HỌC VIỆN NGÂN HÀNG
ĐỀ TÀI
Chứng minh rằng nguồn gốc lý luận quyết định bước phát
triển mới về chất của Tư tưởng Hồ Chí Minh là Chủ nghĩa
Mác-Lênin.Ý nghĩa vận dụng Chủ nghĩa Mác-Lênin trong giai
đoạn hiện nay.
Hà Nội 2009
Nội dung chính:
I.Lời mở đầu
II.Tổng quan về Chủ nghĩa Mác-Lênin và Tư tưởng Hồ Chí
Minh.
III.Chứng minh nguồn gốc lý luận quyết định bước phát triển
mới về chất của tư tưởng Hồ Chí Minh là Chủ nghĩa Mác-
Lênin.
IV.Ý nghĩa vận dụng Chủ nghĩa Mác-Lênin trong giai đoạn
hiện nay.
V.Kết luận.
I.Lời mở đầu.
Hồ Chí Minh tên thật là Nguyễn Sinh Cung sinh năm 1890 trong một gia đình nhà
nho yêu nước ở một vùng đất có giàu truyền thống cách mạng,Thân sinh của Người,cụ pho
bảng Nguỹen Sinh Sắc là một nhà nho yêu nước,cấp tiến, thương dân sâu sắc. Tấm gương
lao động cần cù và ý chí kiên cường vượt qua gian khó đẻ dạt dược mục tiêu, dặc biệt là tư
tưởng nhân dân ,lay dân làm hậu thuân xcho các cải cách ctrị xhội của cụ phó bảng đã ảnh
hưởng sâu sắc đối với quá trình hình thành nhân cách của Người,Thêm và dó cuộc sống
của người mẹ Hoàng Thị Loan cũng ảnh hưởng sâu sắc dến tư tưởng của Người với dức
tính nhân hạu đảm dang sống chan hoà với mọi người.
Vốn sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh đất nước bị thực dân Pháp áp bức đô hộ ,phải
chứng kiến cảnh nghèo khổ lầm than của người dân và những tội ác của bọn thực dân,thái
độ đớn hèn cua bọn phong kiến nam triều dã hun dúc trong tư tưởng người một niềm khát
khao giải phóng dân tộc
Năm 1911 tại bến cảng nhà rồng,Nguyễn tất Thành rời tô quốc sang phương tây tìm dường
cứư nước.
Trong quá trình tìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh khám phá các quy luật vận động xã
hội, đời sống văn hoá và cuộc đấu tranh của các dân tộc trong hoàn cảnh cụ thể để khái
quát thành lý luận, đem lý luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn và được kiểm nghiệm trong
thực tiễn.Nhờ vào con đường nhận thức chân lý như vậy mà lý luận của Hồ Chí Minh
mang giá trị khách quan, cách mạng và khoa học.
Hồ Chí Minh khẳng định: “Chủ nghĩa Lênin đối với chúng ta, những người cách mạng và
nhân dân Việt Nam, không những là cái “cẩm nang” thần kỳ, không những là cái kim chỉ
nam mà còn là mặt trời soi sáng đường chúng ta đi tới thắng lợi cuối cùng, đi tới chủ nghĩa
xã hội và chủ nghĩa cộng sản”
Đối với chủ nghĩa Mác-Lênin, Hồ Chí Minh đã nắm vững cái cốt lõi, linh hồn sống
của nó, là phương pháp biện chứng duy vật, học tập, lập trường quan điểm, phương pháp
biện chứng của chủ nghĩa Mác-Lênin để giải quyết các vấn đề thực tiễn của cách mạng
Việt Nam.
Các tác phẩm, bài viết của Hồ Chí Minh phản ánh bản chất tư tưởng cách mạng của
Người theo thế giới quan, phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lênin.
Chủ nghĩa Mác-Lênin là nguồn gốc lý luận trực tiếp,là yếu tố quan trọng nhất,
quyết định việc hình thành bản chất tư tưởng Hồ Chí Minh
II.Tổng quan về chủ nghĩa Mác-Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh.
1.Chủ nghĩa Mác-Lênin
Chủ nghĩa Mác-Lênin là thế giới quan và phương pháp luận khoa học, nó cung cấp
cho con người một công cụ để nhận thức và cải tạo thế giới; nó chỉ ra quy luật vận động
của tự nhiên, xã hội và tư duy.
Chủ nghĩa Mác-Lênin là học thuyết về sự giải phóng và phát triển. Nó không
những nêu ra mục tiêu, đối tượng, những quy luật của sự giải phóng và phát triển, mà còn
chỉ ra những lực lượng cách mạng có khả năng thực hiện được sự giải phóng và phát triển.
Đó là giai cấp công nhân.
2.Tư tưởng Hồ Chí Minh
Dựa trên định hướng cơ bản của Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc toàn quốc
lần thứ IX của Đảng Cộng sản Việt Nam, các nhà khoa học đã đưa ra một định nghĩa:
“Tư tưởng Hồ Chí Minh là một thệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những
vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, từ cách mạgn dân tộc dân chủ nhân dân đến cách
mạng xã hội chủ nghĩa, là kết quả của sự vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác-
Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, đồng thời là sự kết tinh tinh hoa dân tọc và trí tuệ
thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người.”
III.Chứng minh nguồn gốc lý luận quyết định bước phát triển mới về
chất của tư tưởng Hồ Chí Minh là Chủ nghĩa Mác-Lênin.
1.Căn cứ
Trước Bác đã có rất nhiều nhà yêu nước như Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh hay
Hoàng Hoa Thám cùng với nhũng lập trường và những con đường cứu nước khác nhau:
- Cụ Phan Bội Châu đã cầu Nhật đánh Pháp. Ông đã đưa lưu học sinh sang Nhật học, viện
Nhật để đánh pháp theo Cn Duy Tân.Cho rằng Nhật cũng là người “máu đỏ da vàng”, gần
gũi về địa lý và phong tục, cùng ở Châu Á ko như người Pháp là “mắt xanh mũi lõ”.Cuối
cùng thì phong trào Duy Tân cũng thất bại
HCM đã ko tán thành con đường này, người cho rằng cầu Nhật để đánh Pháp chảng
khác nào “đưa hổ cửa trước rước beo cửa sau”…
-Cụ Phan Chu Trinh chủ trương “ỷ Pháp cầu tiến bộ”, khai thông dân trí, nâng cao dân khí,
trên cơ sở đó mà lần lần tính chuyện giải phóng… cũng không thành công.
Hồ Chí Minh nhận thấy tư tưởng này chẳng qua chỉ là việc: “cầu xin giặc rủ lòng
thương”…
-Còn con đường khởi nghĩa của người anh hùng Hoàng Hoa Thám thì vẫn mang nặng “cốt
cách phong kiến”, chưa phải là lối thoát rõ ràng, hướng đi đúng đắn.
=>>Hồ Chí Minh khâm phục các lãnh tụ tiền bối nhưng không tán thành cách làm của
họ.Người cho rằng chỉ có yêu nước ko chưa đủ mà cần phải tìm ra được một đường lối tư
tưởng đúng đắn để cứu nước.
Năm 1911, Người rời Tổ quốc sang phương Tây tìm đường cứu nước.Đó là việc làm mới
mẻ, chưa có tiền lệ, khác với hướng đi truyền thống sang phương Đông của các bậc tiền
bối.
Thực tiễn trong gần 10 năm đi tìm đường cứu nước, chỉ khi được tiếp cận với luận cương
về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin, Người mới tìm được lời giải đáp cho
những suy nghĩ, hoài bão về con đường giành độc lạp cho dân tộc và tự do cho đồng bào
được ấp ủ bấy lâu nay.Người đã “cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng… vui mừng đến
phát khóc”.
Đối với Người, đến với chủ nghĩa Mác - Lê-nin cũng có nghĩa là đến với con đường cách
mạng vô sản. Từ đây, Người thực sự tìm thấy con đường cứu nước chân chính, triệt để:
"Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc, không có con đường nào khác con đường cách
mạng vô sản" và "chỉ có giải phóng giai cấp vô sản thì mới giải phóng được dân tộc; cả hai
cuộc giải phóng này chỉ có thể là sự nghiệp của chủ nghĩa cộng sản và của cách mạng thế
giới"(1).
Đến với chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng, quan điểm của Hồ Chí Minh có bước nhảy vọt
lớn: kết hợp chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế vô sản, kết hợp dân tộc với giai cấp,
độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội; nâng chủ nghĩa yêu nước lên một trình độ mới trên
lập trường của chủ nghĩa Mác - Lê-nin.
Trong suốt cuộc đời hoạt động của mình, Hồ Chí Minh luôn khẳng định: Chủ nghĩa Mác -
Lê-nin là chủ nghĩa chân chính nhất, khoa học nhất, cách mạng nhất, "muốn cách mạng
thành công, phải đi theo chủ nghĩa Mã Khắc Tư và chủ nghĩa Lê-nin". Đối với Người, chủ
nghĩa Mác - Lê-nin là cơ sở thế giới quan, phương pháp luận khoa học để giải quyết những
vấn đề do thực tiễn đặt ra. Người không bao giờ xa rời chủ nghĩa Mác - Lê-nin, đồng thời
kiên quyết chống chủ nghĩa giáo điều và chủ nghĩa xét lại.
Như vậy, chủ nghĩa Mác - Lê-nin là một nguồn gốc - nguồn gốc chủ yếu nhất, của tư tưởng
Hồ Chí Minh, là một bộ phận hữu cơ - bộ phận cơ sở, nền tảng của tư tưởng Hồ Chí Minh.
Không thể đặt tư tưởng Hồ Chí Minh ra ngoài hệ tư tưởng Mác - Lê-nin, hay nói cách
khác, không thể tách tư tưởng Hồ Chí Minh khỏi nền tảng của nó là chủ nghĩa Mác - Lê-
nin. Cho nên, có thể nói, ở Việt Nam, giương cao tư tưởng Hồ Chí Minh cũng là giương
cao chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Muốn bảo vệ và quán triệt chủ nghĩa Mác - Lê-nin một cách
có hiệu quả, phải bảo vệ, quán triệt và giương cao tư tưởng Hồ Chí Minh. Đó là lịch sử mà
cũng là lô-gíc của vấn đề. Nó giúp chỉ ra sai lầm của quan niệm đối lập tư tưởng Hồ Chí
Minh với chủ nghĩa Mác - Lê-nin.
2. Hồ Chí Minh sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin vào điều
kiện cụ thể của nước ta như thế nào?
Ngay từ năm 1924, sau khi đến với chủ nghĩa Mác - Lê-nin, trở thành một cán bộ của
Đảng Cộng sản Pháp và của Quốc tế Cộng sản, Hồ Chí Minh đã vạch rõ sự khác nhau giữa
thực tiễn của các nước tư bản phát triển ở châu Âu mà C. Mác, Ph. Ăng-ghen và V.I. Lê-
nin đã chỉ ra với thực tiễn Việt Nam - một nước thuộc địa, nửa phong kiến, nông nghiệp,
lạc hậu ở phương Đông. Do đó, cần bổ sung, phát triển chủ nghĩa Mác về cơ sở lịch sử
phương Đông. Trong Báo cáo về Bắc Kỳ, Trung Kỳ và Nam Kỳ gửi Quốc tế Cộng sản,
Người viết: "Cuộc đấu tranh giai cấp không diễn ra giống như ở phương Tây... Dù sao thì
cũng không thể cấm bổ sung "cơ sở lịch sử" của chủ nghĩa Mác bằng cách đưa thêm vào
đó những tư liệu mà Mác ở thời mình không thể có được. Mác đã xây dựng học thuyết của
mình trên một triết lý nhất định của lịch sử, nhưng lịch sử nào? Lịch sử châu Âu. Mà châu
Âu là gì? Đó chưa phải là toàn thể nhân loại... Xem xét lại chủ nghĩa Mác về cơ sở lịch sử
của nó, củng cố nó bằng dân tộc học phương Đông. Đó chính là nhiệm vụ mà các Xô viết
đảm nhiệm".
Việc tiếp thu, vận dụng, phát triển chủ nghĩa Mác - Lê-nin của Hồ Chí Minh là cả quá trình
gắn với hoạt động thực tiễn, kết hợp lý luận với thực tiễn, xuất phát từ những yêu cầu của
thực tiễn. Người nhấn mạnh rằng, việc học tập, vận dụng chủ nghĩa Mác - Lê-nin, trước
hết phải nắm vững "cái cốt lõi", "linh hồn sống" của nó là phương pháp biện chứng; học
tập "tinh thần, lập trường, quan điểm và phương pháp của chủ nghĩa Mác - Lê-nin để áp
dụng lập trường, quan điểm và phương pháp ấy mà giải quyết cho tốt những vấn đề thực tế
trong công tác cách mạng của chúng ta". Người còn chỉ rõ: "Hiểu chủ nghĩa Mác - Lê-nin