Bai 1 Tinh thong nhat ve chu de cua van ban

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tính thống nhất về chủ đề của văn bản A. Môc tiªu: 1/ KiÕn thøc: - Nắm đợc chủ đề của văn bản. - Nắm đợc tính thống nhất về chủ đề của văn bản trên hai phơng diÖn néi dung vµ h×nh thøc. 2/ KÜ n¨ng: - KÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo viÖc x©y dùng c¸c v¨n b¶n nãi, viết đảm bảo tính thống nhất về chủ đề 3. Thái độ: - H S có ý thức xác định chủ đề và có tính nhất quán khi xác định chủ đề của văn bản.. B. Ph¬ng ph¸p: - Gợi tìm, thảo luận, giải quyết vấn đề C. ChuÈn bÞ: 1/ GV: So¹n gi¸o ¸n. 2/ HS:Häc bµi cò vµ xem tríc bµi míi. D. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy: 1/ ổn định:(1') 2/ Bµi Cò:(3') Nªu néi dung chÝnh cña v¨n b¶n " T«i ®i häc" Hoạt động 1: Giới thiệu bài: ở lớp 6 các em đã đợc học thế nào là câu chủ đề và doạn văn chứa câu chủ đề. Chủ đề là nội dung chính thể hiện t tởng cơ bản của một văn bản. Vậy chủ đề của một văn bản cần phải đáp ứng đợc những yêu cầu gì? Chúng ta sẽ cùng t×m hiÓu qua bµi häc h«m nay. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 2: - Gọi từ 3 đến 5 HS đọc nối tiếp. Néi dung I/ Chủ đề của văn bản 1. VÝ dô: §äc l¹i v¨n b¶n “T«i ®i häc” cña Thanh TÞnh. 2. NhËn xÐt:. ? T¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u - KØ niÖm s©u s¾c: s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh? + Cuèi thu + Cïng mÑ tíi trêng + C¶m gi¸c bì ngì, l¹ lïng n¬i tr? V¨n b¶n miªu t¶ nh÷ng sù viÖc êng míi... đang xảy ra hay đã xảy ra? -> Những sự việc đã xảy ra( Hồi tởng l¹i) ? Sù håi tëng Êy gîi lªn nh÷ng Ên t- - Ên tîng: VÒ thêi gian, kh«ng gian, con đờng, ngôi trờng, lớp học, bạn bè, îng g× trong lßng t¸c gi¶? -> §ã chÝnh lµ nh÷ng kØ niÖm, nh÷ng bµi häc ®Çu tiªn... Ên tîng s©u s¾c tuæi th¬. GV: Những vấn đề, những sự việc đợc tác giả đề cập đến đều xoay quanh nh©n vËt “t«i” -> Lµm næi bËt t©m tr¹ng cña nh©n vËt “t«i” vÒ nh÷ng kØ niÖm cña buæi tùu trêng. ? Qua tiết đọc – hiểu văn bản “Tôi.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ®i häc” vµ qu¸ tr×nh tr¶ lêi c¸c c©u hái ở bài này, em hãy cho biết chủ đề của v¨n b¶n nµy? -> Chủ đề của “Tôi đi học”: cảm xúc cña “t«i” vÒ mét kØ niÖm s©u s¾c. §ã là lần đến trờng đầu tiên . ? Vậy em hiểu thế nào là chủ đề của mét v¨n b¶n? => Chủ đề: Là đối tợng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt. GV gi¶ng gi¶i, cñng cè cho HS. Hoạt động 3: ? C¨n cø vµo ®©u mµ em biÕt v¨n b¶n “T«i ®i häc” nãi lªn nh÷ng kØ niÖm cña t¸c gi¶ vÒ buæi tùu trêng ®Çu tiªn? -> C¨n cø vµo: - Nhan đề: “Tôi đi học”: Có ý nghĩa têng minh, cho ta hiÓu ngay néi dung cña v¨n b¶n lµ nãi vÒ chuyÖn ®i häc. - C¸c tõ ng÷: Cuèi thu, buæi tùu trêng, s©n trêng, líp häc, thÇy gi¸o... - C¸c c©u: + “cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi....hôm nay tôi đi học”. + “Một thầy trẻ tuổi....đón chúng t«i tríc cöa líp”. + “T«i vßng tay lªn bµn...bµi viÕt tËp: t«i ®i häc”. ? Theo em, nhan đề và các từ ngữ, các c©u v¨n tiªu biÓu trªn cã cïng thÓ hiện chủ đề “Tôi đi học” không? Có từ, câu nào lạc đề không?. GV: Khi tÊt c¶ c¸c tõ ng÷ then chèt, các câu văn tiêu biểu và cả nhan đề đều tập trung làm rõ chủ đề thì ta nói rằng văn bản đẫ đạt đợc tính thống nhất về chủ đề. ? V¨n b¶n “T«i ®i häc” tËp trung håi tëng l¹i t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn. H·y t×m nh÷ng tõ ngữ chứng tỏ tâm trạng đó in sâu trong lòng nhân vật “tôi” suốt đời? - N¸o nøc - M¬n man - Tng bõng rén r·... ? T×m nh÷ng tõ ng÷, nh÷ng chi tiÕt nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña nh©n vËt “t«i” khi cïng mÑ đến trờng, cùng bạn đi vào lớp? - Trên đờng đi: + Con đờng quen: đổi khác. II/ Tính thống nhất về chủ đề của v¨n b¶n.. - Nhan đề - C¸c tõ ng÷ - C¸c c©u -> Đều biểu đạt chủ đề đã xác định, không xa rời, không lạc đề..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> + Cảnh vật: đều thay đổi. - Trªn s©n trêng: + Trêng cao r¸o, s¹ch sÏ + Xinh x¾n, oai nghiªm... - Khi xÕp hµng vµo líp: + Tim ngõng ®Ëp, oµ khãc. + RÝu c¶ ch©n l¹i. - Trong líp häc: + ThÊy xa mÑ, nhí nhµ. + Xa rêi tuæi th¬ rong ch¬i, bíc vµo mét thÕ giíi míi. ? Các từ ngữ trên đều thể hiện và làm râ néi dung g×? -> T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n vËt “t«i”. ? Các từ ngữ đó có mối quan hệ với néi dung cña v¨n b¶n nh thÕ nµo? -> Cã mèi quan hÖ chÆt chÏ, lµm râ néi dung cña v¨n b¶n. ? Nội dung đó có đợc thể hiện rõ ở - Xác định chủ đề của văn bản qua: nhan đề của văn bản không? + Nhan đề -> Cã. + Các đề mục ? Để hiểu một văn bản hoặc để tạo + Quan hÖ gi÷a c¸c phÇn lập một văn bản ta cần phải xác định + C¸c tõ ng÷ then chèt. vấn đề gì? -> Cần xác định đợc chủ đề của văn b¶n. ? Chủ đề của văn bản đợc thể hiện ở ®©u? * Ghi nhí: (SGK – 12) ? Qua kết quả phân tích 2 vấn đề trên, em hãy cho biết: Thế nào là chủ đề cña v¨n b¶n? TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ đề của văn bản đợc thể hiện ở những III/ Luyện tập: 1. Bµi tËp 1: ph¬ng diÖn nµo? - HS tr¶ lêi. - GV cñng cè l¹i, ®a ra ghi nhí. a) - Gọi HS đọc ghi nhớ, dặn học thuộc. - §èi tîng: Rõng cä - Vấn đề: Cây cọ, rừng cọ đối với Hoạt động 3: cuéc sèng con ngêi. - Gọi HS đọc văn bản “Rừng cọ quê - Thứ tự các đoạn: + Giíi thiÖu rõng cä t«i” + T¸c dông cña c©y cä - GV nªu yªu cÇu, cho HS chuÈn bÞ 5 + T×nh c¶m g¾n bã víi c©y cä. phót. ? H·y cho biÕt v¨n b¶n trªn viÕt vÒ -> Thứ tự không thay đổi đợc. Vì các đối tợng nào? Và về vấn đề gì? ý lớn của phần thân bài đợc sắp xếp hợp lí, đi từ khái quát đến cụ thể và làm nổi bật đợc chủ đề của văn bản..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Các đoạn văn đã trình bày đối tợng và vấn đề theo một thứ tự nào?. ? Theo em, có thể thay đổi trật tự sắp xếp này đợc không? Vì sao?. ? Nêu chủ đề của văn bản trên?. b) Chủ đề: Sự gắn bó và tình cảm yêu thơng của ngời dân Sông Thao với rừng cä quª m×nh. c) - Miªu t¶ rõng cä: + Rõng cä trËp trïng + Th©n c©y th¼ng + Bóp nh thanh kiÕm + L¸ tr«ng xa nh mét rõng tay. - Cuéc sèng cña ngêi d©n: + Nhµ ë díi rõng cä + Trờng học, đờng đi học dới rừng cä. + Đồ vật đợc làm từ cọ + Thøc ¨n tõ tr¸i cä.. ? Chủ đề của văn bản đợc thể hiện trong toµn v¨n b¶n, tõ viÖc miªu t¶ d) rừng cọ đến cuộc sống của ngời dân. Hãy chứng minh điều đó? - Tõ ng÷: Rõng cä, th©n cä, bóp, c©y non, l¸ cä, tµu l¸, c©y cä... - C©u: + “ Dï ai ®i ngîc vÒ xu«i C¬m n¾m l¸ cä lµ ngêi S«ng Thao.” + “ Ngêi S«ng Thao ®i ®©u còng vÉn nhí vÒ rõng cä quª m×nh” ? T×m c¸c tõ ng÷, c¸c c©u tiªu biÓu thể hiện chủ đề của văn bản? . 2.Bµi tËp 2: ý làm cho bài viết bị lạc đề: b và d ? Văn bản “Rừng cọ quê tôi” đã đảm bảo tính thống nhất về chủ đề của văn bản. Tính thống nhất đó thể hiện ở: nhan đề, đề mục các phần chính, quan hÖ gi÷a c¸c phÇn vµ c¸c tõ, c¸c c©u tiªu biÓu. - Gọi HS đọc yêu cầu và nội dung BT2 ? ý nào làm cho bài viết bị lạc đề? 4. Cñng cè: GV nh¾c l¹i: - Chủ đề của văn bản - Tính thống nhất về chủ đề của văn bản..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 5.Híng dÉn häc bµi: - §äc l¹i néi dung bµi.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>