Sáng kiến kinh nghiệm hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4

Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay, chúng ta đang sống trong thời đại văn minh mới. Do vậy người
lao động ở mọi lĩnh vực trong thời đại ngày nay phải không ngừng học hỏi, trau
dồi tri thức phải có tầm nhìn xa mang tính chiến lược và đủ chiều sâu để có thể
giải quyết nhanh chóng những cơng việc cụ thể. Vì thế ngành giáo dục phải đào
tạo được đội ngũ những người lao động tự chủ, năng động, sáng tạo, tiếp cận và
làm chủ được cơng nghệ tiên tiến, có năng lực giải quyết những vấn đề thực tiễn
đặt ra. Đảng và Nhà nước coi “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, là mục tiêu và là
động lực của sự phát triển.
Trước những yêu cầu thực tế đó, chất lượng dạy học trong mỗi trường tiểu
học là vấn đề quan tâm của tồn xã hội. Đặc biệt nó quyết định đến sự tồn tại, uy
sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi

em

tín của nhà trường. Chất lượng dạy học ấy phải được thể hiện bằng chất lượng
sa

tồn diện của các mơn học mà các em được học ở cấp Tiểu học. Từ thực tế đó địi
hỏi mục tiêu giáo dục trong nhà trường cần phải thay đổi, đặc biệt là việc đổi mới
về phương pháp dạy học.
Trong tất cả các môn học ở trường tiểu học, cùng với mơn Tiếng Việt thì
mơn Tốn cũng có vị trí vơ cùng quan trọng. Tốn học với tư cách là một mơn
khoa học, nó có một hệ thống kiến thức cơ bản và phương pháp nhận thức cần
thiết cho đời sống sinh hoạt, lao động. Đó cũng là những cơng cụ rất cần thiết để
học các môn học khác, tiếp tục nhận thức thế giới xung quanh và để hoạt động có
hiệu quả trong thực tiễn. Mặt khác mơn Tốn có vị trí rất quan trọng giúp cho học
sinh khả năng phát triển tư duy lơgíc, rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương
pháp suy luận, phương pháp giải quyết vấn đề có căn cứ khoa học, tồn diện
chính xác. Cịn giúp cho các em phát triển trí thơng minh, óc tư duy độc lập, linh
hoạt, sáng tạo trong việc hình thành, rèn luyện nề nếp phong cách và tác phong
làm việc khoa học. Góp phần giáo dục ý chí và những đức tính tốt như cần cù
Mangh■■ng
Ln
123doc
Th■a
thu■n
l■icam
s■
tr■
h■u
k■t
s■

nghi■m
t■im■t
d■ng
là
s■website
mang
kho
m■i
1. th■
m■
l■i
d■n
CH■P
vi■n
nh■ng
cho
■■u
kh■ng
ng■■i
NH■N
quy■n
chia dùng,
l■
CÁC
s■l■i
v■i
và■I■U
t■t
cơng
h■n

mua
nh■t
2.000.000
ngh■
bán
KHO■N
cho
tàihi■n
ng■■i
li■u
TH■A
tài
th■
hàng
li■u
dùng.
hi■n
THU■N
■■u
■ t■t
Khi
■■i,
Vi■t
c■
khách
b■n
l■nh
Nam.
Chào
online

hàng
v■c:
Tác
m■ng
tr■
khơng
tài
phong
thành
b■n
chính
khác
chun
■■n
thành
tíngì
d■ng,
v■i
so
nghi■p,
viên
123doc.
v■i
cơng
c■a
b■n
hồn
ngh■
123doc
g■c.

h■o,
thơng
B■n
và■■
n■p
có
tin,
cao
th■
ti■n
ngo■i
tính
phóng
vào
ng■,...Khách
trách
tài
to,kho■n
nhi■m
thu nh■
c■a
■■i
hàng
tùy123doc,
v■i
ý.
cót■ng
th■b■n
d■
ng■■i

dàng
s■ dùng.
■■■c
tra c■u
M■c
h■■ng
tàitiêu
li■u
nh■ng
hàng
m■t■■u
quy■n
cáchc■a
chính
l■i123doc.net
sau
xác,n■p
nhanh
ti■n
tr■
chóng.
trên
thành
website
th■ vi■n tài li■u online l■n nh■t Vi■t Nam, cung c■p nh■ng tài li■u ■■c khơng th■ tìm th■y trên th■ tr■■ng ngo■i tr■ 123doc.net.
Nhi■u event thú v■, event ki■m ti■n thi■t th■c. 123doc luôn luôn t■o c■ h■i gia t■ng thu nh■p online cho t■t c■ các thành viên c■a website.

nhẫn nại, ý thức tự vượt khó.
Mangh■n
Ln

Th■a
Xu■t
Sau
Nhi■u
123doc
khi
h■■ng
phát
thu■n
l■i
event
cam
s■
nh■n
m■t
tr■
t■
h■u
k■t
s■
thú
nghi■m
t■i
ýxác
n■m
t■■ng
m■t
d■ng
v■,
là

s■
nh■n
website
ra
mang
event
kho
m■i
■■i,
1.
t■o
t■
th■
m■
l■i
c■ng
ki■m
■■ng
d■n
123doc
CH■P
vi■n
nh■ng
cho
■■u
■■ng
ti■n
h■
kh■ng
ng■■i

NH■N
■ã
quy■n
th■ng
thi■t
chia
t■ng
ki■m
dùng,
l■
CÁC
s■
th■c.
s■
l■i
b■■c
v■i
ti■n
vàchuy■n
■I■U
t■t
cơng
h■n
mua
123doc
online
kh■ng
nh■t
2.000.000
ngh■

bán
KHO■N
sang
b■ng
ln
cho
tài
■■nh
hi■n
ng■■i
li■u
ph■n
ln
tài
TH■A
tài
v■
th■
li■u
hàng
t■o
li■u
thơng
dùng.
tríhi■n
THU■N
hi■u
c■
c■a
■■u

■ tin
t■t
h■i
Khi
■■i,
qu■
mình
Vi■t
xác
c■
khách
gia
b■n
nh■t,
minh
trong
l■nh
Nam.
t■ng
Chào
online
hàng
uy
tài
v■c:
l■nh
thu
Tác
m■ng
tín

kho■n
tr■
nh■p
khơng
tài
phong
v■c
cao
thành
b■n
chính
email
nh■t.
tài
online
khác
chun
■■n
li■u
thành
tínb■n
Mong
gì
cho
d■ng,
và
v■i
so
nghi■p,
viên

kinh
■ã
t■t
123doc.
123doc.net!
v■i
mu■n
cơng
■■ng
c■a
c■
doanh
b■n
các
hồn
mang
ngh■
123doc
ký
g■c.
online.
thành
v■i
h■o,
Chúng
l■i
thơng
B■n
và
123doc.netLink

cho
viên
Tính
■■
n■p
có
tơi
tin,
c■ng
c■a
cao
th■
■■n
cung
ti■n
ngo■i
tính
website.
phóng
■■ng
th■i
vào
c■p
ng■,...Khách
trách
xác
tài
■i■m
D■ch
xã

to,kho■n
th■c
nhi■m
h■i
thutháng
V■
nh■
m■t
s■
c■a
(nh■
■■i
hàng
■■■c
tùy
ngu■n
5/2014;
123doc,
v■i
■■■c
ý.
cóg■i
t■ng
th■
tài
123doc
v■
mơ
ngun
b■n

d■
ng■■i
■■a
t■
dàng
s■
v■■t
d■■i
tri
dùng.
■■■c
ch■
tra
th■c
m■c
■ây)
email
c■u
M■c
h■■ng
q
100.000
cho
tài
b■n
tiêu
báu,
li■u
b■n,
nh■ng

■ã
hàng
phong
m■t
l■■t
tùy
■■ng
■■u
quy■n
cách
truy
thu■c
phú,
ky,
c■a
c■p
chính
■a
l■i
b■n
vào
123doc.net
m■i
d■ng,
sau
xác,
các
vuingày,
n■p
lịng

“■i■u
nhanh
giàu
ti■n
s■
■■ng
tr■
giá
Kho■n
chóng.
h■u
trên
thành
tr■
nh■p
2.000.000
website
■■ng
Th■a
th■
email
vi■n
th■i
Thu■n
c■a
thành
mong
tài v■
li■u
mình

viên
mu■n
S■
online
và
■■ng
D■ng
click
t■o
l■n
ký,
D■ch
■i■u
vào
nh■t
l■t
link
ki■n
V■”
vào
Vi■t
123doc
top
sau
cho
Nam,
200
■ây
cho
■ã

cung
các
các
(sau
g■iwebsite
c■p
users
■âynh■ng
■■■c
cóph■
thêm
tài
bi■n
g■i
thu
li■u
t■t
nh■t
nh■p.
■■c
T■it■i
khơng
t■ng
Chính
Vi■tth■i
th■
Nam,
vì v■y
■i■m,
tìm

t■123doc.net
th■y
l■chúng
tìm
trên
ki■m
tơi
th■
racóthu■c
■■i
tr■■ng
th■nh■m
c■p
top
ngo■i
3nh■t
■áp
Google.
tr■
■KTTSDDV
■ng
123doc.net.
Nh■n
nhu c■u
■■■c
theo
chiaquy■t
danh
s■ tài
hi■u

...li■udo
ch■t
c■ng
l■■ng
■■ng
vàbình
ki■mch■n
ti■n là
online.
website ki■m ti■n online hi■u qu■ và uy tín nh■t.

Lnh■n
123doc
Sau
Th■a
Xu■t
khi
h■■ng
phát
thu■n
cam
nh■n
m■t
t■k■t
s■
t■i
ýxác
n■m
t■■ng
d■ng

là
s■
nh■n
website
ra
mang
■■i,
1.
t■o
t■l■i
c■ng
■■ng
d■n
123doc
CH■P
nh■ng
■■u
■■ng
h■
NH■N
■ã
quy■n
th■ng
chia
t■ng
ki■m
CÁC
s■s■
l■i
b■■c

ti■n
vàchuy■n
■I■U
t■t
mua
online
kh■ng
nh■t
bán
KHO■N
sang
b■ng
cho
tài
■■nh
ng■■i
li■u
ph■n
tài
TH■A
v■
li■u
hàng
thơng
dùng.
tríTHU■N
hi■u
c■a
■■u
tin

Khi
qu■
mình
Vi■t
xác
khách
nh■t,
minh
trong
Nam.
Chào
hàng
uy
tài
l■nh
Tác
m■ng
tín
kho■n
tr■
phong
v■c
cao
thành
b■n
email
nh■t.
tàichun
■■n
li■u

thành
b■n
Mong
và
v■i
nghi■p,
viên
kinh
■ã
123doc.
123doc.net!
mu■n
■■ng
c■a
doanh
hồn
mang
123doc
kýonline.
v■i
h■o,
Chúng
l■ivà
123doc.netLink
cho
Tính
■■
n■p
tơi
c■ng

cao
■■n
cung
ti■n
tính
■■ng
th■i
vào
c■p
trách
xác
tài
■i■m
D■ch
xãkho■n
th■c
nhi■m
h■itháng
V■
m■t
s■
c■a
(nh■
■■i
■■■c
ngu■n
5/2014;
123doc,
v■i
■■■c

g■i
t■ng
tài
123doc
v■
mơ
ngun
b■n
ng■■i
■■a
t■s■
v■■t
d■■i
tri
dùng.
■■■c
ch■
th■c
m■c
■ây)
email
M■c
h■■ng
q
100.000
cho
b■n
tiêu
báu,
b■n,

nh■ng
■ã
hàng
phong
l■■t
tùy
■■ng
■■u
quy■n
truy
thu■c
phú,
ky,
c■a
c■p
■a
l■i
b■n
vào
123doc.net
m■i
d■ng,
sau
các
vuingày,
n■p
lịng
“■i■u
giàu
ti■n

s■
■■ng
tr■
giá
Kho■n
h■u
trên
thành
tr■
nh■p
2.000.000
website
■■ng
Th■a
th■
email
vi■n
th■i
Thu■n
c■a
thành
mong
tài v■
li■u
mình
viên
mu■n
S■
online
và

■■ng
D■ng
click
t■o
l■n
ký,
D■ch
■i■u
vào
nh■t
l■t
link
ki■n
V■”
vào
Vi■t
123doc
top
sau
cho
Nam,
200
■ây
cho
■ã
cung
các
các
(sau
g■iwebsite

c■p
users
■âynh■ng
■■■c
cóph■
thêm
tài
bi■n
g■i
thu
li■u
t■t
nh■t
nh■p.
■■c
T■it■i
khơng
t■ng
Chính
Vi■tth■i
th■
Nam,
vì v■y
■i■m,
tìm
t■123doc.net
th■y
l■chúng
tìm
trên

ki■m
tơi
th■
racóthu■c
■■i
tr■■ng
th■nh■m
c■p
top
ngo■i
3nh■t
■áp
Google.
tr■
■KTTSDDV
■ng
123doc.net.
Nh■n
nhu c■u
■■■c
theo
chiaquy■t
danh
s■ tài
hi■u
...li■udo
ch■t
c■ng
l■■ng
■■ng

vàbình
ki■mch■n
ti■n là
online.
website ki■m ti■n online hi■u qu■ và uy tín nh■t.
Lnh■n
Th■a
Xu■t
Sau
Nhi■u
123doc
Mang
khi
h■■ng
phát
thu■n
l■i
event
cam
s■
nh■n
m■t
tr■
t■
h■u
k■t
s■
thú
nghi■m
t■i

ýxác
n■m
t■■ng
m■t
d■ng
v■,
là
s■
nh■n
website
ra
mang
event
kho
m■i
■■i,
1.
t■o
t■
th■
m■
l■i
c■ng
ki■m
■■ng
d■n
123doc
CH■P
vi■n
nh■ng

cho
■■u
■■ng
ti■n
h■
kh■ng
ng■■i
NH■N
■ã
quy■n
th■ng
thi■t
chia
t■ng
ki■m
dùng,
l■
CÁC
s■
th■c.
s■
l■i
b■■c
v■i
ti■n
vàchuy■n
■I■U
t■t
cơng
h■n

mua
123doc
online
kh■ng
nh■t
2.000.000
ngh■
bán
KHO■N
sang
b■ng
ln
cho
tài
■■nh
hi■n
ng■■i
li■u
ph■n
ln
tài
TH■A
tài
v■
th■
li■u
hàng
t■o
li■u
thơng

dùng.
tríhi■n
THU■N
hi■u
c■
c■a
■■u
■ tin
t■t
h■i
Khi
■■i,
qu■
mình
Vi■t
xác
c■
khách
gia
b■n
nh■t,
minh
trong
l■nh
Nam.
t■ng
Chào
online
hàng
uy

tài
v■c:
l■nh
thu
Tác
m■ng
tín
kho■n
tr■
nh■p
khơng
tài
phong
v■c
cao
thành
b■n
chính
email
nh■t.
tài
online
khác
chun
■■n
li■u
thành
tínb■n
Mong
gì

cho
d■ng,
và
v■i
so
nghi■p,
viên
kinh
■ã
t■t
123doc.
123doc.net!
v■i
mu■n
cơng
■■ng
c■a
c■
doanh
b■n
các
hồn
mang
ngh■
123doc
ký
g■c.
online.
thành
v■i

h■o,
Chúng
l■i
thơng
B■n
và
123doc.netLink
cho
viên
Tính
■■
n■p
có
tơi
tin,
c■ng
c■a
cao
th■
■■n
cung
ti■n
ngo■i
tính
website.
phóng
■■ng
th■i
vào
c■p

ng■,...Khách
trách
xác
tài
■i■m
D■ch
xã
to,kho■n
th■c
nhi■m
h■i
thutháng
V■
nh■
m■t
s■
c■a
(nh■
■■i
hàng
■■■c
tùy
ngu■n
5/2014;
123doc,
v■i
■■■c
ý.
cóg■i
t■ng

th■
tài
123doc
v■
mơ
ngun
b■n
d■
ng■■i
■■a
t■
dàng
s■
v■■t
d■■i
tri
dùng.
■■■c
ch■
tra
th■c
m■c
■ây)
email
c■u
M■c
h■■ng
q
100.000
cho

tài
b■n
tiêu
báu,
li■u
b■n,
nh■ng
■ã
hàng
phong
m■t
l■■t
tùy
■■ng
■■u
quy■n
cách
truy
thu■c
phú,
ky,
c■a
c■p
chính
■a
l■i
b■n
vào
123doc.net
m■i

d■ng,
sau
xác,
các
vuingày,
n■p
lịng
“■i■u
nhanh
giàu
ti■n
s■
■■ng
tr■
giá
Kho■n
chóng.
h■u
trên
thành
tr■
nh■p
2.000.000
website
■■ng
Th■a
th■
email
vi■n
th■i

Thu■n
c■a
thành
mong
tài v■
li■u
mình
viên
mu■n
S■
online
và
■■ng
D■ng
click
t■o
l■n
ký,
D■ch
■i■u
vào
nh■t
l■t
link
ki■n
V■”
vào
Vi■t
123doc
top

sau
cho
Nam,
200
■ây
cho
■ã
cung
các
các
(sau
g■iwebsite
c■p
users
■âynh■ng
■■■c
cóph■
thêm
tài
bi■n
g■i
thu
li■u
t■t
nh■t
nh■p.
■■c
T■it■i
khơng
t■ng

Chính
Vi■tth■i
th■
Nam,
vì v■y
■i■m,
tìm
t■123doc.net
th■y
l■chúng
tìm
trên
ki■m
tơi
th■
racóthu■c
■■i
tr■■ng
th■nh■m
c■p
top
ngo■i
3nh■t
■áp
Google.
tr■
■KTTSDDV
■ng
123doc.net.
Nh■n

nhu c■u
■■■c
theo
chiaquy■t
danh
s■ tài
hi■u
...li■udo
ch■t
c■ng
l■■ng
■■ng
vàbình
ki■mch■n
ti■n là
online.
website ki■m ti■n online hi■u qu■ và uy tín nh■t.
u■t phát
Nhi■u
Mang
Ln
123doc
Th■a
Xu■t
Sau
khi
h■n
h■■ng
phát
thu■n

l■i
event
s■
cam
nh■n
t■
m■t
tr■
t■
h■u
ýk■t
s■
thú
nghi■m
t■i
ýt■■ng
xác
n■m
t■■ng
m■t
d■ng
v■,
là
s■
nh■n
website
ra
mang
event
t■o

kho
m■i
■■i,
1.
t■o
t■
c■ng
th■
m■
l■i
c■ng
ki■m
■■ng
d■n
123doc
CH■P
vi■n
nh■ng
cho
■■ng
■■u
■■ng
ti■n
h■
kh■ng
ng■■i
NH■N
■ã
quy■n
th■ng

thi■t
chia
ki■m
t■ng
ki■m
dùng,
l■
CÁC
s■
th■c.
ti■n
s■
l■i
b■■c
v■i
ti■n
vàchuy■n
■I■U
t■t
cơng
online
h■n
mua
123doc
online
kh■ng
nh■t
2.000.000
ngh■
bán

KHO■N
b■ng
sang
b■ng
ln
cho
tài
■■nh
hi■n
tài
ng■■i
li■u
ph■n
ln
tài
TH■A
li■u
tài
v■
th■
li■u
hàng
t■o
li■u
thơng
dùng.
trí
hi■u
hi■n
THU■N

hi■u
c■
c■a
■■u
■ tin
qu■
t■t
h■i
Khi
■■i,
qu■
mình
Vi■t
xác
c■
khách
gia
nh■t,
b■n
nh■t,
minh
trong
l■nh
Nam.
t■ng
Chào
online
uy
hàng
uy

tài
v■c:
l■nh
thu
Tác
tín
m■ng
tín
kho■n
tr■
cao
nh■p
khơng
tài
phong
v■c
cao
thành
b■n
chính
nh■t.
email
nh■t.
tài
online
khác
chun
■■n
li■u
thành

tín
Mong
b■n
Mong
gì
cho
d■ng,
và
v■i
so
nghi■p,
viên
kinh
■ã
mu■n
t■t
123doc.
123doc.net!
v■i
mu■n
cơng
■■ng
c■a
c■
doanh
b■n
mang
các
hồn
mang

ngh■
123doc
ký
g■c.
online.
thành
v■i
l■i
h■o,
Chúng
l■i
thơng
B■n
cho
và
123doc.netLink
cho
viên
Tính
■■
n■p
có
c■ng
tơi
tin,
c■ng
c■a
cao
th■
■■n

cung
ti■n
ngo■i
■■ng
tính
website.
phóng
■■ng
th■i
vào
c■p
ng■,...Khách
trách
xác
xã
tài
■i■m
D■ch
xã
to,h■i
kho■n
th■c
nhi■m
h■i
thum■t
tháng
V■
nh■
m■t
s■

c■a
(nh■
■■i
hàng
ngu■n
■■■c
tùy
ngu■n
5/2014;
123doc,
v■i
■■■c
ý.
cótài
g■i
t■ng
th■
tài
123doc
ngun
v■
mơ
ngun
b■n
d■
ng■■i
■■a
t■
dàng
s■

v■■t
tri
d■■i
tri
dùng.
■■■c
ch■
th■c
tra
th■c
m■c
■ây)
email
c■u
q
M■c
h■■ng
q
100.000
cho
tài
báu,
b■n
tiêu
báu,
li■u
b■n,
nh■ng
phong
■ã

hàng
phong
m■t
l■■t
tùy
■■ng
■■u
phú,
quy■n
cách
truy
thu■c
phú,
ky,
c■a
c■p
■a
chính
■a
l■i
b■n
vào
d■ng,
123doc.net
m■i
d■ng,
sau
xác,
các
vuingày,

n■p
giàu
lịng
“■i■u
nhanh
giàu
ti■n
giá
s■
■■ng
tr■
giá
Kho■n
chóng.
h■u
tr■
trên
thành
tr■
nh■p
■■ng
2.000.000
website
■■ng
Th■a
th■
email
th■i
vi■n
th■i

Thu■n
mong
c■a
thành
mong
tài v■
li■u
mình
mu■n
viên
mu■n
S■
online
và
■■ng
D■ng
t■o
click
t■o
l■n
■i■u
ký,
D■ch
■i■u
vào
nh■t
l■t
link
ki■n
ki■n

V■”
vào
Vi■t
123doc
cho
top
sau
cho
Nam,
cho
200
■ây
cho
■ã
cung
các
các
các
(sau
g■i
users
website
c■p
users
■âynh■ng
có
■■■c
cóph■
thêm
thêm

tài
bi■n
g■i
thu
thu
li■u
t■t
nh■p.
nh■t
nh■p.
■■c
T■it■i
Chính
khơng
t■ng
Chính
Vi■tth■i
vìth■
Nam,
vìv■y
v■y
■i■m,
tìm
123doc.net
t■123doc.net
th■y
l■chúng
tìm
trên
ki■m

tơi
ra
th■
racó
■■i
thu■c
■■i
tr■■ng
th■
nh■m
nh■m
c■p
top
ngo■i
■áp
3nh■t
■áp
Google.
■ng
tr■
■KTTSDDV
■ng
123doc.net.
nhu
Nh■n
nhuc■u
c■u
■■■c
chia
theo

chias■
quy■t
danh
s■tàitài
hi■u
li■u
...li■uch■t
do
ch■t
c■ng
l■■ng
l■■ng
■■ng
vàvàki■m
bình
ki■mch■n
ti■n
ti■nonline.
là
online.
website ki■m ti■n online hi■u qu■ và uy tín nh■t.

Nhi■u
Mang
Ln
123doc
Th■a
Xu■t
Sau
khi

h■n
h■■ng
phát
thu■n
l■i
event
s■
cam
nh■n
m■t
tr■
t■
h■u
k■t
s■
thú
nghi■m
t■i
ýxác
n■m
t■■ng
m■t
d■ng
v■,
là
s■
nh■n
website
ra
mang

event
kho
m■i
■■i,
1.
t■o
t■
th■
m■
l■i
c■ng
ki■m
■■ng
d■n
123doc
CH■P
vi■n
nh■ng
cho
■■u
■■ng
ti■n
h■
kh■ng
ng■■i
NH■N
■ã
quy■n
th■ng
thi■t

chia
t■ng
ki■m
dùng,
l■
CÁC
s■
th■c.
s■
l■i
b■■c
v■i
ti■n
vàchuy■n
■I■U
t■t
cơng
h■n
mua
123doc
online
kh■ng
nh■t
2.000.000
ngh■
bán
KHO■N
sang
b■ng
ln

cho
tài
■■nh
hi■n
ng■■i
li■u
ph■n
ln
tài
TH■A
tài
v■
th■
li■u
hàng
t■o
li■u
thơng
dùng.
tríhi■n
THU■N
hi■u
c■
c■a
■■u
■ tin
t■t
h■i
Khi
■■i,

qu■
mình
Vi■t
xác
c■
khách
gia
b■n
nh■t,
minh
trong
l■nh
Nam.
t■ng
Chào
online
hàng
uy
tài
v■c:
l■nh
thu
Tác
m■ng
tín
kho■n
tr■
nh■p
khơng
tài

phong
v■c
cao
thành
b■n
chính
email
nh■t.
tài
online
khác
chun
■■n
li■u
thành
tínb■n
Mong
gì
cho
d■ng,
và
v■i
so
nghi■p,
viên
kinh
■ã
t■t
123doc.
123doc.net!

v■i
mu■n
cơng
■■ng
c■a
c■
doanh
b■n
các
hồn
mang
ngh■
123doc
ký
g■c.
online.
thành
v■i
h■o,
Chúng
l■i
thơng
B■n
và
123doc.netLink
cho
viên
Tính
■■
n■p

có
tơi
tin,
c■ng
c■a
cao
th■
■■n
cung
ti■n
ngo■i
tính
website.
phóng
■■ng
th■i
vào
c■p
ng■,...Khách
trách
xác
tài
■i■m
D■ch
xã
to,kho■n
th■c
nhi■m
h■i
thutháng

V■
nh■
m■t
s■
c■a
(nh■
■■i
hàng
■■■c
tùy
ngu■n
5/2014;
123doc,
v■i
■■■c
ý.
cóg■i
t■ng
th■
tài
123doc
v■
mơ
ngun
b■n
d■
ng■■i
■■a
t■
dàng

s■
v■■t
d■■i
tri
dùng.
■■■c
ch■
tra
th■c
m■c
■ây)
email
c■u
M■c
h■■ng
q
100.000
cho
tài
b■n
tiêu
báu,
li■u
b■n,
nh■ng
■ã
hàng
phong
m■t
l■■t

tùy
■■ng
■■u
quy■n
cách
truy
thu■c
phú,
ky,
c■a
c■p
chính
■a
l■i
b■n
vào
123doc.net
m■i
d■ng,
sau
xác,
các
vuingày,
n■p
lịng
“■i■u
nhanh
giàu
ti■n
s■

■■ng
tr■
giá
Kho■n
chóng.
h■u
trên
thành
tr■
nh■p
2.000.000
website
■■ng
Th■a
th■
email
vi■n
th■i
Thu■n
c■a
thành
mong
tài v■
li■u
mình
viên
mu■n
S■
online
và

■■ng
D■ng
click
t■o
l■n
ký,
D■ch
■i■u
vào
nh■t
l■t
link
ki■n
V■”
vào
Vi■t
123doc
top
sau
cho
Nam,
200
■ây
cho
■ã
cung
các
các
(sau
g■iwebsite

c■p
users
■âynh■ng
■■■c
cóph■
thêm
tài
bi■n
g■i
thu
li■u
t■t
nh■t
nh■p.
■■c
T■it■i
khơng
t■ng
Chính
Vi■tth■i
th■
Nam,
vì v■y
■i■m,
tìm
t■123doc.net
th■y
l■chúng
tìm
trên

ki■m
tơi
th■
racóthu■c
■■i
tr■■ng
th■nh■m
c■p
top
ngo■i
3nh■t
■áp
Google.
tr■
■KTTSDDV
■ng
123doc.net.
Nh■n
nhu c■u
■■■c
theo
chiaquy■t
danh
s■ tài
hi■u
...li■udo
ch■t
c■ng
l■■ng
■■ng

vàbình
ki■mch■n
ti■n là
online.
website ki■m ti■n online hi■u qu■ và uy tín nh■t.

1


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
Trong giải tốn, học sinh phải tư duy một cách tích cực, linh hoạt huy động
thích hợp các kiến thức và khả năng đã có vào các tình huống khác nhau. học sinh
phải biết phát hiện những dữ kiện hay điều kiện chưa được nêu ra, phải biết suy
nghĩ năng động, sáng tạo. Vì vậy giải tốn cịn là một trong những biểu hiện "
năng động " trong hoạt động trí tuệ của học sinh.
Đối với học sinh lớp 3 các em đã nắm vững cách giải bài tốn có lời văn
song đó chỉ là các bài toán hợp vận dụng trực tiếp các phép tính. Lên lớp 4 các em
được tiếp xúc với các dạng tốn có lời văn điển hình, do vậy các em gặp khơng ít
khó khăn khi giải các dạng tốn này, nhiều em đã giải bài toán sai.
Qua thực tế đó tơi nhận thấy mình cần phải làm như thế nào để góp phần
nâng cao chất lượng giải tốn có lời văn cho các em trong mơn tốn lớp 4. Đó
chính là lý do tơi chọn đề tài: “Hướng dẫn học sinh giải tốn có lời văn ở lớp
4”.
sa

sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng

sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

I. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
a) Mục tiêu

Tìm ra các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến học sinh chưa giải được dạng tốn
có lời văn
Đề ra những biện pháp, phương pháp giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng
dạy và học.
b) Nhiệm vụ
Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài
Tìm hiểu thực trạng và ngun nhân dẫn đến tình trạng học sinh cịn gặp khó
khăn hoặc chưa biết giải bài tốn có lời văn
Đề xuất một số biện pháp, phương pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng,
sự ham thích học mơn Tốn cho học sinh trong lớp cũng như trong khối, trong
trường học nói riêng.
I.3. Đối tượng nghiên cứu

2


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
Các phương pháp, biện pháp giảng dạy giúp học sinh biết giải bài tốn có lời
văn.
Học sinh trường Tiểu học Tây Phong
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Học sinh lớp 4a
Mơn: Tốn
Phần: Giải bài tốn có lời văn dạng Tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai
số đó; Tìm hai số khi biết tổng (hoặc hiệu ) và tỉ số của hai số đó.
I.5. Phương pháp nghiên cứu
- Thực hành

- Giảng giải

- Đánh giá

- Quan sát

- Thống kê
sa

sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem

sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

- Đàm thoại

- Tổng hợp

- Phân tích

II. PHẦN NỘI DUNG
II.1. Cơ sở lý luận
Ở tiểu học, từ khi bước vào lớp 4 học sinh bắt đầu được làm quen và thực
hiện cách giải các dạng tốn có lời văn điển hình như:
- Giải tốn về “Tìm số trung bình cộng”;
- Giải tốn về “ Tìm 2 số khi biết tổng và hiệu của 2 số đó”;
- Giải tốn về “Tìm 2 số khi biết tổng (hoặc hiệu) và tỉ số của 2 số đó”;
- Giải tốn có nội dung hình học;
- Giải một số bài tốn như : “ Tìm phân số của một số” , bài toán liên quan
đến “ biểu đồ” , ứng dụng “ Tỉ lệ bản đồ”, …

Như chúng ta đã biết ở mơn Tốn lớp 4 có nhiều mạch kiến thức. Đối với
mạch kiến thức “ Giải tốn có lời văn” là một trong những mạch kiến thức cơ bản
3


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
xun suất chương trình tốn cấp tiểu học. Thơng qua giải tốn có lời văn, các em
được phát triển trí tuệ, được rèn luyện kĩ năng tổng hợp: đọc, viết, diễn đạt, trình
bày, tính tốn. Tốn có lời văn là mạch kiến thức tổng hợp của các mạch kiến
thức tốn học. Tốn có lời văn là chiếc cầu nối giữa toán học và thực tế đời sống,
giữa tốn học và các mơn học khác. Giải tốn có lời văn là cách giải quyết vấn đề
trong mơn tốn. Từ ngơn ngữ thơng thường trong bài tốn đưa về các phép tính,
kèm theo lời giải và cuối cùng đưa ra đáp số của bài toán. Giải toán có lời văn góp
phần củng cố kiến thức tốn, rèn luyện khả năng diễn đạt, tích cực phát triển tư
duy cho học sinh. Để làm cơ sở ban đầu cho các em học tốt cách giải bài tốn có
lời văn không chỉ ở lớp 4 kể cả khi các em học lên lớp 5. Vì đây là các dạng tốn
mới nên giáo viên gặp khơng ít khó khăn khi hướng dẫn học sinh thực hiện . Để
đạt hiệu quả cao trong việc giải bài tốn có lời văn địi hỏi cả người dạy và người
học phải xác định được dạng tốn, biết tóm tắt bài tốn (bằng lời, bằng sơ đồ đoạn

sa

sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh

em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

thẳng), nắm chính xác cách giải từng dạng toán.
Xuất phát từ những yếu tố vừa nêu trên, để góp phần nâng cao chất lượng
việc dạy giải dạng tốn có lời văn ở lớp 4. Tơi đã học hỏi, tìm tịi qua nhiều tài
liệu tham khảo và nêu ra bài học kinh nghiệm khi dạy giải tốn có lời văn.
II.2. Thực trạng
a) Thuận lợi, khó khăn
* Thuận lợi
Là một giáo viên đứng lớp và làm công tác chủ nhiệm khối lớp 4 khá nhiều
năm, đây là điều kiện tốt nhất giúp tôi hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến các em gặp
khó khăn khi giải bài tốn có lời văn, từ đó tìm ra các biện pháp giảng dạy thích
hợp hơn.
Học sinh tương đối ngoan, có ý thức trong học tập.
Số lượng học sinh không nhiều, có điều kiện cho việc hướng dẫn, giúp đỡ.
Sự giảng dạy nhiệt tình của giáo viên chủ nhiệm, giáo viên dạy thay, giáo
viên dạy bộ môn.
4

Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
* Khó khăn
Một số em chưa xác định đúng dạng tốn, chưa nắm chính xác cách giải
từng dạng toán. Khi phân biệt các yếu tố cơ bản của bài tốn, khó nhận thức được
bản chất của cái đã cho, dễ nhầm lẫn cái cần tìm với cái đã cho nhất là không
nhận thức được vai trị của câu hỏi trong bài tốn. Khó nhận rõ quan hệ lơgíc giữa
dữ kiện và ẩn số.
Một số học sinh nắm bắt kiến thức còn chậm
Các em chưa được tự tin khi học các dạng tốn có lời văn
Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em mình.
b) Thành cơng, hạn chế
Học sinh tự tin, u thích mơn học hơn, các em đã nắm được cách giải các
dạng toán, chất lượng học tập của học sinh ngày càng được nâng cao.

sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem

sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi

ng hiemem
hi
em

Bên cạnh đó vẫn cịn những hạn chế khi giải bài tốn Tìm hai số khi biết
sa

tổng (hoặc hiệu) và tỉ số của hai số đó cụ thể: Giáo viên chưa được tự tin trong
việc vận dụng phương pháp mới vào giảng dạy. Các em thường xử lý các điều
kiện và các dữ kiện theo trình tự đưa ra trong bài tốn hoặc theo tiến trình diễn
biến của sự việc. Nếu đảo ngược các sự việc hay trình bày các dữ kiện khác với
thứ tự thì một số em còn lúng túng.
c) Mặt mạnh, mặt yếu
Đa số cha mẹ học sinh quan tâm đến việc học của con cái, tạo mọi điều kiện
tốt nhất cho con cái học tập, nhắc nhở, kèm cặp các em học tập ở nhà. Học sinh có
hứng thú hơn trong giờ học, tự tin trong học tập.
Bên cạnh đó do khả năng nhận thức của học sinh còn hạn chế nên sự tiến bộ
trong học tập của một số em đạt hiệu quả chưa cao.
d) Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
Được sự quan tâm, giúp đỡ nhiệt tình của Ban giám hiệu cũng như giáo viên
dạy các bộ môn.
5


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
Giáo viên có tinh thần, trách nhiệm cao trong công tác giảng dạy.
Quan tâm đến học sinh, kịp thời giúp đỡ các em khi có khó khăn về tinh thần
cũng như trong học tập để các em tự tin hơn.
Tạo mối quan hệ tương trợ giữa Gia đình - Nhà trường - Xã hội để có biện
pháp giáo dục tốt.

Tạo tình cảm gắn bó giữa học sinh với học sinh, giữa thầy và trò để các em
yêu trường, yêu lớp hơn.
Tạo sân chơi gây sự hứng thú, yêu thích học tập cho các em.
e) Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
Trong q trình dạy học nói chung, dạy mơn Tốn nói riêng tơi thấy có được
những ưu điểm như: Ban giám hiệu nhà trường có năng lực, sẵn sàng giúp đỡ,
chia sẻ những khó khăn trong công tác chuyên môn, cũng như những công việc
sa

sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

khác đối với mọi người trong đơn vị nói chung, bản thân tơi nói riêng. Bản thân

có trách nhiệm cao trong cơng tác giảng dạy, chịu khó tìm tịi, học hỏi kinh
nghiệm từ đồng nghiệp để nâng cao năng lực chun mơn. Có kế hoạch dạy học
cụ thể, thường xuyên sử dụng và sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả. Kiên trì,
nhiệt tình dẫn dắt, hướng dẫn học sinh đến nơi đến chốn qua từng tiết học. Nhiều
năm dạy khối 4 nên nắm được tâm lý, khả năng nhận thức của học sinh từ đó thiết
kế bài giảng, sử dụng phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng học sinh hơn.
Về phía học sinh tin tưởng, yêu quý giáo viên. Nhìn chung các em ngoan có ý
thức học tập. Đa số các gia đình quan tâm, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng học tập, tạo
mọi điều kiện tốt nhất cho con em học tập.
Bên cạnh đó trong q trình dạy mơn Tốn ở lớp 4, đặc biệt là dạng tốn:
Tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó; Tổng ( hoặc hiệu) và tỉ số của hai
số đó. Học sinh cịn lúng túng, nhầm lẫn khi phân biệt bài toán thuộc các dạng.
Qua thực tế giảng dạy của bản thân tôi và qua trao đổi với đồng nghiệp trong
các buổi sinh hoạt chuyên môn, chúng tôi đều thấy: Học sinh thường gặp khó
khăn khi học một số dạng tốn cơ bản như:
6


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
- Giải tốn về “ Tìm 2 số khi biết tổng và hiệu của 2 số đó”;
- Giải tốn về “Tìm 2 số khi biết tổng (hoặc hiệu) và tỉ số của 2 số đó”;
Nguyên nhân chủ yếu là do tư duy của học sinh Tiểu học nói chung và tư duy
của học sinh lớp 4 nói riêng cịn hạn chế nên việc đọc kĩ đầu bài với các em cịn
chưa có, nắm cái đã cho, cái cần tìm cịn lơ mơ. Khi đọc bài tốn các em cảm thấy
nó cứ giống với những bài nào đó đã làm rồi nhưng thực tế bản chất của nó khác
nhau vì các em thường bị nhầm lẫn, ngộ nhận hoặc bị lôi cuốn vào các yếu tố
không tường minh.
Từ thực tiễn giảng dạy, tôi thiết nghĩ chất lượng giải tốn có lời văn được
nâng cao nếu có những biện pháp, phương pháp giảng dạy phù hợp, khắc phục
những tồn tại và phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong học

tập.

sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

II.3. Giải pháp, biện pháp
sa

a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Từ thực trạng trên, là một giáo viên chủ nhiệm tơi suy nghĩ mình cần phải
làm gì để giúp học sinh nâng cao chất lượng về giải tốn có lời văn, giảm tỉ lệ học
sinh yếu mơn Tốn ở mức thấp nhất. Đó cũng là trách nhiệm mà ngành Giáo dục
và Ban giám hiệu nhà trường giao cho. Trong những năm gần đây tôi đã thực hiện

một số biện pháp, phương pháp giảng dạy cho học sinh cách giải bài tốn có lời
văn sau và thấy thật sự có hiệu quả.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
Qua thực trạng và những nguyên nhân dẫn đến kỹ năng giải tốn có lời văn
của học sinh lớp 4 còn hạn chế. Để giúp học sinh học tốt các dạng tốn có lời văn
ở lớp 4 nói chung và dạng tốn Tìm hai số khi biết tổng và hiệu; Tổng (hoặc hiệu)
và tỉ số của hai số đó tơi xin đưa ra những giải pháp, biện pháp để góp phần nâng
cao chất lượng giải tốn có lời văn cho học sinh như sau.
1. Một số đặc điểm của dạy học giải tốn có lời văn trong Toán 4

7


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
Cũng như ở các lớp trước, nội dung dạy học giải tốn có lời văn ở lớp 4 được
xây dựng theo định hướng chủ yếu giúp học sinh rèn luyện phương pháp giải tốn
(phân tích đề tốn, tìm cách giải quyết vấn đề và trình bày bài giải): giúp học sinh
khả năng diễn đạt (nói và viết) khi muốn nêu “tình huống” trong bài tốn. Trình
bày được “cách giải” bài tốn, biết viết “câu lời giải” và “phép tính giải” … Các
bài tốn có lời văn trong tốn 4 có xu hướng giảm tính phức tạp và “độ khó” quá
mức với học sinh đồng thời hạn chế các bài tốn mang tính “đánh đố” học sinh
hoặc có cách giải áp đặt, phải cần đến “mẹo” mới giải được.
- Nội dung các bài tốn có lời văn trong Toán 4 rất phong phú, cập nhật với
thực tiễn và có hình thức thể hiện đa dạng hơn, hấp dẫn học sinh, chẳng hạn:
+ Có dạng bài tốn phản ánh một số mối quan hệ số học như: “tìm hai số khi
biết tổng và hiệu của hai số đó”, “tìm hai số khi biết tổng (hoặc hiệu) và tỉ số của
hai số đó”. Khi giải các bài tốn này, học sinh thường được thực hiện theo các

sa

dưới dạng công thức…)

sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

bước rõ ràng (có thể thực hiện cách giải với sự trợ giúp của sơ đồ, theo quy tắc
Đối với dạng tốn “tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó” khi giải
không yêu cầu học sinh phải vẽ sơ đồ mà chỉ cần xác định đúng dữ kiện trong bài
( đâu là tổng và đâu là hiệu, cần tìm cái gì?) rồi dựa vào quy tắc dưới dạng cơng
thức để giải ( Số lớn = (Tổng + Hiệu) : 2; Số bé = ( Tổng – Hiệu ) : 2 ). Đối với
dạng “tìm hai số khi biết tổng (hoặc hiệu) và tỉ số của hai số đó”. Khi giải dạng
toán này bước đầu tiên là phải vẽ sơ đồ, dựa vào sơ đồ để thực hiện giải bài toán.
Khi giải bài tốn thuộc các dạng nêu trên cần có cách giải linh hoạt, không

áp đặt, để học sinh tự lựa chọn cách giải, câu trả lời, phép tính phù hợp (khơng
nhất thiết lúc nào cũng phải theo trình tự như giải tốn có lời văn thơng thường).
2. Phân loại đối tượng học sinh.
Muốn dạy thành cơng mơn Tốn nói chung và dạng tốn có lời văn nói riêng
địi hỏi người giáo viên phải nắm vững khả năng nhận thức của từng học sinh
trong lớp để có biện pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh. Trong
cùng một lớp học, thường có 4 đối tượng học sinh là Học sinh giỏi, khá, trung
bình và yếu. Cả 4 đối tượng cùng học một chương trình với những yêu cầu tối
8


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
thiểu cần đạt theo mục tiêu của bài học và chuẩn kiến thức kỹ năng. Vấn đề đặt ra
là dạy thế nào để cho học sinh khá giỏi có khả năng phát triển, học sinh trung bình
đạt được yêu cầu tối thiểu một cách vững chắc và có thể vươn lên, học sinh yếu
từng bước vươn lên đạt u cầu.
Chính vì vậy tơi đã tiến hành khảo sát chất lượng học sinh lớp 4A do tôi chủ
nhịêm ngay từ đầu năm học.
3. Thực hiện nghiêm túc các quy trình giải tốn có văn.
Chúng ta đều đã biết hoạt động giải tốn có lời văn thường được tiến hành
theo 4 bước là :
Bước 1 : Tìm hiểu kỹ đầu bài
Bước 2 : Lập kế hoạch giải toán.
Bước 3 : Thực hiện kế hoạch giải
Bước 4 : Kiểm tra lời giải và đánh giá cách giải .
sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng

sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

Qua nghiên cứu thực để nâng cao chất lượng giải tốn có lời văn đạt hiệu quả
sa

ta cần phải tn thủ quy trình giải tốn có lời văn đặc biệt là ở bước 1 và bước 2
Bước 1 có vị trí vơ cùng quan trọng, có thể ví như "chiếc chìa khố" để mở
ra cách giải, bởi lẽ có làm tốt bước này thì các bước sau mới đi đúng hướng và đạt
kết quả cao. Việc tìm hiểu nội dung bài tốn thường thơng qua việc đọc bài toán
(Dù bài toán cho dưới dạng lời văn hồn chỉnh hay bằng dạng sơ đồ, tóm tắt). Học
sinh cần phải đọc kỹ, hiểu rõ đề toán cho biết gì, cho biết điều kiện gì, bài tốn
hỏi gì ?. Khi đọc bài toán phải hiểu thật kỹ một số từ, thuật ngữ quan trọng chỉ rõ
tình huống tốn học được diễn đạt theo ngôn ngữ thông thường, chẳng hạn “bán
đi” , “thưởng cho”, “ bay đi”….Nếu trong bài toán nào có thuật ngữ học sinh chưa
rõ thì giáo viên cần hướng dẫn để học sinh hiểu được nội dung và ý nghĩa của từ
đó trong bài tốn đang làm. Chằng hạn từ “tiết kiệm”, “năng suất”, “sản
lượng”…sau đó cho học sinh “ thuật lại” vắn tắt bài toán mà khơng cần đọc lại

ngun văn bài tốn. Phải tóm tắt được bài tốn.
Vì vậy khi dạy bước 1 giải tốn có lời văn người giáo viên phải thực hiện các
cơng việc sau :
9


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
- Việc 1: Đọc kỹ đầu bài : trước hết muốn hiểu đầu bài học sinh cần hiểu rõ
cách diễn đạt bằng lời văn của bài toán, nắm được ý nghĩa và nội dung của bài.
Giáo viên có thể yêu cầu học sinh nêu tóm tắt lại nội dung của bài tốn (khơng
cần thuộc lịng).
- Việc 2 : Xác định yếu tố cơ bản của bài toán
+ Dữ kiện : Là cái đã cho, đã biết trong bài , thường được biểu diễn bằng
danh số .
+ Ẩn số : là cái chưa biết cần tìm (là các câu hỏi của bài toán)
+ Điều kiện : Là quan hệ giữa dữ kiện và ẩn số .
Ví dụ : Tuổi chị và tuổi em cộng lại được 36 tuổi. Em kém chị 8 tuổi. Hỏi chị
bao nhiêu tuổi, em bao nhiêu tuổi ? (Sách giáo khoa toán 4 – trang 48)
Dữ kiện : Tuổi chị và tuổi em cộng lại là : 36
Ẩn số

: Chị bao nhiêu tuổi, em bao nhiêu tuổi ?

sa

- Việc 3 : Tóm tắt bài toán

sa ng
sa ng ki
sa ng ki en

sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em

sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

Điều kiện : Em kém chị 8 tuổi.
- Tóm tắt bài tốn phải đạt các yêu cầu sau :
+ Ngắn gọn, đầy đủ
+ Thể hiện được mối quan hệ logic giữa dữ kiện , ẩn số và điều kiện .
+ Gợi ý được cách giải
Ví dụ : Cách tóm tắt bài tốn trên
? tuổi
Tuổi chị
8 tuổi
tuổi

Tuổi em

36 tuổi

? tuổi

Bước 2 : Lập kế hoạch giải tốn
Đây là bước phân tích các dữ kiện, điều kiện và câu hỏi( ẩn số)của bài toán
nhằm xác lập mối quan hệ giữa chúng và tìm được các phép tính phù hợp. Đây là
bước quan trọng quyết định hướng giải bài tốn, nếu thực hiện khơng tốt thì học
sinh sẽ bị “lạc lối”.
10


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
Lập kế hoạch giải tốn nhằm xác định trình tự giải quyết, thực hiện các phép
tính số học.
Ví dụ : Để lập kế hoạch giải bài tốn trên tơi dùng hệ thống câu hỏi như sau:
Cách 1: Tìm số bé ( tuổi em) trước.
+ Yêu cầu học sinh quan sát kĩ sơ đồ bài toán và suy nghĩ cách giải bài toán
- Tuổi chị và tuổi em cộng lại được bao nhiêu? ( 36 tuổi )
- 36 được gọi là gì? ( Tổng )
- Chị hơn em bao nhiêu tuổi? ( 8 tuổi )
- 8 được gọi là gì? ( Hiệu )
- Tính tuổi em giống cách tính số nào trong dạng tốn? ( Số bé )
- Muốn biết em bao nhiêu tuổi ta phải tìm gì? ( Tìm hai lần tuổi của em )
- Đã biết hai lần tuổi em muốn tìm tuổi em ta làm thế nào?
* Lưu ý: Ta có thể làm gộp bước tính hai lần tuổi em và tuổi em
sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh

sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh

em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

- Tính tuổi chị giống cách tính số nào trong dạng tốn? ( Số lớn)
sa

- Đã biết tuổi em muốn tìm tuổi chị ta làm thế nào?
Bước 3 : Thực hiện kế hoạch giải

Dựa vào kế hoạch giải ở trên, cho học sinh thực hiện giải bài tốn
Ví dụ:

Tuổi của em là:

( 36 – 8 ) : 2 = 14 ( Tuổi )
Tuổi của chị là:
14 + 8 = 22 (Tuổi )

Đáp số: Em: 14 tuổi
Chị: 22 tuổi
Bước 4 : Kiểm tra lời giải và đánh giá cách giải
- Cho học sinh tự so sánh bài của mình với bài của bạn để nhận xét về cách
giải và cách ghi lời giải của mình và của bạn. Tự nêu ra lỗi sai, sửa sai bài của
mình và bài của bạn nếu có. Nêu cách giải, cách viết lời giải khác. Giáo viên theo
dõi giúp đỡ những em còn lúng túng, nhận xét tuyên dương các em.
4. Tạo niềm say mê, hứng thú cho học sinh khi học giải tốn có lời văn.
11


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
Như chúng ta đã biết trực quan đối với học sinh tiểu học là rất cần thiết
không những hỗ trợ việc nắm kiến thức mà nó cịn tạo niềm say mê hứng thú cho
học sinh. Vì vậy khi giải tốn có lời văn tơi ln cố gắng cho học sinh sử dụng đồ
dùng học tập để lĩnh hội kiến thức một cách bản chất hơn. Ngồi ra cịn tổ chức
các hình thức học tập sinh động như: Trị chơi, sưu tầm những bài tốn vui, những
bài toán gần gũi với cuộc sống, đọc cho các em nghe, giải thích cho các em cách
giải … Ln khuyến khích các em tự sưu tầm đề tốn hoặc tự đặt đề toán cho cả
lớp giải hoặc tham khảo. Điều quan trọng nhất là khi học sinh chưa lĩnh hội được
kiến thức để làm bài ta khơng nóng vội, gây áp lực cho các em mà phải hướng dẫn
từ từ từng bước. Ln tạo khơng khí học tập thoải mái cho các em như vậy các
em mới tự tin, hứng thú trong học tập, dễ dàng nắm bắt kiến thức tốt hơn.
5. Đổi mới phương pháp dạy học nói chung và phương pháp dạy học giải
tốn nói riêng.
sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng

sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

Muốn cho các em học tập môn Tốn đạt hiệu quả cao đặc biệt là tốn có lời
sa

văn ở lớp 4, đòi hỏi người giáo viên phải tạo cho học sinh niềm say mê hứng thú
học toán. Vì vậy cần phải lựa chọn phương pháp dạy học cho phù hợp để phát huy
tính tích cực, chủ động sáng tạo, tự giác cho học sinh, tính hiệu quả của từng bài
học, từng đơn vị kiến thức tránh nhàm chán. Tuy nhiên tuỳ vào đối tượng học
sinh vào nội dung bài tốn để lựa chọn hình thức tổ chức dạy học. Với những bài
đơn giản ở mức độ nhận biết để học sinh làm bài cá nhân. Với những bài khó hơn
ở mức thơng hiểu hay vận dụng thì tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm để nắm
được dự kiện bài toán, cùng đưa ra cách giải, cách trình bày bài giải.
Trong một lớp học khơng thể tránh khỏi tình trạng các đối tượng học sinh
khác nhau về trình độ nhận thức. Vì vậy khi dạy chúng ta phải dạy theo đối tượng
học sinh, ngoài biện pháp giúp đỡ học sinh yếu thì cần có biện pháp để giúp học
sinh khá giỏi được học nâng cao hơn. Trong các tiết dạy học trên lớp, sau khi học

sinh khá giỏi hoàn thành các bài tập trong sách giáo khoa, giáo viên có thể tăng
mức độ khó của các bài tập bằng cách: giữ nguyên dữ kiện nhưng tăng yêu cầu (
có thể giải bằng nhiều cách, hỏi thêm một số câu hỏi khó). Giáo viên cũng có thể
đưa thêm các bài tập nâng cao khác có liên quan đến tốn điển hình cụ thể: Dạng
12


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
tốn Tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó; dạng tốn Tìm hai số khi biết
tổng (hoặc hiệu) và tỉ số của hai số đó. Khi dạy học tuy thuộc trình độ học sinh,
giáo viên có thể tăng hoặc giảm số lượng bài toán nâng cao cũng như mức độ
nâng cao của từng dạng toán. Song để hướng dẫn được học sinh giải bài tốn thì
giái viên phải có bài giải mẫu, xây dựng hệ thống câu hỏi phù hợp. Bên cạnh đó
giáo viên cần phải chuẩn bị tốt đồ dùng dạy học và sử dụng có hiệu quả, tạo
khơng khí lớp học thoải mái. Việc kết hợp linh hoạt các hoạt động và hình thức tổ
chức dạy học rất quan trọng. Giáo viên chỉ là người hướng dẫn, gợi mở để giúp
học sinh tìm ra cách giải của bài tốn, giáo viên khơng làm thay, áp đặt học sinh
Mục đích cuối cùng của đổi mới phương pháp nói chung và phương pháp dạy
học tốn nói riêng là làm thế nào để học sinh phải thực sự tích cực, chủ động, tự giác
học tập để lĩnh hội kiến thức nhằm phát triển và hoàn thiện nhân cách của bản thân.
6. Giúp học sinh nắm chắc dạng toán.

a. Nhầm lẫn giữa 2 dạng toán:

sa

giữa các dạng toán

sa ng
sa ng ki

sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem

sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

Như nội dung tơi đã trình bày ở trên học sinh lớp 4 thường rất hay nhầm lẫn

- Tìm 2 số khi biết tổng và hiệu của 2 số đó.
- Tìm 2 số khi biết tổng và tỉ số của 2 số đó.
Vì vậy khi dạy xong dạng tốn tìm 2 số khi biết tổng và tỉ số của 2 số đó
giáo viên cần phải có những tiết luyện tập tổng hợp cả 2 dạng toán này ( thường
thực hiện vào buổi học thứ 2) để học sinh phân biệt rõ, tránh nhầm lẫn khi giải.
Ví dụ 1 : Cả hai lớp 4A và 4B trồng được 250 cây. Lớp 4A trồng được ít
hơn lớp 4B là 50 cây. Hỏi mỗi lớp trồng được bao nhiêu cây?.
Ví dụ 2: Cả hai lớp 4A và 4B trồng được 250 cây. Số cây lớp 4A trồng
bằng

2
3

số cây lớp 4B. Hỏi mỗi lớp trồng được bao nhiêu cây?

- Tơi viết cả 2 đề tốn lên bảng và nêu một số câu hỏi:
+ Các bài tốn trên thuộc các dạng tốn gì ? ( Ví dụ 1 : tìm 2 số khi biết tổng
và hiệu của hai số đó,Ví dụ 2 : Tìm 2 số khi biết tổng và tỉ số của 2 số đó.)
13


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
+ Dạng tốn ở ví dụ 1 và ví dụ 2 có điểm gì giống và khác nhau ? ( Giống
nhau đều cho biết tổng, khác nhau dạng tốn ở ví dụ 1 cho biết hiệu, dạng tốn ở
ví dụ 2 cho biết tỉ số)
+ Nêu quy trình giải của 2 dạng tốn ở ví dụ 1 và ví dụ 2.
b. Nhầm lẫn giữa 2 dạng tốn:
- Tìm 2 số khi biết tổng và tỉ số của 2 số đó.
- Tìm 2 số khi biết hiệu và tỉ số của 2 số đó.
Khi dạy xong 2 dạng tốn tơi cũng cho học sinh luyện tập tổng hợp cả 2 dạng
toán này ( thường thực hiện vào buổi học thứ 2) để học sinh phân biệt rõ, tránh
nhầm lẫn khi giải.
Ví dụ 1: Lớp 4A và lớp 4B trồng được 250 cây. Số cây lớp 4A trồng bằng
2
3

số cây lớp 4B. Hỏi mỗi lớp trồng được bao nhiêu cây?
sa ng
sa ng ki
sa ng ki en

sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em

sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

Ví dụ 2 : Lớp 4A và 4B cùng trồng cây nhân dịp đầu xuân, số cây lớp 4B
sa

trồng được nhiều hơn số cây lớp 4A là 100 cây. Hỏi mỗi lớp trồng được bao
nhiêu cây. Biết rằng số cây lớp 4A trồng được bằng

2
3

số cây lớp 4B.

- Tôi cũng viết cả 2 đề toán thuộc 2 dạng lên bảng và nêu một số câu hỏi:
- Các bài toán trên thuộc các dạng tốn gì ? (Ví dụ 1 : Tìm 2 số khi biết tổng

và tỉ số của 2 số đó, ví dụ 2: Tìm 2 số khi biết hiệu và tỉ số của 2 số đó).
+ Dạng tốn ở ví dụ 1 và ví dụ 2 có điểm gì giống và khác nhau ? ( Giống
nhau đều cho biết tỉ số, khác nhau dạng tốn ở ví dụ 1 cho biết tổng của 2 số ,
dạng tốn ở ví dụ 2 cho biết hiệu của 2 số).
+ Nêu quy trình giải của 2 dạng tốn ở ví dụ 1 và ví dụ 2.
+ Quy trình giải dạng tốn ở ví dụ 1 và dạng tốn ở ví dụ 2 có gì giống và
khác nhau.
Sau đó trong các tiết ơn tập vào các buổi chiều tơi thường kết hợp các dạng
tốn khác nhau để học sinh nhớ lâu và không bị nhầm lẫn.
7. Giáo viên cần khắc phục cho học sinh một số nhầm lẫn khi thực hiện
giải tốn có lời văn.
Khi học giải tốn có lời văn ở lớp 4 học sinh thường mắc một số sai lầm như:
14


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
a. Bài tốn có chứa các từ " ít hơn" hay từ " nhiều hơn" học sinh thường
nhầm lẫn, ngộ nhận bởi vì các từ này thường gợi ra phép tính cụ thể như :" ít hơn
" hoặc " nhiều hơn "… gợi ra phép tính cộng hoặc trừ tương ứng … .Do khơng
đọc kỹ đầu bài nên một số học sinh đã nhầm lẫn, ngộ nhận khi gặp phải các từ đó
dẫn đến việc chọn sai phép tính và kết quả sai
Ví dụ: Cả hai lớp 4A và 4B trồng được 600 cây. Lớp 4A trồng được ít hơn
lớp 4B là 50 cây. Hỏi mỗi lớp trồng được bao nhiêu cây? (SGK toán 4 – trang
47).
Do đầu bài có chứa từ " ít hơn " nó gợi cho học sinh làm phép tính trừ. Do nhầm
lẫn, ngộ nhận bởi từ " ít hơn" đó nên một số học sinh xác định sai và giải sai bài tốn. (
Học sinh bị nhầm khi tính số cây lớp 4B bằng cách lấy 600 trừ đi 50 )
- Biện pháp khắc phục khó khăn trên .
+ Yêu cầu học sinh đọc kỹ đầu bài, diễn tả đầu bài theo ý kiến của mình .
sa ng

sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

+ Cần hướng dẫn học sinh xử lý và phát hiện các dữ kiện và điều kiện của
sa

bài toán từ đó thấy được mối quan hệ giữa cái đã cho và cái cần tìm .
+ Hiểu đúng các từ " ít hơn" " nhiều hơn" đó.
+ Lật đi lật lại vấn đề cho học sinh hiểu mối quan hệ giữa cái đã cho và cái
cần tìm (lớp 4A ít hơn lớp nào? 600 là số cây của mấy lớp, số cây lớp 4B biết
chưa?). Từ đó gợi được cách giải đúng cho học sinh .
b. Một số bài toán đầu bài có chứa các yếu tố khơng tường minh thì học sinh
thường khơng phát hiện ra yếu tố khơng tường minh đó. Do vậy việc xác định nội
dung yêu cầu của đầu bài khơng chính xác, khơng đủ dẫn đến giải sai .

Ví dụ : Cả hai hộp có 32 gam chè . Nếu chuyển hộp thứ nhất sang hộp thứ
hai 4 gam chè thì số gam chè đựng trong mỗi hộp sẽ bằng nhau . Hỏi trong mỗi
hộp lúc đầu có bao nhiêu gam chè .
Ở bài này phần lớn học sinh không đọc kỹ đầu bài xác định sai điều kiện của
đầu bài . Yếu tố không tường minh ở đây là khi chuyển 4 gam chè từ hộp 1 sang
hộp 2 thì hai hộp có số gam chè bằng nhau. Phần đông học sinh xác định đúng
dạng cơ bản của bài tốn là loại tốn tìm hai số khi biết tổng và hiệu. Nhưng xác
15


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
định sai hiệu, đa số học sinh xác định 4 gam là hiệu. Nhưng ở bài này hiệu là 8
gam chứ không phải là 4 gam . Do đó học sinh giải sai bài tốn .
- Biện pháp khắc phục khó khăn :
+ Yêu cầu học sinh đọc kỹ đầu bài, nêu lại đầu bài theo ý hiểu của mình .
+ Phân biệt được dữ kiện và điều kiện của đầu bài
+ Hướng dẫn học sinh phát hiện ra yếu tố không tường minh trong đầu bài:
giáo viên đưa ra câu hỏi :
Chuyển hộp thứ nhất sang hộp thứ hai 4 gam chè thì số gam chè hộp thứ nhất
hơn số gam chè ở hộp thứ 2 là bao nhiêu gam ?
Sau đó giáo viên cho học sinh thảo luận và đưa ra kết quả.
Giáo viên hướng dẫn HS phát hiện ra yếu tố không tường minh bằng cách vẽ
sơ đồ đoạn thẳng và hướng dẫn học sinh hiểu sơ đồ đoạn thẳng để tìm ra số gam
chè hộp thứ nhất hơn hộp thứ hai. So với kết quả học sinh vừa tìm ra ở trên xem
sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem

sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

nhóm nào đúng, nhóm nào sai. Từ đó học sinh sẽ hiểu bài tốn hơn.
sa

?g
Hộp 1:
?g

8g

32 g

Hộp 2:
4g
c) Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
Giáo viên cần nắm vững chương trình, những kiến thức cơ bản của mơn
học. Tìm hiểu qua tài liệu, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp để mở rộng thêm

kiến thức, chuẩn bị bài giảng chu đáo trước khi đến lớp. Sử dụng phương pháp
dạy học phù hợp với dạng bài, với đối tượng học sinh. Có đầy đủ đồ dùng dạy và
học phục vụ cho môn học. Sử dụng đồ dùng dạy học thực sự có hiệu quả.
d) Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các biện pháp trên có quan hệ mật thiết với nhau, hỗ trợ cho nhau. Nếu học
sinh nắm chắc kiến thức của từng dạng tốn, nhận biết dạng Tốn, quy trình giải
từng dạng tốn một cách chính xác, có trí tưởng tượng phong phú, suy luận logic.
Kết hợp với sự định hướng, giúp đỡ của giáo viên, của bạn bè trong qua trình thảo
16


Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
luận nhóm các em sẻ giải đúng các bài tốn có lời văn thuộc dạng Tìm hai số khi
biết tổng và hiệu của hai số đó; Tìm hai số khi biết tổng (hiệu) và tỉ số của hai số
đó. Thực hiện đồng bộ các giải pháp trên thì chất lượng mơn học sẽ được nâng
lên.
e) Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Khi chưa áp dụng các biện pháp hướng dẫn học sinh giải tốn có lời văn.
Qua kết quả khảo sát và thực tế giảng dạy tôi nhận thấy phần kỹ năng cơ bản về
tính tốn học sinh khá thành thạo song phần thực hiện kỹ năng giải toán có lời văn
cịn kém. Các em cịn nhầm lẫn cách giải dạng toán này sang dạng toán khác. Vẽ
sơ đồ chưa đúng với bài toán. Khi giải viết lời giải chưa phù hợp với phép tính…
II.4. Kết qủa thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
Qua thực tế giảng dạy khi áp dụng các biện pháp hướng dẫn học sinh giải toán
sa

sa ng
sa ng ki
sa ng ki en

sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em

sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

có lời văn nói chung và giải dạng tốn Tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó;
Tìm hai số khi biết tổng ( hiệu ) và tỉ số của hai số đó, ở lớp 4. trong 3 năm vừa qua,
chất lượng giải tốn có lời văn ở các lớp tơi chủ nhiệm có tiến bộ rõ rệt. Đặc biệt
là học sinh tự tin, hứng thú hơn khi học giải tốn có lời văn.
Kết quả cụ thể như sau :
Năm

Tổng

Giỏi

Khá

Yếu

Trung bình

số HS

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

2011-2012

23

2

8.7

5

21.7

13

56.5

3

13.1

2012- 2013

22

3

13.6

7

31.8

10

45.5

2

9.4

2013-2014

23

5

21.7

9

39.1

9

39.1

0

0

III . PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
III.1. Kết luận:
Trước những yêu cầu đổi mới của sự nghiệp giáo dục và đào tạo, việc nâng
cao chất lượng dạy học là một trong những yêu cầu trọng tâm của chiến lược phát
triển giáo dục. Để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, giáo viên phải không ngừng

17

Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn ở lớp 4
học hỏi, sáng tạo trong giảng dạy, đem hết khả năng và niềm đam mê, lịng nhiệt
tình cho cơng việc thì mới có được những kết quả như mong muốn.
Bằng việc nghiên cứu lý luận và qua thực tiễn giảng dạy giải tốn có lời văn
trong toán 4. Giáo viên cần nắm vững nội dung chương trình; thực hiện nghiêm
túc các quy trình giải tốn có lời văn; tạo niềm say mê, hứng thú trong giờ học;
nắm vững được định hướng đổi mới phương pháp dạy học nói chung và phương
pháp dạy tốn nói riêng; so sánh cách thực hiện các dạng toán với nhau để khắc
phục một số nhầm lẫn khi thực hiện giải tốn có lời văn.
III.2. Kiến nghị
Để góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy mơn Tốn nói chung và góp phần
rèn luyện kỹ năng giải tốn có lời văn nói riêng, tơi xin có một số đề xuất sau đây :
a. Đối với nhà trường :
- Tăng cường đầu tư nhiều loại sách tham khảo, sách nghiệp vụ để giáo viên
sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem

nh ng hi
ng hiemem
hi
em

có điều kiện nghiên cứu học tập chuyên môn, nghiệp vụ nhằm nâng cao tay nghề.
sa

- Duy trì và thực hiện tốt các buổi sinh hoạt chun mơn có chất lượng và
hiệu quả cao.

b. Đối với tổ chuyên môn: Thường xuyên tổ chức các chuyên đề “Những
sáng kiến hay về cách dạy mơn Tốn nói chung, hoặc các sáng kiến về cách dạy
các dạng toán điển hình ”.
c. Đối với giáo viên: Phải có kiến thức vững vàng, nắm vững mục tiêu bài học,
nội dung cần truyền đạt của từng bài. Thường xuyên trau dồi kinh nghiệm, nhiệt tình,
năng động, tâm huyết với nghề.
- Khắc phục những khó khăn, tích cực sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy học,
cương quyết không dạy chay, không nản lịng trước khó khăn, phải rèn luyện cho
học sinh thường xuyên liên tục, động viên, khích lệ học sinh kịp thời, nắm bắt tâm
lý của từng đối tượng trong lớp.
- Thực hiện thường xuyên và nghiêm túc việc đánh giá kết quả học tập của
học sinh để có kế hoạch dạy học cho phù hợp.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã tiến hành khi dạy tốn có
lời văn ở lớp 4. Những ý kiến đó có thể cịn thiếu sót, cách giải quyết vẫn còn hạn
18


sa

sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh

em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải tốn có lời văn ở lớp 4

chế, kính mong Ban giám khảo cùng các bạn đồng nghiệp đóng góp ý kiến để

việc dạy học giải tốn có lời văn trong Tốn 4 đạt kết quả tốt hơn nữa trong thời

gian tới.

Băng Adrênh, ngày 6 tháng 01 năm 2015
Người viết sáng kiến kinh nghiệm

Nguyễn Thị Thảo

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

19


sa

5. Dạy và học Toán ở Tiểu học theo chương trình mới; NXB Giáo dục
sa ng

sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải tốn có lời văn ở lớp 4

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Sách giáo khoa Toán 4

2. Sách giáo viên Toán 4

3. Chuẩn kiến thức kĩ năng Toán lớp 4

4. 200 câu hỏi đáp về dạy toán ở tiểu học; NXB Giáo dục

20


sa

sa ng
sa ng ki
sa ng ki en
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng
sa ng ki en kinh
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em

sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh ng hi em
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
sa ng ki en kinh
em
sa ng ki en kinh ng nghi hiem
ng ki en kinh
em
ki en kinh ng nghi hiem
en ki
em
ki nh ng hiem
nh ng hi
ng hiemem
hi
em

Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh giải tốn có lời văn ở lớp 4

21