sang kien 2021

LỜI NĨI ĐẦU
Bác Hồ kính u đã nói :
“ Vì lợi ích mười năm trồng cây,
Vì lợi ích trăm năn trồng người.”
Giáo dục Mầm Non là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân
,chiếm vị trí quan trọng trong giáo dục Mầm Non có nhiệm vụ xây dựng những cơ
sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách con người.Trẻ em là niềm
hạnh phúc của mọi gia đình ,là tương lai của cả dân tộc,việc bảo vệ chăm sóc giáo
dục trẻ khơng phải là trách nhiệm của mọi người và của toàn xã hội và của cả nhân
loại. như vậy,trẻ em ở tuổi mầm non thật đáng yêu,tâm hồn trẻ thơ ngây,hồn nhiên
như tờ giấy trắng.
Đây là thời điểm mấu chốt và quan trọng nhất, thời điểm này tất cả mọi
việc đều bắt đầu:bắt đầu ăn, bắt đầu nói, bắt đầu nghe, nhìn và vận động bằng đội
chân, đơi tay của mình.... tất cả những cử chỉ đó đều làm lên nhưng thói quen,kể cả
thói xấu.Chính vì vậy chúng ta đã bước sang thế kỷ 21 thế kỷ nền văn minh trí tuệ,
của nền khoa học hiện đại.do vậy con người cần phải nãng động sáng tạo để phù
hợp với sự phát triển của thời đại. Muốn được như vậy ngay từ tuổi ấu thơ trẻ
MâmNon , Đặc biệt là trẻ 3-4 tuổi đang ở nhũng bước phát triển mạnh về nhận
thức , tư duy ,về ngơn ngữ ,về tình cảm .....những thế giới khách quan xung quanh
thật bao la rộng lớn ,có biết bao điều mới lạ hấp dẫn , và cịn có bao lạ lẫm khó
hiểu,trẻ tị mị muốn biết ,muốn được khám phá , cho nên giáo dục mầm non dã
góp phần không nhỏ vào việc giáo dục thế hệ trẻ . Trách nhiệm nặng lề và cao cả
ấy tất cả thuộc về cô giáo Mầm Non tạo nên nền tảng vững chắc , là trặng đường
khôn lớn của trẻ . ở lứa tuổi này “ cái nảy sảy cái ung” chính vì vậy sự nhảy cảm
và có trách nhiệm cao là yêu cầu không thể thiếu trong công tác chăm sóc giáo dục
trẻ , cơ giáo phải rất linh hoạt nhạy bén kịp thời , có năng lực và có tính chủ động
sáng tạo.Vậy giáo dục có tầm quan trọng rất lớn đối với đời sống con người nhất là
ở tuổi Mầm Non.
1

A.PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài:
Chăm sóc sức khỏe trẻ thơ là cơng việc của tồn xã hội. Trẻ em nếu được chăm
sóc ni dưỡng đầy đủ sẽ ít ốm đau bệnh tật và phát triển tốt. Công tác chăm sóc
giáo dục vệ sinh cá nhân trẻ trong độ tuổi mầm non là việc làm thiết thực nhằm
giúp trẻ có nề nếp thói quen vệ sinh, phịng tránh bệnh tật, tăng cường sức khỏe,
hình thành những kĩ năng sống cơ bản đầu tiên, góp phần tạo nguồn nhân lực có
chất lượng trong tương lai.
Sức khỏe là vốn quý nhất của con người. Ngoài yếu tố di truyền, chăm sóc
sức khỏe chế độ dinh dưỡng hợp lí thì phần lớn sức khỏe phụ thuộc vào yếu tố
chăm sóc vệ sinh. Bao gồm vệ sinh môi trường và vệ sinh cá nhân. Đối với trẻ
mầm non việc giáo dục ý thức vệ sinh cá nhân nhằm giúp trẻ khỏe mạnh, có thói
quen vệ sinh có hành vi văn minh và phịng chống bệnh tật. Việc làm này cần có sự
kiên trì, tỉ mỉ của cơ giáo, sự phối hợp rèn luyện thói quen cho trẻ của gia đìnhnhà trường, sự đầu tư trang bị chăm sóc vệ sinh và các điều kiện thuận tiện cho
hoạt động vệ sinh của trẻ.
Không phải trẻ nhỏ nào cũng có thói quen biết rửa tay lúc bẩn, trước khi ăn
và sau khi đi vệ sinh, biết đánh răng, rửa mặt đúng quy trình…muốn tạo được thói
quen cho trẻ thì nhiệm vụ của cơ giáo là hết sức quan trọng. Cô giáo phải thường
xuyên rèn luyện và tạo thói quen cho trẻ với nhiều hình thức.Quá trình thực hiện
nội dung giáo dục và rèn luyện thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ ở trường mầm
non đã được giáo viên năng động, sáng tạo, tìm tịi nhiều hình thức và phương
pháp phù hợp để chuyển tải những nội dung và kĩ năng rửa tay bằng xà phịng, rửa
mặt đến trẻ.
Các hoạt động trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non rất đa
dạng và phong phú. Quan hệ giữa cô và các cháu là quan hệ mẹ con gần gũi nhau
trong từng biểu hiện, từ lời nói đến hành động. Phát huy đặc trưng các môn học
chúng ta phải thể hiện hết chức năng và chăm sóc giáo dục, hai chức năng này
song song hịa quyện với nhau, trong giáo dục có lồng ghép chăm sóc. Là giáo viên
trực tiếp giảng dạy các cháu, chăm lo cho các cháu từng bữa ăn giấc ngủ đòi hỏi
bản thân cần phải nắm bắt yêu cầu cụ thể để có kế hoạch hướng dẫn rèn luyện thói

quen vệ sinh cho các cháu một cách nhẹ nhàng và khéo léo.

2


Nhận thức được tầm quan trọng của việc rèn thói quen cho trẻ nên nhiều
năm nay tôi đã quan sát nghiên cứu để tìm ra những biện pháp phù hợp nhất đối
với trẻ.
Là giáo viên dạy bán trú nhiều năm ở trường, có một thực tế làm tơi ln
trăn trở đó là: Việc rèn thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ là một việc làm hết sức
khó khăn. Xác định nhiệm vụ cũng như trách nhiệm nặng nề của mình, bản thân tơi
lúc nào cũng canh cánh trong lịng phải làm thế nào để rèn được thói quen rửa tay,
rửa mặt một cách tự giác và đúng quy trình.Với tinh thần trách nhiệm cao, lịng say
mê nhiệt tình ham học hỏi. Nên tơi tự hỏi mình rằng: Phải làm gì? Làm như thế
nào? Để đưa ra những biện pháp tối ưu nhất khi thực hiện chuyên đề.
Xuất phát từ lý do trên, tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục giữ gìn
vệ sinh cá nhân cho trẻ Mầm non”.
1. Cơ sở lý luận
Đối với độ tuổi mẫu giáo thì những thói quen cần thiết về vệ sinh và kĩ
năng thực hành dần dần được hình thành, trẻ dễ nhớ nhưng lại mau quên. Dựa vào
đặc điểm đó mà việc đưa giáo dục vệ sinh cá nhân một cách phù hợp để giáo dục
cho trẻ ngay từ tuổi mẫu giáo là rất cần thiết.
Để có thể giúp trẻ nhớ hết các thao tác vệ sinh tay và mặt trước hết cô cần
nắm được các thao tác vệ sinh của từng hoạt động rồi phân nhóm các thao tác theo
từng bước “ở đây tôi chỉ để cập đến các thao tác vệ sinh tay và mặt”.
Cụ thể với thao tác vệ sinh tay bao gồm lần lượt các bước: Xắn cao tay áo,
đưa 2 tay hứng dưới vòi nước từ cổ tay xuống sao cho ướt hết cả 2 tay. Lấy xà
phòng xoa khắp bàn tay và cổ tay. Đưa tay phải cầm cổ tay trái và xoay tròn rồi
ngước lại tay trái xoay tròn cổ tay phải. Tay phải lau mu tay trái rồi đổi tay trái lau
mu tay phải. Sau đó tay nọ cầm từng ngón của tay kia và xoay trịn cho 10 ngón.

Rồi lồng 2 tay bàn tay vào nhau giữa các ngón để lau kẽ tay trái và đổi lau kẽ tay
phải. Rôi xà 2 tay vào nhau để rửa lòng bàn tay. Sau đó 5 ngón tay trái chụm lại
xoay vào lịng tay phải rồi đổi lại chụm 5 ngón tay phải xoay vào lòng tay trai. Rồi
xả tay dưới vòi nước cho sạch xà phịng và lau tay với khăn khơ.
Thao tác vệ sinh mặt “ Trẻ mẫu giáo bé không phải vệ sinh mặt theo đúng
các bước này sẽ được các cô giáo giúp đỡ thực hiện. Nhưng lớp tôi chủ nhiệm có
10 cháu 5 tuổi tơi rèn và hướng dẫn các cháu thao tác vệ sinh mặt” bao gồm lần
lượt các thao tác nhỏ sau: Rửa tay sach sẽ, lấy đúng khăn của mình, trải khăn lên
tay phải. Ngón tay cái lau mắt phải, ngón tay trỏ lau mắt trái. Xích khăn lên lấy
phần khăn sạch lau từ trán bên trái qua má xuống cằm,rồi xích khăn lên lau từ trán
bên phải qua má xuống cằm. Xích khăn lên phần sạch lau sống mũi kéo xuống
vuốt lỗ mũi. Xích khăn lau miệng. Vò khăn dưới vòi nước cho sạch. Trải khăn lên
2 bàn tay. Tay phải lau cổ phía bên trái, tay trái lau cổ phía bên phải. Trở khăn tay
3


trái lau vành tai và lỗ tai trái. Tay phải lau vành tai và lỗ tai phải. Hai tay cầm múi
khăn lau 2 lỗ mũi. Sau đó bỏ khăn vào chậu
2. Cơ sở thực tiễn:
- Hướng dẫn trẻ lau rửa mặt ,đánh răng ,chảy tóc
- Hướng dẫn trẻ rửa tay bằng xà phòng
- Hưỡng dẫn trẻ tắm gội ,đi giầy ,dép ,tự mặc quần áo.
- Hưỡng dẫn trẻ đi vệ sinh đúng nơi quy tình,giữ gìn vệ sinh mơi trường.
II. Mục đích, phương pháp, đối tượng, phạm vi nghiên cứu:
1.Mục đích nghiên cứu :
- Nhằm giúp trẻ hiểu thêm về kĩ năng vệ sinh cá nhân và tầm quan trọng của
sức khỏe đối với mỗi con người
- Trẻ được thực hiện các kĩ năng vệ sinh cá nhân cần thiết
2. Phương pháp nghiên cứu
- Trong quá trình giảng dạy thực tế tại trường mầm non Mậu Duệ và từ khi

thực hiện sáng kiến kinh nghiệm này tôi sẽ sử dụng một số phương pháp sau
nhằm giúp cho quá trình truyền tải kiến thức vệ sinh cá nhân đến với trẻ đạt kết
quả cao hơn cụ thể là các phương pháp sau:
- Giới thiệu mẫu.
- Quan sát ,đàm thoại
- Làm mẫu,thực hành
3. Đối tượng nghiên cứu
- Sự nhận thức của trẻ ở từng độ tuổi rất khác nhau nên việc truyền tải kiến
thức cho trẻ ở từng độ tuổi sẽ có sự chênh lệch về mức độ kiến thức khó rễ nhất
định chính vì lẽ đó mà tơi quyết định chọn trẻ mẫu giáo bé lớp 3-4 tuổi trường
Mầm Non Mậu Duệ để thực hiện áp dụng sáng kiến kinh nghiệm của mình .
4. Phạm vi nghiên cứu
- Trường mầm non Mậu Duệ có rất nhiều điểm trường và chủ yếu là lớp
học ghép 3 độ tuổi là có lớp học riêng của từng độ tuổi và sự hiểu biết của trẻ rất

4


chênh lệch nhau chính vì thế mà tơi đã chọn Lớp học 3-4 tuổi trường chính của
trường mầm non Mậu Duệ, đề tài thực hiện trong năm học 2020- 2021
B. PHẦN NỘI DUNG
I. Nội dung lí luận của vấn đề:
Là một giáo viên dạy bán trú nhiều năm ở trường mầm non,có một thực tế
làm tơi ln trăn trở đó là: Việc rèn thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ là một việc
làm hết sức khó khăn.Xác định nhiệm vụ cũng như trách nhiệm nặng nề của
mình,bản thân tơi lúc nào cũng canh cánh trong lòng phải làm thế nào để rèn được
thói quen rửa tay,rửa mặt một cách tự giác và đúng quy trình .Với tinh thần trách
nhiệm cao,lịng say mê nhiệt tình ham học hỏi .Nên tơi tự hỏi mình rằng ,phải làm
gì ,làm như thế nào ? Để đưa ra những biện pháp tối ưu nhất khi thực hiện chuyên
đề.

II. Cơ sở thực tiễn.
Trường Mầm Non Xã Mậu Duệ ,Nơi đây có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số ít
người cùng sinh sống trên địa bàn xã như: dân tộc H,mông,Tày,Dao,Hoa,Nùng,...
* Thuận lợi:
Các cháu được học: Trường bán trú, các cháu đi học cả ngày.
Các cháu phần lớn phần lớn cùng lứa tuổi, trường lớp rộng rãi, thoáng mát. Nhà
trường đã trang bị đầy đủ trang thiết bị cho lớp trong việc chăm sóc giáo dục vệ
sinh cá nhân cho trẻ như: Xà phòng đủ cho trẻ dùng, mỗi trẻ phải có một khăn mặt,
ly uống nước riêng, khăn mặt giặt sạch sẽ hằng ngày phơi trực tiếp dưới ánh nắng
mặt trời.
Phụ huynh quan tâm đến việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ.Đa số phụ huynh có
nhận thức về mục đích ,u cầu của cơng tác giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ,tin
tưởng và phối hợp tốt với giáo viên và nhà trường rèn luyện thói quen cho trẻ.
Lớp ln ln được sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường, các cấp ủy Đảng
và chính quyền địa phương ln quan tâm chăm lo cho cơng tác giáo dục và giáo
dục giữ gìn vệ sinh cá nhân cho trẻ.
Giáo viên đứng lớp mẫu giáo có đạt trình độ chuẩn trở lên, hiểu biết về việc giữ
gìn vệ sinh cá nhân cho trẻ, ln u nghề mến trẻ, nhiệt tình năng động.
*.Khó khăn:
Đa số trẻ chưa có kiến thức cơ bản về vệ sinh cá nhân, trẻ chỉ biết rửa tay với
nước, không biết rửa tay bằng xà phòng, sau khi đi vệ sinh xong trẻ cũng không
5


rửa tay. Rửa mặt khơng đúng qui trình, trẻ chưa có thói quen và tự giác và chỉ thực
hiện khi cơ giáo nhắc nhở. Hơn nữa có rất nhiều bệnh dịch liên quan đến vấn đề vệ
sinh thường xuyên sảy ra nhất là bệnh “Chân, tay, miệng” đòi hỏi phải giữ vệ sinh
sạch sẽ.
Các thao tác vệ sinh mới có nhiều thay đổi và nhiều thao tác phức tạp hơn các
năm trước.

Cơng tác phối kết hợp với với gia đình cùng thực hiện để tạo nề nếp, thói
quen cho trẻ còn nhiều hạ n chế. Một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc rèn
luyện thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ.
Từ những kiểm tra nhận định, đánh giá trên, bản thân tơi đã suy nghĩ nếu có ý
thức khắc phục để tìm ra những biện pháp cho phù hợp thì chắc chắn chất lượng
của việc rèn luyện thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ được nâng lên rõ rệt.
Từ đó sức khỏe của khăn lau 2 lỗ mũi. Sau đó bỏ khăn vào chậuđảm bảo, trẻ sẽ
phát triển tốt toàn diện theo 5 lĩnh vực.
* THỰC TRẠNG
Thực hiện biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ mầm non theo đúng chương
trình quy định là bổn phận của mỗi người giáo viên.Bản thân tôi luân soạn bài tỉ
mỉ,sắp xếp hợp lý các nội dung truyền đạt,phân bố thời gian cho từng phần phù
hợp ,nghiên cứu bài và dạy đúng phương pháp bộ mơn,có chuẩn bị đủ và sử dụng
đồ dùng cho cô và trẻ trong hoạt động.Đêt khảo sát và đánh giá được giáo dục vệ
sinh cá nhân của trẻ.Tôi sẽ tiến hành thực hành trên 16 trẻ mẫu giáo 3 tuwuooir
thực hiện.
Bài tập: Cho trẻ rửa tay bằng xà phòng
* Tiến hành rửa tay bằng xà phòng cho trẻ 3 tuổi :
STT

Họ và tên trẻ

Bài tập
Trẻ đạt

1

Nguyễn Mạnh Tùng

2

Lý Minh Tường

3

Nguyễn Thị Thuyên

4

Nguyễn Đình Thắng

*

*

*

*

6

Trẻ chưa đạt


5

Nguyễn Quỳnh Như

6

Nguyễn Thị Nhung

7

Vàng Mí Xã

8

Nguyễn Thị Luyến

9

Nguyễn Thị Mến

10

Nguyễn Văn Lương

11

Nguyễn Văn Lộc

12

Nguyễn Đình Lương

13

Nguyễn Đình Tiệp

14

Nguyễn Thị Doan

15

Nguyễn Linh Giang

16

Nguyễn Văn Dự

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

III. Các biện pháp giải quyết vấn đề:
7


Ngay từ đầu năm học, sau khi nhận lớp tôi đã bắt tay vào nghiên cứu chuyên đề
về: “ giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ mầm non ban hành,các nội dung tuy không
mới lạ nhưng đi vào chiều sâu ,với tầm quan trọng và yêu cầu nhiệm vụ của trường
mầm non trong giai đoạn phát triển kinh tế thời kì đổi mới của đất nước, sự đầu tư
trang bị cơ sở vật chất và đào tạo con người đáp ứng thời kì cơng nghiệp hóa- hiện
đại hóa đất nước…Địi hỏi trường Mầm non có sự đầu tư rèn luyện kĩ năng tự
chăm sóc phục vụ cho bản thân trẻ để trẻ có một sức khỏe tồn diện về thể chất tinh thần - xã hội từ lứa tuổi Mầm non. Đó là một u cầu khơng đơn giản mà cần
có sự chỉ đạo của BGH và sự phối hợp của các giáo viên, thống nhất một số biện
pháp sau:
1 .Tự học tập để bồi dưỡng kiến thức và kĩ năng thực hành thao tác chăm
sóc vệ sinh cá nhân cho trẻ.
Bản thân tôi luôn xác định muốn rèn luyện cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi có thói
quen trong việc giữ gìn vệ sinh cá nhân thì việc cần làm đầu tiên là tổ chức bồi
dưỡng kiến thức và các bước thực hiện thao tác vệ sinh cá nhân trẻ của mình thật
thuần thục. Thấy rõ mục đích u cầu và tầm quan trọng của công việc đang làm,
nắm vững nội dung giáo dục chăm sóc vệ sinh cho trẻ và nguyên tắc hướng dẫn
thực hành các thao tác như: Rửa tay, rửa mặt, chăm sóc răng miệng…cho trẻ .Tơi
đã tự tìm tịi các tài liệu có liên quan đến chuyên đề vệ sinh để nghiên cứu,sau đó
cùng trao đổi với ban giám hiệu cà các bạn đồng nghiệp để thực hiện công việc này
trường tôi tiến hành vào đầu tháng 8 khi không bận bịu về chuyên môn.Tôi học lý

thuyế và xem thực hành sau khi đón trẻ tựu trường.
- Quy trình rửa tay bằng xà phịng có 7 bước:
+ Bước 1: Làm ướt hai bàn tay bằng nước sạch, xoa xà phòng vào.

+ Bước 2: Cuốn và xoay lần lượt từng ngón tay.

8


+ Bước 3: Chà xát cổ tay và mu bàn tay.

+ Bước 4: Miết vào kẻ giữa các ngón tay.

9


+ Bước 5: Chụm và cọ sạch các đầu ngón tay.

+Bước 6: Xả sạch xà phòng bằng nước sạch.

10


+ Bước 7: Lấy khăn lau khô.

Các bước cho thao tác vệ sinh mặt
Bước 1 - Lấy khăn rải khăn lên tay. Lấy ngón cái lau mắt phải rồi lấy ngón trỏ lau
mắt trái
Bước 2 - Xích khăn lên phần khăn sạch lau từ trán qua má xuống cằm ( bên trái và
bên phải)

Bước 3 - Xích khăn lên lau từ sống mũi xuống và vuốt phần ngoài của lỗ mũi cho
sạch, xích khăn lên tiếp và lau miệng
Bước 4 - Cho khăn dưới vòi nước sạch và vò khăn cho sạch rồi vắt cho ráo
Bước 5 - Rải khăn lên 2 tay, tay trái lau cổ bên trái, tay phải lau cổ phía bên phải
Bước 6 - Trở khăn sang bên phần khăn sạch tay lau 2 vành tai và lỗ tai. Tay trái lai
tai bên trái, tay phải lau tay bên phải
11


Bước 7 - Cầm 2 mũi khăn ngoáy 2 lỗ mũi lau lỗ mũi và bỏ khăn vào chậu
Với hoạt động vệ sinh rửa tay với xà phòng, đối với trẻ thao tác thật khó khăn.
Trẻ chỉ “nghịch nước với xà phịng” khơng theo hướng dẫn của cơ vì trẻ chưa hiểu
hết tầm quan trọng của việc rửa tay với xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Trước hết tơi trị chuyện với trẻ, cho trẻ đọc các bài thơ, bài hát về giáo dục vệ
sinh.
Ví dụ: Bài hát: “Rửa tay trước khi ăn”
Cô ơi cô! Mẹ cháu dặn
Trước khi ăn, phải rửa tay.
Mẹ ơi mẹ! Cô giáo dạy
Trước khi ăn, phải rửa tay.
Hay! Hay ! Hay!.
Tôi đặt những câu hỏi gợi mở cho trẻ trả lời:
+ Vì sao trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, tay bẩn phải rửa tay?
+ Vì sao phải rửa tay với xà phịng
Tơi cho trẻ nói lên suy nghĩ của mình để trẻ ý thức và biết được tầm quan
trọng của việc rửa tay với xà phịng .sau đó tơi cho trẻ thực hiện theo thao tác
cùng cô cách rửa tay,rửa đúng quy trình ,rửa thật sạch nhưng khơng bắn nước ra
ngồi và tiết kiệm nước.sau đó tơi cho trẻ lần lượt ra rửa tay ,tôi theo dõi ,nhắc
nhở trẻ..hàng ngày thành nếp và thói quen cho trẻ.Từ đó trẻ có ý thức tự giác biết
cách rửa tay và giữ vệ sinh.

2. Giáo dục vệ sinh lồng vào các hoạt động có chủ đích:
Tơi lồng cơng tác giáo dục vệ sinh vào các hoạt động có chủ đích trong từng
mơn học tùy theo từng chủ đề, chú trọng vào các chủ đề bản thân, gia đình…
Ví dụ: Qua hoạt động có chủ đích: Khám phá khoa học “Tìm hiểu về cơ thể
của bé” tôi lồng ghép giáo dục vệ sinh vào vừa nhẹ nhàng vừa lôi cuốn trẻ giúp trẻ
nhớ lâu và trẻ rất thích thú qua câu chuyện “Tại ai?”.Câu chuyện có nội dung:
“Bạn Mũi tâm sự: Mấy hơm nay tơi bị ngứa như có con gì nằm trong đấy. Cịn
Mắt thì vừa buồn vừa than: Tơi đỏ tấy lại cịn nhức nữa chứ. Khơng biết vì sao?
Khi ra đường cơ chủ đeo khẩu trang và kính che tụi mình rồi mà! Mũi và Mắt tìm
chưa ra nguyên nhân thì Miệng lên tiếng: “Tơi nghe tâm sự của hai bạn rồi, các bạn
biết không? Chỉ tại cô chủ, mấy hôm nay cô chủ cho tay làm việc nhiều quá, nào là
vẽ giữa sân, xếp hình, chơi đừa với các bạn mà khơng chịu rửa tay cịn ngốy vào
bạn Mũi, nhụi vào bạn Mắt làm các bạn đau và ngứa đó thơi. Để Miệng nói với cơ
chủ phải thường xun rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh,
khi chơi xong…kẻo còn ảnh hưởng đến bạn Tai, bạn Bụng và cả tơi nữa đấy”. Mắt
cịn nói thêm: Nhờ Miệng nói với cơ chủ là: Khi nào dùng khăn lau chúng tôi phải
nhớ rửa tay thật sạch với xà phòng mới lấy khăn lau nhé, kẻo chúng tôi sợ lắm rồi.

12


Với chủ đề Gia đình trong giờ Giáo dục âm nhạc, tôi kết hợp vừa dạy hát vừa
giáo dục vệ sinh cho trẻ một cách nhẹ nhàng, trẻ trả lời các gợi ý tơi đưa ra một
cách hứng thú.
Ví dụ: Qua bài hát: “Chiếc khăn tay” nhạc và lời: Văn Tấn. Tôi giáo dục vệ
sinh cá nhân cho trẻ một cách nhẹ nhàng. “Chiếc khăn mẹ may cho bạn, bạn rất
u q chiếc khăn của mẹ tặng cho mình. Bạn dùng khăn để mỗi khi rửa tay xong
bạn lau cho sạch sẽ, để đơi tay khơng bị bẩn thì áo quần, sách vở cũng được sạch
sẽ đấy các cháu ạ.
Khi đơi tay của các con bị bẩn thì các con làm thế nào? Các con phải học tập

bạn giữ vệ sinh đôi tay và cơ thể sạch sẽ nhé.
Qua giờ hoạt động tạo hình: “Nặn một số loại quả” trong chủ điểm thực vật.
Ngoài việc chuẩn bị đầy đủ cho trẻ về khăn lau tay ướt trong khi nặn để trẻ lau tay
khơng bơi bẩn, tơi cịn cùng trẻ thực hiện các cách rửa tay với nước và xà phịng,
tơi cịn giáo dục trẻ u q bảo vệ cây xanh và các loại quả. Khi mẹ mua các loại
quả về ăn, các con nhớ để mẹ rửa sạch, gọt vỏ (tùy theo loại quả).
+ Nhớ trước khi ăn các con phải làm gì?
Các con nhớ rửa tay bằng xà phịng để diệt các con vi trùng bám trên tay nhớ
chưa nào!
Qua hoạt động có chủ đích: Làm quen với tốn: “Nhận biết phân biệt to hơn
-nhỏ
hơn”. Tôi cho trẻ nhận biết, phân biệt to hơn -nhỏ hơn bằng đồ dùng vệ sinh cá
nhân của trẻ và bố mẹ ( Khăn mặt to hơn, khăn mặt nhỏ hơn. Bàn chải to hơn, bàn
chải nhỏ hơn...)
Từ đó trẻ cịn hiểu thêm: Người lớn sử dụng đồ dùng to hơn, trẻ con sử dụng
đồ dùng nhỏ hơn. Qua bài học tôi không những giáo dục trẻ vệ sinh bằng lời nói
mà tơi cịn tự sáng tác các bài thơ cho trẻ đọc từ đó trẻ hứng thú và nhớ lâu hơn.
Ví dụ: Bài thơ: “Chiếc bàn chải xinh”
Bàn chải to của mẹ
Lại có màu hồng tươi.
Bàn chải nhỏ của con
In hình con gấu trúc.
Cứ mỗii sáng thức dậy
Bé và mẹ thi đua.
Mẹ khen bé giỏi ghê
Chải hàm răng trắng bóng. (Tự sáng tác)
Hoặc qua giờ học: phát triển ngôn ngữ: Thơ: “Đôi mắt của em”. Tôi lồng giáo
dục vệ sinh cá nhân cho trẻ theo cách khác tránh sự lặp lại và nhàm chán cho trẻ.
Tơi cho trẻ trị chuyện về đơi mắt.
+ Đơi mắt giúp chúng ta những gì?

+ Nếu mắt bị bệnh, đau khơng nhìn thấy thì điều gì sẽ xảy ra?
+ Muốn cho đôi mắt sáng trong veo, không bị đau, các con phải làm gì?
13


Từ đó khơng những giúp trẻ tiếp thu bài nhanh mà cịn hiểu được và biết cách
bảo vệ mắt: Khơng dụi tay bẩn lên mắt, rửa mặt thường xuyên bằng nước sạch, đi
ra đường phải có kính bảo vệ mắt…
Hoạt động ngồi trời: Dạo chơi sân trường tơi cho trẻ quan sát các hình ảnh
tuyên truyền về vệ sinh ở góc tun truyền của lớp, cho trẻ trị chuyện sau đó cho
trẻ cùng làm mơ phỏng các thao tác thực hành cùng cơ qua đó giúp trẻ ghi nhớ lâu
hơn.
Hoạt động chiều: Tôi thường ôn luyện các thao tác vệ sinh như tập cho trẻ
rửa tay, rửa mặt đúng cách... Đây à thời điểm tôi hướng dẫn lại cho trẻ kĩ năng thực
hành vệ sinh một cách cụ thể theo quy trình
Ngồi việc lồng ghép, đan xen giáo dục vệ sinh vào các giờ học có chủ đích
hay giờ chơi , tơi cịn cho Bé học rửa tay
Cho trẻ chơi trị chơi dân gian
Cơ trị chuyện với trẻ: Con chơi những trị chơi gì và dùng bộ phận nào của
cơ thể để chơi với nhau? Cho trẻ về máy xem phim và trò chuyện về nội dung đoạn
phim và hỏi trẻ: Con rửa tay khi nào? Và con biết rửa tay như thế nào cho sạch
không? Cô giới thiệu với trẻ quy trình các bước rửa tay
Cơ giới thiệu bước 1, giải thích, thực hiện mẫu
Cho trẻ khá làm lại sau đó cho cả lớp cùng thực hiện
Tương tự cơ giới thiệu bước 2, 3 Chuyển tiếp bằng bài hát “Năm ngón tay
ngoan” Cho trẻ nhắc lại từ bước 1 đến bước 3.
Cô giới thiệu tiếp bước 4, 5, 6, 7 Cho trẻ thực hiện lại cả 7 bước.
Quy trình rửa mặt thông qua bài thơ “Bé tập rửa mặt sau đây”.
Một tay chẳng làm được
Bé phải lau hai tay

Bắt đầu từ mắt này
Lau từ trong ra nhé
Nhích khăn lên các bé
Lau sống mũi xuống đi
Sau đó lên cái gì
14


Cái miệng xinh của bé
Cô cất giọng hỏi nhẹ
Làm thế nào nữa đây?
Bé gấp đôi khăn ngay
Lau hai bê má đỏ
Gấp đôi một lần nữa
Lau cái cổ cái cằm
Mắt bé nhìn chăm chăm
Kìa cơ khen bé giỏi.
(Nguyễn Thị Lành)
Quy trình đánh răng, cách súc miệng bằng nước muối...
Tơi cịn thường xuyên sưu tầm các bài thơ , bài hát câu chuyện về giáo dục
vệ sinh cho trẻ viết vào sổ tay tự học để lồng ghép vào các tiết dạy . Các bài thơ,
bài hát này không những thay đổi khơng khí cho tiết học mà cịn mang tính giáo
dục cao và qua đó trẻ học được rất nhiều những kinh nghiệm, kĩ năng sống tốt.
3 . Giáo dục vệ sinh thông qua các hoạt động trong ngày.
Tôi thường xuyên giáo dục trẻ vệ sinh ở mọi lúc mọi nơi trong giờ học, giờ
chơi, các hoạt động vui chơi hay các hoạt động khác.
Mỗi buổi sáng, trong giờ đón trẻ tơi trị chuyện với trẻ về cơng việc khi trẻ thức
dậy làm những việc gì phục vụ cho bản thân, trẻ tự làm vệ sinh (đánh răng, rửa
mặt..) hay phải có sự giúp đỡ của mẹ.
+ Các con chải răng như thế nào? Mẹ cho con dùng loại kem có cay không?

+ Sau khi chải răng xong con thấy miệng thế nào?
+ Các con có thích chải răng khơng? Vì sao?
+ Ở nhà các con có khăn mặt riêng để rửa mặt không?
+ Con tự rửa mặt hay mẹ lau mặt cho con?
+ Khi lau mặt xong con thấy thế nào? Có thoải mái, sảng khối khơng?
Tơi cho trẻ nói lên suy nghĩ của mình: Vì sao thích chải răng, rửa mặt sạch. Vì
sao khơng thích?. Sau đó tơi trị chuyện với trẻ về tầm quan trọng của việc đánh
răng, rửa mặt, vệ sinh cá nhân cho cơ thể sạch sẽ.
Hay trong giờ họp mặt đầu tuần, tôi lồng giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ
bằng những câu chuyện ngộ nghĩnh, hay bài thơ thật gần gũi với trẻ, trẻ rất hứng
thú trong giờ họp mặt. Ví dụ: Tơi kể cho trẻ nghe câu chuyện: “Bạn Lan Anh bị sâu
răng”.
15


“Mấy hôm nay Lan Anh đến lớp cứ lấy tay ôm miệng khóc, cô và bạn động
viên, an an ủi cũng khơng nín. Đến giờ ăn cơm, ăn cũng khơng được. Giờ ngủ trưa
hơm đó trong cơn mê man, mơ mơ tỉnh tỉnh bạn nghe Sâu mẹ nói với lũ sâu con: “
Các con ơi! Chúng ta sinh sống trong miệng cô bé này thật là sung sướng. Nào là
thịt, cơm, cá, bánh ngọt…bám đầy răng cô bé, chúng ta tha hồ ăn no nê”. Tỉnh dậy
bạn vô cùng hoảng sợ, kể cho cô và các bạn nghe và nhớ ra rằng: Mấy hôm nay
trời lạnh, ăn cơm xong,bạn rất lười đánh răng. Vậy mà bố còn mua về cái bánh ga
tơ thật to có đầy bơ và kem, ngon thật, đây là món khối khẩu, ăn mãi cũng khơng
chán. Nằm xem ti vi thế là ngủ quên nên không đánh răng trước khi đi ngủ”. Hiểu
ra mọi chuyện cô ân cần khuyên nhủ bạn và nhắc cả lớp: “Các con phải đánh răng
sau khi ăn xong và trước khi đi ngủ, kẻo lũ sâu đục khoét lấy thức ăn dư bám vào
răng, kẽ răng vừa đau nhức lâu ngày sẽ bị sâu răng”
Hay tôi cho trẻ đọc bài thơ: “Mèo và Bé”
Mèo ơi ! Rửa mặt
Sao phải dùng tay

Khăn vắt trên dây
Sao Mèo không lấy
Mèo quên rồi đấy
Bé chả thế đâu!
Phải có khăn lau
Vừa mau vừa sạch.
+ Vì sao Mèo không rửa mặt khăn mà dùng bằng tay?
+ Dùng bằng tay có sạch khơng?
+Các con khi rửa mặt lau bằng gì?
Qua bài thơ trẻ hiểu phải sử dụng khăn sạch để rửa mặt, không được rửa bằng
tay vừa bẩn lại khơng hợp vệ sinh.
Trong giờ hoạt động ngồi trời như: Dạo chơi sân trường, tôi cho trẻ quan sát
các tranh tuyên truyền về giáo dục vệ sinh (Chải răng đúng cách, Giữ cho đôi mắt
sáng, khỏe, thao tác rửa tay đúng…)
Hay trước giờ ăn, tôi thường xuyên nhắc nhở và cho trẻ rửa tay có sự giám sát
của cơ trẻ ăn xong đánh răng, vệ sinh cá nhân mới vào ngủ.
Khi trẻ ngủ dậy tôi không cho trẻ ra ăn ngay mà cho trẻ đi vệ sinh, sau đó cho
trẻ rửa tay, rửa mặt sạch sẽ cho tỉnh táo rồi sau đó mới ăn xế.
Mỗi buổi chiều nêu gương cuối ngày, tơi thường xun chú trọng và đưa tiêu
chí thi đua: “Học giỏi, chăm ngoan, vâng lời cô, yêu thương bạn và giữ gìn vệ sinh
cá nhân sạch sẽ”...được các bạn trong lớp bầu chọn và nhất trí thì sẽ được cắm cờ.
Tôi đã tạo môi trường vệ sinh trong lớp như: Vẽ những hình ảnh về chăm sócgiáo dục vệ sinh, quy trình rửa tay, rửa mặt, đánh răng vui ngộ nghĩnh ở góc phân
vai trẻ làm vệ sinh cá nhân.
4. Tăng cường sự phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường:
Trong việc chăm sóc giáo dục vệ sinh và sức khỏe trẻ thơ nhằm rèn cho trẻ
thói quen vệ sinh văn minh bền vững cho trẻ, trước hết giáo viên phải làm tốt công
tác tuyên truyền để các bậc phụ huynh nhận thức đầy đủ về ý nghĩa và tầm quan
trọng trong việc giữ gìn vệ sinh cá nhân cho trẻ. Trong buổi họp đầu năm tôi đã tổ
chức tuyên truyền đến bậc phụ huynh bằng nhiều hình thức.
16

Tun truyền thơng qua góc tun truyền của nhà trường, các lớp, giờ đón
và trả trẻ: Yêu cầu các lớp phải tuyên truyền với nội dung phong phú và phải thay
đôỉ thường xuyên, lựa chọn nội dung tuyên truyền phải hay, hấp dẫn, đẹp… thì tạo
được sự chú ý cho phụ huynh.
Ví dụ: những bài thơ câu truyện phải ngắn gọn phù hợp: “Vì sao bé phải rửa
tay” hoặc những bệnh tật lây từ mắt, tay,…
Làm tốt công tác phối hợp giữa gia đình và nhà trường để thống nhất nội
dung, phương pháp hướng dẫn vệ sinh, chăm sóc thân thể, tư đó hình thành thói
quen thực hành vệ sinh ở trẻ.
5. Phát dộng phong trào thi đua- khen thưởng đối với trẻ:
Để có động lực thúc đẩy sự vui thích và tạo được nề nếp thói quen cho trẻ, tôi
đã tham mưu với hội trưởng hội cha mẹ học sinh của lớp phát động phong trào thi
đua với các tiêu chí cụ thể: “Bé chăm ngoan, sạch đẹp” nhằm rèn luyện vệ sinh cá
nhân cho trẻ để cuối năm có một món quà nhỏ trao tặng cho cháu nào thực hiện tốt
nhất.
IV. Hiệu quả áp dụng:
Qua thời gian nghiên cứu, vận dụng và hướng dẫn trẻ tôi đã tiến hành khảo
sát và thu được những kết quả sau đây:
STT

Họ và tên trẻ

Bài tập
Trẻ đạt 75 %

1

Nguyễn Mạnh Tùng

2

Lý Minh Tường

3

Nguyễn Thị Thuyên

4

Nguyễn Đình Thắng

5

Nguyễn Quỳnh Như

6

Nguyễn Thị Nhung

Trẻ chưa đạt 25 %

*

*

*

*

*

*
17


7

Vàng Mí Xã

8

Nguyễn Thị Luyến

9

Nguyễn Thị Mến

10

Nguyễn Văn Lương

11

Nguyễn Văn Lộc

12

Nguyễn Đình Lương

13

Nguyễn Đình Tiệp

14

Nguyễn Thị Doan

15

Nguyễn Linh Giang

16

Nguyễn Văn Dự

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

- Đa số trẻ có thói quen vệ sinh tốt như: Biết tự rửa tay trước khi ăn, khi tay bẩn và
sau khi đi vệ sinh, biết giữ gìn vệ sinh thân thể, biết tự rửa tay khi ngủ dậy, bên
cạnh đó cịn biết giữ vệ sinh mơi trường lớp học.
18


- 75 % trẻ có kỹ năng thực hành vệ sinh như rửa tay với xà phòng, rửa mặt bằng
khăn sạch, biết tự thay quần áo, biết đánh răng... theo đúng quy trình.
- Đa số phụ huynh phối hợp tốt với giáo viên trong các hoạt dộng và đặc biệt giúp cơ
giáo duy trì thói quen, kĩ năng thực hiện thao tác vệ sinh cho trẻ khi ở nhà.
C. KẾT LUẬN
I. Ý nghĩa của đề tài:
Biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ mầm non có ý nghĩa quan trọng
và đặc biệt trong việc làm thay đổi theo hướng tích cực và nâng cao nhận thức cho
cộng đồng về các nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ mầm non, hình thành cho trẻ
những thói quen tốt trong vệ sinh cá nhân, vệ sinh mơi trường qua đó hình thành
kỹ năng sống tích cực cho trẻ ngay từ nhỏ.
Cải thiện tình trạng sức khỏe trẻ thơ vùng khó khăn thông qua truyền thông,
giáo dục nâng cao kiến thức và thực hành vệ sinh cá nhân (đặc biệt là rửa tay với
xà phịng), vệ sinh mơi trường, chăm sóc, bảo vệ sức khỏe, giáo dục, rèn các thói
quen tốt có lợi cho trẻ ngay từ tuổi thơ, góp phần giảm tỷ lệ trẻ mắc một số bệnh
thường gặp (tiêu chảy, ngoài da, mắt hột, giun sán...) nâng cao chất lượng chăm
sóc giáo dục trẻ mầm non.

Vậy biện pháp giáo dục vệ sinh, chính là cách làm, cách định hướng và
hướng dẫn của giáo viên áp dụng quy trình rửa tay đúng cách.
II. Bài học kinh nghiệm:
Sau một thời gian áp dụng các biện pháp trên, với kết quả đạt được, bản thân
tơi rút ra bài học kinh nghiệm sau:
Chịu khó học hỏi, tham khảo sách báo, tạp chí mầm non, trên mang Internet,
…Tự mình học tập chun mơn của đồng nghiệp để nắm vững: Phương pháp rèn
luyện kĩ năng, phân tích nội dung bài dạy, cung cấp tri thức mới, phương pháp mới
mà mình mới học được, mạnh dạn trao đổi đồng nghiệp để tìm ra những phương
pháp, biện pháp mới linh hoạt sáng tạo hơn. Đồng thời mạnh dạn áp dụng những
phương pháp trong chương trình GDMN mới, bản thân tự nghiên cứu và được bồi
dưỡng.
Nâng cao chất lượng giảng dạy ở các môn học và các hoạt động như hoạt
động góc, chăm sóc vệ sinh cá nhân, hoạt động ngồi trời, lao đơng tự phục vụ.
Tổ chức thực hiện thường xuyên hoạt động chăm sóc vệ sinh cá nhân cho trẻ.
- Việc rèn luyện thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo là vô cùng quan
trọng. Song cơng việc thật khơng đơn giản. Trình độ nhận thức tiếp thu của mỗi
cháu khác nhau, điều kiện hoàn cảnh sống từng gia đình mỗi cháu khơng đồng đều
vì vậy qua q trình thực hiện tơi nhân thấy muốn thực hiện tốt việc này, bản thân
mỗi giáo viên cần phải:
- Trau đổi kiến thức vệ sinh cần thiết.
19


- Cơ giáo phải là người có phẩm chất đạo đức tốt, mẫu mực, chịu khó, kiên
trì tìm tịi học hỏi, ln có biện pháp sáng tạo mới trong giảng dạy và chăm sóc
giáo dục trẻ.
- Cơ giáo phải hết lòng yêu thương các cháu, với tinh thần là người mẹ thứ
hai của các cháu, cô giáo phải nhạy bén trước những diễn biến của các cháu, hiểu
được đặc điểm tâm sinh lý của các cháu, hiểu được hoàn cảnh sống của từng gia

đình.
- Tuyên truyền với phụ huynh về công tác rèn luyện các thao tác vệ sinh cho
trẻ. Do đó muốn chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả tốt thì phải có sự thống nhất
phương pháp giáo dục của 2 cô giáo trong lớp cũng như phải có sự phối hợp chặt
chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
III. Kiến nghị, đề xuất:
Để thực hiện tốt biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ mầm non hiện nay
thông qua các biện pháp trên đã phần nào đạt được kết quả như đã nêu.Bản thân tơi
xin có một số đề xuất sau:
1.Đối với trường:
- Cần tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để trao đổi
học hỏi kinh nghiệm.
- Trường học có tương đối đầy đủ đồ dùng cho trẻ
2.Đối với phòng giáo dục
- Các cấp tạo điều kiện về kinh phí để đầu tư thêm trang thiết bị ,đồ dùng vệ sinh
theo đúng quy cách mầm non.Trang bị thêm các tài liệu tham khảo về biện pháp
giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ mầm non.
Tổ chức các chuyên đề về giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ để tạo điều kiện
để giáo viên được trao đổi và học tập.
Trên đây là toàn bộ bản sáng kiến kinh nghiệm của bản thân tôi trong bản
sáng kiến này khơng tránh khỏi có những thiếu sót rất mong sự đóng góp ý kiến
của ban giám hiệu và bạn bè đồng nghiệp để bản sáng kiến kinh nghiệm của tơi
được hồn thiện hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn !
Xác nhận của nhà trường

Mậu Duệ, ngày 22 tháng 10 năm 2016
20

Người viết

SĨ THỊ PHẤN

PHỤ LỤC
Nội dung

Trang

21


A – Phần mở đầu.
I-

1

Lý do chọn đề tài.

2

1/ Cơ sở lý luận.

3

2/ Cơ sở thực tiễn.

4

II-

Mục đích, phương pháp, đối tượng, phạm vi nghiên
cứu.

1/ Mục đích.

4
4
4

2/ Phương pháp.

4

3/ Đối tượng.

4

4/ Phạm vi.

4-5

B- Phần nội dung.

5

I- Nội dung lí luận của vấn đề.

6-7

II- Cơ sở thực tiễn.

8

III- Các biện pháp giải quyết vấn đề.

8-17

3/ Một số biện pháp cho trẻ làm quen tác phẩm âm nhạc
cho trẻ 5 tuổi
17-19

IV- Hiệu quả áp dụng.

19

C- Kết luận.

19

I - Ý nghĩa của đề tài.
II-

19-20

Bài học kinh nghiệm.

20-21

III-Kiến nghị, đề xuất.

22