Tài liệu Phân tích, đánh giá về PT Cơ điện tử Cơ điện tử docx

Phân tích, đánh giá về PT Cơ điện tử
Cơ điện tử là một lĩnh vực công nghệ cao kết nối đa ngành kỹ thuật. Sự phát
tri
ển Cơ điện tử là xu hướng tất yếu của quá trình tiến lên Công nghiệp hóa -
Hi
ện đại hóa đất nước. Bài viết đưa ra một số phân tích, đánh giá về tình
hình phát tri
ển Cơ điện tử ở Việt Nam của TS. Phạm Anh Tuấn Phó Viện
trưởng Viện Công nghệ vũ trụ.

1. Nghiên cứu & Phát triển-Đào tạo

2. Ứng dụng Cđt

3. CN Cơ điện tử
1. Nghiên cứu & Phát triển-Đào tạo
Năm 1992, Viện trưởng Viện Cơ điện tử (CHLB Đức) đã giới thiệu Cơ điện
tử và đánh dấu sự khởi động nghiên cứu & phát triển tại Việt Nam những
năm sau đó.
1.1. Tiềm lực Khoa học và Công nghệ hiện có
Các đơn vị nghiên cứu & phát triển Cơ điện tử hiện nay
- Năm 1998, Viện Cơ học thuộc Viện Khoa học & Công nghệ Việt Nam
thành lập phòng Cơ điện tửtập trung trong nghiên cứu:

Mô phỏng và thiết kế các hệ Cơ điện tử như động cơ, robot song song,
máy phát điện năng lượng gió, robot công nghiệp...

Nghiên cứu về robot song song, điều khiển robot và thiết bị thông
minh

Năng lượng sạch

- Trung tâm tự động hóa - Viện Công nghệ thông tin: có kinh nghiệm trong
việc điều khiển Robot và các thiết bị thông minh.
- Trung tâm Khoa học & Công nghệ quân sự: nghiên cứu và chế tạo các sản
phẩm Cơ điện tử như: con quay vi cơ, MEMS...
- Học viện kỹ thuật quân sự:

Mô phỏng và thiết kế các sản phẩm Cơ điện tử ứng dụng trong quân
sự

Nghiên cứu phát triển robot
- ĐH Bách khoa Hà nội:

Nghiên cứu mạnh trong lĩnh vực CAD/CAM-CNC với các phòng thí
nghi
ệm Cơ điện tử, phòng thí nghiệm CIM, phòng thí nghiệm CNC
trong khoa Cơ khí

Nghiên cứu về Robot tại Phòng thí nghiệm trọng điểm về tự động hóa,
Trung tâm k
ỹ thuật tự động hóa.

Đưa alaska vào mô phòng máy móc, thiết bị và ô tô

Nghiên cứu về MEMS ở Viện Vật lý kỹ thuật

Điều khiển mờ, điều khiển động cơ... trong khoa Điện
- ĐH Bách khoa TP Hồ Chí Minh:

Nghiên cứu thiết kế và chế tạo robot công nghiệp.


Nghiên cứu trong lĩnh vực máy công cụ CNC
- Viện Máy và Dụng cụ công nghiệp (IMI):

Chế tạo máy CNC, trạm gia công tự động

Nghiên cứu trong lĩnh vực khuôn mẫu
Hiện nay một số Trường ĐH tại Việt Nam đã Đào tạo chuyên ngành Cơ điện
tử hệ Đại học và Cao học
- Từ năm 1997 ĐHBK TP Hồ Chí Minh mở Chuyên ngành Cơ điện tử tại
khoa Cơ khí với số lượng đào tạo hàng năm là:

Năm 1997: 51 Sinh viên.

Năm 1998: 70 Sinh viên.

Năm 1999, 2000, 2001, 2002 và 2003 là: 100 Sinh viên/ năm.

Bắt đầu từ năm 2003 đã bắt đầu đào tạo Cao học chuyên ngành Cơ
điện tử.
- Từ năm 1999 ĐHBK Hà nội mở lớp Kỹ sư tài năng chuyên ngành Cơ điện
t
ử với số lượng đào tạo hàng năm là khoảng 15 - 20 Kỹ sư tài năng. ĐHBK
Hà nội cũng đã hợp tác với ĐH Tổng hợp kỹ thuật Hannover (CHLB Đức)
và ĐH Tổng hợp kỹ thuật Dresden (CHLB Đức) mở lớp Cao học quốc tế
chuyên ngành Cơ điện tử. Từ năm 2003, khoa Cơ khí mở 4 lớp Cơ điện tử
với số lượng khoảng 80-100 sinh viên/năm.
- T
ừ năm 2001 ĐHBK Đà nẵng mở Chuyên ngành Cơ điện tử tại khoa Cơ
khí.
- B

ắt đầu từ năm 2004, ĐH Công nghệ thuộc ĐH Quốc gia Hà nội mở
Chuyên ngành Cơ điện tử tại Khoa Cơ kỹ thuật với số lượng ban đầu khoảng
20 Sinh viên/năm.
Ngoài ra các trường sau cũng đã mở chuyên ngành Cơ điện tử đào tạo ĐH
và Cao học
- Viện Cụng nghệ Châu Á (AIT) tại Hà nội
-
ĐH Sư phạm kỹ thuật TP Hồ Chí Minh
-
ĐH Cần thơ
- ĐH Nha Trang
- Và một số trường ĐH Dân lập Phương Đông, DL Thăng Long vv...
Hi
ện nay chỉ có ĐHBK TP Hồ Chí Minh là có Bộ môn Cơ điện tử, còn ở các
Tr
ường khác hiện nay việc đào tạo Kỹ sư Cơ điện tử chủ yếu là sự kết hợp
của các chuyên ngành khác nên thường thiếu sự đồng bộ và định hướng cụ
thể trong chương trình đào tạo. Do đó việc việc xây dựng Bộ môn Cơ điện
t
ử tại các trường ĐH Kỹ thuật phục vụ đào tạo Kỹ sư chuyên ngành Cơ điện
t
ử là rất cần thiết
Đánh giá về nghiên cứu và đào tạo của Cơ điện tử tại Việt Nam ta thấy đã
có s
ự bắt đầu, nhưng việc phối hợp giữa các trung tâm nghiên cứu và đào tạo
còn thiếu chặt chẽ, đồng bộ nên chưa đưa ra được sản phẩm Cơ điện tử tiêu
bi
ểu.
Nhằm thúc đẩy việc liên kết giữa các đơn vị nghiên cứu và đào tạo Cơ điện
tử tại Việt Nam, cũng như trao đổi đưa ra định hướng phát triển lâu dài

trong th
ời gian qua một loạt Hội nghị chuyên ngành Cơ điện tử đã được tổ
chức:
- Hội thảo toàn quốc lần thứ nhất về Cơ điện tử đã được tổ chức vào ngày 20
tháng 9 năm 2002 tại khu Công nghệ cao Hòa Lạc.
- Ngày 14/5/2004 Hội thảo toàn quốc lần thứ hai về Cơ điện tử đã được tổ
chức tại TP Hồ Chí Minh.
- Năm 2006, Hội nghị toàn quốc lần thứ 3 về Cơ điện tử sẽ được tổ chức tại
trường Đại học Bách khoa H
à Nội.
Ngoài ra còn có m
ột số hoạt động hợp tác quốc tế:
- Tổ chức được các trường hè về Cơ điện tử với sự hợp tác của Nhật-Mỹ-
Vi
ệt Nam.

Năm 1998 tại Hà nội

Năm 2000 tại TP. Hồ Chí Minh

Năm 2002 tại Đà Nẵng.
- Từ 8-12/11/2004 sẽ tiến hành tổ chức Hội nghị Quốc tế lần thứ 8 về Công
nghệ Cơ điện tử tại Hà Nội. Đây là cơ hội tốt mang lại những hợp tác quốc
tế trong lĩnh vực Cơ điện tử và đưa Cơ điện tử ở Việt Nam lên một tầm cao
mới.
Một Ban liên lạc về Cơ điện tử Việt Nam cũng đã được thành lập và đã có
trang Web c
ủa Ban liên lạc là www.mechatronics.org.vn
1.2. Kết quả các đề tài, dự án nghiên cứu
Hiện nay các đề tài nghiên cứu KHCN cấp Nhà nước liên quan đến Cơ điện

tử phải thông qua các Chương trình nghiên cứu của Nhà nước ở các lĩnh vực
khác như:
- Tự động hóa: KC 03
-
Cơ khí và Chế tạo máy: KC 05
- Các s
ản phẩm thay thế nhập khẩu: KC 06
Một số đề tài Nhà nước liên quan đến Cơ điện tử đã và đang thực hiện là
- Nghiên cứu kỹ thuật robot, đặc biệt là nghiên cứu chế tạo robot phục vụ
cho các quá trình sản xuất trong điều kiện độc hại và không an toàn, cũng
như nghiên cứu robot
thông minh (Chương trình KC 03)
- Phát tri
ển máy CNC (Chương trình KC 05)
- Thi
ết kế và Chế tạo Thiết bị tạo mẫu nhanh (Chương trình KC 05)
- Thi
ết kế và Chế tạo Trạm phát điện bằng năng lượng gió công suất 30 kW
(Chương
trình KC 06).
- B
ộ điều khiển CNC thông minh (Chương trình KC 05).
Bên c
ạnh các đề tài Nhà nước, các đơn vị nghiên cứu thực hiện các đề tài
cấp Bộ như
- Thiết kế và Chế tạo Robot song song phục vụ gia công Cơ khí (Viện Khoa
học & Công nghệ Việt Nam)
- Robot gắp sản phẩm cho khuôn ép, Hexapod (Đại học Bách khoa TP.Hồ
Chí Minh).
- L

ĩnh vực nghiên cứu về kỹ thuật số, ứng dụng công nghệ thông tin trong