Bai thu hoach BDTX he 20142015

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>BÀI THU HOẠCH BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN GIÁO VIÊN</b>
<b>NĂM HỌC 2014-2015</b>

<b>1.a những hạn chế và biện pháp khắc phục đối với việc soạn giáo án </b>
<b>trên Microsoft Office Word ở các nhà trường hiện nay</b>

* Hạn chế: - Một số giáo viên chỉ sử dụng giáo án cũ hoặc của người khác
để đối phó với quản lý nhà trường mà không nghiên cứu kỹ bài trước khi lên
lớp dẫn đến chất lượng bài dạy thấp.Hiện này cịn một số giáo viên chưa có
kỹ năng soạn thảo văn bản và sử dụng thành thạo máy vi tính nên thường sử
dụng các bài soạn của người khác bằng cách download từ mạng internet dẫn
đến sự chê ì và ỷ lại trọng việc nghiên cứu và soạn bài hay để đối phó với
quản lý nhà trường mà không nghiên cứu kỹ bài trước khi lên lớp dẫn đến
chất lượng bài dạy thấp Một số giáo viên không nghiên cứu bài, khơng có
giáo án trước khi lên lớp, chỉ in khi nhà trường kiểm tra. Lãnh đạo nhà
trường khó kiểm soát được việc soạn giảng của giáo viên

- Việc soạn giáo án trên word mất nhiều thời gian soạn thảo đổi với các giáo
viên khơng có kỹ năng và hiểu biết về soạn thảo văn bản nói riêng và sử
dụng thành thạo máy vi tính nói chung,.

- Khi soạn giáo án bằng phần mềm soạn thảo văn bản đòi hỏi giáo viên phải
đầu tư trang thiết bị với chi phí khá cao (máy vi tính và máy in)

<i>* Khắc Phục - Trước hết giáo viên cần ý thức được vai trò quan trọng của </i>
việc soạn giảo án trước khi lên lớp nhằm chủ động kiếm thức và các tình
huống xảy ra trong tiết dạy nhằm đảm bảo cho tiết học đạt hiệu quả cao nhất
qua đó ý thức được việc soạn giáo án bằng phần mềm soạn thảo văn bản chỉ
là thay thể cho việc phải viết tay qua đó giáo viên hạn chế việc download và
sử dụng giáo án có sẵn trên mạng internet.

- Giáo viên cần nghiên cứu kỹ bài dạy trước khi soạn giáo án

- Giáo viên ý thức được việc soạn giáo án bằng word nhằm nâng cao chất
lượng dạy học khi đưa được vào các thông tin minh họa cho bài dạy’

- Các cơ quan chức năng có cơ chế quản lý và xử phạt đối với các giáo viên
lạm dụng việc soạn bài bằng word.

<b>1.b nên dùng giáo án điện tử (bài soạn trình chiếu bằng PowerPoint) </b>
<b>trong những trường hợp nào ?</b>

Dạy học các khái niệm, hiện tượng khoa học trừu tượng, trong đó HS khó
hình dung khái niệm khoa học, có thể dùng mơ phỏng để thể hiện khái niệm
trên một cách trực quan hơn.

- Khi nơi giảng dạy có đủ điều kiện cơ sở vật chất để thực hiện dạy học bằng
giáo án điện tử

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Dạy học các bài tập trắc nghiệm, bài tập ô chữ dưới dạng trò chơi giúp củng
<i>cố, kiểm tra nhanh kiến thức bài học</i>

- Khi các tiết học có sừ dụng các hình ảnh, tài liệu, thí nghiệm mà thực tế
không thể thự hiện được bằng tranh ảnh hoặc các đồ dùng thí nghiệm.
<b>2.a vai trị của TBDH trong đổi mới PPDH</b>

- Là thành tố trong quá trình dạy học, nó có mối quan hệ tương hỗ với các
thành tố khác trong quá trình dạy học.

-Thiết bị dạy học là điều kiện để thực hiện nguyên lý giáo dục “học đi đôi
với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn ’’.

- Thiết bị dạy học được coi là tiền đề đổi mới phương pháp dạy học, góp
phần làm sáng tỏ lý thuyết, tạo điều kiện cho học sinh hoạt động với tư cách
là trung tâm của quá trình dạy học.

- Thiết bị dạy học là yếu tố cần thiết không thể thiếu được trong q trình
dạy học, chúng có tác dụng tích cực và có tính động lực, tác động một cách
có hiệu quả đối với q trình dạy của thầy và học của trò.

-Thiết bị dạy học đẩy mạnh hoạt động nhận thức và phát triển năng lực nhận
thức của học sinh, giúp hoc sinh tự khám phá, chiếm lĩnh tri thức mới nhằm
phát triển tư duy, óc quan sát, năng lực ghi nhớ, khả năng vận dụng sáng tạo,
củng cố rèn luyện kỹ năng.

- Cung cấp kiến thức cho HS một cách chắc chắn, chính xác và trực quan; do
đó hấp dẫn và kích thích được hứng thú học tập của HS.

- Rút ngắn thời gian giảng dạy mà vẫn bảo đảm HS lĩnh hội đủ nội dung học
tập.

- Gia tăng cường độ lao động của cả GV và HS; do đó nâng cao hiệu quả
dạy học.

- Thể hiện được những yếu tố trong thực tế khó hoặc khơng quan sát, tiếp
cận được.

<b>2.b một số yêu cầu khi sử dụng thiết bị dạy học:</b>
<b>Mục tiêu</b>

<b>Nội dung</b> <b>Phương pháp</b>

<b>Giáo viên</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

a. Sử dụng thiết bị dạy học phải phù hợp với mục tiêu bài học và phát huy
được vai trò tối ưu của nó

- Giúp học sinh phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo, rèn luyện
thói quen và khả năng tự học,biết kết hợp lý thuyết với thực hành, có tinh
thần hợp tác.

- Đồ dùng trực quan có nhiều loại, đồ dùng trực quan hiện vật, đồ dùng trực
quan tạo hình,đồ dùng trực quan quy ước...Vì thế khi sử dụng giáo viên phải
lựa chọn đồ dùng trực quan phù hợp với mục đích, u cầu bài học,đi theo
một trình tự nhất định thì mới đạt được hiệu quả bài dạy.

- Giáo viên phải khéo léo đưa ra những câu hỏi vừa sức với học sinh, tránh
những câu hỏi thách đố để các em rơi vào thế bí điều đó chỉ làm mất thời
gian tiết dạy. Giáo viên phải biết kết hợp nhiều phương pháp khác nhau như
miêu tả, tường thuật, phân tích, hướng dẫn nhằm huy động tối đa kỹ năng
làm việc của học sinh: tai nghe, mắt thấy, biết phân tích suy luận vấn đề.
-Tuy nhiên nếu sử dụng thiết bị không phù hợp với mục tiêu bài học, hoặc
q lạm dụng nó thì dễ làm cho học sinh bị phân tâm,phân tán tư tưởng
trong tiết học dẫn đến năng lực tư duy trừu tượng bị hạn chế.

- Việc sử dụng đồ dùng trực quan không được lạm dụng quá nhiều thời gian,
không làm lỗng trọng tâm bài dạy.

- Khi dạy tiết học có sử dụng thiết bị giáo viên cần quản lý,tổ chức dạy học
hợp lý nhằm huy động mọi học sinh cùng tham gia vào việc học.

b. Sử dụng thiết bị dạy và học phù hợp với người học

- Phải sử dụng kết hợp nhiều loại thiết bị dạy và học một cách có hệ thống
để vừa thực hiện được các đặc trưng của đối tượng nhận thức vừa phù hợp
với các phong cách học tập khác nhau của người học.

Đương nhiên, khơng có cách học duy nhất cho mọi người. Do đó, cần:
Hướng dẫn một cách có chủ ý về các cách đáp ứng nhu cầu học đa dạng (lời
nói/ ngơn ngữ; logic/ tốn học; nhìn/ khơng gian; thân thể/ vận động; nhạc/
nghe; giữa các cá nhân với nhau/ trong mỗi người); nghĩa là phải sử dụng
nhiều phương pháp, kĩ thuật dạy học khác nhau. Trong đó đặc biệt chú ý kết
hợp các dạng hoạt động nghe, nhìn và làm. Có những phương pháp (hình
thức) dạy học có thể kết hợp được.

+ Trước hết giáo viên phải nhận thức đúng và đầy đủ vai trò của việc sử
dụng thiết bị vào đổi mới phương pháp giảng dạy. Giáo viên cần mạnh
dạn, không ngại khó, tự thiết kế và sử dụng bài giảng điện tử của mình sẽ
giúp rèn luyện được nhiều kỹ năng và phối hợp tốt các phương pháp dạy học
tích cực khác.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

ở mức độ vận dụng cần kết hợp bảng và sử dụng các phương pháp dạy học
khác mới có hiệu quả.

+ ứng dụng CNTT trong dạy học không phải là một phương pháp mới mà
chỉ là sự hổ trợ đổi mới phương pháp dạy học bằng các công cụ, phương
tiện. Cần tránh việc chuyển từ đọc- chép sang nhìn – chép.

+ Đối với các giờ thực hành,thí nghiệm, giáo viên cần có cách tổ chức lớp
học khoa học hợp lý để huy động mọi học sinh đều tham gia vào việc

học,thực hành.Tránh tình trạng chỉ một vài học sinh thực hiện còn các học
sinh khác thì khơng tập trung chú ý.

<b>3.a thế nào là TBDH tự làm</b>

TBDH tự làm là loại TBDH do giáo viên chế tạo hoặc cải tiến từ một TBDH
đã có. Cùng với những TBDH tối thiểu được trang bị hàng năm, nhiều thầy
cô giáo đã tận dụng những vật liệu sẵn có để sử dụng và làm ra TBDH để sử
dụng trong quá trình giảng dạy.

<b>3.b Việc tự làm TBDH/ ĐDDH là giải pháp nhằm đáp ứng các yêu cầu </b>
<b>sau:</b>

- Bổ sung cho nguồn TBDH tối thiểu mà các cơ sở giáo dục được cung ứng;
- Phục vụ kịp thời yêu cầu dạy học khi mà nguồn nói trên cung ứng chưa kịp
hoặc khơng thể sản xuất hàng loạt;

- Tăng cường trách nhiệm và khả năng sáng tạo của những con người tham
gia trực tiếp quá trình dạy học.

<b>4.a quy trình thiết kế và sử dụng giáo án điện tử</b>
<b>a.1) Xác định mục đích, yêu cầu của bài giảng:</b>

Đọc kỹ giáo trình, kết hợp với các tài liệu liên quan để tìm hiểu nội dung của
mỗi mục trong bài và cái đích cần đạt tới của mỗi mục. Trên cơ sở đó, giáo
viên xác định cái đích cần đạt tới của bài về cả 3 mặt kiến thức, kỹ năng và
tình cảm- thái độ (mục đích trên là khi giảng xong, học sinh thu nhận được
cái gì). Từ những mục đích trên, giáo viên có thể định ra các yêu cầu trong
quá trình giảng dạy của mình để đạt cái đích đã đề ra ở trên (giảng như thế
nào).

<b>a.2) Lựa chọn những kiến thức cơ bản, trọng tâm, có tính khái quát và </b>
<b>chắt lọc cao để sắp xếp chúng vào các slide:</b>

Đây là bước quan trọng thể hiện toàn bộ nội dung của bài giảng. Các nội
dung đưa vào các slide phải thật sự chắt lọc từ những kiến thức cơ bản của
từng chương, mục, tiết, đoạn. Dung lượng thông tin chứa đựng trong một
slide là khơng nhiều (thường khoảng 3-4 dịng) cho nên địi hỏi giáo viên
phải có tư duy tổng hợp, khái quát để có thể chọn lựa, chắt lọc kiến thức cơ
bản nhất đưa vào các slide. Bước này, giáo viên làm tốt thì giáo án điện tử sẽ
bảo đảm kiến thức truyền thụ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>liệu:</b>

Ngoài việc sưu tầm các tài liệu để bổ sung, mở rộng kiến thức từ sách báo,
tài liệu tham khảo có liên quan; điều quan trọng và cần thiết là phải xây
dựng kho tư liệu. Đây là điều kiện cần thiết để khai thác có hiệu quả chương
trình phần mềm PowerPoint, kho tư liệu càng phong phú thì khả năng khai
thác càng cao, càng đa dạng.

Các nguồn để giáo viên có thể thu thập xây dựng kho tư liệu:

- Các thông tin trên Internet: Đây thực sự là kho thơng tin khổng lồ, chúng ta
có thể tìm kiếm thơng tin theo chủ đề. Bằng cơng cụ tìm kiếm ta vào các
Website có liên quan đến chủ đề cần tìm. Sau khi tìm kiếm được thơng tin
trên mạng Internet, ta chỉ cần download vào kho tư liệu để làm tài liệu tham
khảo.

- Các thông tin trên các ROM, VCD: Hiện nay các thông tin trên
CD-ROM và VCD hết sức phong phú, có thể lựa chọn những thông tin cần thiết

phục vụ nội dung của bài giảng để nhập vào kho tư liệu.

- Ngoài ra, các tranh ảnh, thông tin trên sách báo liên quan dến nội dung bài
giảng hết sức phong phú có thể là nguồn tư liệu quan trọng để chúng ta bổ
sung vào kho tư liệu.

<b>a4) Xây dựng kịch bản cho bài giảng của giáo án điện tử:</b>

- Đây là khâu quan trọng trong việc thiết kế bài giảng. Kịch bản xây dựng
phải bảo đảm các nguyên tắc sư phạm, nội dung kiến thức cơ bản của bài
giảng, đáp ứng mục đích, yêu cầu đã đặt ra.

- Điều rất quan trọng mà giáo viên phải hết sức lưu tâm là khi xây dựng kịch
bản cho giáo án điện tử phải căn cứ vào giáo án “nền” (giáo án “nền” là giáo
án dùng cho các bài giảng theo phương pháp truyền thống- chưa khai thác,
sử dụng PowerPoint trong giảng dạy). Trên cơ sở đó để tìm tịi, phát hiện,
khai thác thế mạnh của PowerPoint nhằm tăng cường tính tích cực hố q
trình nhận thức trong hoạt động học tập của học sinh.

Kịch bản xây dựng còn phụ thuộc vào các sản phẩm có được trong kho tư
liệu. Giáo viên cần phải biết lựa chọn phù hợp để xây dựng kịch bản có chất
lượng

<b>a5) Lựa chọn ngơn ngữ, các phần mềm trình diễn để xây dựng giáo án </b>
<b>điện tử:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

giảng giải, ghi nhớ, câu trả lời). Khi trình bày nên sử dụng sơ đồ khối để học
sinh thấy ngay được cấu trúc logic của những nội dung cần trình bày.

- Đối với mỗi bài giảng nên dùng khung, màu nền thống nhất cho các slide,

Hạn chế sử dụng các màu quá chói hoặc quá tương phản nhau. Mặt khác
cũng khơng nên q lạm dụng phần mềm trình diễn theo kiểu “bay nhảy”
nhằm thu hút sự tò mò không cần thiết cho người học, làm phân tán sự chú ý
của học viên. Điều quan trọng khi sử dụng phần mềm trình diễn là chú ý làm
nổi bật nội dung trọng tâm, khai thác triệt để các ý tưởng tiềm ẩn bên trong
các đối tượng trình diễn thơng qua việc nêu vấn đề, hướng dẫn, tổ chức hoạt
động nhận thức nhằm phát triển tư duy của người học.

- Cuối cùng là thực hiện các liên kết giữa các slide một cách hợp lý, logic.
Đây chính là công việc quan trọng tạo ra các ưu điểm của giáo án điện tử do
đó chúng ta cần khai thác tối đa khả năng liên kết, nhờ khả năng liên kết này
mà bài giảng được tổ chức một cách linh hoạt giúp học viên nắm bắt được
kiến thức bài học.

- Trong Microsoft Office, PowerPoint là một trong những chương trình trình
diễn cho phép thực hiện hầu hết các yêu cầu trong giảng dạy theo phương
pháp hiện đại; là một chương trình có nhiều tiện ích đối với việc thiết kế,
trình bày bài giảng với nhiều tính năng đa dạng và phong phú. Để thiết kế
một giáo án điện tử theo chương trình PowerPoint đảm bảo các yêu cầu
đúng về nội dung và đẹp về hình thức, giảng viên nên quan tâm đến năm
bước của quy trình đã nêu trên.

<b>4.b lưu ý khi sử dụng giáo án điện tử</b>

<i>b1 Sử dụng màu sắc trong các trang trình chiếu :</i>

Trong khi giảng dạy bằng giáo án điện tử hiện nay nhiều giáo viên sử dụng
màu sắc chưa được hợp lí. Sự phối màu giữa màu nền và màu chữ chưa
được tốt nhiều màu chõi nhau, màu sắc không phù hợp cho môi trường sư
phạm dẫn đến tính thẫm mỹ của bài dạy khơng có, ảnh hưởng đến sự tập

trung của học sinh. Một số giáo viên không sử dụng màu sắc ở trang
nền (nền trắng chữ đen xuyên suốt bài dạy) làm cho trang chiếu xấu hơn khi
dùng bảng đen phấn trắng, tạo cho học sinh một cảm giác về một bài giảng
sơ sài, thiếu sự chuẩn bị.

Về màu chữ một số giáo viên sử dụng quá nhiều màu sắc trong một trang
hoặc trong một bài giảng làm cho học sinh hoặc cảm giác đẹp sặc sỡ, thích
thú với màu mà khơng tập trung vào nội dung bài học, hoặc có cảm giác khó
chịu, dẫn đến phản tác dụng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Theo các cơng trình nghiên cứu, mỗi màu nền có mang ý nghĩa riêng.
Chẳng hạn, những màu trung tính như màu xám và những màu tối hơn sẽ tạo
một không khí nghề nghiệp (tất nhiên khơng ai chọn nền đen); màu cam và
những màu lân cận trong dãy quang phổ như vàng, hồng nhạt, nâu nhạt sẽ
tạo không khí thân thiện(màu đỏ khơng nên chọn vì q chói mắt) ; màu tím
nhạt và hồng có thể dùng cho lứa tuổi cấp tiểu học ; để tạo một bầu khơng
khí vui tươi, chào đón ta có thể dùng màu vàng và màu hổ phách ; màu xanh
nước biển và xanh lá cây thì nhã nhặn, màu trắng rất nghiêm túc song cũng
không nên dùng nhiều ở cấp tiểu học.

Màu chữ và hình sẽ là công cụ đắc lực phục vụ cho bài giảng nếu ta sử
dụng nó hợp lí. Ngược lại, bài giảng sẽ dễ dàng trở thành một buổi biểu diễn
màu sắc l loẹt nhưng nhạt nhẽo, thậm chí cịn gây cảm giác khó chịu cho
người đọc. Để đảm bảo việc sử dụng màu sắc hiệu quả, có một số nguyên
tắc sau:

- Sử dụng nhiều nhất là 5 màu trong mỗi trang bài giảng.

Nếu chữ viết trong một trang chỉ có một màu duy nhất, người đọc sẽ rất
nhàm chán. (Ngoại trừ trường hợp, trên trang đó chỉ chứa một loại nội dung

duy nhất, như, nội dung của một mục, một đoạn trích, một câu hỏi thảo luận
hay nhiệm vụ khám phá). Nên dùng từ 2 đến tối đa 5 màu, phân phối hợp lí
thì trang trình chiếu sẽ trở nên hấp dẫn hơn. Ví dụ: Dùng một màu chính
xuyên suốt cho nội dung khoa học của bài học, một vài màu nổi hơn cho các
đề mục và một màu khác để làm nổi bật các ý quan trọng. Chú ý, các đề mục
có vai trị ngang nhau thì phải có màu giống nhau (cỡ chữ, kiểu chữ cũng
giống nhau) Ví dụ : Hoạt động 1, hoạt
động 2…. Thế nhưng nên dùng màu nào để làm nổi bật các ý quan trọng ?
Thông thường, người ta dùng màu đỏ (nhưng không được để trên nền xanh
và tím).

- Màu đỏ được mắt tiếp nhận tốt nhất trong số các màu cơ bản.

- Tránh đặt màu nền và màu chữ có bước sóng quá khác nhau (màu chõi,
như : đỏ - xanh dương ; đỏ - tím) hoặc có bước sóng gần nhau (khó phân
biệt, như : đỏ - cam…)

Thủy tinh thể của mắt không thể điều chỉnh để mắt tập trung vào cùng
một lúc hai màu có bước sóng khác xa nhau (đỏ và xanh chẳng hạn). Mắt sẽ
có cảm giác khơng tốt khi nhìn vào trang trình chiếu có hai màu này đặt
cạnh nhau (các màu nóng và các màu lạnh sẽ “đối chọi” nhau), nhất là màu
nền và màu chữ.

<i>b.2. Chữ viết trong trang (slide) trình chiếu :</i>
*) Font chữ :

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

tính ở nhà. Khi giảng dạy lại dùng máy của nhà trường nên khi trình chiếu
có một số font chữ khơng có, thành thử bài dạy có những dịng hiện lên
những kí hiệu khơng đọc được. Do đó khi soạn bài và đem đến máy khác sử
dụng chúng ta cần sử dụng những font chữ cơ bản mà máy nào cũng có như

font Times New Roman và Arial của uincode hoặc VNI-times của
VIN-Windows. Chú ý : Nên dùng WordArt để viết đề bài hoặc tiêu đề lớn để đẹp
hơn.

*) Kích cỡ chữ :

Mục đích của việc chiếu các slide lên màn ảnh là để học sinh đọc nội dung
chính được viết trên đó, cho nên cần phải đảm bảo để học sinh ngồi hàng
ghế đầu không thấy chữ quá lớn, học sinh ngồi ở hàng ghế cuối cùng cũng
đọc được hết chữ. Theo tính tốn, chiều cao (kích thước) chữ trên màn hình
có tỉ lệ khơng nhỏ hơn 1/150 (so với khoảng cách đến người xa nhất). Ví
dụ : Nếu người xem ngồi cách màn hình 5 m, chữ trên màn hình phải cao ít
nhất 3,3 cm. Tất nhiên, nếu đặt máy chiếu ra xa màn hình thì chữ sẽ được
phóng lớn lên, song, khi đó độ nét của hình và chữ cũng giảm theo. Trong
lớp học nên đặt máy chiếu khoảng cách với màn hình từ 2m đến 3m vì lớp
học có chiều dài trung bình 8m nếu đặt máy xa hơn thì khơng có chỗ. Có
nhiều lí do để ta có thể quyết định cỡ chữ, như: dạy ở lớp học hay ở phòng
chuyên dụng, độ phân giải của máy, nội dung nhất thiết chỉ thể hiện trong
một trang nhưng lại quá nhiều chữ (hoặc ngược lại). Cho nên người thiết kế
phải tự quyết định cỡ chữ cho phù hợp để bài giảng đạt yêu cầu cả cho người
thiết kế lẫn người học. Nếu không phải là đề mục của bài thì nên dùng cỡ
chữ 24 (trường hợp bất khả kháng, phải viết nhiều chữ trên một trang thì có
thể nhỏ hơn) và lớn nhất là 28, 32. Chữ nhỏ hơn 20, đặt máy gần sẽ nhỏ, đặt
máy xa thì mờ, cả hai trường hợp đều khó đọc. Chữ lớn, tất nhiên dễ đọc
song cũng khơng nên dùng cỡ q lớn vì thị trường của mắt bị phân tán, cản
trở nhận thức của người đọc. Cố gắng chữ trên màn hình bằng hoặc lớn hơn
một chút so với chữ giáo viên thường viết trên bảng đen.

Có một số giáo viên khi cần nhấn mạnh một từ ngữ quan trọng thường nâng
cữ chữ lên vài bậc như vậy nhìn vào khơng được đẹp. Ví dụ : Hãy điền vần

“oan” vào chỗ chấm trong những từ dưới đây. Vần “oan” khi viết được tăng
kích cỡ nhìn khơng hay. Để khắc phục ta chỉ dùng một màu khác cho riêng
vần “oan”.

*) Số chữ trên một trang trình chiếu :

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

hàng không nên quá nhiều chữ (trừ trường hợp bất khả kháng). Để khắc
phục điều đó, cũng như viết trên bảng đen, và để các trang trình chiếu phải
chứa đủ nội dung cơ bản của bài học, không nhất thiết phải viết nhiều, viết
nguyên câu, đầy đủ như trong sách giáo khoa, có thể làm như sau:

- Thay vì viết ngun câu, ta chọn từ khóa hoặc cụm từ khóa cho chính xác
để đưa lên màn hình thay cho câu ấy.

- Nếu khơng có gì đặc biệt, trên mỗi trang nên có khoảng từ 10 đến 15 dịng,
mỗi dịng khơng q 10 chữ để trang trình chiếu được tập trung và sáng sủa.
Chú ý: Cùng một cỡ chữ nhưng font chữ Arial lớn hơn Tims New
Roman 1 bậc. Do đó tránh viết hai font chữ trên cùng một hàng điều này
cũng thường xảy ra do giáo viên cắt ghép bài từ tài liệu này sang tài liệu
khác lại khơng chịu đổi font chữ. Ví dụ :Đây là font chữ Arialvà đây là font
chữ Tims New Roman .

*). Cách thức trình bày.

Giáo viên chúng ta hiện nay phần lớn là mới bắt đầu sử dụng giáo án điện tử
nên chưa chú ý đến việc trình bày trang trình chiếu cho có thẫm mỹ hoặc
chính xác. Những lỗi thường có như sau:

- Hình ảnh bị méo mó khơng đúng tỉ lệ làm nội dung hình bị sai. (Do giáo
viên muốn chèn hình kín trang trình chiếu mà khơng quan tâm đến kích cỡ

chiều ngang, chiều dọc của hình.) Ta thấy các trang chiếu thường có tỉ lệ
giữa chiều ngang và chiều cao là 5/4, phù hợp với một số kích cỡ ảnh.
Nhưng nhiều ảnh tỉ lệ các chiều lại không giống như vậy. Do đó để ảnh đưa
lên phù hợp giáo viên có thể cắt bớt một chiều nào đó mà không ảnh hưởng
đến nội dung tranh. (Trong PowerPoint ta có thể cắt hình ảnh như sau : Bấm
chọn hình cần cắt, đưa chuột lên thanh menu bấm phải chuột rồi

chọn picture, tiếp tụcchọn Crop và chỉnh sửa theo ý thích

- Trình bày sai qui tắc sử dụng dấu câu làm cho trang chiếu mất thẫm mỹ.
Tạo cho học sinh thói quen xấu về trình bày. Sai nhiều nhất là dấu câu: Như
dấu hai chấm, dấu gạch ngang, dấu chấm hỏi, dấu chấm than, dấu ba

chấm… khơng có khoảng cách với chữ đứng trước. Dấu phẩy, dấu chấm lại
có khoảng cách với chữ đứng trước. Muốn giữ được các thông tin trên giống
nhau giáo viên khi soạn bài chỉ cần thao tác cóp-py từ trang ban đầu sang
các trang khác là được. Nên để nhan đề hoặc một vấn đề nào đó trên cùng
của trang cùng xuất hiện với màn hình (khơng cho hiệu ứng hàng chữ đó).
Tránh tình trang khi chuyển trang thì xuất hiện màn hình trắng một cách vô
nghĩa và mất thời gian.

*). Sử dụng thông tin, kiến thức bên ngoài.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

các mơn học như : địa lí, lịch sử , khoa học, đạo đức... làm cho bài dạy trở
nên nặng nề hơn. Những lỗi thường gặp là :

- Đưa quá nhiều tranh ảnh, đoạn phim bên ngoài vào để minh họa làm giáo
viên mất nhiều thời gian giải thích. Tiết dạy sẽ vượt quá thời gian qui định.
- Thay tranh sách giáo khoa bằng tranh sưu tầm trên mạng. Những tranh này
chưa được thẩm định, công nhận.

- Đưa thêm những định nghĩa, qui tắc ở các lớp trên vào nội dung bài học.
Đưa thêm những kiến thức khơng có trong u cầu của chuẩn kiến thức kĩ
năng tiểu học.

Việc đưa thêm kiến thức, thơng tin từ bên ngồi vào bài dạy sẽ làm cho học
sinh cảm thấy nặng nề hơn. Có những kiến thức, thơng tin khơng đúng hoặc
khơng chính xác sẽ làm sai lệch kiến thức. Ví dụ : Như các bản đồ, lược đồ
trên mạng sẽ khác rất nhiều so với bản đồ lược đồ do bộ giáo dục đưa ra. Có
những thơng tin làm học sinh khó hiểu khơng đủ khả năng để nắm bắt.

Nói như vậy khơng có nghĩa là chúng ta không thể đưa thêm tư liệu từ bên
ngồi vào bài dạy. Có những kênh hình trong sách giáo khoa khơng rõ, khó
hiểu so với học sinh thì chúng ta có thể thay bằng những kênh hình khác. Ví
dụ : Bài “Bài học đường đời đầu tiên ở lớp 6”. sách giáo khoa minh họa con
dế mèn bằng một hình vẽ nên khơng làm toát lên được vẽ đẹp con dế mèn.
Ở đây giáo viên có thể thay đổi hình ở sách giáo khoa bằng một hình ảnh
<b>chụp con dế mèn thì học sinh dễ dàng cảm nhận hơn. Hoặc một số bài thơ </b>
của Bác lớp 8/2 nếu như giáo viên giảng bằng lời cũng khó cho học sinh
hình dung ra được tâm trạng, tình cảm của Bác ra sao, giống như những gì
được thể hiện qua thơ Bác. Nhưng nếu giáo viên cho học sinh xem một đoạn
phim quay cảnh Bác Hồ đang làm việc trên chiếc bàn đá, cảnh hang Pác Bó,
phong thái ung dung của Bác ... thì học sinh sẽ dễ hiểu hơn.

Như vậy khi chuẩn bị một giáo án điện tử vào giảng dạy giáo viên cần sử
dụng những kênh hình, kênh chữ có trong sách giáo khoa. Khơng nên thay
đổi kênh hình, kênh chữ đó bằng một kênh hình, kênh chữ khác mà giáo
viên sưu tầm và chưa được thẩm định. Việc đưa những tranh ảnh, đoạn phim
vào bài giảng chỉ nhằm mục đích cho học sinh dễ hiểu những kiến thức có
trong sách giáo khoa hoặc giúp tiết học thêm sinh động. Những thông tin từ

bên ngoài khi thu thập cần lấy ở những nguồn tin cậy. Như từ các trang của
bộ giáo dục, từ các báo của nhà nước ta. (Thông tin mạng là con dao hai
lưỡi, cần cẩn thận khi dùng đến).

*). Việc sử dụng các hiệu ứng (Effect) trên trang trình chiếu :

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

thức bài học. Ngồi ra còn tốn thêm thời gian của giáo viên để chờ đợi các
hiệu ứng. Có bài giáo viên cịn cho hiệu ứng xuất hiện của từng con chữ một
cách chậm chạp với một nội dung bài học dài (mất gần một phút nội dung
mới hiện thị hết). Do đó khi dạy bằng giáo án điện tử giáo viên lưu ý không
được lạm dụng nhiều các hiệu ứng. Đặc biệt với những kênh chữ thông
thường như: thứ ngày tháng, tựa bài, nội dung bài, ghi nhớ…Chỉ cần làm
hiệu ứng những nội dung giáo viên cần học sinh lưu ý để học sinh chú ý
đến. Như yêu cầu bài, đối tượng bài cho biết, những từ ngữ mới…Đặc sắc
của phần mềm PowerPoint là sự phong phú của các hiệu ứng (các kiểu cho
xuất hiện trang trình chiếu – Animation Schemes, các kiểu xuất hiện chữ,
hình - Custom Animation …). Song sử dụng chúng cũng tùy trường hợp,
nhất là các kiểu xuất hiện chữ. Có thể như sau:

Nếu là báo cáo trong Hội thảo, Hội nghị, cần hạn chế sử dụng các effect
“quay lộn”, “bay nhảy” vì chúng khơng thích hợp với khơng khí nghiêm túc,
khẩn trương của hội nghị. Đối với bài giảng lại càng phải giữ nghiêm túc
như vậy. Vấn đề này đã được đề cập ở trên. Các effect vui mắt khơng đúng
lúc sẽ gây thích thú cho các em nhưng không phải với nội dung bài giảng mà
là với phần mềm của máy tính! Cho nên chỉ nên sử dụng các effect vừa phải,
đảm bảo ở mức đủ sinh động:

- Nên dùng một số kiểu cho màn hình xuất hiện (Animation Schemes):
Grow and exit, Boumerang and exit, Title arc, Compress, Big title, Unfold,
Rise up, Bounce, Ellipse motion, Float. Mỗi bài giảng nên dùng một kiểu

thống nhất.

- Các kiểu xuất hiện chữ (Custom Animation) thì nên sử dụng hạn chế ở một
vài effect như : Box, Diamond, Rise up, Ease In hoặc những chức năng
tương tự. Chú ý, cho thực hiện nhanh để không mất thời gian và nhàm chán
(chọn Fast hoặc Very Fast trong ngăn Speed).

Khai thác kỹ các tính năng của Power Point, lại thấy nổi lên xu hướng lạm
dụng màu sắc (chữ, mảng trang trí, các nền templates) và các hiệu ứng hoạt
hình. Trang trí nhiều khi khơng có chủ đích, khơng liên quan gì tới thơng tin
đang cung cấp.

Có slide, khi trình chiếu thấy hoa nở, bướm đập cánh bay rộn rã (?) quanh
tiêu đề với nội dung khá nghiêm túc.

Khơng khó bắt gặp các slides có gắn nhiều hình clipart, màu sắc biến ảo, chữ
chạy ra vơ, quay vịng… Đặt trong nội dung bài dạy, các yếu tố trang trí này
nhiều khi thu hút chú ý, khiến người học bị nhiễu, hoặc phân tán khả năng
nhận biết thơng tin chính.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Một số giáo viên lại tích hợp quá nhiều nội dung, chuyển động, hình, sơ đồ
khiến slide trở thành tồn bộ bảng ghi của phần bài trong giờ học. Khi đó,
người học trở thành “khán giả”, có thể chăm chú và thích thú, nhưng khó
biết sẽ nắm kiến thức, rèn luyện kỹ năng, phát triển tư duy vào lúc nào và
bằng cách nào. Có bài giảng hồn tồn dùng hình ảnh (ảnh chụp, hình vẽ)
minh họa từng chi tiết khái niệm, lạm dụng trực quan, đánh mất các thao tác
tư duy tự tìm hiểu của người học.

*). Thao tác của giáo viên khi sử dụng đèn chiếu.

- Kĩ năng của giáo viên khi sử dụng đèn chiếu. Giáo viên thao tác chưa rành,
bấm chuột nhanh quá làm nội dung bài học trôi qua khi giáo viên chưa kịp
giảng. Vì vậy đối với giáo viên mới bước đầu dạy bằng giáo án điện tử nên
sử dụng các phím mũi tên trên bàn phím để điều chỉnh sự xuất hiện nội dung
bày dạy.

- Ngoài ra khi đứng lớp giáo viên đi qua lại trước màn hình nhiều làm cho
màn chiếu ln có hình bóng giáo viên chiếu lên. Khi cho học sinh lên bục
giảng cịn để học sinh đứng trước màn hình, còn để ánh sáng chiếu thẳng
vào mắt ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh. (Ánh sáng đèn chiếu có cường độ
rất lớn nhìn lâu có thể gây mù lịa nhất là đối với học sinh tiểu học…) Do
đó, khi sử dụng đèn chiếu trên lớp, giáo viên cố gắng sắp xếp sau cho có
đường học đi lên bục giảng mà không phải vướng dây điện của máy móc,
khơng để học sinh đi ngang qua ánh sáng đèn chiếu.

*). Trò chơi trong giáo án điện tử :

Khi sử dụng giáo án điện tử trên lớp thông thường giáo viên thường sử dụng
các trò chơi để dạy học. Chủ yếu là ở phần củng cố bài (tất nhiên trị chơi
dạy học có thể sử dụng ở các bước) nhằm ôn lại kiến thức đã học và làm cho
bài học sinh động hơn, giúp các em thư giản. Ví dụ : Trị chơi ơ chữ, tìm ơ
số bí mật, trắc nghiệm đúng sai, chiếc nón kì diệu….Nhưng khi sử dụng trò
chơi giáo viên thường mắc phải một số lỗi sau :

- Một số trò chơi còn nặng nề kiến thức, những câu hỏi đưa ra nhiều em
không trả lời được gây ảnh hưởng tâm lý các em. Lưu ý trò chơi cần nhẹ
nhàng, thoải mái tránh quá dài để học sinh thư giản sau một tiết học căng
thẳng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

- Khi dạy học bằng giáo án điện tử giáo viên có lợi thế là các bước dạy có

sẵn khó bỏ sót bước nào. Nhưng đó cũng là hạn chế của giáo viên khi tiết
dạy hết thời gian muốn bỏ đi một bước rất khó vì phải bấm chuột liên tục
cho qua. Do đó khi dạy giáo viên cần có phần dự bị là trị chơi ở phần củng
cố. Nếu thời gian chưa hết thì giáo viên cho học sinh chơi (thơng thường
một trị chơi chiếm gần 5 phút) còn thời gian đã hết giáo viên nên hỏi nhanh
một, hai câu hỏi củng cố lại bài và kết thúc bỏ qua trò chơi. Nhưng làm sao
để bỏ qua trò chơi ? Tại mỗi trang cuối bài mới, ngay góc cuối chúng ta
dùng hình một bơng hoa (hay bất cứ hình hoặc biểu tượng nào) và sử dụng
kiên kết (Hyperlink) để nối các trang đến trang cuối của bài. Khi dạy hết thời
gian ta chỉ cần ta chỉ cần bấm chuột vào bông hoa thi bài sẽ chuyển tới trang
củng cố mà bỏ qua trang trị chơi.

- Ngồi ra khi tạo trang trị chơi giáo viên cũng cần tạo thêm nút kết thúc
liên kết với trang cuối để vì một lí do nào đó khơng thể chơi tiếp được ta có
thể nhanh chóng chuyển đến trang cuối bài (như hình trên). Và trên trang trị
chơi cũng nên có tên trị chới đó.

*).Màn hình.

- Trong khi trình chiếu lưu ý đến màn hình: Để như thế nào là hợp lí sao sao
cho vừa đẹp mắt lại có thể hiện thị rõ nội dung bài học cho học sinh thấy.
Trong lớp học thơng thường thì việc dùng bộ giá đỡ của màn hình khơng
hợp lí, vừa cồng kềnh chiếm diện tích vừa mất thẩm mĩ. Hiện nay một số
giáo viên treo màn hình trực tiếp lên bảng. Nhưng như vậy màn hình sẽ
chiếm gần hết bảng vì diện tích q lớn của nó. Do đó chúng ta có thể sử
dụng một màn hình gọn hơn. (Dùng một mảnh vải trắng có kích cỡ vừa lọt
lịng bảng đen. Kích cỡ các chiều tương ứng với kích cỡ màn hình máy
chiếu sao đó giáo viên dùng 4 viên nam châm đính lên bảng đen)Như vậy
khi trình chiếu lên bảng thì sẽ đẹp hơn, và sẽ có phần bảng đen dư ra để giáo
viên trình bày nội dung khác…

Vạn Ninh, ngày 2 tháng 6 năm 2015
Người viết

</div>

<!--links-->