Tài liệu CEO Ở TRUNG QUỐC Chương 9 pdf

436 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
Chûúng 9
Sinh sưëng úã Trung QëcSinh sưëng úã Trung Qëc
Sinh sưëng úã Trung QëcSinh sưëng úã Trung Qëc
Sinh sưëng úã Trung Qëc
“Cấc chun gia nûúác ngoâi àïën lâm viïåc úã Trung Qëc khưng
mën rúâi khỗi àêët nûúác nây búãi vò àêy lâ thõ trûúâng tiïìm nùng to
lúán nhêët hoân v. Bêy giúâ cố ai côn mën sang M nûäa? Ai mën
ài chêu Êu? Ngay cẫ cấc nhâ quẫn l Trung Qëc, úã thúâi àiïím
nây, hổ cng khưng mën ài ra nûúác ngoâi nûäa lâ; hổ mën úã
Trung Qëc”.
Helen TantauHelen Tantau
Helen TantauHelen Tantau
Helen Tantau, Àưëi tấc thên ch cao cêëp,
Korn/Ferry International China
“Àưëi vúái ngûúâi chưìng, cåc sưëng khưng thay àưíi gò nhiïìu sau khi
chuín àïën sưëng úã Trung Qëc. Anh ta cng vêỵn lâm viïåc vúái
nhûäng con ngûúâi êëy, vêỵn lâm cưng viïåc xûa nay êëy, vâ tiïëp xc
vúái nhûäng ngûúâi Trung Qëc cố trònh àưå hổc vêën cao, nối tiïëng
Anh àûúåc. Trong khi àố, ngûúâi vúå hâng ngây cố thïí phẫi tiïëp
xc vúái nhûäng àưëi tûúång rêët khấc biïåt – àấm àưng xư bưì úã chúå,
ngûúâi gip viïåc vâ anh tâi xïë chûa àûúåc hổc hânh tûã tïë, nhûäng
ngûúâi xa lẩ khưng nối àûúåc tiïëng Anh vâ cố thïí côn chûa quen
tiïëp xc vúái ngûúâi nûúác ngoâi”.
Victoria HineVictoria Hine
Victoria HineVictoria Hine

Victoria Hine, Giấm àưëc sấng lêåp, àûúâng dêy nống LifeLine
tû vêën hưỵ trúå cho nhûäng ngûúâi nûúác ngoâi úã Thûúång Hẫi
C
HINH

PHUC

KHACH

HANG
T
RUNG
Q
UệậC
437
NệI DUNG CHNG 9NệI DUNG CHNG 9
NệI DUNG CHNG 9NệI DUNG CHNG 9
NệI DUNG CHNG 9
Cuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc ửởi vỳỏi nhaõ quaón lyỏ nỷỳỏc ngoaõiCuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc ửởi vỳỏi nhaõ quaón lyỏ nỷỳỏc ngoaõi
Cuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc ửởi vỳỏi nhaõ quaón lyỏ nỷỳỏc ngoaõiCuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc ửởi vỳỏi nhaõ quaón lyỏ nỷỳỏc ngoaõi
Cuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc ửởi vỳỏi nhaõ quaón lyỏ nỷỳỏc ngoaõi
Cuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc ửởi vỳỏi gia ũnh cuóa nhaõ quaón lyỏCuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc ửởi vỳỏi gia ũnh cuóa nhaõ quaón lyỏ
Cuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc ửởi vỳỏi gia ũnh cuóa nhaõ quaón lyỏCuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc ửởi vỳỏi gia ũnh cuóa nhaõ quaón lyỏ
Cuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc ửởi vỳỏi gia ũnh cuóa nhaõ quaón lyỏ
nỷỳỏc ngoaõinỷỳỏc ngoaõi
nỷỳỏc ngoaõinỷỳỏc ngoaõi
nỷỳỏc ngoaõi
Caỏch laõm tửởt nhờởt giuỏp caỏc gia ũnh cuóa chuyùn gia nỷỳỏcCaỏch laõm tửởt nhờởt giuỏp caỏc gia ũnh cuóa chuyùn gia nỷỳỏc
Caỏch laõm tửởt nhờởt giuỏp caỏc gia ũnh cuóa chuyùn gia nỷỳỏcCaỏch laõm tửởt nhờởt giuỏp caỏc gia ũnh cuóa chuyùn gia nỷỳỏc
Caỏch laõm tửởt nhờởt giuỏp caỏc gia ũnh cuóa chuyùn gia nỷỳỏc

ngoaõingoaõi
ngoaõingoaõi
ngoaõi
thủch nghi vỳỏi cuửồc sửởng ỳó Trung Quửởcthủch nghi vỳỏi cuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc
thủch nghi vỳỏi cuửồc sửởng ỳó Trung Quửởcthủch nghi vỳỏi cuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc
thủch nghi vỳỏi cuửồc sửởng ỳó Trung Quửởc
Kùởt luờồnKùởt luờồn
Kùởt luờồnKùởt luờồn
Kùởt luờồn
438 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
Dêỵn nhêåpDêỵn nhêåp
Dêỵn nhêåpDêỵn nhêåp
Dêỵn nhêåp
Sûå khấc biïåt giûäa hai cêu trđch trïnSûå khấc biïåt giûäa hai cêu trđch trïn
Sûå khấc biïåt giûäa hai cêu trđch trïnSûå khấc biïåt giûäa hai cêu trđch trïn
Sûå khấc biïåt giûäa hai cêu trđch trïn lâ ch àïì ca chûúng nây:
nối àïën cåc sưëng ngoâi cưng viïåc, mưi trûúâng sưëng úã Trung
Qëc cố thïí àem àïën nhûäng khđa cẩnh tuåt vúâi nhêët hóåc
tưìi tïå nhêët. Àiïìu quan trổng lâ, ngûúâi ta sệ thđch hay ghết
cåc sưëng úã Trung Qëc, àiïìu nây ty thåc ch ëu úã tđnh
cấch, thấi àưå, vâ quan niïåm ca chđnh cấc chun gia quẫn
l vâ gia àònh ca hổ, nhû chng ta sệ thêëy àûúåc qua chûúng
nây.
Cố mêëy vêën àïì thûúâng xẫy ra khi cấc chun gia lâm quen
vúái àúâi sưëng úã Trung Qëc. Nhûäng ngûúâi àûúåc chng tưi phỗng

vêën àậ nhêën mẩnh àïën mưåt thûåc tïë lâ mưåt sưë nhûäng nhâ
quẫn l mùåc d rêët xët sùỉc trong cưng viïåc ca mònh lẩi cố
thïí khưng thđch ûáng àûúåc vúái nhûäng chuën cưng tấc dâi
lêu úã hẫi ngoẩi àûúåc. Quẫ thêåt, thđch nghi àïí sưëng vui vễ úã
Trung Qëc cố thïí àôi hỗi nhûäng phêím chêët úã mưåt ngûúâi
nhiïìu khi cố thïí khấc biïåt hóåc thêåm chđ mêu thỵn vúái nhûäng
phêím chêët àậ gip hổ thânh cưng xët sùỉc trong cưng viïåc,
vđ d nhû linh hoẩt uín chuín, sùén sâng thđch nghi, khiïm
tưën nhu thån.
Mưåt vêën àïì thûúâng gùåp cho nhûäng nhâ quẫn l khi phẫi
thay àưíi mưi trûúâng sưëng lâ trong gia àònh cố ngûúâi thđch
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
439
nghi rêët tưët vúái Trung Qëc trong khi cố ngûúâi lẩi khưng.
Mưåt con sưë thưëng kï nghiïm tc àïí cấc cưng ty cêìn phẫi lûu
têm khi thun chuín nhên viïn àïën lâm viïåc úã Trung Qëc:
15-20% cấc v thun chuín bõ cấc chun gia bỗ ngang,
vâ t lïå thêët bẩi nây cố thïí lïn àïën 70% úã cấc nûúác àang
phất triïín. Theo mưåt nghiïn cûáu trïn mưåt qui mư rưång lúán úã

270 cưng ty cố 65.000 chun gia nûúác ngoâi àûúåc tiïën hânh
nùm 1999 do PricewaterhouseCooper (PWC) thûåc hiïån thò cố
trïn 80% cấc cưng ty àûúåc khẫo sất cố nối rùçng nhên viïn
hổ àậ tûâ chưëi phên cưng ài lâm úã nûúác ngoâi “ch ëu lâ vò
nhûäng vêën àïì nghïì nghiïåp hóåc nhûäng vêën àïì gia àònh”.
Ngoâi ra, mưåt nûãa trong nhûäng cưng ty àûúåc thùm dô àậ
nối rùçng khi khưng tòm àûúåc ngûúâi chõu ài ra nûúác ngoâi lâm
viïåc thò mưåt “ëu tưë chđnh” ca thêët bẩi êëy chđnh lâ vúå/chưìng
ca àûúng sûå. Rộ râng lâ, cấc cưng ty mën thun chuín
chun gia sang Trung Qëc phẫi xem xết àïën vêën àïì thđch
ûáng àûúåc vúái àúâi sưëng úã nûúác ngoâi ca chun gia êëy; nhûng,
thïm vâo àố, hổ cng côn phẫi tđnh àïën khẫ nùng thđch ûáng
ca gia àònh ngûúâi chun gia trong viïåc thun chuín.
Chûúng nây sệ trònh bây nhûäng lúâi khun ca trïn hai
mûúi nhâ quẫn l vưën lâ ngûúâi nûúác ngoâi vâ tấm chun
gia tû vêën vïì vêën àïì lâm thïë nâo àïí cố mưåt cåc sưëng vui
vễ úã Trung Qëc. Sau àố chng tưi sệ nối àïën nhûäng vêën
àïì thûúâng gùåp nhêët ca gia àònh cấc nhâ quẫn l qëc tïë.
Kïët thc chûúng sệ lâ nhûäng àïì nghõ vïì nhûäng cấch lâm húåp
l nhêët cho cấc cưng ty àang sùỉp sûãa gûãi chun gia – vâ
gia àònh ca hổ – sang Trung Qëc lâm viïåc.
440 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
Cåc sưëng úã Trung Qëc àưëi vúái nhâ quẫn lCåc sưëng úã Trung Qëc àưëi vúái nhâ quẫn l
Cåc sưëng úã Trung Qëc àưëi vúái nhâ quẫn lCåc sưëng úã Trung Qëc àưëi vúái nhâ quẫn l
Cåc sưëng úã Trung Qëc àưëi vúái nhâ quẫn l

nûúác ngoâinûúác ngoâi
nûúác ngoâinûúác ngoâi
nûúác ngoâi
Àiïím àêìu tiïn phẫi nối àïënÀiïím àêìu tiïn phẫi nối àïën
Àiïím àêìu tiïn phẫi nối àïënÀiïím àêìu tiïn phẫi nối àïën
Àiïím àêìu tiïn phẫi nối àïën vïì chêët lûúång ca cåc sưëng úã
Trung Qëc mâ hai mûúi nhâ quẫn l qëc tïë chng tưi
phỗng vêën àậ nối àïën lâ àẩi àa sưë ai cng cố nhûäng nhêån
xết tđch cûåc. Hêìu nhû têët cẫ nhûäng ngûúâi àûúåc phỗng vêën
àïìu nối hổ thêëy Trung Qëc lâ mưåt àêët nûúác k th vâ àấng
àïën khưng chó àïí lâm viïåc mâ côn àïí sưëng. Trong khi cố
nhiïìu ngûúâi nối hổ cố nhûäng tiïëc nhúá mưåt sưë khđa cẩnh nâo
àố ca cåc sưëng úã qụ nhâ nhûng khưng ai nối hổ hoân
toân khưng vui vễ gò, hóåc thêåm chđ bêët mận, vúái cåc sưëng
ngoâi cưng viïåc úã Trung Qëc.
Quẫ thêåt, mưåt trong nhûäng àiïìu lâm chng tưi ngẩc nhiïn
nhêët khi nghiïn cûáu àïí viïët cën sấch nây lâ nhûäng cêu trẫ
lúâi cho cêu hỗi cấc chun gia nûúác ngoâi dûå àõnh khi nâo
thò sệ quay lẩi bẫn qëc. Trong sưë hai mûúi cấc nhâ quẫn
l têìm cúä giấm àưëc toân qëc úã Trung Qëc àûúåc phỗng vêën
thò khưng cố ai – tûâ Tưíng giấm àưëc GE China àïën Tưíng giấm
àưëc Unilever vâ Tưíng giấm àưëc Sony – nối rùçng hổ hi vổng
sệ rúâi Trung Qëc trong mưåt tûúng lai gêìn. Thêåt ra, nhiïìu ngûúâi
côn khùèng àõnh lâ hổ mën úã lẩi Trung Qëc lêu dâi, trong
khi cố mưåt ngûúâi àậ nối rùçng, nïëu àûúåc u cêìu thun chuín
àïën mưåt nûúác khấc, anh ta cố lệ sệ bỗ cưng ty hiïån tẩi àïí chuín
sang lâm úã mưåt võ trđ khấc àïí àûúåc úã lẩi Trung Qëc.
Nhiïìu ngûúâi trong sưë nhûäng nhâ quẫn l têìm cúä giấm àưëc
toân qëc gia Trung Qëc cố cêu trẫ lúâi cng mưåt vúái Jean-
Luc Chereau ca Carrefour China lâ ngûúâi àậ gia hẩn thïm

C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
441
thúâi gian cưng tấc ca mònh úã Trung
Qëc. “Tưi chêëp nhêån chuën cưng
tấc vúái thúâi hẩn khưng quấ ba nùm
úã chêu Ấ. Bêy giúâ tưi àậ úã àêy àûúåc
13 nùm. Vúå tưi vâ tưi àïìu hẩnh
phc úã àêët nûúác nây. Tưi sùén sâng
úã àêy lêu dâi”.
Vïì àẩi thïí, hổ mư tẫ Trung Qëc
lâ mưåt mưi trûúâng sưëng tđch cûåc rêët
rộ nết, cẫ cho chđnh hổ lêỵn cho bẩn bê àưìng nghiïåp cng lâ
chun gia nûúác ngoâi nhû hổ. Quan àiïím ca Guy McLeod
úã Airbus China lâ phưí biïën trong giúái chun gia nûúác ngoâi
úã Trung Qëc. Ưng nối nhiïìu doanh nhên mâ ưng quen biïët
thêëy Trung Qëc lâ mưåt àêët nûúác tưët àểp hún hổ tûúãng. “Rêët
nhiïìu nhûäng ngûúâi àậ hïët lâm úã Trung Qëc cng àậ quay
lẩi hóåc nối rùçng hổ mën trúã lẩi Trung Qëc”.
Àiïím lẩi nhûäng cêu trẫ lúâi ca nhûäng ngûúâi àûúåc phỗng

vêën, chng tưi thêëy rộ mưåt àiïìu lâ cố hai ëu tưë chđnh ëu
giẫi thđch cho sûå hâi lông ca hổ àưëi vúái cåc sưëng úã Trung
Qëc: cưng viïåc cố tđnh thấch àưë vâ cố nhûäng b àùỉp xûáng
àấng, vâ mưåt cåc sưëng nối chung lâ thđch th vïì hêìu hïët
mổi khđa cẩnh – mùåc d chûa hoân hẫo. (Khưng ai trong nhûäng
nhâ quẫn l têìm cúä qëc gia úã Trung Qëc nối rùçng gia àònh
hổ àang gùåp khố khùn trong viïåc thđch nghi, mùåc d nhûäng
chun gia tû vêën chng tưi phỗng vêën xem vêën àïì thđch
nghi ca gia àònh lâ mưåt vêën àïì thûúâng gùåp – nhû sệ giẫi
thđch úã phêìn “Cåc sưëng ca gia àònh cấc chun gia nûúác
ngoâi úã Trung Qëc”.)
“Tưi chêëp nhêån chuën cưng
tấc vúái thúâi hẩn khưng quấ
ba nùm úã chêu Ấ. Bêy giúâ
tưi àậ úã àêy àûúåc 13 nùm.
Vúå tưi vâ tưi àïìu hẩnh phc
úã àêët nûúác nây. Tưi sùén
sâng úã àêy lêu dâi”.
Jean-Luc ChereauJean-Luc Chereau
Jean-Luc ChereauJean-Luc Chereau
Jean-Luc Chereau, Ch tõch,
Carrefour China
442 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
Rêët hâi lông vúái cưng viïåcRêët hâi lông vúái cưng viïåc
Rêët hâi lông vúái cưng viïåcRêët hâi lông vúái cưng viïåc

Rêët hâi lông vúái cưng viïåc
Khi àûúåc dưìn hỗi hậy cho biïët hổ thđch àiïím nâo trong
cåc sưëng úã Trung Qëc thò nhiïìu nhâ quẫn l qëc tïë àêìu
tiïn àậ àïì cêåp àïën nhûäng b àùỉp tûúãng thûúãng tûâ cưng viïåc.
Hêìu hïët àïìu mư tẫ cưng viïåc lậnh àẩo nhûäng hoẩt àưång úã
Trung Qëc lâ cûåc k th võ vâ àem lẩi nhiïìu àiïìu hâi lông.
Christopher Shaw ca Eli Lilly China àậ giẫi thđch nhûäng hêëp
dêỵn ca võ trđ lâm viïåc ca mònh: “Khi tưi múái tưët nghiïåp àẩi
hổc, tưi nghơ tûå mònh àiïìu hânh cưng ty ca mònh lâ tuåt
vúâi nhêët. Àiïìu hânh mưåt chi nhấnh ca mưåt cưng ty àa qëc
gia úã mưåt nûúác cng giưëng nhû àiïìu hânh mưåt cưng ty. Tưíng
giấm àưëc àiïìu hânh lâ cưng viïåc tuåt vúâi nhêët trong cưng
ty. Q võ àûúåc toân quìn quët àõnh, àûúåc ch àưång têåp
trung vâo cưng viïåc ca mònh”.
Ưng Shaw nối thïm rùçng cưng viïåc quẫn l nhûäng hoẩt
àưång úã Trung Qëc rêët lâm ưng rêët hâi lông: “Tưi rêët thđch
cấc mẫng hoẩt àưång úã Trung Qëc. Àiïìu tưi thđch lâ nhõp
àưå mau lể”. Ưng nối rùçng trong khi nhûäng nhâ àiïìu hânh
lâm viïåc úã tr súã bïn bẫn qëc ra nhûäng quët àõnh “cố têìm
ẫnh hûúãng trïn toân thïë giúái” thò cưng viïåc ca ưng thiïn vïì
hûúáng têåp trung chun vâo quẫn l cấc hoẩt àưång trong
phẩm vi Trung Qëc. Qui mư nhỗ, gổn hún úã Trung Qëc
cho phếp ưng cố àûúåc quìn ch àưång nhiïìu hún, tûâ àố tẩo
ra mưåt cưng viïåc cố nhõp àưå nhanh vâ hûáng th hún.
Nối chung, cấc nhâ quẫn l qëc tïë úã Trung Qëc àïìu
tin tûúãng rùçng cưng viïåc ca hổ th võ hún, hổ àûúåc àưåc
lêåp hún trong cấc mưi trûúâng lâm viïåc khấc. Alan Brown
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
443
ca Unilever China bònh lån: “Sau Trung Qëc thò mònh
sệ lâm gò nhó? Tưi cho rùçng tưi àậ cố àûúåc mưåt cưng viïåc
tưët nhêët úã Unilever”. Khi àûúåc hỗi cố àõnh lâ sệ thưi viïåc
úã Trung Qëc khưng, ưng nối: “Phẫn ûáng theo cẫm tđnh ca
tưi lâ àiïìu àố sệ rêët khố xẫy ra. Cưng viïåc úã Trung Qëc
àậ lâm tưi mïåt nhoâi nhûng àố lâ mưåt quậng thúâi gian rêët
àấng nhúá. Tưi khưng nghơ Trung Qëc lâ mưåt núi hêëp dêỵn
àïí sinh sưëng nhûng lâm viïåc úã àố thò quẫ lâ vư cng hêëp
dêỵn. Àưëi vúái ưng Brown, chêët lûúång cưng viïåc b àùỉp cho
chêët lûúång cåc sưëng chûa àûúåc l tûúãng lùỉm.
Mưåt quan àiïím nhû thïë – rùçng Trung Qëc lâ mưåt núi tuåt
vúâi àïí lâm viïåc mâ khố cố núi nâo khấc cố thïí sấnh àûúåc –
lâ mưåt suy nghơ khấ phưí biïën trong giúái cấc nhâ àiïìu hânh
cêëp cao nhû Helen Tantau úã Korn/Ferry Shanghai. “Bêët cûá
úã àêu khấc, q võ phẫi chõu têìng têìng lúáp lúáp nhûäng lậnh
àẩo trïn mònh. Nhûng úã Trung Qëc, q võ àûúåc nùỉm quìn
ra quët àõnh – hêìu nhû nhûäng gò q võ mën lâm àïìu nùçm
trong têìm kiïím soất ca mònh. Cấc nhâ quẫn l àậ trûúãng
thânh rêët nhiïìu khi lâm viïåc úã àêy, búãi hổ phẫi giẫi quët
mổi thûá, vúái cưng viïåc kinh doanh, vúái chđnh quìn, vúái nhûäng

vêën àïì côn múâ múâ tỗ tỗ, nhûäng quy àõnh, låt lïå – bêët cûá
thûá gò mâ q võ cố thïí nghơ àïën. “Kïët quẫ lâ trấch nhiïåm
cưng viïåc nhiïìu hún vâ cng phong ph hún, vâ trong khi
võ trđ cưng viïåc cố thïí cố nhiïìu thấch thûác hún thò chđnh nố
cng àem lẩi nhiïìu thđch th hún. Bâ Tantau nối: “ÚÃ Trung
Qëc q võ cố thïí tẩo àûúåc nhiïìu ẫnh hûúãng, tấc àưång hún
úã bêët k nûúác nâo khấc. Niïìm vui th vâ thỗa mận trong
cưng viïåc thò vư cng”.
444 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
Bâ Tantau cng àïì cêåp àïën nhûäng ëu tưë khấc. Thûá nhêët,
cấc nhâ quẫn l qëc tïë úã Trung Qëc thûúâng cố cú hưåi ài
àố ài àêy nhiïìu hún cấc àưìng nghiïåp úã nhûäng nûúác khấc,
búãi Trung Qëc lâ mưåt àêët nûúác rưång lúán vúái biïët bao nhiïu
lâ thõ trûúâng. Chuån phẫi ài cưng tấc thûúâng xun cố thïí
àûúåc xem lâ nưỵi mïåt mỗi hóåc mưåt niïìm vui thđch ty tûâng
ngûúâi nhûng quẫ lâ nố cố lâm cho cưng viïåc th võ hún. Ngoâi
ra, sûå phất triïín kinh tïë nối chung úã Trung Qëc thûúâng cố
nhûäng tấc àưång àem lẩi nhiïìu lúåi đch cho cấc hoẩt àưång sẫn
xët kinh doanh, trong khi tònh hònh khưng àûúåc nhû vêåy úã
Hoa K, chêu Êu, hóåc Nhêåt Bẫn.
Do vêåy, mưåt khi àậ àïën Trung Qëc, nhiïìu nhâ quẫn l
qëc tïë mën úã lẩi Trung Qëc. Bâ Tantau nối: “Cấc chun
gia nûúác ngoâi khưng mën rúâi Trung Qëc búãi vò àêy lâ
thõ trûúâng tiïìm nùng to lúán nhêët hoân v. Bêy giúâ cố ai mën
sang M nûäa? Ai mën ài chêu Êu? Ngay cẫ cấc nhâ quẫn

l Trung Qëc, úã thúâi àiïím nây, hổ cng khưng mën ài ra
nûúác ngoâi nûäa lâ; hổ mën úã Trung
Qëc”. Mưåt àấnh giấ vư cng tđch
cûåc nhû vêåy vïì Trung Qëc cố
nghơa lâ nhiïìu cưng ty àang phẫi
gùåp khố khùn khi phẫi “triïåu hưìi”
cấc nhâ quẫn l ca mònh àang úã
Trung Qëc vïì nûúác lâm viïåc.
Mưåt quan àiïím nûäa thûúâng àûúåc
cấc nhâ quẫn l qëc tïë nối àïën ra
lâ hổ àậ àêìu tû tiïìn bẩc vâ cưng
sûác àïí hổc cấch thânh cưng úã Trung
“Trong sưë hai mûúi cấc nhâ
quẫn l têìm cúä giấm àưëc
toân qëc úã Trung Qëc
àûúåc phỗng vêën thò khưng
cố ai – tûâ Tưíng giấm àưëc
GE China àïën Tưíng giấm
àưëc Unilever vâ Tưíng giấm
àưëc Sony – nối rùçng hổ hi
vổng sệ rúâi Trung Qëc
trong mưåt tûúng lai gêìn.”
Cấc tấc giẫCấc tấc giẫ
Cấc tấc giẫCấc tấc giẫ
Cấc tấc giẫ,
CEO úã Trung Qëc
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
445
Qëc – vâ àố lâ nhûäng kinh nghiïåm mâ hổ khưng mën phẫi
bỗ ài nïëu quay lẩi lâm viïåc úã qụ nhâ. Paolo Gasparrini ca
L’Orếal China àậ chia sễ suy nghơ vïì trûúâng húåp phẫi quay
vïì lâm viïåc úã chêu Êu. “ÚÃ àêy q võ lâ ngûúâi ài tiïn phong,
búãi vò q võ àang hoẩt àưång úã mưåt thõ trûúâng àang phất triïín.
Mưåt mùåt, khi quay vïì bïn êëy lâm viïåc q võ sệ àûúåc mưåt cấi
gò àố vïì chêët lûúång àúâi sưëng, nhûng àưìng thúâi cng phẫi
chõu mêët mưåt cấi gò àố”. Sau 10 nùm úã Trung Qëc, ưng nối
ưng khưng côn thêëy cåc sưëng úã chêu Êu hêëp dêỵn nûäa. “Vïì
chêu Êu, àïën ngây thûá tû lâ tưi bùỉt àêìu mën quay lẩi Trung
Qëc rưìi”.
Jean-Luc Chereau ca Carrefour China cng bây tỗ mưåt
tònh cẫm tûúng tûå, nhûng giẫi thđch thấi àưå êëy lâ do tíi tấc.
“Quay vïì tr súã úã Paris cố thïí sệ khố khùn cho nhûäng ai àậ
tûâng lâm tưíng giấm àưëc àiïìu hânh ca cẫ mưåt khu vûåc. Cấi
nây ty thåc úã tíi tấc... Tưi thò tưi sệ khưng mën quay
lẩi Paris – tưi úã xa thïë nây mâ thêëy thđch hún. Khi côn cúä
35-40 tíi thò cấc bẩn múái phẫi bay qua bay lẩi nhû thïë. ÚÃ
lûáa tíi êëy thò cố thïí cấc bẩn côn mën quay lẩi bïn êëy”.
Nhûng ngay cẫ nhâ quẫn l cêëp cẫ nûúác trễ tíi nhêët trong
cåc khẫo sất ca chng tưi cng nối ưng rêët mën àûúåc úã

lẩi Trung Qëc. Ekkehard Rathgeber úã Bertelsmann Direct
Group, sinh nùm 1965, giẫi thđch: “Àưëi vúái tưi, sệ rêët khố
khùn nïëu phẫi rúâi khỗi Trung Qëc. Sau 10 nùm úã àêy, tưi
gùỉn bố vâ cố nhiïìu k niïåm úã àêy. Hưìi múái àïën àêy tưi lâ
giấm àưëc quẫn l dûå ấn, rưìi àậ thùng tiïën nghïì nghiïåp mònh
chđnh úã mẫnh àêët nây, vâ àậ thânh cưng rêët tưët. Do vêåy,
àưëi vúái tưi, phẫi quay vïì sệ lâ mưåt vêën àïì thêåt sûå khố khùn,
446 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
khố khùn vïì mùåt têm l, tònh cẫm. Tưi sệ phẫi chõu mưåt c
sưëc vùn hốa lúán lùỉm àêëy”. Quẫ thêåt, ưng Rathgeber nối, ưng
khưng mën quay vïì chêu Êu, vâ nghơ sệ chó lâm úã võ trđ
qëc tïë khấc nïëu phẫi rúâi khỗi Trung Qëc – vâ chó vúái àiïìu
kiïån lâ cưng viïåc êëy cng “th võ” nhû cưng viïåc hiïån tẩi.
Cåc sưëng (nối chung lâ) th võCåc sưëng (nối chung lâ) th võ
Cåc sưëng (nối chung lâ) th võCåc sưëng (nối chung lâ) th võ
Cåc sưëng (nối chung lâ) th võ
Hêìu hïët nhûäng nhâ quẫn l àûúåc chng tưi phỗng vêën
àïìu mư tẫ cåc sưëng ngoâi cưng viïåc ca hổ cng th võ
khưng kếm, mùåc d côn chûa àûúåc hoân hẫo vâ nhiïìu khi
vêỵn côn nhiïìu vêën àïì. Hổ àûa ra mưåt àấnh giấ nhû vêåy cố
lệ lâ vò têët cẫ hai mûúi nhâ quẫn l úã qui mư qëc gia êëy
àïìu sưëng úã Thûúång Hẫi hóåc Bùỉc Kinh – lâ nhûäng thânh
phưë hiïån àẩi vâ qëc tïë xết vïì bêët cûá tiïu chín gò. (Cẫ
hai thânh phưë àïìu cố nhûäng núi mua sùỉm têìm cúä qëc tïë,
nhâ hâng nùm sao, phûúng tiïån viïỵn thưng hiïån àẩi, vâ

phûúng tiïån giao thưng thån tiïån bùçng xe cưå hóåc tâu àiïån
ngêìm. ÚÃ Thûúång Hẫi, nhûäng cú súã vêåt chêët phc v cho
cấc chun gia nûúác ngoâi bao gưìm mêëy chc trûúâng tiïíu
hổc qëc tïë, bïånh viïån vâ phông khấm theo tiïu chín qëc
tïë, nhâ thúâ Cưng giấo vâ Tin Lânh, sên bậi thïí thao vâ phông
têåp thïí dc do ngûúâi phûúng Têy lâm súã hûäu ch, vâ cố
cẫ mưåt sưë lûúång lúán nhûäng chûúng trònh àâo tẩo thẩc sơ
quẫn trõ kinh doanh dẩy bùçng tiïëng Anh.)
Christopher Shaw úã Eli Lilly China giẫi thđch vò sao ưng
vâ vúå thđch cåc sưëng úã Trung Qëc. “Vúå tưi thđch nghi rêët
tưët vúái cåc sưëng úã àêy. Cng dïỵ dâng thưi”, ưng nối. Ưng
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
447
Shaw khen Thûúång Hẫi lâ thânh phưë cố nhâ cûãa vâ nhâ hâng
theo tiïu chín qëc tïë, hâng hốa thò àa dẩng, úã àêu mua
cng cố. Ưng cng nối àïën mưåt àiïím tđch cûåc lâ, tûâ Thûúång
Hẫi ài nhûäng thânh phưë quan trổng khấc úã Trung Qëc chó
cấch cố mêëy giúâ bay. “Hai vúå chưìng tưi àậ ài tham quan mưåt
sưë núi úã Trung Qëc, nhûng vêỵn côn nhiïìu chưỵ àïí ài lùỉm”,

ưng nối. “Cho dêỵu trònh àưå tiïëng Hoa khưng àûúåc giỗi thò
q võ vêỵn cố thïí ài àố ài àêy rêët dïỵ dâng”.
Quẫ thêåt, cấc cưng ty chun vïì nhên lûåc nhû Korn/Kerry
vâ Hewitt Associates àậ nhêën mẩnh rùçng nhûäng thânh phưë
chđnh ca Trung Qëc nối chung khưng côn bõ cấc cưng ty
àa qëc gia xem lâ chưën “lûu àây” nûäa.
Seiichi Kawasaki ca Sony China giẫi thđch: “Ngây trûúác,
sưëng úã Trung Qëc khưng àûúåc thoẫi mấi tiïån nghi lùỉm cho
ngûúâi nûúác ngoâi, ngay cẫ úã Thûúång Hẫi. Nhûng ngây nay,
tưi khưng nghơ lâ côn cố khố khùn gò nûäa. So vúái hưìi trûúác,
cåc sưëng úã Trung Qëc àậ thay àưíi rêët nhiïìu rưìi”. Ưng
Kawasaki nối rùçng tònh hònh tûúng àưëi dïỵ dâng khi ưng vâ
vúå lâm quen vúái cåc sưëng úã Thûúång Hẫi, nïëu so vúái nhûäng
chưỵ ưng àậ tûâng lâm viïåc trûúác àêy. Hưìi úã Ẫ Rêåp Saudi, tưi
khưng thïí ëng rûúåu vâ ùn thõt lúån. Vúå tưi phẫi mùåc ấo choâng
àen. Àưëi vúái vúå tưi, úã Trung Qëc thoẫi mấi hún nhiïìu. ÚÃ Trung
Qëc, tưi khưng gùåp vêën àïì nâo cẫ;
bâ nhâ tưi rêët thđch cåc sưëng úã àêy”.
Cố ngûúâi trong nhûäng ngûúâi
àûúåc chng tưi phỗng vêën côn nối
hổ vêỵn côn nhúá mậi nhûäng “ngây
xûa thên ấi” lâ thúâi mâ mưỵi ngây
“Vïì chêu Êu, àïën ngây thûá
tû lâ tưi bùỉt àêìu mën quay
lẩi Trung Qëc rưìi.”
Paolo GasparriniPaolo Gasparrini
Paolo GasparriniPaolo Gasparrini
Paolo Gasparrini
Ch tõch, L’Orếal China
448 CEO

ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
úã Trung Qëc ca hổ lâ mưåt cåc phiïu lûu. Guy McLeod
ca Airbus China kïí: “Khi tưi àïën vâo nùm 1995, tòm cho
àûúåc mưåt chưỵ úã cho àâng hoâng lâ mưåt chuån hêìu nhû khưng
thïí, nhûng hưm nay thò tòm àêu mâ chùèng cố. Hưìi tưi múái
àïën lêìn àêìu, cố àûúåc nùm quấn bar, mâ àêu phẫi sùén cố
trong khấch sẩn àêu, nhûng bêy giúâ thò nhiïìu hún rêët nhiïìu
rưìi. Hưìi êëy, q võ cố àûúåc cấi cẫm giấc hưìi hưåp vò àang lâm
mưåt cấi gò àố múi múái, q võ hûúãng àûúåc cấi th ca nhûäng
ngûúâi ài tiïn phong”.
... D trong d àc ao nhâ vêỵn hún... D trong d àc ao nhâ vêỵn hún
... D trong d àc ao nhâ vêỵn hún... D trong d àc ao nhâ vêỵn hún
... D trong d àc ao nhâ vêỵn hún
Mùåc d àậ cố nhûäng àấnh giấ tđch cûåc vïì cåc sưëng úã
cấc trung têm àư thõ úã Trung Qëc nhûng nhûäng ngûúâi àûúåc
chng tưi phỗng vêën quẫ cố nối àïën mưåt sưë àiïìu úã bẫn qëc
mâ hổ khưng cố àûúåc úã Trung Qëc. Hâng râo ngưn ngûä lâ
mưåt trong nhûäng khố khùn thûúâng àûúåc nối àïën nhêët. Paolo
Gasparrini ca L’Orếal China giẫi thđch: “Àêëy lâ mưåt thấch
thûác lúán – sưëng úã mưåt àêët nûúác mâ q võ khưng hiïíu hổ nối
hay viïët cấi gò”. Ưng nối rùçng sûå cấch biïåt vïì ngưn ngûä àậ
ẫnh hûúãng àïën cåc sưëng thûúâng nhêåt ca ưng. “Tưi cố mưåt
thối quen lâ trô chuån têìm phâo thên tònh vúái hâng xốm,
nhûäng ngûúâi ài chúå gêìn chưỵ tưi úã, hóåc vúái mêëy anh lấi taxi.
Nhûng úã àêy thò chuån êëy khưng phẫi àún giẫn”. Tuy nhiïn,
nối chung thò ưng Gasparrini cng nhêën mẩnh rùçng nhûäng

khố khùn nây chó tấc àưång nhỗ àïën àúâi sưëng thûúâng nhêåt
mâ thưi. “Tưi vêỵn nhúá nhung nhûäng àiïìu nho nhỗ, chûá khưng
phẫi nhûäng chuån gò to tất”, ưng nối. “Tưi mën àûúåc ài
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
449
xem phim vâ hiïíu 100% bưå phim, hóåc ra quấn câ phï lâm
mưåt cưëc cappuccino”.
Mưåt àiïìu mâ ngûúâi ta cng hay phân nân lâ nhûäng àấm
àưng xư bưì úã Trung Qëc vâ tònh trẩng rêët khố àïí lễn ài
tòm àûúåc mưåt chưỵ n tơnh vâ khưng bõ ai qëy rêìy. “Nïëu úã
àêy mâ q võ mën cố mưåt ngây cëi tìn nhû úã chêu Êu
– ài ra hưì hóåc lïn ni chúi – thò q võ khưng cố àûúåc àêu”,
ưng Gasparrini nối. “Tưi thđch lấi xe, nhûng úã àêy tưi khưng
thïí lấi xe. Mâ cho dêỵu tưi cố lấi àûúåc thò tưi biïët ài àêu bêy
giúâ? Thûúång Hẫi khưng àûúåc qui hoẩch àïí cố nhûäng núi nhû
vêåy mâ ài”. Vò nhûäng khố khùn khi lấi xe trïn nhûäng con
àûúâng àưng àc úã Trung Qëc vâ tònh trẩng thiïëu chưỵ ài
nghó ngúi nïn ưng Gasparrini nối cëi cng ưng phẫi chõu úã
lẩi Thûúång Hẫi nhiïìu hún mûác mònh mën. “Tưi àậ mêët cấi

cẫm giấc vïì thiïn nhiïn rưìi. Tưi thđch àûúåc úã mưåt núi cố cêy
xanh nhûng úã àêy thò quanh q võ cố khưng biïët cú man
nâo lâ ngûúâi. Rêët khố tòm àûúåc mưåt chưỵ àïí ngưìi ngoâi thiïn
nhiïn mâ àổc mưåt cën sấch”.
Phẫi chen lêën trong àấm àưng, àùåc biïåt vâo nhûäng ngây
cëi tìn hóåc ngây lïỵ lâ àiïìu mâ Charles Browne ca Du
Pont China phân nân nhiïìu nhêët: “Nïëu ài nghó lïỵ úã mưåt núi
nưíi tiïëng thò q võ phẫi chín bõ têm l àïí àưëi diïån vúái cẫ
mưåt biïín ngûúâi. Mưåt sưë ngûúâi mën cố àûúåc mưåt cht thanh
bònh vâ n tơnh nhûng úã Trung Qëc thò trong nhûäng dõp
nghó lïỵ q võ khưng thïí tòm àûúåc àiïìu êëy úã nhiïìu núi”.
Cên àong ào àïëm lẩi, nhûäng nhâ quẫn l qëc tïë àïìu nối
rùçng mùåc d hổ phẫi hy sinh mưåt sưë àiïìu trong thối quen
sinh hoẩt cố thïí thỗa mận àûúåc úã qụ nhâ nhûng nhûäng hy
450 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
sinh êëy nối chung lâ khưng àấng kïí
so vúái nhûäng àiïìu b àùỉp khấc mâ
hổ cố àûúåc khi úã Trung Qëc. Jean-
Luc Chereau ca Carrefour China giẫi
thđch nhû thïë nây: “Trung Qëc lâ mưåt
àêët nûúác k th. Vïì chêët lûúång sưëng
thò khưng phẫi lâ nhêët – nïëu tưi phẫi
chổn tưi sệ nối rùçng Têy Ban Nha lâ
sưë mưåt, Phấp lâ sưë hai – nhûng Trung
Qëc lâ mưåt núi àùåc biïåt. Tưi àậ cố

10 nùm úã chêu Ấ, nhûng ngây nâo
tưi cng hổc àûúåc nhûäng àiïìu múái lẩ, nhûäng thấch àưë múái.
Àêët nûúác nây rêët k th”.
Alan Brown ca Unilever China tốm tùỉt cåc sưëng ca
mònh úã Trung Qëc bùçng mưåt nhêån xết hâi hûúác vïì tònh
trẩng giao thưng kinh khng úã Thûúång Hẫi: “Theo tưi, Thûúång
Hẫi hùèn lâ thânh phưë hâo hûáng nhêët trïn thïë giúái. Chó riïng
chuån phẫi qua àûúâng cng àậ cố thïí thêëy hâo hûáng nhû
thïë nâo rưìi”.
Trung Qëc lâ mưåt àêët nûúác th võ, àïën sưëng úã àêëy sệ lâm
bẩn rêët thỗa mận, àiïìu nây àậ àûúåc àưìn àậi khùỉp thïë giúái,
nhûäng ngûúâi àûúåc chng tưi phỗng vêën nối. Cố mêëy ngûúâi
àậ nối rùçng úã cưng ty ưng câng ngây câng cố nhiïìu ngûúâi
xin àûúåc àiïìu sang Trung Qëc lâm viïåc. Gary Dirks ca British
Petroleum nối: “Cố quấ nhiïìu ngûúâi mën àïën Trung Qëc
àïën àưå thûúâng thò q võ sệ khưng gùåp khố khùn gò mêëy trong
viïåc dng nhûäng chun gia nûúác ngoâi. Tưi cố thïí tòm àûúåc
têët cẫ nhûäng nhên sûå tưi cêìn”.
“Cố quấ nhiïìu ngûúâi mën
àïën Trung Qëc àïën àưå
thûúâng thò q võ sệ khưng
gùåp khố khùn gò mêëy trong
viïåc tuín dng nhûäng
chun gia nûúác ngoâi. Tưi
cố thïí tòm àûúåc têët cẫ
nhûäng nhên sûå tưi cêìn”.
Gary DirksGary Dirks
Gary DirksGary Dirks
Gary Dirks, Ch tõch kiïm
Tưíng giấm àưëc àiïìu hânh,

British Petroleum.
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
451
Côn khi khưng thđch ûáng àûúåc...Côn khi khưng thđch ûáng àûúåc...
Côn khi khưng thđch ûáng àûúåc...Côn khi khưng thđch ûáng àûúåc...
Côn khi khưng thđch ûáng àûúåc...
Nhûng cng cố nhûäng chun gia nûúác ngoâi khưng thïí
thđch ûáng tưët vúái àúâi sưëng úã Trung Qëc àûúåc, mưåt thûåc tïë
mâ nhûäng nhâ quẫn l cao cêëp trong cåc khẫo sất ca chng
tưi àậ àïì cêåp àïën ngay cẫ khi nhêën mẩnh vïì sûå thđch nghi
thânh cưng ca riïng mònh. Nhûäng nhâ quẫn l vâ chun
gia tû vêën mâ chng tưi phỗng vêën àậ àûa ra nhûäng l giẫi
tẩi sao mưåt sưë chun gia nûúác ngoâi lẩi phẫi rêët vêët vẫ trong
quấ trònh thđch nghi vïì vùn hốa vâ xậ hưåi úã Trung Qëc.
Àiïím thûá nhêët mâ hổ nïu lïn lâ, trong khi cưng ty gûãi mưåt
nhâ quẫn l àấp ûáng nhûäng u cêìu vïì trònh àưå chun mưn
cho võ trđ àang cêìn ngûúâi úã Trung Qëc thò nhûäng l do chđnh
ëu cho sûå thêët bẩi thûúâng rúi vâo nhûäng u cêìu “mïìm”
nhû thiïëu kiïn nhêỵn, thiïëu tđnh linh hoẩt, vâ thiïëu khẫ nùng

thđch ûáng. Dominique de Boisseson ca Alcatel China giẫi
thđch rùçng nhûäng phêím chêët mâ ưng phẫi tòm hiïíu trûúác khi
àûa mưåt nhâ quẫn l tûâ chêu Êu sang Trung Qëc. “Ngoâi
trònh àưå chun mưn, chng tưi cng quan têm àïën nhûäng
phêím chêët khấc nhû thấi àưå cúãi múã vâ kinh nghiïåm qëc
tïë”, ưng nối. Khưng phẫi ai cố trònh àưå chun mưn ph húåp
cng cố thïí thânh cưng úã Trung Qëc. Nhûäng ngûúâi chûa
bao giúâ sưëng úã nûúác ngoâi hóåc cûá nhêët nhêët sưëng theo kiïíu
sưëng xûa nay ca mònh thûúâng lâ nhûäng ngûúâi rêët kếm vïì
khẫ nùng thđch nghi vúái àúâi sưëng úã Trung Qëc. “Hêìu hïët
nhûäng ngûúâi trễ àïìu àậ tûâng ài àố ài àêy nhiïìu núi vâ àậ
tiïëp xc vúái nhiïìu nïìn vùn hốa. Tònh hònh khố khùn hún vúái
ngûúâi lúán tíi – lâ nhûäng ngûúâi xûa nay cûá sưëng gêìn Paris
vâ àậ cố mưåt cùn nhâ vúái mưåt ngưi vûúân trưìng àêìy nhûäng
452 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
hoa hưìng”. Ưng tốm tùỉt l lån ca mònh nhû sau: “Nhûäng
ngûúâi àêìu ốc khếp kđn bẫo th vâ khưng cố tham vổng gò
lúán sệ gùåp nhiïìu vêën àïì khi sang Trung Qëc”.
Seiichi Kawasaki ca Sony China àưìng rùçng chđnh nhûäng
k nùng “mïìm” múái lâ ëu tưë quët àõnh khẫ nùng thđch
nghi thânh cưng hay thêët bẩi ca àûúng sûå vúái àúâi sưëng úã
Trung Qëc. “ÚÃ Thûúång Hẫi chng tưi cng cố nhûäng cú
súã hẩ têìng nhû nhûäng trûúâng hổc Nhêåt Bẫn”, ưng nối. “Àêy
lâ mưåt ëu tưë quan trổng nhûng khưng phẫi lâ têët cẫ. Tưi
cho rùçng thđch nghi nhû thïë nâo cố liïn quan rêët mêåt thiïët

vúái têm tđnh cấ nhên”.
Philips Murtaugh ca General Motors China àưìng rùçng
àûúng sûå cố têm tđnh thåc tđp ngûúâi gò vâ lêu nay cåc sưëng
ca hổ vưën dơ ra sao lâ hai ëu tưë quan ëu àïí biïët àûúåc hổ
cố thïí thđch nghi àûúåc vúái àúâi sưëng
úã Trung Qëc hay khưng. “Trong
sët bẫy nùm tưi úã àêy, chó cố hai
chun gia nûúác ngoâi khưng thïí
tr lẩi úã General Motors China. Mưåt
trong hai ngûúâi àố lúán lïn úã thânh
phưë, gùåp vúå mònh cng úã thânh phưë
êëy, vâ tûâ trûúác àïën nay chûa bao
giúâ rúâi khỗi thânh phưë êëy. Chên trúâi
ca hổ côn hẩn hểp, do vêåy chuån
àïën sưëng úã Trung Qëc àậ khưng
dïỵ dâng gò vúái hổ”.
Do khẫ nùng thđch ûáng vúái cåc
sưëng úã Trung Qëc ty thåc ch
“Xết úã phẩm vi toân cêìu,
t lïå thêët bẩi [ca ngûúâi
nhêån nhiïåm súã úã nûúác
ngoâi] so ra cao hún mûác
mâ cấc cưng ty nghơ... Tưi
nghơ rùçng nay hổ àậ biïët
ch hún àïën nhûäng k
nùng ‘mïìm’, chùèng hẩn
nhû tđnh kiïn nhêỵn – chûá
khưng phẫi cûá àưí lưỵi mổi
thûá cho Trung Qëc”.
Simon KeeleySimon Keeley

Simon KeeleySimon Keeley
Simon Keeley, Giấm àưëc
Trung têm Lậnh àẩo Hewitt
chêu Ấ (HALC), Hewitt
Associates China
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
453
ëu vâo tđp têm tđnh vâ quấ trònh kinh nghiïåm sưëng tûâ trûúác
nïn nhûäng nhâ quẫn l nûúác ngoâi àïën sưëng úã Trung Qëc
thûúâng hóåc lâ thđch ûáng rêët nhanh hóåc lâ gùåp vêën àïì ngay
sau mưåt thúâi gian ngùỉn àïën àêët nûúác nây. Jun Tang ca
Microsoft China mư tẫ hiïån tûúång nây nhû sau: “Tưi cố quen
biïët nhiïìu chun gia nûúác ngoâi sưëng úã Trung Qëc. Mưåt sưë
rêët u thđch Trung Qëc, hổ bẫo: 'Trung Qëc lâ mưåt àêët nûúác
tuåt vúâi. Tưi rêët u thđch àêët nûúác Trung Qëc. Tưi mën
àûúåc sưëng úã àêy dâi dâi’. Nhốm thûá hai lẩi cho rùçng Trung
Qëc chùèng hay ho gò. Têët cẫ lâ ty úã thấi àưå”. Ưng Tang kïí
chuån mưåt giấm àưëc àiïìu hânh ca Microsoft tûâ M qua àậ
phẫi bỗ Trung Qëc vïì súám: “Ưng ta ghết àưì ùn Trung Qëc.

Ưng ta ghết àấm àưng ưìn âo xư bưì. Ưng ta àïën, vâ sau ba
thấng thò cën gối”.
Kenneth Yu ca 3M China cng nhêån thêëy cấc chun gia
nûúác ngoâi àûúåc thun chuín àïën lâm viïåc úã Trung Qëc
chia lâm hai nhốm, ch ëu dûåa theo cấ tđnh vâ quan niïåm
sưëng ca hổ. “Tưi àậ thêëy nhiïìu ngûúâi phûúng Têy sưëng rêët
hẩnh phc úã Trung Qëc; hổ àem lông u mïën àêët nûúác
nây, u thânh phưë hổ àang cûå ng. Nhûng tưi cng àậ gùåp
nhiïìu ngûúâi àïën àêy, úã àêy àûúåc mưåt hai nùm, vâ mưỵi lêìn
gùåp nhau tưi àïìu nghe hổ hỗi: 'Chûâng nâo thò tưi cố thïí vïì
àûúåc?’ Cố hai thấi cûåc nhû thïë àêëy”.
Nhiïìu nhâ quẫn l nhêën mẩnh rùçng thêët bẩi khưng thđch
ûáng àûúåc nhû thïë cố thïí xẫy ra cho bêët cûá v thun chuín
ngûúâi ra nûúác ngoâi lâm viïåc úã bêët cûá nûúác nâo, khưng cûá
gò lâ Trung Qëc. Seiichi Kawasaki cng àậ nối cố nhûäng
trûúâng húåp cấc giấm àưëc àiïìu hânh ngûúâi Nhêåt khưng thđch
454 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
ûáng àûúåc vúái cåc sưëng úã Hoa K vâ chêu Êu chùèng hẩn.
Charles Browne ca Du Pont nối thïm: “Tưi cng àậ tûâng
thêëy cố ngûúâi khưng thđch ûáng àûúåc vúái cåc sưëng úã Chi Lï,
hóåc thêåm chđ cẫ Texas”.
Chun gia nhên sûå Simon Keeley ca Hewitt Associates
nối rùçng cấc cưng ty àa qëc gia ngây nay chuín sang quan
têm nhiïìu hún àïën cấc k nùng “mïìm” khi bưí nhiïåm ngûúâi
sang nûúác ngoâi lâm viïåc. “Xết úã phẩm vi toân cêìu, t lïå thêët

bẩi so ra cao hún nhiïìu mûác cấc cưng ty nghơ”, ưng nối. Nhûng
ưng cng nối thïm rùçng hiïån nay cấc cưng ty cng àậ “ngưå”
ra vêën àïì. “Tưi nghơ hổ bêy giúâ àậ biïët ch hún àïën nhûäng
k nùng 'mïìm’, chùèng hẩn nhû tđnh kiïn nhêỵn – chûá khưng
phẫi cûá àưí lưỵi mổi thûá cho Trung Qëc”.
Cåc sưëng úã Trung Qëc àưëi vúái gia àònh caCåc sưëng úã Trung Qëc àưëi vúái gia àònh ca
Cåc sưëng úã Trung Qëc àưëi vúái gia àònh caCåc sưëng úã Trung Qëc àưëi vúái gia àònh ca
Cåc sưëng úã Trung Qëc àưëi vúái gia àònh ca
nhâ quẫn l nûúác ngoâinhâ quẫn l nûúác ngoâi
nhâ quẫn l nûúác ngoâinhâ quẫn l nûúác ngoâi
nhâ quẫn l nûúác ngoâi
Trong sưë hai mûúi giấm àưëc àiïìu hânhTrong sưë hai mûúi giấm àưëc àiïìu hânh
Trong sưë hai mûúi giấm àưëc àiïìu hânhTrong sưë hai mûúi giấm àưëc àiïìu hânh
Trong sưë hai mûúi giấm àưëc àiïìu hânh cao cêëp qëc tïë mâ chng
tưi phỗng vêën àïí viïët cën sấch nây thò hêìu hïët ai cng đt
nhiïìu gùåp mưåt vâi vêën àïì khi ưín àõnh cåc sưëng cho gia àònh
mònh hóåc cấc chun gia nûúác ngoâi khấc úã Trung Qëc.
Bđ quët àêìu tiïn àïí thđch ûáng àûúåc, theo nhû àiïìu nhûäng
ngûúâi àûúåc phỗng vêën nhêën mẩnh, lâ “phêìn cûáng” ca gia
àònh phẫi àûúåc ưín àõnh àêu vâo àố – đt nhêët lâ úã nhûäng thânh
phưë lúán úã Trung Qëc. Hiïån nay úã Bùỉc Kinh, Thûúång Hẫi, Quẫng
Chêu, vâ nhûäng thânh phưë lúán khấc, cấc chun gia nûúác ngoâi
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG

T
RUNG
Q
ËC
455
cố thïí tòm àûúåc chưỵ hổc hânh àùèng cêëp qëc tïë tuåt vúâi, chưỵ
ùn chưỵ úã sưë mưåt, vâ dõch v chùm sốc sûác khỗe àang ngây
câng cẫi thiïån nhanh chống. Nhûäng trung têm àư thõ lúán àậ
cố nhûäng chưỵ mua sùỉm, cấc nhâ hâng, cêu lẩc bưå chùm sốc
sûác khỗe, hưåp àïm, vâ cấc loẩi hònh giẫi trđ àùèng cêëp thïë giúái.
Cẩnh àố, cấc gia àònh cố thïí dïỵ dâng tòm àûúåc nhûäng thån
lúåi khưng dïỵ cố àûúåc úã nûúác mònh, chùèng hẩn nhû v em, ngûúâi
gip viïåc, ngûúâi nêëu ùn chõu úã ln trong gia àònh, tâi xïë, vâ
gia sû vúái mûác tiïìn cưng rêët dïỵ chõu. Ngoâi ra, cấc bâ vúå/ưng
chưìng thđch lâm viïåc thiïån nguån cố thïí tòm àûúåc nhûäng tưí
chûác, nhâ thúâ, hóåc trûúâng hổc àïí tham gia cưång tấc.
“Chêët lûúång sưëng vêỵn tưët cho d q võ khưng nối àûúåc
tiïëng Trung Qëc”, Kenneth Yu ca 3M China àẫm bẫo. Ưng
Yu àậ chûáng kiïën nhiïìu ngûúâi phûúng Têy dêìn dêìn trúã nïn
thđch th vúái cåc sưëng úã Trung Qëc. Chó cố mưåt thấch thûác,
ưng lûu , lâ khi cấc chun gia nûúác ngoâi cố con àang àưå
tíi ài hổc phẫi àïën lâm úã nhûäng thânh phưë khưng cố trûúâng
qëc tïë. Trong khi sưë lûúång cấc
trûúâng qëc tïë ngây câng nhiïìu thò
vêỵn côn cố nhiïìu thânh phưë khưng
cố àûúåc nhûäng trûúâng nhû vêåy.
Xin àûúåc nối àưi lúâi vïì viïåc hổc
hânh úã Trung Qëc: mùåc d nối
chung cấc trûúâng qëc tïë àûúåc xem
lâ cố chêët lûúång rêët tưët úã nhûäng thânh

phưë lúán nhûng giấ cẫ cng thåc hâng
àùỉt àỗ nhêët thïë giúái. Hổc phđ trung
bònh úã mưåt trûúâng qëc tïë úã Thûúång
“ÚÃ Thûúång Hẫi chng tưi
cng cố nhûäng cú súã hẩ
têìng nhû trûúâng hổc Nhêåt
Bẫn. Àêy lâ mưåt phêìn quan
trổng nhûng khưng phẫi lâ
têët cẫ. Tưi cho rùçng thđch
nghi nhû thïë nâo cố liïn
quan rêët mêåt thiïët vúái têm
tđnh cấ nhên”.
Seiichi KawasakiSeiichi Kawasaki
Seiichi KawasakiSeiichi Kawasaki
Seiichi Kawasaki, Giấm àưëc
kiïm Ch tõch, Sony China
456 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
Hẫi hóåc Bùỉc Kinh dao àưång quậng 20.000 àưla M, vâ lïn
àïën 22.000 àưla M cho hổc sinh cêëp ba. Mûác giấ nhû thïë
thò nối chung cao hún mûác giấ ca nhûäng trûúâng qëc tïë úã
Hưìng Kưng, Tokyo, hóåc Singapore. Tònh hònh nây lâm cho
phđ tưín hổc hânh lâ mưåt vêën àïì àïí cên nhùỉc cho nhûäng cưng
ty àang tđnh àïën chuån bưë trđ nhên sûå cố gia àònh àïën lâm
viïåc úã Trung Qëc, vâ àêy cng lâ mưåt khố khùn àấng kïí
cho nhûäng ai phẫi tûå chõu nhûäng khoẫn hổc phđ nhû vêåy.

Têm tûTêm tû
Têm tûTêm tû
Têm tû,
suy nghơ khi “tấi àõnh cû” suy nghơ khi “tấi àõnh cû”
suy nghơ khi “tấi àõnh cû” suy nghơ khi “tấi àõnh cû”
suy nghơ khi “tấi àõnh cû”
Nhûng trong khi ëu tưë “phêìn cûáng” nây àưëi vúái cấc gia
àònh cấc chun gia nûúác ngoâi nối chung cố thïí sùỉp xïëp
ưín thỗa úã nhûäng trung têm thûúng mẩi lúán thò nhûäng tiïån
nghi vâ cú súã vêåt chêët nhû vêåy khưng à àïí àẫm bẫo rùçng
gia àònh ca àûúng sûå sệ thđch nghi tưët vúái Trung Qëc.
Philips Murtaugh ca General Motors cho biïët cấc thânh viïn
trong gia àònh ca cấc chun gia nûúác ngoâi úã GM xem ra
cố hâi lông vúái àúâi sưëng úã Trung Qëc. “Hêìu hïët cấc gia àònh
ca nhûäng chun gia trong cưng ty chng tưi thêåt sûå thđch
th vúái cåc sưëng úã àêy. Lêu nay chng tưi chûa phẫi gùåp
vêën àïì nâo nghiïm trổng cẫ”, ưng nối. Quẫ thêåt, cố 95% cấc
chun gia nûúác ngoâi “mën àûúåc gia hẩn thïm nhiïåm k
ca mònh úã àêy”.
Àiïìu cố vễ nghõch l lâ, mưåt ëu tưë gip àẫm bẫo mưåt
thấi àưå tđch cûåc vâ linh hoẩt ca gia àònh ngûúâi phûúng
Têy úã GM thđch nghi vúái Trung Qëc, theo nhû lúâi ưng
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG

T
RUNG
Q
ËC
457
Murtaugh nối, lẩi lâ chuån Trung Qëc rêët bao la phong
ph, vư cng khấc biïåt vïì vùn hốa so vúái phûúng Têy. “Bỗ
nhâ bỗ cûãa àïí àïën sưëng mưåt núi khấc lc nâo cng lâ chuån
chùèng phẫi dïỵ dâng gò. Nhûng vúái chuån dổn sang Trung
Qëc, trong suy nghơ ca mònh, ngûúâi phûúng Têy chúâ àúåi
sệ cố nhûäng khấc biïåt rêët lúán”, ưng giẫi thđch. Do vêåy, nhûäng
suy nghơ àậ àõnh hònh sùén trong àêìu nhû vêåy vïì Trung Qëc
ca nhûäng gia àònh sùỉp àïën úã Trung Qëc àậ gip hổ sùén
sâng hún cho nhûäng khấc biïåt. Quẫ thêåt, nhiïìu gia àònh
qëc tïë dổn àïën Thûúång Hẫi hóåc Bùỉc Kinh thûúâng nghơ
cåc sưëng múái sệ cố nhiïìu thấch thûác hún, đt tđnh qëc tïë
hún thûåc tïë. Khi àùåt chên àïën núi vâ thêëy nhâ cûãa, trûúâng
hổc, vâ cấc cú súã vêåt chêët hiïån àẩi, nhiïìu ngûúâi àậ “thêåt
sûå rêët êën tûúång” vâ “thỗa mận”, ưng Murtaugh nối.
Ưng Murtaugh bònh lån thïm c sưëc vùn hốa thûúâng tïå
hẩi hún khi cấc gia àònh àïën úã mưåt àêët nûúác múái mâ hổ lẩi
khưng hònh dung àûúåc sệ khấc biïåt àïën vêåy so vúái àêët nûúác
hổ. Khi ngûúâi M àïën sưëng úã Anh, chùèng hẩn, thûúâng hổ cûá
ngúä lâ cåc sưëng úã àêëy cng rêët giưëng úã qụ nhâ. “Ngûúâi ta
àậ bõ sưëc nùång khi nhêån ra rùçng Anh qëc lâ mưåt àêët nûúác
hoân toân khấc biïåt”, ưng nối.
Trong chđn nùm lâm Ch tõch kiïm Giấm àưëc àiïìu hânh
ca L’Orếal China, Paolo Gasparrini nối rùçng ưng khưng gùåp
phẫi vêën àïì trong viïåc cấc gia àònh ưín àõnh cåc sưëng múái
úã Trung Qëc. Ngûúåc lẩi, trong nhiïåm k cưng tấc trûúác àêy

úã Brazil, ưng àậ phẫi vêët vẫ hún vò nhûäng quan ngẩi vïì an
ninh úã àêëy àêìy ấp lûåc hún.
Mưåt trong nhûäng ëu tưë quët àõnh quan ëu àïí cho ngûúâi
458 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
vúå/chưìng cố thïí thđch nghi tưët vúái cåc sưëng úã Trung Qëc
lâ bẫn thên hổ sùén sâng ch àưång ài tòm nhûäng th vui vâ
vai trô ca mònh úã Trung Qëc. Cng nhû trûúâng húåp ca
cấc nhâ quẫn l, nhûäng thânh viïn trong gia àònh hổ cố thïí
thđch ûáng tưët vúái cåc sưëng múái lâ nhûäng ngûúâi àïën Trung
Qëc vúái mưåt àêìu ốc cúãi múã vâ mưåt têm trẩng sùén sâng thđch
ûáng. Charles Browne ca Du Pont China àậ nối rùçng vúå ưng
rêët hâi lông vúái cåc sưëng úã Trung Qëc. “Tưi àïën àêy vúái
vúå tưi. Cẫ hai chng tưi thđch nghi rêët tưët nhû nhau. Cưng
viïåc tưi xûa nay phẫi sưëng ngoâi nûúác M, do vêåy bâ êëy cố
àûúåc tđnh linh hoẩt, dïỵ thđch nghi, vâ cúãi múã vưën cêìn thiïët
àïí thay àưíi cåc sưëng thânh cưng. Àưëi vúái chng tưi, cåc
sưëng úã Trung Qëc thò quấ th võ, àêy lâ cú hưåi tuåt vúâi àïí
hổc hỗi. Chng tưi rêët thđch cåc sưëng úã àêy”.
Khi Ekkehard Rathgeber ca Bertelsmann Direct Group Asia
lêìn àêìu tiïn àïën Trung Qëc thò triïín vổng vúå ưng thđch nghi
nhû thïë nâo rêët mong manh. “Ban àêìu, cẫ hai chng tưi àïìu
thêëy cố mưåt sưë vêën àïì nẫy sinh. Thúâi gian múái àïën, tưi thò
phẫi lâm viïåc 12-14 giúâ/ngây. Cư êëy thò vûâa phẫi bỗ lẩi àùçng
sau cưng viïåc vâ bẩn bê ca mònh, vâ lc êëy chng tưi lẩi úã
mưåt núi xa xưi, nhâ cûãa to àng, lẩnh lệo. Lc êëy, cåc sưëng

quẫ thêåt cûá nhû cún ấc mưång, cố thïí nối nhû vêåy”. Ưng
Rathgeber nhúá lẩi hai vúå chưìng ngay sau àố àậ bân lån
vúái nhau nhû thïë nâo. “Chng tưi nhêån thêëy tònh thïë cố thïí
gêy ra nhûäng vêën àïì cûåc k nghiïm trổng. Àưëi vúái tưi cưng
viïåc úã Trung Qëc thò rêët thđch th; nhûng vúái cư êëy thò sưëng
úã Trung Qëc nhû hiïån tònh thò thêåt lậng phđ thúâi gian quấ”.
Vêën àïì àậ cố hûúáng giẫi quët, ưng Rathgeber nối, khi vúå
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
459
ưng bùỉt àêìu xem thúâi gian vư cưng rưỵi nghïì úã Trung Qëc
nhû mưåt cú hưåi cho mònh. “Cư êëy nối: 'Sau bưën nùm mònh
àem àûúåc gò vïì hay sệ ra vïì vúái hai bân tay trùỉng?’”. Chùèng
bao lêu sau vúå ưng bùỉt àêìu hổc tiïëng Trung Qëc. Sau hai
nùm, bâ bùỉt àêìu hổc y hổc cưí truìn Trung Qëc. “Hiïån nay
cư êëy ghi danh hổc àẩi hổc vâ hiïån àang lâm viïåc úã mưåt bïånh
viïån”. Ưng Rathgeber nối vúå ưng hiïån cẫm thêëy cåc sưëng úã
Trung Qëc rêët thđch th vâ hâi lông. “Cư êëy vư cng tûå hâo
vïì nhûäng gò cư êëy àậ lâm àûúåc”.
Tûúng tûå, Dominique de Boisseson ca Alcatel nối rùçng

vúå ưng cng àậ tòm àûúåc nhûäng àam mï àïí khấm phấ úã Trung
Qëc. “Ban àêìu, rêët khố thuët phc vúå tưi àïën Trung Qëc,
nhûng sau ba thấng, cư êëy thêåt sûå bõ àêët nûúác nây 'húáp hưìn’.
Àïën nay thò cư êëy cố thïí nối àûúåc tiïëng Trung Qëc vâ chuån
gò úã Thûúång Hẫi cng biïët”.
Mưåt àiïím cëi cng: nhiïìu ngûúâi
trong nhûäng nhâ quẫn l qëc tïë
mâ chng tưi phỗng vêën àậ nhêën
mẩnh rùçng khi cấc thânh viïn
trong gia àònh cấc chun gia àậ
àêìu tû thúâi gian vâ cưng sûác àïí
thđch nghi tưët àûúåc vúái Trung Qëc
thò nhiïìu ngûúâi rưët cåc lẩi thđch
úã lẩi Trung Qëc hún lâ quay vïì
nhâ. Ernst Behrens ca Siemens àậ
chûáng kiïën trûúâng húåp nhiïìu bâ
vúå khưng mën rúâi khỗi Trung
Qëc khi nhiïåm k cấc ưng chưìng
“Ban àêìu, cẫ hai chng tưi
àïìu thêëy cố mưåt vêën àïì nẫy
sinh. Thúâi gian tưi múái àïën,
tưi thò phẫi lâm viïåc 12-14
giúâ/ngây. Cư êëy thò vûâa phẫi
bỗ lẩi àùçng sau cưng viïåc
vâ bẩn bê ca mònh, vâ lc
êëy chng tưi lẩi úã mưåt núi xa
xưi, nhâ cûãa to àng nhûng
lẩnh lệo. Lc êëy, cåc sưëng
quẫ thêåt cûá nhû cún ấc
mưång.”

Ekkehard RathgeberEkkehard Rathgeber
Ekkehard RathgeberEkkehard Rathgeber
Ekkehard Rathgeber
Ch tõch, Bertelsmann Direct
Group China
460 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
àậ kïët thc. “Khố mâ lâm cho cấc bâ vúå ca cấc chun
gia di chuín tûâ mưåt núi nhû Àûác àïí àïën sưëng úã mưåt núi
nhû Trung Qëc búãi hổ chûa biïët vïì Trung Qëc”, ưng nối.
“Nhûng mưåt khi cấc bâ àậ quët àõnh vâ thđch ûáng àûúåc
thò thûúâng sệ khố 'trc’ cấc bâ khỗi Trung Qëc hún”.
Behrens nối nhiïìu bâ vúå thđch àûúåc khấm phấ Trung Qëc.
“ÚÃ àêy lâ mưåt thïë giúái hoân toân múái lẩ múã ra trûúác mùỉt
hổ, mưåt nïìn vùn hốa khấc hùèn. Khi cấc ưng chưìng lâm viïåc
thò hổ ài àố ài àêy. Mưåt sưë àang hổc tiïëng Hoa. Vïì ngun
tùỉc thò chng tưi khưng gùåp vêën àïì gò khi ưín àõnh cåc sưëng
cho gia àònh ca cấc chun gia”.
Khi gia àònh khưng thđch nghi àûúåcKhi gia àònh khưng thđch nghi àûúåc
Khi gia àònh khưng thđch nghi àûúåcKhi gia àònh khưng thđch nghi àûúåc
Khi gia àònh khưng thđch nghi àûúåc
Trong khi àấnh giấ vïì cåc sưëng úã Trung Qëc ca hai
mûúi nhâ quẫn l cao cêëp mâ chng tưi phỗng vêën vïì àẩi
thïí lâ tđch cûåc thò têët cẫ àïìu thûâa nhêån rùçng cố mưåt sưë gia
àònh khưng thđch nghi àûúåc – vâ trûúâng húåp khưng thđch nghi
àûúåc nhû vêåy thò kïët quẫ thûúâng lâ nhâ quẫn l êëy bỗ nhiïåm

k vïì súám. Victoria Hine, Giấm àưëc sấng lêåp úã Thûúång Hẫi
ca LifeLine, àûúâng dêy nống tû vêën, lâ mưåt chun gia giẫi
quët nhûäng vêën àïì mâ cấc chun gia nûúác ngoâi gùåp phẫi
khi thđch nghi vâo àúâi sưëng úã Trung Qëc. (Xem bâi giúái thiïåu
ngay sau àêy). Bâ giẫi thđch lâ trong khi cấc giấm àưëc àiïìu
hânh thûúâng tỗ ra thđch th vúái cưng viïåc vâ mưi trûúâng lâm
viïåc múái thò vúå vâ con cấi hổ cố thïí khưng àûúåc nhû vêåy. Bâ
Hine nối: “Àưëi vúái ngûúâi chưìng, cåc sưëng khưng thay àưíi gò