TRỊ LIỆT NỬA NGƯỜI DO TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO

TRỊ LIỆT NỬA NGƯỜI DO TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO
I-

ĐẠI CƯƠNG
-

TBMMN bao gồm các trường hợp : co thắt mạch máu não, tắc mạch máu não, nhũn
não, xuất huyết não.

-

Là một hội chứng bệnh được miêu tả trong phạm vi chứng trúng phong của YHCT

-

Nguyên nhân gây chứng trúng phong thường gặp ở người già, hoạt động các tạng
Tâm, Can, Thận bị giảm sút gây các hiện tượng âm hư, sinh đàm, phong động gây co
giật, hôn mê.

II-

TIÊU CHUẨN NHẬN BỆNH NGOẠI TRÚ
- Huyết áp tối đa dưới 170 mm/Hg, tối thiểu dưới 100 mm/Hg
- Yếu hoặc liệt vận động nửa người
- Giai đoạn di chứng sau TBMMN
- Trường hợp giai đoạn cấp của TBMMN, cần phải điều trị cấp cứu và chăm sóc tích
cực tại các khoa điều trụ nội trú. Khoa YHCT nhận bệnh sau khi cùng hội chẩn với
BS điều trị tại khoa

Các thể lâm sàng:
a/ Trúng phong kinh lạc: (liệt nửa người khơng có hơn mê)

Liệt nửa người, liệt mặt, thoáng mất ý thức, đau đầu, chóng mặt, nói khó, cao huyết áp.
Mạch : Huyền hoạt, huyền tế sác, phù hoạt.
Các thể: âm hư hoả vượng, phong đàm
b/ Trúng phong tạng phủ: (liệt nửa người kèm hơn mê)
-

Chứng bế: Thể liệt cứng do dương khí thịnh, bệnh ở tại tạng Tâm và Can.
Mạch hoạt sác, hữu lực

-

Chứng thoát: Thể liệt mềm, bệnh tại Tâm và thận
Mạch Trầm tế, nhược

III-

ĐIỀU TRỊ HỖ TRỢ:
* Bài thuốc: Có thể gia giảm vị thuốc và liều lượng
Thể Âm hư hoả vượng: Câu đằng, Cúc hoa, Thạch quyết minh, Địa long, Hà thủ ô, Kê
huyết đằng, Tang ký sinh
Thể Phong đàm: Bán hạ chế, Phục linh, Trần bì, Cam thảo, Đởm nam tinh, Chỉ thực Toàn
yết, Cương tàm, Bạch phụ tử


*Điện châm : sử dụng cho 2 thể gia giảm:
Ngày châm một lần hoặc cách ngày châm một lần
Liệu trình điều trị : 1 đến 2 tháng, ngưng châm 1 tuần, sau đó tiếp tục liệu trình 2
Thượng liêm tuyền

Phong trì

Kiên ngung

Dương lăng tuyền

Phong long

Ngoại Kim tân

Tý nhu

Ngoại quan

Huyết hải

Lạc chẫm

Ngoại ngọc dịch

Khúc trì

Hợp cốc

Tam âm giao

Giáp tích

Thận du

Trật biên

Dương lăng tuyền

Túc tam lý

* Thuỷ châm: mỗi ngày hoặc cách ngày
Thuốc:
1/ cerebrolysin 5ml x 01 ống
2/ Dodecavit (B12 10.000 µg) 2ml x 01 ống
3/ Novocain 3% 2ml x 01 ống
Huyệt: gia giảm
Phong trì

Tý nhu

Thận du

Giáp tích

Khúc trì

THUỐC THÀNH PHẨM: Hổ trợ trong điều trị sau tai biến
- Nếu hồi hộp, đau đầu: Đan sâm , Tam thất
- Nếu khí huyết hư tổn: Bạch thược, Bạch truật, Cam thảo, Đảng sâm , Đương quy,
Hoàng kỳ, Phục linh, Quế nhục, Thục địa, Xuyên khung
- Cải thiện tuần hoàn não, mạnh gân cốt : Thỏ ty tử, Hà thủ ô đỏ, Dây đau xương , Cốt
toái bỗ, Đỗ trọng, Cúc bất tử, Nấm sị khơ.
IV-

TÀI LIỆU THAM KHẢO

-

Bài giảng Y Học Cổ Truyền , tập 2, Bộ môn YHCT Trường ĐHYK Hà Nội

-

Bệnh học và điều trị Nội khoa – PGS TS Nguyễn Thị Bay

-

Châm cứu chữa bệnh – GS TSKH Nguyễn Tài Thu