giao an lich su 6 tron bo

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (415.01 KB, 78 trang )

(1)Ns: 10/8 Nd:. MỞ ĐẦU:. Tieát : 1 Tuần: 1. Bài 1: SƠ LƯỢC VỀ MÔN LỊCH SỬ. I – MUÏC TIEÂU BAØI DAÏY: 1. Kiến thức: -Bước đầu hiểu nội dung khái niệm “lịch sử” và nhận thức lịch sử. -Biết được lịch sử là một môn khoa học; mục đích của việc học môn lịch sử. -Hiểu được những căn cứ để biết và khôi phục lại quá khứ lịch sử. 2. Kỹ năng: -Bước đầu hình thành các kỹ năng nhận biết, đối chiếu so sánh, rút ra kết luận. -Bước đầu có kỹ năng quan sát và sử dụng trang ảnh lịch sử. -Thực hiện các loại bài tập lien quan đến bài học. 3. Thái độ : -Lòng quý trọng những giá trị của lịch sử. -Hiểu được sự cần thiết phải học lịch sử. -Có tinh thần, thái độ, trách nhiệm đối với việc học tập môn lịch sử. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: -Tranh ảnh lịch sử. -Sơ đồ minh hoa III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. KTBC: 2. Giới thiệu bài: Mọi vật xung quanh chúng ta ngày nay, từ cụ thể đến trừu tượng, đều trãi qua những thời kỳ: sinh ra, lớn lên, thay đổi … nghĩa là đều có quá khứ. Để hiểu được quá khứ đó, trí nhớ của con người hoàn toàn không đủ mà cần đến một khoa học – khoa học lịch sử. Như vậy, có rất nhiều loại lịch sử, nhưng lịch sử chúng ta học ở đây là lịch sử loài người. 3. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Lịch sử là gì? Mục tiêu: Giúp HS hiểu được lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá khứ không kể thời gian ngaén daøi. Noäi dung: Nội Dung Hoạt Động của Giaùo vieân Hoïc sinh Phát vấn: Có phải ngay từ khi mới xuất hiện 1. Lịch sử là gì ? con người, cây cỏ, mọi vật đều có hình dạng nhö ngaøy nay ? Diễn giảng: sự vật, con người, làng xóm, phố phường, đất nước đều trải qua quá trình hình thành, phát triển và biến đổi  quá khứ  lịch sử - Đọc SGK  Lịch sử là gì ? - trả lời - Lịch sử là những gì đã  Lịch sử loài người nghiên cứu những vấn diễn ra trong quá khứ đề gì ? - Lịch sử loài người là toàn Trả lời bộ những hoạt động của  Có gì khác nhau giữa lịch sử một con người con người từ khi xuất hiện và lịch sử xã hội loài người? đến ngày nay. Trả lời  Lịch sử là một môn khoa hoïc..

(2)  Kết luận: Lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá khứ. Lịch sử mà chúng ta học là lịch sử loài người. b. Hoạt động 2: Học lịch sử để làm gì ? Mục tiêu: Cho HS hiểu được tầm quan trọng của môn lịch sử và học lịch sử là cần thiết. Noäi dung:  Nhìn vào tranh, em thấy khác với lớp học ở trường em như thế nào ? Em có hiểu vì sao có sự khác nhau đó không? -trả lời  Theo em, chúng ta có cần biết những thay đổi Trả lời đó không? Tại sao lại có những thay đổi đó?  Học lịch sử để làm gì? .trả lời. 2. Học lịch sử để làm gì?. -Hiểu được cội nguồn của toå tieân, daân toäc mình. -Qua đó giáo dục sự quý trọng những giá trị lịch sử. -Biết ơn những người làm ra noù vaø bieát mình phaûi làm gì cho đất nước..  Em haõy laáy vì duï trong cuoäc soáng cuûa gia ñình, quê hương em để thấy rõ sự cần thiết phải biết Trả lời lịch sử?  Kết luận: Học lịch sử đế quý trọng, biết ơn những người đã làm nên cuộc sống ngày nay và chúng ta phải làm tốt nhiệm vụ của mình để đưa đất nước tiến lên hơn nữa. c. Hoạt động 3: Dựa vào đâu để biết và dựng lại lịch sử? Mục tiêu: Giúp HS hiểu rõ các loại tư liệu lịch sử: truyền miệng, hiện vật, chữ viết. Noäi dung:  Taïi sao chuùng ta laïi bieát roõ veà cuoäc soáng cuûa 3. Dựa vào đâu để biết oâng baø, cha meï? -trả lời và dựng lại lịch sử?  Dựa vào đâu để biết và dựng lại lịch sử?  Hãy kể những tư liệu truyền miệng mà em biết?. -trả lời.  Thế nào gọi là tư liệu hiện vật, chữ viết?. Trả lời. -Tö lieäu truyeàn mieäng. -Tö lieäu hieän vaät (di tích  Quan sát hình 1 và 2, theo em, đó là những loại vaø di vaät) Trả lời tö lieäu naøo? Trả lời  Bia đá thuộc loại gì? -Tài liệu chữ viết. Trả lời  Đây là loại bia gì?  Tại sao em biết đó là bia tiến sĩ ? Trả lời  Kết luận:Để dựng lại lịch sử, phải có những bằng chứng cụ thể mà chúng ta có thể tìm lại được. Đó là tư liệu. Như ông cha ta thường nói: “Nói có sách, mách có chứng”, tức là phải có tư liệu cụ thể mới bảo đảm được độ tin cậy của lịch sử. *Kết luận toàn bài: Lịch sử là một môn khoa học dựng lại toàn bộ hoạt động của con người trong quá khứ. Mỗi người chúng ta đều phải học và biết lịch sử. Để xây dựng lịch sử, có 3 loại tư liệu: Truyền miệng, hiện vật, chữ viết. 4. Cuûng coá: - Trình bày một cách ngắn gọn lịch sử là gì?.

(3) - Lịch sử giúp em hiểu biết những gì? - Tại sao chúng ta cần phải học lịch sử? - Giải thích danh ngôn: “Lịch sử là thầy dạy cuộc sống” – Xi-xê-rông 5. Daën doø: - Trả lời các câu hỏi trong SGK. - Xem trước bài: “ Cách tính thời gian trong lịch sử” IV/ Phần bổ sung:. Ngày ......tháng......năm 201 Xác nhận của phó hiệu trưởng:. Ngày……tháng…..năm 201 Duyệt của tổ:.

(4) Ns: 10/8 Nd:. Tieát : 2 Tuần: 2. Bài 2: CÁCH TÍNH THỜI GIAN TRONG LỊCH SỬ I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: Làm cho HS hiểu: - Biết được mục đích của việc xác định thời gian. - Hiểu được cách tính thời gian của con người thời xưa. - Nhận thức được vì sao trên thế giới cần có một thứ lịch chung. 2. Veà kyõ naêng: - Biết cách tính thời gian của các sự kiện lịch sử đã diễn ra. - Bước đầu có kỹ năng đối chiếu so sánh giữa âm lịch và dương lịch. 3. Thái độ: - Tôn trọng những giá trị văn hoá mà con người để lại. - Biết ơn đối với người xưa đã phát minh ra lịch để tính thời gian mà ngày nay chúng ta đang sử dụng. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Giáo viên chuẩn bị: SGK, lịch treo tường, quả địa cầu. - HS chuẩn bị: Lịch treo tường, cách xem ngày, tháng treo trên một tờ lịch. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: Caâu hoûi: - Trình bày một cách ngắn gọn lịch sử là gì? - Lịch sử giúp em hiểu biết những gì? Tại sao chúng ta cần phải học lịch sử? 3. Giảng bài mới: A-Giới thiệu bài: Trong bài học trước, chúng ta đã hiểu lịch sử là những gì đã xảy ra trong quá khứ theo thứ tự thời gian, có trước, có sau. Do đó việc tính thời gian trong lịch sử rất quan trọng vì nó giúp chúng ta hiểu biết được những nguyên tắc cơ bản trong lịch sử. B-Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Tại sao phải xác định thời gian? Mục tiêu: Giúp HS xác định được thời gian. Mối quan hệ giữa Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất. Noäi dung:  Tại sao phải xác định thời gian? - HS đọc SGK 1.Tại sao phải xác định thời  Xem laïi hình 1 vaø 2 cuûa baøi 1, em gian? có thề nhận biết được trường làng -Q/sát hình 1 và 2 -Con người muốn dựng lại lịch sử phải sắp xếp theo thứ tự thời hay tấm bia đá được dựng lên cách gian. daây bao nhieâu naêm?  Chúng ta có cần biết thời gian dựng một tấm bia Tiến sĩ nào đó khoâng ? -Không phải các tiến sĩ đều đỗ cùng Trả lời một năm, phải có người trước, người sau. -Bia này có thể dựng cách bia kia raát laâu. -Việc xác định thời gian là cần  Dựa vào đâu và bằng cách nào, Trả lời thiết. con người tính được thời gian?.

(5)  Kết luận: Việc xác định thời gian rất quan trọng vì nó giúp chúng ta nhiều điều, là nguyên tắc cơ bản quan trọng của bộ môn lịch sử. b. Hoạt động 2: Người xưa đã tính thời gian như thế nào? Mục tiêu: Giúp HS hiểu được cách tính thời gian của người xưa theo âm lịch và dương lịch. Noäi dung:  Người xưa đã căn cứ vào đâu 2. Người xưa đã tính thời gian như để làm ra lịch ? theá naøo? -Dựa vào thời gian mọc lặn, di -Phaân bieät: chuyển của Mặt trời, Mặt trăng mà -Cho HS xem bảng ghi “Những +Aâm lòch người xưa làm ra lịch. ngày lịch sử và kỷ niệm” có + Döông lòch những đơn vị thời gian và có những loại lịch sử nào ? -Giaûi thích aâm lòch vaø döông -Moät thaùng: 29-30 lòch: ngaøy -Có 2 cách tính thời gian: + Aâm lịch: Mặt trăng Trái đất, -Một năm: 360-365 + Aâm lịch: Dựa vào sự di chuyển tính thaùng, naêm. ngaøy của Măt trăng quanh Trái đất. + Dương lịch: Trái đất Mặt + Dương lịch: Dựa vào sự di traêng, tính naêm. chuyển của Trái đất quanh Mặt trời.  Người xưa đã phân chia thời -Theo ngày, tháng, gian nhö theá naøo ? năm, giờ, phút…  Kết luận: Người xưa đã dựa vào chu kỳ xoay chuyển của Mặt trăng quanh Trái đất, chu kỳ xoay chuyển của Trái đất quanh Mặt trời để làm ra lịch (Aâm lịch và Dương lịch) c. Hoạt động 3: Thế giới có cần một thứ lịch chung hay không ? Mục tiêu: Giúp HS hiểu rõ việc thống nhất cách tính thời gian. Noäi dung: -Giải thích việc thống nhất cách tính thời 3.Thế giới có cần một thứ gian? lòch chung hay khoâng?  Tại sao Công lịch được sử dụng phổ biến trên thế giới? Trả lơiø -Công lịch là dương lịch được cải tiến hoàn chỉnh để các dân tộc sử dụng.  Moät naêm coù bao nhieâu ngaøy ?  Neáu chia soá ngaøy cho 12 thaùng thì soá ngaøy Trả lời công lại là bao nhiêu? Thừa ra bao nhiêu? Phaûi laøm theá naøo? -Giaûi thích naêm nhuaän: 4 naêm 1 laàn (Theâm 1 ngaøy cho thaùng 2) -Cho HS xaùc ñònh caùch tính theá kyû, thieân nieân Trả lời kyû. -Veõ truïc naêm leân baûng vaø giaûi thích caùch ghi: trước và sau công nguyên.. -Do nhu cầu giao lưu thế giới, cần thống nhất cách tính thời gian. -Coâng lòch là lịch chung mà tất cả các dân tộc có thể sử dụng. Coâng nguyeân 179. 111. 50. 40. 248. 542.

(6)  Kết luận: Xã hội loài người ngày càng phát triển. Sự giao lưu giữa các nước , các dân tộc, các khu vực ngày càng mở rộng. Nhu cầu thống nhất cách tính thời gian được đặt ra. C. Kết luận toàn bài: Xác định thời gian là một nguyên tắc cơ bản quan trong của lịch sử. Do nhu cầu ghi nhớ và xác định thời gian thống nhất, cụ thể. Có hai loại lịch: Aâm lịch và Dương lịch, trên cơ sở đó hình thành Công lịch. 4. Cuûng coá: - Tính khoảng cách thời gian ( theo thế kỷ và theo năm) của các sự kiện ghi trên bảng, trong SGK so với năm nay. - Theo em, vì sao trên tờ lịch của chúng ta có ghi thêm ngày, tháng, năm âm lịch? - Thế kỷ XV bắt đầu từ năm nào đến năm nào? - Naêm 696 Tr.CN thuoäc vaøo thieân nieân kyû naøo? - 40 năm sau Công nguyên và 40 năm Tr.CN, năm nào trước năm nào? - Noùi 2000 naêm TrCN. Nhö vaäy caùch ta maáy nghìn naêm? - Một vật cổ được chôn năm 1000 Tr.CN. Đến năm 1985 được đào lên. Hỏi vật đó đã nằm dưới đất bao nhiêu năm? 5. Daën doø: - Trả lời các câu hỏi trong SGK. - Hoïc baøi cuõ. - Xem trước bài “Xã hội nguyên thuỷ”. IV/ Phần bổ sung:. Ngày ….tháng…..năm 201 Xác nhận của phó hiệu trưởng:. Ns: 15/8. Ngày ……tháng…….năm 201 Duyệt của tổ:. Tieát : 3.

(7) Nd:. Tuần: 3. Phần một: Khái Quát Lịch Sử Thế Giới cổå Đại Baøi 3: XAÕ HOÄI NGUYEÂN THUYÛ. I – MUÏC TIEÂU BAØI DAÏY : 1. Kiến thức: Giúp HS hiểu và nắm được những điểm chính sau đây: - Nguồn gốc loài người và các mốc lớn của quá trình chuyển biến từ người tối cổ thành Người hiện đại. - Đời sống vật chất và tổ chức xã hội của người nguyên thuỷ. - Vì sao xaõ hoäi nguyeân thuyû tan raõ. 2. Veà kyõ naêng: Bước đầu rèn luyện kỹ năng quan sát tranh, ảnh, và tập rút ra những nhận xét của cá nhân. 3.Thái độ: - Thấy rõ giá trị của lao động sản xuất trong quá trình chuyển biến của loài người và sự phát triển xã hội loài người. - Bồi dưỡng tinh thần yêu lao động. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Giáo viên có thể sử dụng một số đoạn miêu tả về đời sống, phong tục, tập quán của một số tộc người trên thế giới là tàn dư của cuộc sống nguyên thuỷ xa xưa được giới thiệu trên các báo, tạp chí hoặc trong cuốn Tư liệu giảng dạy thế giới cổ đại. - Aûnh cuộc sống của người nguyên thuỷ - HS chuẩn bị các tranh ảnh hoặc hiện vật về các công cụ lao động, đồ trang sức. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1.Oån định lớp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Tại sao phải xác định thời gian? Người xưa đã tính thời gian như thế nào ? - Tính khoảng cách thời gian (theo thế kỷ và theo năm) của các ghi kiện ghi trên bảng trong SGK so với năm nay. 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Cách đây hàng chục triệu năm, trên trái đất có loài vượn cổ sing sống trong những khu rừng rậm. Trong quá trình tìm kiếm thức ăn, loài vượn này đã dần dần biết chế tạo ra công cụ sản xuất, đánh dấu một bước ngoặt kỳ diệu, vượn bắt đầu thoát khỏi sự lệ thuộc hoàn toàn vào thiên nhiên và trở thành người. Đó là người tối cổ. B. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Con người đã xuất hiện như thế nào? Mục tiêu: Giúp HS thấy được sự chuyến biến từ loài Vượn ổ thành Người tối cổ. Noäi dung: -Đọc SGK 1. Con người đã xuất hiện như  Con người đã xuất hiện như thế nào? -trả lời. theá naøo? -Giúp HS phân biệt sự khác nhau giữa Vượn cổ và Người tối cổ: -Cách đây khoảng 3-4 triệu + Vượn cổ: hình người, sống cách đây naêm người tối cổ, do loài vượn cổ tiến hoá thành. khoảng 5-15 triệu năm, là kết quả của quá -Soáng theo baày goàm vaøi chuïc trình tiến hoá từ động vật bậc cao. người. + Người tối cổ: còn dấu tích của loài vượn -Hái lượm và săn bắt. nhưng đi bằng hai chân, hai chi trước đã biết -Sống trong hang động, mái cầm nắm, hộp sọ phát triển, sọ não lớn biết leàu. sử dụng và chế tạo công cụ. -Biết ghè đẽo đá, làm công cụ.  Sự khác biệt lớn nhất giữa Vượn và Người -Tìm ra lửa và biết sử dụng lửa..

(8) laø ñieåm naøo ?. Trả lời.  Cuoäc soáng baáp beânh..  Đời sống của Người tối cổ như thế nào ?. Trả lời  Kết luận: Sự kiện loài vượn biết chế tạo ra công cụ sản xuất đầu tiên, đánh dấu một bước ngoặt kỳ diệu, vượn bắt đầu thoát khỏi sự lệ thuộc hoàn toàn vào điều kiện tự nhiên và trở thành người. Đó là Người tối cổ. b. Hoạt động 2: Người tinh khôn sống như thế nào? Mục tiêu: Trải qua hàng triệu năm, Người tối cổ dần dần trở thành Người tinh khôn, đời sống đã cao hơn, đầy đủ hơn, họ đã biết trồng trọt, chăn nuôi, làm đồ trang sức (bắt đầu chú ý tới đời sống tinh thaàn) Noäi dung: 2.Người tinh khôn sống như thế nào?  Người tinh khôn khác Người tối cổ ở những điểm nào? Trả lời -Trải qua hàng triệu năm, Người tối cổ dần dần trở thành Người tinh khôn..  Người tinh khôn sống như thế Trả lời naøo?  Thò toäc laø gì? Trả lời. -Soáng thaønh baày theo thò toäc (cuøng huyeát thoáng)..  Đời sống của Người tinh khôn -Biết trồng trọt, chăn nuôi, làm đồ gốm, đồ Trả lời nhö theá naøo? trang sức.  Kết luận: Đời sống con người trong thị tộc đã cao hơn, đầy đủ hơn, bước đầu biết trồng trọt, chăn nuôi là hai sự kiện quan trọng đánh dấu bước phát triển của Người tinh khôn. c.Hoạt động 3: Vì sao xã hội nguyên thuỷ tan rã? Mục tiêu: Giúp HS hiểu được ý nghĩa to lớn của việc phát hiện ra công cụ kim loại, từ đó dẫn đến xã hoäi nguyeân thuyû tan raõ. Noäi dung:  Công cụ lao động chủ yếu của 3.Vì sao xaõ hoäi nguyeân thuyû tan raõ? Người tinh khôn được chế tạo -Khoảng 4000 năm Tr.CN, con người phát baèng gì? Trả lời hiện ra kim loại để chế tạo công cụ. Trả lời  Hạn chế của công cụ đá? -Công cụ kim loại ra đời đã giúp con người coù theå:  Đến thời gian nào con người + Khai phá đất hoang. mới phát hiện ra kim loại? Đó là + Taêng dieän tích troàng troït. Trả lời kim loại gì? + Sản phẩm làm ra nhiều, dư thừa.  Taùc duïng cuûa coâng cuï baèng Trả lời kim loại?  Sản phẩm dư thừa dã làm cho  XHNT tan rã, nhường chỗ cho xã hội có xã hội phân hoá như thế nào ? Trả lời giai caáp  Kết luận: Công cụ bằng kim loại ra đời đã làm cho XHNT dần dần tan rã, nhường chỗ cho xã hội có giai caáp. C. Kết luận toàn bài: Nguồn gốc của loài người đã trải qua các mốc lớn từ Vượn cổ đến Người tối cổ và trở thành người tinh khôn. Đời sống vẫt chất chia thành hai giai đoạn.

(9) khác nhau: Thời kỳ bầy người và thời kỳ tan rã. Tổ chức xã hội có 3 hình thức: bầy người, Công xã thị tộc, xã hội có giai cấp . a. Cuûng coá: - Bầy người nguyên thuỷ sống như thế nào? - Đời sống của Người tinh khôn có những điểm nào tiến bộ hơn so với Người tối cổ? - Công cụ bằng kim loại đã có tác dụng như thế nào? Gây biến đổi gì trong xã hội? b. Daën doø: -Hoïc baøi, laøm baøi taäp, -Chuẩn bị bài mới. IV/ Phần bổ sung:. Ngày ......tháng......năm 201 Xác nhận của phó hiệu trưởng:. Ns: 15/8 Nd:. Ngày……tháng…..năm 201 Duyệt của tổ:. Tieát : 4 Tuần: 4. Bài 4: CÁC QUỐC GIA CỔ ĐẠI PHƯƠNG ĐÔNG.

(10) I-MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1.Kiến thức: -Sau khi XHNT tan rã, xã hội có giai cấp và nhà nước ra đời, xã hợi có giai cấp và nhà nước ra đời . Các quốc gia cổ đại, nhà nước đầu tiên ra đời ở phương Đông. - Biết được nét cơ bản về kinh tế và xã hội của các quốc gia cổ đại phương Đông. - Hiểu được thế nào là nhà nước chuyên chế cổ đại phương đông. 2. Veà kyõ naêng: -Quan sát và tập miêu tả, tập trình bày nội dung tranhn ảnh. - Làm quen với các bài tập thực hành. 3. Thái độ: - Thấy được trong xã hội đã phân chia giai cấp có những sự bất bình đẳng, phân biệt giàu nghèo của xã hội cổ đại song xã hội cổ đại là xã hội phát triển cao hơn xã hội nguyên thuỷ. - Căn ghét sự áp bức bất công. II-ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Những công trình kiến trúc thời cổ đại. - Lược đồ các quốc gia cổ đại phương Đông. - Tö lieäu theâm (neáu coù) - Hướng dẫn học sinh vẽ hoặc photo (tô màu các quốc gia) dán vào tập học (trang 14) III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ. - Bầy người nguyên thuỷ sống như thế nào? - Đời sống của Người tinh khôn có những điểm nào tiến bộ hơn so với Người tối cổ? - Công cụ bằng kim loại đã có tác dụng như thế nào? 3. Giảng bài mới: A.Phần mở bài: Khi công cụ kim loại ra đời  sản xuất phát triển thì xã hội nguyên thuỷ tan rã, xã hội có giai cấp và nhà nước ra đời. Những nhà nước đầu tiên đã được hình thành ở phương Đông, các quốc gia này đều được hình thành trên lưu vực của những con sông lớn có điều kiện thuận lợi và hình thành một loại hình xã hội riêng biệt, xã hội cổ đại phương Đông. B. Giảng nội dung bài mới: a. Hoạt động 1: Các quốc gia cổ đại phương Đông đã được hình thành ở đâu và từ bao giờ?  Các quốc gia ấy ra đời ở đâu? Từ bao giờ? Trả lời - Hình thành trên lưu vực các con sông Trả lời lớn.  Tại sao lại ra đời ở các dòng sông lớn? Trả lời - Hình thaønh vaøo cuoái thieân nieân kyû IV –  Hoï soáng baèng ngheà naøo laø chính? đầu thiên niên kỷ III TCN.  Muốn cho nông nghiệp đạt năng suất cao họ Trả lời đã phát huy khả năng gì? -Nhờ có đất phù sa màu mỡ và nước tưới đầy đủ, sản xuất nông nghiệp cho năng suất cao, lương thực dư thừa. Trả lời  Vấn đề gì đã phát sinh? Trả lời  Kể tên các quốc gia cổ đại phương Đông? b.Hoạt động 2: Xã hội cổ đại phương Đông bao gồm những tầng lớp nào?  Xã hội cổ đại có những tầng lớp nào? -trả lời -Cư dân chủ yếu làm nghề nông  bộ phận đông đảo nhất và là lực lượng sản xuất chính của xã hội. Trả lời  Nghóa vuï cuûa noâng daân ?. 2.Xã hội cổ đại phương Đông bao gồm những tầng lớp nào? Có 3 tầng lớp cơ bản: -Noâng daân coâng xaõ: chieám soá ñoâng,.

(11) giữ vai trò chủ yếu trong sản xuất.  Cuoäc soáng cuûa hoï phuï thuoäc vaøo ai?  Đứng đầu quan lại là ai?. Trả lời Trả lời.  Haàu haï vua, quyù toäc laø ai?. Trả lời. -Cho HS quan saùt hình 9 vaø tìm hieåu veà boä luaät hamurabi vaø thaàn Samat ñang trao boä luaät cho vua Hamuarabi. Trả lời  Em có nhận xét gì về đạo luật này?  Qua đạo luật,em nghĩ gì về người cày có ruộng? Trả lời -Sự quan tâm của nhà nước  khuyến khích sản xuất noâng nghieäp. -Caøy thueâ ruoäng phaûi coù traùch nhieäm vaø nghóa vuï đối với ruộng cày cấy.. -Quyù toäc: coù nhieàu cuûa caûi vaø quyeàn theá.. -Noâ leä: phuïc dòch cho quyù toäc..  noâ leä, daân ngheøo nhieàu laàn noåi daäy (Lưỡng Hà 2300 Tr.CN, Ai Cập 1750 Tr.CN). c. Hoạt động 3: Nhà nước chuyên chế cổ đại phương Đông  Các nhà nước cổ đại phương Đông do ai đứng 3.Nhà nước chuyên chế cổ đại đầu đất nước ? Trả lời phöông Ñoâng Trả lời  Vua coù quyeàn haønh gì? -Vua naém moïi quyeàn haønh chính trò -Giải thích: ở mỗi nước vua được gọi dưới các tên (chế độ quân chủ chuyên chế) goïi khaùc nhau: + Trung Quốc: thiên tử + Ai Caäp: Pharaon + Lưỡng Hà: Ensi  Giúp việc cho vua là tầng lớp nào? Trả lời Trả lời  Nhieäm vuï cuûa quyù toäc? -Giúp việc cho vua là tầng lớp quý  Hoï tham gia vaøo vieäc chính trò vaø coù quyeàn haønh, toäc. thaäm chí laán quyeàn vua.  Em coù nhaän xeùt gì veà boä maùy haønh chính cuûa caùc nước phương Đông?  Boä maùy haønh chính coøn ñôn giaûn vaø Trả lời do quý tộc nắm giữ. C.Kết luận toàn bài: cũng do nhu cầu sản xuất nông nghiệp và trị thuỷ các dòng sông mà ở phương Đông đã xuất hiện các quốc gia chuyên chế cổ đại, trong đó vua là người đứng đầu, do các yếu tố về kinh tế – xã hội, chính trị đã tạo thành một xã hội riêng biệt – xã hội cổ đại phương Ñoâng. 4. Cuûng coá: - Kể tên các quốc gia cổ đại phương Đông? - Xã hội cổ đại phương Đông bao gồm những tầng lớp nào? - Ở các nước phương Đông, nhà vua có quyền hành gì? - Thế nào là chế độ quân chủ chuyên chế ? 5. Daën doø: - Học bài kỹ, trả lời các câu hỏi trong SGK - Photo bản đồ và tô màu các quốc gia cổ đại dán vào trong tập. - Xem trước bài: “Các quốc gia cổ đại phương Tây” IV/ Phần bổ sung:.

(12) Ngày ......tháng......năm 201 Xác nhận của phó hiệu trưởng:. Ns: 20/8 Nd:. Ngày……tháng…..năm 201 Duyệt của tổ:. Tieát : 5 Tuần: 5. Bài 5:CÁC QUỐC GIA CỔ ĐẠI PHƯƠNG TÂY. I – MUÏC TIEÂU BAØI DAÏY : 1. Kiến thức: -phân biệt được sự khác nhau về điều kiện tự nhiên dẫn đến sự hình thành các quốc gia cổ đại phương Tây với các quốc gia cổ đại phương Đông. - Biết được các giai cấp chính trong xã hội cổ đại phương Tây. - Hiểu rõ chế độ chiếm hữu nô lệ và hình thức nhà nước. 2. kỹ năng: - Làm quen với việc tự lập bảng so sánh về sự giống và khác nhau giữa hai khu vực. - Thấy được mối quan hệ giữa điều kiện tự nhiên với sự phát triển kinh tế – xã hội của hai khu vực Đông và Tây. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Bản đồ thế giới cổ đại, SGK - Tư liệu về thành quả lao động của nhân dân. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Kể tên các quốc gia cổ đại phương Đông? - Xã hội cổ đại phương Đông bao gồm những tầng lớp nào? - Ở các nước phương Đông, nhà vua có quyền hành gì? - Thế nào là chế độ quân chủ chuyên chế ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Sự xuất hiện của nhà nước không chỉ xảy ra ở phương Đông, nơi có điều kiện tự nhiên thuận lợi, mà còn xuất hiện cả ở những vùng khó khăn của phương Tây. B. Nội dung giảng bài mới:.

(13) a. Hoạt động 1: Sự hình thành các quốc gia cổ đại phương Tây -Giới thiệu vị trí địa lý, thời gian hình thành các 1. Sự hình thành các quốc gia cổ quốc gia cổ đại phương Tây. đại phương Tây  Nêu tên các quốc gia cổ đại phương Tây? Trả lời -Ở bán đảo Ban căng và Italia vào Trả lời  Điều kiện tự nhiên ở đây như thế nào? thieân nieân kyû I Tr.CN  Ngoài cây lúa ra, họ còn phát triển thêm nghề Trả lời gì? -Kinh teá laø thuû coâng nghieäp vaø  Bờ biển ở đây thuận lợi cho việc gì? thöông nghieäp Trả lời  Khi kinh tế phát triển, họ đã biết trao đổi sản Trả lời phẩm với các nước phương Đông như thế nào ? b. Hoạt động 2: Xã hội cổ đại Hi Lạp, Rôma gồm những giai cấp nào?  Sự phát triển kinh tế đã hình thành những giai 2.Xã hội cổ đại Hi Lạp, Rôma gồm caáp naøo? Trả lời những giai cấp nào? -Giải thích: Đây là tầng lớp rất giàu có, sống sung -Chủ nô: có thế lực kinh tế và chính sướng không phải lao động chân tay. trò. Trả lời  Lực lượng sản xuất chính trong xã hội?  Cuoäc soáng cuûa hoï nhö theá naøo? -Nô lệ: là lực lượng lao động chính Trả lời cuûa xaõ hoäi. -Giải thích: Nô lệ được coi là lao động bẩn thỉu, là coâng cuï bieát noùi cuûa chuû noâ.  Nô lệ đã đấu tranh chống chủ nô như thế nào? Trả lời c. Hoạt động 3: Chế độ chiếm hữu nô lệ:  Thế nào là “xã hội chiếm hữu nô lệ”? Trả lời -1 xaõ hoäi coù 2 giai caáp cô baûn: chuû noâ vaø noâ leä. -1 xã hội chủ yếu dựa trên lao động của nô lệ và boùc loät noâ leä. -Chính trị: chế độ công hoà.. 3.Chế độ chiếm hữu nô lệ: -Coù 2 giai caáp chính: chuû noâ vaø noâ leä. -Chính trò: theo theå cheá daân chuû chuû nô hoặc cộng hoà.  Xã hội chiếm hữu nô lệ. C.Kết luận toàn bài: Từ những điều kiện tự nhiên thuận lợi cho sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp dẫn tới sự hình thành cơ cấu xã hội: chỉ có 2 giai cấp cơ bản là chủ nô và nô lệ, quan hệ bóc lột chủ yếu là quan hệ giữa chủ nô và nô lệ, từ đó hình thành xã hội chiếm hữu nô lệ. 4. Cuûng coá: - Các quốc gia cổ đại phương Tây được hình thành ở đâu và từ bao giờ? - Kể tên các quốc gia cổ đại phương Tây. - Xã hội cổ đại Hi Lạp, Rôma gồm những giai cấp nào? - Tại sao gọi là xã hội chiếm hữu nô lệ? 5. Daën doø: - Học bài kỹ, trả lời các câu hỏi trong SGK. Xem trước bài: “Văn hoá cổ đại” IV/ Phần bổ sung:.

(14) Ngày ......tháng......năm 201 Xác nhận của phó hiệu trưởng:. Ns: 20/8 Nd:. Ngày……tháng…..năm 201 Duyệt của tổ:. Bài 6: VĂN HOÁ CỔ ĐẠI. Tieát : 6 Tuần: 6. I – MUÏC TIEÂU BAØI DAÏY : 1.Kiến thức: -Biết được những thành tựu tiêu biểu của văn hoá cổ đại phương Đông, phương Tây trên các lĩnh vực. - Hiểu được những đóng góp của những thành tựu văn hoá cổ đại đến xã hội loài người. 2. Kỹ năng: - Bồi dưỡng kỹ năng quan sát, phân tích, so sánh. -Bồi dưỡng kỹ năng thẩm mĩ hội hoạ, kiến trúc. 3. Thái độ: - Biết trân trọng những giá trị văn hoá cổ đại mà con người để lại. - Khâm phục sự sáng tạo, tinh thần lao động của con người thời xưa đã để lại những công trình kiến trúc, những kỳ quan thế giới đặc sắc. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Tranh ảnh một sồ công trình văn hoá tiêu biểu như : Kim tự tháp Ai Cập, chữ tượng hình, tượng lực sĩ ném đĩa.. - Bản đồ các quốc gia cổ đại. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Các quốc gia cổ đại phương Tây được hình thành ở đâu và từ bao giờ? - Kể tên các quốc gia cổ đại phương Tây. - Xã hội cổ đại Hi Lạp, Rôma gồm những giai cấp nào? - Tại sao gọi là xã hội chiếm hữu nô lệ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Thời cổ đại, khi nhà nước được hình thành, loài người bước vào xã hội văn minh. Trong buổi bình minh của lịch sử, các dântộc phương Đông và phương Tây đã sáng tạo nên nhiều thành tựu văn hoá rực rỡ mà ngày nay chúng ta vẫn đang được thừa hưởng. B. Noäi dung baøi giaûng : a. Hoạt động 1: Các dân tộc phương Đông thời cổ đại đã có những thành tựu văn hoá gì?  Để có thể cày cho cấy đúng thời vụ, người phương Đông đã có những kiến thức gì? Trả lời  Laøm noâng nghieäp caàn bieát ngaøy thaùng hay Trả lời khoâng, baèng caùch gì?. 1.Các dân tộc phương Đông thời cổ đại đã có những thành tựu văn hoá gì?. Trả lời. -Làm ra lịch, biết làm đồng hồ đo.  Có mấy cách tính thời gian của người xưa?  Làm thế nào để lưu lại cho người sau?.

(15) -Gải thích: chữ tượng hình là dùng hình giản Trả lời lược của một vật để làm chữ gọi vật đó hoặc dùng một số đường nét làm chữ để thể hiện một ý nào đó.  Chữ tượng hình được viết ở đâu? Trả lời  Ngoài ra người ta dùng cái gì để ghi ngày tháng, tính toán đo đạ? -Giải thích: Người Aán Độ sáng tạo thêm được Trả lời số 0. Tính được số pi=3,14  Các dân tộc phương Đông đã xây dựng những coâng trình kieán truùc gì? Trả lời. thời gian.. -Chữ viết: chữ tượng hình.. -Toán học: hình học và số học.. -Kiến trúc : Kim tự tháp, thành Bablon.. b.Hoạt động 2: Người Hi Lạp và Rô ma đã có những đóng góp gì về văn hoá:  Người phương Tây và phương Đông đã có 2.Người Hi Lạp và Rô ma đã có caùch tính khaùc nhau veà lòch nhö theá naøo ? Trả lời những đóng góp gì về văn hoá: -Lòch: Döông lòch  Trên cơ sở học tập chữ viết của người phương -Chữ viết: Sáng tạo ra hệ chữ cái a, Đông, người Hi Lạp và Rôma đã sáng tạo chữ b, c cho ngaøy nay. Trả lời vieát ra sao? -Caùc ngaønh khoa hoïc cô baûn: soá hoïc,  Coøn caùc ngaønh khoa hoïc cô baûn thì nhö theá vật lý, thiên văn, triết học, lịch sử, naøo? địa lý… có trình độ khá cao. Trả lời -Vaên hoïc ngheä thuaät.  Nêu những thành tựu chung về văn học, kiến -Kieán truùc, ñieâu khaéc. Trả lời truùc, ñieâu khaéc, taïo hình? C.Kết luận toàn bài: vào buổi bình minh của nên văn minh loài người, cư dân phương Đông và phương Tây cổ đại đã sáng tạo nên hàng loạt thành tựu văn hoá phong phú, đa dạng, vĩ đại, vừa nói lên năng lực vĩ đại của trí tuệ loài người, vừa đặt cơ sở cho sự phát triển của nên văn minh nhân loại sau này. 4. CUÛNG COÁ: - Em hãy nên những thành tựu văn hoá lớn của các quốc gia phương Đông cổ đại. - Người Hi Lạp và Rôma đã có những thành tựu văn hoá gì? - Theo em, các thành tựu văn hoá nào của thời cổ đại còn được sử dụng đến ngày nay?  Bài tập ở lớp: 1. Có cột 1 ghi 4 môn khoa học, cột 2 ghi tên các nhà khoa học. Em hãy điền các chữ cái T, L, S, Đ vào cột 3 cho đúng với tên các nhà khoa học nghiên cứu về bộ môn đó: Coät 1 Boä moân khoa hoïc Toán (T) Lyù (L) Sử (S) Ñòa (Ñ). Coät 2 Teân caùc nhaø khoa hoïc Talet Pitago Ôclit Acsimet Heâroâñoât Tuxidit Storadon. Coät 3 (…) ………………………………………………………….... …………………………………………………………….. …………………………………………………………….. …………………………………………………………… …………………………………………………………… …………………………………………………………… ………………………………………………………….

(16) 2. Có cột 1 ghi tên Tác giả, cột 2 ghi tên tác phẩm. Em hãy điền các chữ cái H, E, X vào ô trống (…) ở cột 3 sao cho đúng Coät 1 Coät 2 Coät 3 Taùc giaû Taùc phaåm (…) Hoâ-me(H) I-li-at – OÂ-ñi-xeâ ………………………………………………………… Et-sin(E) Ô-ñíp laøm vua ………………………………………………………… Xoâ-phoâ-clô (X) Oâ-re-xti ………………………………………………………… 3. Điền tên nước (nơi có công trình kiến trúc) cho khớp với các công trình kiến trúc sau: Teân caùc coâng trình kieán truùc Tên nước (Nơi có công trình kiến trúc) Kim tự tháp ………………………………………………………………………………………………………………… Đền Pac-tê-nôn ……… Thaønh Ba-bi-lon ………………………………………………………………………………………………………………… Đấu trường Cô-li-dê ……… V – DAËN DOØ : - Học bài kỹ, trả lời các câu hỏi trong SGK - Xem trước bài “Oân tập” (Trả lời các câu hỏi trong SGK) . IV/ Phần bổ sung:. Ngày ......tháng......năm 201 Xác nhận của phó hiệu trưởng:. Ns: 25/ 8 Nd:. Baøi 7: OÂN TAÄP. Ngày……tháng…..năm 201 Duyệt của tổ:. Tieát : 7 Tuần: 7. I – MUÏC TIEÂU BAØI DAÏY : 1. Kiến thức: giúp HS nắm được kiến thức cơ bản của phần lịch sử thế giới cổ đại: - Sự xuất hiện của con người trên trái đất. - Các giai đoạn phát triển của thời nguyên thuỷ thông qua lao động sản xuất. - Các quốc gia cổ đại.

(17) - Những thành tựu văn hoá lớn của thời cổ đại, tạo cơ sở đầu tiên cho việc học tập phần lịch sử dân toäc. 2. Veà kyõ naêng: - Bồi dưỡng kỹ năng khái quát. - Bước đầu tập so sánh và xác định các điểm chính. 3. Trọng tâm: ôn lại các kiến thức từ bài 1 đến bài 6 II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Lược đồ thế giới cổ đại. - Caùc tranh aûnh coâng trình ngheä thuaät. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Ổ định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ - Em hãy nên những thành tựu văn hoá lớn của các quốc gia phương Đông cổ đại. - Người Hi Lạp và Rôma đã có những thành tựu văn hoá gì? - Theo em, các thành tựu văn hoá nào của thời cổ đại còn được sử dụng đến ngày nay? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài : Phần một của chương trình lịch sử lớp 6 đã trình bày những nét cơ bản của lịch sử loài người từ khi xuất hiện đến cuối thời cổ đại. Chúng ta đã học và biết loài người đã lao động và biến chuyển như thế nào để dần dần đưa xã hội tiến lên và xây dựng những quốc gia đầu tiên trên thế giới, đồng thời đã sáng tạo nên những thành tựu văn hoá quý giá để lại cho đời sau. B. Nội dung giảng bài mới:  Con người có gốc tích từ đâu?  Từ loài vượn cổ  khoảng 3-4 triệu năm, trở thành người tối cổ  Sự kiện nào đánh dấu loài vượn cổ trở thành người tối cổ?  Đi bằng hai chi sau, dùng hai chi trước cầm nắm, đặc biệt là bieát cheá taïo ra coâng cuï saûn xuaát. 1/Những dấu vất của người tối cổ được phát hiện ở đâu? 1.Dấu vết của người tối cổ được -Đông Phi, Gia-va, Bắc Kinh (HS xác định vị trí trên bản đồ) phát hiện ở:  Người tối cổ chuyển thành người tinh khôn vào thời gian nào? Đông Phi, Gia-va, Bắc Kinh, cách  Khoảng 4 vạn năm trước đây, nhờ lao động sản xuất. ñaây 3-4 trieäu naêm. 2/Những điểm khác nhau giữa Người tinh khôn và Người tối coå ? 2.Những điểm khác nhau giữa  Theá naøo laø thò toäc? (huyeát thoáng) Người tinh khôn và Người tối cổ thời nguyên thuỷ: Ñaëc Người tối Người ñieåm coå tinh khoân Con Đứng ngã Đứng người veà phía thaúng, trước, trán trán cao,  Thời cổ đại có những quốc gia lớn nào? nhoâ, tay haøm luøi -Phương Đông: Ai Cập, Aán Độ, Lưỡng Hà, Trung Quốc daøi quaù vaøo, raêng -Phöông Taây: Hi Laïp, Roâ-ma goái, chỉ gọn, đều,  Các tầng lớp xã hội chính thời cổ đại? làm những tay chân  Các loại nhà nước thời cổ đại ? việc đơn như người  Thế nào là nhà nước quân chủ chuyên chế, nhà nước dân chủ giaûn. ngaøy nay. chủ nô hoặc cộng hoà? Coâng Đá, cành Đá, sừng, *Chuyển ý: Thời cổ đại, khi nhà nước được hình thành, loài cụ caây tre, goã,.

(18) người bước vào xã hội văn minh. Trong buổi bình minh của lịch đồng… sử, các dân tộc phương Đông và phương Tây đã sáng tạo nên Tổ Soáng theo Soáng theo nhiều thành tựu văn hoá rực rỡ mà ngày nay chúng ta vẫn đang chức baày thò toäc được thừa hưởng. xaõ hoäi  Hãy cho biết những thành tựu văn hoá lớn của thời cổ đại? 3.Các quốc gia, tầng lớp xã hội, -Chữ viết, chữ số nhà nước thời cổ đại: -Caùc ngaønh khoa hoïc cô baûn Caùc Teân Caùc Caùc -Các công trình nghệ thuật lớn. quoác nước tầng loại gia coå lớp nhaø đại xaõ nước  Em thử đánh giá các thành tựu văn hoá của thời cổ đại? hoäi Phöông Ai Noân Quaân Ñoâng Caäp, g chuû Lưỡn dân chuyeân g Haø, coâng cheá Aán xaõ, Độ, quyù Trung toäc, Quoác noâ leä Phöông Hi Chuû Daân Taây Laïp, noâ, chuû Roânoâ leä chuû noâ, ma Coäng hoà. 4.Những thành tựu văn hoá của thời cổ đại: Chữ viết Tượng hình, chữ cái Chữ số a, b, c Phép đếm đến 10 Caùc Thiên văn, toán học, khoa hoïc vaät lyù, trieát hoïc, lòch cô baûn sử, địa lý, văn học Caùc Kim tự tháp coâng Thaønh Ba-bi-lon trình Đền Pac-tê-nông ngheä Đấu trường Cô-li-dê thuật lớn 5.Đánh giá các thành tựu văn hoá của thời cổ đại: -Phong phú, đa dạng, vĩ đại. -Tạo cơ sở cho sự phát triển của nền văn minh nhân loại sau này. C.Kết luận toàn bài: Phần một của chương trình lịch sử lớp 6 đã giúp chúng ta hiểu rõ sự xuất hiện của con người trên trái đất. Các giai đoạn phát triển của thời nguyên thuỷ thông qua lao động sản xuất,sự hình thành các quốc gia cổ đại, cùng với những thành tựu văn hoá to lớn của thời cổ đại, đặt cơ sở cho sự phát triển của nền văn minh nhân loại sau này..

(19) 4. Cuûng coá: - Những dấu vết của người tối cổ được phát hiện ở đâu ? - Những điểm khác nhau giữa người tinh khôn và người tối cổ thời nguyên thuỷ: về con người, công cụ ssản xuất, tổ chức xã hội ? - Thời cổ đại có những quốc gia nào? - Các tầng lớp xã hội chính thời cổ đại? - Các loại nhà nước thời cổ đại? - Những thành tựu văn hoá thời cổ đại: chữ viết, chữ số, các khoa học, các công trình nghệ thuaät? - Em thử đánh giá các thành tựu văn hoá lớn thời cổ đại ? 5. daën doø: - Học bài kỹ, trả lời các câu hỏi trong SGK - Chuẩn bị các câu hỏi để làm bài tập cho tiết tới. IV/ Phần bổ sung:. Ngày ......tháng......năm 201 Xác nhận của phó hiệu trưởng:. Ns: Nd:. Ngày……tháng…..năm 201 Duyệt của tổ:. Tieát : Tuần:. Phần hai: LỊCH SỬ VIỆT NAM Chöông I: BUỔI ĐẦU LỊCH SỬ NƯỚC TA Baøi 8:. THỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA. I – MUÏC TIEÂU BAØI DAÏY : 1. Kiến thức: - Trên đất nước ta, từ thời xa xưa đã có con người sinh sống..

(20) - Trải qua hàng chục vạn năm, những con người đó đã chuyển thành người tối cổ đến Người tinh khoân. - Giúp HS phân biệt và hiểu được giai đoạn phát triển của người nguyên thuỷ trên đất nước ta. 2. Về tư tưởng, tình cảm: Bồi dưỡng cho HS ý thức về: - Lịch sử lâu đời của đất nước ta. - Về lao động xây dựng xã hội. 3. Về kỹ năng: Rèn luyện cách quan sát và bước đầu biết so sánh. 4. Troïng taâm: - Tiến trình phát triển của xã hội nguyên thuỷ và bước đầu dựng nước. - Chú ý quá trình chuyển hoá nguyên thuỷ của người tối cổ đến Người tinh khôn. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Bản đồ Việt Nam. - Tranh aûnh, moät vaøi cheá baûn coâng cuï. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Cũng như một số nước trên thế giới, nước ta cũng có một lịch sử lâu đời, cũng trải qua các thời kỳ của xã hội nguyên thuỷ và xã hội cổ đại. B. Noäi dung baøi giaûng: a. Hoạt động 1: Những dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở đâu ? -Sử dụng bản đồ giới thiệu cảnh -Đọc một đoạn trong SGK từ : 1.Những dấu tích của quan của những vùng có liên quan “Thời xa xưa … đến con người” người tối cổ được tìm thấy đến người xưa sinh sống ? ở đâu ?  Tại sao thực trạng cảnh quan lại -Vì họ sống chủ yếu dựa vào -Lạng Sơn: tìm thấy răng rất cần thiết đối với người nguyên thiên nhiên. của người tối cổ, cách đây thuyû ? 40-30 vaïn naêm.  Người tối cổ là những người như -Khi đi ngã về phía trước, tay dài theá naøo ? quá gối, ngón tay còn vụng. Sống -Thanh Hoá, Đồng Nai: theo bầy, biết chế tạo công cụ lao phát hiện nhiều công cụ đá, động, biết sử dụng lửa. ghè đẽo thô sơ…  Những dấu vết của Người tối cổ -Những chiếc răng, nhiều công được tìm thấy trên đất nước ta cụ đá ghè đẽo thô sơ.  Người tối cổ sinh sống trên gồm có những gì ? được tìm thấy ở khắp đất nước ta. ñaâu ?  Em có nhận xét gì về địa điểm -Người tối cổ sinh sống trên khắp sinh sống của người tối cổ trên đất đất nước ta . nước ta? b.Hoạt động 2: Ở giai đoạn đầu, Người tinh khôn sống như thế nào?  Người tối cổ chuyển thành -Dựa trên lao động sản xuất. Người tinh khôn dựa trên cơ sở naøo?  Traûi qua haøng chuïc vaïn naêm -Ñòa baøn sinh soáng: Thaåm Người tối cổ đã mở rộng địa bàn Oàm(Nghệ An), Hang Hùm (Yên sinh sống ở những nơi nào ? Baùi), Thung Lang (Ninh Bình), Keùo Leøng (Laïng Sôn)  Người tối cổ đã làm gì để nâng -Họ cải tiến dần việc chế tạo cao thu hoạch, nâng cao cuộc công cụ đá, làm tăng thêm nguồn. 2.Ở giai đoạn đầu, Người tinh khoân soáng nhö theá naøo? -Vào khoảng 3 -2 vạn năm Người tối cổ chuyển thành Người tinh khôn..

(21) soáng?  Người tinh khôn trên đất nước ta xuất hiện vào khoảng thời gian naøo?  Dấu vết của Người tinh khôn đầu tiên được tìm thấy ở đâu?. thức ăn. -Vào khoảng 3-2 vạn năm trước ñaây.. -Được tìm thấy: Thái Nguyên, -Công cụ chủ yếu là rìu đá Phú Thọ, Lai Châu, Sơn La, Bắc được ghè đẽo, hình thù rõ Giang, Thanh Hoá, Nghệ An… raøng.  Công cụ lao động của Người -Công cụ bằng đá được ghè đẽo tinh khôn trong giai đoạn này như thô sơ nhưng có hình thù rõ ràng. theá naøo? c.Hoạt động 3: Giai đoạn phát triển của Người tinh khôn có gì mới ?  Người tinh khôn phát triển xuất -Người tinh khôn  Người tinh 3.Giai đoạn phát triển của hiện vào khoảng thời gian nào ? khôn phát triển vào khoảng từ Người tinh khôn có gì 10.000 đến 4.000 năm. mới ?  Khi chuyển hoá thành Người -Biết mài ở lưỡi cho săc. -Công cụ đá được mài ở tinh khôn, công cụ rìu đá đặc sắc lưỡi cho sắc. hơn ở điểm nào ?  So sánh công cụ ở hình 20 với -Hình thù rõ ràng hơn, lưỡi rìu -Biết làm đồ gốm. các công cụ ở hình 21,22,23 ? saéc hôn, coù hieäu quaû hôn.  Theo em, ở giai đoạn này có -Sống định cư lâu dài, xuất hiện -Sống định cư lâu dài. thêm những điểm gì mới ? các loại hình công cụ mới, đặc biệt là đồ gốm. C.Kết luận toàn bài: Tóm lại, trên đất nước ta từ thời xa xưa đã có con người sinh sống. Quá trình tồn tại hàng chục vạn năm của người nguyên thuỷ đã đánh dấu bước mở đầu của lịch sử nước ta. 4. Cuûng coá: - Em hãy lập bảng hệ thống các giai đoạn phát triển của người nguyên thuỷ ở đất nước ta theo mẫu: thời gian, địa điểm chính, công cụ. - Giải thích sự tiến bộ của rìu mài lưỡi so với rìu ghè đẽo. 5. Daën doø: - Học bài kỹ, làm bài tập trong sách thực hành. - Xem trước bài “Đời sống của người nguyên thuỷ trên đất nước ta”. Ns: Nd: Baøi 9:. Tieát : Tuần:. ĐỜI SỐNG CỦA NGƯỜI NGUYÊN THUỶ TRÊN ĐẤT NƯỚC TA. I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1.Kiến thức: Giúp HS: - Hiểu được ý nghĩa quan trọng của những đổi mới trong đời sống vật chất của ngưới nguyên thuỷ thời Hoà Bình – Bắc Sơn. - Ghi nhận tổ chức xã hội đầu tiên của người nguyên thuỷ và ý thức nâng cao đời sống tinh thần của hoï. 2. Về tư tưởng, tình cảm: Bồi dưỡng cho HS ý thức về lao động và tinh thần cộng đồng. 3. Về kỹ năng: Tiếp tục bồi dưỡng kỹ năng nhận xét, so sánh..

(22) 4. Troïng taâm: - Mối quan hệ giữa sự phát triển của lao động ssản xuất với các hoạt động xã hội, tinh thần. - Tìm hiểu về tổ chức xã hội đầu tiên, tính cộng đồng. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Bản đồ Việt Nam. - Tranh aûnh, hieän vaät phuïc cheá. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ - Những dấu tích của Người tối cổ được tìm thấy ở đâu trên đất nước ta? - Ở giai đoạn đầu, người tinh khôn sống như thế nào? - Giai đoạn phát triển của Người tinh khôn có gì mới? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Thời nguyên thuỷ, con người muốn tồn tại phải lao động và sáng tạo ra nhiều loại công cụ khác nhau và đồ dùng cần thiết. Nhu cầu cuộc sống buộc họ phải định cư và sử dụng công cụ lao động để trồng trọt và chăn nuôi. Từng bước tổ chức xã hội nguyên thuỷ hình thành, đời sống vật chất và tinh thần được nâng lên. B. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Đời sống vật chất.  Em hiểu thế nào là đời sống vật 1.Đời sống vật chất. chaát ? -trả lời. GV: Ăn mặc, ở, đi lại phục vụ cho -Đọc SGK từ “Trong quá trình -Nguyên liệu chủ yếu là đá. con người.  Người thời Sơn Vi, Hoà Bình, … đồ gốm” Bắc Sơn đã sống, lao động và sản xuaát nhö theá naøo ? -Công cụ: chủ yếu là đá.  Em hãy nêu những công cụ, đồ -Đồ dùng mới: Rìu, bôn, chày, dùng mới? đồ gốm. -Rìu mài lưỡi, đồ gốm, ngoài ra  Trong số này, công cụ, đồ dùng còn có cuốc đá. naøo laø quan troïng nhaát ? -Làm đồ gốm là một phát minh  Việc làm đồ gốm có gì khác so quan trọng vì phải phát hiện với việc làm công cụ bằng đá ? được đất sét, qua quá trình nhào nặn thành các đồ đựng, rồi đem nung cho khô cứng. -Tăng thêm nguyên liệu và loại  Ý nghĩa quan trọng của kỹ thuật hình đồ dùng cần thiết. mài đá và đồ gốm ? -Thời Sơn Vi: ghè đẽo  Những điểm mới về công cụ và -Hoà Bình-Bắc Sơn: mài cho sản xuất của thời Hoà Bình – Bắc lưỡi sắc, làm đồ gốm. -Bieát troàng troït vaø chaên nuoâi. Sôn laø gì ? -Bieát troàng troït vaø chaên nuoâi,  Trong sản xuất đã có tiến bộ  Giúp con người tự tạo lương nhö theá naøo? thực, thức ăn cần thiết. -Bieát laøm caùc tuùp leàu coû.  YÙ nghóa cuûa vieäc troàng troït vaø chaên nuoâi? b.Hoạt động 2: Tổ chức xã hội  Người nguyên thuỷ thời kỳ đầu -Sống thành từng nhóm 2.Tổ chức xã hội soáng nhö theá naøo? -Soáng thaønh nhoùm, ñònh cö  Vì sao phải sống thành từng -Chống thú dữ, dễ dàng kiếm lâu dài..

(23) nhoùm?  Dấu tích của họ được tìm thấy ở ñaâu ?  Cuoäc soáng cuûa hoï nhö theá naøo ?  Tại sao chúng ta biết được thời bấy giờ họ đã sống định cư lâu daøi ?  Theá naøo laø thò toäc ?  Trong thị tộc, do lao động còn rất đơn giản nên lớp người nào laøm vieäc nhieàu nhaát ?  Xã hội thay đổi như thế nào ?. aên. -Hang động ở Hoà Bình-Bắc Sôn. -Ñònh cö laâu daøi. -Trong các hang động có lớp vỏ sò dày 3-4m, chứa nhiều công cuï, xöông thuù. -Dựa trên quan hệ huyết thống. -Lúc này kinh tế hái lượm vẫn đóng vai trò chủ yếu, vì thế người đàn bà làm chủ gia đình  -Chế độ thị tộc mẫu hệ hình Thò toäc maãu heä. thaønh. -Xã hội co tổ chức đầu tiên..  Những điểm mới trong đời sống -Biết làm đồ trang sức (vỏ ốc tinh thaàn laø gì ? được xuyên lỗ, vòng tay đá, những hạt chuỗi bằng đất nung).  Được tìm thấy ở đâu ? -Hoà Bình, Bắc Sơn, Hạ Long (caùc di chæ khaûo coå)  Theo em, sự xuất hiện của -Con người đã biết làm đẹp, tạo những đồ trang sức ở các di chỉ nói điều kiện cho sự hình thành về treân coù yù nghóa gì? nhu cầu đồ trang sức.  Tại sao người ta lại chôn cất - Thể hiện tình cảm, mối quan người chết cẩn thận ? hệ gắn bó giữa người sống và người chết.  Trong mộ người chết người ta -Lưỡi cuốc đá. còn phát hiện được những gì ?  Việc chôn theo người chết lưỡi -Vì người ta nghĩ rằng chết là cuốc đá có ý nghĩa gì ? chuyển sang thế giới khác và con người vẫn phải lao động.  Cuộc sống của người nguyên -Phát triển khá cao về tất cả thuỷ ở Bắc Sơn, Hạ Long đã có các mặt. những tiến bộ như thế nào ?. 3.Đời sống tinh thần -Biết làm đồ trang sức.. -Vẽ trên vách hang động những hình mô tả cuộc sống tinh thaàn.. -Biết chôn cất người chết cuøng coâng cuï.. C.Kết luận toàn bài: Cuộc sống của người thời Hoà Bình-Bắc Sơn-Hạ Long đã khác trước nhiều: nhờ trồng trọt, chăn nuôi nên cuộc sống dần ổn định, ngày càng tiến bộ. Cuộc sống phong phú hơn, tốt đẹp hơn trong sản xuất, xã hội, tinh thần. Đây là giai đoạn quan trọng mở đầu cho bước tiếp sau, vượt qua thời nguyên thuỷ. 4. Cuûng coá: - Những điểm mới trong đời sống vật chất và xã hội của người nguyên thuỷ thời Hoà Bình-Bắc SơnHạ Long? - Những điểm mới trong đời sống tinh thần của người nguyên thuỷ là gì? Em có suy nghĩ gì về việc chôn công cụ sản xuất theo người chết ? 5. Daën doø: - Học bài kỹ, làm bài tập trong sách thực hành..

(24) - Veõ hình 27 trong SGK trang 29 - Xem trước bài “Những chuyển biến trong đời sống kinh tế”..

(25) Ns: Tieát : Nd: Tuần: Chương II: THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC : VĂN LANG – ÂU LẠC. Bài 10: NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: giúp HS hiểu được những chuyển biến lớn có ý nghĩa hết sức quan trọng trong đời sống của người nguyên thuỷ: - Nâng cao kỹ thuật mài đá. - Phaùt min thuaät luyeän kim. - Phát minh nghề nông trồng lúa nước. 2. Về tư tưởng, tình cảm: Nâng cao tinh thần sáng tạo trong lao động. 3. Về kỹ năng: Bồi dưỡng kỹ năng nhận xét, so sánh, liên hệ thực tế 4. Troïng taâm: - Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào ? - Nghề nông trồng lúa nước ở đâu và trong điều kiện nào ? II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Tranh aûnh, coâng cuï phuïc cheá (neáu coù ) - Bản đồ Việt Nam III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Những điểm mới trong đời sống vật chất và xã hội của người nguyên thuỷ thời Hoà Bình-Bắc Sôn-Haï Long. - Những điểm mới trong đời sống tinh thần của người nguyên thuỷ là gì ? Em có suy nghĩ gì về việc chôn cất công cụ sản xuất theo người chết ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Đất nước ta không phải chỉ có rừng núi, mà còn có đồng bằng, đất ven sông, ven biển. Con người từng bước di cư và đây là thời điểm hình thành những chuyển biến lớn về kinh tế. Cuộc sống của người tinh khôn ngày càng tốt đẹp hơn, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện hơn. B. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Công cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ?  Người nguyên thuỷ đã mở rộng -Chuyển xuống các vùng đất bãi 1.Công cụ sản xuất được vuøng cö truù nhö theá naøo ? ven soâng. caûi tieán nhö theá naøo ?  Tại sao họ lại chọn vùng đất -Dễ trồng trọt, chăn nuôi. -Caùch ñaây 4000 – 3500 naêm, ven sông để sinh sống ? người nguyên thuỷ đã biết  Các nhà khảo cổ đã tìm thấy -Nhiều địa điểm có những lưỡi chế tác công cụ lao động. những gì ? rìu đá có vai được mài rộng hai -Công cụ: xương, sừng mặt, những lưỡi đục, bàn mài, -Công cụ được mài nhẵn, có -Đồ gốm: bình, vò nồi, nhiều hạt mảnh cưa đá . hình dáng cân xứng (rìu, chuỗi đá, vỏ ốc. boân)  Trong giai đoạn này Người -Chế tác công cụ, đồ gốm, làm nguyên thuỷ đã biết làm gì ? chì lưới bằng đất nung. -Goám coù hoa vaên.  Em có nhận xét gì về trình độ -Công cụ được mài nhẵn toàn bộ, sản xuất công cụ của người thời có hình dáng cân xứng, mảnh đó ? goám coù hoa vaên.  Từ trình độ cao của kỹ thuật chế tác công cụ và làm đồ gốm, con người đã tiến thêm một bước căn.

(26) baûn – phaùt minh ra thuaät luyeän kim. b. Hoạt động 2 : Thuật luyện kim đã phát minh như thế nào ?  Cuộc sống của người nguyên thuỷ -Sống theo làng bản, nhiều thị 2.Thuật luyện kim đã đã ổn định ra sao ? toäc khaùc nhau, cuoäc soáng ñònh cö phaùt minh nhö theá naøo ?  Kim loại được phát hiện trong tự  đòi hỏi con người phải cải tiến -Cuộc sống định cư lâu dài nhieân nhö theá naøo ? coâng cuï saûn xuaát. -Ngheà goám phaùt trieån -GV: Kim loại trong tự nhiên tồn tại  thuật luyện kim ra đời. chủ yếu ở dạng quặng (không như đá). Muốn có kim loại nguyên chất thì phải biết lọc từ quặng , chính trong quá trình nung đồ gốm, con người đã phát hiện ra điều này.  Thuaät luyeän kim laø gì ? -Nấu chảy kim loại. -Giải thích: bằng đất sét, người ta làm được khuôn đúc, nung chảy đồng rồi rót vào khuôn để tạo ra công cụ hay đồ dùng cần thiết  thuật luyện kim được phát minh như vậy.  Kim loại đầu tiên được tìm thấy là kim loại gì?  Đồ đồng ra đời đã có tác dụng như -Công cụ sắc hơn, giúp con thế nào đến sản xuất ? người khai hoang, mở đất nhanh  Vieäc phaùt minh thuaät luyeän kim coù hôn, cuûa caûi laøm ra nhieàu hôn. yù nghóa nhö theá naøo ? -Khá cứng, có thể thay thế đồ  là một phát minh to lớn không chỉ đá. đối với người thời đó mả cả đối với -Đúc được nhiều công cụ, dụng thời đại sau. cuï khaùc nhau. -Hình thức đẹp hơn. -Chất liệu bền, mở ra con đường tìm nguyên liệu mới. c.Hoạt động 3: Nghề nông trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào ?  Vì sao biết được người nguyên -Người ta đã tìm thấy lưỡi cuốc 3.Nghề nông trồng lúa nước thuỷ đã phát minh ra nghề nông đá, dấu gạo cháy, hạt thóc ở Hoa ra đời ở đâu và trong điều troàng luùa ? Loäc, Phuøng Nguyeân  ngheà noâng kieän naøo ? trống lúa ra đời . -Di chæ Hoa Loäc, Phuøng  Giá trị lớn của cây lúa đối với -Tạo ra lương thực chính cho con Nguyên… đã tìm thấy dấu tích con người là gì ? người. của nghề nông trồng lúa ở  Nơi định cư lâu dài để phát -Ven sông Hồng, sông Mã, sông nước ta. trieån saûn xuaát ? Caû. -Nghề nông ra đời ở các đồng  Tại sao con người lại định cư -Đất đai phù sa màu mỡ, đủ bằng ven sông, ven biển. lâu dài ở đồng bằng ven sông nước tưới cho cây lúa, thuận lợi -Chăn nuôi, đánh cá phát lớn ? cho cuoäc soáng. trieån. C.Kết luận toàn bài: Trên bước đường sản xuất để nâng cao cuộc sống, con người đã biết: sử dụng những ưu đãi của đất đai. Tạo ra hai phát minh lớn: thuật luyện kim và nghề nông trồng lúa nước. Một cuộc sống mới bắt đầu, chuẩn bị cho người bước sang thời đại mới – thời đại dựng nước. 4. Cuûng coá: - Những công cụ sản xuất được cải tiến như thế nào ? - Vieäc phaùt minh ra thuaät luyeän kim coù yù nghóa nhö theá naøo ?.

(27) - Sự ra đời của nghề nông trồng lúa nước có tầm quan trọng ra sao ? - Cho biết sự đổi thay trong đời sống kinh tế của con người trong thời kỳ này so với người thời Hoà Bình – Baéc Sôn. 5. Daën doø: - Oân lại các bài học từ bài 1 đến bài 10 - Kieåm tra 1 tieát. - Làm các bài tập trong sách thực hành.. Ns: Nd:. Tieát : Tuần:. KIEÅM TRA 1 TIEÁT. NOÄI DUNG: I – PHAÀN TRAÉC NGHIEÄM: II – PHẦN TỰ LUẬN:.

(28) Ns: Nd:. Tieát : Tuần:. Baøi 11: NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: giúp HS hiểu: - Do tác độngg của sự phát triển kinh tế, xã hội nguyên thuỷ đãcó những biến chuyển trong quan hệ giữa người với người ở nhiều lĩnh vực. - Sự nảy sinh những vùng văn hoá lớn trên khắp ba miền đất nước, chuẩn bị bước sang thời dựng nước, trong đó đáng chú ý nhất là văn hoá Đông Sơn. 2. Về tư tưởng, tình cảm: bồi dưỡng ý thức về cội nguồn dân tộc. 3. Về kỹ năng: bồi dưỡng kỹ năng biết nhận xét, so sánh sự việc, bước đầu sử dụng bản đồ. 4. Troïng taâm: - Xã hội có gì đổi mới. - Bước đầu phát triển mới về xã hội được nảy sinh như thế nào ? II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Bản đồ với những địa danh liên quan. - Tranh aûnh vaø hieän vaät phuïc cheá III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Trên cơ sở nhắc lại những phát minh ở bài 10, từ đó khẳng định đó là những điều kiện dẫn đến sự thay đổi của xã hội. B. Noäi dung baøi giaûng: a. Hoạt động 1: Sự phân công lao động đã hình thành như thế nào ?  Những phát minh thời -Nghề nông trồng lúa. 1.Sự phân công lao động đã hình Phùng Nguyên – Hoa -Trồng các loại rau, đậu, bầu thành như thế nào ? Loäc laø gì ? bí. -Thuû coâng nghieäp taùch khoûi noâng -Chăn nuôi, đánh cá. nghieäp.  Em có nhận xét gì về -Đúc đồng phức tạp hơn, cần kỹ việc đúc đồng hay làm thuật cao hơn, nhưng nhanh một bình sứ nung so với chóng hơn, sắc bén hơn, năng việc làm một công cụ suất lao động cao hơn. bằng đá ? -Chỉ có một số người biết luyện  Có phải trong xã hội ai kim đúc đồng (chuyên môn cũng biết đúc đồng ? hoá)  Trong saûn xuaát noâng -Raát caàn vì khoâng phaûi ai cuõng nghiệp có cần được làm được. chuyên môn hoá không?  Theo truyền thống dân -Nam: nông nghiệp, sắn bắt, -Xã hội có sự phân công lao động giữa tộc, đàn ông lo việc ngoài đánh cá, các nghề thủ công. đàn ông và đàn bà. đồng hay trong nhà? Tại -Nữ: việc nhà, sản xuất nông sao? nghiệp, đồ gốm, dệt vải. -Địa vị của người đàn ông trong gia -Bởi vì lao động ngoài đồng đình và xã hội ngày càng quan trọng nặng nhọc, lao động ở nhà nhẹ hơn. nhaøng hôn, nhöng ña daïng, phức tạp, tỉ mĩ, người phụ nữ đảm nhiệm hợp lý hơn. -Lao động nông nghiệp và thủ.

(29)  Sự phân công lao động công nghiệp được tách thành 2 đã làm cho sản xuất thay nghề riêng. đổi như thế nào? b.Hoạt động 2: Xã hội có gì đổi mới ? -GV: Phân công lao động laøm cho kinh teá phaùt triển thêm một bước, tất nhiên cũng tạo sự thay đổi các mối quan hệ giữa người với người? -Theo tổ chức thị tộc.  Trước kia xã hội phân chia theo tổ chức xã hội -Tập trung đông đảo hơn, định naøo ? cö hôn hình thaønh laøng baûn  Cuoäc soáng cuûa caùc cö (chieàng, chaï), coù quan heä huyeát dân ở lưu vực các con thống. sông lớn như thế nào ? -Nhieàu chieàng chaï hay laøng baûn hợp lại thành bộ lạc.  Bộ lạc được ra đời như -Ngày càng cao hơn, chế độ theá naøo? phụ hệ dần dần thay thế chế độ  Vai trò của người đàn mẫu hệ. ông trong sản xuất, gia -Cuộc sống cực nhọc nên vai đình, làng bản như thế trò của người đàn ông trở thành naøo ? quan troïng trong gia ñình, laøng  Tại sao có sự thay đổi bản. đó ? -Giaø laøng -Hoï coù nhieàu kinh nghieäm trong sản xuất, có sức khoẻ. -Người ta phát hiện nhiều ngôi  Đứng đầu làng bản là mộ không có gì, nhưng có nhiều ai ? ngôi mộ được chôn theo nhiều  Tại sao lại chọn già công cụ, đồ trang sức. laøng ? Trong xã hội bắt đầu hình thành các tầng lớp khác nhau.  Dựa vào đâu để biết xã hội lúc bấy giờ có sự phân hoá giàu nghèo ?. 2.Xã hội có gì đổi mới ?. -Hình thaønh caùc laøng baûn (chieàng, chaï). -Nhiều làng bản hợp nhau thành bộ laïc. -Chế độ phụ hệ thay thế dần chế độ maãu heä.. -Đứng đầu làng bản là già làng. -Xã hội có sự phân hoá giàu nghèo.. c.Hoạt động 3: Bước phát triển mới về xã hội được nảy sinh như thế nào? -Cho HS đọc phần 3 trong 3.Bước phát triển mới về xã hội SGK, xem những công cụ được nảy sinh như thế nào? bằng đồng, so sánh với -Từ thế kỷ VIII đến thế kỷ I các công cụ đá trước đó. Tr.CN, nước ta đã hình thành  Thời kỳ văn hoá Đông -Các công cụ chủ yếu được chế tác những nền văn hoá phát triển cao Sơn, các công cụ chủ yếu bằng đá. (Ñoâng Sôn, Sa Huyønh, Oùc Eo) baèng nguyeân lieäu gì ?  Công cụ bằng đồng -Công cụ đồng sắc bén hơn, năng khác với công cụ bằng đá suất lao động tăng lên. nhö theá naøo ? -Ñoâng Sôn (Baéc Boä vaø Baéc Trung  Từ thế kỷ VII đến thế Bộ).

(30) kỷ I Tr.CN, nước ta hình -Sa Huỳnh (Quãng Ngãi) thành những nền văn hoá -Oùc Eo (An Giang) -Công cụ bằng đồng thay thế công lớn nào ? cụ bằng đồ đá. -GV: Ñoâng Sôn laø moät vùng đất ven sông Mã thuộc Thanh Hoá, nơi phát hiện hàng loạt đồ đồng tiêu biểu cho một -Cuộc sống của con người ổn định. giai đoạn phát triển cao của người nguyên thuỷ -Vũ khí, lưỡi cày, lưỡi rìu, lưỡi thời đó, dùng để gọi giáo, mũi tên… bằng đồng chung nền văn hoá đồng -Công cụ bằng đồng thay thế công thau ở Bắc Việt Nam cụ bằng đá. nước ta.  Các nhà khảo cổ đã tìm thấy những công cụ gì ?  Theo em, những công cuï naøo goùp phaàn taïo neân bước chuyển biến trong xaõ hoäi ? C.Kết luận toàn bài: Trên cơ sở những phát minh lớn trong kinh tế, quan hệ xã hội có nhiều chuyển biến, tạo điều kiện hình thành những khu vực văn hoá lớn: Oùc Eo, Sa Huỳnh và đặc biệt là văn hoá Đông Sơn ở những vùng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ mà cư dân được gọi chung là người Lạc Việt. 4. Cuûng coá: - Những nét mới về tình hình kinh tế, xã hội của cư dân Lạc Việt ? - Cho biết các công cụ sản xuất của nền văn hoá Đông Sơn có đặc điểm gì mới ? 5. Daën doø: - Học bài kỹ, làm bài tập trong sách thực hành. - Xem trước bài “Nước Văn Lang”. Ns: Nd:. Tieát : Tuần:.

(31) Baøi 12: NƯỚC VĂN LANG I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức : HS cần nắm được: - Những nét cơ bản về điều kiện hình thành nhà nước Văn Lang. - Nhà nước Văn Lang là nhà nước đầu tiên trong lịch sử nước nhà, tuy còn sơ khai, nhưng đó là một tổ chức quản lý đất nước vững bền, đánh dấu giai đoạn mở đầu thời kỳ dựng nước. 2. Về tư tưởng, tình cảm: Bồi dưỡng cho HS lòng tự hào dân tộc, tình cảm cộng đồng. 3. Về kỹ năng: Bồi dưỡng kỹ năng vẽ sơ đồ một tổ chức quản lý. 4. Troïng taâm: - Nhà nước Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh nào ? - Nhà nước Văn Lang thành lập. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Bản đồ (chủ yếu phần Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ) - Tranh aûnh hay hieän vaät phuïc cheá. - Sơ đồ tổ chức nhà nước thời Hùng Vương. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Những nét mới về tình hình kinh tế, xã hội của cư dân Lạc Việt ? - Cho biết các công cụ sản xuất của nền văn hoá Đông Sơn có đặc điểm gì mới ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Những chuyển biến lớn trong sản xuất và trong xã hội đã dẫn đến sự kiện có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với người dân Việt cổ – sự ra đời của nhà nước Văn Lang, mở đầu cho một thời đại mới của dân tộc. B. Nội dung giảng bài mới : a.Hoạt động 1: Nhà nước Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh nào ? -Gọi HS đọc mục 1 trong 1.Nhà nước Văn Lang ra đời trong SGK vaø ñaët caâu hoûi: hoàn cảnh nào ?  Vào khoảng cuối thế -Hình thành những bộ lạc lớn. -Các bộ lạc lớn được hình thành. kỷ VIII đầu thế kỷ VII -Sản xuất phát triển. Tr.CN, ở đồng bằng Bắc -Mâu thuẫn giàu nghèo đã nảy -Sản xuất phát triển, cuộc sống định Bộ và Bắc Trung Bộ đã sinh. cö. có thay đổi gì lớn? -Noâng nghieäp gaëp khoù khaên. -Nói lên sự cố gắng cuả nhân dân -Mâu thuẫn giàu nghèo nảy sinh.  Truyeän Sôn Tinh, trong vieäc choáng luõ luït, baûo veä Thuỷ Tinh nói lên hoạt sản xuất nông nghiệp. -Nhu caàu trò thuyû, baûo veä muøa maøng. động gì của nhân dân ta -Các bộ lạc, chiềng, chạ đã liên hồi đó ? kết với nhau và bầu ra người có -Giải quyết xung đột giữa các bộ lạc  Để chống lại sự khắc uy tín để tập hợp nhân dân các bộ Lạc Việt. nghieät cuûa thieân nhieân, laïc choáng luõ luït, baûo veä muøa người Việt cổ lúc đó đã màng và cuộc sống .  Nhà nước Văn Lang ra đời. laøm gì ? -GV: Sự xung đột xảy ra giữa các bộ lạc Lạc Việt -Bảo vệ sản xuất, bộ lạc (truyền và giữa bộ lạc Lạc Việt thuyết Thánh Gióng) với các tộc người khác Vuõ khí.  Vũ khí được làm ra.

(32) nhaèm muïc ñích gì ? b.Hoạt động 2: Nhà nước Văn Lang thành lập -GV: Theo truyền thuyết ở khu vực sông Hồng, sông Maõ, soâng Caû coù 15 boä laïc sinh soáng. Moãi boä laïc chieám moät vuøng coù thuû lónh đứng đầu. -Boä laïc Vaên Lang maïnh nhaát  Trong 15 boä laïc, boä laïc vaø giaøu nhaát (Vieät Trì, Phuù naøo maïnh nhaát? Taïi sao? Thọ), nghề đúc đồng phát ttiển sơm, dân cư đông đúc. -Hợp nhất 15 bộ lạc lại, đặt tên  Dựa vào thế mạnh của nước là Văn Lang, lên làm vua mình, thủ lĩnh Văn Lang đã lấy hiệu là Hùng Vương. laøm gì? -Khoảng thế kỷ VII Tr.CN, do vua Hùng Vương đứng đầu,  Nhà nước Văn Lang ra đóng đô ở Bạch Hạc (Việt Trì – đời vào thời gian nào? Ai Phú Thọ) đứng đầu? Đóng đô ở đâu? -GV: giải thích về từ “Huøng Vöông”Huønglaø maïnh, Vöông laø vua.  Sự tích Aâu Cơ – Lạc Long Quaân noùi leân ñieàu gì ?  Sau khi nhà nước Văn Lang ra đời, Hùng Vương tổ chức nhà nước như thế naøo ?  Nhà nước Văn Lang coøn ñôn giaûn nhö theá naøo ?  Ai là người giải quyết moïi vieäc ?. 2.Nhà nước Văn Lang thành lập. -Vào khoảng thế kỷ VII Tr.CN thủ lĩnh Văn Lang đã hợp nhất các bộ lạc, tự xưng là Hùng Vương. -Đóng đô ở Bạch Hạc (Việt Trì – Phú Thọ), đặt tên nước là Văn Lang.. -Phaûn aùnh quaù trình hình thaønh của nhà nước Văn Lang với ý nghĩa đại diện cho cả cộng đồng các dân tộc trên đất nước ta. -HS đọc từng đoạn trong 3.Nhà nước Văn Lang được tổ chức như thế SGK rồi phân tích sơ đồ. nào ? -Chia nước ra 15 bộ. -Chưa có quân đội và -Đứng đầu nhà nước là Vua, dưới là Lạc Hầu, luaät phaùp. Lạc Tướng. -Đứng đầu bộ là Lạc Tướng. -Tuỳ theo việc lớn hay -Đứng đầu chiềng, chạ là Bồ Chính. nhỏ đều có người giải Chưa có luật pháp và quân đội Nhà nước đơn quyết khác nhau, người giản. coù quyeàn cao nhaát laø Huøng Vöông.. -GV: dựa theo truyện Thánh Gióng để minh hoạ.. SƠ ĐỒ NHAØ NƯỚC VĂN LANG Huøng Vöông Lạc hầu – Lạc tướng (Trung öông).

(33) Lạc tướng (boä). Lạc tướng (boä). Boà chính (chieàng, chaï). Boà chính (chieàng, chaï). Boà chính (chieàng, chaï). C.Kết luận toàn bài: Ở thế kỷ VII TrCN, trên vùng đất Bắc Bộ và Bắc Trung bộ đã hình thành một quốc gia của người Việt - nước Văn Lang. Nhà nước do Vua Hùng (Hùng Vương đứng đầu), có tổ chức từ trên xuống dưới, lấy làng, chạ làm cơ sở. 4. Cuûng coá: - Nêu những lý do ra đời của nhà nước Văn Lang. - Nhà nước Văn Lang được thành lập và được tổ chức như thế nào ? - Em có nhận xét gì về tổ chức của nhà nước đầu tiên này ? 5. Daën doø: - Học bài kỹ, làm bài tập trong sách thực hành. - Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước Văn Lang. - Xem trước bài “Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang. DANH NGOÂN:. Các vua Hùng đã có công dựng nước Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước.. Hoà Chí Minh. Ns: Nd:. Tieát : Tuần:. Bài 13: ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT VAØ TINH THẦN CỦA CƯ DAN VĂN LANG I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1.Kiến thức: Làm cho HS hiểu thời Văn Lang, người dân Việt Nam đã xây dựng được cho mình một cuộc sống vật chất và tinh thần riêng, vừa đầy đủ, vừa phong phú tuy còn sơ khai..

(34) 2. Về tư tưởng, tình cảm: bước đầu giáo dục lòng yêu nước và ý thức về văn hoá dân tộc. 3. Về kỹ năng: rèn luyện thêm những kỹ năng liên hệ thực tế, quan sát hình ảnh và nhận xét. 4. Trọng tâm: nông nghiệp và các nghề thủ công phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang có gì mới ? II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Tranh ảnh: lưỡi cày, trống đồng và hoa văn trang trí trên mặt trống đồng. - Một số câu chuyện cổ tích về thời Hùng Vương. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Nêu những lý do ra đời của nhà nước Văn Lang. - Nhà nước Văn Lang được thành lập và được tổ chức như thế nào ? - Em có nhận xét gì về tổ chức của nhà nước đầu tiên này ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Nhà nước Văn Lang hình thành trên cơ sở kinh tế – xã hội phát triển, trên một địa bàn rộng lớn với 15 bộ lạc. Tìm hiểu đời sống của người dân Văn Lang để hiểu rõ hơn về cội nguoàn daân toäc. B. Nội dung giảng bài mới : a. Hoạt động 1: Nông nghiệp và các nghề thủ công: -GV: Vaên Lang laø moät 1.Noâng nghieäp vaø caùc ngheà thuû coâng: nước nông nghiệp, tuỳ a. Noâng nghieäp: theo đất đai mà họ có caùch gieo caáy treân ruoäng hay trên nương rẫy của -Công cụ xới đất của họ mình. là các lưỡi cày bằng  Người Văn Lang xới đồng. đất để gieo, cấy bằng -Biết trồng trọt và chăn -Trồng lúa, khoai, đậu, cà, bầu, bí… coâng cuï gì ? nuoâi. -Troàng daâu, chaên taèm.  Trong noâng nghieäp, cö -Đánh cá, nuôi gia súc. daân Vaên Lang bieát laøm những nghề gì? -Lúa là cây lương thực b. Ngheà thuû coâng :  Trong noâng nghieäp, caây chính. -Làm đồ gốm, dệt vải, lụa, xây nhà, đóng thuyền… nào là cây lương thực chính? -Khoai, đậu, cà, bầu, bí… phát triển  Hoï coøn troàng theâm -Troàng daâu, chaên taèm. những cây gì? Chăn nuôi -Làm gốm, dệt vải, lụa, -Nghề luyện kim được chuyên môn hoá. gì ? xây nhà, đóng thuyền.  Cư dân Văn Lang đã -Nghề luyện kim được -Biết rèn sắt. biết làm những nghề thủ chuyên môn hoá cao. coâng gì ?  Qua hình 36, 37, 38 em -Làm được lưỡi cày đồng, nhận thấy nghề thủ công trống đồng, vũ khí, thạp nào phát triển nhất thời đồng, rèn sắt. bấy giờ ?  Bieåu hieän naøo cho thaáy -Noù taïo ra coâng cuï saûn nghề luyện kim được xuất cho các nghề khác. chuyên môn hoá cao ? -Chứng tỏ đây là thời kỳ  Nghề luyện kim ra đời đồ đồng và nghề luyện coù yù nghóa gì ? kim raát phaùt trieån..

(35)  Vieäc tìm thaáy troáng -Hoï coù cuoäc soáng vaên đồng ở nhiều nơi trên đất hoá đồng nhất. nước ta và ở cả nước ngoài đã thể hiện điều gì b. Hoạt động 2: Đời sống vật chất của cư dân Văn Lang ra sao ?  Những nội dung cơ bản -Ở, đi lại, ăn uống, mặc. 2.Đời sống vật chất của cư dân Văn Lang của đời sống vật chất là ra sao ? gì ? -Nhà sàn làm bằng gỗ, tre, -Về ở: nhà sàn mái cong và mái tròn.  Người dân Văn Lang ở nứa, lá… nhö theá naøo ? -Chống thú dữ, tránh ẩm  Tại sao người dân Văn thấp. -Ñi laïi: chuû yeáu baèng thuyeàn Lang lại ở nhà sàn ?  Hoï ñi laïi chuû yeáu baèng -Chuû yeáu baèng thuyeàn. -Veà aên: côm, rau, thòt, caù… phöông tieän gì ?  Thức ăn chủ yếu của -Cơm nếp, cơm tẻ, rau, cà, -Về mặc: nam đóng khố, nữ mặc váy. người Văn Lang là gì ? thòt, caù.  Người Văn Lang mặc -Đàn ông đóng khố, đàn bà những gì? maëc vaùy.  Tại sao nhân dân lại -Thời tiết nóng nực, ẩm cởi trần, đóng khố, mặc thấp, phải lao động trên vaùy ? đồng ruộng. c. Hoạt động 3: Đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang có gì mới ?  Xã hội Văn Lang chia -Quý tộc:có thế lực, giàu 3.Đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang thành mấy tầng lớp ? Địa có trong xã hội. có gì mới ? vị của mỗi tầng lớp trong -Nông dân tự do:lực lượng xaõ hoäi ra sao ? chuû yeáu nuoâi soáng xaõ hoäi. -Noâ tì: haàu haï quyù toäc. -Tổ chức lễ hội, vui chơi: +Nhaûy muùa, haùt ca…  Sau những ngày lao -Tổ chức lễ hội, vui chơi, +Đua thuyền, giã gạo… động mệt nhọc, cư dân ca hát, nhảy múa, đua Văn Lang đã làm gì ? thuyeàn.  Nhạc cụ điển hình của -Trống đồng, chiêng, cö daân Vaên Lang laø gì ? kheøn. -Tín ngưỡng:  Ngaøy Teát chuùng ta +Thờ cúng các lực lượng tự nhiên. thường làm bánh gì ? -Bánh chưng, bánh giầy +Chôn người chết cùng công cụ, đồ trang Điều đó nói lên điều gì ? tượng trưng cho ý nghĩa sức.  Người Văn Lang đã có mặt đất và bầu trời. -Coù khieáu thaåm myõ cao. tín ngưỡng gì ? -Thờ cúng các lực lượng Tạo nên tình cảm cộng đồng sâu sắc.  Cho biết phong tục của tự nhiên: Mặt trời, Mặt người dân? trăng, đất, nước… chôn  Hãy cho biết những người chết. điểm mới trong đời sống tinh thaàn cuûa cö daân Vaên -Xaõ hoäi chia thaønh nhieàu Lang ? tầng lớp. -Biết tổ chức lễ hội. -Coù khieáu thaåm myõ cao. C. Kết luận toàn bài: Những đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang đã tạo nên quốc gia đầu tiên trong lịch sử dân tộc và từ đó tạo nên ý thức cội nguồn, sẽ là cơ sở của các cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc sau này..

(36) 4. Cuûng coá: - Điểm lại những nét chính trong đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang qua nơi ở, ăn mặc, phong tục, lễ hội, tín ngưỡng. - Em hãy mô tả trống đồng thời kỳ Văn Lang. - Những yếu tố tạo nên tình cảm cộng đồng của cư dân Văn Lang ? 5. Daën doø: - Học bài kỹ, làm bài tập trong sách thực hành. - Xem trườc bài “Nước Aâu Lạc”.

(37) Ns: Nd:. Tieát : Tuần:. Baøi 14: NƯỚC ÂU LẠC I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: cho HS thấy được tinh thần đấu tranh bảo vệ đất nước của nhân dân ta ngay từ buổi đầu dựng nước, hiểu được bước tiến mới trong xây dựng đất nước dưới thời An Dương Vương. 2. Về tư tưởng, tình cảm: giáo dục lòng yêu nước và ý thức cảnh giác đối với kẻ thù. 3. Về kỹ năng: bồi dưỡng kỹ năng nhận xét, so sánh bước đầu tìm hiểu về bài học lịch sử. 4. Troïng taâm: - Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tần đã diễn ra như thế nào ? - Nước Aâu Lạc ra đời . II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Bản đồ nước Văn Lang – Aâu Lạc, lược đồ các cuộc kháng chiến. - Tranh ảnh, sơ đồ thành Cổ Loa. - Moät soá caâu chuyeän coå tích: Noû thaàn, Mò Chaâu – Troïng Thuyû. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Điểm lại những nét chính trong đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang qua nơi ở, ăn mặc, phong tục, lễ hội, tín ngưỡng. - Em hãy mô tả trống đồng thời kỳ Văn Lang. - Những yếu tố tạo nên tình cảm cộng đồng của cư dân Văn Lang ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Từ thế kỷ IV – III TrCN, cư dân Văn Lang có cuộc sống yên bình, nhưng đây cũng là thời kỳ chiến quốc (các nước đánh chiếm lẫn nhau), kết quả là nhà Tần thành lập (221 TrCN) và tiếp tục bành trướng thế lực xuống phương Nam. Trong hoàn cảnh đó, nước Aâu Lạc ra đời. B. Noäi dung baøi giaûng: a. Hoạt động 1: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tần đã diễn ra như thế nào ? -GV: giới thiệu địa bàn 1.Cuoäc khaùng chieán choáng quaân xaâm sinh sống của người Tây lược Tần đã diễn ra như thế nào ? Aâu (Aâu Vieät vaø Laïc Vieät) +Tây Aâu: sinh sống ở vuøng nuùi phía Baéc Vaên Lang. +Laïc Vieät: vuøng trung du và đồng bằng sông Hồng vaø soâng Maõ. -Vua không lo sửa sang võ -Năm 218 TrCN, nhà Tần xâm lược  Tình hình nước Văn bị, ham ăn uống, vui chơi. phương Nam. Lang cuoái theá kyû III TrCN Luït loäi xaûy ra. nhö theá naøo ? -Đời sống của nhân dân gặp nhieàu khoù khaên.  Đời sống của nhân dân -Chiếm phía Bắc Văn Lang, nhö theá naøo ? nơi người Lạc Việt và Tây  Naêm 218 TrCN quaân Aâu sinh soáng. Tần đánh xuống phương -Lập thêm quận, huyện mới, -Người Tây Aâu và Lạc Việt đoàn kết lại Nam đã chiếm được bành trướng lãnh thổ. choáng quaân Taàn. những nơi nào ? -Người Aâu Lạc và Tây Aâu có  Tại sao nhà Tần có ý đồ quan hệ gần gũi với nhau lâu -Ban ngày trốn vào rừng, ban đêm xông.

(38) xâm lược nước ta ?  Mối quan hệ của người Aâu Laïc vaø Taây Aâu nhö theá naøo ?  Khi quân Tần xâm lược lãnh thổ của người Lạc Việt và người Tây Aâu, họ đã làm gì ?. đời. -Họ đứng lên kháng chiến. -Thuû lónh Taây Aâu bò gieát, nhưng họ không chịu đầu hàng tiếp tục chiến đấu. -Người Việt trốn vào rừng để kháng chiến, ban ngày ở yên, ban đêm tiến ra đánh quân Taàn. Baàu Thuïc Phaùn laøm thuû  Họ đã chiến đấu như lĩnh chống quân Tần. theá naøo ?. ra đánh quân Tần. -Cử Thục Phán làm tổng chỉ huy.. -Sau 6 naêm, quaân Taàn phaûi ruùt quaân veà nước.. -Không có lương thực, tinh thần hoang mang, đóng binh ở đất vô dụng, tiến không  Chiến thuật đánh của được, thoái không xong. hoï nhö theá naøo ? du kích -6 năm sau đánh thắng quân  Vì sao cuối cùng quân Tần, giết được Hiệu uý Đồ Taàn phaûi boû moäng xaâm Thö, quaân Taàn baõi binh. lược ? -Tinh thần đoàn kết, mưu trí. -Lãnh đạo tài tình của Thục Phaùn  Kết quả cuộc chiến đấu nhö theá naøo ?  Nguyeân nhaân thaéng lợi ?  Tinh thần chiến đấu của người Tây Aâu và Lạc Việt nhö theá naøo? b. Hoạt động 2: Nước Aâu Lạc ra đời:  Trong cuoäc khaùng -Thuïc Phaùn. chieán choáng quaân Taàn, ai là người có công lớn nhất ? -Năm 207 TrCN đã buộc  Kháng chiến kết thúc, vua Hùng nhường ngôi Thục Phán đã làm gì ? cho mình. -GV giaûi thích: vieäc Vua Hùng nhường ngôi cho Thuïc Phaùn laø ñieàu taát yeáu ? -Hợp nhất Tây Aâu và  Sau khi lên làm vua, Lạc Việt, lập ra nước Aâu Thục Phán đã làm gì ? Laïc. -Thuïc Phaùn leân ngoâi xöng laø An Döông  Hoàn cảnh ra đời của Vương. nước Aâu Lạc ? -Sau khi đánh thắng  An Döông Vöông choïn quaân Taàn.. 2.Nước Aâu Lạc ra đời:. -Năm 207 TrCN, Thục Phán lập ra nước Aâu Laïc.. -Thuïc Phaùn leân ngoâi vua, xöng laø An Döông Vương, đóng đô ở Phong Khê (Cổ Loa, Đông Anh, Haø Noäi).

(39) nơi lập kinh đô ở đâu ?  Tại sao lại chọn Phong -Chọn Phong Khê làm -Bộ máy nhà nước được tổ chức chặt chẽ, Vua Khê để đóng đô ? nơi đóng đô (Cổ Loa, có quyền hành cao hơn trước. Ñoâng Anh, Haø Noäi) -Là trung tâm lớn của  Tổ chức của nhà nước đất nước, dân cư đông Aâu Lạc như thế nào ? đúc, gần các con sông Nhận xét về bô máy nhà lớn, thuận lợi cho việc đi nước này ? laïi … -GV: giải thích sơ đồ bộ -Giống như bộ máy nhà máy nhà nước Aâu Lạc. nước Văn Lang nhưng quyeàn haønh cuûa nhaø nước cao hơn và chặt chẽ hôn. c. Hoạt động 3: Đất nước thời Aâu Lạc có gì thay đổi ?  Đất nước cuối thời -Nông nghiệp: 3.Đất nước thời Aâu Lạc có gì thay đổi ? Hùng Vương, đầu thời kỳ +Lưỡi cày đồng được a.Nông nghiệp: An Döông Vöông coù duøng phoå bieán hôn. -Lưỡi cày đồng được dùng phổ biến. những biến đổi gì ? +Lúa gạo, khoai, đậu, -Trồng trọt, chăn nuôi, đánh cá, săn bắn phát rau… nhieàu hôn. trieån. +Chăn nuôi, đánh cá, b.Thuû coâng nghieäp: saên baén phaùt trieån. -Làm đồ gốm, dệt, đồ trang sức… tiến bộ. -Thuû coâng nghieäp: +Đồ gốm, dệt, đồ trang -Xây dựng, luyện kim phát triển. sức. +Xây dựng, luyện kim.  Tại sao có sự tiến bộ -Do nghề luyện kim phát naøy ? trieån, coâng cuï saûn xuaát coù nhieàu tieán boä, naêng suất lao động tăng. Nông nghieäp duøng caøy thay cho noâng nghieäp duøng cuoác. C.Kết luận toàn bài : Với cuộc kháng chiến anh dũng, lâu dài, người Tây Aâu và người Lạc Việt đã đánh bại quân xâm lược Tần, tạo điều kiện cho sự hình thành của nước Aâu Lạc. Aâu Lạc là sự tiếp nối của Văn Lang với một số điểm đổi mới (kinh đô mới, xây thành, phát triển lực lượng quân sự) do hoàn cảnh đặt ra, tiến thêm một bước với việc xây dựgn thành Cổ Loa. 4. Cuûng coá: - Cuộc kháng chiến của nhân dân Tây Aâu – Lạc Việt chống quân xâm lược Tần đã diễn ra như thế naøo? - Nhà nước Aâu Lạc được thành lập trong hoàn cảnh nào ? 5. Daën doø: - Học bài kỹ, làm bài tập trong sách thực hành. Vẽ lại sơ đồ bộ máy nhà nước Aâu Lạc.. Ns: Nd: Baøi 15:. Tieát : Tuần:. NƯỚC ÂU LẠC (Tieáp theo).

(40) I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: Giúp HS hiểu thành Cổ Loa là một công trình phòng ngự kiên cố của nước Aâu Lạc. Qua đó, làm cho HS hiểu cách đây hơn 2 nghìn năm, tổ tiên ta đã bước vào ngưỡng cửa của thế giới văn minh, với việc đã biết sử dụng đồ đồng, biết làm đồ gốm và biết sử dụng vật liệu thô sơ nhất (đất) để xây dựng nên một công trình phòng thủ rất kiên cố và độc đáo. 2. Về tư tưởng, tình cảm: - Giáo dục lòng tự hào, tự tôn dân tộc (dân tộc ta là một dân tộc ngay từ buổi đầu dựng nước đã thể hieän roõ laø moät daân toäc thoâng minh, quaû caûm..) - Giaùo duïc tinh thaàn caûnh giaùc baûo veä Toå quoác (qua chuyeän Mò Chaâu – Troïng Thuyû). 3. Về kỹ năng: bước đầu làm quen phương pháp phân tích sơ đồ và phương pháp đọc bản đồ lịch sử. 4. Troïng taâm: - Thành Cổ Loa và lực lượng quốc phòng. - Nhà nước Aâu Lạc sụp đổ trong hoàn cảnh nào ? II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Sơ đồ khu thành Cổ Loa. - Aûnh: đền thờ An Dương Vương tại thành Cổ Loa (Hà Nội) - Bản đồ “Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Triệu Đà thời An Dương Vương” III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Cuộc kháng chiến của nhân dân Tây Aâu – Lạc Việt chống quân xâm lược Tần đã diễn ra như thế naøo? - Nhà nước Aâu Lạc được thành lập trong hoàn cảnh nào ? 3. Giảng bài mới A. Giới thiệu bài: Các em đã từng biết câu chuyện “chiếc nỏ thần”, cho đến nay mọi người đều biết câu chuyện không chỉ đơn thuần là một chuyện dã sử, bởi vì ta tước bỏ đi những yếu tố hoang đường thì một sự thực lịch sẽ hiện ra, bằng chứng là di tích thành Cổ Loa hãy còn kia. Vậy sự thực ra sao chuùng ta seõ cuøng nhau laøm saùng toû trong tieát hoïc tieáp theo naøy. B. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Thành Cổ Loa và lực lượng quốc phòng:  Sau khi đánh tan quân -Làm vua, xưng vương. 1.Thành Cổ Loa và lực lượng quốc phòng: Tần, Thục Phán đã làm -Đặt tên nước, chọn nơi a.Thành Cổ Loa: gì? An Dương Vương đã xây dựng kinh đô. -Coù 3 voøng kheùp kín, daøi hôn 16km. xây dựng kinh đô ở đâu? -Xây dựng ở Phong Khê Coå Loa thaønh. -Chiều cao của thành từ 5-10m, chân thành  An Dương Vương và -Thành rộng hơn nghìn rộng từ 10-20m nhân dân ta đã xây dựng trượng như hình trôn ốc. -Bên ngoài có hào sâu bao quanh và ăn thành Cổ Loa như thế nào -Có 3 vòng khép kín, chu thông với nhau. ? vi 16.000m, chiều cao từ  Thaønh Coå Loa kieân coá 5 -10m, chaân thaønh roäng Thaønh Coå Loa laø moät coâng trình saùng taïo và lợi hại như thế nào ? từ 10-20m, có hào bao độc đáo của nhân dân Aâu Lạc.  Theo truyền thuyết Nỏ quanh rộng từ 10-30m, thần, thành Cổ Loa được các hào thông nhau với xây dựng trong thời gian một đầm lớn. bao nhieâu naêm? (18 naêm)  Quá trình xây dựng -Xây rồi lại đổ nhiều lần, dieãn ra nhö theá naøo ? sau khi coù thaàn Kim quy (rùa vàng) giúp sức, vua b.Lực lượng quốc phòng: -Coù boä binh vaø thuyû binh.  Em có nhận xét gì về mới xây xong..

(41) việc xây dựng công trình thaønh Coå Loa vaøo theá kyû III – II TrCN ở nước Aâu Laïc ?  Vì sao người ta gọi thaønh Coå Loa laø moät quaân thaønh ?  Hãy nêu những điểm gioáng nhau, khaùc nhau của nhà nước Văn Lang vaø Aâu Laïc ? -Gvphaân tích theâm: Aâu Lạc có thành Cổ Loa vừa laø kinh ñoâ, tring taâm chính trị, kinh tế, vừa là công trình quân sự bảo vệ an ninh quoác gia. Vua coù quyền lực hơn.. -Laø moät coâng trình saùng tạo to lớn của nhân dân -Được trang bị vũ khí bằng đồng (giáo, rìu, Aâu Laïc, moät di vaät hieám dao gaêm, noû) hoi của tổ tiên đã tồn tại hôn hai nghìn naêm coøn để lại ngày nay. -Có một lực lượng quân đội lớn, gồm bộ binh và thuỷ binh, được trang bị vũ khí bằng đồng. -Giống nhau: tổ chức bộ máy nhà nước -Khaùc nhau: +Văn Lang: Kinh đô ở vuøng trung du (Baïch Haïc, Phuù Thoï) +Aâu Lạc: kinh đô ở đồng baèng (Coå Loa, Haø Noäi). b.Hoạt động 2: Nhà nước Aâu Lạc sụp đổ trong hoàn cảnh nào ?  Trong thời gian An Dương -Năm 207TrCN, nhân lúc nhà Tần suy Vương xây dựng đất nước, ở yếu, Triệu Đà chiếm 3 quận lập thành Trung Quốc có gì đáng lưu ý ? nước Nam Việt.  Sau khi thành lập nước Nam -Đem quân xâm lược nước Aâu Lạc. Việt, Triệu Đà đã có âm mưu gì đối với nước Aâu Lạc ? -Aâu Lạc có vũ khí tốt cùng với tinh thần  Tại sao Triệu Đà nhiều lần dũng cảm của nhân dân. đem quân đánh Aâu Lạc nhưng đều thất bại ? -Xin hoà, dùng mưu kế để chia rẽ nước  Sau thaát baïi nhieàu laàn, Trieäu ta . Đà dùng mưu kế gì ? -Nhiều tướng giỏi như : Cao Lỗ, Nồi  Vieäc chia reõ noäi boä cuûa Trieäu Haàu phaûi boû veà queâ. Aâu Laïc rôi vaøo tay Đà có thực hiện được không ? giặc . Keát quaû ra sao? -Thiếu phòng thủ, do chủ quan, quá tự  Tại sao An Dương Vương thất tin vào lực lượng của mình nên đã mắc baïi nhanh choùng ? mưu kẻ thù, nội bộ không còn đoàn kết chống giặc đây là bài học chống ngoại xâm của lịch sử dân tộc. -Không thắng thì dùng mưu kế để chia rẽ nội bộ, tìm hiểu sức mạnh của Aâu  Theo em, truyeän Troïng Thuyû- Laïc. Mî Chaâu noùi leân ñieàu gì ? -Phải cảnh giác trước kẻ thù, tin tưởng vào trung thần, dựa vào dân để đánh  Thaát baïi cuûa An Döông Vöông giaëc. đã để lại cho đời sau bài học gì ? -GV: nhaän xeùt veà An Döông Vöông:. 2.Nhà nước Aâu Lạc sụp đổ trong hoàn caûnh naøo ? -Naêm 207TrCN, nhaân luùc nhaø Taàn suy yeáu, Triệu Đà chiếm 3 quaän phía Nam, laäp ra nước Nam Việt. -Triệu Đà đem quân xâm lược Aâu Lạc, nhöng thaát baïi. -Triệu Đà giả vờ xin hoà để dùng mưu kế chia rẽ nội bộ nước ta. -Naêm 179TrCN, An Döông Vöông thieáu phoøng thuû neân thaát baïi  Aâu Laïc rôi vaøo aùch thoáng trò cuûanhaø Trieäu..

(42) +Có công dựng nước. +Coù toäi do maát caûnh giaùc. C.Kết luận toàn bài: Với cuộc kháng chiến anh dũng, lâu dài, người Việt Nam đã đánh bại quân xâm lược Tần, tạo điều kiện cho sự hình thành của nước Aâu Lạc. Đất nước tiến thêm một bước với thành Cổ Loa đồ sộ. Do chủ quan, An Dương Vương đã mắc mưu địch nên để “cơ đồ đắm biển sâu”, đất nước rơi vào thời kỳ đen tối kéo dài hơn 1000 năm. 4. Cuûng coá: - Thành Cổ Loa được xây dựng thế nào ? Lực lượng quốc phòng được tổ chức ra sao? - Nhà nước Aâu Lạc sụp đổ trong hoàn cảnh nào ? - Nêu nguyên nhân thất bại của An Dương Vương trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Triệu Đà? 5. Daën doø: - Học bài kỹ, làm bài tập trong sách thực hành. - Xem trước và chuẩn bị bài ôn tập chương I và chương II. Ns: Nd:. Tieát : Tuần:. Baøi 16: OÂN TAÄP CHÖÔNG I VAØ II I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: Giúp HS nhớ lại và khắc sâu: - Những dấu hiệu chứng tỏ trên mảnh đất Việt Nam hiện nay, từ xa xưa đã có người Việt cổ sinh soáng. - Xã hội nguyên thuỷ Việt Nam trải qua những giai đoạn nào ? - Những nét nổi bật của thời kỳ dựng nước và giữ nước đầu tiên của dân tộc ta. 2. Về tư tưởng: dân tộc Việt Nam là người chủ tự nhiên và muôn thuở của nước Việt Nam 3. Về kỹ năng: Thời kỳ lịch sử từ khi xuất hiện những người đầu tiên trên đất nước ta đến thời dựng nước Văn Lang – Aâu Lạc. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Lược đồ “Một số di tích khảo cổ Việt Nam” - Tranh ảnh các công cụ, các công trình nghệ thuật tiêu biểu cho từng giai đoạn từng thời kỳ. Moät soá caâu chuyeän coå, caâu ca dao veà nguoàn goác daân toäc, phong tuïc taäp quaùn. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Thành Cổ Loa được xây dựng thế nào ? Lực lượng quốc phòng được tổ chức ra sao? - Nhà nước Aâu Lạc sụp đổ trong hoàn cảnh nào ? - Nêu nguyên nhân thất bại của An Dương Vương trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Triệu Đà? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài : Chúng ta vừa học xong thời kỳ lịch sử từ khi xuất hiện những người đầu tiên trên đất nước ta đến thời dựng nước Văn Lang – Aâu Lạc. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta ôn tập các kiến thức ở chương I và II B. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Dấu tích của sự xuất hiện những người đầu tiên trên đất nước ta? Thời gian? Địa ñieåm? Daáu tích Thời gian Ñòa ñieåm Những chiếc răng của người tối Cách đây 30-40 vạn Ơû các hang Thẩm Khuyên, Thẩm Hai coå naêm. (Laïng Sôn).

(43) Nhiều công cụ đá ghè đẽo thô Cách đây 30-40 vạn Núi Đọ, Quan Yên (Thanh Hoá), Xuân sơ, nhiều mảnh đá ghè mỏng… ở năm Lộc (Đồng Nai) nhieàu choã b. Hoạt động 2: Xã hội nguyên thuỷ trải qua những giai đoạn nào ? Giai đoạn Giai đoạn đầu Giai đoạn phát triển Coâng cuï Những chiếc rìu bằng hòn cuội, được Công cụ đá được mài ở lưỡi như rìu ngắn, ghè đẽo thô sơ, có hình thù rõ ràng. rìu có vai. Ngoài ra họ vân4 dùng rìu đá cuoäi, moät soá coâng cuï baèng xöông, baèng sừng. Thời gian Vào khoảng 3-2 vạn năm trước đây. Từ 10.000 năm đến 4.000 năm cách đây. Ñòa ñieåm Ơû mái đá Ngườm (Thái Nguyên), Sơn Vi Hoà Bình, Bắc Sơn (Lạng Sơn), Quỳnh (Phuù Thoï), Lai Chaâu, Sôn La, Baéc Vaên(Ngheä An), Haï Long(Quaûng Ninh), Giang, Thanh Hoá, Nghệ An… Baøu Troù(Quaûng Bình) Câu 3: Những điều kiện dẫn tới sự ra đời của nhà nước Văn Lang – Aâu Lạc - Vuøng cö truù - Cơ sở kinh tế phát triển: công cụ được cải tiến, có sự phân công lao động. - Các quan hệ xã hội: hình thành các bộ lạc, các chiềng chạ, sự phân hoá giàu nghèo… - Nhu cầu bảo vệ sản xuất (thuỷ lợi) và bảo bệ vùng cư trú (chống ngoại xâm) Câu 4: Những công trình văn hoá tiêu biểu thời Văn Lang – Aâu Lạc - Trống đồng - Thaønh Coå Loa C. Kết luận toàn bài: Tóm lại, thời Văn Lang – Aâu Lạc đã để lại cho chúng ta: - Toå quoác - Thuaät luyeän kim - Nông nghiệp lúa nước. - Phong tuïc taäp quaùn rieâng. - Bài học đầu tiên về công cuộc giữ nước. 4.Cuûng coá: - Dấu tích của sự xuất hiện những người đầu tiên trên đất nước ta? Thời gian? Địa điểm? - Xã hội nguyên thuỷ Việt Nam trải qua những giai đoạn nào ? - Những điều kiện dẫn tới sự ra đời của nhà nước Văn Lang và nhà nước Aâu Lạc ? - Những công trình văn hoá tiêu biểu của thời Văn Lang – Aâu Lạc ? 5.Daën doø: - Học lại bài ở chương I và chương II - Chuaån bò thi HKI. CHƯƠNG III: THỜI BẮC THUỘC VAØ ĐẤU TRANH GIAØNH ĐỘC LẬP BAØI 17: CUỘC KHỞI NGHĨA HAI BAØ TRƯNG (NĂM 40 ) Tieát 21: I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: - Sau thất bại của An Dương Vương, đất nước ta bị phong kiến phương Bắc thống trị, sử cũ gọi là thời Bắc thuộc. Aùch thống trị tàn bạo của các thế lực phong kiến phương Bắc đối với nước ta là nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng..

(44) - Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng được toàn thể nhân dân ủng hộ nên đã nhanh chóng thành công. Aùch thống trị tàn bạo của phong kiến phương Bắc bị lật đổ, nước ta giành lại độc lập. 2. Về tư tưởng, tình cảm: - Giáo dục ý chí căm thù quân xâm lược, bước đầu xây dựng ý thức tự hào, tự tôn dân tộc - Lòng biết ơn Hai Bà Trưng và tự hào về truyền thống phụ nữ Việt Nam. 3. Veà kyõ naêng: - Biết tìm nguyên nhân và mục đích của một sự kiện lịch sử. - Bước đấu biết sử dụng kỹ năng cơ bản để vẽ và đọc bản đồ lịch sử. 4. Trọng tâm: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Bản đồ treo tường cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng. - Tranh ảnh về cuộc khởi nghĩa. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ - Dấu tích của sự xuất hiện những người đầu tiên trên đất nước ta? Thời gian? Địa điểm? - Xã hội nguyên thuỷ Việt Nam trải qua những giai đoạn nào ? - Những điều kiện dẫn tới sự ra đời của nhà nước Văn Lang và nhà nước Aâu Lạc ? - Những công trình văn hoá tiêu biểu của thời Văn Lang – Aâu Lạc ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Triệu Đà, An Dương Vương do chủ quan, thiếu phòng bị nên đã thất bại, từ đó đất nước ta bị phong kiến phương Bắc thống trị đô hộ. Chính sách cai trị tàn bạo của nhà Hán đã đẩy nhân dân ta đến những thử thách nghiêm trọng: đất nươc bị mất tên, dân tộc có nguy cơ bị mất bởi chính sách đồng hoá. Nhưng nhân dân ta quyết tâm không chịu sống trong cảnh nô lệ, đã liên tục nổi dậy, mở đầu là cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng năm 40. Đây là cuộc khởi nghĩa lớn tiêu biểu cho ý chí quật cường của dân tộc ta . B. Giaûng noäi dung baøi hoïc : a. Hoạt động 1: Nước Aâu Lạc từ thế kỷ II TrCN đến thế kỷ I có gì đổ thay ? Tình hình nước ta từ -Triệu Đà sáp nhập 1.Nước Aâu Lạc từ thế kỷ sau thất bại của An Aâu Lạc vào Nam II TrCN đến thế kỷ I có Dương Vương năm Việt, chia thành hai gì đổ thay ? 179 TrCN ? quận là Giao Chỉ và -Triệu Đà sáp nhập Aâu Cửu Chân. Laïc vaøo Nam Vieät vaø chia  Đến năm 111 TrCN thaønh 2 quaän: Giao Chæ vaø tình hình Aâu Laïc nhö Cửu Chân. theá naøo ? Nhaø Haùn ñoâ hoä. -Naêm 111 TrCN, nhaø Haùn  Nhà Hán đã tổ chức -Chia Aâu Lạc thành 3 chiếm Aâu Lạc và chia việc cai trị Aâu Lạc quận: Giao Chỉ, Cửu thành 3 quận: Giao Chỉ, nhö theá naøo ? Chân và Nhật Nam, Cửu Chân và Nhật Nam, gộp với 6 quận của gộp với 6 quận của Trung Trung Quoác thaønh Quoác thaønh Chaâu Giao.  Nhaø Haùn goäp Aâu Chaâu Giao.  Sơ đồ tổ chức cai trị Lạc với 6 quận của -Nhà Haùn muoán cuûa nhaø Haùn: Trung Quốc, lập thành chiếm đóng lâu dài và Thứ sử Chaâu Châu Giao nhằm mục xoá tên nước ta, biến Thaùi thuù ñích gì ? nước ta thành một bộ Quaän Ñoâ uyù phaän cuûa laõnh thoå  Em coù nhaän xeùt gì Trung Quoác. Lạc tướng về cách đặt quan lại -Nhà Hán chỉ mới cai Huyeän.

(45) cuûa nhaø Haùn ?  Nhaân daân Aâu Laïc bò nhaø Haùn boùc loät nhö theá naøo ?.  Nhà Hán đưa người Hán sang ở Châu Giao nhaè muïc ñích gì ?. trị đến cấp quận, còn huyeän xaõ buoäc phaûi để người Aâu Lạc trị daân nhö cuõ. -Chịu nhiều thứ thuế, coáng naïp naëng neà. -Đưa người Hán sang ở lẫn với dân ta, bắt nhaân daân ta phaûi theo phong tuïc Haùn. -Boïn quan laïi tham lam, taøn baïo. Đối xử rất tàn tệ, phải nộp nhiều loại thuế, lên rừng, xuống biển rất nguy hiểm đến tính mạng để tìm kiếm của quyù hieám ñem noäp coáng. -Nhằm mục đích đồng hoá nhân dân ta.. -Boùc loät nhaân daân ta baèng hình thức: nộp thuế và coáng naïp. -Baét nhaân daân theo phong tuïc Haùn.. b. Hoạt động 2: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ . -GV: giới thiệu tiểu sử -HS đọc trong SGK 2.Cuộc khởi nghĩa Hai Hai Baø Tröng. Baø Tröng buøng noå .  Nguyeân nhaân naøo daãn -Do chính saùch boùc loät a.Nguyeân nhaân: tới cuộc khởi nghĩa Hai tàn bạo của nhà Hán. -Do chính saùch boùc loät Baø Tröng? -Thi Sách bị Tô Định tàn bạo của nhà nước. gieát. -Thi Saùch bò Toâ Ñònh  Cuộc khởi nghĩa nổ ra -Năm 40 tại Hát Môn giết. vào năm nào? ở đâu? (Haø Taây) b.Dieãn bieán:  Với 4 câu thơ trong -Muøa xuaân naêm 40, Hai SGK, em hãy cho biết -Mục tiêu chủ yếu của Bà Trưng dựng cờ khởi mục tiêu của cuộc khởi cuộc khởi nghĩa là giành nghĩa ở Hát Môn (Hà nghóa ? lại độc lập cho dân tộc, Tây) sau đó là khôi phục lại -Nghĩa quân nhanh  Cuộc khởi nghĩa Hai sự nghiệp họ Hùng. choùng laøm chuû Meâ Bà Trưng diễn ra như -Hát Môn Mê Linh Cổ Linh, tiến đánh Cổ Loa, theá naøo? Loa Luy Laâu Luy Laâu. Toâ Ñònh  Lực lượng tham gia -Nhân dân các quận: hoảng sợ trốn về nước. cuộc khởi nghĩa gồm Giao Chỉ, Cửu Chân, c.Kết quả: cuộc khởi những người nào ? Nhật Nam và cả Hợp nghĩa thắng lợi hoàn Phoá. toàn.  Vieäc khaép nôi keùo veà -Aùch thoáng trò taøn baïo Mê Linh đã nói lên điều của nhà Hán khiến mọi gì ? người đều căm giận và noåi daäy.  Nguyên nhân thắng lợi -Sự lãnh đạo tài tình của của cuộc khởi nghĩa Hai Hai Bà Trưng..

(46) Baø Tröng ?. -Sự ủng hộ của nhân daân.  Kết quả và ý nghĩa -Khôi phục độc lập dân của cuộc khởi nghĩa ? toäc sau hôn hai theá kyû bò ñoâ hoä. -Theå hieän tinh thaàn yeâu nước, ý chí bất khuất quật cường của dân tộc ta. C.Kết luận toàn bài: Dưới ách bóc lột tàn bạo của nhà Hán, nhân dân ta khắp nơi sẵn sàng nổi dậy. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng báo hiệu rằng bọn phong kiến phương Bắc không thể cai trị vĩnh viễn nước ta, nhất định nhân dân ta sẽ giành được độc lập chủ quyền cho Tổ quốc. 4. Cuûng coá: - Đất nước và nhân dân Aâu Lạc dưới thời thuộc Hán có gì thay đổi ? - Nguyên nhân, diễn biến và kết quả cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng? - Ý nghĩa thắng lợi của khởi nghĩa Hai Bà Trưng ? 5. Daën doø: - Học bài, làm bài tập trong sách thực hành. - Photo lược đồ cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng dán vào tập. -Xem trước bài “Trưng Vương và cuộc kháng chiến khống quân xâm lược Hán”.

(47) Bài 18: TRƯNG VƯƠNG VAØ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC HÁN Tieát 22: I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: - Sau khi khởi nghĩa thắng lợi, Hai Bà Trưng đã tiến hành công cuộc xây dựng đất nước và giữ gìn nền độc lập vừa giành lại được. Đó là những việc làm thiết thực đem lại quyền lợi cho nhân dân, tạo nên sức mạnh để tiến hành cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán. - Cuộc kháng chiến chống xâm lược Hán (42 – 43) nêu bật ý chí bất khuất của nhân dân ta. 2. Về tư tưởng, tình cảm: - Tinh thaàn baát khuaát cuûa daân toäc. - Mãi mãi ghi nhớ công lao của các anh hùng dân tộc thời Hai Bà Trưng. 3. Veà kyõ naêng: - Kỹ năng đọc bản đồ lịch sử. - Bước đầu làm quen với phương pháp kể chuyện lịch sử. 4. Troïng taâm: - Hai Bà Trưng đã làm gì sau khi giành lại độc lập ? - Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán (42 – 43) nêu bật ý chí bất khuất của nhân dân ta. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Lược đồ cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán. - Tranh ảnh đền thờ Hai Bà Trưng. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Đất nước và nhân dân Aâu Lạc dưới thời thuộc Hán có gì thay đổi ? - Nguyên nhân, diễn biến và kết quả cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng? - Ý nghĩa thắng lợi của khởi nghĩa Hai Bà Trưng ? 3. Giảng bài mới: A.Giới thiệu bài: Ở bài trước, chúng ta đã nhận biết được nguyên nhân, diễn biến, kết quả và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng. Ngay sau đó, nhân dân ta tiến hành cuộc kháng chiến trong điều kiện vừa mới giành được độc lập, đất nước còn nhiều khó khăn. Cuộc kháng chiến diễn ra raát gay go vaø quyeát lieät. B.Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Hai Bà Trưng đã làm gì sau khi giành lại được độc lập ?  Hai Bà Trưng đã làm gì sau -Lên làm vua lấy hiệu là Trưng 1.Hai Bà Trưng đã làm gì sau khi giành lại được độc lập ? Vương, đóng đô ở Mê Linh. khi giành lại được độc lập ?  Việc Trưng Trắc được suy tôn - Chứng tỏ ý thức muốn khẳng -Sau khi đánh đuổi quân đô làm vua đã nói lên được điều gì? định quyền độc lập và sự đồng hộ, Trưng Trắc được suy tôn lòng nhất trí của các Lạc tướng  làm vua (Trưng Vương), đóng Trao vinh dự và quyền điều đô ở Mê Linh. khiển đất nước cho người phụ nữ có công đầu cùng toàn dân đánh -Những việc làm của chính ñuoåi quaân ñoâ hoä. quyeàn Tröng Vöông:  Hãy nêu những việc làm để - Phong chức tước. +Phong tước cho những người xây dựng đất nước, gìn giữ độc -Cử chức vụ quan trọng. coù coâng, laäp laïi chính quyeàn. lập thời Trưng Vương ? -Xaù thueá cho daân. + Trao quyeàn cai quaûn cho -Bãi bỏ các thứ lao dịch nặng nề các Lạc tướng.  Tác dụng và ý nghĩa từng việc -Oån định trật tự xã hội, bồi + Xá thuế cho dân. làm đó ? dưỡng sức dân, củng cố lực +Bãi bỏ các thứ lao dịch nặng lượng, gìn giữ độc lập. neà..

(48)  Được tin cuộc khởi nghĩa Hai -Hạ lệnh cho các quận miền  Thể hiện ý chí quyết tâm của Bà Trưng thắng lợi, vua Hán đã Nam Trung Quốc chuẩn bị xe, chính quyền độc lập. laøm gì ? thuyền, lương thực để sang đàn aùp nghóa quaân.  Vì sao nhà Hán chỉ hạ lệnh -Vì lúc này ở Trung Quốc, nhà chuẩn bị, mà không đán áp ngay Hán còn phải lo đối phó với các cuộc khởi nghĩa ? cuộc đấu tranh của nông dân Trung Quoác. b. Hoạt động 2: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán (42 – 43) đã diễn ra như thế nào ? -GV: mô tả lực lượng và đường 2.Cuoäc khaùng chieán choáng tieán quaân cuûa nhaø Haùn khi sang quân xâm lược Hán (42 – 43) xâm lược nước ta (đầy đủ lương đã diễn ra như thế nào ? thực, vũ khí, Mã Viện là tướng -Thaùng 4 naêm 42, quaân Haùn chæ huy) tấn công Hợp Phố, quân ta  Vì sao Mã Viện được chọn -Mã Viện là một viên tướng lão chống trả rồi rút lui. làm chỉ huy đạo quân xâm lược? luyện, nổi tiếng gian ác lại lắm möu nhieàu keá, quen chinh chieán ở phương Nam.  Sau khi Mã Viện chiếm được -Chi quân thành 2 đạo thuỷ và -Sau khi chiếm Hợp Phố, Mã Hợp Phố, quân Hán tiến vào bộ tiến vào nước ta. Viện chia quân thành 2 đạo nước ta như thê nào ? thuỷ, bộ tiến vào nước ta.  Khi nghe tin quân Hán kéo -Hai Bà Trưng quyết chiến đấu đến Lãng Bạc, Hai Bà Trưng đã bảo vệ độc lập vừa mới giành kéo quân đến để nghênh chiến, được. -Hai Baø Tröng cho quaân việc này chứng tỏ điều gì? nghênh chiến ở Lãng Bạc. -Cho HS đọc SGK giới thiệu về Cuộc chiến đấu diễn ra quyết  Tại sao Mã Viện lại nhớ về vùng đất Lãng Bạc. lieät. cùng đất này như vậy ? -Xuất phát từ nỗi sợ hãi trước tinh thần chiến đấu anh dũng, baát khuaát cuûa nhaân daân ta, moät tên tướng đã bỏ mạng.  Trước sức mạnh của giặc, Hai Bà Trưng đã có kế hoạch như theá naøo ?  Vì sao quân ta phải lui về Cổ -Tương quan so sánh lực lượng -Thế giặc mạnh, quân ta lui về Loa, Meâ Linh? nghiêng về quân địch, quân ta giữ Cổ Loa và Mê Linh. tuy chiến đấu dũng cảm nhưng khoâng theå thaéng ñòch.  Cuộc chiến đấu ở Cấm Khê -Aùc liệt, quân ta ra sức cản địch, -Mã Viện đuổi theo, Hai Bà nhö theá naøo ? giữ từng xóm làng tấc đất. Trưng chiến đấu oanh liệt và  Hai Bà Trưng đã hi sinh ra -Lực lượng suy giảm không thể hisinh ở Cấm Khê. sao? choáng noåi quaân giaëc, Hai Baø Trưng đã nhảy xuống sông tự vaãn.  Vì sao ở khắp nơi trên đất -Để tỏ lòng biết ơn Hai Bà nước ta, nhân dân đều lập đền Trưng  tỏ rõ ý chí quyết tâm bảo thờ Hai Bà Trưng ? vệ độc lập.  Ý nghĩa cuộc khởi nghĩa Hai -Tiêu biểu cho ý chí quật cường Baø Tröng? baát khuaát cuûa daân toäc ta, neâu cao.

(49) gương yêu nước quyết giành độc laäp.  Haèng naêm chuùng ta kyû nieäm -Ngaøy 8 thaùng 3 Hai Baø Tröng vaøo ngaøy naøo ? C. Kết luận toàn bài: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng và cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán thời Trưng Vương tiêu biểu cho ý chí quật cường, bất khuất của dân tộc ta. Hai Bà Trưng là những vị anh hùng dân tộc. Các thế hệ con cháu luôn cảm phục, biết ơn Hai Bà Trưng. Nhiều nơi lập đền thờ Hai Bà Trưng. Hằng năm, chúng ta kỷ niệm Hai Bà Trưng vào các ngày 6 và 8 tháng 2 (aâm lòch) vaø vaøo dòp kyû nieäm ngaøy 8 thaùng 3. 4.Cuûng coá: - Hai Bà Trưng đã làm gì sau khi giành lại được độc lập ? - Trình bày diễn biến của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán ? - Ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán ? 5. Daën doø: - Học bài, làm bài tập trong sách thực hành. - Photo lược đồ kháng chiến chống quân xâm lược Hán dán vào tập. - Xem trước bài “Từ sau Trưng Vương đến trước Lý Nam Đế”.

(50) Bài 19: TỪ SAU TRƯNG VƯƠNG ĐẾN TRƯỚC LÝ NAM ĐẾ Tieát 23: ( giữa thế kỷ I – giữa thế kỷ VI) I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: - Từ sau thất bại của cuộc kháng chiến thời Trưng Vương, phong kiến Trung Quốc đã thi hành nhiều biện pháp hiểm độc nhằm biến nước ta thành một bộ phận của Trung Quốc, từ việc tổ chức, sắp đặt bộ máy cai trị đến việc bắt nhân dân ta theo phong tục và luật Hán. - Chính sách đồng hoà được thực hiện triệt để ở mọi phương diện. 2. Về tư tưởng, tình cảm: - Bản chất tàn bạo của bọn cướp nước phong kiến Trung Quốc, không những chúng muốn cướp nước ta mà còn muốn cả dân tộc , tiêu diệt dân tộc. - Nhân dân ta không ngừng đấu tranh về mọi mặt để thoát khỏi tai họa đó. 3. Veà kyõ naêng: - Biết phân tích, đánh giá những thủ đoạn cai trị của phong kiến phương Bắc thời Bắc thuộc. - Biết tìm nguyên nhân vì sao dân ta không ngừng đấu tranh chống ách áp bức của phong kiến phöông Baéc. 4. Troïng taâm: - Chế độ cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta từ thế kỷ I đến thế kỷ VI. - Tình hình kinh tế nước ta từ thế kỷ I đến thế kỷ VI có gì thay đổi ? II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Bản đồ Việt Nam. - Lược đồ nước Aâu Lạc thế kỷ I – III. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Hai Bà Trưng đã làm gì sau khi giành lại được độc lập ? - Trình bày diễn biến của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán ? - Ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài : Do lực lượng quá chênh lệch, mặc dù nhân dâ ta chiến đấu rất dũng cảm, ngoan cường nhưng cuối cùng cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng đã thất bại, từ đó nước ta lại bị phong kiến phương Bắc thống trị, đô hộ. Trong thời gian từ thế kỷ I đến thế kỷ VI, bọn phong kiến thi hành chính sách cai trị và bóc lột dã man, đẩy nhân dân ta vào cảnh khốn cùng. Tuy nhiên để duy trì cuộc sống, nhân dân ta vẫn duy trì và phát triển sản xuất về mọi mặt. B. Noäi dung baøi giaûng: a. Hoạt động 1: Chế độ cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta từ thế kỷ I đến thế kỷ VI. -GV: dùng lược đồ Aâu Lạc để 1.Chế độ cai trị của các triều trình bày cho HS rõ những vùng đại phong kiến phương Bắc đất của Châu Giao. đối với nước ta từ thế kỷ I  Từ thế kỷ I, Châu Giao gồm -Gồm 6 quận của Trung Quốc đến thế kỷ VI. những vùng đất nào ? (Quaûng Chaâu) vaø 3 quaän: Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam. a.Aùch thoáng trò cuûa caùc trieàu  Đầu thế kỷ III, chính sách cai -Trung Quốc chia thành 3 nước: đại Trung Quốc: trị của phong kiến Trung Quốc Nguỵ, Thục, Ngô. Nhà Ngô tách -Đầu thế kỷ III, nhà Ngô đặt có gì thay đổi ? Chaâu Giao thaønh Quaûng Chaâu teân Aâu Laïc laø Giao Chaâu. vaø Giao Chaâu (Aâu Laïc cuõ)  Em hãy cho biết miền đất Aâu -Là 3 quận: Giao Chỉ, Cửu Chân -Đưa người Hán sang cai trị Lạc trước đây bao gồm những và Nhật Nam. caùc huyeän..

(51) quaän naøo cuûa Chaâu Giao ?  Từ ssau cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, nhà Hán có sự thay đổi gì trong chính sách cai trị ?  Bộ máy nhà nước trong giai đoạn này có gì khác so với bộ máy trước cuộc khởi nghĩa Hai Baø Tröng ?  Em có nhận xét gì về sự thay đổi cai trị này ?  Nhà Hán thực hiện chính sách boùc loät nhaân daân ta baèng hình thức nào ?  Tại sao nhà Hán lại đánh thuế naëng vaøo muoái vaø saét ?. -Nhà Hán đã trực tiếp nắm quyền từ trung ương đến địa phöông. -Trước cuộc khởi nghĩa, Lạc tướng đứng đầu huyện là người Việt, đến thế kỷ III huyện lệnh là người Hán. -Nhaø Haùn thaét chaët hôn boä maùy cai trị đối với dân ta. -Đóng thuế (muối và sắt ), lao dòch vaø noäp coáng (saûn vaät quyù, b.Noãi thoáng khoå cuûa nhaân daân sản phẩm thủ công và thợ khéo) ta: -Đánh thuế muối và sắt chúng -Đóng nhiều thứ thuế (muối và sẽ bóc lột được nhiều hơn (vì sắt) mọi người dân đều phải dùng -Lao dòch vaø noäp coáng. muoái vaø saét)  Em có nhận xét gì về chính -Các thế lực phong kiến phương saùch boùc loät cuûa boïn ñoâ h oä ? Bắc tìm mọi cách bóc lột, đàn áp c.Đẩy mạnh đồng hoá: nhaân daân ta.  Ngoài chính sách bóc lột thuế -Đưa người Hán sang Giao -Đưa người Hán sang Giao má, cống nạp, phong kiến Trung Châu, buộc dân ta phải học chữ Châu. Quốc còn thực hiện những chính Hán và tiếng Hán, tuân theo luật saùch naøo ? pháp và phong tục của người -Bắt dân ta học chữ Hán và tieáng Haùn, tuaân theo luaät phaùp Haùn.  Vì sao nhà Hán tiếp tục thi -Thực hiện ý đồ đồng hoá nhân và phong tục của người Hán. hành chủ trương đưa người Hán dân ta, biến nhân dân thành sang ở nước ta ? người Hán. b.Hoạt động 2: Tình hình kinh tế nước ta từ thế kỷ I đến thế kỷ VI có gì thay đổi ?  Chính quyền đô hộ nắm độc -Đặt các chức quan để kiểm soát 2.Tình hình kinh tế nước ta quyeàn veà saét nhö theá naøo ? gắt gao việc khai thác, chế tạo từ thế kỷ I đến thế kỷ VI có và mua bán đồ sắt. gì thay đổi ?  Vì sao nhà Hán giữ độc quyền -Để kìm hãm nền kinh tế nước ta a.Công cụ sắt và nghề nông: veà saét ? và đề phòng nhân dân ta nổi -Nghề rèn sắt vẫn phát triển, daäy. nhân dân chế tạo được nhiều  Maëc duø bò haïn cheá, nhöng -Vaãn phaùt trieån (caùc di chæ, moä coâng cuï saûn xuaát, vuõ khí. nghề sắt ở Châu Giao như thế cổ, truyền thuyết Thánh Gióng ) naøo ? -Noâng nghieäp phaùt trieån:  Vì sao nghề rèn sắt vẫn phát -Do yêu cầu của cuộc sống và + Dùng trâu bò làm sức kéo trieån ? cuộc đấu tranh giành lại độc lập. phổ biến.  Những chi tiết nào chứng tỏ -Biết dùng trâu, bò kéo cày, đắp + Diện tích trồng trọt mở rộng neàn noâng nghieäp Giao Chaâu vaãn ñeâ phoøng luõ luït, bieát laøm thuyû + Công trình thuỷ lợi phát phaùt trieån ? lợi, biết trồng hai vụ lúa một triển. naêm… + Biết sử dụng phân bón.  Ngoài nghề nông, người Châu -Nghề thủ công: rèn sắt, làm + Trồng hai vụ lúa trong một Giao còn biết làm những nghề gốm, tráng men, vẽ trang trí. naêm. naøo khaùc ? -Ngheà deät phaùt trieån. + Chaên nuoâi nhieàu gia suùc.  Những sản phẩm nông nghiệp -Những sản phẩm này trở thành b.Các nghề thủ công và buôn.

(52) và thủ công nghiệp đã đạt đến đồ cống phẩm (sản phẩm tốt, bán: trình độ như thế nào ? đẹp cống nạp cho phong kiến -Nghề rèn sắt, nghề gốm, ngheà deät phaùt trieån maïnh meõ. Trung Quoác) Thương nghiệp trong thời kỳ -Phát triển, chính quyền giữ độc -Việc buôn bán trong và ngoài nước cũng phát triển. naøy ra sao ? quyền về ngoại thương. C. Kết luận toàn bài : Sau cuộc kháng chiến của Hai Bà Trưng, nước ta lại bị các triều đại phong kiến Trung Quốc thống trị với các chính sách rất dã man, tàn bạo. Tuy bị lâm vào cảnh khống cùng, nhưng nhân dân ta vẫn tìm cách phát triển sản xuất để duy trì cuộc sống, kiên trì đấu tranh giành độc lập cho dân tộc. 4. Cuûng coá: - Trong các thế kỷ I –VI, chế độ cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta có gì thay đổi ? - Hãy nêu những biểu hiện mới trong nông nghiệp thời kỳ này là gì ? - Hãy trình bày những biểu hiện về sự phát triển cảu thủ công nghiệp và thương nghiệp nước ta trong thời kỳ này ? 5. Daën doø: - Học bài, làm bài tập trong sách thực hành. - Xem trước bài : “Từ sau Trưng Vương đến trước Lý Nam Đế (tt)”.

(53) Bài 20: TỪ SAU TRƯNG VƯƠNG ĐẾN TRƯỚC LÝ NAM ĐẾ Tieát 24: (Giữa thế kỷ I – Giữa thế kỷ VI) (tt) I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: - Cùng với sự phát triển kinh tế tuy chậm chạp ở các thế kỷ I – IV, nhưng xã hội ta nhiều chuyển biến sâu sắc: do chính sách cướp ruộng đất và bóc lột nặng nề của bọn đô hộ. -Trong cuộc đấu tranh chống chính sách “đồng hoá” của người Hán, tổ tiên ta đã kiên trì bảo vệ tiếng Việt, phong tục tập quán, nghệ thuất của người Việt. -Những nét chính về nguyên nhân, diễn biến và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu. 2. Về tư tưởng, tình cảm: - Giáo dục lòng tự hào dân tộc ở khía cạnh văn hoá – nghệ thuật. - Giáo dục lòng biết ơn Bà Triệu đã dũng cảm chiến đấu giành độc lập cho dân tộc . 3. Kyõ naêng: -Làm quen với phương pháp phân tích. -Làm quen với việc nhận thức lịch sử thông qua biểu đồ. 4. Troïng taâm: -Cuộc đấu tranh chống chính sách đồng hoá của người Hán. -Nguyên nhân, diễn biến và ý nghĩa của khởi nghĩa Bà Triệu. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : -Sơ đồ phân hoá xã hội. -Tranh ảnh đền thờ Bà Triệu và lược đồ nước ta ở thế kỷ III. III- HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HOC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ - Trong các thế kỷ I –VI, chế độ cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta có gì thay đổi ? - Hãy nêu những biểu hiện mới trong nông nghiệp thời kỳ này là gì ? - Hãy trình bày những biểu hiện về sự phát triển cảu thủ công nghiệp và thương nghiệp nước ta trong thời kỳ này ? 3. Giảng bài mới A. Giới thiệu bài: Tiết trước chúng ta đã học những chuyển biến về kinh tế của đất nước trong các thế kỷ I – VI. Chúng ta đã nhận biết: tuy bị thế lực phong kiến đô hộ tìm mọi cách kìm hãm, nhưng nền kinh tế nước ta vẫn phất triển, dù là chậm chạp. Từ sự chuyển biến của kinh tế, đã kéo theo những chuyển biến trong xã hội, vậy các tầng lớp xã hội thời Văn Lang – Aâu Lạc đã chuyển biến thành các tầng lớp mới thời kỳ bị đô hộ như thế nào? Vì sao lại xảy ra cuộc khởi nghĩa năm 248? Diễn biến, kết quả và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa đó. B. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Những chuyển biến về xã hội, văn hoá nước ta ở các thế kỷ I - VI -GV hướng dẫn HS quan sát “Sơ -Thời kỳ Văn Lang – Aâu Lạc, xã 1.Những chuyển biến về xã đồ phân hoá xã hội” đặt câu hỏi hội bị phân hoá thành 3 tầng lớp: hội, văn hoá nước ta ở các để HS trả lời. quyù toäc, noâng daân coâng xaõ vaø noâ theá kyû I - VI tì. a.Những chuyển biến trong xã  Quan sát vào sơ đồ, em có hoäi: nhận xét gì về sự chuyển biến xã hội ở nước ta? VẼ SƠ ĐỒ PHÂN HOÁ XÃ  Bộ phận giàu có gồm những -Gồm Vua, Lạc tướng, Bồ chính HỘI người nào trong xã hội? Họ có (Quý tộc) chiếm địa vị thông trị (Sách giáo khoa trang 55) ñòa vò nhö theá naøo? vaø boùc loät.  Bộ phận đông đảo là tầng lớp -Gồm thành viên công xã có.

(54) naøo? Vai troø cuûa hoï?  Thấp hèn nhất là tầng lớp naøo? Thaân phaän cuûa hoï?  Từ khi bị phong kiến phương Baéc thoáng trò, xaõ hoäi Aâu Laïc tiếp tục phân hoá ra sao?  Noâng daân coâng xaõ chia thaønh những tầng lớp như thế nào? -GV cho HS đọc SGK và đặt câu hoûi:  Chính quyền đô hộ đã thực hiện chính sách văn hoá thâm độc như thế nào để cai trị dân ta?  Những việc làm trên của nhà Haùn nhaèm muïc ñích gì?  Vì sao người Việt vẫn giữ được phong tục tập quán và tieáng noùi cuûa toå tieân ?. nông dân và thợ thủ công. Taïo ra cuûa caûi vaät chaát. -Là nô tì, thân phận khổ cực, họ phaûi haàu haï, phuï thuoäc chuû. -Phân hoá thành các tầng lớp: Quan lại đô hộ, Hào trưởng Việt, Ñòa chuû Haùn, Noâng daân coâng xaõ, Noâng daân leä thuoäc, Noâ tì.. -Mở trường dạy chữ Hán, Nho Giáo, Đạo giáo, Phật giáo, phong tục, luật lệ Hán… được truyền vào nước ta. -Nhằm ý đồ đồng hoá nhân dân ta. -Nhân dân lao động nghèo khổ, khoâng coù ñieàu kieän theo hoïc. Tiếng nói đã trở thành bản sắc riêng của dân tộc Việt có sức soáng baát dieät.. b. Hoạt động 2: Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu (năm 248) -GV cho HS đọc mục 4 trong SGK vaø ñaët caâu hoûi:  Nguyeân nhaân buøn noå cuoäc -Chính saùch cai trò taøn baïo. khởi nghĩa Bà Triệu ? -Nhaân daân khoâng cam chòu bò aùp -Cho HS trình bày nhữgn hiểu bức, bóc lột nặng nề. bieát caûu mình veà Baø Trieäu vaø ñaët caâu hoûi:  Em hiểu thế nào về câu nói -Nêu lên ý chí đấu tranh rất của Bà Triệu (được in nghiêng) kiên cường để giành lại độc lập trong SGK? daân toäc, khoâng chòu laøm noâ leä -GV trình baøy dieãn bieán cuoäc cho quaân Ngoâ, baø nguyeän hi khởi nghĩa. sinh hạnh phúc cá nhân cho độc laäp daân toäc.  Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu -Cho HS đọc SGK buøng noå nhö theá naøo ?  Khi ra traän, hình aûnh cuûa Baø -Oai phong laãm lieät: maëc aùo Trieäu ra sao ? giaùp, caøi traâm vaøng, ñi guoác ngà, cưỡi voi.. b.Văn hoá: -Chính quyền đô hộ mở trường học dạy chữ Hán tại các quận. -Truyền vào nước ta Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo và những luaät leä, phong tuïc Haùn. Nhân dân ta vẫn giữ được phong tuïc taäp quaùn vaø tieáng noùi cuûa toå tieân.. 2.Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu (naêm 248) a.Nguyeân nhaân: -Do chính saùch thoáng trò taøn baïo cuûa nhaø Ngoâ. -Nhaân daân khoâng cam chòu bò aùp bức, bóc lột nặng nề. b.Dieãn bieán: -Năm 248 cuộc khởi nghĩa bùng nổ ở Phú Điền (Hậu Lộc – Thanh Hoá). -Cuộc khởi nghĩa lan rộng khắp Giao Chaâu laøm cho boïn ñoâ hoä rất lo sợ. -Vua Ngoâ sai Luïc Daän ñem 6000 quân đàn áp. Bà Triệu hi sinh trên núi Tùng (Thanh Hoá).  Nguyên nhân làm cho cuộc -Lực lượng chênh lệch. c.YÙ nghóa: Tieâu bieåu cho yù chí khởi nghóa thaát baïi? -Quân Ngô mạnh, nhiều mưu kế quyết tâm giành lại độc lập dân hiểm độc. toäc.  Nêu ý nghĩa của cuộc khởi -Tiêu biểu cho ý chí quyết tâm.

(55) nghóa Baø Trieäu ? giành lại độc lập cho dân tộc ta.  Nhân dân ghi nhớ công ơn -Lập lăng mộ và đền thờ. cuûa Baø Trieäu nhö theá naøo ? C. Kết luận toàn bài: Sau thất bại của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán, nước ta lại bị phong kiến phương Bắc thống trị. Dưới ách thống trị tàn bạo của ngoại bang, nhân dân ta vẫn vươn lên tạo ra những chuyển biến về kinh tế, xã hội và văn hoá để duy trì cuộc sống và nuôi dưỡng ý chi giành độc lập dận tộc. 4. Cuûng coá: - Trong các thế kỷ I – III, xã hội Aâu Lạc có gì thay đổi ? - Diễn biến và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu ? 5. Daën doø: - Học bài, làm bài tập trong sách thực hành. - Xem trước bài “Khởi nghĩa Lý Bí – Nước Vạn Xuân (542 – 602)” - Chuaån bò kieåm tra 1 tieát..

(56) Bài 21: KHỞI NGHĨA LÝ BÍ – NƯỚC VẠN XUÂN (542 – 602) Tieát 26: I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: - Đầu thế kỷ VI, nước ta vẫn bị phong kiến Trung Quốc (lúc này là nhà Lương) thống trị. Chính sách thống trị tàn bạo của nhà Lương là nguyên nhân dẫn tới cuộc khởi nghĩa Lý Bí. - Cuộc khởi nghĩa Lý Bí tuy diễn ra trong thời gian ngắn, nhưng nghĩa quân đã chiếm được hầu hết các quận, huyện thuộc Giao Châu. Nhà Lương hai lần cho quân sang chiếm nhưng đều bị thaát baïi. 2. Về tư tưởng, tình cảm: Sau hơn 600 năm bị phong kiến phương Bắc thống trị, đồng hoá, cuộc khởi nghĩa Lý Bí và nước Vạn Xuân ra đời đã chứng tỏ sức sống mãnh liệt của dân tộc ta. 3. Veà kyõ naêng: - Biết xác định nguyên nhân của sự kiện. - Biết đánh giá sự kiện. - Tiếp tục rèn luyện kỹ năng cơ bản về đọc bản đồ lịch sử. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Lược đồ “Cuộc khởi nghĩa Lý Bí” - Các ký hiệu để diễn tả nhữgn diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Trong các thế kỷ I – III, xã hội Aâu Lạc có gì thay đổi ? - Diễn biến và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Sau thất bại cuộc khởi nghĩa Bà Triệu, đất nước ta tiếp tục bị phong kiến phương Bắc thống trị. Dưới ách thống trị tàn bạo của nhà Lương, nhân dân ta quyết không chịu cuộc sống nô lệ đã vùng lên theo Lý Bí tiến hành cuộc khởi nghĩa và giành được thắng lợi. Nước Vạn Xuân ra đời. Chúng ta sẽ tìm hiểu những nguyên nhân nào dẫn tới cuộc khởi nghĩa: diễn biến, kết quả vá ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa. B. Noäi dung baøi giaûng : a. Hoạt động 1: Nhà Lương siết chặt ách đô hộ như thế nào ? -GV: Năm 502, Tiêu Diễn cướp 1.Nhaø Löông sieát chaët aùch ñoâ ngoâi nhaø Teà laäp ra nhaø Löông hoä nhö theá naøo ? (502 – 557). Từ đó nước ta bị -Đầu thế kỷ VI, nhà Lương đô nhaø Löông ñoâ hoä. hoä Giao Chaâu.  Đầu thế kỷ VI, nhà Lương siết -Chia nhỏ các khu vực hành chặt ách đô hộ đối với nước ta chính. -Chia nhỏ các quận huyện để nhö theá naøo ? deã cai trò.  Taïi sao nhaø Löông laïi chia -Deã cai trò vaø thu thueá. nhỏ các khu vực hành chính ? -Phân biệt đối xử rất gay gắt: -GV: cho HS đọc SGK phần chữ người Việt không được giữ in nghieâng. chức vụ quan trọng.  Em có suy nghĩ gì về thái độ -Thực hiện sự phân biệt đối xử của nhà Lương đối với nhân dân trắng trợn  Không cho người -Tiến hành bóc lột dã man, đặt ta ? Việt giữ chức vụ quan trọng ra nhiều thứ thuế hết sức vô lý (chính saùch syõ toäc) vaø taøn baïo.  Chính saùch boùc loät cuûa nhaø -Thu thueá raát voâ lyù vaø taøn baïo: Löông nhö theá naøo ? + Caây daâu cao 40 cm. Nguyên nhân dẫn tới cuộc + Bán vợ đợ con. khởi nghĩa Lý Bí..

(57) -Tieán haønh boùc loät daõ man, taøn bạo, các quan lại từ lớn đến bé đều ra sức vơ vét cả cải của nhaân daân ta.  Em coù nhaän xeùt gì veà chính -Cai trò raát taøn baïo, laøm maát loøng sách cai trị của nhà Lương đối dân. Đây chính là nguyên nhân Chaâu Giao ? dẫn tới cuộc khởi nghĩa. b. Hoạt động 2: Khởi nghĩa Lý Bí – Nước Vạn Xuân thành lập. -GV: Giới thiệu vài nét về tiểu -Cho HS đọc SGK sử Lý Bí.  Khởi nghĩa Lý Bí bùng nổ như theá naøo ?  Lực lượng của Lý Bí rộng lớn -Khắp cả nước, được nhân dân nhö theá naøo ? hưởng ứng mạnh mẽ.  Vì sao hào kiệt và nhân dân -Vì oán hận quân Lương, mong khắp nơi hưởng ứng mạnh mẽ muốn giành lại độc lập cho Tổ cuộc khởi nghĩa ? quoác.  Em có nhận xét gì về tinh thần -Dũng cảm, kiên cường, cuộc chiến đấu của quân khởi nghĩa ? khởi nghĩa diễn ra trong thời  Cuộc khởi nghĩa Lý Bí có nét gian ngắn đã thành công. ñaëc saéc gì ? -Đoàn kết được quân dân đấu  Lý Bí đã làm gì sau thắng lợi tranh vì độc lập dân tộc. của cuộc khởi nghĩa ? -Lên ngôi hoàng đế, đặt tên nước, chọn nơi đóng đô, thành  Việc Lý Bí lên ngôi hoàng đế, lập triều đình. đặt tên nước, xây dựng kinh đô -Chứng tỏ nước ta có giang sơn, đã chứng tõ điều gì ? bờ cõi riêng, sánh vai và không  Vạn Xuân: là thể lệ thuộc Trung Quốc. Đó là ý chí hiện lòng mong muốn cho sự của dân tộc Việt Nam. trường tồn của dân tộc, của đất nước.. 1.Khởi nghĩa Lý Bí – Nước Vaïn Xuaân thaønh laäp. a.Tiểu sử (sgk) b.Dieãn bieán: -Muøa xuaân naêm 542, Lyù Bí phất cờ khởi nghĩa được hào kiệt các nơi hưởng ứng. -Trong voøng ba thaùng, nghóa quân đã chiếm hầu hết các quận, huyện  Thứ sử Tiêu Tư chaïy veà Trung Quoác. -Tháng 4 năm 542 và đầu năm 543, nhaø Löông hai laàn keùo quân sang đàn áp  bị thất bại.. 3.Thành lập nước Vạn Xuân: -Muøa xuaân naêm 542, Lyù Bí leân ngôi hoàng đế (Lý Nam Đế), đặt niên hiệu là Thiên Đức. -Đặt tên nước là Vạn Xuân, đóng đô ở vùng cửa sông Tô Lòch (Haø Noäi) -Lập triều đình với hai ban văn voõ. C.Kết luận toàn bài: Sau hơn 600 năm thống trị, đô hộ với những thủ đoạn tàn ác, dã man của bọn phong kiến Trung Quốc hòng xoá bỏ nước ta, dân tộc ta … việc Lý Bí dựng nước Vạn Xuân và tự xưng hoàng đế đã chứng tỏ sức sống mảnh liệt của dân tộc ta không có thế lực nào, dù dã man tàn bạo đến đâu cũng không thể nào tiêu diệt được. 4. Cuûng coá : - Nhà Lương siết chặt ách đô hộ đối với nước ta như thế nào ? - Em hãy trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa Lý Bí ? - Lý Bí đã làm gì sau thắng lợi của cuộc khởi nghĩa ? 5. Daën doø : - Học bài, làm bài tập trong sách thực hành . -Vẽ lược đồ hình 47 và tập và tìm nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lý Bí..

(58)

(59) Bài 22: KHỞI NGHĨA LÝ BÍ – NƯỚC VẠN XUÂN (542 – 602) Tieát 27: I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: - Khi cuộc khởi nghĩa Lý Bí bùng nổ, thế lực phong kiến Trung Quốc (triều đại nhà Lương và sau đó là nhà Tuỳ) đã huy động lực lượng lớn sang xâm lược nước ta hòng lập lại chế độ đô hộ như cũ . - Cuộc kháng chiến của nhân dân ta chống quân Lương trải quahai thời kỳ: thời kỳ do Lý Bí lãnh đạo và thời kỳ o Triệu Quang Phục lãnh đạo. Đây là cuộc chiến đấu không cân sức, Lý Bí phải rút lui dần và trao quyền cho Triệu Quang Phục. Triệu Quang Phục đã xây dựng căn cứ Dạ Trạch và sử dụng cách đánh du kích đánh đuổi quân xâm lược, giành lại chủ quyền cho đất nước. - Đến thời Hậu Lý Nam Đế, nhà Tuỳ phải huy động một lực lượng lớn sang xâm lược. Cuộc kháng chiến của nhà Lý thất bại – nước Vạn Xuân lại rơi vào ách thống trị của phong kiến phươngBắc. 2. Về tư tưởng, tình cảm: - Học tập tinh thần chiến đấu chống quân ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc của ông cha ta. - Giáo dục ý chí kiên cường, bất khuất của dân tộc. 3. Veà kyõ naêng: - Sử dụng ký hiệu trên bản đồ câm để diễn tả trận đánh. - Rèn luyện kỹ năng phân tích và kỹ năng đọc bản đồ lịch sử. 4. Trọng tâm: Cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Lược đồ treo tường “Khởi nghĩa Lý Bí” - Chuẩn bị sẵn các ký hiệu để diễn tả diễn biến chính của cuộc kháng chiến. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ - Nhà Lương siết chặt ách đô hộ đối với nước ta như thế nào ? - Em hãy trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa Lý Bí ? - Lý Bí đã làm gì sau thắng lợi của cuộc khởi nghĩa ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Mùa xuân năm 544, cuộc khởi nghĩa Lý Bí đã thành công. Lý Bí đã lên ngôi hoàng đế và đặt tên nước là Vạn Xuân với hy vọng đất nước, dân tộc sẽ được trường tồn. Nhưng tháng 5 năm 545, phong kiến phương Bắc, lúc này là triều đại nhà Lương và sau đó là nhà Tuỳ, đã mang quân sang xâm lược trở lại nước. Đây là cuộc kháng chiến không cân sức. Nhân dân ta đã chiến đấu rất dũng cảm, nhưng cuối cùng không tránh khỏi thất bại. B. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1:Chống quân Lương xâm lược. -GV: dùng bản đồ treo tường để 1.Choáng quaân Löông xaâm tường thuật, mô tả những diễn lược. biến chính của cuộc khởi nghĩa.  Khi cuộc khởi nghĩa Lý Bí -Nhà Lương đã hai lần kéo quân -Tháng 5 năm 545, Trần Bá bùng nổ, nhà Lương đã đối phó sang đàn áp, nhưng đều thất bại. Tiên chỉ huy quân Lương tiến nhö theá naøo ? vào nước ta theo hai đường  Taïi sao thaùng 5-545, nhaø -Vì boïn phong kieán Trung Quoác thuyû, boä. Lương lại phái quân sang xâm muốn vĩnh viễn xoá bỏ đất nước lược nước ta lần ba ? ta, dân tộc ta để có thể vơ vét, boùc loät daân ta ngaøy caøng nhieàu hôn.  Nhà Lương đã cử tướng nào -Trần Bá Tiên chỉ huy quân, sang xâm lược nước ? chia hai đường thuỷ bộ tiến vào.

(60) nước ta: + Đường thuỷ: sông Bạch Đằng tiến vào đất liền. + Đường bộ: phía Đông Bắc nước ta.  Lý Nam Đế đã đối phó như -Đem quân chống cự nhưng theá naøo ? khoâng noåi->lui veà thaønh Toâ Lịch, thành bị vỡ->giữ thành Gia Ninh. Naêm 546, thaønh Gia Ninh maát->Phuù Thoï->Hoà Ñieån Trieät.  Những chi tiết nào nói lên tinh -Giữ từng tấc đất, thành vỡ, thần chiến đấu dũng cảm của tướng tử trận, nghĩa quân vẫn nhaân daân ta ? tiếp tục chiến đấu. -GV: trao đổi với HS:  Vì sao thành vỡ ? -Thành bằng đất và tre. -Vì theá giaëc raát maïnh.. -Lý Nam Đế đem quân chặn đánh địch ở nhiều nơi, sau đó ruùt veà Toâ Lòch (Haø Noäi), Gia Ninh (Việt Trì) và núi rừng Phuù Thoï. -Sau khi khôi phục lực lượng, Lý Nam Đế đem quân ra đống ở hồ Điển Triệt.. -Bị quân Lương đánh úp, ông lui quân về động Khuất Lão.  Vì sao quân ta phải rút lui -HS đọc đoạn in nghiêng trong Năm 548, Lý Nam Đế mất. nhieàu laàn ? SGK.  Vì sao Lý Nam Đế lại chọn hồ Điển Triệt để đóng quân ?  Sau khi bị đánh úp, Lý Nam -Rút về động Khuất Lão, Lý Đế rút lui về đâu ? Thiên Bảo, Lý Phật Tử đem một cánh quân về Thanh Hoá  Theo em, sự thất bại của Lý -Không phải, vì cuộc chiến đấu Nam Đế có phải là sự thất bại của nhân dân ta còn tiếp diễn của nước Vạn Xuân không? Tại dưới sự lãnh đạo của Triệu sao ? Quang Phuïc. b. Hoạt động 2: Triệu Quang Phục đánh bại quân Lương như thế nào ? -GV giới thiệu sơ lược về tiểu sử 2.Triệu Quang Phục đánh bại Trieäu Quang Phuïc. quaân Löông nhö theá naøo ?  Vì sao Lý Nam Đế trao quyền -Là tướng trẻ, có tài, có khả -Sau thất bại, Lý Nam Đế trao cho Trieäu Quang Phuïc ? năng huy động được sức mạnh quyền cho Triệu Quang Phục. cuûa nhaân daân.  Vì sao Triệu Quang Phục chọn -Lúc này địch còn mạnh, ta phải -Trước thế mạnh của giặc, Dạ Trạch làm căn cứ ? đánh lâu dài Dạ Trạch có đủ Triệu Quang Phục cho lui quân ñieàu kieän cho nghóa quaân aån veà Daï Traïch (Höng Yeân) náu, xây dựng và phát triển đội nguõ.  Em nào có nhận xét về ưu -Đầm lầy, rộng mênh mông, lau điểm của căn cứ Dạ Trạch? sậy um tùm, thuận lợi cho cách đánh du kích.  Thế nào là đánh du kích ? -Ít người, đánh bất ngờ, nhạy -Oâng dùng chiến thuật du kích bén, linh hoạt trong mọi tình để đánh quân Lương. huoáng.  Vì sao Triệu Quang Phục lại -Lực lượng ta ít hơn lực lượng -Năm 550, Triệu Quang Phục chọn cách đánh này ? cuûa ñòch. phản công đánh tan quân  Keá quaû nhö theá naøo ? -Naêm 550, Traàn Baù Trieân ruùt Löông  cuoäc khaùng chieán keát quân về nước. thúc thắng lợi..

(61)  Cuộc chiến đấu ở đầm Dạ -Làm tiêu hao lực lượng địch, Trạch có tác dụng như thế nào ? lực lượng nghĩa quân ngày càng lớn mạnh.  Cho biết nguyên nhân thắng -Được nhân dân ủng hộ, biết tận lợi của cuộc kháng chiến chông dụng ưu thế của căn cứ Dạ quân Lương do Triệu Quang Trạch để tiến hành chiến tranh Phục lãnh đạo ? du kích và xây dựng lực lượng, quaân Löông chaùn naûn, luoân bò động trong chiến đấu. c. Hoạt động 3: Nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc như thế nào ?  Sau khi đánh bại quân Lương, -Lên ngôi vua, xưng là Triệu Triệu Quang Phục đã làm gì ? Việt Vương, tổ chức lại chính quyeàn.  Vì sao nhà Tuỳ lại yêu cầu Lý -Đòi sang chầu để tỏ ý hàng Phật Tử sang chầu ? Vì sao Lý phục nhà Lương. Phật Tử không sang ? -Bắt ông rồi lập lại chế độ cai trị như trước  Lý Phật Tử biết rõ âm möu naøy neân khoâng ñi.  Quân Tuỳ lấy cớ gì để xâm lược nước ta ?  Vì sao Lý Phật Tử thất bại -Lực lượng còn yếu, lại cố thủ nhanh choùng ? và không được sự ủng hộ của nhaân daân.  Cuộc tấn công xâm lược nước -Bọn phong kiến phương Bắc ta của nhà Tuỳ đã nói lên điều không chịu từ bỏ ý đồ thôn tính gì ? vĩnh viễn nước ta.. 3.Nước Vạn Xuân độc lập đã keát thuùc nhö theá naøo ? -Sau khi đánh bại quân Lương, Trieäu Quang Phuïc leân ngoâi vua (Trieäu Vieät Vöông), toå chức lại chính quyền. -20 năm sau, Lý Phật Tử cướp ngôi, xưng là hậu Lý Nam Đế. -Naêm 603, quaân Tuyø taán coâng Vạn Xuân, Lý Phật Tử bị bắt.  Đất nước ta bị nhà Tuỳ đô hộ.. C. Kết luận toàn bài: Cuộc khởi nghĩa Lý Bí là sự tiếp tục phát huy truyền thống đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta và sự tồn tại độc lập của nước Vạn Xuân trong hơn một nữa thế kỷ đã khẳng định quyền làm chủ đất nước của nhân dân ta, phát huy được truyền thống yêu nước bất khuất của tổ tiên mà tiêu biểu là cách đánh giặc mưu trí của Triệu Quang Phục. 4. Cuûng coá: - Cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược đã diễn ra như thế nào ? - Triệu Quang Phục đã đánh bại quân Lương như thế nào ? - Nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc như thế nào ? 5. Daën doø : - Học bài, làm bài tập trong sách thực hành. - Xem trước bài “Những cuộc khởi nghĩa lớn trong các thế kỷ VII – IX”..

(62) Bài 23: NHỮNG. CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG CÁC THẾ KỶ VII IX. Tieát 28: I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: - Từ thế kỷ VII, nước ta bị thế lực phong kiến nhà Đường thống trị. Nhà Đường chia lại các khu vực hành chính, sắp đặt bộ máy cai trị để siết chặt hơn chính sách đô hộ và đồng hoá, tăng cường bóc lột và dễ dàng đàn áp các cuộc nổi dậy. - Trong suốt ba thế kỷ nhà Đường thống trị, nhân dân ta nhiều lần nổi dậy, tiêu biểu nhất là các cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan và Phùng Hưng. 2. Về tư tưởng, tình cảm: - Bồi dưỡng tinh thần chiến đấu vì độc lập của Tổ quốc. - Biết ơn tổ tiên đã chiến đấu quên mình vì dân tộc, vì đất nước. 3. Veà kyõ naêng: - Biết phân tích và đánh giá công lao của nhân vật lịch sử cụ thể. - Tiếp tục rèn luyện kỹ năng đọc và vẽ bản đồ. 4. Troïng taâm: - Cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan (722) - Cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng (trong khoảng 776-791) II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Lược đồ nước ta thời thuộc Đường thế kỷ VII-IX trong SGK. - Bản đồ “Khởi nghĩa Mai Thúc Loan và Phùng Hưng”. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược đã diễn ra như thế nào ? - Triệu Quang Phục đã đánh bại quân Lương như thế nào ? - Nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc như thế nào ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Năm 618, nhà Đường siết chặt hơn nữa chế độ cai trị tàn bạo thẳng tay bóc lột và đàn áp nhân dân ta. Dưới ách thống trị của nhà Đường trong suốt ba thế kỷ, nhân dân ta đã không ngừng nổi dậy đấu tranh chống bọn đô hộ. Đáng chú ý nhất là hai cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan và Phừng Hưng. Đây là cuộc nổi dậy lớn, tiếp tục khẳng định ý chí độc lập và chủ quyền đất nước của nhân dân ta. B. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Dưới ách đô hộ của nhà Đường, nước ta có gì thay đổi ? -GV dùng lược đồ trong SGK để -HS theo dõi lược đồ trong SGK. 1.Dưới ách đô hộ của nhà giaûi thích chính saùch cai trò cuûa Đường, nước ta có gì thay đổi nhà Đường. ?  Chính sách cai trị của nhà -Đổi Giao Châu thành An Nam a.Tổ chức bộ máy cai trị: Đường có gì khác trước ? đô hộ phủ, nhà Đường chai lại -Năm 619 đổi Giao Châu khu vực hành chính và đặt tên thành An Nam đô hộ phủ, chia mới, nắm quyền cai trị tới huyện thành 12 châu. -Đặt trụ sở ở Tống Bình (Hà Noäi). -Sửa sang đường sá, xây thaønh, ñaép luyõ vaø taêng quaân..

(63) An Nam ñoâ hoä phuû (TB-HN) Người Hán 12 chaâu. Thứ sử. b. Chính saùch boùc loät: -Đặt ra nhiều thứ thuế. -Coáng naïp..  Vì sao nhà Đường sửa sang Người Hán Huyeän các đường giao thông thuỷ bộ từ Trung Quoác sang Toáng Bình? Höông xaõ Người Việt  Em coù nhaän xeùt gì veà tình hình nước ta dưới ách thống trị của  Ngoài ra còn có các châu ki mi nhà Đường ? ở miền núi bắc bộ, trung bộ. -Để có thể đàn áp nhanh các cuoäc noåi daäy cuûa nhaân daân, baûo  Nhà Đường tiến hành bóc lột vệ chính quyền đô hộ. nhaân daân ta nhö theá naøo ? -Cai trị tàn bạo: trực tiếp đến  Chính sách bóc lột của nhà huyện, làm đường giao thông để Đường có gì khác với các thời kỳ có thể nhanh chóng đàn áp trước ? những cuộc nổi dậy của nhân daân ta. -Noäp toâ thueá vaø coáng naïp -Chia laïi boä maùy haønh chính. -Đặt tên mới. -Boùc loät thueá vaø coáng naïp. b. Hoạt động 2: Khởi nghĩa Mai Thúc Loan (722) -GV: giới thiệu tiểu sử của Mai -Đọc SGK phần tiểu sử của Mai Thuùc Loan. Thuùc Loan.  Khởi nghĩa của Mai Thúc -Tham gia đoàn người gánh vải Loan nổ ra trong hoàn cảnh nào? (quả) để nộp cống, Mai Thúc Loan kêu gọi mọi người nổi dậy.  Vì sao Mai Thuùc Loan keâu goïi  Do chính saùch taøn baïo cuûa nhaø mọi người khởi nghĩa? Đường, đã đẩy nhân dân tới chỗ sẵn sàng khởi nghĩa khi có thời cô.  Cuộc khởi nghĩa Mai Thúc -Nhanh chóng chiếm thành Hoan Loan dieãn ra nhö theá naøo? Chaâu, taán coâng thaønh Toáng Bình.  Vì sao cuộc khởi nghĩa Mai -Lúc này nhà Đường còn rất Thuùc Loan thaát baïi ? maïnh.. c.Hoạt động 3: Khởi nghĩa Phùng Hưng (trong khoảng 766-791) -GV giới thiệu thân thế Phùng -Đọc sgk phần tiểu sử của Phùng Höng. Höng.  Nguyên nhân dẫn tới cuộc -Thấy được nổi thống khổ của khởi nghĩa Phùng Hưng ? nhân dân bởi ách thống trị tàn baïo cuûa Cao Chính Bình (naêm 766, Cao Chính Bình được cử. 2.Khởi nghĩa Mai Thúc Loan (722) a.Tiểu sử: (sgk) b.Dieãn bieán: -Naêm 722 trong luùc ñi phu, Mai Thuùc Loan keâu goïi moïi người nổi dậy chống lại bọn đô hoä. -Nghóa quaân chieám thaønh Hoan Chaâu, oâng choïn Sa Nam để xây dựng căn cứ. -Mai Thúc Loan tự xưng đế (Mai Hắc Đế), đóng đô ở Vạn An. -Nhà Đường cử Dương Tư Húc đem 10 vạn quân đàn áp  cuộc khởi nghĩa thất bại. 3.Khởi nghĩa Phùng Hưng (trong khoảng 766-791) a.Tiểu sử (sgk) b.Dieãn bieán: -Naêm 766, Phuøng Höng cuøng em là Phùng Hải khởi nghĩa ở.

(64)  Vì sao cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng được mọi người hưởng ứng?  Cuộc khởi nghĩa của Phùng Hưng đã đem lại kết quả gì ?  Việc nhân dân lập đền thờ Phùng Hưng đã nói lên điều gì ?. sang ñoâ hoä An Nam Kheùt tieáng bạo ngược, ngang tàn, đánh thuế rất nặng để vơ vét của cải. -Vì chính saùch boùc loät naëng neà của nhà Đường, vì dân oán hận boïn ñoâ hoä. -Giành lại được độc lập,tự sắp ñaët boä maùy cai trò …. -Thể hiện lòng biết ơn người có công lãnh đạo nhân dân khởi nghóa giaønh laïi quyeàn laøm chuû.. Đường Lâm (Ba Vì – Hà Tây) -Phuøng Höng bao vaây thaønh Toáng Bình. Cao Chính Bình lo sợ rồi chết. -Phùng Hưng chiếm được thaønh Toáng Bình, saép ñaët vieäc cai trò. -Được 7 năm Phùng Hưng mất, Phuøng An leân noái nghieäp cha. -Năm 791, nhà Đường đem quân đàn áp, Phùng An ra haøng.. C. Kết luận toàn bài: Chính sách thống trị của các thế lực phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta rất tàn bạo. Không cam chịu kiếp sống nô lệ, nhân dân ta đã liên tục nổi dậy đấu tranh, tiêu biểu là các cuộc khởi nghĩa lớn: Mai Thúc Loan, Phùng Hưng. Các cuộc khởi nghĩa này đã tiêu biểu cho ý chí quật cường bất khuất của dân tộc ta. 4. Cuûng coá: - Chính sách đô hộ của nhà Đường có gì thay đổi so với trước ? - Diễn biến cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan. - Diễn biến cuộc khởi nghĩa của Phùng Hưng. 5. Daën doø: - Học bài, làm bài tập trong sách thực hành. - Xem trước bài “Nước Cham – Pa từ thế kỷ II đến thế kỷ X”.

(65) Bài 24: NƯỚC CHAM-PA TỪ THẾ KỶ II ĐẾN THẾ KỶ X Tieát 29: I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: - Quá trình thàn lập và phát triển của nước Cham-pa, từ nước Lâm Aáp ở huyện Tượng Lâm đến một quốc gia lớn mạnh, sau này dám tấn công cả quốc gia Đại Việt. - Những thành tựu nổi bật về kinh tế và văn hoá của Cham-pa từ thế kỷ II đến thế kỷ X. 2. Về tư tưởng, tình cảm: Làm cho HS nhận thức sâu sắc rằng người Chăm là một thàn viên của đại gia đình các dân tộc Vieät Nam. 3. Kyõ naêng: - Tiếp tục rèn luyện kỹ năng đọc bản đồ lịch sử. - Kỹ năng đánh giá, phân tích. 4. Troïng taâm: - Nước Cham-pa độc lập ra đời. - Tình hình kinh tế, văn hoá Cham-pa từ thế kỷ II đến thế kỷ X. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Lược đồ phóng to “Giao Châu và Cham-pa giữa thế kỷ VI-X” - Sưu tập tranh ảnh về đền, tháp Chăm. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ : - Chính sách đô hộ của nhà Đường có gì thay đổi so với trước ? - Diễn biến cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan. - Diễn biến cuộc khởi nghĩa của Phùng Hưng. 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Đến cuối thế kỷ II, nhà Hán suy yếu, không thể kiểm soát nổi các vùng đất phụ thuộc, nhất là các đất xa ở Giao Châu. Nhân dân huyện Tượng Lâm, huyện xa nhất của quận Nhật Nam, đã lợi dụng được cơ hội đó nổi dậy lật độ ách thống trị của nhà Hán lập ra nước Lâm Aáp, sau đổi thành Cham-pa. Nhân dân Cham-pa vốn khéo tay, cần cù, đã xây dựng được quốc gia khá hùng mạnh. Họ đã để lại cho đời sau nhiều thành quách, đền tháp và tượng rất độc đáo. Quan hệ giữa nhân dân Cham-pa với cư dân khác ở Giao Châu rất mật thiết trong đời sống vật chất và tinh thaàn. B. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Nước Cham-pa độc lập ra đời. -GV: sử dụng bản đồ để giới 1.Nước Cham-pa độc lập ra thiệu vị trí huyện Tượng Lâm. đời. Naêm 111 TrCN chieám Aâu Laïc, -Huyện Tượng Lâm (thuộc chia thaønh 3 quaän: Giao Chæ, quaän Nhaät Nam), laø nôi sinh Cửu Chân và Nhật Nam. sống của người Chăm cổ.  Địa bàn, bộ lạc, nền văn hoá? -Từ Hoàng Sơn đến Quảng Nam, bộ lạc Dừa cổ, nền văn hoá Sa -Cuối thế kỷ II nhân dân Giao Huyønh. Chaâu nhieàu laàn noåi daäy, nhaø  Huyện Tượng Lâm ra đời -Quân Hán chiếm đất của người Hán không kiểm soát được các trong hoàn cảnh nào ? Chăm cổ, sát nhập vào Nhật đất ở xa. Nam, đặt ra huyện Tượng Lâm (từ đèo Hải Vân đến đèo Đại -Năm 192-193, Khu Liên lãnh Laõnh). đạo nhân dân Tượng Lâm  Nước Lâm Aáp ra đời trong -Nhà Hán suy yếu nên không giành độc lập  xưng vua, đặt.

(66) hoàn cảnh nào ?. kiểm soát nổi các vùng đất xa, tên nước là Lâm Aáp. nhất là Tượng Lâm.  Có phải do nhà Hán suy yếu -Không, cơ bản là do chính sách -Dùng lực lượng quân sự để nên nhân dân Tượng Lâm nổi thống trị tàn bạo của nhà Hán mở rộng lãnh thổ. Đổi tên dậy giành độc lập không ? nên nhân dân khởi nghĩa. nước là Cham-pa, đóng đô ở  Vì sao nhân dân huyện Tượng Sin-ha-pu-ra (Traø Kieäu-Quaûng Lâm lật đổ được ách thống trị -Vì Tượng Lâm là huyện ở xa Nam) taøn baïo cuûa nhaø Haùn, coøn nhaân nhaát. daân caùc huyeän khaùc thì khoâng lật đổ được ?  Quốc gia Lâm Aáp đã dùng -Dùng lực lượng quân sự tiến biện pháp gì để không ngừng mở hành các cuộc chiến tranh xâm roäng laõnh thoå ? lược (Đại Việt).  Em coù nhaän xeùt gì veà quaù -Diễn ra trên hoạt động quân sự, trình thành lập và mở rộng nước tấn công các nước láng giềng để Cham-pa ? mở rộng lãnh thổ. b. Hoạt động 2: Tình hình kinh tế, văn hoá Cham-pa từ thế kỷ II đến thế kỷ X.  Nguồn sống chính của cư dân -Nông nghiệp: trồng lúa nước, 2.Tình hình kinh tế, văn hoá Cham-pa laø gì ? mỗi năm 2 vụ, ruộng bậc thang ở Cham-pa từ thế kỷ II đến thế sườn đồi núi, xe guồng nước. kyû X.  Ngoài nông nghiệp, họ còn -Cây công nghiệp, cây ăn quả, a.Kinh tế: trồng các loại cây gì ? khai thaùc laâm thoå saûn. -Noâng nghieäp:  Veà thuû coâng nghieäp ? -Làm đồ gốm + Sử dụng công cụ sắt, trồng  Veà thöông nghieäp ? -Trao đổi, buôn bán với các lúa 2 vụ/năm quận Giao Châu, Trung Quốc và + Sáng tạo guồng nước. Aán Độ. + Troàng caây aên quaû, caây coâng  Em hãy nhận xét về trình độ -Họ đã đạt đến trình độ phát nghiệp. phát triển kinh tế của Cham-pa triển kinh tế như nhân dân các + Đánh cá. từ thế kỷ II đến thế kỷ X ? vuøng xung quanh. -Coâng nghieäp: khai thaùc laâm  Trình độ phát triển của nhân -Biết sử dụng sắt, sức kéo của thổ sản. dân Cham-pa thể hiện ở những trâu bò. ñieåm naøo ? -Trồng lúa 2 vụ, trồng các loại -Thương nghiệp: trao đổi, buôn caây coâng nghieäp, aên traùi. bán với Giao Châu, Trung -Buôn bán với các nước xung Quốc, Aán Độ. quanh. ] Thành tựu văn hoá quan trọng của người Chăm là gì ?  Qua hai bức ảnh “Khu thánh ñòa Myõ Sôn” vaø “Thaùp Chaøm Phan Rang”, em coù nhaän xeùt gì về văn hoá của dân tộc Chăm ?  Quan hệ giữa người Chăm và người Việt như thế nào ?. -Có chữ viết riêng, bắt nguồn từ chữ Phạn của Aán Độ. -Saùng taïo ra neàn ngheä thuaät kieán trúc độc đáo và điêu khắc, đậm đà bản sắc dân tộc.. b.Văn hoá: -Có chữ viết riêng (Chữ Phạn) -Theo đạo Bàlamôn và đạo Phaät. -Saùng taïo neàn ngheä thuaät kieán trúc và điêu khắc độc đáo. -Nhiều cuộc nổi dậy của nhân  Người Chăm và người Việt có dân Tượng Lâm và Nhật Nam mối quan hệ chặt chẽ lâu đời. được nhân dân Giao Châu ủng hộ, ngược lại họ cũng nổi dậy hưởng ứng cuộc khởi nghĩa Hai Baø Tröng..

(67) C. Kết luận toàn bài: Như vậy từ một nước Lâm Aáp nhỏ bé từ thế kỷ II đến thế kỷ X đã trở thành một quốc gia Chăm-pa, có lực lượng quân sự hùng mạnh, kinh tế, văn hoá đều phát triển ngang tầm với các nước xung quanh. Do sự vận động của lịch sử Chăm-pa đã trở thành một bộ phận của quốc gia Đại Việt, người Chăm trở thành một phần của đại gia đình các dân tộc Việt Nam hiện nay. Văn hoá Chăm-pa đã góp phần làm phong phú nền văn hoá Việt Nam nói chung. 4. Cuûng coá: - Nước Cham-pa được thành lập và phát triển như thế nào ? - Nêu những thành tựu về văn hoá và kinh tế của nước Chăm-pa ? 5. Daën doø: - Học bài, làm bài tập trong sách thực hành. - Photo hình 51 daùn vaøo taäp. - Xem trước bài “Oân tập chương III”..

(68) Baøi 25: OÂN TAÄP CHÖÔNG III Tieát 30: I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: Giáo viên khắc sâu những kiến thức cơ bản của chương III. - Từ sau thất bại của An Dương Vương năm 179 đến trước chiến thắng Bạch Đằng năm 938, đất nước ta bị các triều đại phong kiến Trung Quốc thống trị, sử cũ gọi thời kỳ này là thời kỳ Bắc thuoäc. - Chính sách cai trị của các thế lực phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta rất thâm độc và tàn bạo. Không cam chịu kiếp sống nô lệ, nhân dân ta liên tục nổi dậy đấu tranh, tiêu biểu là các cuộc khởi nghĩa: Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Bí, Triệu Quang Phục, Mai Thúc Loan, Phùng Hưng. - Trong thời kỳ Bắc thuộc, tuy bị bóc lột tàn nhẫn, bị chèn ép, khống chế nhưng nhân dâ n ta vẫn cần cù, bền bỉ lao động sáng tạo để duy trì cuộc sống, do vậy đã thúc đẩy nền kinh tế nước nhà tieán leân. 2. Về tư tưởng tình cảm: làm cho HS nhận thức sâu sắc về tinh thần đấu tranh bền bỉ vì độc lập của đất nước, ý thức vươn lên, bảo vệ nền văn hoá dân tộc. 3. Về kỹ năng: Bồi dưỡng kỹ năng thống kê sự kiện theo thời gian. 4. Troïng taâm: - Cuộc đấu tranh của nhân dân ta trong thời kỳ Bắc thuộc. - Sự chuyển biến về kinh tế và văn hoá xã hội. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ - Nước Cham-pa được thành lập và phát triển như thế nào ? - Nêu những thành tựu về văn hoá và kinh tế của nước Chăm-pa ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Từ sau khi An Dương Vương thất bại, Aâu Lạc rơi vào tay Triệu Đà năm 179 TrCN. Từ đây đến năm 938, nước ta trải qua hơn 1000 năm Bắc thuộc. Nhiều cuộc khởi nghĩa đã bùng lên thể hiện tinh thần kiên cường, bất khuấ của dân tộc ta. Quá trình đô hộ trên đã làm cho nhân dân ta sống trong cảnh khốn cùng nhưng kinh tế, văn hoá của ta vẫn được bảo tồn và phát triển. Hôm nay chúng ta tìm về những trang sử oanh liệt để hiểu thêm về đất nước, về con người của dân tộc Việt đã sống như thế nào ? B. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Aùch thống trị của các triều đại Trung Quốc đối với nhân dân ta.  Tại sao sử cũ gọi giai đoạn lịch -Sau thất bại của An Dương Vương năm 179 TrCN, nước ta liên sử nước ta từ năm 179 TrCN đến tiếp bị các triều đại phong kiến phương Bắc thống trị và đô hộ  thế kỷ X là thời kỳ Bắc thuộc ? Thời Bắc thuộc.  Trong thời Bắc thuộc, nước ta đã -Tên gọi của nước ta qua các giai đoạn Bắc thuộc : bị mất tên, đã bị chia ra, nhập vào + Nhà Hán: Giao Châu. với các quận, huyện của Trung + Nhà Ngô: tách Giao Châu thành Quảng Châu (TQ) và Giao Quốc với những tên gọi như thế Châu (Aâu Lạc cũ) naøo ? + Nhaø Löông: Giao Chaâu. + Nhà Đường: An Nam đô hộ phủ.  Chính sách cai trị của các triều -Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối đại Trung Quốc đối với nhân dân với nhân dân ta rất tàn bạo, ra sức vơ vét, bóc lột. ta trong thời Bắc thuộc như thế naøo ?  Chính sách thâm hiểm nhất là gì -Thâm hiểm nhất là chính sách đồng hoá dân tộc. ?.

(69) b. Hoạt động 2: Cuộc đấu tranh của nhân dân ta trong thời Bắc thuộc : Teân cuoäc Người lãnh STT Thời gian Toùm taét dieãn bieán chính Yù nghóa khởi nghĩa đạo Mùa xuân năm 40, Hai Bà Trưng khởi Hai Baø Hai Baø 1 Naêm 40 nghĩa ở Mê Linh. Nghĩa quân nhanh Tröng Tröng chóng chiếm toàn bộ Giao Châu. Năm 248, khởi nghĩa bùnh nổ ở Phú Trieäu Thò 2 Naêm 248 Baø Trieäu Điền (Thanh Hoá) rồi lan khắp Giao Trinh Chaâu. YÙ chí Năm 542, Lý Bí phất cờ khởi nghĩa. quyeát Trong vòng chưa đầy 3 tháng, nghĩa taâm Naêm 3 Lyù Bí Lyù Bí quân đã chiếm hầu hết các quận, huyện. giành lại 542-602 Mùa xuân 544, Lý Bí lên ngôi hoàng đế, độc lập, tặt tên nước là Vạn Xuân. chuû quyeàn Naêm 722, Mai Thuùc Loan keâu goïi nhaân Naêm 722 Mai Thuùc Mai Thúc dân khởi nghĩa. Nghĩa quân nhanh chónh của Tổ 4 quoác. Loan Loan chiếm được Hoan Châu. Oâng xưng đế (Mai Hắc Đế ) Naêm 776, Phuøng Höng vaø em laø Phuøng Naêm Phuøng Phuøng Hải khởi nghĩa ở Đường Lâm. Nghĩa 5 776-791 Höng Höng quân nhanh chóng chiếm được thành Toáng Bình. c. Hoạt động 3: Sự chuyến biến về kinh tế và văn hoá – xã hội:  Hãy nêu những biểu hiện cụ thể -Kinh tế: của những chuyển biến về kinh tế , + Nghề rèn sắt, thủ công vẫn phát triển. văn hoá ở nước ta trong thời Bắc + Nông nghiệp biết sử dung trâu bò, làm thuỷ lợi. thuoäc ? -Văn hoá: + Chữ Hán, đạo Phật, Nho truyền vào nước ta. + Nhân dân vẫn giữ được tiếng nói và phong tục tập quán của daân toäc. -Xã hội: có sự phân hoá (sơ đồ)  Theo em, sau hơn 1000 năm bị -Hơn 1000 năm đấu tranh giành lại độc lập, tổ tiên ta đã để lại đô hộ , tổ tiên chúng ta vẫn giữ cho chúng ta: được những phong tục, tập quán + Lòng yêu nước. gì ? + Tinh thần đấu tranh bền bỉ vì độc lập của đất nước. + Ýù thức vươn lên bảo vệ văn hoá dân tộc.  YÙ nghóa cuûa ñieàu naøy ? -Tổ tiên chúng ta vẫn giữ được tiếng nói và các phong tục nếp sống với những đặc trưng riêng của dân tộc: xăm mình, nhuộm răng, ăn trầu, làm bánh giày, bánh chưng.. Chứng tỏ sức sống maõnh lieät veà moïi maët cuûa daân toäc ta. C. Kết luận toàn bài: Trong hơn 1000 năm Bắc thuộc, nhân dân ta luôn đứng lên đấu tranh để giành độc lập dân tộc, thể hiện lòng yêu nước nồng nàn của nhân dân ta. Dân tộc ta luôn đấu tranh bền bỉ, kiên trì để giành độc lập. Điều này được thể hiện bằng một loạt các cuộc khởi nghĩa. Trong thời gian này, bọn phong kiến phương Bắc tìm mọi cách để đồng hoá dân tộc ta, nhưng dân tộc ta chỉ tiếp thu những mặt tích cực tiến bộ, chúng ta kiên quyết chống lại những mặt hạn chế, phản động để bảo vệ bản sắc văn hoá dân tộc. 4. Cuûng coá: - Tại sao sử cũ gọi giai đoạn lịch sử nước ta từ năm 179 TrCN đến thế kỷ X là thời Bắc thuộc ?.

(70) - Trong thời gian Bắc thuộc, nước ta bị mất tên, bị chia ra, nhập vào với các quận, huyện của Trung Quốc với những tên gọi khác nhau như thế nào ? Hãy thống kê cụ thể qua từng giai đoạn bị ñoâ hoä ? - Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến Trung Quốc đối với nhân dân ta trong thời Bắc thuoäc nhö theá naøo? Chính saùch thaâm hieåm nhaát cuûa hoï laø gì ? - Hãy lập bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa lớn trong thời Bắc thuộc. - Hãy nêu những biểu hiện cụ thể của những chuyển biến về kinh tế, văn hoá ở nước ta trong thời Baéc thuoäc ? - Sau hơn 1000 năm bị đô hộ, tổ tiên chúng ta vẫn giữ được những phong tục, tập quán gì? Ý nghĩa cuûa ñieàu naøy? 5. Daën doø: - Học bài, làm bài tập trong sách thực hành. - Xem trước bài “Cuộc đấu tranh giành quyền tự chủ của họ Khúc, họ Dương”.

(71) BƯỚC NGOẶT LỊCH SỬ Ở ĐẦU THẾ KỶ X Bài 26: CUỘC ĐẤU TRANH GIAØNH QUYỀN TỰ CHỦ CUÛA HOÏ KHUÙC VAØ HOÏ DÖÔNG Tieát 31: Chöông IV:. I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: - Từ cuối thế kỷ IX, nhà Đường suy sụp, tình hình Trung Quốc rối loạn. Đối với nước ta, chúng cũng không thể kiểm soát được như trước. Khúc Thừa Dụ nhân đó nổi dậy lật đổ chính quyền đô hộ, dựng nền tự chủ. Đây là sự kiện mở đầu cho thời kỳ độc lập hoàn toàn. Cuộc cải cách của Khúc Hạo sau đó đã củng cố quyền tự chủ của nhân dân ta. - Các thế lực phong kiến Trung Quốc không từ bỏ ý đồ thống trị nước ta. Dương Đình Nghệ đã quyết tự chủ, đem quân đánh bại cuộc xâm lược lần nhất của quân Nam Hán. 2. Về tư tưởng, tình cảm: Giáo dục lòng biết ơn tổ tiên, những người mở đầu và bảo vệ công cuộc giành chủ quyền hoàn toàn cho đất nước, kết thúc thời kỳ hơn 1000 năm bị phong kiến Trung Quoác ñoâ hoä. 3. Về kỹ năng: đọc bản đồ lịch sử, phân tích, nhận định. 4. Trọng tâm: Dương Đình Nghệ chống quân xâm lược Nam Hán (930 – 931) III – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Bản đồ treo tường “Cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán lần thứ nhất (930-931) - Tranh ảnh lịch sử. VI – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ - Em hãy thống kê những cuộc khởi nghĩa lớn của nhân dân ta trong thời kỳ Bắc thuộc (Tên, thời gian các cuộc khởi nghĩa) - Xã hội Việt Nam dưới thời Bắc thuộc phân hoá như thế nào ? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Chúng ta vừa điểm lại những cuộc đấu tranh của nhân dân ta trong thời kỳ Bắc thuộc, tuy rằng các cuộc đấu tranh đó đều bị bọn thống trị phương Bắc đàn áp, tiêu diệt. Nhưng qua các cuộc đấu tranh này chúng ta càng thấy cuộc đấu tranh giành lại độc lập là một quá trình lâu dài, gian khổ. Cho đến thế kỷ IX, do nhà Đường ngày càng suy yếu, Khúc Thừa Dụ và sau đó là Dương Đình Nghệ đã lợi dụng cơ hội đó để xây dựng đất nước và bảo vệ quyền tự chủ. Đó là cơ sở ban đầu rất quan trọng để nhân dân ta tiến lên giành lại độc lập hoàn toàn. B. Nội dung giảng bài mới : a. Hoạt động 1: Khúc Thừa Dụ dựng quyền tự chủ trong hoàn cảnh nào ?  Từ cuối thế kỷ IX, tình hình ở -Nhiều cuộc khởi nghĩa của 1.Khúc Thừa Dụ dựng quyền Trung Quoác gaëp khoù khaên gì ? nông dân đã nổ ra (đỉnh cao là tự chủ trong hoàn cảnh nào ? -GV giới thiệu vài nét về Khúc cuộc khởi nghĩa của Hoàng Sào) -Khúc Thừa Dụ là một hào Thừa Dụ (theo sgk)  nhà Đường suy yếu. trưởng ở Hồng Châu (Hải  Trong hoàn cảnh nào Khúc -Tiết độ sứ Độc Cô Tổn bị giáng Dương), tính khoan hoà, Thừa Dụ dựng quyền tự chủ ? chức, Khúc Thừa Dụ nổi dậy thương người, được mọi người  Tiết độ sứ: là chức quan cai xưng là Tiết độ sứ. meán phuïc. quản một đơn vị hành chính lớn -Giữa năm 905, nhân lúc nhà goàm nhieàu chaâu, quaän. Đường suy yếu, Khúc Thừa Dụ  Theo em việc nhà Đường -Chế độ đô hộ của bọn phong nổi dậy chiếm thành Tống phong Khúc Thừa Dụ làm Tiết kiến phương Bắc đối với nước ta Bình, xưng là Tiết độ sứ. độ sứ có ý nghĩa như thế nào ? đã chấm dứt về mặt danh nghĩa. -GV: là chức quan của nhà -Năm 906, nhà Đường buộc Đường đối với An Nam, nay.

(72) phong cho Khúc Thừa Dụ để chứng tỏ An Nam vẫn thuộc nhà Đường.  Sau khi Khúc Thừa Dụ mất, -Xây dựng đất nước theo đường Khúc Hạo lên thay đã xây dựng lối “Chính sự cốt chuộng khoan đất nước theo đường lối nào ? dung, giản dị, nhân dân đều được yên vui.  Hãy nêu những việc làm của -Chia lại các khu vực hành Khuùc Haïo ? chính, cử người trông coi đến tận xã, định lại mức thuế, bãi bỏ các thứ lao dịch nặng nề, lập lại hộ khaåu.  Những việc làm của Khúc -Xây dựng chính quền độc lập Haïo nhaèm muïc ñích gì ? dân tộc, cuộc sống của người Việt do người Việt tự cai quản và tự quyết định tương lai của mình.  Điều này đã chứng tỏ được -Đất nước ta đã giành được vieäc gì ? quyền tự chủ. Đó la bước đầu cho giai đoạn chuyển tiếp sang thời đại độc lập hoàn toàn.. phải công nhận  đất nước ta đã giành được quyền tự chủ.. -Naêm 907 oâng maát, con laø Khuùc Haïo leân thay tieáp tuïc xây dựng đất nước độc lập lâu daøi.. b. Hoạt động 2: Dương Đình Nghệ chống quân xâm lược Nam Hán (930 – 931) -GV: Nhà Đường suy yếu, năm 2.Döông Ñình Ngheä choáng 917, Löu Nham (em Löu Aån) quân xâm lược Nam Hán (930 được bọn quan lại nhà Đường cũ – 931) ủng hộ  tự xưng hoàng đế, thành -Naêm 917, Khuùc Haïo maát, con lập nước Nam Hán, bọn chúng là Khúc Thừa Mỹ lên thay, chuẩn bị xâm lược nước ta vẫn xưng là Tiết độ sứ.  Khi biết nhà Nam Hán có ý -Khúc Hạo cử con trai mình là định xâm lược nước ta, Khúc Khúc Thừa Mỹ sang làm con tin -Biết được âm mưu xâm lược Hạo đã đối phó như thế nào ? cuûa quaân Nam Haùn, Khuùc  Sự việc này nhằm mục đích -Lúc này, nền tự chủ nước ta Thừa Mỹ sai sứ sang thần phục gì ? mới được xây dựng, Khúc Hạo nhà Hậu Lương để chống lại cử Khúc Thừa Mỹ sang làm con quân Nam Hán. tin nhằm kéo dài thời gian hoà -Năm 930, quân Nam Hán hoãn để củng cố lực lượng, sang đánh nước ta, Khúc Thừa chuẩn bị đối phó. Myõ bò baét.  Sau khi Khúc Hạo mất, Khúc -Cử sứ sang thuần phục nhà Hậu Thừa Mỹ đã đối phó với nhà Lương. -Naêm 931, Döông Ñình Ngheä Nam Haùn nhö theá naøo ? là tướng cũ của Khúc Hạo đã  Năm 930, nhà Nam Hán đã -Không thần phục nhà Nam tấn công thành Tống Bình và vin vào cớ gì để xâm lược nước Hán. đánh tan quân tiếp viện Nam ta ? Haùn.  Keát quaû nhö theá naøo ? -Khúc Thừa Mỹ bị bắt, Lý Tiến  Nền tự chủ của ta có được bảo được cử sang làm Thứ sử Giao  Dương Đình Nghệ tự xưng là vệ và giữ vững không ? Châu, đặt cơ quan đô hộ ở Tống Tiết độ sứ, tiếp tục xây dựng Bình. nền tự chủ.  Cuoäc khaùng chieán choáng quaân -Döông Ñình Ngheä.

(73) Nam Haùn laàn nhaát do ai laõnh đạo ? -GV: diễn biến của cuộc kháng -HS đọc phần diễn biến trong chieán choáng quaân Nam Haùn laàn SGK nhaát cuûa Döông Ñình Ngheä.  Cuộc kháng chiến chống quân -Nhân dân ta giành lại được Nam Hán lần nhất đã đem lại quyền tự chủ. keát quaû nhö theá naøo ? C. Kết luận toàn bài: Việc giành lại, bảo vệ và xây dựng quyền tự chủ của họ Khúc, họ Dương là cơ sở ban đầu rất quan trọng để nhân dân ta tiến lên giành lại độc lập dân tộc hoàn toàn, mà ñænh cao laø chieán thaéng treân soâng Baïch Ñaèng cuûa Ngoâ Quyeàn naêm 938. 4. Cuûng coá: - Họ Khúc đã giành lại quyền độc lập cho đất nước như thế nào và làm được những gì để củng cố quyền tự chủ. - Trình bày diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nam Hán lần nhất. 5. Daën doø: - Học bài, làm bài tập trong sách thực hành. - Photo hình 54 daùn vaøo taäp. - Xem trước bài “ Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938”.

(74) Baøi 27: NGOÂ. QUYEÀN VAØ CHIEÁN THAÉNG BAÏCH ÑAÈNG NAÊM 938. Tieát 32: I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: - Quân Nam Hán xâm lược nước ta lần thứ hai trong hoàn cảnh nào? Ngô Quyền và nhân dâ ta đã chuẩn bị chống giặc rất quyết tâm và chủ động. - Đây là trận thuỷ chiến đầu tiên trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc và thắng lợi cuối cùng thuộc về dân tộc ta. Trong trận này, tổ tiên ta đã vận dụng cả ba yếu tố : “Thiên thời – địa lợi – nhân hoà” để tạo nên sức mạnh và chiến thắng. - Chiến thắng Bạch Đằng có ý nghĩa vô cùng trọng đại đối với lịch sử dựng nước và giữ nước của daân toäc ta. 2. Về tư tưởng, tình cảm: - Giáo dục cho HS về lòng tự hào và ý chí quật cường của dân tộc ta. - Ngô Quyền là anh hùng dân tộc, người có công lao to lớn trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, khẳng định nền độc lập của Tổ quốc. 3. Veà kyõ naêng: - Kỹ năng đọc bản đồ lịch sử. - Kỹ năng xem tranh lịch sử 4. Troïng taâm: chieán thaéng Baïch Ñaèng naêm 938. II – ĐỒ DÙNG DẠY VAØ HỌC : - Bản đồ treo tường “Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938” hoặc phóng to lược đồ - Sử dụng tranh ảnh trang 76, 77, sưu tầm tranh ảnh to hơn có tô màu. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ : - Họ Khúc đã giành lại quyền độc lập cho đất nước như thế nào và làm được những gì để củng cố quyền tự chủ. - Trình bày diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nam Hán lần nhất. 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Công cuộc dựng nền tự chủ của họ Khúc, họ Dương đã kết thúc ách đô hộ hơn 1000 năm của phong kiến Trung Quốc đối với nước ta về mặt danh nghĩa. Việc dựng nền tự chủ đã tạo cơ sở để nhân dân ta tiến lên giành độc lập hoàn toàn và Ngô Quyền đã hoàn thành sứ mạng lịch sử ấy bằng một trận quyết chiến chiến lược, đánh tan ý chí xâm lược của kẻ thù, mở ra thời kỳ độc lập lâu dài của Tổ quốc. B. Nội dung giảng bài mới: a. Hoạt động 1: Ngô Quyền đã chuẩn bị đánh quân Nam Hán như thế nào ? -GV: cho HS đọc SGK để giới 1.Ngô Quyền đã chuẩn bị thiệu sơ lược về Ngô Quyền. đánh quân Nam Hán như  Vì sao Kiều Công Tiễn giết -Để đoạt chức Tiết độ sứ. theá naøo ? cheát Döông Ñình Ngheä ? Vieäc -Laøm cho nhaân daân ta vaø Ngoâ -Naêm 937, Kieàu Coâng Tieãn này đã dẫn đến hậu quả như Quyền rất bất bình. giết Dương Đình Nghệ để theán naøo ? đoạt chức Tiết độ sứ.  Ngoâ Quyeàn keùo quaân ra Baéc -Nhaèm trò toäi teân phaûn boäi Kieàu nhaèm muïc ñích gì ? Công Tiễn, bảo vệ nền tự chủ -Ngô Quyền kéo quân ra Bắc của đất nước. để trị tội tên phản bội  Kiều  Vì sao Kiều Công Tiễn cho -Để chống lại Ngô Quyền. Công Tiễn cầu cứu nhà Nam người cầu cứu nhà Nam Hán ? Haùn.  Hành động trên cho chúng ta -Là người ích kỷ, cỏng rắn cắn thấy Kiều Công Tiễn là người gà nhà..

(75) nhö theá naøo ?  Cuộc xâm lược nước ta lần thứ hai cuûa quaân Nam Haùn noå ra trong hoàn cảnh nào ?  Vieäc nhaø Nam Haùn tieán haønh xâm lược nước ta lần thứ hai đã chứng tỏ điều gì ?  Kế hoạch xâm lược của quân Nam Haùn nhö theá naøo ?  Nắm được tình hình trên, Ngô Quyền đã chủ động đối phó như theá naøo ?  Kế hoạch đánh giặc của Ngô Quyền chủ động và độc đáo ở choã naøo ?. -Ngô Quyền hạ thành Đại La, -Do Kieàu Coâng Tieãn laøm phaûn gieát Kieàu Coâng Tieãn vaø và cầu cứu nhà Nam Hán để đối chuẩn bị kế hoạch chống phó với Ngô Quyền. ngoại xâm. -Chứng tỏ bọn phong kiến phương Bắc không chịu từ bỏ ý -Oâng cho đóng cọc nhọn chí xâm lược nước ta. xuoáng loøng soâng Baïch Ñaèng, -Thái tử Lưu Hoằng Tháo chỉ có quân mai phục hai bên bờ. huy quaân thuyû, vua Nam Haùn chờ tiếp ứng ở Quảng Tây. -Nhanh choùng tieán quaân vaøo thành Đại La, giết Kiều Công Tieãn, khaån tröông choáng giaëc. -Chủ động:bày kế hoạch đánh quân xâm lược. -Độc đáo: trận địa bãi cọc ngầm treân soâng Baïch Ñaèng. -HS trả lời phần mô tả sông Baïch Ñaèng trong SGK..  Vì sao Ngoâ Quyeàn choïn soâng Bạch Đằng để xây dựng trận địa baõi coïc ngaàm ? b. Hoạt động 2: Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 -GV: dùng bản đồ để trình bày dieãn bieán cuûa chieán thaéng Baïch Ñaèng.  Tại sao Ngô Quyền chỉ huy -Đánh nhử giặc vào sông Bạch quân ta cầm cự với địch ? Ñaèng, luùc naøy thuyû trieàu daâng  Lúc thuỷ triều xuống nước lên tràn ngập bãi cọc, đưa giặc biển đổ về sông hay đổ về biển? vượt qua bãi cọc ngầm. -GV giải thích tranh hình: thuyền -Cho HS đọc phần diễn biến địch to lớn, kềng càng không thề trong SGK. thoát khỏi trận địa bãi cọc lúc này đã nhô lên do nước triều rút. Thuyeàn quaân ta nhoû, nheï, deã dàng luồn lách qua những hàng cọc, chủ động, dũng mảnh xông vaøo tieâu dieät quaân thuø.  Vì soa noùi: traän chieán treân sông Bạch Đằng năm 938 là một -Với chiến thắng này nhân dân chiến thắng vĩ đại của dân tộc ta đã đập tan hoàn toàn mưu đồ ta? xâm chiếm nước ta của bọn phong kieán phöông Baéc, khaúng  Ngô Quyền có công như thế định nền độc lập của Tổ quốc. nào trong cuộc kháng chiến -Đã huy động được sức mạnh chống quân Nam Hán xâm lược toàn dân, tận dụng được vị trí và nước ta lần thứ hai ? ñòa theá cuûa soâng Baïch Ñaèng, chuû -GV: hướng dẫn HS phân tích động đưa ra kế hoạch và cách câu nói của Lê Văn Hưu để hiểu đánh giặc độc đáo – bố trí trận rõ hơn ý nghĩa trọng đại của địa cọc để làm nên chiến thắng chiến thắng Bạch Đằng năm 938 vĩ đại của dân tộc.. 2.Chieán thaéng Baïch Ñaèng naêm 938 -Naêm 938, Löu Hoaèng Thaùo cầm đầu thuỷ quân Nam Hán tiến đánh nước ta. -Ngoâ Quyeàn cho thuyeàn nheï ra đánh nhử quân Nam Hán vào cửa sông Bạch Đằng lúc nước triều đang lên. -Lưu Hoằng Tháo đốc quân đuổi theo, vượt qua bãi cọc ngaàm vaøo soâng Baïch Ñaèng. -Luùc thuyû trieàu xuoáng, quaân ta phaûn coâng quyeát lieät. -Đoàn thuyền địch va vào bãi cọc nhọn tan vỡ và đắm rất nhiều. Tướng Hoằng Tháo bỏ mạng, hơn nửa quân bị tiêu dieät. + Keát quaû: Cuoäc khaùng chieán thắng lợi hoàn toàn. + YÙ nghóa: -Ý đồ xâm lược của quân Nam Hán bị đè bẹp..

(76)  Nguyên nhân thắng lợi của -Mở ra thời kỳ mới: thời kỳ cuoäc khaùng chieán ? -Sự lãnh đạo tài tình của Ngô độc lập lâu dài của Tổ quốc. Quyền, sự đoàn kết của toàn -Chấm dứt hẳn thời kỳ bị daân. phong kieán Trung Quoác ñoâ hoä (1000 naêm). C. Kết luận toàn bài: Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 được ghi vào lịch sử như một chiến công hiển hách, “một vũ công cao cả, vang dội đến nghìn thu há phải chỉ lừng lẫy chỉ một thời bấy giờmà thôi đâu!”. Chiến thắng vang dội đó là thành quả biểu hiện tài năng quân sự và ý chí quyết thắngcủa người anh hùng dân tộc Ngô Quyền, đồng thời cũng là thành quả của cuộc kháng chiến anh dũng của nhân dân ta sau 30 làm chủ đất nước. Nó khẳng định quyền làm chủ của nhân dân tatrên miền đất của tổ tiên thời Văn Lang – Aâu Lạc và tạo thêm một niềm tin, một niềm tự hào sâu sắc trên bước đường xây dựng đất nước độc lập, tự chủ sau này. 4. Cuûng coá : - Tại sao quân Nam Hán xâm lược nước ta lần hai ? - Dieãn bieán cuûa traän quyeát chieán treân soâng Baïch Ñaèng ? - Chiến thắng Bạch Đằng có ý nghĩa to lớn như thế nào? Nêu nguyên nhân thắng lợi của cuộc khaùng chieán? 5. Daën doø: - Học bài, làm bài tập trong sách thực hành. - Photo hình 55 daùn vaøo taäp. - Xem trước bài Oân tập..

(77) Baøi 28:. OÂN TAÄP. Tieát 33: I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức: Giúp HS hệ thống hoá những kiến thức cơ bản của lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc xa xưa đến thế kỷ X: - Các giai đoạn phát triển từ thời dựng nước đến thời Văn Lang – Aâu Lạc. - Những thành tựu văn hoá tiêu biểu. - Những cuộc khởi nghĩa lớn thời Bắc thuộc giành lại độc lập cho Tổ quốc. - Những anh hùng dân tộc. 2. Về tư tưởng, tình cảm: - Bồi dưỡng lòng tự hào dân tộc, lòng yêu nước chân chính cho HS. - Yêu mến, biết ơn các anh hùng dân tộc, các thế hệ tổ tiên đã có công xây dựng và bảo vệ đất nước. - Ý thức vươn lên xây dựng đất nước. 3. Veà kyõ naêng: - Rèn luyện kỹ năng hệ thống hoá các sự kiện, đánh giá nhân vật lịch sử. - Liên hệ thực tế. II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Bảng thống kê các giai đoạn lịch sử từ thời dựng nước đến thế kỷ X. - Tranh ảnh lịch sử. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Tại sao quân Nam Hán xâm lược nước ta lần hai ? - Dieãn bieán cuûa traän quyeát chieán treân soâng Baïch Ñaèng ? - Chiến thắng Bạch Đằng có ý nghĩa to lớn như thế nào? Nêu nguyên nhân thắng lợi của cuộc khaùng chieán? 3. Giảng bài mới: A. Giới thiệu bài: Chúng ta đã học xong phần lịch sử dân tộc từ nguồn gốc đến thế kỷ X, thời kỳ mở đầu rất xa xưa nhưng rất quan trọng đối với con người Việt Nam. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta nắm được các sự kiện lớn đáng ghi nhớ của lịch sử nước ta từ khi dựng nước đến năm 938 B. Nội dung giảng bài mới: Trả lời các câu hỏi trong SGK Câu 1: Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc xa xưa đến thế kỷ X trải qua những giai đoạn lớn naøo ? - Giai đoạn nguyên thủy. - Giai đoạn dựng nước và giữ nước. - Giai đoạn đấu tranh chống ách thống trị của phong kiến phương Bắc. Câu 2: Thời dựng nước đầu tiên diễn ra trong thời gian nào? Tên nước là gì? Vị vua đầu tiên laø ai? - Thời dựng nước đầu tiên diễn ra từ thế kỷ VII TrCN. - Tên nước đầu tiên là Văn Lang. - Vị vua đầu tiên là Hùng Vương. Câu 3: Những cuộc khởi nghĩa lớn trong thời Bắc thuộc. Yù nghĩa lịch sử của những cuộc khởi nghóa?  Những cuộc khởi nghĩa lớn: - Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40) - Khởi nghĩa Bà Triệu (năm 248).

(78) -. Khởi nghĩa Lý Bí (năm 542) Khởi nghĩa Mai Thúc Loan (năm 722) Khởi nghĩa Phùng Hưng (năm 776-791)  Ý nghĩa: Thể hiện tinh thần đấu tranh bất khuất, ý thức đấu tranh giành lại độc lập cho Toå quoác. Câu 4: Sự kiện lịch sử nào khẳng định thắng lợi hoàn toàn thuộc về nhân dân ta trong sự nghiệp giành lại độc lập cho Tổ quốc. Năm 938, Ngô Quyền đánh tan quân xâm lược Nam Hán trên sông Bạch Đằng, kết thúc chế độ cai trị của bọn phong kiến phương Bắc đối với nước ta. Câu 5: Hãy kể tên những vị anh hùng đã giương cao lá cờ đấu tranh chống Bắc thuộc, gianh lại độc lập cho Tổ quốc? - Hai Baø Tröng (Tröng Traéc, Tröng Nhò) - Baø Trieäu (Trieäu Thò Trinh) - Lý Bí (Lý Nam Đế) - Trieäu Quang Phuïc (Trieäu Vieät Vöông) - Mai Thúc Loan (Mai Hắc Đế) - Phuøng Höng - Khúc Thừa Dụ - Ngoâ Quyeàn. Câu 6: Những công trình nghệ thuật nổi tiếng của thế giới cổ đại ? - Kim tự tháp (Ai Cập) - Đền Pác-tê-nông (Hy Lạp) - Đấu trường Cô-li-dê (Italia) - Khải Hoàn Môn (Ý) - Tượng lực sĩ ném đĩa. Tượng vệ nữ ở Mi-Lô. C. Kết luận toàn bài: Tóm lại, hơn 1000 năm đấu tranh giành lại độc lập, tổ tiên ta đã để lại cho chúng ta: - Tinh thần đấu tranh bền bỉ vì độc lập của đất nước. - Lòng yêu nước. - Ý thức vươn lên, bảo vệ nền văn hoá dân tộc. 4. Daën doø: Học từ bài 17 đến 28 để thi HKII..

(79)

giao an lich su 6 tron bo

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về