Đơn kiến nghị thứ 2 về cải cách thể chế, nâng cao năng lực và tính chuyên nghiệp của đại biểu HĐND để chống tham nhũng và xây dựng đất nước

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
--------o0o-------Nam Định, ngày 20 tháng 1 năm 2014

KIẾN NGHỊ THỨ 2 VỀ CẢI CÁCH THỂ CHẾ
(Nâng cao năng lực giám sát và tính chuyên trách của đại biểu Hội đồng nhân dân để
chống tham nhũng và xây dựng đất nước)
Kính gửi:

- TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG
- CHỦ TỊCH NƯỚC TRƯƠNG TẤN SANG
- CHỦ TỊCH QUỐC HỘI NGUYỄN SINH HÙNG
- THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ NGUYỄN TẤN DŨNG
- CÁC ỦY VIÊN TRUNG ƯƠNG ĐẢNG
- CÁC ĐẠI BIỂU HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CẢ NƯỚC

I/ NGƯỜI KIẾN NGHỊ
Tôi là: Ngơ Ngọc Trai
Trưởng Văn phịng luật sư Ngơ Ngọc Trai và Cộng sự, Đoàn luật sư tỉnh Nam Định
II/ CĂN CỨ PHÁP LÝ THỰC HIỆN VIỆC KIẾN NGHỊ
Hiến pháp sửa đổi năm 2013 Điều 28 quy định: 1. Công dân có quyền tham gia
quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các
vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước; 2. Nhà nước tạo điều kiện để công dân tham gia
quản lý nhà nước và xã hội; công khai, minh bạch trong việc tiếp nhận, phản hồi ý kiến,
kiến nghị của công dân.
III/ NỘI DUNG VẤN ĐỀ KIẾN NGHỊ
Từ lâu rồi Đảng và Nhà nước đã quan tâm xử lý tình trạng tham nhũng, nhiều chính
sách đã đề ra nhưng tới nay vấn đề tham nhũng vẫn nghiêm trọng tới mức ảnh hưởng đến
sự tồn vong của chế độ, làm nghèo và chậm tiến đất nước.
Có một biện pháp chống tham nhũng rất hiệu quả, dễ thực hiện nhưng đã không
được quan tâm đúng mức. Biện pháp này rất căn bản và mang tính khoa học mà nếu thực

hiện dứt khốt thì sẽ tạo hiệu quả xoay chuyển trong cơng cuộc chống tham nhũng.
Đó là nâng cao hiệu quả giám sát, nâng cao tỉ lệ đại biểu hội đồng nhân dân chuyên
trách. Khai phóng tiềm năng giám sát của thiết chế Hội đồng nhân dân (HĐND).
Tham nhũng lâu nay chẳng qua là do buông lỏng giám sát, mặt khác tham nhũng cơ
bản xảy ra ở khâu triển khai thực thi chính sách. Do vậy cần tách bạch nhân sự giữa cán
bộ thuộc cơ quan hành pháp thực thi chính sách với người giữ vai trị giám sát. Lâu nay
tình trạng kiêm nhiệm rất phổ biến ở Hội đồng nhân dân các cấp.
Xem xét cơ cấu nhân sự đại biểu HĐND của một số tỉnh, thành phố thì thấy:
1


HĐND Thành phố Hà Nội, trong số 95 đại biểu thì có 28 người là cán bộ hành pháp
gồm Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND các cấp và Giám đốc, Phó giám đốc và cán bộ chun
mơn thuộc sở.
HĐND Thành phố Hồ Chí Minh, trong số 95 đại biểu thì có 26 người là cán bộ hành
pháp gồm Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND các cấp và Giám đốc, Phó giám đốc và cán bộ
chuyên môn thuộc sở.
Xem xét một tỉnh ngẫu nhiên như Bình Phước, trong số 63 đại biểu HĐND có 23
người là cán bộ hành pháp gồm Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND các cấp và Giám đốc, Phó
giám đốc và cán bộ chun mơn thuộc sở.
Những người giữ vị trí trong bộ máy hành pháp đúng ra cần phải được giám sát chặt
chẽ nhất trong việc thực thi pháp luật, làm đúng chính sách, khơng được tư lợi, tại sao lại
để họ giữ vai trò giám sát? Như thế thì làm sao tránh được tham nhũng?
Cũng cần hết sức lưu ý là ngoài số đại biểu kiêm nhiệm như trên thì số đại biểu cịn
lại khơng phải đã là chuyên trách. Qua xem xét danh sách thì trong số 95 đại biểu của Hà
Nội và TP Hồ Chí Minh, khơng có đại biểu nào là khơng kiêm nhiệm một chức vị nào
khác.
Chức vị kiêm nhiệm thì đa dạng có thể là cán bộ ngành thanh tra, ngân hàng, lãnh
đạo các doanh nghiệp, tòa án, viện kiểm sát…
Nếu coi đại biểu chuyên trách là không kiêm nhiệm chức vị nào ngồi vị trí của cơ

quan giám sát hoặc chỉ giữ chức vị trong cơ quan giám sát thì TP Hà Nội có 10 đại biểu
chun trách trong tổng số 95. TP Hồ Chí Minh có 4 trong tổng số 95. Tỉnh Bình Phước
có 3 trên tổng 63 đại biểu.
Cách đánh giá trên chỉ tương đối nhưng cơ bản là xác thực, cho thấy số lượng đại
biểu HĐND chuyên trách rất nhỏ bé so với số kiêm nhiệm, điều này đương nhiên là làm
suy yếu thiết chế HĐND, lãng phí năng lực hoạt động của HĐND và đại biểu HĐND.
Khi năng lực giám sát bị suy yếu và lãng phí thì tham nhũng tràn lan là khơng tránh
khỏi. Tình trạng kiêm nhiệm cũng dẫn đến phân tán thời gian cơng sức và trí tuệ, từ đó
ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả thấp trong hoạt động bàn luận và xây dựng chính
sách. Đất nước nghèo nàn và chậm tiến cũng từ đó mà ra.
Nâng cao năng lực giám sát để chống tham nhũng, đây không phải là giải pháp mới
lạ hay cao siêu mà mọi người không biết, tuy nhiên bao năm qua nói nhiều đến tính
chun trách của cơ quan giám sát nhưng kết quả tình trạng kiêm nhiệm vẫn như hiện
tại? Sẽ rất khó hiểu khi mà một mặt thì chống tham nhũng nhưng mặt khác lại không
quyết liệt trong việc thực hiện phương sách chống tham nhũng?
IV/ KIẾN NGHỊ
Đề nghị thứ nhất
Từ các vấn đề trên tôi đề nghị các Quý ông cùng cấp có thẩm quyền xem xét giảm
mạnh số lượng đại biểu HĐND kiêm nhiệm, tăng cao số lượng đại biểu chuyên trách.
Việc này có thể thực hiện chỉ trong một kỳ bầu cử, số lượng đại biểu chuyên trách cần
tăng lên ở mức 70, 80%.
Chỉ cho kiêm nhiệm đối với người giữ vị trí trong Đảng và các tổ chức xã hội.
Cần có quan điểm dứt khốt và rõ ràng trong hoạt động này vì đây là giải pháp căn
cơ và khoa học cho việc chống tham nhũng và xây dựng đất nước. Thực hiện hay không
2


sẽ cho thấy lãnh đạo Đảng và Nhà nước có thực tâm chống tham nhũng hay không, và
cho thấy mức độ trách nhiệm như thế nào tới đời sống người dân và sự phát triển của đất
nước.

Đề nghị thứ hai
Trong kỳ bầu cử HĐND tới đây, những người là Chủ tịch, Phó chủ tịch ủy ban nhân
dân, Giám đốc, Phó giám đốc các sở, cán bộ sở phải thôi không tham gia HĐND. Những
người là lãnh đạo doanh nghiệp khi được bầu cũng phải thôi chức ở doanh nghiệp để tập
trung thời gian cho hoạt động của đại biểu HĐND.
Những người đã là đại biểu quốc hội thì khơng được làm đại biểu HĐND nữa.
Nếu làm được như thế sẽ khai phóng một nguồn năng lực vơ cùng to lớn của HĐND
và đại biểu HĐND mà bấy lâu nay bị suy yếu lãng phí. Hãy thử tưởng tượng nếu TP Hà
Nội, TP Hồ Chí Minh khơng phải 10 hay 4 mà là 70 hay 80 đại biểu chuyên trách thì
năng lực giám sát sẽ tăng cao ở mức độ nào? Từ đó nhân rộng ra 63 tỉnh thành phố thì
năng lực và mức độ giám sát đối với cơ quan chính quyền các cấp sẽ ra sao? Ở phương
diện tổng thể quốc gia, khi năng lực giám sát trong toàn xã hội tăng lên thì tỷ lệ nghịch
với đó là mức độ tham nhũng sẽ giảm xuống.
Khi đó có thể yên tâm bỏ đi không cần tổ chức HĐND cấp quận huyện và xã
phường.
Đề nghị thứ ba
Số lượng đại biểu HĐND chuyên trách mở rộng dành cho những người ngoài đảng
hay mạnh dạn hơn thì dành cho cả những người lâu nay vẫn có ý kiến khác với quan
điểm của đảng về một số vấn đề. Quốc hội hay HĐND là cơ quan bàn luận để làm chính
sách, khi đa dạng các thành phần thì sẽ có nhiều quan điểm ý kiến khác nhau, sự va đụng
giữa các ý kiến sẽ làm sáng tỏ các vấn đề, khai minh trí tuệ, từ đó mà có được chính sách
đúng đắn.
Trên đây là mấy nội dung kiến nghị, rất mong được quan tâm.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thơng tin liên hệ: Văn phịng luật sư Ngô Ngọc Trai và Cộng sự, địa chỉ: 106/1
Lương Thế Vinh, phường Trần Đăng Ninh, TP Nam Định. Email:
Website: www.ngongoctrai.com
Người kiến nghị
Đã ký
Luật sư Ngô Ngọc Trai

3