QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LEENIN VỀ GIA ĐÌNH, CHỨC NĂNG CƠ BẢN CỦA GIA ĐÌNH VÀ VẮN đề XÂY DỰNG GIA ĐÌNH VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ QUÁ độ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ - TIN HỌC TP. HỒ CHÍ MINH
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

BÀI TIỂU LUẬN
KẾT THÚC HỌC PHẦN HỌC KỲ II
NĂM HỌC 2020 – 2021
MÔN THI: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
CHỦ ĐỀ: QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LEENIN VỀ GIA ĐÌNH,
CHỨC NĂNG CƠ BẢN CỦA GIA ĐÌNH VÀ VẮN ĐỀ XÂY DỰNG GIA
ĐÌNH VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
Giảng viên hướng dẫn: ThS. Phan Thị Lệ Hương
Lớp Chủ Nhật - Tiết 1 – 2
1.

Họ và tên: Nguyễn Ngọc Thảo Minh.................................MSSV: 19DH700127. .

2.

Họ và tên: Lê Nguyễn Thanh Thùy....................................MSSV: 19DH700322

3.

Họ và tên: Nguyễn Hoàng Phương Ngọc...........................MSSV: 19DH700301

4.

Họ và tên: Nguyễn Huỳnh Như Hiếu.................................MSSV: 19DH700067

5.

Họ và tên: Dương Thu Hà..................................................MSSV: 19DH700001

TP. Hồ Chí Minh - tháng 8 năm 2021


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

MỤC LỤC
1. MỞ ĐẦU.....................................................................................................................4
1.1.Tính cấp thiết, lý do chọn đề tài nghiên cứu..........................................................4
1.2. Nhiệm vụ nghiên cứu..............................................................................................4
1.3. Kết cấu của tiểu luận..............................................................................................4
2. NỘI DUNG....................................................................................................................5
2.1. Quan niệm của Chủ nghĩa Mác - Lênin về gia đình.............................................5
2.1.1.  Khái niệm, vị trí và chức năng của gia đình..................................................5
2.1.1.1. Khái niệm gia đình.......................................................................................5
2.1.1.2. Vị trí của gia đình trong xã hội....................................................................6
2.1.1.3. Chức năng của gia đình trong xã hội............................................................7
2.1.2. Cơ sở xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên xã hội chủ nghĩa............8
2.1.2.1. Cơ sở kinh tế - xã hội...................................................................................8
2.1.2.2. Cơ sở chính trị - xã hội.................................................................................8
2.1.2.3. Cơ sở văn hóa..............................................................................................9
2.1.2.4. Chế độ hơn nhân tiến bộ..............................................................................9
2.2. Xây dựng gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên xã hội chủ nghĩa.........10
2.2.1. Sự biến đổi của gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội.............................................................................................................................. 10

2.2.1.1. Biến đổi về quy mơ, kết cấu của gia đình...................................................10
2.2.1.2. Biến đổi trong thực hiện các chức năng của gia đình.................................10
2.2.1.3. Biến đổi trong các mối quan hệ gia đình....................................................12
2


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

2.2.2. Phương hướng cơ bản trong xây dựng và phát triển gia đình Việt Nam
trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội..............................................................12
3. KẾT LUẬN.................................................................................................................. 13
4.TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................14

3


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

1. MỞ ĐẦU  
  1.1.Tính cấp thiết, lý do chọn đề tài nghiên cứu
Gia đình là tế bào của xã hội, do đó văn hố gia đình đóng vai trị quan trọng trong
vấn đề giữ gìn và phát huy bản sắc văn hố truyền thống dân tộc. Q trình cơng nghiệp

hố, hiện đại hố và xu thế hội nhập toàn cầu đã tạo ra nhiều cơ hội để gia đình Việt Nam
phát triển. Tuy nhiên, cũng tạo ra khơng ít khó khăn, thách thức. Vậy thực trạng gia đình
Việt Nam trong thời đại mới đầy sự biến chuyển này ra sao? Liệu có những vấn đề nào
cần được đưa ra giải quyết hay không?
Từ thực tiễn nêu trên, chúng em đã quyết định chọn đề tài: “Quan điểm của chủ
nghĩa Mác – Lênin về gia đình, chức năng cơ bản của gia đình và vấn đề xây dựng gia
đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội”. Với những kiến thức từ việc
học hỏi và nỗ lực tìm tịi, nhóm mong muốn tìm ra được câu trả lời thích đáng với chủ đề,
từ đó. mang đến một cái nhìn tổng qt nhất về quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về
gia đình và vận dụng xây dựng gia đình trong công cuộc biến đổi của chủ nghĩa xã hội
1.2. Nhiệm vụ nghiên cứu 
-

Nghiên cứu quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về những khái niệm và chức

năng của gia đình đối với sự phát triển của xã hội.
-    Nghiên cứu cơ sở xây dựng trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và cơ sở
thực tiễn xây dựng gia đình Việt Nam.
-    Nghiên cứu những phương hướng và phát triển gia đình Việt Nam trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
  1.3. Kết cấu của tiểu luận 
4


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

Tên đề tài: “Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về gia đình, chức năng cơ bản
của gia đình và vấn đề xây dựng gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội”. Tiểu luận được chia làm 3 phần chính: phần mở đầu, phần nội dung và phần tổng
kết. Tóm tắt các chương nội dung như sau:
Phần 1: Cơ sở lý luận dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin trình bày khái
niệm gia đình, vị trí và chức năng của gia đình, từ đó xây dựng lên cơ sở của gia đình
trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
Phần 2: Cơ sở thực tiễn của việc xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội bao gồm những biến đổi ở nhiều lĩnh vực và phương hướng cơ bản để phát
triển gia đình Việt Nam trong tương lai.
2. NỘI DUNG 
  2.1. Quan niệm của Chủ nghĩa Mác - Lênin về gia đình
2.1.1.  Khái niệm, vị trí và chức năng của gia đình
2.1.1.1. Khái niệm gia đình
Gia đình là một hình thức cộng đồng xã hội đặc biệt; được hình thành, duy trì, củng
cố chủ yếu dựa trên cơ sở hơn nhân, quan hệ huyết thống và quan hệ nuôi dưỡng cùng với
những quy định về quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình.
Cơ sở hình thành gia đình bao gồm hai mối quan hệ cơ bản đó là: quan hệ hôn nhân
(vợ và chồng) và quan hệ huyết thống (cha mẹ và con cái…). Những mối quan hệ này tồn
tại dựa trên sự gắn bó, liên kết, ràng buộc và phụ thuộc lẫn nhau.Ngoài hai mối quan hệ
cơ bản cịn có những mối quan hệ khác, quan hệ ông bà với cháu chắt, giữa anh chị em,
cô, dì, chú bác với nhau…

5


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

2.1.1.2. Vị trí của gia đình trong xã hội

 Gia đình là tế bào của xã hội:
Gia đình có mối quan hệ mật thiết và có vai trị quyết định sự tồn tại, vận động và
phát triển của xã hội. Với việc sản xuất ra sản phẩm tiêu dùng, tư liệu sản xuất, tái sản
xuất con người, gia đình được xem là một tế bào tự nhiên, là một đơn vị cơ sở để tạo nên
cơ thể - xã hội. Khơng có gia đình sản sinh ra con người thì xã hội khơng thể nào tồn tại
và phát triển lâu dài. Do đó, muốn có một xã hội phát triển lành mạnh thì phải xây dựng
một tế bào gia đình tốt.

 Gia đình là tổ ấm, mang lại các giá trị hạnh phúc, sự hài lòng trong đời sống cá
nhân của mỗi thành viên:
Lúc lọt lòng và suốt cả cuộc đời, mỗi cá nhân đều gắn bó chặt chẽ với gia đình. Gia
đình là môi trường tốt nhất để mỗi cá nhân được nhận sự u thương, ni dưỡng, chăm
sóc và từng bước trưởng thành, phát triển. Bất cứ yếu tố xã hô ̣i nào cũng phải qua gia
đình để tác đô ̣ng đến mỗi cá nhân. Để trở thành một công dân tốt thì một gia đình hạnh
phúc, yên ấm là tiền đề, điều kiện quan trọng cho sự hình thành, chỉ trong mơi trường đầy
đủ tình u thương, ni dạy thì mỗi cá nhân mới cảm thấy bình n, hạnh phúc, có động
lực để phấn đấu thành người có ích cho xã hội. 

 Gia đình là cầu nối giữa cá nhân với xã hội
Gia đình là cộng đồng xã hội đầu tiên mà mỗi cá nhân sinh sống, có ảnh hưởng rất
lớn đến sự hình thành và phát triển nhân cách của từng người. Tuy nhiên, mỗi cá nhân
không thể chỉ sống trong quan hệ tình cảm gia đình, mà cịn có nhu cầu quan hệ xã hội,
ngoài các thành viên trong gia đình. Mỗi cá nhân khơng chỉ là một phần của gia đình mà
cịn là một phần quan trọng của xã hội. Gia đình là mơi trường đầu tiên mà mỗi thành viên
học được và thực hiện quan hệ xã hội. Mỗi thành viên gia đình trong từng xã hội, thừa
hưởng nền văn hoá khác nhau, sẽ kế thừa những văn hoá truyền thống khác nhau.

6


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

2.1.1.3. Chức năng của gia đình trong xã hội

 Chức năng tái sản xuất ra con người:
Đây là chức năng đặc thù của gia đình bao gồm: đáp ứng nhu cầu tâm sinh lý tự
nhiên, duy trì và phát triển nịi giống,cung cấp những công dân mới đảm bảo cho sự phát
triển liên tục và trường tồn của xã hội loài người.  Việc sinh đẻ diễn ra trong từng gia
đình, nhưng khơng chỉ là việc riêng của gia đình mà là vấn đề xã hội. Thực hiện chức
năng này liên quan chặt chẽ đến sự phát triển mọi mặt của đời sống xã hội, xu hướng
chung là giảm tốc độ gia tăng dân số nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống.

 Chức năng ni dưỡng, giáo dục:
Giáo dục của gia đình có ý nghĩa quan trọng đối với sự hình thành nhân cách, đạo
đức, lối sống của mỗi con người Mặc dù, trong xã hội có nhiều cộng đồng khác (nhà
trường, chính quyền,...) cũng thực hiện chức năng này, nhưng không thể thay thế chức
năng giáo dục của gia đình. Với chức năng này, gia đình góp phần to lớn vào việc đào tạo
thế hệ trẻ, thế hệ tương lai của xã hội, cung cấp và nâng cao chất lượng xã hội. 
Thực hiện tốt chức năng nuôi dưỡng, giáo dục trong thời đại mới hiện nay địi hỏi các bậc
phụ huynh phải có kiến thức cơ bản, tương đối toàn diện về mọi mặt, văn hóa, học vấn,
đặc biệt là phương pháp giáo dục.  

 Chức năng kinh tế và tổ chức tiêu dùng:
Gia đình là đơn vị duy nhất tham gia vào quá trình sản xuất và tái sản xuất ra sức lao
động cho xã hội. Chức năng kinh tế được thể hiện ở phương thức các thành viên tạo ra
của cải - vật chất; cách thức quản lý, sử dụng, phân phối của cải; hoạt động kinh tế hộ gia
đình có nhiều hình thức và mức độ khác nhau nhưng đều nhằm mục đích chung là tăng
thu nhập, làm giàu chính đáng, tạo điều kiện thúc đẩy chức năng khác.
Thực hiện chức năng này, gia đình đảm bảo nguồn sinh sống, đáp ứng nhu cầu vật, chất
tinh thần của các thành viên trong gia đình. Trong thời kỳ quá đơ ̣ lên Chủ nghĩa xã hội
của Việt Nam, với sự tồn tại của kinh tế nhiều thành phần, các gia đình đã trở thành mô ̣t
7


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

đơn vị kinh tế tự chủ. . Ở nước ta hiê ̣n nay, Đảng và Nhà nước có những chính sách
khuyến khích và bảo vê ̣ kinh tế gia đình nhằm phát triển xã hội và đất nước

 Chức năng thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình cảm gia đình:
Đây là chức năng thường xuyên của gia đình:  thỏa mãn nhu cầu tình cảm, văn hóa,
tinh thần cho các thành viên, đảm bảo sự cân bằng tâm lý, bảo vệ chăm sóc sức khỏe
người ốm, người già, trẻ em, đó là trách nhiệm đạo lý, lương tâm của mỗi con người. Việc
thực hiện tốt chức năng này quyết định đến sự ổn định và phát triển của xã hội.
Ngoài những chức năng trên gia đình cịn có chức năng văn hóa, chức năng chính trị…
Với chức năng văn hóa, gia đình là nơi lưu giữ những nét đẹp truyền thống văn hóa của
dân tộc. Với chức năng chính trị, gia đình là một tổ chức chính trị xã hội,là cầu nối giữa
nhà nước với công dân.  

2.1.2. Cơ sở xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên xã hội chủ nghĩa.
2.1.2.1. Cơ sở kinh tế - xã hội
Sự phát triển của lực lượng sản xuất  tương ứng trình độ của lực lượng  sản xuất là
quan hệ sản xuất mới, xã hội chủ nghĩa chính là cơ sở kinh tế - xã hội để ta có thể xây
dựng gia đình trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội. 
Chế độ sở hữu chủ nghĩa đối với tư liệu sản xuất từng bước hình thành và củng cố
thay thế chế độ sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất. Cần xóa bỏ chế độ tư hữu về tư liệu,
xóa bỏ cơ sở kinh tế của sự bất bình đẳng giữa nam và nữ, giữa các thành viên trong một
gia đình. Phát triển gia đình theo định hướng xã hội chủ nghĩa để thực hiện cơng bằng xã
hội, xố đói giảm nghèo, tạo ra cơ sở, điều kiện để phát triển gia đình.
2.1.2.2. Cơ sở chính trị - xã hội
Thiết lập chính quyền nhà nước của giai cấp cơng nhân và nhân dân lao động, nhà
nước xã hội chủ nghĩa. Nhân dân có quyền được thực hiện quyền lực của mình mà khơng
có sự phân biệt về giới tính. Nhà nước chủ trương xóa bỏ những luật lệ lạc hậu, cũ kỹ,
8


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

mang tính bất lợi cho người phụ nữ, giải phóng họ bởi sự ràng buộc và bảo vệ hạnh phúc
gia đình.
Việc xây dựng Luật Hơn nhân và Gia đình ngày càng hồn thiện đã thực sự là cơ sở
pháp lý cho quá trình thực hiện hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, xây dựng
gia đình bình đẳng, dân chủ, bảo đảm cuộc sống gia đình, hạnh phúc và bền vững,.. Điều
này chính là động lực để vừa định hướng, vừa thúc đẩy quá trình hình thành gia đình kiểu
mới trong thời kỳ quá độ đi lên xã hội chủ nghĩa.

2.1.2.3. Cơ sở văn hóa
Cơ sở văn hóa là một trong những cơ sở quan trọng và phải luôn gắn liền với cơ sở
kinh tế, chính trị. Những giá trị văn hóa trong q trình xây dựng gia đình ở thời kỳ quá
độ đi lên xã hội chủ nghĩa luôn được xây dựng trên nền tảng hệ tư tưởng chính trị của giai
cấp công nhân, phát huy những nền tảng văn hóa tinh thần tốt đẹp, đồng thời cũng loại bỏ
đi những yếu tố văn hóa, phong tục lối sống lạc hậu của xã hội cũ. 
Sự tiến bộ của hệ thống giáo dục, khoa học, cơng nghệ góp phần nâng cao trình độ dân trí,
dân trí cao thì xã hội sẽ luôn không ngừng tiến bộ và phát triển. 
2.1.2.4. Chế độ hôn nhân tiến bộ
 Hôn nhân tự nguyện: hôn nhân phải xuất phát từ tình yêu giữa nam và nữ, việc
quyết định lựa chọn người bạn đời và đi đến hôn nhân phải là việc của bản thân hai bên
nam - nữ. Hơn nhân xuất phát từ tình u thì sẽ là điều tất yếu dẫn đến hôn nhân tự
nguyện.
 Hơn nhân một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng: là kết quả tất yếu của hôn nhân
được xuất phát từ tình yêu. Đây là điều kiện để xây dựng một hôn nhân bền vững, hạnh
phúc và phù hợp với quy luật tự nhiên, tâm lý, tình cảm và đạo đức con người.
 Hơn nhân đảm bảo được tính pháp lý: khi cả hai người trong một mối quan hệ tình
cảm muốn tiến đến hơn nhân thì cần phải có những thủ tục pháp lý trong hôn nhân. Đây là
9


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

trách nhiệm của mỗi công dân trước luật pháp, trước xã hội và cũng là cách để thực hiện
quyền công dân, quyền tự do được kết hôn và tự do ly hôn.
 2.2. Xây dựng gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên xã hội chủ nghĩa

2.2.1. Sự biến đổi của gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội
2.2.1.1. Biến đổi về quy mô, kết cấu của gia đình
Quy mơ gia đình nhỏ, gia đình hạt nhân ngày càng trở nên phổ biến, với hai thế hệ
cùng sống chung: cha mẹ - con cái, số con trong gia đình cũng khơng nhiều như trước, cá
biệt cịn có số ít gia đình đơn thân. Điểm tích cực của quy mơ này là làm cho sự bình đẳng
nam nữ được đề cao hơn, cuộc sống riêng tư của con người được tôn trọng hơn. Tuy
nhiên cũng mang lại nhiều hạn chế: tạo ra sự ngăn cách không gian giữa các thành viên
trong gia đình, tạo khó khăn trong việc gìn giữ tình cảm cũng như các giá trị văn hóa
truyền thống của gia đình,làm cho mối quan hệ gia đình trở nên rời rạc, lỏng lẻo.
2.2.1.2. Biến đổi trong thực hiện các chức năng của gia đình
- Chức năng tái sản xuất ra con người
Với những tiến bộ của y học hiện đại, việc sinh con hiện đang được các gia đình
thực hiện một cách chủ động và tự giác. Ngồi ra, việc sinh đẻ cịn chịu sự kiểm sốt của
chính sách xã hội của nhà nước.Nếu trước đây là do ảnh hưởng của thói quen và nhu cầu
sản xuất nơng nghiệp, gia đình truyền thống phải sinh nhiều con và bắt buộc phải có con
trai nối dõi, ngày nay quan niệm này đã thay đổi cơ bản: giảm tỷ lệ sinh của phụ nữ, giảm
số con mong muốn, ... 
- Chức năng kinh tế và tổ chức tiêu dùng
10


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

Gia đình từ một đơn vị sản xuất thành trở thành một đơn vị tiêu dùng chủ yếu. Trong
nền kinh tế tự nhiên nơng nghiệp, gia đình là đơn vị kinh tế tự chủ, chức năng kinh tế là

chức năng tự nhiên của gia đình. Khi bước vào xã hội cơng nghiệp, gia đình là đơn vị tiêu
dùng, điều hành và tổ chức đời sống vật chất. Với tư cách là một đơn vị tiêu dùng, chức
năng kinh tế của hộ gia đình trải qua hai quá trình chuyển đổi: chuyển từ sản xuất tự cung
tự cấp sang sản xuất hàng hóa và chuyển từ quản lý gia đình hàng hóa sang kinh tế gia
đình thị trường hiện đại.
- Chức năng giáo dục (xã hội hóa)
Gia đình truyền thống rất coi trọng việc giáo dục các giá trị đạo đức cho các thành
viên trong gia đình, đồng thời giáo dục kỹ năng nghề nghiệp thông qua việc truyền nghề
trực tiếp từ kinh nghiệm thực tế.
Giáo dục gia đình ngày nay khơng chỉ giáo dục về đạo đức, ứng xử trong gia đình và
ngồi xã hội mà còn truyền đạt kinh nghiệm sống, kiến thức khoa học kỹ thuật làm gia
đình mang một màu sắc mới phong phú và hiện đại.Bên cạnh những tác động tích cực và
những cơ hội phát triển mới, gia đình Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều nguy cơ và
thách thức mới như các vụ ly hôn; ngoại tình; chung sống khơng hơn thú; mại dâm;...
- Chức năng thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình cảm
Trong xã hội hiện đại, sự bền vững của gia đình khơng chỉ phụ thuộc vào sự gắn kết
của các mối quan hệ về trách nhiệm, nghĩa vụ mà còn là các yếu tố quan hệ tình cảm hài
hịa giữa vợ và chồng; cha mẹ và con cái, bảo đảm hạnh phúc cá nhân, quyền sinh hoạt tự
do và chính đáng của mọi thành viên trong gia đình khi chung sống với nhau.Trong gia
đình Việt Nam hiện đại, nhu cầu thỏa mãn về tâm lý và tình cảm ngày càng cao, khi gia
đình có xu hướng chuyển từ đơn vị chủ yếu là kinh tế sang đơn vị tình cảm. 

11


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

2.2.1.3. Biến đổi trong các mối quan hệ gia đình
Trong gia đình truyền thống, trẻ em sinh ra và lớn lên dưới sự giám sát thường
xuyên của ông bà, cha mẹ. Trong các gia đình hiện đại, việc học hành của con cái hầu như
hoàn toàn do nhà trường chi phối. Những thay đổi trong quan hệ gia đình cho thấy thách
thức lớn nhất mà các gia đình Việt Nam phải đối mặt là sự xung đột giữa các thế hệ khi
sống chung. Người lớn tuổi thường hướng về những giá trị truyền thống, giới trẻ thường
hướng đến những giá trị hiện đại và có xu hướng chối bỏ những yếu tố truyền thống.
2.2.2. Phương hướng cơ bản trong xây dựng và phát triển gia đình Việt Nam
trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
 Gia đình, văn hố gia đình, giáo dục gia đình có một vị trí hết sức quan trọng trong
đời sống xã hội. Muốn làm tốt công tác quản lý gia đình để gia đình thực sự là tế bào lành
mạnh của xã hội tất yếu phải có chiến lược gia đình.
Thứ nhất, cần có chính sách cụ thể của Nhà nước để đảm bảo cho mục tiêu phát
triển gia đình bền vững: nâng cao chất lượng cơng tác y tế, giải quyết tốt các vấn đề về
lao động, việc làm đảm bảo an sinh xã hội. Thứ hai, cần tăng cường trách nhiệm của các
cấp, các ngành trong việc hỗ trợ gia đình phát triển kinh tế. Nâng cao chất lượng dân số, ,
phòng chống bạo lực gia đình, tệ nạn xã hội … tạo điều kiện cho mọi gia đình tiếp cận
kiến thức pháp luật, văn hố, y tế, giáo dục,..., giúp đỡ các gia đình có hồn cảnh khó
khăn,thực hiện đầy đủ chính sách ưu đãi gia đình có cơng với cách mạng. Thứ ba là kế
thừa, phát huy những giá trị của gia đình truyền thống, đồng thời tiếp thu những tiến bộ
của gia đình Việt Nam ngày nay thích ứng với sự phát triển tất yếu của xã hội.
Để từng gia đình là hạt nhân tốt của xã hội, bên cạnh sự chăm lo của Đảng, Nhà
nước và các tổ chức xã hội thì vai trị của từng gia đình và các thành viên trong gia đình là
12


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

hết sức quan trọng và có tính quyết định.. Mỗi thành viên đều phải biết cách tự chăm sóc
bản thân, có ý thức tự rèn luyện bản thân, trang bị các kiến thức cần thiết. Mỗi cá nhân
cần quan tâm đến công tác xây dựng gia đình, các thành viên biết quan tâm đến nhau, tơn
trọng lẫn nhau, sống có trách nhiệm mới là xây dựng gia đình hạnh phúc bền vững.
Hiện nay , đại dịch Covid – 19 tiếp tục hoành hành, cuộ sống của nhiều gia đình bị
ảnh hưởng nghiêm trọng, các gia đình thường xuyên đối mặt với những mâu thuẫn, bức
bối trong cuộc sống dễ dẫn đến xung đột. Mỗi cá nhân cần học cách chia sẻ niềm vui, nỗi
buồn, đối diện khó khăn với nhau, tích cực rèn luyện sức khỏe để chống lại đại dịch.
3. KẾT LUẬN 
Gia đình giống như một xã hội thu nhỏ, tổng hợp các quan hệ giá trị nhân cách, tình
cảm, đạo đức, danh dự, nghĩa vụ và trách nhiệm đối với quốc gia, dân tộc.Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã khẳng định: “gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã hội tốt thì gia đình càng tốt
hơn”. Q trình hình thành văn hóa dân tộc cũng là q trình hình thành văn hóa gia đình.
Hiện nay, trước những biến đổi của đời sống xã hội, đặc biệt là trước diễn biến phức
tạp của đại dịch, cơ cấu gia đình và văn hóa gia đình cũng có những biến đổi. Gia đình
đang phải lựa chọn giữa các giá trị văn hóa để thích nghi, tồn tại và phát triển trong bối
cảnh đan xen tích cực và tiêu cực: khó khăn thách thức, áp lực về kinh tế tài chính, nếp
sống gia đình truyền thống có nguy cơ mai một trong khi đó giá trị văn hóa mới của gia
đình hiện đại chưa đủ mạnh.
Gia đình khơng chỉ có vai trị với việc giáo dục từng cá nhân mà cịn thúc đẩy sự phát
triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Gia đình là nơi lưu giữ, bảo tồn và phát triển bền vững các
giá trị văn hoá, đạo đức truyền thống của dân tộc, là chiếc cầu nối giữa cá nhân với cộng
đồng, là hạt nhân tế bào của xã hội.Xây dựng gia đình lànghĩa vụ quan trọng trong sự
13


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước ta, đặc biệt là trong q trình cơng nghiệp hốhiện đại hố đất nước.

14


BÀI TIỂU LUẬN MÔN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Họ và tên nhóm trưởng: Nguyễn Ngọc Thảo Minh
19DH700127

MSSV:

4.TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. GS.TS. Lê Thị Quý - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Giới và Phát triển, bài viết  “Cơ
sở lý luận và thực tiễn xây dựng gia đình Việt Nam hiện nay”
/>2. Nxb. CTQG, Mác và Ph.Angghen, Toàn tập, , H.1995, tập 21, tr.12
ThS. Hà Hồng Giang (Tạp chí Dân tộc số 168, tháng 12/2014), bài viết “Quan điểm của
chủ nghĩa Mác - Lênin về gia đình và vận dụng xây dựng gia đình văn hóa ở nước ta”
/>3. ThS.Trần Văn Tồn, bài viết “Quan điểm của Ph.Ăngghen về gia đình và vấn đề
xây dựng gia đình mới ở Việt Nam hiện nay”
/>4. S. Trần Thị Tuyết Mai, Viện Văn hóa, Đại học Văn hóa Hà Nội, bài viết “Xây
dựng văn hóa gia đình trong phát triển bền vững”
/>
15