Tài liệu Ai làm gì trong một đoàn phim? - Phần III: Tổ quay phim và âm thanh hiện trường ppt

Ai làm gì trong một đoàn phim?

Phần III: Tổ quay phim và âm thanh hiện trường

TỔ QUAY PHIM
Giám đốc hình ảnh (DP – director of photography)
DP là người đứng đầu tổ quay phim và ánh sáng của một bộ phim. DP đưa
ra những quyết định về ánh sáng và khung hình của mỗi cảnh phim trong sự thống
nhất với đạo diễn. Thông thường, đạo diễn sẽ nói với DP họ muốn cú máy trông ra
sao, và người DP sẽ chọn bộ lọc (filter), độ mở khẩu và cách đặt ánh sáng để đạt
được yêu cầu hiệu quả nhất. Mối quan hệ giữa đạo diễn và quay phim rất tuỳ thuộc
vào thói quen làm việc của mỗi đạo diễn: có đạo diễn để DP toàn quyền quyết
định, nhưng có đạo diễn đòi hỏi phải có được quyền quyết định cuối cùng thuộc về
họ. Sự xung đột giữa đạo diễn và quay phim thường dẫn đến… sự ra đi của người
quay phim, bởi nó ảnh hưởng đến toàn bộ đoàn phim và bản thân bộ phim!

Steven Spielberg trên trường quay
Thông thường, đạo diễn luôn muốn thuê những người quay phim hiểu ý họ
nhất và dễ hợp tác nhất. Nhiều đạo diễn chỉ thích làm việc với một số DP thân
thiết của mình. Chẳng hạn hễ nói đến phim của đạo diễn Steven Spielberg, người
ta nghĩ ngay đến DP Janusz Kamiński, người đã quay tất cả các phim của
Spielberg kể từ Bản danh sách của Schindler cho đến Indiana Jones và Vương
quốc đầu lâu pha lê, Munich, Đại chiến thế giới, Nhà ga hàng không, Bắt tôi nếu
có thể, Trí thông minh nhân tạo, Giải cứu binh nhì Ryan,... Hay nói đến thành
công của đạo diễn Vương Gia Vệ không thể không nói đến sự góp phần của tài
năng quay phim Christopher Doyle, khi họ cùng hợp tác làm một loạt phim đẹp
bay bổng mơ màng kể từ A Phi chính truyện, Chuyến tàu Trùng Khánh, Đông tà
Tây độc, cho đến Hạnh phúc bên nhau, Tâm trạng khi yêu, 2046. Ngay cả ở Việt
Nam, chúng ta cũng có cặp bài trùng đạo diễn Lê Hoàng – quay phim Phạm
Hoàng Nam.

Vương Gia Vệ - Christopher Doyle
Nhà quay phim (Cinematographer) thường dùng để chỉ DP, nhưng nhiều
người trong nghề ở Hollywood cho rằng họ chỉ dùng từ này để chỉ những DP kiêm
luôn vai trò điều khiển máy quay phim (camera operator).
Quay phim (Camera Operator)
Một bộ phim chỉ có một DP nhưng có thể có nhiều quay phim khác nhau.
Quay phim là người trực tiếp điều khiển máy quay phim theo chỉ dẫn của DP hoặc
đạo diễn. Thông thường, ở Hollywood, DP không trực tiếp điều khiển máy quay
phim. Thế nhưng ở những phim kinh phí thấp, họ vẫn thường kết hợp cả hai nhiệm
vụ cho một người. Trong khi đó, trong một số trường hợp đặc biệt, một phim
không chỉ có nhiều hơn một quay phim, mà còn có người quay phim steadicam
(tức người điều khiển một loại máy quay chuyên dùng đòi hỏi kỹ năng điều khiển
đặc biệt) và kỹ thuật viên điều khiển thiết bị điều khiển máy quay (còn gọi là
camera robot, cho phép người điều khiển có thể lặp lại một động tác máy hàng
trăm lần như một). Phụ giúp cho người quay phim là Phụ quay thứ nhất (gọi tắt là
1st AC – First Assistant Camera), hay còn gọi là người chỉnh focus, có nhiệm vụ
đảm bảo mọi cảnh quay đều nét; phụ quay thứ hai (2nd AC), đảm nhận công việc
điều khiển tấm clap (trên đó có ghi đầy đủ các thông số về cuộn phim, cảnh quay,
đạo diễn, quay phim, ngày quay v.v… để người dựng phim có thể biết được nội
dung của cảnh quay) vào đầu mỗi cú máy, cũng như lắp ráp phim (cho phim nhựa
và băng) hoặc tải phim (đối với phim kỹ thuật số) sau mỗi cảnh quay trong trường
hợp không có người chuyên làm công việc này. 2nd AC cũng chịu trách nhiệm ghi
chú việc giao nhận phim, giám sát việc tổ chức thiết bị máy quay và di chuyển
thiết bị từ bối cảnh này sang bối cảnh khác.
Làm việc chặt chẽ với DP là hai tổ Grip và Electrical (gọi tắt là G&E)

Tổ Grip
Đứng đầu tổ Grip là Key Grip, người làm việc cùng với DP trong việc sắp
đặt phim trường để đạt hiệu quả cao nhất trong việc tổ chức bố trí đèn và thiết bị
ánh sáng. Với nhiều DP, người key grip là cánh tay trái của họ – có một key grip

giỏi, DP hầu như không phải lo lắng nhiều cho công việc của họ. Trợ giúp cho
Key Grip là best boy, cũng là người chịu trách nhiệm tổ chức xe tải chở thiết bị
quay. Nhiệm vụ chính của tổ grip là làm việc cùng với tổ điện để đặt đèn một cách
hiệu quả và an toàn nhất cho mỗi cảnh quay. Họ sẽ phụ trách tất cả những công
việc di dời thiết bị trên trường quay, từ việc di dời và điều chỉnh bối cảnh để có thể
đưa máy quay vào vị trí cho đến việc lắp ráp dolly (bao gồm đặt dolly vào vị trí,
cân bằng, di chuyển các thanh dolly, và kể cả việc đẩy dolly).
Tổ Điện (Electrical)
Đứng đầu là gaffer, người chịu trách nhiệm cho việc thiết kế và tiến hành
phương án đặt đèn đã được định ra. Nếu key grip là cánh tay trái thì gaffer chính là
cánh tay phải của DP. Một gaffer có kinh nghiệm có thể điều phối toàn bộ việc
đánh sáng, đặt đèn, biết nên sử dụng loại đèn nào, cường độ bao nhiêu, sử dụng
gel màu gì v.v… để có thể đạt được ánh sáng cần thiết mà đạo diễn và DP mong
muốn đạt được. Người trợ lý chính cho gaffer cũng được gọi là best boy. Tổ Điện
còn có các kỹ thuật viên ánh sáng, chịu trách nhiệm đặt và điều khiển các thiết bị
đèn.

Hình này đã được thu nhỏ. Click vào thanh này để xem
hình gốc. Kích thước hình là 842x600.