Bài tập lớn triết 1 “Vận dụng cặp phạm trù nguyên nhân và kết quả để phân tích thực trạng tai nạn giao thông ở nước ta hiện nay

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành bài tập lớn này, em xin trân thành cảm ơn ThS. Lê Thị
Tươi đã tận tình, chu đáo giảng dạy để em có những kiến thức thực tế nhất, có
một cái nhìn tồn diện nhất về bộ môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa
Mác – Lênin (HP1). Bên cạnh đó, trong q trình thực hiện nghiên cứu và viết
đề tài không thể tránh khỏi những sai sót, em mong sẽ nhận được sự đóng góp
ý kiến của các thầy, cơ để đề tài được hoàn thiện hơn.
Em xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 10 tháng 6 năm 2021
Sinh viên

1


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT
1
2
3

Từ viết tắt
TNGT
ATGT
CSGT

Nghĩa đầy đủ
Tai nạn giao thơng
An tồn giao thơng
Cảnh sát giao thơng

2


MỞ ĐẦU
1.

Lý do chọn đề tài

Trong những năm vừa qua, cùng với sự tăng trưởng của Kinh tế, Việt Nam
đã và đang nhập những thiết bị tiên tiến nhằm củng cố, phát triển nền công
nghiệp. Phương tiện giao thông cũng là một trong những sản phẩm được nhập
vào thị trường Việt Nam đáng kể để phục vụ cho nhu cầu đi lại, làm việc và
kinh doanh.
Bên cạnh sự phát triển không ngừng của phương tiện giao thông, với
những hành vi thiếu ý thức, thiếu trách nhiệm mà tai nạn giao thông đã trở
thành một trong những vấn nạn lớn nhất hiện nay.
Theo thống kê trên báo cảnh sát nhân dân thì vào năm 2013, Việt Nam với
số dân 89,7 triệu thì có 9.369 người dân thiệt mạng do tai nạn giao thông. Một
con số không hề nhỏ.
Vào năm 2014, theo Ủy ban An tồn giao thơng Quốc gia cho biết tồn
quốc xảy ra 25.322 vụ tai nạn giao thơng, làm chết 8.996 người, bị thương
24.417 người. Tuy nhiên, con số này so với năm trước đã giảm, nhưng vẫn
còn rất cao.
Năm 2015, Cả nước ghi nhận 22.850 vụ tai nạn giao thông, hơn 8.700
người chết và hơn 21.000 người bị thương.
Năm 2016 (tính từ 16-12-2015 đến 15-12-2016), cả nước xảy ra 21.589 vụ
tai nạn giao thông, làm chết 8.685 người, làm bị thương 19.280 người. So với
cùng kỳ năm 2015, giảm 1.261 vụ ( giảm 5,52%), giảm 43 người chết (giảm
0,49%), giảm 1.792 người bị thương (giảm 8,5%).

3


Trong năm 2017, Toàn quốc xảy ra hơn 20.000 vụ tai nạn giao thông, làm
chết hơn 8.000 người, bị thương 17.000 người.
Qua điều tra, phân tích của các cơ quan chức năng đều cho rằng đa phần
các vụ tai nạn giao thông xảy ra là do ý thức của người tham gia giao thông
(chiếm 71,6%). Trong các vụ tai nạn giao thông, 66,7% là do mô tô, xe máy; ô
tô chiếm 27,07%.
Vói số liệu trên chúng ta có thể thấy tầm quan trọng của việc ý thức, trách
nhiệm của mỗi cá thể, tập thể khi tham gia giao thông.
Mặc dù các ban lãnh đạo đã chủ trương đề xuất ra các phương pháp, cũng
như áp dụng những chính sách khắt khe về việc vi phạm trật tự, an tồn giao
thơng nhưng số lượng tai nạn giao thông vẫn chưa giảm đáng kể.
Xuất phát từ thực trạng trên, tôi chọn đề tài “Vận dụng cặp phạm trù
nguyên nhân và kết quả để phân tích thực trạng tai nạn giao thơng ở nước
ta hiện nay” làm bài tập lớn cho học phần những nguyên lý cơ bản của chủ
nghĩa Mác – Lênin (HP1).
2.

Mục tiêu nghiên cứu

Đánh giá thực trạng tai nạn giao thơng, phân tích, đánh giá ý thức, nhiệm
vụ của người dân trong vấn đề tai nạn giao thông và đề xuất một số giải pháp
góp phần cải thiện tỉ lệ tai nạn giao thông ở Việt Nam.
3.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài

Đối tượng nghiên cứu: người dân Việt Nam và những kiều bào đang sống

trên lãnh thổ Việt Nam.
Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu trong phạm vi nước Việt Nam trong giai
đoạn từ 2016 đến 2018.
4.

Phương pháp nghiên cứu của đề tài

Đề tài sử dụng tổng hợp các phương pháp của chủ nghĩa duy vật biện
chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Trong đó, chú ý một số phương pháp

4


chính là: Logic và lịch sử, phân tích và tổng hợp, gắn lý luận với thực tiễn để
thực hiện nhiệm vụ đề tài đặt ra.
5.

Bố cục của bài tập lớn
Ngoài phần lời cảm ơn, mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo
thì bài tập lớn được chia thành 2 chương:

Chương 1: TỔNG QUAN VỀ CẶP PHẠM TRÙ NGUYÊN NHÂN VÀ KẾT
QUẢ.
Chương 2: VẬN DỤNG CẶP PHẠM TRÙ NGUYÊN NHÂN VÀ KẾT QUẢ
VÀO PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TAI NẠN GIAO THÔNG Ở NƯỚC TA
HIỆN NAY.

5

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CẶP PHẠM TRÙ
NGUYÊN NHÂN VÀ KẾT QUẢ
1.1.

Khái niệm cặp phạm trù nguyên nhân và kết quả:

Nguyên nhân là phạm trù triết học dùng để chỉ sự tác động qua lại giữa
các mặt, các bộ phận, các thuộc tính trong một sự vật hoặc giữa các sự vật với
nhau gây ra một sự biến đổi nhất định.
Kết quả là phạm trù triết học dùng để chỉ những biến đổi xuất hiện do
nguyên nhân tạo ra. Ví dụ, sự tương tác lẫn nhau giữa các yếu tố trong hạt ngô
là nguyên nhân làm cho từ hạt ngô nảy mầm lên cây ngô. Sự tác động giữa
điện, xăng, khơng khí, áp xuất, v.v (ngun nhân) gây ra sự nổ (kết quả) cho
động cơ.
Triết học duy vật biện chứng cho rằng, mối liên hệ nhân quả có các tính
chất:
Tính khách quan: điều này thể hiện ở chỗ, mối liên hệ nhân quả là vốn
có của sự vật, khơng phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người. Dù con
người có biết hay khơng thì giữa các yếu tố trong một sự vật, hoặc giữa các sự
vật vẫn liên hệ, tác động để gây ra những biến đổi nhất định.
Tính phổ biến: thể hiện ở chỗ, mọi sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, xã
hội, tư duy đều có mối liên hệ nhân quả. Khơng có hiện tượng nào khơng có
ngun nhân của nó.
Tính tất yếu: thể hiện ở chỗ, cùng một nguyên nhân như nhau, trong
những điều kiện như nhau thì kết quả gây ra phải như nhau. Nghĩa là nguyên
nhân tác động trong những điều kiện càng ít khác nhau thì kết quả do chúng
gây ra càng giống nhau.
Cần phân biệt nguyên nhân với nguyên cớ và điều kiện. Nguyên cớ là
những sự vật, hiện tượng xuất hiện đồng thời cùng nguyên nhân nhưng chỉ có
quan hệ bề ngồi, ngẫu nhiên chứ khơng sinh ra kết quả. Ví dụ, Mỹ lợi dụng

nguyên cớ chống khủng bố và cho rằng Irắc có vũ khí huỷ diệt hàng loạt để
tiến hành chiến tranh xâm lược Irắc. Thực chất, Irắc khơng có liên quan tới
khủng bố và khơng có vũ khí huỷ diệt hàng loạt như thanh tra của Liên Hợp
quốc đã kết luận. Điều kiện là hiện tượng cần thiết để nguyên nhân phát huy
tác động. Trên cơ sở đó gây ra một biến đổi nhất định. Nhưng bản thân điều
kiện khơng phải ngun nhân. Ví dụ, ngun nhân của hạt thóc nảy mầm là do

6


những yếu tố bên trong hạt thóc tác động lẫn nhau gây nên, nhưng để nẩy
thành mầm thì phải có điều kiện về nhiệt độ, độ ẩm, v.v.
1.2.

Mối quan hệ biện chứng giữa nguyên nhân và kết quả
Nguyên nhân là cái sinh ra kết quả, nên ngun nhân ln có trước kết

quả về mặt thời gian. Tuy nhiên, không phải mọi sự nối tiếp nhau về thời gian
đều là quan hệ nhân quả. Ví dụ: ngày và đêm khơng phải là nguyên nhân của
nhau. Sấm và chớp không phải nguyên nhân của nhau. Muốn phân biệt
nguyên nhân và kết quả thì phải tìm ở quan hệ sản sinh, tức là cái nào sinh ra
cái nào.
Một nguyên nhân có thể sinh ra nhiều kết quả khác nhau tuỳ thuộc vào
điều kiện cụ thể, ví dụ: gạo và nước đun sơi có thể thành cơm, cháo, v.v phụ
thuộc vào nhiệt độ, mức nước, v.v.
Ngược lại, một kết quả có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, ví dụ: sức
khoẻ của chúng ta tốt do luyện tập thể dục, do ăn uống điều độ, do chăm sóc y
tế tốt v.v chứ khơng chỉ một nguyên nhân nào.
Trong những điều kiện nhất định, nguyên nhân và kết quả có thể chuyển
hố lẫn nhau. Nghĩa là cái trong quan hệ này được coi là nguyên nhân thì

trong quan hệ khác có thể là kết quả. Ví dụ: chăm chỉ làm việc là nguyên nhân
của thu nhập cao. Thu nhập cao lại là nguyên nhân để nâng cao đời sống vật
chất, tinh thần cho bản thân.
Kết quả, sau khi xuất hiện lại tác động trở lại nguyên nhân (hoặc thúc
đẩy nguyên nhân tác động theo hướng tích cực, hoặc ngược lại). Ví dụ: nghèo
đói, thất học làm gia tăng dân số, đến lượt nó, gia tăng dân số lại làm tăng
nghèo đói, thất học, v.v.
1.3. Ý nghĩa phương pháp luận của cặp phạm trù nguyên nhân và kết quả
7


- Trong nhận thức và hoạt động thực tiễn cần tơn trọng tính khách quan
của mối liên hệ nhân quả. Không được lấy ý muốn chủ quan thay cho quan hệ
nhân quả.
- Muốn cho hiện tượng nào đó xuất hiện cần tạo ra những nguyên nhân
cùng những điều kiện cho những nguyên nhân đó phát huy tác dụng. Ngược
lại, muốn cho hiện tượng nào đó mất đi thì phải làm mất nguyên nhân tồn tại
của nó cũng như những điều kiện để các nguyên nhân ấy phát huy tác dụng.
- Phải biết xác định đúng nguyên nhân để giải quyết vấn đề nảy sinh vì
các ngun nhân có vai trị khơng như nhau.
- Ngun nhân có thể tác động trở lại kết quả; do đó, trong hoạt động
thực tiễn cần khai thác, tận dụng những kết quả đã đạt được để thúc đẩy
nguyên nhân tác động theo hướng tích cực phục vụ cho con người..

8


CHƯƠNG 2
VẬN DỤNG CẶP PHẠM TRÙ NGUYÊN NHÂN VÀ KẾT QUẢ
VÀO PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TAI NẠN GIAO THƠNG

Ở NƯỚC TA HIỆN NAY
2.1. Thực trạng tai nạn giao thông ở nước ta hiện nay
Sáng ngày 05/07/2018, Ủy ban An toàn giao thơng quốc gia tổ chức Hội
nghị trực tuyến tồn quốc sơ kết công tác bảo đảm trật tự an tồn giao thơng.
Dự và chỉ đạo hội nghị có Phó thủ tướng thường trực Trương Hịa Bình - Chủ
tịch Ủy ban An tồn giao thơng quốc gia.
Trong đó, đường bộ xảy ra 8.889 vụ, làm chết 4.027 người, bị thương
6.997 người. So với cùng kỳ năm 2017 giảm 568 vụ (-6.01%), giảm 04 người
chết (-0.10%), giảm 893 người bị thương (-11.32%).
Đường sắt xảy ra 62 vụ, làm chết 53 người, bị thương 28 người. So với
cùng kỳ năm 2017 giảm 14 vụ (-18.42%), giảm 12 người chết (-18.46%),
giảm 02 người bị thương (-6.67%).
Đường thuỷ nội địa xảy ra 40 vụ, làm chết 22 người, bị thương 02
người. So với cùng kỳ năm 2017, giảm 10 vụ (-20%), giảm 04 người chết (15.38%), giảm 12 người bị thương (-85.71%).
Lĩnh vực hàng khơng đã xảy ra 10 sự cố (trong đó có 03 sự cố mức C,
07 sự cố mức D); so với cùng kỳ năm 2017 tăng 05 sự cố.
Lĩnh vực hàng hải đã xảy ra 08 vụ, làm chết 01 người. So với cùng kỳ
năm 2017, giảm 02 vụ (-20.00%), giảm 11 người chết (-91.67%), giảm 01
người bị thương (-100%).
Theo thống kê của Ủy ban An tồn giao thơng quốc gia, có 35 tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương có số người chết vì tai nạn giao thơng giảm

9


so với cùng kỳ năm 2017, trong đó 09 địa phương giảm trên 20% số người
chết là: Vĩnh Phúc, Lào Cai, Bạc Liêu, Yên Bái, An Giang, Hải Phòng, Tuyên
Quang, Thanh Hóa, Đắc Lắc. Đặc biệt, các tỉnh: Vĩnh Phúc, Lào Cai, Bạc Liêu
giảm trên 30% số người chết do tai nạn giao thơng.
Tuy nhiên, vẫn cịn 26 địa phương có số người chết vì tai nạn giao

thơng tăng so với cùng kỳ 2017, trong đó 10 tỉnh tăng trên 20% là: Quảng
Nam, Kiên Giang, Điện Biên, Hậu Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Cà Mau, Hải
Dương, Bắc Giang, Tây Ninh, trong đó, có 04 tỉnh có số người chết tăng trên
100% là: Cà Mau, Hải Dương, Bắc Giang, Tây Ninh.
Về ngun nhân tai nạn giao thơng, Ủy ban An tồn Giao thơng Quốc
gia cho hay, phân tích trên 6.804 vụ tai nạn giao thông đường bộ: 26% do
người điều khiển phương tiện vi phạm làn đường khiển phương tiện vi phạm
làn đường, phần đường; 8,77% do vi phạm tốc độ xe chạy; 8,86% do chuyển
hướng không chú ý; 6,23% do không nhường đường; 5,97% do vượt xe sai
quy định; 7,82% do vi phạm quy trình thao tác lái xe; 2,32% do tránh xe;
4,23% do sử dụng rượu bia; 29,8% do vi phạm biển báo hiệu đường bộ, dừng
đỗ sai quy định, khơng có Giấy phép lái xe, vi phạm quy trình thao tác lái xe,
phương tiện khơng đảm bảo an tồn kỹ thuật, do người đi bộ, do cơng trình
giao thông và các nguyên nhân khác.
Điều đáng chú ý là tình trạng chống lại cảnh sát giao thơng khi thi hành
nhiệm vụ với tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng. Trong 06 tháng đầu
năm 2018 xảy ra 15 vụ, làm 16 cán bộ chiến sĩ bị thương, bắt giữ 13 đối tượng
vi phạm.

10


Phát biểu tại hội nghị Phó Thủ tướng Trương Hịa Bình u cầu các địa
phương tăng cường trách nhiệm, đóng góp ý kiến, giải pháp để đảm bảo trật tự
an tồn giao thơng thời gian tới.
Phó Thủ tướng đánh giá Luật xử lý vi phạm hành chính quy định về
việc xử phạt trong lĩnh vực giao thông hiện chưa đủ mức răn đe, phòng ngừa
những hành vi gây tai nạn giao thông. Bộ Tư pháp cần xem xét đề xuất, sửa
đổi để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
2.2. Một số ngun nhân chính dẫn đến tình trạng tai nạn giao thơng

Theo thống kê của Ủy ban an tồn giao thông quốc gia 29,8% do vi
phạm biển báo hiệu đường bộ, dừng đỗ sai quy định, khơng có Giấy phép lái
xe, vi phạm quy trình thao tác lái xe, phương tiện khơng đảm bảo an tồn kỹ
thuật, do người đi bộ, do cơng trình giao thơng và các ngun nhân khác. Tiếp
đến là do vi phạm làn đường chiếm 26% trên tổng số nguyên nhân gây ra tai
nạn. Làn đường thường xun có xe qua lại nhưng đơi lúc lại không thiếu
vắng đi việc mua bán trái phép. Việc mua bán trái phép lấn chiếm lòng lề
đường hiện đang là một nỗi lo cho nhà nước nói chung và người dân nói riêng.
Mua bán ở lịng lề đường khơng chỉ mang theo những tai nạn về an tồn
giao thơng mà còn mang nỗi lo về sức khỏe cho người dân. Đa phần mua bán
lòng lề đường, việc vi khuẩn xâm nhập vào thức ăn để đi vào cơ thể người là
không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, ý thức của người dân chưa cao nên việc cảnh
giác này vẫn còn hạn chế.
Một mặt khác, mua bán ở lòng lề đường không phải chịu những phần
thuế và không tốn tiền thuê mặt bằng nên bớt gánh nặng về chi phí cho người
bán.

11


Kế đến là việc vi phạm tốc độ chạy xe chiểm 8,77%, việc vi phạm tốc
độ chạy xe đa phần nằm trong lứa tuổi thanh thiếu niên, trong lứa tuổi này tâm
lý chung vẫn cịn hay hiếu thắng, thích thể hiện bằng cách chạy nhanh vượt
ẩu. Một phần nhỏ do tâm lý người đi làm, do bận việc gia đình mà việc đi làm
tương đối trễ giờ, từ đó muốn nhanh đến công sở mà vượt quá tốc độ giao
thông cho phếp.
Gây tai nạn do chuyển hướng không chú ý chiếm 8,86%, đa phần do
người phụ nữ điều khiển. Trong tâm lý người phụ nữ như cái hộp, tất cả nỗi lo
về gánh nặng gia đình, con cái, và nhiều thứ khác đều chứa đựng. Từ đó, họ
ln mang trong người tâm trạng suy nghĩ, lo lắng tham gia giao thơng nên

thường chuyển hướng thì khơng chú ý quan sát và quên bật tín hiệu chuyển
hướng để người tham gia giao thông khác biết .
Do không nhường đường 6,23%, một tỉ lệ không lớn nhưng cũng không
nhỏ, không nhường đường có thể phân tích thành hai mặt. Một mặt, là việc
khơng muốn nhường đường cho người khác đi, từ đó xảy ra tình trạng chiếm
đường bằng tốc độ, cố gắng chạy nhanh hơn để có thể giành vị trí ưu tiên. Một
mặt khác, do họ nhường đường không đúng cách, và dẫn đến việc họ chiếm
đường và gây tai nạn.
Do vượt xe sai quy định chiếm 5,97%, vượt xe sai quy định khơng chỉ ở
xe máy mà cịn ở việc xe hơi, xe tải,… và nhiều phương tiện giao thông khác.
Trong q trình tham gia giao thơng các phương tiện có chiều hướng vượt lên
trên trước. Nhưng trong q trình vượt xe họ khơng chú ý đến xung quanh.
Khơng ít xe máy, nhất là đối với các đối tượng là học sinh, chưa đến
tuổi sử dụng xe máy phân khối trên 97cm3, tuy nhiên các bậc phụ huynh vì
thương con mà cho các em chạy xe đến trường, cũng như cho phép các em

12


được sử dụng phương tiện trước tuổi mà chưa qua học lái xe của Bộ Giao
thông. Một mặt khác, các em học sinh vẫn đang trong lứa tuổi mới lớn, dễ
dàng bị cám dỗ bởi những phương tiện mạnh nên tìm tịi, thử nghiệm, việc
phóng xe hay sử dụng phương tiện không đúng cách cũng là một phần nguyên
nhân.
Việc người tham gia giao thông nhưng không biết rõ luật giao thông.
Khi đi sát hạch lái xe đa phần người tham gia sát hạch chỉ muốn mình đạt
được bằng lái xe nhanh gọn nên nhiều khi chọn cách học tủ, học mẹo để dễ
nhớ, dễ thi đậu. Vì vậy, khi tham gia giao thơng thì đã đã khơng hiểu đầy đủ
luật, quy định. Điều này dẫn đến khơng ít người tham gia giao thơng mà vượt
sai quy định an tồn giao thông.

Kế đến là vượt qua xe lớn khi đi xe gắn máy. Xe tải, xe khách thường là
những xe di chuyển với quán tính rất cao, việc vượt qua các loại xe này
thường phải chú ý cảnh giác và phải có một tốc độ chắc chắn, khơng bị dừng
đột xuất khi vượt qua, vì khi dừng như vậy các loại xe này cũng sẽ khơng có
khả năng thắng kịp lúc. Theo quy định vượt xe tải, xe khách bằng xe máy, thì
xe máy phải chạy bên lề phải của các loại xe này. Tuy nhiên khơng ít xe lại
vượt bên trái nên dẫn đến việc gây ra tai nạn không đáng có.
Bên cạnh đó, người điều khiển giao thơng khơng tuân thủ pháp luật một
cách nghiêm ngặt và tự giác. Đây là yếu tố chính dẫn đến tai nạn ngày càng
gia tăng. Theo thống kê cho thấy, chỉ khoảng 48% người điều khiển phương
tiện (xe máy) có giấy phép hợp lệ. Trong số đó, tơi thiết nghĩ phần lớn khơng
nắm chắc luật lệ giao thông một cách kỹ lưỡng, bởi những tiêu cực trong cấp
phát bằng lái xe vẫn phổ biến chiếm đến 52%.

13


Phương tiện (xe má) khơng qua kiểm định an tồn hằng năm. Xe máy ở
Việt Nam chỉ kiểm định một lần khi làm thủ tục đăng ký mà thôi. Cơ quan
chức năng không hề quan tâm đến sự xuống cấp sau đó của những phương
tiện đang lưu hành trên đường. Thiết nghĩ là cơ quan chức năng nên quy định
chủ xe đăng ký kiểm định xe máy định kỳ như xe ơ tơ.
Cơ sở hạ tầng cũng đóng một vai trị khơng nhỏ trong việc cung cấp cơ
sở vật chất cho việc tham gia giao thông. Sự phân bố không hợp lý của hệ
thống biển báo giao thông cũng như sự xuống cấp trầm trọng của các tuyến
đường nói riêng và hệ thống cơ sở hạ tầng nói chung cũng là một trong những
nguyên nhân gián tiếp dẫn đến tai nạn giao thơng ở Việt Nam nói chung và
tỉnh Sóc Trăng nói riêng.
Nguyên nhân gây tai nạn khi lái xe không phải là say rượu khi cầm lái
mà là phân tâm khi lái xe. Người lái xe bị phân tâm khi không tập trung sự

chú ý vào con đường trước mặt và cơng việc lái xe, thay vào đó là nói điện
thoại, gởi tin nhắn, ăn vặt, trang điểm,…Lái xe mất tập trung đặc biệt nguy
hiểm vì nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Các nhà nghiên cứu Virginia Tech
cảnh báo sử dụng tai nghe hay Bluetooth để nói chuyện qua điện thoại di động
khơng an tồn khi cầm tay. Tuyệt đối không sử dụng điện thoại di động trong
khi lái xe là an tồn hơn và có ý nghĩa thực tế đối với mọi người tham gia giao
thơng.
2.3. Hậu quả của tai nạn giao thơng
Tình hình giao thông ở nước ta ngày càng diễn biến phức tạp khi số
lượng phương tiện giao thông ngày càng tăng một cách chóng mặt. Trong
những năm gần đây, số lượng tai nạn giao thông ngày càng nhiều và xảy ra
liên tục hơn so với trước kia khi giao thông vẫn chưa phát triển. Đi đôi với
việc cải thiện chất lượng của các phương tiện giao thông, nhiều tuyến đường
14


được mở rộng và nâng cấp cơ sở hạ tầng thì tai nạn cũng trở thành một vấn đề
được xã hội quan tâm hàng đầu. Tai nạn giao thông (TNGT) đã và đang là vấn
đề nhức nhối của toàn xã hội. Tai nạn giao thông không chỉ thiệt hại về người
và của mà nó cịn tác động khiến người dân phải lo sợ mỗi khi ra đường, điều
này đã trở thành vấn đề bức xúc của tồn xã hội. Khơng chỉ là nổi đau về thể
xác của người bị nạn mà nó cịn ảnh hưởng đến người dân và người thân xung
quanh cả về tinh thần, trí lực, gây tổn thất cho xã hội về vật chất,...
Tai nạn giao thông không loại trừ một ai, từ người già đến trẻ, từ những
người trụ cột trong gia đình đến những cơ cậu học sinh sinh viên - những
người con thân yêu của cha mẹ, những chủ nhân tương lai của đất nước. Và
hậu quả của tai nạn giao thông để lại thật là khủng khiếp, ngồi những trường
hợp tử vong thì phần lớn các trường hợp dù ít, dù nhiều đều để lại di chứng ở
các mức độ khác nhau. Những di chứng lớn nhất phải kể đến đó là di chứng về
thần kinh, bệnh nhân bị chấn thương sọ não (chiếm khoảng 45% các trường

hợp), có nguy cơ tử vong rất cao hoặc dù cứu sống được thì cũng để lại nhiều
di chứng nặng nề như sống đời sống thực vật, mất ngôn ngữ, liệt chân tay,
động kinh, rối loạn tâm thần, hoang tưởng, trầm cảm nặng sau chấn thương
dẫn đến giảm hoặc mất khả năng tái hòa nhập cộng đồng, trở thành gánh nặng
cho gia đình và xã hội
Bên cạnh đó, khơng chỉ ở những người bị tai nạn mang gánh những tổn
thương mất mát, mà những người xung quanh cũng phải gánh chịu những nỗi
đau khơng đáng có và những chi phí khơng đáng sinh ra. Gia đình phải chịu
những tổn thương về tinh thần, gánh nặng kinh tế, bên cạnh những chi phí cho
gia đình họ cịn phải đảm nhiệm thêm chi phí thuốc men, chi phí bồi thường
nếu nạn nhân là người gây ra tai nạn. Những nạn nhân cịn sống sót sau tai
nạn, nhưng khơng còn khả năng lao động hoặc bị tàn phế phải chịu những
15


cảnh thương tâm ngắm nhìn gia đình bao bọc, lo lắng và ni dưỡng mình. Mà
khơng có cách nào để giúp đỡ gia đình họ vượt qua khó khăn. Đó là những nỗi
đau tinh thần, những nỗi đau còn thấm thía hơn những nỗi đau về thể xác,
nước mắt có chảy cũng chỉ có thể chảy ngược vào trong lịng.
Đó là những hậu quả khắc nghiệt mà tai nạn giao thông để lại, những
hậu quả tưởng chừng như chỉ xảy ra đối với nạn nhân nhưng thật chất nó cịn
ảnh hưởng đến gia đình, đến những người xung quanh một cách gián tiếp.
Bi thảm nhất là những cảnh những đứa bé mồ cơi cha mẹ, những đứa bé
cịn rất nhỏ, còn chưa ý thức được đâu là đúng đâu là sai mà đã phải chịu cảnh
mồ côi. Những đứa bé đang trong thời gian cặp sách đến trường cũng phải bỏ
học chỉ vì gia đình rơi vào cảnh khó khăn trên.
Bên cạnh những nguyên nhân gây ra tai nạn trên còn những nguyên
nhân do thiếu ý thức của người dân và những công nhân làm đường phố.
Người dân đã quen với việc thiếu ý thức vệ sinh đường phố, họ đổ rác không
đúng nơi quy định, họ biến những khu vực công cộng thành những bãi rác,

làm con đường trở nên hẹp lại do bỏ rác bừa bãi. Và nhiều thiệt hại về môi
trường.
Những công nhân tu sửa đường phố, khi làm việc đã bất cẩn mà không
để những biển cảnh báo làm cho những người dân vô tội đi trong đêm mà đi
nhầm vào vùng nguy hiểm gây ra tai nạn. Đây cũng là một phần trách nhiệm
của công nhân tu sửa vì họ đã gián tiếp gây ra tai nạn giao thơng và người
thiệt hại chính là những người tham gia giao thông vô tội.
2.4. Một số giải pháp khắc phục:

16


Để hạn chế tai nạn giao thơng khơng phải cịn là vấn đề đơn giản, mà đó
đã và đang là vấn đề nóng cho tồn xã hội và đất nước, là trách nhiệm chung
của toàn xã hội. Chúng ta cần thực hiện các giải pháp một cách nhanh chóng
và đồng bộ như sau:
Cần mạnh dạn đấu tranh với những hành vi vi phạm Luật Giao thông
đường bộ như sẵn sàng tố giác khi phát hiện thanh niên đua xe trái phép, bọn
“đinh tặc”… Khi thấy cảnh sát giao thông đối phó với đối tượng vi phạm
chống lại người thi hành cơng vụ thì mọi người cần hỗ trợ, làm như vậy để răn
đe người vi phạm sẽ không tái phạm.
Cha mẹ cần tuân thủ Luật Giao thông đường bộ để làm gương cho con
cái. Nếu như cha mẹ lái xe mô tô mà vượt đèn đỏ hay không đội mũ bảo hiểm
thì làm sao con cái chấp hành tốt những quy định này. Cha mẹ cần quản lý con
em mình, không để con em quá nhỏ tuổi tự đi học, các em học sinh lớn hơn
nhưng chưa đủ tuổi, chưa được cấp giấy phép lái xe thì khơng được cho lái xe
gắn máy.
Nhà trường cần thường xuyên tuyên truyền Luật Giao thơng đường bộ
và có biện pháp ngăn ngừa tình trạng học sinh vi phạm Luật Giao thơng. Có
thể hạ bậc hạnh kiểm nếu học sinh vi phạm trật tự an tồn giao thơng.

Cần thể hiện lịng nhân ái khi tham gia giao thông như cứu giúp người
bị tai nạn, đưa người bị nạn đến bệnh viện cấp cứu kịp thời.
Ln có thái độ ứng xử có văn hố khi tham gia giao thơng. Thực tế đã
có biết bao người chỉ vì có thái độ hành xử kém văn hố như gây gổ, đánh
nhau mà làm cho giao thông bị ùn tắc, thậm chí tạo nguy cơ tai nạn giao thông

17


Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của các cấp ủy đảng,
chính quyền, các ngành, các tổ chức đồn thể từ tỉnh đến cơ sở đối với cơng
tác bảo đảm trật tự ATGT. Coi việc chấp hành pháp luật về trật tự ATGT là
một tiêu chuẩn đánh giá chất lượng tổ chức đảng và phân loại đảng viên;
không xét thi đua khen thưởng đối với cán bộ, đảng viên, công chức, hội
viên... vi phạm pháp luật về trật tự ATGT. Kịp thời phát hiện, biểu dương, phổ
biến kinh nghiệm tập thể, cá nhân điển hình trong cơng tác bảo đảm trật tự
ATGT.
Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu Ban ATGT các cấp trong
lãnh đạo, chỉ đạo để huy động các nguồn lực cho công tác bảo đảm trật tự
ATGT cũng như từng bước nâng cấp cơ sở hạ tầng giao thông. Thực hiện
nghiêm túc việc lập lại hành lang ATGT đường bộ; không cấp đất, cho phép
kinh doanh, buôn bán, nơi để xe vi phạm hành lang ATGT và chiếm dụng trái
phép hè phố, với những trường hợp vi phạm phải xử lý thật nghiêm để làm
gương. Các đơn vị bảo trì đường bộ trên địa bàn cần có trách nhiệm phát hiện
các yếu tố mất an tồn giao thơng, nhất là "điểm đen" tai nạn giao thơng để có
kiến nghị, đề xuất với các cấp có thẩm quyền giải pháp để giải quyết kịp thời.
Tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về trật tự ATGT.
Trong đó, tăng cường quản lý hoạt động vận tải, nhất là vận tải bằng ôtô và
vận tải hành khách; kiểm soát chặt chẽ các lĩnh vực về trọng tải xe, đào tạo,
sát hạch cấp giấy phép lái xe và quản lý lái xe sau đào tạo. Tổ chức nhân rộng

các mơ hình doanh nghiệp vận tải hành khách có uy tín...Thắt chặt điều kiện
tiêu chuẩn theo hướng chỉ doanh nghiệp đạt chuẩn mới được kinh doanh vận
tải khách đường dài.

18


Lực lượng CSGT cần tiếp tục tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý vi
phạm trật tự ATGT. Tập trung xử lý nghiêm khắc các hành vi vi phạm là
nguyên nhân gây tai nạn giao thông như vi phạm tốc độ, tránh vượt không
đúng quy định, đi không đúng phần đường, phóng nhanh, vượt ẩu và các hành
vi khác như khơng đảm bảo tiêu chuẩn an tồn kỹ thuật, sử dụng rượu bia quá
quy định khi điều khiển phương tiện, đi môtô, xe máy không đội mũ bảo
hiểm; học sinh, sinh viên chưa đủ tuổi, khơng có giấy phép lái xe điều khiển
xe mô tô, xe gắn máy, xe máy điện... Đặc biệt là cơ quan Công an phối hợp
với Viện kiểm sát, Toà án Nhân dân kiên quyết truy cứu trách nhiệm hình sự
đối với người có hành vi phạm tội về trật tự ATGT, xử án công khai, lưu động
nơi hay xảy ra tai nạn giao thông để tạo răn đe vi phạm.
Đặc biệt là cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo
dục pháp luật về trật tự ATGT với nhiều hình thức phù hợp với mọi đối tượng.
Đưa “văn hố giao thơng” vào nội dung cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết
xây dựng đời sống văn hoá" và tổ chức thực hiện triệt để ở các địa phương,
đơn vị. Phát huy vai trò của lực lượng Công an xã, thị trấn trong tuần tra, kiểm
soát ngăn chặn và kiềm chế tai nạn giao thông liên quan đến xe mô tô, xe gắn
máy trên các tuyến đường địa bàn nông thôn. Nhất là hiện nay số vụ TNGT
đang có xu hướng tăng ở vùng nông thôn mà chủ yếu các lỗi là do vi phạm tốc
độ, phần đường, làn đường thì việc giúp người dân nắm được pháp luật về
ATGT cũng như những lợi ích khi tham gia giao thơng an tồn, từ đó tích cực
ủng hộ các lực lượng chức năng thực hiện các giải pháp mạnh để từng bước
thực hiện nếp sống "Văn hố giao thơng" được coi là một trong những giải

pháp đột phá. Cùng với đó, năm học mới đang tới gần, lực lượng CSGT cần
tiếp tục phối hợp với các cơ sở giáo dục, tuyên truyền pháp luật về ATGT; tổ
chức cho học sinh cam kết chấp hành pháp luật về trật tự ATGT...
Tuyên truyền sâu rộng cho người dân thấy được các mặt bi thương nhất
của tai nạn giao thơng và đồng thời giải thích cho người dân thấy được tầm
quan trọng của ý thức và trách nhiệm đối với bản thân, với như gia đình khi
tham gia giao thơng.
Đối với hành vi lấn chiếm lịng lề đường, các cơ quan chức năng cần
thường xuyên kiểm tra, xử lý vi phạm, kiến nghị mức phạt về hành vi lấn
chiếm lòng lề đường với mức phạt cao hơn để tăng tính răng đe. Bên cạnh đó,
cần xem xét, tính tốn chi phí cho th mặt bằng ở khu vực chợ tập trung phù
hợp nhất có thể, tạo điều kiện thuận lợi nhất để người bán yên tâm vào kinh
doanh ở chợ tập trung.
19


Kiểm soát chặt chẻ và xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất nón bảo hiểm
kém chất lượng để giảm thiểu tối đa hậu quả của tai nạn.
Đối với xe tải, xe khách cần nghiêm cấm sử dụng đèn pha khi lưu thông giao
thông, đặc biệt là đối với các loại đèn led trắng có thể gây ra chói mắt, mờ mắt
và ảnh hưởng về sau. Hiện nay, các loại xe tải, xe khách đang lạm dụng đèn
led pha vào mắt của người điều khiển xe máy, làm cho họ mất khả năng quan
sát khi tham gia giao thông.
Đối với các thành phố lớn hoặc những nơi tập trung nhiều cơ quan, xí nghiệp
nên tiếp tục tính tốn khoa học các phương án chia giờ tan ca, tan học khác
nhau để giảm lưu lượng xe trong cùng một thời điểm, góp phần giảm bớt tai
nạn.
Cần có cơ chế, chính sách, vận động người dân sử dụng các phương tiện
công cộng để phục vụ đi lại, giúp hạn chế tình trạng ùn tắc giao thông cũng
như hạn chế được phần lớn lưu lượng phương tiện tham gia giao thơng tránh

tình trạng chen lấn mất ý thức chấp hành luật khi lưu thông.
Tăng cường lực lượng tuần tra trật tự giao thông, phân luồng, phân
tuyến cho từng loại xe lưu thông trên đường một cách phù hợp và khoa học.
Bên cạnh đó, thường xuyên khảo sát, phát hiện những bất cập mới phát sinh
trong cơng tác tổ chức giao thơng, có biện pháp khắc phục kịp thời.
Rà soát, sửa đổi, bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên
quan đến công tác bảo đảm ATGT; đẩy nhanh tiến độ khắc phục các điểm đen,
vị trí mất ATGT; ưu tiên sử dụng Quỹ Bảo trì đường bộ để bố trí gờ giảm tốc
và biển cảnh báo nguy hiểm tại tất cả các đường ngang khơng có người gác,
khơng có cần chắn tự động, các lối đi dân sinh có đơng phương tiện cơ giới
hoạt động...
Tham gia giao thông là quyền và nhu cầu chính đáng của mỗi người
theo luật định, giao thơng ln góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển.
Tuy nhiên, tai nạn giao thơng giờ đây khơng cịn là nỗi đau của riêng ai, nó có
tác động xấu đến tương lai, số phận của gia đình trong xã hội. Chính vì vậy, vì
hạnh phúc, vì cuộc sống bình n của chính bản thân mình, của gia đình và
cộng đồng, xã hội hãy phát huy tinh thần tích cực, tự giác của mỗi người và
sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân, cùng chung tay hành động và hành
động quyết liệt hơn nữa góp phần kềm chế và đẩy lùi tai nạn giao thông bằng
các việc làm thiết thực

20


Có thể khẳng định rằng, tai nạn giao thơng đã cướp đi niềm vui, hạnh
phúc của biết bao gia đình và để lại những nỗi đau mất mát khơng gì có thể bù
đắp được.
Chính vì thế, để phịng tránh tai nạn giao thơng nhằm bảo vệ sức khỏe
và tính mạng của chính mình, mỗi người tham gia giao thơng phải có ý thức
trách nhiệm trong việc chấp hành các quy định của pháp luật cũng như các

quy tắc khi tham gia giao thông, cụ thể là: Không uống rượu, bia trước khi lái
xe; không chở quá số người quy định; khơng phóng nhanh, vượt ẩu, rẽ bất
ngờ; khơng sử dụng điện thoại khi lái xe; phải giảm tốc độ từ đường phụ ra
đường chính; phải tuân thủ quy định về tốc độ; phải đi đúng phần đường, làn
đường quy định; phải chú ý quan sát khi lái xe; phải đội mũ bảo hiểm khi đi
môtô, xe gắn máy, xe đạp điện…

21


KẾT LUẬN
Tai nạn giao thông đã cướp đi sinh mạng và cuộc sống của biết bao
người, để lại nỗi đau thương và những gánh nặng về kinh tế dai dẳng cho rất
nhiều gia đình và xã hội. Tai nạn giao thơng xảy ra thường xun, hậu quả của
nó có thể nói ghê ghớm hơn bất cứ tai họa nào, thậm chí ngay cả chiến tranh,
thiên tai, hay dịch bệnh… cũng không “giết người” nhiều bằng tai nạn giao
thông.
Dựa trên những phân tích nguyên nhân và kết quả của tai nạn giao
thơng ở Việt Nam, chúng ta có thể kết luận rằng, tai nạn giao thông xảy ra do
hai nguyên nhân chính là thiếu ý thức, thiếu trách nhiệm của người tham gia
giao thông và do những hạn chế của công tác điều hành, quản lý của các cơ
quan chức năng. Trong đó, sự “thiếu văn hóa”, “thiếu đạo đức” trong khi tham
giao thơng của người dân là ngun nhân chính. Vì vậy, chúng ta hãy “lái xe
bằng cả trái tim” để cùng nhau chung tay khắc phục tai nạn giao thơng và
cũng để bảo vệ chính bản thân mình.
Vấn đề tai nạn giao thông là vấn đề cấp bách cần được phòng chống,
nâng cao cảnh giác cho những ai tham gia giao thông. Cần phải nghiêm trị
những cá nhân không tuân thủ luật giao thông, lên án những hành động không
đúng chuẩn mực khi tham gia giao thông. Theo tôi mỗi người trong chúng ta
cần phải xem xét lại toàn bộ những hành động của mình khi tham gia giao

thơng, tự giác học luật và thực hiện đúng nguyên tắc mỗi khi xuống đường.
Hãy lên tiếng vì an tồn giao thơng để đảm bảo cho sự an tồn của chính bản
thân của mình và những người xung quanh. Nếu làm được những việc này sẽ
góp phần lớn vào việc giảm thiểu tai nạn giao thông, một vấn nạn mà xã hội
và đất nước đang cần sự giúp đỡ của chính những con người đang sống trên
mảnh đất quê hương Việt Nam.

22


23


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.

2.
3.
4.
5.
6.
7.

Bộ Giáo dục và Đào tạo (2014), Giáo trình Những nguyên lý cơ bản
của chủ nghĩa Mác – Lênin (Dùng trong các Trường Đại học, Cao đẳng
khối không chuyên ngành Mác – Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh), Nxb.
Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2006), Giáo trình Triết học Mác – Lênin
(Dùng trong các Trường Đại học, Cao đẳng), Nxb. Chính trị Quốc gia.

Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Giáo trình triết học Mác – Lênin (Tài
liệu tập huấn giảng dạy năm 2019).
Nguyễn Hữu Vui (2006), Lịch sử triết học, Nxb. Chính trị Quốc gia.
Bộ mơn Triết học và Pháp luật, Trường Đại học Mỏ - Địa chất (2020),
Tài liệu ôn tập Triết học Mác – Lê nin: Lý thuyết và bài tập.
Thông tư 07/2021/TT-BGTVT (2021), Quy định về giám định tư pháp
trong lĩnh vực giao thông vận tải.
Thông tư 23/2018/TT-BGTVT (2018), Quy định về giải quyết sự cố, tai
nạn giao thơng đường sắt và phân tích, thơng kê báo cáo về sự cố, tai
nạn giao thông đường sắt.

24