I.
PHẦN MỞ ĐẦU
1/ Lý do chọn đề tài:
Trong thời đại bùng nổ cơng nghệ thơng tin hiện nay, hồ chung với phong trào thi đua sôi
nổi của ngành giáo dục “Xây dựng trường học thân thiện - Học sinh tích cực”, thầy và trò trường
nhà trường đang cùng nhau nỗ lực, gắng sức thi đua “Dạy tốt - Học tốt” hoàn thành tốt nhiệm vụ
năm học, đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, thực
hiện tốt cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo”. Vì vậy, việc
học tập, đổi mới và phát triển Tin học trong giáo dục, đặc biệt ở cấp Tiểu học là cần thiết.
Bên cạnh đó, việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy giúp cho giáo viên thực hiện thành công
các hoạt động dạy học, đặc biệt là trực tiếp góp phần đổi mới phương pháp dạy học, hướng vào
phát triển các hoạt động tích cực, sáng tạo, chủ động của học sinh (phát triển năng lực) theo đúng
tinh thần của TT22/BGD. Và để làm được điều đó, giáo viên cần tạo sự hứng thú, giúp học sinh
yêu thích CNTT, yêu thích học Tin học.
Với sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường, Phòng GD&ĐT cũng như sự ủng hộ nhiệt
tình của phụ huynh, cơ sở vật chất của các nhà trường đã được trang bị khá đầy đủ. Phịng tin có
22 máy dành cho học sinh, 1 máy chủ dành cho giáo viên, 1 máy chiếu projector, hệ thống quạt và
đèn chiếu sáng đủ tiêu chuẩn. Các máy đều được kết nối mạng Internet và được kết nối với máy
chủ qua phần mềm quản lý Netop School. Nhà trường cũng đã trang bị cho giáo viên đầy đủ
SGK, sách giáo viên, tài liệu hướng dẫn và các phần mềm kèm theo có trong sách “Luyện tập tin
học” do nhà xuất bản giáo dục Việt Nam biên soạn.
Cơ sở lí luận và thực tiễn:
Tin học và Cơng nghệ thơng tin (CNTT) giờ đây đã có mặt ở nhiều phương diện trong cuộc
sống hàng ngày của chúng ta, từ thương mại đến giải trí và thậm chí cả văn hóa, xã hội và giáo
dục. Đảng và Nhà nước đã xác định rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của Tin học và CNTT, truyền
thông cũng như những yêu cầu đẩy mạnh của ứng dụng CNTT, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng
yêu cầu CNH, HĐH, mở cửa và hội nhập, hướng tới nền kinh tế tri thức của nước ta nói riêng và
thế giới nói chung. Theo Chỉ thị số: 3398 /CT-BGDĐT của Bộ giáo dục & đào tạo ngày 11/8/2011
chỉ rõ một trong những nhiệm vụ trọng tâm là “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong
đổi mới phương pháp dạy - học và công tác quản lý giáo dục”. Chính vì xác định được tầm quan
trọng đó nên Nhà nước ta đã đưa mơn Tin học vào trong nhà trường và ngay từ Tiểu học, học sinh
được tiếp xúc với môn Tin học để làm quen dần với lĩnh vực CNTT, tạo nền móng cơ sở ban đầu
để học những phần nâng cao trong các cấp tiếp theo.
Nội dung chương trình mơn Tin học hiện nay được dạy theo bộ sách “Luyện tập Tin học”
Quyển 1, Quyển 2, Quyển 3 do nhà xuất bản giáo dục Việt Nam xuất bản. Căn cứ điều kiện của
1
nhà trường, học sinh khối lớp 3 được học Luyện tập Tin học 1, khối 4 học Luyện tập Tin học 2 và
khối 5 học Luyện tập Tin học 3.
Từ nhu cầu thực tế, với việc học hỏi kinh nghiệm các đồng nghiệp, nghiên cứu tài liệu,
tham khảo thông tin trên Internet, tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến “Phương pháp giúp học sinh
nâng cao kiến thức qua trò chơi học tập” nhằm giúp các bạn đồng nghiệp có thêm những biện
pháp thiết thực giúp học sinh Tiểu học dễ dàng tiếp cận, u thích và học tốt mơn Tin học Tiểu
học cũng như ứng dụng hiệu quả CNTT vào cơng tác giảng dạy của mình.
2/ Lich sử đề tài:
Từ thực tế tình trạng học sinh khó khăn cịn khá phổ biến nên từ năm học 2019 -2020 tôi đã bắt
đầu nghiên cứu và thực hiện đề tài này. Đến nay, tơi đã đi sâu tìm hiểu ngun nhân dẫn đến thực
trạng học sinh khó khăn Tin học và nghiên cứu , trao đổi, học hỏi, áp dụng và điều chỉnh cho phù
hợp với tình hình thực tế lớp tơi hiện nay. Từ đó đã rút ra một số giải pháp cho bản thân về việc
giúp đỡ học sinh khó khăn có tiến bộ hơn trong học Tin học các khối lớp.
3/ Phạm vi nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu:
Đặc biệt trong đề tài này, tôi chỉ đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu, rút ra một vài giải pháp giúp đỡ, tạo
hứng thú nâng cao kiến thức cho học sinh các Khối lớp giúp các em có thể nâng cao kiến thức qua
các trò chơi học tập.
Đối tượng nghiên cứu tất cả học sinh khối 3, 4, 5 đang học tại trường nơi công tác.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Thực trạng đề tài
* Thuận lợi:
Phòng Tin học được trang bị khá đầy đủ các trang thiết bị và các phần mềm trong sách
“Luyện tập Tin học” tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên trong việc giảng dạy.
Học sinh từ khối 3 đến khối 5 được học môn Tin học với thời lượng 2 tiết/ 1tuần (gồm 1
tiết lí thuyết, 1 tiết thực hành).
Học sinh đã nắm được các kiến thức cơ bản của bài học. Từ đó học sinh đã biết sử dụng và
ứng dụng phần mềm vào việc học tập. Một số gia đình học sinh có máy tính ở nhà nên việc học sinh
tự rèn kỹ năng thực hành tốt và đồng đều.
Trong quá trình giảng dạy, giáo viên biết sử dụng các thiết bị và phần mềm sẵn có để tạo
các bài giảng điện tử một cách sinh động, chất lượng và hiệu quả. Thực tế, các bài giảng điện tử mà
giáo viên xây dựng đã giúp học sinh tiếp bài nhanh hơn, học tập sôi nổi hơn, từ đó nâng cao chất
lượng các hoạt động dạy và học. Bên cạnh, việc sử dụng tranh ảnh kết hợp máy chiếu projector, máy
chiếu đa vật (tự chế tạo) hiệu quả đã giúp giáo viên có thể đưa ra tranh ảnh, hình vẽ, các đồ vật minh
họa... hết sức trực quan, sinh động giúp học sinh học tập tích cực, sơi nổi để tìm kiếm kiến thức.
2
* Khó khăn và tồn tại: Về phía giáo
viên:
Theo thơng tư 30 và thông tư 22 của Bộ Giáo dục và Đào tạo môn Tin học trở thành môn bắt
buộc trong chương trình tiểu học và sự phân phối chương trình bước đầu có sự thống nhất và đang
hồn chỉnh. Hiện nay Bộ giáo dục và đào tạo giao quyền tự chủ ở các trường vì thế việc cập nhật
nội dung chương trình mới cho mơn Tin học là điều cần thiết.
Tuy giáo viên đã được đào tạo cơ bản về kiến thức Tin học, nhưng khi thực hành, máy móc
gặp sự cố, trục trặc, giáo viên khơng xử lý kịp thời dẫn đến học sinh thiếu máy, không thực hành
được.
Tài liệu tham khảo dành riêng cho Luyện tập Tin học cịn q ít, nhất là những tài liệu nói về
phương pháp dạy học đặc trưng của môn Tin học.
Các phần mềm sử dụng nhiều thuật ngữ Tin học bằng tiếng Anh nên gây khó khăn trong q
trình nắm bắt và thực hành của học sinh nhất là học sinh có học lực trung bình.
Trường nằm cạnh quốc lộ 1A nên ảnh hưởng bởi tiếng ồn xe cộ làm giáo viên phải mất rất
nhiều công sức khi giảng bài.
Nhà trường có một phịng máy vi tính khơng đúng quy cách ảnh hưởng đến việc bố trí và sắp
xếp máy, chỗ ngồi cho học sinh cịn hạn chế. Diện tích phịng chưa đạt chuẩn, chật hẹp nên cũng ảnh
hưởng một số hoạt động khi GV tổ chức các trò chơi.
Số lượng máy tính chưa đáp ứng đủ với sỉ số HS hiện tại, mỗi máy có từ 2 đến 3 em ngồi cùng
nên các em khơng có nhiều thời gian để thực hành làm bài tập một cách đầy đủ.
Một số học sinh vẫn còn thái độ ham chơi, thiếu tự tin nên khi thực hành, tham gia trị chơi
cịn khơng tập trung, gây mất trật tự, ảnh hưởng các bạn thực hành các máy bên cạnh.
2. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết.
Đối với học sinh Tiểu học, vui chơi vẫn là nhân tố quan trọng trong hoạt động của học sinh.
Với nhiều cách chơi khác nhau sẽ giúp học sinh “ học mà chơi, chơi mà học”. Học sinh thêm hứng
thú học tập và tiếp thu bài tốt hơn. Vì thế cùng với các phương pháp khác, trị chơi học tập là
phương pháp nhằm tích cực hố đối tượng học sinh.
Vậy giải pháp “ Biện pháp giúp học sinh nâng cao kiến thức qua trò chơi học tập” là tổ
chức hoạt động dạy-học ở đó có sự tác động qua lại, hỗ trợ về kiến thức giữa thầy-trò, trò-trò, tròthầy cụ thể là:
3
a. Thế nào là trò chơi học tập.
Là trò chơi có nội dung gắn với hoạt động học tập của học sinh, thơng qua trị chơi giúp học sinh
chiễm lĩnh tri thức mới hoặc củng cố kiến thức, luyện tập kĩ năng.
b. Việc tổ chức trị chơi học tập góp phần hình thành và phát triển năng lực cho học sinh về:
- Kỹ năng:
Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hoạt động tương tác giữa các cá nhân trong một đội chơi.
Kỹ năng trao đổi thơng tin, trình bày và tiếp nhận thơng tin.
Kỹ năng tìm kiếm thơng tin.
Kỹ năng làm việc có trách nhiệm trong mơi trường hợp tác.
Khả năng phối hợp với người khác để cùng hồn thành cơng việc.
Biết kết hợp sử dụng thành quả của người khác để hồn thành cơng việc của mình. Có ý thức và có
khả năng tổ chức người khác cùng hợp tác làm việc.
- Thái độ:
* Ý thức hợp tác trong công việc.
* Ý thức tự chịu trách nhiệm trong nhóm.
* Ý thức tôn trọng thành quả lao động của người khác.
* Ý thức cùng người khác hướng tới một mục đích hoạt động chung.
c. Ích lợi của việc tổ chức trị chơi học tập:
Trị chơi sẽ làm thay đổi khơng khí học tập của lớp, làm cho khơng khí trở nên dễ chịu, thoải mái
hơn. Học sinh sẽ thấy vui hơn, cởi mở hơn, thư thái và khoẻ hơn sau một quá trình tập trung cao vào
việc tiếp nhận kiến thức.
Bên cạnh đó trị chơi học tập cịn tạo cho các em khả năng quan sát tốt, tinh thần đoàn kết, giao
lưu trong tổ, lớp tạo tính chủ động, tự tin, mạnh dạn, sáng tạo cho các em. Mặt khác trò chơi học
tập là con đường thuận lợi để học sinh khắc sâu kiến thức khi học.
Như vậy, trị chơi nói chung và trị chơi học tập nói riêng giúp học sinh phát triển tồn diện về:
Đức, trí, thể, mĩ.
d. Các dạng trò chơi học tập.
4
Có nhiều dạng trị chơi học tập, việc lựa chọn các dạng chơi học tập cho một bài cụ thể phụ thuộc
vào mục tiêu nội dung bài.
-Trò chơi vận động đó là nhóm trị chơi u cầu học sinh tham gia phải vận động cơ thể để hồn
thành trị chơi.
-Trị chơi cá nhân đó là trị chơi cho từng em tham gia.
-Trị chơi tập thể đó là trị chơi cần nhiều người tham gia mới hoàn thành.
e. Phương tiện để tổ chức trị chơi học tập có hiệu quả.
- Địa điểm: Cần đủ khơng gian làm việc cho mỗi nhóm. Đủ các trang thiết bị cần thiết cho mỗi
nhóm: như bàn làm việc, đồ dùng học tập để thực hiện nhiệm vụ được giao, các vật liệu trình diễn
như bảng, phấn màu các loại, bút màu, giấy,...
- Các dụng cụ để hoạt động phù hợp môn học và hoạt động nhóm, các mơ hình, tranh vẽ, thước,
giấy nháp,...
- Bàn nghế phải tiện cho việc bố trí các nhóm học tập.
- Các phương tiện hiện đại như máy tính, máy chiếu, băng hình,...
f. Đánh giá trong việc tổ chức trị chơi.
- Đánh giá cho điểm cả nhóm: Điểm của mỗi cá nhân được nhận bằng điểm của nhóm.
- Đánh giá từng cá nhân: Giáo viên theo dõi hoạt động của từng cá nhân và nhận xét đánh giá cho
từng cá nhân.
- Tự đánh giá: Mỗi nhóm chơi tự đánh giá mức độ hồn thành nhiệm vụ của nhóm mình và lượng
hóa bằng điểm. Mỗi cá nhân dựa vào việc hoàn thành nhiệm vụ của mình để xác định điểm nhưng
khơng vượt q điểm của nhóm chơi.
g. Quy trình xây dựng và thiết kế trò chơi
Bước 1: Chuẩn bị trò chơi
-Nghiên cứu tài liệu: Chương trình, sách giáo khoa, chuẩn KTKN (tài liệu HD học tập)… Hệ thống
sách tham khảo: sách báo, tạp chí giáo dục…
- Nghiên cứu thực tế lớp học: xem có học sinh khuyết tật khơng, nhu cầu, sở thích, hồn cảnh …
Tìm hiểu xem học sinh lớp yếu ở mạch kiến thức nào, để lựa chọn trò chơi cho phù hợp, giúp các
em củng cố kiến thức để hiểu bài một cách chắc chắn.
5
Bước 2 : Lựa chọn trò chơi:
Việc lựa chọn các trò chơi học tập phải đáp ứng những yêu cầu của mục đích dạy học.Các trị chơi
phải đặt ra cho học sinh các nhiệm vụ học tập tương ứng với nội dung dạy học. Mỗi trị chơi cần có
một vị trí đóng góp cụ thể trong tiến trình thực hiện mục đích dạy học. Vì vậy, để đáp ứng u cầu
dạy học bộ mơn hệ thống các trị chơi phải được lựa chọn sao cho đa dạng về chủ đề, phong phú về
cách chơi. Dựa vào hình thức, cách chơi và luật chơi của trị chơi có thể thay thế các trò chơi một
cách linh hoạt (thay số bằng chữ, câu cá- mèo bắt chuột, tìm hoa hái quả- cánh hoa tìm nhụy, …) từ
sự thay thế linh hoạt tạo cho giáo viên có cơ hội tổ chức trị chơi phù hợp với đối tượng học sinh của
mình. Để từ đó các em cảm thấy : “Học mà vui, vui mà học”. Lựa chọn trò chơi phải đảm bảo các
yếu tố: lứa tuổi, vừa sức; áp dụng vào khi nào trong tiến trình bài dạy và trong chương trình học.
+ Có thể trị chơi trước khi kết thúc tiết học. Cách này có ưu điểm là kích thích được sự hứng thú
học tập của học sinh, giờ học tránh được khơng khí suy nghĩ căng thẳng trở thành “ Vui mà học, học
mà chơi” hết sức sinh động.
+ Có thể trị chơi sau khi hồn thành một chương. Với cách này sẽ giúp cho học sinh hệ thống lại
kiến thức một cách sinh động và hiệu quả.
Bước 3: Xây dựng và thiết kế trò chơi
-Thiết kế trò chơi học tập thường qua các bước như sau:
+ Mục đích: Nêu rõ mục đích của trị chơi nhằm ơn luyện, củng cố kiến thức, kỹ năng nào?
+ Đồ dùng phục vụ trò chơi
+ Nêu luật chơi
+ Số người tham gia
+ Nêu cách chơi, cách tính điểm
+ Thời gian chơi
Bước 4 : Cách tiến hành trò chơi
- Giới thiệu trò chơi, hướng dẫn cách chơi, phổ biến luật chơi.
- Chơi thử (nếu cần).
- Chơi thật.
- Nhận xét, rút kinh nghiệm và tổng kết trò chơi.
6
Giáo viên hoặc trọng tài là HS nhận xét về thái độ tham gia trò chơi của từng đội, những việc làm
chưa tốt của các đội để rút kinh nghiệm.
- Trọng tài công bố kết quả chơi của từng đội, cá nhân và trao phần thưởng cho đội thắng (nếu có).
- Một HS hoặc GV nêu kiến thức, kỹ năng trong bài học mà trò chơi đã thể hiện.
h. Kĩ năng tổ chức hoạt động trò chơi học tập để thiết kế dạy các môn học cụ thể.
. Giải pháp:
Trong trường Tiểu học hiện nay môn Tin học đều áp dụng tổ chức hoạt động trò chơi học tập được
cả, nhưng giáo viên cần lựa chọn và xem xét xem bài nào, phần nào của bài mà tổ chức hoạt động
trò chơi học tập để đem lại hiệu quả cao hơn các phương pháp khác thì mới nên làm chứ không nên
làm tràn lan không hiệu quả.
Giáo viên phải nắm chắc nội dung của giải pháp nói trên và cách tiến hành giải pháp để vận dụng
đúng lúc đúng chỗ. Cần có sự chuẩn bị kĩ lưỡng, chú ý tới yếu tố cơ sở vật chất, khơng gian phịng
học, đồ dùng dạy - học và đối tượng học sinh trong lớp.
. Biện pháp:
Cần có các biện pháp linh hoạt nhưng vẫn đảm bảo cách thức hoạt động trò chơi học tập như: Tổ
chức thành các trị chơi học tập; đóng kịch; cuộc thi; sưu tầm; biểu diễn; hái hoa dân chủ;…Có thể
tổ chức trong lớp học hoặc tổ chức ngồi trời, ngồi sân tuỳ thuộc vào u cầu của mơn học-bài học;
có những bài học có thể cần hố trang, chuẩn bị phương tiện như loa máy, đèn chiếu, dụng cụ để vẽ,
…thì cần có đồ dung trực quan mang tính chính xác và khoa học đừng nên méo mó sẽ gây hiểu sai
về nhân vật, về vấn đề cần đạt được. Quy định thành viên nam nữ trong đội chơi, yêu cầu nhanh,
chính xác hay yêu cầu đúng, đẹp, an toàn, đều vui tươi, mỗi người chỉ được một lần, u cầu về
giọng nói, trang phục, …
Ví dụ: Để củng cố nội dung học “cơng cụ vẽ Paint”
Tên trị chơi: “Tiếp sức”
-Mục tiêu: Rèn kỹ năng ghi nhớ hình các công cụ vẽ Paint.
Thời gian: Khoảng 2 phút.
Chuẩn bị: Giáo viên viết lên bảng một số tên các công cụ trên bảng:
Tơ màu:
Vẽ đường cong:
Vẽ đoạn thẳng:
Vẽ hình trịn:
7
Vẽ hình vng:
Vẽ ngơi sao:
Cách chơi: Chia làm hai đội chơi; mỗi đội 3 em; mỗi em được lên làm 1 lần đội nào lên vẽ biểu
tượng các công cụ vẽ đúng và nhanh hơn đội đó chiến thắng.
g. Dạy thực hành ngay sau bài mới.
Ngay sau khi nhận biết kiến thức mới học các em rất hứng thú vì thế giáo viên tạo điều kiện cho
học sinh củng cố và tập vận dụng kiến thức mới học ngay sau khi học bài mới để các em bước đầu
chiếm lĩnh kiến thức mới ngay ở lớp. Trong sách giáo khoa luyện tập Tin học sau phần bài học
thường có bài tập để tạo điều kiện cho học sinh củng cố kiến thức mới học qua thực hành và bước
đầu tập vận dụng kiến thức mới lĩnh hội để giải quyết các vấn đề cụ thể.
- Dựa vào mục tiêu của từng bài cụ thể để áp dụng phương pháp cho phù hợp vào việc tổ chức
hướng dẫn học sinh thực hành, luyện tập có hiệu quả.
Ví dụ: Sau khi học sinh học bài của nội dung bảng tính Excel giáo viên có thể yêu cầu HS thực
hành ngay sau khi học mỗi cơng thức. GV có thể chia nhóm chơi theo bàn ngồi, các nhóm nhận xét
cho nhau, rồi giáo viên kết luận, ghi điểm cho các nhóm. Vì thảo luận để các em hỗ trợ, kiểm tra lẫn
nhau, đồng thời tự khẳng định củng cố lại kiến thức.
m. Dạy bài thực hành rèn kỹ năng .
Ngoài phần luyện tập thực hành trong các tiết dạy học bài mới thì có tiết luyện tập, ơn tập ở cuối
mỗi chương. Mục tiêu chung của dạy học các bài luyện tập thực hành là củng cố kiến thức học sinh
mới chiếm lĩnh được. Còn đối với bài luyện tập rèn kỹ năng thì giúp học sinh nhận ra kiến thức đã
học hoặc một số kiến thức mới trong nội dung các bài tập dạng khó hơn.
Ví dụ: Để ơn tập các câu lệnh trong Logo lớp 5 bài tập thực hành giáo viên có thể tạo thành 2 nhóm
lớn nhắc lại lần lượt kiến thức cũ, sau đó chia học sinh thành những nhóm nhỏ để học sinh cùng thi
đua thực hành và đặt tên các trò chơi “ai nhanh hơn”. Những kiến thức vận dụng nâng cao giáo viên
có thể chia học sinh thành nhóm đơi cùng tìm hiểu, thảo luận và trả lời các nội liên quan đến bài
thực hành.
3. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp.
-Ưu điểm của hoạt động trò chơi học tập.
Tổ chức dạy học theo nhóm là một hình thức dạy học mới. Đó là một trong những hình thức thực
hiện tốt việc dạy học phát huy tính tích cực và tương tác của học sinh với hình thức này học sinh
được hấp dẫn, lôi cuốn vào các hoạt động học, thu lượm kiến thức bằng chính khả năng của mình
với sự giúp đỡ hướng dẫn sư phạm của giáo viên.
8
- Đem lại cho học sinh cơ hội được sử dụng các kiến thức kỹ năng mà các em được lĩnh hội và rèn
luyện.
Học sinh thấy vui, nhanh nhẹn, cởi mở.
Học sinh tiếp thu tự giác.
Học sinh được củng cố và hệ thống hóa kiến thức. Tăng cường khả năng giao tiếp.
Trị chơi sẽ làm thay đổi khơng khí học tập của lớp, làm cho khơng khí trở nên dễ chịu, thoải mái
hơn. Học sinh sẽ thấy vui hơn, cởi mở hơn, thư thái và khoẻ hơn sau một quá trình tập trung cao vào
việc tiếp nhận kiến thức.
Bên cạnh đó trị chơi học tập cịn tạo cho các em khả năng quan sát tốt, tinh thần đoàn kết, giao lưu
trong tổ, lớp tạo tính chủ động, tự tin, mạnh dạn, sáng tạo cho các em.
Mặt khác trò chơi học tập là con đường thuận lợi để học sinh khắc sâu kiến thức khi học.
- Giúp các em nhút nhát, khả năng diễn đạt kém có điều kiện rèn luyện.
- Khi tổ chức trò chơi học tập giáo viên sẽ có dịp tận dụng các kinh nghiệm và sự sự sáng tạo của
học sinh trong học tập.
Những điều kiện khi thực hiện hoạt động dạy học này là:
- Để tổ chức trò chơi học tập đặt kết quả cần chú ý tâm lý lực học của học sinh để lựa chon trị chơi
cho phù hợp. Trị chơi khơng q khó vượt qua tầm suy nghĩ của các em, tôn trọng ý kiến của mỗi
em, nhất thiết giáo viên phải tổng kết trước lớp những gì các nhóm chơi đã đạt được. Động viên và
khuyến khích các nhóm kịp thời. Trị chơi phải dễ chơi gây hứng thú và thu hút được nhiều người
chơi.
- Cần đủ không gian làm việc cho trị chơi.
- Bàn nghế phải tiện cho việc bố trí các trò chơi học tập.
- Ứng dụng các phương tiện hiện đại như máy tính, máy chiếu, màn hình ti vi, băng hình,...nếu có
thì rất tốt cho hoạt động này.
- Giáo viên cần có sự chuẩn bị bài dạy kĩ càng, dự kiến trước các tình huống sẽ xẩy ra, chuẩn bị tốt
đồ dùng dạy học và các vật liệu hỗ trợ hoạt động học tập của học sinh như phiếu học tập, bút lông,
bảng cài, bông hoa,…
Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
9
Mối quan hệ giữa giải pháp và biện pháp là mối quan hệ biện chứng, tương trợ qua lại lẫn nhau. Để
tổ chức hoạt độn khởi động trò chơi học tập tốt thì người giáo viên cần có giải pháp tốt, phù hợp cho
hoạt động dạy và tổ chức dạy của bài học đó, nhưng để thực hiện thành cơng giải pháp đã đề ra thì
cần có biện pháp cụ thể cho giáo viên và học sinh trong từng hoạt động cụ thể. Mỗi môn học bài học
với giải pháp là tổ chức trị chơi học tập thì cần có biện pháp phù hợp như quy định về thành viên,
yêu cầu giữ trật tự trong khi thực hiện, quy định thành viên nam nữ, yêu cầu nhanh, chính xác hay
yêu cầu đúng, đẹp, an toàn, đều vui tươi, mỗi người chỉ được một lần,…
Có thể thực hiện tốt giải pháp bằng biện pháp tổ chức thành các trò chơi học tập; đóng kịch; cuộc
thi; sưu tầm; biểu diễn; hái hoa dân chủ;…Nếu khơng có biện pháp kèm theo thì một số học sinh sẽ ỉ
lại cho các bạn trong nhóm hay tham gia mang tính miễn cưỡng, tuy nhiện biện pháp cũng nên mềm
mỏng động viên, khích lệ là chính; để cho học sinh tập trung cao vào hoạt động giáo viên có thể đưa
ra biện pháp nhóm nào xong trước nhất, trình bày đẹp, mà chính xác sẽ được khen thưởng,…có thể
nói biện pháp là để hỗ trợ thực hiện giải pháp tốt hơn.
Để thực hiện tốt giải pháp tổ chức trị chơi học tập thì giáo viên cần nắm rõ kĩ năng tổ chức hoạt
động trò chơi, nắm rõ quy trình thực hiện và thực hiện khi nào, lúc nào, bài nào là có hiệu quả nhất
chứ khơng nên lạm dụng phương pháp này mà khơng có kĩ năng thì nó sẽ khơng có lợi.
4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm:
Kết quả trước và sau khi thực hiện đề tài:
Trước khi
thực hiện đề
tài
Mức độ thao tác
Số học
Tỷ lệ
sinh
45,5
Thao tác nhanh, đúng
212
%
27,7
Thao tác đúng
129
%
17,2
Thao tác chậm
80
%
Chưa biết thao tác
45
9,6%
Sau khi
thực hiện đề tài
Mức độ tăng giảm
Sô học
sinh
Tỷ lệ
Tỉ lệ
280
60,1%
Tăng 14,6%
150
32,2%
Tăng 4,4%
36
7,7%
Giảm 9,4%
0
0
Giảm 9,6%
Từ kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc dạy học Luyện tập Tin học các khối
3,4,5 đã giúp học sinh không những nắm chắc kiến thức mà các em học tập nhẹ nhàng, thoải mái
hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, có chất lượng thực sự. Tạo cảm giác hứng thú trong học môn Tin học
khi các em thực hành và các hoạt động kiểm tra định kì.
III. PHẦN KẾT LUẬN
10
1. Tóm lược giải pháp.
Kĩ năng tổ chức dạy học đưa trò chơi học tập vào bài dạy là một hình thức dạy học tiến bộ, nó giúp
ích cho học sinh rất nhiều, cần được tổ chức rộng rải trong các trường học, nhưng nó địi hỏi người
giáo viên phải có phương pháp và cách thức tổ chức linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với từng nội dung,
có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Để tổ chức dạy có đưa trị chơi học tập thành cơng địi hỏi người giáo viên
phải chuẩn bị kỹ lưỡng kế hoạch dạy học, lựa chọn những nội dung thực sự phù hợp với trò chơi và
thiết kế được các hoạt động giúp các em lĩnh hội, khám phá kiến thức mới một cách tốt nhất. Khi tổ
chức dạy học theo cách thức tổ chức này thì việcquản lý trị chơi, điều hành trị chơi cũng là yếu tố
rất quan trọng, đảm bảo trong lớp em nào cũng được chơi mà thực chất là học tập. Bên cạnh đó thi
yếu tố cơ sở vật chất phịng học cũng như đồ dùng học tập, tài liệu liên quan cũng rất qua trọng.
Để góp phần nâng cao chất lượng dạy học, bản thân người giáo viên cần tự học hỏi, tự bồi dưỡng
nâng cao trình độ chun mơn của mình trong đó có phương pháp, kĩ năng tổ chức các trị chơi học
tập. Khơng những thế người giáo viên cần phải tâm huyết với nghề nghiệp, không ngừng tìm tịi
sáng tạo, tự nghiên cứu, khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất. Một điều quan trọng nữa là giáo viên
cần có đức tính kiên trì, khơng nóng vội, biết ghi chép rút kinh nghiệm sau mỗi tiết dạy.
Phương pháp này áp dụng được cho tất cả các môn học ở bậc tiểu học, trong các bài cung cấp kiến
thức mới, luyện tập thực hành, ôn tập rèn kỹ năng. Tổ chức hoạt động dạy-học bằng trò chơi học tập
nó cịn rèn cho học sinh các kĩ năng cơ bản như nghe, nhìn, đọc, viết, tính tốn, kĩ năng sống, kí
năng học tập, biết đồn kết, tương trợ, hợp tác lẫn nhau, có những đức tính tốt cần thiết cho bản thân
và xã hội.
Như vậy tổ chức hoạt động dạy học có lồng ghép trị chơi học tập đúng mục đích là một yếu tố góp
một phần quan trọng trong việc quyết định chất lượng giờ dạy nói riêng và chất lượng giáo dục nói
chung trong các nhà trường Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
- Chủ động, tích cực cải thiện chất lượng phịng máy, biết xử lý các sự cố thường gặp khi học
sinh thực hành, duy trì 1-2 học sinh thực hành/máy.
- Mạnh dạn thay đổi, sắp xếp nội dung, phương pháp học tập cho từng phần học phù hợp, hiệu
quả với điều kiện dạy học trong nhà trường và khả năng tiếp thu của học sinh.
- Giáo viên Tin học phải luôn tự bồi dưỡng để nâng cao kiến thức bản thân, trình độ chuyên môn,
đáp ứng được những yêu cầu đổi mới, cập nhập thơng tin một cách đầy đủ, chính xác.
- Tích cực sử dụng hiệu quả ĐDDH, ứng dụng CNTT trong giảng dạy.
- Phối hợp với Ban giám hiệu nhà trường tổ chức tốt các sân chơi thường niên hàng năm liên quan
tới máy tính và mạng Internet nhằm động viên, lôi cuốn các em say mê Tin học và CNTT.
- Kết hợp với Ban phụ trách thiếu nhi nhà trường phát động, hướng dẫn, tuyển chọn các em học
sinh tham gia Hội thi Tin học trẻ, Hội thi “Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng”,…
- Thực hiện tốt TT22/BGD về nhận xét, đánh giá thường xuyên và đánh giá định kì học sinh Tiểu
học.
11
- Phối kết hợp với GVCN tuyên truyền, động viên PHHS chủ động quan tâm, theo dõi việc học
tập Tin học của con em.
2. Ý nghĩa sáng kiến kinh nghiệm; bài học kinh nghiệm
Việc ứng dụng CNTT trong việc giảng dạy là xu thuế tất yếu, bên cạnh đó GV cần kết hợp chặt chẽ
về các phương pháp giảng dạy phù hợp với tình hình thực tế mỗi lớp học. Trong quá trình truyền tải
kiến thức đến với học sinh cần truyền đạt chính xác, nhẹ nhàng thơng qua các hoạt động giảng dạy
kết hợp các trò chơi để thu hút người học.
Khả năng ứng dụng, triển khai.
Sáng kiến “Biện pháp giúp học sinh nâng cao kiến thức qua trò chơi học tập” có thể triển khai
và thực hiện rộng rải, đáp ứng phù hợp với nhu cầu thực tế của việc dạy và học. Giúp cho HS dễ
nắm bài, gây cảm giác thích thú khi học lí thuyết và thực hành môn Tin học.
3. Những kiến nghị, đề xuất.
Không có kiến nghị..
Thị trấn Bến Lức, ngày 4 tháng 7 năm 2020.
Người viết
VÕ MINH QUÂN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách luyện tập Tin học lớp 3,4,5 do nhà xuất bản Phương Nam phát hành
Phần mềm Ispring 8.7
Phần mềm Microsoft Word 2010
Phần mềm Paint
Youtube.com
12