Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.53 MB, 4 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
<b>1.~tsOv6ncf4CCfbanv4valtrocualal su6t</b>
<small>Uii suatla van cIe cIU'<;1CcIe c~p</small>
khong chi trong hO'ilt cI(mg nganhang ma trong ca cIaisong kinh te
xii h(>i.Do cIa, vi$c nghi€mcUu cI~tang cU'ongsl! tac cI(>ngcua lai suat13van cIe khong bao gia cO, nhat ladoi vaj nen kinh te nU'ac ta cIa vadang chuy~n m'ilnh tLt nen kinh tet?P trung bao cap sang nen kinh tenhieuthanh phan co sl! quan Iy cuaNha nU'ac theo cI!nh hU'ang xii h(>ichu nghia.
NhU'chung ta cIa biet, trong thaiky sel khai cua nen san xuat hanghoa, nhan 10'ilicIa chUng kien n'ilncho vay n~ng lai. Lai suat cho yayn$ng lai la lai suat phi kinh te va phaho(,!isan xuat, cIa la m(>thinh thucboc I(>tcIen ki$t qu$ nhiing ngU'aithieu van noi chung va nhiing ngU'aisan xuat nho noi ri€mg.Tuy nhien,qua trinh san xuat - kinh doanh v~mphai dien ra, v~n phai tim cIU'angcI~
philttri~n va van cIe van v~n naysinh.
<b>PGS., TS. Nguy~o Bioh TJ!*</b>
quoc gia.
Trang nen kinhte hang hoa conSelkhai (hay co th~ cIoichieu vai
<i><small>cIieu ki$n kinh te 0 Vi$t Nam tLtnam</small></i>
1986 ve trU'oc la nen kinh te baocap) thi lai suat chi voi vai tro la cIonbElY,co t,3cdl:mgkich thich qua trinh
h'ilchtoan kinh te. Tuy nhien, thecOngcIuthay rang tac cI(>ngquantrQngcua cong cl,InaycIoivoi hO'ilt
cI(>ngsan xuat, kinh doanh; nhiingngU'ai co vai tro nam giG' va cIiel:!hanh lai suat cOng khong thoat rakhoi tU'tU'ongt~p trung bao cap vaca quan lieu nG'a.
<i>toc cI(>phi ma, chung ta cIa Slt dl,lng</i>
cong cl,I lai suat gap phan cIieu
chlnh 1U'<;1ngtien trong IU'Uthong macl,Ith~ la vi$c nang lai suat len (cokhi toi 12%/thang cIoi voi lai suattien glti tiet ki$m ngan h'iln) cI~ rutbot tien trong IU'Uthong ve va vi$cnay cOng cIa thanh congo TCtkinh
nghi$m nay, chung ta cIa giup nU'ocb'iln Lao chong I'ilmphat thanh congbU'oc cIau VaG nhiing nam 1999 -<small>2001va ket qua cIa cIU'<;1Cduy tri cIen</small>nay. Vi$c nang lai suat huy cI(>ng,cIU'elngnhien phai nang lai suat choyay, nhU'ngcac ngan hang I'ilib! 10Ion. Do la lai suat phi kinh te, nhU'ngcIa cOng la can thiet trong vi$c sltdl,lng ban tay. Nha nU'oc,thong quacong CI,Ilai suat cI~cIieu chlnh nenkinh te. COng trong thai ky nay, NhanU'oc (CI,Ith~ la Ngan hang NhanU'oc)cIieuhanh trl!Ctiep cong cl,llaisuat thong qua vi$c cong bo cacmUc lai suat tien glti va lai suat choyay cl,Ith~ cIoivoi tU'ngnganh kinhte (vi$c quy cIinhliii suat tien glti vacho yay con keo dai cIennam 1995).Voi vi$c cIieu hanh lai suat nhU'thenay thi khach hang yay thU'ang b!cI(>ngtrong vi$c tinh toan cua minh,nhU'ng rat nhieu doanh nghi$pkhong th~ khOng yay vi thieu vantrien mien.
Voi nhiing van cIe nhU' tren thiCac ngan hang thU'elngm'ili, ra!
<small>d!nh che tai chinh kMc cI~ thl!C hi$n I</small>
vi$c ph~!J-..PhoiI'ilivan cua nen kinh<small>;</small>
te.<small>-TUy</small>nhien nhiing ngU'aisan xuat<small>.</small>noi chung, cac doanh nghi~p noi Irieng khOng th~ chap nh~n yay voi
binh quan hoa ty suat l<;1inhu~n.Song song vai vi$c nay la sl! ton<small>t'ili</small>
chU'ahe cham dltt cua n'ilncho yay<small>i</small>
<small>"</small>n~ng lai va hi$n nay cho yay n~ng
<i>la( v~n la van cIe nan giai 0 nhieu</i>
~6ng Bientap Tapchi N<small>gan hOng~..</small>
T~ CIItNcAN<small>IIANC</small>
<i><small>Lai sudt luon la, vdn de' dl/(/c quan tam</small></i>
<small>~Anh: MQnh DOngI</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2"><small>ban chat cua lai suat da b! thay d6i,</small>do la lai suatCltng<small>do bi dieu hanhtn!ctiep, lai suat phi kinh te, lai suatam. Song du nhU' the di niia thi laisuat van la van de kinh te vi mo, dola van de khong phai bay gio mdi deC?P den ma cac nha kinh te hQc loil<;ictren the gidi, trong do co Keynes</small>va Friedman cOng da kh~ng dinh.Khi da xac dinh lai suat la van dekinh te vi mo thi dU'angnhien phaide C?Pden vi~c dieu hanh no d~thl,l'chi~n 'I do cua Nha nU'dctrong
<b>2. Lai<small>suGt</small>ngan hang<small>etOi y{Ji</small></b>
<b><small>cac thanh phSn kinh ti</small></b>
<small>Ve van de cac thanh phan kinhte khong phai bay gio chung ta mdiban, no la van de cua kinh te chfnhtr! hQc ma cac nha kinh te Idn tren</small>the gidi da de c?p.
pha san cua cac cong ty a My,
<small>Nh?t... la van de thU'ong nh?t; h~mgngay co hang v<;in doanh nghi~ppha san, giai th~ nhU'ng cOng cornmg v~n doanh nghi~p khac dU'gccap1>trep'ho~~9n9</small>
kinh te ra doi va pMt tri~n van conkha ch?m. Trong han 17 n~m d6imdi vua qua, chung ta da co nhiingtien bQdang k~ trong ca vi~c phat
tri~n cac thanh phan kinh te va
<small>trong ca vi~c sap xep l<;iicac doanhnghi~p d~ vua tUng bU'dc phu hgpvdi xu hU'dngchung, vua d~ dap ltngcac yeu cau cua cac t6 chUc taichfnh quoc te trong thl,l'c hi~n tai trgva cho vay cai cach nen kinh te vatrong tien trinh hQi nh?p kinh tequoc te hi~n nay a nU'dc ta. Dennay, a nU'dcta da hinh thanh du cacthanh phan kinh te: kinh te nha nU'dcquoc doanh, c6 phan, cong ty trachnhi~m hCfuh<;in,hgp tac xa, tU'nhan,ca th~, tU'ban nha nU'dc,lien doanh</small>va doanh nghi~p100% <small>van nU'dcngoai.</small>
<small>Theo chu trU'ang cua Dang vaNha nU'dcta thi cac thanh phan kinhte quoc doanh van dU'gc coi trQng,d~ thl,l'C hi~n vai tro chu d~o</small>
<small>nhiing ITnhvl,l'CtrQng yeu cua nenkinh te nhU'ngdang tUng bU'dCcung</small>
<i><small>co va sap xep I~i, trong do co vi~c</small></i>
<small>c6 phan hoa cac doanh nghi~pthuQc lo~i hinh nay (den nay mdi c6phan hoa dU'gc khoang 13% trong</small>
<i><small>t6ng so gan 6.000 doanh ngh~~p</small></i>
<small>nha nU'dc). Cac doanh nghi~p nhanU'dc thieu van, thU'ong phai vayngan hang tdi tren 60</small>
<small>cau van phl,lc Vl,l cho san xuat</small> -<small>kinh</small>
doanh. Ngo<;iitru, nhiing doanhnghi~p nha nU'dcIdn dU'gcho trg
<small>kha Idn:tCt phfa Nha nU'dc, cOn nhieu</small>
<small>doanh nghi~p nha nU'dc kMcthihi~u qua kinh doanh con thap, denn~m</small> 2002 <i>co tdi 40% so doanh</i>
<small>nghi~p thuQc lo~i hinh nay bj 10.Trong cac thanh phan kinh tetren the gidi, d~c bi~t la a cac nU'dcdang phat tri~n thi ngU'oi ta rat coitrQng cac doanh nghi~p vua va nho.Vi lo~i hinh ~oanh nghi~p nay chiem</small>
<i><small>so dong trong c§:c i()<;iihin,h doanh</small></i>
<small>nghi~p, do la cac doanh nghi~p covon nho va laD dQng ft, san ph§msan xuat I~i da d~ng va cOng thieuvon trienmienva do do cOngthU'ong xuyen phai vay von nganhang, do V?y lai suat tien vay da</small>
<i><small>chiem ty trQng khong nho trong ca</small></i>
cau chi phf cua cac doanh nghi$pnay.
<small>Cac doanh nghi~p dan doanh</small>
<small>nU'dc ta thU'ong thieu dinh hU'angphat tri~n lau dai, cac dl,l' an sanxuat, kinh doanh thU'ong dan Ie, quymo san xuat thU'ong nho be, phantan, cong ngh~ I~c h?u, n~ng suatlaD dQng thap, rui ro cao, von cOnga trong tinh tr~ng thieu trien mien,vua phai vay ngan hang, vua phaiap dl,lng cac hinh thUc huy dQngkhac, co khi con vay von lai suatcao..., do do hi~u qua san xuat kinhdoanh thap.</small>
<i><small>Do nhieu yeu to tac dQng, trong</small></i>
<small>do ca khach quan va chu quan, CaGkhach hang vay von da g~p kh6khan trong vi~c tra ng tien vay nganhang lam cho ng ton dQng cao, nqqua h~n ngan hang Idn (trU'dc n~m2001, nCJqua h<;inngan nang cuacac thanh phan kinh te thU'ong amUc tren 10%). Day la kh6 khan Ionnhat trong qua trinh ho~t dQng cuacac ngan hang thU'ang m~i.</small>
<b>3. Vi~c dU!u hanh laisuat</b>
<b><small>ngan hang</small></b>
NhU'chUngta da biet, lai suat lagia ca cua vi~c sa dl,lng van trong- mQt thai gian nhat d!nh ma ngU'oi
cho vay doi hoi ngU'oivay phai trakhi sa dl,lng khoan tien cua minh.Gia ca cua vi~c sa dl,lng van nhU'tren (hay co th~ noi la lai suat chovay) ch!u sl,l'tac dQngcua nhieu yeu
<i>to: quan h~ cung cau ve von, rui ro</i>
th! trU'ong, l<;imphat, ty suat <small>ICJi</small>
<small>nhu?n binh quan cua nen kinh te,mUc bien dong cua tY gia va lai suatth! trU'ong quoc 1e,/chl phf quan 1'1cua ngan hang thU'ang m~i, chfnhsach thue doi vdi ngan hang thU'angm~i.</small>
<small>Vi~c dieu hanh lai suat a tat cacac nU'dc la do NQan hang TrungU'ang dam nh?n.</small> <i>a nU'dcta trong</i>
<small>thai gian qua, Ngan hang Nha nU'dc</small>
<i><small>dong thai sa dl,lng 2 ca che dieu</small></i>
<small>hanh lai suat la:</small>
<i><small>(1) Ca che ki~m soat trl,l'ctiep~ai</small></i>
<small>suat cua cac t6 chUc tfn dl,lng bangvi~c an d!nh mUc lai suat tien gltl,cho vay den vi~c nai long/nan mQt</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3"><i>quanghi$pvl,lthi trllang md. Day la</i>
mqt bl10cchuyen bien m'itnh metrangvi$cdieu hanhlai suattheo cdchethj trllang d nlldc ta. De thl,!Chi$nco hi$u qua Cdche dieu hanhlaisuat,Ngan hang Nha nlldc phai111gnghoacac nhanto tac d(>ngnhlldaneutren de xac dinh Unhh<;1pIyva dlf bao chieu hllong bien d(>ngcualai suat th! trllang, tu d6 co sl,!tacd9ng thich hqp thong qua vi$cdieuhanhchinh sach tien t$. COngnhl1cac nlloc khac, vi$c tang haygiamlai suat cua Ngan hang Trungl1C1ngse tac d(>ngtoi vi$c tang haygiamlai suat cua cac ngan hangthl1dng.m'iti voi khach hang la cacthanhphankinh te c6 vay van nganhang.Vi$c de c~p nhG'ngvan detn3nday m(>tIan nCtakh~ng d!nhranglai suat luon la van de vi mo,khongthe dieu hanh bang y chi chuquandllqc, nhat la trang dieu ki$nngay nay nhat thiet khong thekh6ngthong qua tin hi$u cua thitrl1C1ng.Tuy nhien, Nha nlloc naotrang ho'itt d(>ng quan Iy deu c6nhiing giai pMp Cl,lthe de xU' IynhCtngd~c thu theo dinh hlldng cuaminh.Cl,Ithed dayla vi$cNhanllOc
thlfChi$n mien,~ho~c giam lai suatchonhG'ngdoi tllqng chinh sach, Vanhll v~y se d~t ra yeu caucua vi$ctach b'itch r6 rang cho vay thlldngm'itiva cho vay chinh sach va xU'Iym(>tcach hai hoa, cl,lthe va c6 hi$uIlfCde cac yeu to tac d(>ngden laisuatpMt trien theo chieu hlldng c6l<;Iicho cac thanh phan kinh te trongho'ittd(>ngsan xuat - kinh doanh.
<b>4. NhOngvan ct' ctOtra cti latluat ngGnhang tac cf'ng tOt hemto! eae thanh phSn kinh ti</b> lJ .
<i>ThLi'nhBt:</i> Cac thanh phan kinhte phai tang cllang nang Il,!c taichinh de c6 du van phl,lc Vl,l sanxuat, kinh doanh, giam toi da vanvay tlt ngan hang thlldng m'iti vatren CdSd d6 giam ty trqng lai suattrong chi phi cua minh, day la vande quan trqng nhat trong chien IWckinh doanh de phat huy hi$u qua.Ve tang wang nang Il,!c tai chinhcan ap dl,lngcac giai phap:
(1) Tiep tl,lC sap xep l'iti cacdoanh nghi$p nha nlloc, d§y nhanhtien d(>c6 phan hoa de tren Cd Sdnay thl,!c hi$n vi$c huy d(>ngthemvan phl,lcvl,lsan xuat, kinh doanh.
(2) Tiep tl,lCxU'Iy nq ton dqng detren cd Sdd6 lam lanh m'itnhhoa taichinh, trong s'itchbang can doi cuadoanh nghi$p va c6 dieu ki$n b6sung van.
(3) Cungco cac<small>doanh</small> nghi$pngoai quoc doanh trlloc het la de c6cac doanh nghi$p du dieu ki$n vevan, ve quan Iy trang d6 c6 van deve ke toan, h'itch toan, bao cao taichinh; Chu trqng doi voi cac doanhnghi$p vua va nho.
<i>ThLi' hai: Thl,!C hi$n cac giai</i>
phap c6 hi$u qua de chong n'itnchovay n~ng lai doi voi cac h(>nongdan va nhG'ngngllai buon ban"nho.De lam dll<;1cvi$c nay,can:
(1) Thuc d§y ho'itt d(>ng cuaNgan hang Chinhsach Xa h(>ide c6
the dap ltng nhu cau van doi voinhG'ngngllai thU!?cdi$n nghEmvachinh sach xa h(>i. <small><</small>
(2) DlIa ho'ittd(>ngcua cac nganhang thlldng m'itigan khu Vl,!cnongnghi$p va nong than hdn nCtadephl,lC Vl,l kip thai van cho nongnghi$pva nongthon. Song songvoivi$c nay la phai lam m'itnh me vi$ccai cach tlanh chinh, ddn gian thutl,lc vay lien cua cac ngan hangthlldng m'iti.
(3) Cung co h$ thong cac t6chuc Undl,lnghqp tac (Quy Undl,lngnhan dan va Hqp tac xa Un dl,lng).Day la t6 chuc Un dl,lngdo dan I~pva ho'ittd(>ngtheo cac quy dinh cuapMp lu~t de phl,lCvl,I nhu cau vevan cho nhan dan.
(4) Tang wang cac t6 chuc taichinh vi mo de tren Cd Sd d6 tangwang hqp tac phat trien va chongl'iti n'itncho vay n~ng lai.
<i>ThLi'ba:</i> Thl,!c hi$n m'itnh mehdn Cd che dieu hanh lai suat thitrllang vdi 3 van de ch~ yeu:
(1) Ngan hang cho cac thanhphan kinh te vay tren CdSdquan h$cung cau ve van va qua d6 tiep tl,lCthl,!chi$n cd che lai suat thoa thu~ngiCtangan hang va khach hang.
(2) Kh§n trlldng thl,!Chi$n vi$ctach b'itch cho vay thlldng m'iti vacho vay cac doi tll<;1ngchinh sach.Cac ngan hang thlldng m'iticho vaythlldng m'iti thi ap dl,lng lai suat thi
trllang,rui ro ve van va laisuat thiphai tl,!10,tl,!xU'Iy; con neu cho vaycac doi tllqng chinh sach va cho vaytheo chi dinh cua Chinh phu thi laisuat cho vay theo chi d'ito cua Nhanlldc, khi g~p rui ra thi Nha nlloc c6trach nhi$m xU'ly.
(3) Ap dl,lng cac dieu ki$n debinh quan hoa II suat Iqi nhu~n,trlloc het la giCtacac doanh nghi$pvoi ngan hangthlldng m'itiva sau d6
la d tat cacacthanhphankinh te.
<i>ThLi'tU': Chong sl,! c'itnh tranh</i>
thieu binh d~ng cua cac ngan hangthlldng m'itithong qua lai suat,trangd6 chu trqng cac ngan hangthlldng\mai cua Nha nlldc van Ion, kha
3
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4"><b><small>. -..1</small></b>
<small>nang tai chfnh m<;1nhhon nen neum9t trong cac ngfm hang d6 tang</small>
<small>ho~c giam lai suat (nhat 113lai suat</small>
<small>tien gui dan Cl1)thi se anh hl1dngkhong nho doi voi cac ngan. hangthl10ng m<;1ikhac va dl10ng nhienanh hl1dng den cac thanh phan kinhte. Vi v$y, phai c6 t6 chuc d6ng vaitro lam trung gian de dieu chinh m9tcach hc;1PIy vi$c c<;1nhtranh nay.Trong dieu ki$n dieu hanh co che laisuat theo tien trinh tll do hoa nhl1ngay nay thi vai tro chfnh 113Hi$p h9iNgan hang. Hi$p h9i Ngan hangcan theo d6i Slf bien d9ng tren th!trl1C1ngtien t$ de c6 the t6 chuc vi$cdung hoa Slf c<;1nhtranh ve nhieum~t, trong d6 c6 lai suat giCta cac'ngan hang thanh vien.</small>
<i><b><small>ThLi' nam: Thl1c hien sl1 binh</small></b></i>
<small>d~ng doi voi ca~ do~nh ~ghi$p</small>
<small>thu9C mc;>ithanh phan kinh te khitiep c$n voi nguon von tin dl:mgngan hang de tren co Sd d6 c6 dieuki$n su dyng c6 hi$u qua cac nguonIlfC tai chfnh, trong d6 c6 vi$c tinhtoan de giam chi phf (bao gom ca laisuat yay ngan hang) va tU' d6 c6</small>
dieu ki$nbinhquanhoa<small>lc;1i</small>nhu$n
<small>cua cac doanh nghi$p.</small>
<i><b>ThLi'sau:</b></i><small>Do lai suat 113van dekinh te VImo, vi$c dieu hanh lai suatco lien quan den nhieu yeu to nhl1da neu d tren. Vi v$y, ngoai 5 van ded~t ra de lai suat ngan hang tacd9ng tot hon toi cac thanh phan kinhte d nl10c ta, thee chung toi Nhanl10c can co cac bi$n phap ho trc;1khac nhl1:</small>
<small>(1) Xem xet l<;1ichfnh sach thuedoi voi cac ngan hang thl10ng m<;1i,d~c bi$t 113thue von.</small>
<small>(2) Slf he trc;1cUa Nha nl10cthong qua cac vi$c:</small>
<small>- Hoan thi$n Lu$t Doanh nghi$p,trong d6 chu trong Slf binh d~ng cuacac 10<;1ihinh doanh nghi$p.</small>
<small>- Chan chinh va 10<;1ibo cac hinh</small>thuc tin dyng khong do Ngan hang
Nha nl10ckiem soat (thoat khoi Lu$tNgan hang Nha ril10cva Lu$t Cact6 chuc tin dyng).
<small>- He trc;1cac doanh nghi$p trongqua trinh co cau va sap xep l<;1i,dec6 nhU'ng doanh nghi$p du dieu</small>
<small>ki$n hO<;1td9ng va tiep c$n von ngan</small>
- Sam hoan thi$n nhU'ngquydinh ve cho yay chfnh sach, cho yaytheo chi d!nh (khac phyc thien tai,
<small>mua t<;1mtrCt xuat khflu...)..</small>
<i><b>vln d~ th(fnhlt: DI/ triJngo~i</b></i>
<small>Ngo?i t~, d6 113tien nuoc ngoai,</small>
doi voi Vi~t Nam thi tat ca cac
<small>dong tien tru VND deu 113ngo<;1it~.</small>
M~c du v~y, song khi n6i denngo?i t~ 113nguai ta muon n6i dennhO'ng dong tien m?nh, nhO'ngdong tien c6 kha nang chuyen d5icao, duc;1Cchap nh~n ph5 bientrong cac giao dich ve tai chfnhgiO'acac nuoc. Doi voi sl,!'phat trienkinh te cua moi quoc gia, ngo?i t~m?nh c6 m9t vi trf kha quan trQngva n6 cang c6 vi trf d~c bi~t hemdoivoi nhO'ng nuoe c6 nen kinh te<small>dang phat trien. Ngay nay,</small>
<small>dl,!' trO' bangUSD luon</small>
1MF, dl,!'trO'ngo?i t~ cua cac nuocChau A dang c6 xu huong tangm?nh, trong d6 Nh~t Ban dang lanuoc dan dau. Tfnh den cuoi thang
<b>PGS., TS. Nguy~n Th! Nhung *</b>
11 nam 2003, dl,!'trO'ngo?i t~ cuaNh~t da len Wi 644,57 ty USD, conso cao nhat tU' truoc toi nay, ch1trong vong 1 tMng (so voi cuoi
<i>thang 10/2003) muc dl,ftrCida tang</i>
them 3%. Sau Nh~t Ban la TrungQuoc, Dai Loan, con Han Quoc<small>hi~n dang</small>
<small>ngo?i hoi</small>
<i><small>can phai d?t du<;1emue 6.341 tri~uUSD, gan gap d6i muc dl,f trO' nalTl</small></i>
<small>d6 ml)e tieu chfnh cua dl,f trCi ngo<;li</small>
t~ la de doi ph6 vDi nhO'ngdienbien xau tren thi trLiang tai chfnh.Tuy nhien, van de dl,ftrO'ngo?i hoicOngc6 nhCingdieu can ban.
TruDe het ve dong tien dl,f trCi,kh6ng can phai ban eai thl ai cOnghieu rang no"'phai la dong tien
<small>m<;lnh, la dong tien thl,fC hi~n du<;1C</small>
ehue nang thanh toan quoe te.Nguai ta khong lay VND lam dongtien dl,!'trO'boi Ie VND chua du<;1Cthua nh~n lam dong tien thanhtoan quoc te, nguai ta kh6ng thedung VND de tat toan cac khoanthanh toan ve hang hoa hay trangtrai cae khoan n<;1nan. Tren thl,fe
<small>te, ngo<;li t~ ehfnh dang dU<;1edl,ftrCi</small>
<small>. DQi hQc Ngon hang Tp. HoChi Minh</small>
4 <sub>T~ CII1</sub><sub>NGAN</sub> <sub>~&5</sub> <sub>4 NhM 2004</sub>
</div>