Chỉång 4: Tênh toạn thu lỉûc
ÂH Bạch Khoa ÂN = 85 =
I
I I
I -
--
-
TÄØN THÁÚT ẠP SÚT TRÃN ÂỈÅÌNG ÄÚNG
TÄØN THÁÚT ẠP SÚT TRÃN ÂỈÅÌNG ÄÚNGTÄØN THÁÚT ẠP SÚT TRÃN ÂỈÅÌNG ÄÚNG
TÄØN THÁÚT ẠP SÚT TRÃN ÂỈÅÌNG ÄÚNG
Âãø váûn chuøn âỉåüc khäng khê âi trong âỉåìng äúng thäng giọ cáưn
cọ quảt khäng khê âãø tảo ra chãnh lãûch ạp sút trong v ngoi äúng.
Hiãûu säú ạp sút giỉỵa khäng khê trong v ngoi khê quøn âỉåüc gi l
ạp sút thỉìa ca dng khê trong äúng. p sút thỉìa ny âỉåüc gi l ạp
sút ton pháưn ca dng khê trong äúng dáùn v nọ chênh bàòng täøng ạp
sút ténh v ạp sút âäüng ca dng khäng khê.
p sút ténh xạc âënh thãú nàng ca 1 m
3
khäng khê trong tiãút diãûn
âang xẹt. p sút trãn thnh ca äúng dáùn chênh bàòng ạp sút ténh P
t
.
p sút âäüng xạc âënh nàng lỉåüng âäüng hc (âäüng nàng) ca 1
m
3
khäng khê v âỉåüc k hiãûu l P
â
:
g.2
v.
P
2
â
γ
=
.
Täøng täøn tháút ạp sút ca dng khäng khê s l: P = P
â
+ P
t
.
Khi khäng khê âi trong äúng hụt v äúng âáøy s gáy ra täøn tháút ạp
lỉûc, bao gäưm:
- Täøn tháút do ma sạt giỉỵa khäng khê våïi thnh äúng → gi l täøn tháút
ma sạt (∆P
ms
) hay täøn tháút dc âỉåìng.
- Täøn tháút do khäng khê âi qua cạc chỉåïng ngải váût (r nhạnh, cän,
chảc ba,...) → gi l täøn tháút củc bäü (∆P
cb
).
Giao trƒnh THNG GIO
Nguùn Âçnh Hún = 86 =
Lục ny täøn tháút ạp lỉûc ton pháưn trãn âỉåìng äúng s l:
cbmsTP
PPP ∆+∆=∆
p lỉûc ca quảt phi bàòng:
∑ ∑
∆+∆=+=∆
âáøy
TP
hụt
TP
âáøyhụtquảt
TP
PPPPP
Trong âọ bao gäưm c täøn tháút qua cạc thiãút bë làõp âàût trãn
âỉåìng äúng.
1/ TÄØN THÁÚT ẠP SÚT MA SẠT :
Tỉì thy lỉûc hc, chụng ta cọ cäng thỉïc tênh täøn tháút ạp sút do
ma sạt nhỉ sau:
γϕ=∆ .
g.2
v
.l.
F
U
.P
2
ms
, [kg/m
2
].
Âàût :
γϕ= .
g.2
v
.
F
U
.R
2
l.RP
ms
=∆⇒ , [kg/m
2
/m].
∆P
ms
: täøn tháút ạp sút do ma sạt [m].
R : täøn tháút ạp sút âån vë (trãn 1m chiãưu di âỉåìng äúng), [kg/m
2
/m].
ϕ : hãû säú tè lãû: ϕ = λ/4.
U : chu vi ỉåït ca tiãút diãûn äúng, [m].
F : diãûn têch tiãút diãûn ngang ca äúng, [m
2
].
v : váûn täúc ca khäng khê chuøn âäüng trong äúng, [m/s].
g : gia täúc trng trỉåìng, [m/s
2
].
γ : tè trng ca khäng khê (trng lỉåüng âån vë), [kg/m
3
]
1
.
l : chiãưu di âoản äúng, [m].
λ : hãû säú ma sạt. Hãû säú ny phủ thüc vo chãú âäü chuøn âäüng ca
khäng khê âi trong äúng (chy táưng, chy räúi, âäü nhạm ca äúng dáùn), nọ
âỉåüc âàûc trỉng båíi hãû säú Ráynon (Re):
ν
=
d.v
Re
1
ÅÍ âiãưu kiãûn tiãu chøn :γ = 1,205 kg/m
3
.
Chổồng 4: Tờnh toaùn thuyớ lổỷc
H Baùch Khoa N = 87 =
- Khi Re < 2320 chóỳ õọỹ chaớy tỏửng, luùc naỡy chố phuỷ thuọỹc vaỡo hóỷ
sọỳ Re:
Re
64
=
- Khi Re > 2320 chóỳ õọỹ chaớy rọỳi, coù 3 trổồỡng hồỹp xaớy ra:
+ Lồùp khọng khờ tióỳp giaùp vồùi thaỡnh ọỳng coù tờnh chaớy tỏửng daỡy
hồn vaỡ phuớ kờn õọỹ nhaùm cuớa thaỡnh ọỳng goỹi laỡ chóỳ õọỹ chaớy rọỳi trong
ọỳng nhụn thuớy lổỷc, nón chố phuỷ thuọỹc vaỡo Re:
( )
5,2
Relg
01,1
=
+ Nóỳu lồùp ranh giồùi chaớy tỏửng ồớ saùt thaỡnh ọỳng moớng hồn õọỹ
nhaùm cuớa thaỡnh ọỳng thỗ hóỷ sọỳ hỏửu nhổ khọng phuỷ thuọỹc vaỡo Re maỡ
chố phuỷ thuọỹc vaỡo õọỹ nhaùm vaỡ õổồỡng kờnh ọỳng dỏựn:
2
K
r
lg.274,1
1
+
=
(Nikuratze).
25,0
d
K
.111,0
=
(Sinphrinxon).
Trong phaỷm vi naỡy goỹi laỡ phaỷm vi ọỳng nhaùm thuớy lổỷc.
+ Tổỡ chóỳ õọỹ chaớy rọỳi trong ọỳng nhụn thuớy lổỷc sang chóỳ õọỹ chaớy
rọỳi trong ọỳng nhaùm thuớy lổỷc coù mọỹt giai õoaỷn quaù õọỹ. Trong giai õoaỷn
quaù õọỹ naỡy hóỷ sọỳ phuỷ thuọỹc vaỡo caớ Re vaỡ õọỹ nhaùm tổồng õọỳi cuớa ọỳng
dỏựn vaỡ coù thóứ xaùc õởnh theo cọng thổùc Alsul nhổ sau:
25,0
Re
68
d
K
.11,0
+=
r, d : baùn kờnh vaỡ õổồỡng kờnh ọỳng dỏựn, [m].
K : õọỹ nhaùm tuyóỷt õọỳi cuớa thaỡnh ọỳng, [m].
: hóỷ sọỳ nhồùt cuớa khọng khờ, [m
2
/s].
Giao trnh THNG GIO
Nguyóựn ỗnh Huỏỳn = 88 =
Pa,
2
v
P
2
a
=
Hỗnh 1: Bióứu õọử xaùc õởnh tọứn thỏỳt ma saùt R
Chỉång 4: Tênh toạn thu lỉûc
ÂH Bạch Khoa ÂN = 89 =
Âãø tiãûn låüi trong tênh toạn ngỉåìi ta láûp sàơn cạc biãøu âäư hồûc bng
säú âãø tra cạc hãû säú: täøn tháút ma sạt âån vë R, âỉåìng kênh d, täúc âäü v v
lỉu lỉåüng L khi biãút nhỉỵng giạ trë cn lải (xem hçnh 1). Nhỉng våïi lỉu
: R tra trãn biãøu âäư hçnh 1 cọ âån vë l [Pa], nhỉng âãø tiãûn låüi trong
tra quảt v thäúng nháút âån vë våïi täøn tháút ạp sút củc bäü thç âäøi sang
âån vë [kg/m
2
] nhỉ sau: 1 [kg/m
2
] = 9,81 [Pa].
Khi láûp biãøu âäư âỉåüc xạc âënh trong âiãưu kiãûn tiãu chøn, våïi
K=0,1mm; γ=1,205kg/m
3
, ν=15,06.10
-6
m
2
/s. Do váûy, nãúu tênh toạn
trong âiãưu kiãûn khạc (t
o
khạc våïi tiãu chøn) thç phi âỉa vo hãû säú
hiãûu chènh η → âỉåüc láûp thnh bng âãø tra.
Bng 1: Hãû säú hiãûu chènh η
ηη
η:
t
o
C
η
t
o
C
η
t
o
C
η
-30 1,10 20 1,00 90 0,88
-25 1,09 25 0,99 100 0,87
-20 1,08 30 0,98 125 0,84
-15 1,07 35 0,97 150 0,81
-10 1,06 40 0,96 175 0,78
-5 1,05 45 0,95 200 0,75
0 1,04 50 0,94 250 0,71
+5 1,03 60 0,93 300 0,67
+10 1,02 70 0,92 350 0,63
+15 1,01 80 0,90 400 0,59
Âäúi våïi âäü nhạm K≠0,1mm cng âỉåüc láûp thnh biãøu âäư hãû säú
hiãûu chènh n. Trong thỉûc tãú, nãúu dng äúng tän (K = 0,1mm) thç khäng
cáưn hiãûu chènh.
Bng 2: Âäü nhạm ca mäüt säú äúng dáùn:
Loải äúng, mỉång dáùn K, [mm]
Mỉång dáùn thảch cao träün våïi váût liãûu khạc 1
Mỉång dáùn bàòng gảch cọ quẹt sảch bãư màût 4
Giao trƒnh THNG GIO
Nguùn Âçnh Hún = 90 =
Mỉång bàòng táúm bã täng xè 1,5
Mỉång bàòng vỉỵa trạt trãn lỉåïi thẹp 10
Bãư màût tỉåìng gảch (sảch, khäng lạng vỉỵa) 3 - 6
Mỉång gảch xáy trong tỉåìng (khäng quẹt sảch) 5 - 10
Lục ny : R
thỉûc
= R
tc
.η.n.
2/ TÄØN THÁÚT ẠP SÚT CỦC BÄÜ :
Cọ 2 loải chỉåïng ngải váût gáy täøn tháút củc bäü:
- Chảc ba, chảc tỉ, miãûng thäøi, miãûng hụt → lm thay âäøi lỉu lỉåüng.
- Loa, phãùu, ngồût, cän, måí räüng → lm thay âäøi täúc âäü khäng khê
chuøn âäüng nhỉng khäng thay âäøi lỉu lỉåüng.
Theo thy lỉûc hc:
γξ=ξ=∆ .
g.2
v
.P.P
2
âcb
[kg/m
2
].
P
â
: ạp sút âäüng ca dng khäng khê, [kg/m
2
].
v : váûn täúc khäng khê âi trong äúng ,[m/s].
Hãû säú hiãûu chènh n
Váûn täúc khäng khê v, [m/s]
v
n
Hçnh 2: Hãû säú âiãưu chènh n do âäü nhạm K
Chỉång 4: Tênh toạn thu lỉûc
ÂH Bạch Khoa ÂN = 91 =
g : gia täúc trng trỉåìng, [m/s
2
].
γ : tè trng ca khäng khê, [kg/m
3
].
ξ : hãû säú sỉïc cn củc bäü, phủ thüc vo hçnh dảng v kêch thỉåïc
chỉåïng ngải váût. Nọ âỉåüc xạc âënh bàòng thỉûc nghiãûm, nhỉng trong
trỉåìng håüp âån gin cọ thãø xạc âënh bàòng tênh toạn l thuút.
-
Måí räüng âäüt ngäüt
2
:
2
2
1
2
1
2
F
F
1
v
v
1
−=
−=ξ
- Thàõt nh dng chy âäüt ngäüt:
−=ξ
1
2
F
F
1.5,0
- Ngồût :
6,0
75,0
n
.008,0
α
=ξ
α : gọc ca ngồût, tênh theo âäü.
d/Rn =
: tè säú ca bạn kênh cong v
âỉåìng kênh äúng.
- Chảc ba: Dng chy cọ thãø âỉåüc r nhạnh hồûc nháûp lải. Lục ny hãû
säú ξ ca chảc ba phủ thüc ráút nhiãưu úu täú:
2
Hãû säú ξ ỉïng våïi ạp sút âäüng åí tiãút diãûn cọ váûn täúc låïn hån.
v
1
, F
1
v
2
, F
2
Hçnh 3: Måí dng âäüt ngäüt
v
1
, F
1
v
2
, F
2
Hçnh 4: Thàõt dng âäüt ngäüt
R
α
Hçnh 5: Ngồût