nh 56.3 trang 183. - Thảo luận nhóm, yêu cầu nêu đợc: - Cây phát sinh động vật biểu thị điều + Cho biết mức độ quan hệ họ hàng của g×? các nhóm động vật. - Mức độ quan hệ họ hàng đợc thể hiện + Nhóm có vị trí gần nhau, cùng nguồn trªn c©y ph¸t sinh nh thÕ nµo? gèc cã quan hÖ hä hµng gÇn h¬n nhãm ë xa. - T¹i sao khi quan s¸t c©y ph¸t sinh l¹i + V× kÝch thíc trªn c©y ph¸t sinh lín biết đợc số lợng loài của nhóm động thì số loài đông. vật nào đó? - Ngµnh ch©n khíp cã quan hÖ hä + Ch©n khíp cã quan hÖ gÇn víi th©n hµng víi ngµnh nµo? mÒm h¬n..

(148) - Chim vµ thó cã quan hÖ víi nhãm nµo? - GV ghi tãm t¾t phÇn tr¶ lêi cña nhãm lªn b¶ng: - ý kiến bổ sung cần đợc gạch chân để HS tiÖn theo dâi. - GV hỏi: Vì sao lựa chọn các đặc điểm đó? Hay: chọn các đặc điểm đó dùa trªn c¬ së nµo? - GV giảng: Khi một nhóm động vật míi xuÊt hiÖn, chóng ph¸t sinh biÕn dÞ cho phï hîp víi m«i trêng vµ dÇn dÇn thÝch nghi. Ngµy nµy do khÝ hËu æn định, mỗi loài tồn tại có cấu tạo thích nghi riªng víi m«i trêng. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.. + Chim vµ thó gÇn víi bß s¸t h¬n c¸c loµi kh¸c. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS cã thÓ th¾c m¾c t¹i sao ngµy nay vẫn còn tồn tại những động vật có cấu tạo phức tạp nh động vật có xơng sống bên cạnh động vật nguyên sinh có cấu tạo rất đơn giản?. KÕt luËn: - Cây phát sinh động vật phản ánh quan hệ họ hàng giữa các loài sinh vật. 4. Cñng cè - GV dùng tranh cây phát sinh động vật để yêu cầu HS trình bày mối quan hệ họ hàng giữa các nhóm động vật. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Kẻ phiếu học tập: “Sự thích nghi của động vật ở môi trờng đới lạnh và hoang mạc đới nóng” vào vở. IV. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. ---------------------------------------------------------------TiÕt 60. Ngµy so¹n:................................ Ngµy d¹y: ................................. Chơng 8 - Động vật và đời sống con ngời Bµi 57: §a d¹ng sinh häc. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh hiểu đợc đa dạng sinh học thể hiện ở số loài, khả năng thích nghi cao của động vật với các điều kiện sống khác nhau. 2. KÜ n¨ng - Kĩ năng quan sát, so sánh, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch m«n häc, kh¸m ph¸ tù nhiªn. II. chuÈn bÞ.

(149) - GV: - Tranh sơ đồ hình 58.1; 58.2 SGK. - T liệu thêm về động vật ở đới lạnh và đới nóng. - HS: - Häc bµi theo híng dÉn III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Cây phát sinh động vật biểu thị điều gì? 3. Bµi míi VB: GV cho HS nêu những nơi phân bố của động vật, vì sao động vật phân bè ë mäi n¬i?  t¹o nªn sù ®a d¹ng. Hoạt động 1: Sự đa dạng sinh học Hoạt động của GV - Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK trang 185 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Sù ®a d¹ng sinh häc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? - V× sao cã sù ®a d¹ng vÒ loµi? - GV nhận xét ý kiến đúng sai của các nhãm. - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.. Hoạt động của HS - Cá nhân HS tự đọc thông tin trong SGK, trao đổi nhóm, yêu cầu nêu đợc: + §a d¹ng biÓu thÞ b»ng sè loµi. + §éng vËt thÝch nghi rÊt cao víi ®iÒu kiÖn sèng. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - Sù ®a d¹ng sinh häc biÓu thÞ b»ng sè lîng loµi. - Sự đa dạng loài là do khả năng thích nghi của động vật với điều kiện sống khác nhau. Hoạt động 2: Đa dạng sinh học của động vật ở môi trờng đới lạnh và hoang mạc đới nóng Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, trao - Cá nhân HS đọc thông tin trong SGK đổi nhóm và hoàn thành phiếu học tập. trang 185, 186 và ghi nhớ kiến thức. - GV kÎ lªn b¶ng phiÕu häc tËp. - Trao đổi nhóm theo các nội dung trong phiÕu häc tËp. - Thèng nhÊt ý kiÕn tr¶ lêi: + Nét đặc trng của khí hậu + Cấu tạo rất phù hợp với khí hậu để tån t¹i. + TËp tÝnh kiÕm ¨n, di chuyÓn, ho¹t động, tự vệ đặc biệt. - Yªu cÇu c¸c nhãm ch÷a phiÕu häc - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn b¶ng ghi c©u tËp. tr¶ lêi cña nhãm m×nh. - GV ghi ý kiÕn bæ sung vµo bªn c¹nh. - C¸c nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ - Dựa vào đâu để lựa chọn câu trả lời? sung. - GV lu ý: Nếu còn ý kiến khác nhau, - Yêu cầu HS trả lời đợc: GV nên gợi ý câu trả lời để HS lựa + Dựa vào tranh vẽ.

(150) chọn ý đúng. + T liÖu tù su tÇm - GV nhận xét nội dung đúng, sai của + Thông tin trên phim ảnh. c¸c nhãm, yªu cÇu HS quan s¸t phiÕu chuÈn kiÕn thøc. KhÝ hËu. Đặc điểm của động vật CÊu - Bé l«ng dµy t¹o - Mì díi da dµy. - KhÝ hËu (1) cùc l¹nh M«i tr- - §ãng b¨ng ờng đới quanh năm Tập l¹nh - Mïa hÌ rÊt tÝnh ng¾n - KhÝ hËu CÊu rÊt nãng vµ t¹o kh« - RÊt Ýt vùc níc vµ ph©n bè xa nhau (2) M«i trêng hoang mạc đới nãng. TËp tÝnh. - L«ng mµu tr¾ng (mùa đông) - Ngủ trong mùa đông - Di c về mùa đông - Hoạt động ban ngày trong mïa hÌ - Th©n cao, mãng rộng, đệm thịt dày - Ch©n dµi - Bớu mỡ lạc đà - Mµu l«ng nh¹t, gièng mµu c¸t - Mçi bíc nh¶y cao, xa - Di chuyÓn b»ng c¸ch qu¨ng th©n - Hoạt động vào ban đêm - Kh¶ n¨ng ®i xa. Vai trò của các đặc ®iÓm thÝch nghi - Gi÷ nhiÖt cho c¬ thÓ - Gi÷ nhiÖt, dù tr÷ n¨ng lîng, chèng rÐt - LÉn víi mµu tuyÕt che m¾t kÎ thï - TiÕt kiÖm n¨ng lîng - Tr¸nh rÐt, t×m n¬i Êm ¸p - Thêi tiÕt Êm h¬n - VÞ trÝ c¬ thÓ cao, không bị lún, đệm thịt dày để chống nóng. - VÞ trÝ ë cao so víi c¸t nãng, nh¶y xa h¹n chÕ ¶nh hëng cña c¸t nãng - N¬i dù tr÷ níc - DÔ lÈn trèn kÎ thï - H¹n chÕ tiÕp xóc víi c¸t nãng - H¹n chÕ tiÕp xóc víi c¸t nãng - Thêi tiÕt dÞu m¸t h¬n. - T×m níc v× vùc níc ë rÊt xa nhau - Khả năng chịu khát - Thời gian tìm đợc nớc - Chui róc s©u trong rÊt l©u c¸t - Chèng nãng - GV yêu cầu HS tiếp tục trao đổi - HS dựa vào nội dung trong phiếu học nhãm, tr¶ lêi c©u hái: tập để trao đổi nhóm, yêu cầu: - Nhận xét gì về cấu tạo và tập tính + Cấu tạo và tập tính thích nghi cao độ của động vật ở môi trờng đới lạnh và với môi trờng. hoang mạc đới nóng? - Vì sao ở 2 vùng này số loại động vật + Đa số động vật không sống đợc, chỉ rÊt Ýt? có một số loài có cấu tạo đặc biệt thích nghi. - Nhận xét về mức độ đa dạng của + Mức độ đa dạng rất thấp. động vật ở 2 môi trờng này? - Tõ ý kiÕn cña c¸c nhãm, GV tæng kÕt - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy, c¸c l¹i vµ cho HS rót ra kÕt luËn. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung..

(151) KÕt luËn: - Sự đa dạng của các động vật ở môi trờng đặc biệt rất thấp. - Chỉ có những loài có khả năng chịu đựng cao thì mới tồn tại đợc. 4. Cñng cè - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Câu 1: Chọn những đặc điểm của gấu trắng thích nghi với môi trờng đới lạnh: a. Bé l«ng mµu tr¾ng b. Thức ăn chủ yếu là động vật c. Di c về mùa đông d. Líp mì díi da rÊt dµy e. Bộ lông đổi màu trong mùa hè f. Ngủ suốt mùa đông. Câu 2: Chuột nhảy ở hoang mạc đới nóng có chân dài để: a. §µo bíi thøc ¨n b. T×m nguån níc c. C¬ thÓ cao so víi mÆt c¸t nãng vµ nh¶y xa Câu 3: Đa dạng sinh học ở môi trờng đới lạnh và hoang mạc đới nóng rất thấp v×: a. Động vật ngủ đông dài b. Sinh s¶n Ýt c. KhÝ hËu rÊt kh¾c nghiÖt. §¸p ¸n: C©u 1: a, d, f C©u 2: c C©u 3: c 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. IV. Rót kinh nghiÖm. .................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................................................... Ký duyÖt:.......................................... --------------------------------------------------------------------------------. TuÇn 32. Ngµy so¹n:.............................. Ngµy d¹y: …………………...

(152) TiÕt 61 Bµi 58: §a d¹ng sinh häc (tiÕp) I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh thấy đợc sự đa dạng sinh học ở môi trờng nhiệt đới gió mùa cao hơn ở đới lạnh và hoang mạc đới nóng là do khí hậu phù hợp với mọi loài sinh vật. - Học sinh chỉ ra đợc những lợi ích của đa dạng sinh học trong đời sống, nguy cơ suy gi¶m vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc. 2. KÜ n¨ng - KÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp, suy luËn. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ tài nguyên đất nớc. II. chuÈn bÞ : - GV : - T liÖu vÒ ®a d¹ng sinh häc. - HS : - Häc bµi theo híng dÉn III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Sự đa dạng của động vật ở môi trờng đới lạnh và đới nóng? 3. Bµi míi VB: Sự đa dạng sinh học ở môi trờng nhiệt đới gió mùa khác với các môi trêng kh¸c nh thÕ nµo? Hoạt động 1: Đa dạng sinh học ở môi trờng nhiệt đới gió mùa Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK - Cá nhân tự đọc thông tin trong bảng néi dung b¶ng 189, theo dâi vÝ dô trong ghi nhí kiÕn thøc vÒ c¸c loµi r¾n. mét ao th¶ c¸. - Chó ý c¸c tÇng níc kh¸c nhau trong VD: nhiÒu loµi c¸ sèng trong ao, cã ao. loµi kiÕm ¨n ë tÇng níc mÆt (c¸ mÌ…) một số loài kiếm ăn ở tầng đáy (trạch, - Thảo luận thống nhất ý kiến hoàn cá quả…) một số sống ở đáy bùn (l - thành câu trả lời. ¬n…). Th¶o luËn vµ tr¶ lêi: - Yêu cầu nêu đợc: - §a d¹ng sinh häc ë m«i trêng nhiÖt + §a d¹ng thÓ hiÖn ë sè loµi rÊt nhiÒu. đới gió mùa thể hiện nh thế nào? - Vì sao trên đồng ruộng gặp 7 loài rắn + Các loài cùng sống tận dụng đợc cïng sèng mµ kh«ng hÒ c¹nh tranh víi nguån thøc ¨n. nhau? - Vì sao nhiều loài cá lại sống đợc trong cïng mét ao? - T¹i sao sè lîng loµi ph©n bè mét n¬i + Chuyªn ho¸, thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn l¹i cã thÓ rÊt nhiÒu? sèng. - GV đánh giá ý kiến của các nhóm. - Vì sao số lợng loài động vật ở môi tr- - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm ờng nhiệt đới nhiều hơn so với đới khác nhận xét, bổ sung. nóng và đới lạnh? - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn..

(153) - GV lu ý: Do động vật thích nghi đợc với khí hậu ổn định. KÕt luËn: - Sự đa dạng sinh học của động vật ở môi trờng nhiệt đới gió mùa rất phong phú. - Sè lîng loµi nhiÒu do chóng thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng. Hoạt động 2: Những lợi ích của đa dạng sinh học Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và - Cá nhân tự đọc thông tin trong SGK tr¶ lêi c©u hái: trang 190 vµ ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm, yêu cầu nêu đợc giá trÞ tõng mÆt cña ®a d¹ng sinh häc. - Sù ®a d¹ng sinh häc mang l¹i lîi Ých + Cung cÊp thùc phÈm: nguån dinh dg× vÒ thùc phÈm, dîc phÈm…? ìng chñ yÕu cña con ngêi. + Dợc phẩm: Một số bộ phận của động vËt lµm thuèc cã gi¸ trÞ: x¬ng, mËt… - GV cho c¸c nhãm tr¶ lêi vµ bæ sung + Trong n«ng nghiÖp: cung cÊp ph©n cho nhau: bãn, søc kÐo. - Trong giai đoạn hiện nay đa dạng + Các giá trị khác: làm cảnh, đồ mĩ sinh học còn có giá gì đối với sự tăng nghệ, làm giống. trởng kinh tế của đất nớc? - Đại diện nhóm trình bày đáp án, - GV th«ng b¸o thªm: nhãm kh¸c bæ sung. + Đa dạng sinh học là điều kiện đảm - HS nêu đợc: giá trị xuất khẩu mang bảo phát triển ổn định tính bền vững lại lợi nhuận cao, và tăng uy tín trên thị cña m«i trêng, h×nh thµnh khu du lÞch. trêng thÕ giíi. + C¬ së h×nh thµnh c¸c hÖ sinh th¸i VD: C¸ basa, t«m hïm, t«m cµng đảm bảo sự chu chuyển oxi, giảm xói xanh… mßn. + Tạo cơ sở vật chất để khai thác nguyªn liÖu. KÕt luËn: - Sự đa dạng sinh học mang lại giá trị kinh tế lớn cho đất nớc. Hoạt động 3: Nguy cơ suy giảm đa dạng sinh học vµ viÖc b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin - Cá nhân tự đọc thông tin trong SGK SGK kÕt hîp víi hiÓu biÕt thùc tÕ, trao trang 190, ghi nhí kiÕn thøc. đổi nhóm để trả lời câu hỏi: - Trao đổi nhóm nêu đợc: - Nguyên nhân nào dẫn đến sự suy + ý thức của ngời dân: đốt rừng, làm ngiảm đa dạng sinh học ở Việt Nam và ơng, săn bắn bừa bãi… thÕ giíi? + Nhu cÇu ph¸t triÓn cña x· héi; x©y dựng đô thị, lấy đất nuôi thuỷ sản… - Chóng ta cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p + BiÖn ph¸p: gi¸o dôc, tuyªn truyÒn nào để bảo vệ đa dạng sinh học? bảo vệ động vật, cấm săn bắn, chống ô nhiÔm… - Các biện pháp bảo vệ đa dạng sinh + Cơ sở khoa học: động vật sống cần häc dùa trªn c¬ së khoa häc nµo? cã m«i trêng g¾n liÒn víi thùc vËt, mïa - GV cho các nhóm trao đổi đáp án, sinh sản. hoµn thµnh c©u tr¶ lêi. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm.

(154) - GV liªn hÖ thùc tÕ: - Hiện nay chúng ta đã và sẽ làm gì để b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc? - GV cho HS tù rót ra kÕt luËn.. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Yêu cầu nêu đợc: + Nghiêm cấm bắt giữ động vật quý hiÕm. + Xây dựng khu bảo tồn động vật. + Nhân nuôi động vật có giá trị.. KÕt luËn: - §Ó b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc cÇn: + Nghiªm cÊm khai th¸c rõng bõa b·i. + Thuần hoá, lai tạo giống để tăng độ đa dạng sinh học và độ đa dạng về loµi. 4. Cñng cè - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Tìm hiểu thêm về đa dạng sinh học trên đài báo. IV. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. -----------------------------------------------------------------------------------TiÕt 62 Ngµy so¹n:........................... Ngµy d¹y: ............................ Bài 59: Biện pháp đấu tranh sinh học I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc khái niệm đấu tranh sinh học. - Thấy đợc các biện pháp chính trong đấu tranh sinh học là sử dụng các loại thiên địch. - Nêu đợc những u điểm và nhợc điểm của biện pháp đấu tranh sinh học. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, t duy, tæng hîp. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật, môi trờng. II. §å dïng d¹y vµ häc. - GV: - HS:. - Tranh h×nh 59.1 SGK. - T liệu về đấu tranh sinh học. - §äc tríc bµi ë nhµ.. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc? 3. Bµi míi VB: Trong thiên nhiên, để tồn tại, các loài động vật có mối quan hệ với nhau. Con ngời đã lợi dụng mối quan hệ này để mang lại lợi ích cho con ngời..

(155) Hoạt động 1: Thế nào là biện pháp đấu tranh sinh học Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS nghiên cứu thông tin SGK - Cá nhận tự đọc thông tin SGK trang vµ tr¶ lêi c©u hái: 192 và trả lời. Yêu cầu nêu đợc: - Thế nào là đấu tranh sinh học? Cho + Dùng sinh vật tiêu diệt sinh vật gây ví dụ về đấu tranh sinh học? h¹i. - GV bổ sung thêm kiến thức để hoàn VD: Mèo diệt chuột. thiện khái niệm đấu tranh sinh học. - GV gi¶i thÝch: sinh vËt tiªu diÖt sinh vật có hại gọi là thiên địch. - GV thông báo các biện pháp đấu tranh sinh häc. KÕt luËn: - §Êu tranh sinh häc lµ biÖn ph¸p sö dông sinh vËt hoÆc s¶n phÈm cña chóng nh»m ng¨n chÆn hoÆc gi¶m bít thiÖt h¹i do c¸c sinh vËt cã h¹i g©y ra. Hoạt động 2: Những biện pháp đấu tranh sinh học. Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t h×nh 59.1 vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV kÎ phiÕu häc tËp lªn b¶ng.. Hoạt động của HS - Cá nhân tự đọc thông tin trong SGK trang 192, 193 vµ ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm, hoàn thành phiếu học tËp. - Yêu cầu nêu đợc: + Thiên địch tiêu diệt sinh vật có hại là phæ biÕn. - GV gọi các nhóm lên viết kết quả trên + Thiên địch gián tiếp đẻ ấu trùng tiêu b¶ng. diÖt trøng. - GV ghi ý kiến bổ sung của nhóm để + Gây bệnh cho sinh vật để tiêu diệt. HS so s¸nh kÕt qu¶ vµ lùa chän ph¬ng - §¹i diÖn nhãm ghi kÕt qu¶ cña nhãm. án đúng. - GV thông báo kết quả đúng của các - Nhóm khác bổ sung ý kiến. nhãm vµ yªu cÇu theo dâi phiÕu kiÕn thøc chuÈn. - GV tổng kết ý kiến đúng của các - Các nhóm tự sửa chữa phiếu. nhãm, cho HS rót ra kÕt luËn.. BiÖn ph¸p. Thiên địch tiêu diệt sinh vËt g©y h¹i. - MÌo (1) - C¸ cê (2) Tªn thiªn - S¸o (3) địch - KiÕn vèng (4) - Bä rïa (5) - DiÒu h©u (6) Loµi sinh vËt - Chuét (1). Thiên địch đẻ Sö dông vi khuÈn trøng kÝ sinh vµo g©y bÖnh truyÒn sinh vËt g©y h¹i nhiÔm diÖt sinh vËt hay trøng s©u h¹i g©y h¹i - Ong mắt đỏ (1) - Vi khuÈn My«ma - Êu trïng cña b- vµ Calixi (1) ớm đêm (2) - NÊm b¹ch d¬ng vµ nÊm lôc c¬ng (2) - Trøng s©u x¸m - Thá (1).

(156) bÞ tiªu diÖt. - Bä gËy, Êu trïng s©u (1) bä (2) - X¬ng rång (2) - S©u bä ban ngµy (3) - S©u h¹i cam (4) - RÖp s¸p (5) - Chuét ban ngµy (6). - Bä xÝt (2).. - GV yªu cÇu HS: - Yêu cầu nêu đợc: + Giải thích biện pháp gây vô sinh để + Ruồi làm loét da trâu, bò  giết chết diÖt sinh vËt g©y h¹i. tr©u, bß. + Ruåi khã tiªu diÖt. - GV thông báo thêm một số thông tin: + Tuyệt sản ở ruồi đực thì ruồi cái có VD ë Hawai, c©y c¶nh Lantana ph¸t giao phối trứng không đợc thụ tinh  triÓn nhiÒu th× cã h¹i. Ngêi ta nhËp vÒ 8 ruåi tù bÞ tiªu diÖt. lo¹i s©u bä tiªu diÖt Lantana. Khi - Mét HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c bæ sung. Lantana bÞ tiªu diÖt ¶nh hëng tíi chim s¸o ¨n qu¶ c©y nµy. Chim s¸o ¨n s©u Cirphis gây hại cho đồng cỏ, ruộng lúa l¹i ph¸t triÓn. - GV cho HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Có 3 biện pháp đấu tranh sinh học: + Thiên địch tiêu diệt sinh vật gây hại. + Thiên đich đẻ trứng kí sinh vào sinh vật gây hại hay trứng sâu hại. + Sö dông vi khuÈn g©y bÖnh truyÒn nhiÔm diÖt sinh vËt g©y h¹i. Hoạt động 3: Những u điểm và hạn chế của biện pháp đấu tranh sinh học Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS nghiên cứu SGK, trao đổi - Mỗi cá nhân tự thu thập kiến thức ở nhãm tr¶ lêi c©u hái: th«ng tin trong SGk trang 194. - Đấu tranh sinh học có những u điểm - Trao đổi nhóm, yêu cầu nêu đợc: g×? + §Êu tranh sinh häc kh«ng g©y « - Hạn chế của biện pháp đấu tranh nhiễm môi trờng và tránh hiện tợng sinh häc lµ g×? kh¸ng thuèc. + H¹n chÕ: mÊt c©n b»ng trong quÇn - GV ghi tóm tắt ý kiến của các nhóm, xã, thiên địch không quen khí hậu sẽ nÕu ý kiÕn cha thèng nhÊt th× cho HS kh«ng ph¸t huy t¸c dông. §éng vËt ¨n tiÕp tôc th¶o luËn. s©u h¹i, ¨n lu«n h¹t cña c©y. - GV tæng kÕt ý kiÕn cña c¸c nhãm, - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm cho HS rót ra kÕt luËn. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - Ưu điểm của biện pháp đấu tranh sinh học: tiêu diệt nhiều sinh vật gây h¹i, tr¸nh « nhiÔm m«i trêng. - Nhîc ®iÓm: + Đấu tranh sinh học chỉ có hiệu quả ở nơi có khí hậu ổn định. + Thiên địch không diệt đợc triệt để sinh vật có hại. 4. Cñng cè - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK..

(157) 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Kẻ bảng: một số động vật quý hiếm ở Việt Nam, SGK trang 196 vào vở. IV. Rót kinh nghiÖm. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. Ký duyÖt:............................... -------------------------------------------------------------------------------. TuÇn 33 TiÕt 63. Ngµyso¹n:........................ Ngµy d¹y........................ Bµi 60: §éng vËt quý hiÕm. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc khái niệm về động vật quý hiếm. - Thấy đợc mức độ tuyệt chủng của các động vật quý hiếm ở Việt Nam. - Đề ra các biện pháp bảo vệ động vật quý hiếm. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật quý hiếm. II. chuÈn bÞ. - GV: - Tranh một số động vật quý hiếm. - HS: - Một số t liệu về động vật quý hiếm. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Các biện pháp đấu tranh sinh học? 3. Bµi míi VB: Trong tự nhiên có một số loài động vật có giá trị đặc biệt nhng lại có nguy cơ bị tuyệt chủng. Đó là những động vật nh thế nào? Hoạt động 1: Thế nào là động vật quý hiếm?.

(158) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS nghiên cứu SGk và trả lời - HS đọc thông tin trong SGK trang c©u hái: 196, thu nhËn kiÕn thøc. - Yêu cầu nêu đợc: - Thế nào gọi là động vật quý hiếm? - Kể tên một số động vật quý hiếm mà + Động vật quý hiếm có giá trị kinh tế. em biÕt? + KÓ 5 loµi. - GV lu ý phân tích thêm về động vật quý hiÕm: võa cã nhiÒu gi¸ trÞ vµ cã sè - HS l¾ng nghe. lîng Ýt. - §¹i diÖn HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c - GV thông báo thêm cho HS về động nhận xét, bổ sung. vật quý hiếm nh: sói đỏ, bớm phợng cánh đuôi nheo, phợng hoàng đất… - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Động vật quý hiếm là những động vật có giá trị nhiều mặt và có số lợng giảm sót. Hoạt động 2: Ví dụ minh hoạ các cấp độ tuyệt chủng của động vật quý hiếm ở Việt Nam Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc các câu lựa chọn, - HS hoạt động độc lập với SGK, hoàn quan sát hình SGK trang 197 và hoàn thành bảng 1, xác định các giá trị chính thành bảng 1: “ Một số động vật quý của các động vật quý hiếm ở Việt Nam. hiÕm ë ViÖt Nam” - Một vài HS lên ghi kết quả để hoàn - GV kẻ bảng 1 để HS chữa bài. thµnh b¶ng 1. - Nên gọi nhiều HS để phát huy tính - HS khác theo dõi, nhận xét, bổ sung. tÝch cùc cña HS. - GV thông báo ý kiến đúng, phân tích - Sửa chữa nếu cần. kiến thức để HS lựa chọn cho đúng. Bảng 1: Một số động vật quý hiếm ở Việt Nam Tên động vật Cấp độ đe doạ STT Giá trị của động vật quý hiếm quý hiÕm tuyÖt chñng 1 èc xµ cõ RÊt nguy cÊp Kü nghÖ kh¶m trai Nguy cÊp 2 Tôm hùm đá Thùc phÈm ngon, xuÊt khÈu SÏ nguy cÊp 3 Cµ cuèng Thực phẩm, đặc sản gia vị SÏ nguy cÊp 4 C¸ ngùa gai Dîc liÖu ch÷a bÖnh hen Nguy cÊp 5 Rïa nói vµng Dợc liệu, đồ kĩ nghệ Ýt nguy cÊp 6 Gµ l«i tr¾ng Động vật đặc hữu, làm cảnh Ýt nguy cÊp 7 Khíu ®Çu ®en Ýt nguy cÊp Động vật đặc hữu, làm cảnh 8 Sóc đỏ ThÈm mÜ, lµm c¶nh RÊt nguy cÊp 9 H¬u x¹ Dîc liÖu s¶n xuÊt níc hoa Ýt nguy cÊp 10 KhØ vµng Gi¸ trÞ dîc liÖu, vËt mÉu trong y häc. Qua b¶ng nµy yªu cÇu HS cho biÕt: - Cá nhân dựa vào bảng 1 đã hoàn thành, yêu cầu nêu đợc: - §éng vËt quý hiÕm cã gi¸ trÞ g×? + Gi¸ trÞ nhiÒu mÆt cña qu¸ tr×nh sèng. - Em có nhận xét gì về cấp độ đe doạ + Một số loài có nguy cơ tuyệt chủng tuyệt chủng của động vật quý hiếm? rÊt cao, tuú vµo gi¸ trÞ sö dông cña con ngêi..

(159) - Hãy kể thêm động vật quý hiếm khác + Sao la, tê giác một sừng, phợng mµ em biÕt? hoàng đất. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Cấp độ tuyệt chủng của động vật quý hiếm ở Việt Nam đợc biểu thị: rất nguy cÊp, nguy cÊp, Ýt nguy cÊp vµ sÏ nguy cÊp. Hoạt động 3: Bảo vệ động vật quý hiếm Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV nªu c©u hái: - C¸ nh©n tù hoµn thiÖn c©u tr¶ lêi, yªu cầu nêu đợc: - Vì sao phải bảo vệ động vật quý + Bảo vệ động vật quý hiếm vì chúng hiÕm? cã nguy c¬ tuyÖt chñng. - Cần có những biện pháp gì để bảo vệ + Cấm săn bắn, bảo vệ môi trờng sống động vật quý hiếm? cña chóng… - Mét sè HS tr¶ lêi, HS kh¸c nhËn xÐt, - GV yªu cÇu HS liªn hÖ b¶n th©n: ph¶i bæ sung. làm gì để bảo vệ động vật quý hiếm? - Yªu cÇu: + Tuyên truyền giá trị của các động vật - GV cho HS rót ra kÕt luËn. quý hiÕm. + Th«ng b¸o nguy c¬ tuyÖt chñng cña động vật quý hiếm. KÕt luËn: - Các biện pháp bảo vệ động vật quý hiếm: + B¶o vÖ m«i trêng sèng + Cấm săn bắn, buôn bán, giữ trái phép động vật quý hiếm. + Chăn nuôi, chăm sóc đầy đủ. + X©y dùng khu dù tr÷ thiªn nhiªn. 4. Cñng cè - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: + Thế nào là động vật quý hiếm? + Phải bảo vệ động vật quý hiếm nh thế nào? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Tìm hiểu động vật có giá trị kinh tế ở địa phơng. VI. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................................................... TiÕt 64. Ngµy so¹n:........................ Ngµy d¹y: ......................... Bài 61: Tìm hiểu một số động vật có tầm quan trọng ở địa phơng (tiết 1). I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh tìm hiểu thông tin từ sách báo, thực tế sản xuất ở địa phơng để bổ sung kiến thức về một số động vật có tầm quan trọng thực tế ở địa phơng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc..

(160) 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. chuÈn bÞ. - HS: Su tầm thông tin về một số loài động vật có giá trị kinh tế ở địa phơng. - GV: Híng dÉn viÕt b¸o c¸o. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu các biện pháp bảo vệ động vật quý hiếm? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Hớng dẫn cách thu thập thông tin - GV yªu cÇu: + Hoạt động theo nhóm 6 ngời. + XÕp l¹i néi dung c¸c th«ng tin cho phï hîp víi yªu cÇu. a. Tên loài động vật cụ thể VD: T«m, c¸, gµ, lîn, bß, t»m, c¸ sÊu… b. §Þa ®iÓm Chăn nuôi tại gia đình hay địa phơng nào.. - Điều kiện sống của loài động vật đó bao gồm: khí hậu và nguồn thức ăn. - Điều kiện sống khác đặc trng của loài: VD: - Bß cÇn b·i ch¨n th¶ - T«m c¸ cÇn mÆt níc réng. c. C¸ch nu«i - Lµm chuång tr¹i : + Đủ ấm về mùa đông + Tho¸ng m¸t vÒ mïa hÌ - Sè lîng loµi, c¸ thÓ (cã thÓ nu«i chung c¸c gia sóc, gia cÇm) - C¸ch ch¨m sãc: + Lîng thøc ¨n, lo¹i thøc ¨n + C¸ch chÕ biÕn: ph¬i kh«, lªn men, nÊu chÝn… + Thêi gian ¨n: - Thêi k× vç bÐo - Thêi k× sinh s¶n - Nu«i dìng con non + VÖ sinh chuång tr¹i: gi¸ trÞ t¨ng träng + Sè kg trong 1 th¸ng VD: Lîn 20 kg/th¸ng Gµ 1,2 kg/th¸ng 4. Cñng cè - GV cñng cè néi dung bµi - Nhận xét, đánh giá phần thực hành. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ néi dung phÇn tiÕp theo. VI. Rót kinh nghiÖm. .................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................... Ký duyÖt:..............................

(161) -----------------------------------------------------------------------------. TuÇn 34 TiÕt 65. Ngµy so¹n:............................. Ngµy d¹y: .............................. Bài 61: Tìm hiểu một số động vật có tầm quan trọng ở địa phơng (tiết 2). I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh tìm hiểu thông tin từ sách báo, thực tế sản xuất ở địa phơng để bổ sung kiến thức về một số động vật có tầm quan trọng thực tế ở địa phơng. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng phân tích, tổng hợp kiến thức theo chủ đề. - Kĩ năng hoạt động nhóm, hợp tác lắng nghe tích cực . - Kĩ năng tự tin trình bày trớc đám đông 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. chuÈn bÞ. - HS: Su tầm thông tin về một số loài động vật có giá trị kinh tế ở địa phơng. - GV: Híng dÉn viÕt b¸o c¸o. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi Hoạt động 1: Thu thập thông tin (tiếp theo) d. Gi¸ trÞ kinh tÕ - Gia đình: + Thu thËp tõng loµi + Tæng thu nhËp xuÊt chuång. + Gi¸ trÞ VN§/n¨m - §Þa ph¬ng + Tăng nguồn thu nhập kinh tế địa phơng nhờ chăn nuôi động vật..

(162) + Ngành kinh tế mũi nhọn của địa phơng + §èi víi quèc gia GV chó ý: + §èi víi HS ë khu c«ng nghiÖp hay lµng nghÒ, HS ph¶i tr×nh bµy chi tiÕt quy tr×nh nu«i, gi¸ trÞ kinh tÕ cô thÓ. + §èi víi HS ë thµnh phè lín kh«ng cã ®iÒu kiÖn tham quan cô thÓ th× chñ yÕu dùa vµo c¸c th«ng tin trªn s¸ch, b¸o vµ ch¬ng tr×nh phæ biÕn kiÕn thøc trªn ti vi. Hoạt động 2: Báo cáo của học sinh - GV yªu cÇu c¸c nhãm lÇn lît b¸o c¸o kÕt qu¶. - C¸c nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung. - GV nhËn xÐt. 4. Cñng cè - GV cñng cè néi dung bµi - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ b¸o c¸o cña c¸c nhãm. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Ôn lại chơng trình đã học. - KÎ b¶ng 1, 2, trang 200, 201 vµo vë. VI. Rót kinh nghiÖm. .................................................................................................................................. ................................................................................................................................... -----------------------------------------------TiÕt 66,67,68. Ngµy so¹n:.................... Ngµy d¹y: ..................... Bµi 64: Tham quan thiªn nhiªn. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Tạo cơ hội cho HS tiếp xúc với thiên nhiên và thế giới động vật. - HS sẽ đợc nghiên cứu động vật sống trong tự nhiên. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát và sử dụng các dụng cụ để theo dõi hoạt động sống của động vật. - Tập cách nhận biết động vật và ghi chép ngoài thiên nhiên. 3. Thái độ - Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, có ý thức bảo vệ thế giới động vật, đặc biệt là động vật có ích. II. CHUẨN BỊ. - HS: Lọ bắt động vật, hộp chứa mẫu, kính lúp cầm tay, vở ghi chép có kẻ sãn b¶ng nh SGK trang 205, vît bím. - GV: Vợt thuỷ tinh, chổi lông, kim nhọn, khay đựng mẫu..

(163) * §Þa ®iÓm thùc hµnh III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi VB: GV th«ng b¸o: TiÕt 67: Häc trªn líp TiÕt 68, 69 + Quan s¸t thu thËp mÉu + B¸o c¸o cña c¸c nhãm TiÕn hµnh Hoạt động 1: Giáo viên giới thiệu sơ lợc địa điểm tham quan - §Æc ®iÓm: cã nh÷ng m«i trêng nµo? - §é s©u cña m«i trêng níc - Một số loại loại thực vật và động vật có thể gặp. Hoạt động 2: Giới thiệu trang bị dụng cụ của cá nhân và nhóm - Trang bÞ trªn ngêi: mò, giµy, dÐp quai hËu gän gµng. - Dông cô cÇn thiÕt: 1 tói cã d©y ®eo chøa: + GiÊy b¸o réng, kÝnh lóp cÇm tay + Bót, sæ ghi chÐp, ¸o ma, èng nhßm. - Dông cô chung c¶ nhãm: + Vît bím, vît thuû tinh, kÑp mÉu, chæi l«ng. + Kim nhọn, khay đựng mẫu + Lä b¾t thuû tøc, hép chøa mÉu sèng. Hoạt động 3: Giáo viên giới thiệu cách sử dụng dụng cụ - Với động vật dới nớc: dùng vợt thuỷ tinh vớt động vật lên rồi lấy chổi lông quét nhÑ vµo khay (chøa níc) - Với động vật ở cạn hay trên cây; trải rộng báo dới gốc rung cành cây hay dùng vợt bớm để hứng, bắt rồi cho vào túi nilông. - Với động vật ở đất (sâu, bọ): dùng kẹp mềm gặp cho vào túi nilông (chú ý đục c¸c lç nhá). - Với động vật lớn hơn nh động vật có xơng sống (cá, ếch nhái, thằn lằn) dùng vît bím b¾t råi ®em cho vµo hép chøa mÉu. Hoạt động 4: Giáo viên giới thiệu cách ghi chép - §¸nh dÊu vµo b¶ng trang 205 SGK. - Mỗi nhóm cử một HS ghi chép ngắn gọn đặc điểm cơ bản nhất. - Cuèi giê gi¸o viªn cho HS nh¾c l¹i c¸c thao t¸c sö dông c¸c dông cô cÇn thiÕt. 4. Cñng cè 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - ChuÈn bÞ néi dung giê tiÕp theo. Ký duyÖt:........................

(164) ------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 69. Ngµy so¹n:........................ Ngµy d¹y: ........................ Bµi 63: ¤N tËp. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nêu đợc sự tiến hoá của giới động vật từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phøc t¹p. - Học sinh thấy rõ đợc đặc điểm thích nghi của động vật với môi trờng sống. - Chỉ rõ giá trị nhiều mặt của giới động vật. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh ảnh về động vật đã học. - B¶ng thèng kª vÒ cÊu t¹o vµ tÇm quan träng III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng. 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi Hoạt động 1: Sự tiến hoá của giới động vật Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, - Cá nhân tự nghiên cứu thông tin SGK th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh b¶ng 1 trang 200, thu thËp kiÕn thøc. “Sự tiến hoá của giới động vật” - Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời - GV kẻ sẵn bảng 1 trên bảng phụ cho - Yêu cầu nêu đợc: HS ch÷a bµi. + Tªn ngµnh + §Æc ®iÓm tiÕn ho¸ ph¶i liªn tôc tõ thấp đến cao. + Con đại diện phải điển hình. - GV cho HS ghi kÕt qu¶ cña nhãm. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo - GV tæng hîp c¸c ý kiÕn cña c¸c b¶ng 1, nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, nhãm. bæ sung. - Cho HS quan sát bảng đáp án. - C¸c nhãm söa ch÷a nÕu cÇn.. §èi xøng to¶ trßn Ngµnh §éng vËt Ruét §Æc ®iÓm. C¬ thÓ đơn bào. C¬ thÓ mÒm C¸c. C¬ thÓ ®a bµo §èi xøng hai bªn C¬ thÓ cã C¬ thÓ bé x¬ng C¬ thÓ cã bé xmÒm, cã ngoµi ¬ng trong vỏ đá vôi b»ng kitin Th©n Ch©n §éng vËt cã x-.

(165) §¹i diÖn. nguyªn khoan sinh g Trïng roi Tuû tøc. ngµnh mÒm giun Giun Trai đũa, giun sông đất. - GV yªu cÇu HS theo dâi b¶ng 1, tr¶ lêi c©u hái: - Sự tiến hoá của giới động vật đợc thể hiÖn nh thÕ nµo? - GV yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái: - Sự thích nghi của động vật với môi trờng sống thể hiện nh thế nào? - ThÕ nµo lµ hiÖn tîng thø sinh? Cho vÝ dô cô thÓ? - GV cho các nhóm trao đổi đáp án - H·y t×m trong c¸c loµi bß s¸t, chim cã loµi nµo quay trë l¹i m«i trêng níc? - Cho HS rót ra kÕt luËn.. khíp. ¬ng sèng. Ch©u chÊu. C¸ chÐp, Õch, th»n l»n bãng ®u«i dµi, chim bå c©u, thá. - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn. - Yêu cầu nêu đợc; + Sù tiÕn ho¸ thÓ hiÖn sù phøc t¹p vÒ tæ chức cơ thể, bộ phận nâng đỡ… - Cá nhân nhớ lại các nhóm động vật đã häc vµ m«i trêng sèng cña chóng, th¶o luận nhóm. Yêu cầu nêu đợc: + Sự thích nghi của động vật: có loài sèng bay lîn trªn kh«ng (cã c¸nh), loµi sèng ë níc (cã v©y), sèng n¬i kh« c»n (dù tr÷ níc). + HiÖn tîng thø sinh: quay l¹i sèng ë m«i trêng cña tæ tiªn. VD: C¸ voi sèng ë níc. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - Giới động vật đã tiến hoá từ đơn giản đến phức tạp. - §éng vËt thÝch nghi víi m«i trêng sèng. - Mét sè cã hiÖn tîng thÝch nghi thø sinh. Hoạt động 2: Tầm quan trọng trong thực tiễn của động vật Hoạt động của GV - GV yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh bảng 2 “Những động vật có tầm quan träng trong thùc tiÔn” - GV kẻ bảng 2 để HS chữa bài. - GV nên gọi nhiều nhóm chữa bài để có điều kiện đánh giá hoạt động của nhãm.. Hoạt động của HS - C¸ nh©n nghiªn cøu néi dung trong bảng 2, trao đổi nhóm tìm tên động vật cho phï hîp víi néi dung. - §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ghi kÕt qu¶, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. TÇm quan träng thùc tiÔn - Thùc phÈm (vËt nuôi, đặc sản) - Dîc liÖu - C«ng nghiÖp - N«ng nghiªp. Tªn loµi §éng vËt kh«ng x- §éng vËt cã x¬ng ¬ng sèng sèng - T«m, cua, r¬i, - C¸, chim, thó… …. - Mùc - GÊu, khØ, r¾n… - San h« - Bß, cÇy, c«ng… - Giun đất - Tr©u, bß, gµ…. §éng vËt cã Ých.

(166) §éng vËt cã h¹i. - Lµm c¶nh - Trong tù nhiªn - §èi víi n«ng nghiÖp - Đối với đời sống con ngêi - §èi víi søc khoÎ con ngêi. - Trai ngäc - VÑt - NhÖn, ong - C¸, chim… - Ch©u chÊu, s©u, - Chuét gai, bä rïa - Ruåi, muçi - Giun đũa, sán. - Rắn độc. - HS dựa vào nội dung bảng 2 để trả - §éng vËt cã vai trß g×? - §éng vËt g©y nªn nh÷ng t¸c h¹i nh lêi. thÕ nµo? KÕt luËn: - Đa số động vật có lợi cho tự nhiên và cho đời sống con ngời. - Một số động vật gây hại. 4. Cñng cè - GV cho HS tr¶ lêi c©u hái: + Dựa vào bảng 1 trình bày sự tiến hoá của giới động vật? + Nêu tầm quan trọng thực tiễn của động vật? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - ôn tập lại toàn bộ kiến thức học kỳ II để giờ sau kiểm tra học kỳ IV.Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................... ------------------------------------------------------------. TiÕt 70 KiÓm tra häc kú II. Ngµy so¹n:....................... Ngµy d¹y:......................... I Mục tiêu : 1. Kiến thức: - Củng cố, khắc sâu cho học sinh kiến thức về động vật có xương sống: lớp chim, lớp thú, liên hệ thực tế các biện pháp đấu tranh sinh học ở địa phương. Trên cơ sở kết quả bài kiểm tra giáo viên đánh giá và phân loại được học sinh..

(167) 2. Kỹ năng: rèn kỹ năng trình bày bài cho học sinh. 3. Thái độ: giáo dục học sinh ý thức tự giác làm bài nghiêm túc. II Chuẩn bị GV: Ra đề - Hs: Ôn lại kiến thức * Ma trận Chủ đề. Nhận biết. Trình bày được 1. Lớp đặc điểm cấu tạo chim ngoài của chim bồ 40% = 4 câu điểm 1 câu:2 điểm=50%. Trình bày được 2. Lớp đặc điểm chung thú của lớp thú 40% = 4 1câu : 3điểm= điểm 75%. Thông hiểu. Vận dụng thấp. Vận dụng cao. Thấy được đặc điểm hô hấp của chim thích nghi với đời sống bay 1 câu:2 điểm=50%. Tổng câu, tổng điểm 2 (4 điểm). Thấy được sự tiêu hoá của lớp thú thể hiện bằng hình thức sinh sản và nuôi con bằng sữa 1câu : 1điểm= 25%. 3.Động Sử dụng các biện vật và pháp đấu tranh đời sống sinh học trong con thực tế người 1câu : 2điểm= 20% = 2 100% điểm 4.Tổng câu, 2 1 2 tổng (4 điểm) (2 điểm) (3điểm) điểm III. Tiến trình 1. Ổn định tổ chức lớp 2. Gv giao đề : * Đề bài: Câu 1 : Trình bày đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay? Câu 2 : Hô hấp ở chim bồ câu thể hiện sự thích nghi với đời sống bay như thế nào?. 2 (4 điểm). 1 (2 điểm). 5 (4 điểm).

(168) Câu3: Nêu đặc điểm chung của lớp thú? Câu 4 : Tại sao thú mỏ vịt đẻ trứng nhưng nó lại được xếp vào lớp thú? Câu 5 : Ở địa phương em thường dùng các biện pháp đấu tranh sinh học nào? Ưu điểm nổi bật của những biện pháp đó? Đáp án và biểu điểm Câu. 1 ( 2 điểm). 2 ( 2 điểm). 3 ( 3 điểm ). Nội dung * Cấu tạo của chim bồ câu: - Thân hình thoi được phủ bằng lớp lông vũ nhẹ xốp. - Hàm không có răng, có mỏ sừng bao bọc - Chi trước biến đổi thành cánh, chi sau có bàn chân dài, các ngón chân có vuốt, có ba ngón trước một ngón sau.. * Đặc điểm hệ hô hấp của chim thích nghi với đời sống bay: - Phổi có mạng ống khí dày đặc. - Một số ống khí thông với túi khí tạo nên bề mặt trao đổi khí rộng. - Túi khí làm giảm khối lượng riêng của chim và giảm ma sát các nội quan khi bay.. * Đặc điểm chung của lớp thú: - Thú là động vật có xương sống có tổ chức cao nhất. - Có hiện tượng thai sinh và nuôi con bằng sữa mẹ. - Có bộ lông mao bao phủ cơ thể. - Bộ răng phân hoá thành: răng sữa, răng nanh, răng hàm. - Tim bốn ngăn, hai vòng tuần hoàn, bộ não phát triển. - Thú là động vật hằng nhiệt.. 4 ( 4 điểm ). -Thú mỏ vịt đẻ trứng nhưng chúng lại được xếp vào lớp thú vì nó có tuyến sữa và nuôi con bằng sữa.. 5 ( 2 điểm ). * Học sinh kể được một số biện pháp đấu tranh sinh học: - Sử dụng thiên địch: dùng mèo diệt chuật, cá cờ ăn bọ gậy, thằn lằn ăn sâu bọ, cóc, ếch ăn sâu bọ…. Điểm. 0,5đ 0,5đ 1,0đ. 0,5đ 0,5đ 1,0đ. 0,5đ 0,5 đ 0,5đ 0,5đ 0,5đ 0,5đ. 1,0đ 0,5đ 0,5đ.

(169) - Sử dụng vi khuẩn gây bệnh truyền nhiễm cho sinh vật gây hại. - Gây vô sinh diệt động vật gây hại. * Ưu điểm: không gây ô nhiễm môi trường rau quả…. 0,5đ 0,5. 3. Hết giờ thu bài 4. Gv nhận xét ý thức làm bài của học sinh IV.Rút kinh nhgiệm …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. Ký duyệt:……………….. -----------------------------------------------------------------------------------------.

(170)

GA SINH 7doc 2cot

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về