DEHDCMON VANHSGTHPT20152016

<span class='text_page_counter'>(1)</span>SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LÀO CAI ĐỀ THI CHÍNH THỨC. KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 12 THPT NĂM HỌC 2015 – 2016 MÔN: NGỮ VĂN Ngày thi: 12/10/2015 Thời gian làm bài: 180 phút (không kể thời gian giao đề) (Đề thi gồm: 02 câu, 01 trang). Câu 1 (8,0 điểm) Bàn về con đường để đến với thành công, Anatole France cho rằng: “Để làm. được những điều to lớn chúng ta không những phải hành động mà còn phải mơ mộng, không những phải có kế hoạch mà còn phải có niềm tin”.. Anh (chị) hãy bày tỏ suy nghĩ của mình về ý kiến của Anatole France? Câu 2 (12,0 điểm) Có ý kiến cho rằng: Văn bản ngôn từ nghệ thuật (tác phẩm văn học) là một hệ. thống các lời văn, lời thơ được nhà văn tổ chức một cách khéo léo, tinh vi, đôi khi rất. đặc biệt (không theo ngữ pháp thông thường) nhằm tạo nên những cách nói hay hơn và có hiệu quả tác động mạnh hơn.. Bằng tri thức và trải nghiệm văn học của mình, anh (chị) hãy bình luận và làm. sáng tỏ ý kiến trên?. …………….. Hết ……………… Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. Họ và tên thí sinh.................................................. Số báo danh.......................................................... Chữ kí của giám thị 1…………………………….... Chữ kí của giám thị 2……………………………….

<span class='text_page_counter'>(2)</span> SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO LÀO CAI ĐỀ THI CHÍNH THỨC. KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 12 THPT NĂM HỌC 2015- 2016 HƯỚNG DẪN CHẤM Môn: Ngữ văn ( Hướng dẫn chấm gồm: 04 trang). A. Yêu cầu chung: 1. Thí sinh có thể trình bày theo các cách khác nhau nhưng phải đảm bảo nội dung chính, chấp nhận bài viết có những ý ngoài đáp án nhưng phải có căn cứ xác đáng, lí lẽ thuyết phục, trân trọng bài làm của học sinh, khuyến khích những bài văn sáng tạo, có cách kiến giải riêng hợp lí, thuyết phục, có thể bỏ qua những lỗi nhỏ về kĩ năng hoặc có ý chưa sâu so với đáp án. 2. Chỉ cho điểm tối đa theo thang điểm với những bài viết đáp ứng đầy đủ yêu cầu về kiến thức lẫn kĩ năng. 3. Giám khảo cần trừ điểm đối với những lỗi chính tả, ngữ pháp, hành văn…trong bài viết. 4. Căn cứ vào hướng dẫn chấm, giám khảo có thể chia điểm lẻ trong mỗi câu chi tiết đến 0,25 điểm. Bài thi không làm tròn điểm. B. Yêu cầu cụ thể Câu 1 (8 điểm) 1. Về kĩ năng Biết làm văn nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lí; bài viết có bố cục rõ ràng; lập luận chặt chẽ; diễn đạt mạch lạc, lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp; chữ viết rõ nét, sạch đẹp. 2. Về kiến thức - Hiểu đúng câu nói của Anatole France về ước mơ, hành động lên kế hoạch và không ngừng tin tưởng, hi vọng là các yếu tố để con người đến được với chân trời mơ ước, đạt được những thành công trong cuộc đời, từ đó có phương hướng sống đúng đắn. - Thí sinh có thể trình bày những quan điểm riêng, nhưng cần có lí lẽ và căn cứ xác đáng, thái độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. - Học sinh có thể trình bày và diễn đạt theo những cách khác nhau song cần đảm bảo các ý cơ bản sau: Ý 1 2. Nội dung chính cần đạt. Điểm. Giải thích ý kiến - Những điều to lớn là những thành tựu, mục tiêu quan trọng mà con người đặt ra trong cuộc đời. Trong cuộc sống, ai cũng tự đặt riêng cho mình những điều to lớn để vươn tới, để cố gắng. - Hành động là những công việc, việc làm thực tiễn để đạt được những điều đặt ra. Hành động liên quan đến thực tiễn còn mơ mộng là đôi cánh của lãng mạn. Bên cạnh những hành động thực tiễn con người còn phải biết ước mơ, (những khát vọng cao đẹp) để hành động đó trở nên có ý. 2,0 0,25. Giới thiệu vấn đề nghị luận rõ ràng, chính xác, hấp dẫn. 0,5. 0,25.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 3. 4. nghĩa. - Kế hoạch là lịch trình, phương án mà con người đề ra để thực hiện 0,5 một chuỗi công việc và hoạt động nào đó. Bên cạnh lịch trình dự tính các bước đạt được con người cũng cần phải có niềm tin vào tính khả thi của mục tiêu đặt ra. - Hành động và kế hoạch là những biểu hiện của lí trí, ước mơ và niềm 0,5 tin biểu hiện của tình cảm. Như vậy, để đạt được thành công con người cần có cả lí trí và tình cảm. => Câu nói đề ra các bước, các yếu tố để con người đến được với chân 0,5 trời mơ ước, đạt được những thành công trong cuộc đời. Theo A. France những yếu tố đó chính là ước mơ, hành động lên kế hoạch và không ngừng tin tưởng, hi vọng. Bình luận, phân tích, lí giải 2,5 *Khẳng định vấn đề đúng, có ý nghĩa, định hướng cho con người vươn 0,25 đến thành công. *Tại sao“Để làm được những điều to lớn chúng ta không những phải hành động mà còn phải mơ mộng, không những phải có kế hoạch mà còn phải có niềm tin”? - Con đường đạt được những mục tiêu đề ra không phải lúc nào cũng 0,5 bằng phẳng, dễ đi. Muốn đến được đích con người phải bắt đầu cuộc hành trình bằng những bước đi đầu tiên, không ai có thể ngồi yên mà đến nơi mình muốn đến. Phải có những hành động thực tế. - Nếu hành động mà không ước mơ khát vọng thì những hành động đó 0,5 chỉ vô nghĩa. Ước mơ khát vọng dẫn dắt cho hành động, khiến hành động đi đúng hướng và trở nên có ý nghĩa. - Con người cần lên kế hoạch, phương hướng hoạt động rõ ràng. Nếu 0,5 những hành động diễn ra một cách vô thức, không được sắp xếp và điều chỉnh từ trước thì những hành động không mang lại nhiều kết quả. Việc lên kế hoạch sẽ giúp con người chủ động trước mọi tình huống. - Để có thêm động lực thực hiện ước mơ, con người cần phải có niềm 0,5 tin. Niềm tin ở đây là sự tin tưởng vảo những gì mình làm, niềm tin vào một tương lai thành công. Khi có niềm tin thì những khó khăn mà con người gặp phải trên hành trình cũng không thể làm con người lùi bước. Khi có niềm tin con người sẽ có thêm nhiều sức mạnh, nhiều niềm hứng khởi để thêm động lực thực hiện những điều mà lí trí đặt ra. =>Như vậy, để đạt được thành công mỗi người trước hết phải xác định được mục tiêu đặt ra, kiên trì bền bỉ theo đuổi mục tiêu, phải lên kế hoạch 0,25 và những hành động thực tế để thực hiện, đồng thời cũng phải giữ một trái tim nhiệt thành tràn ngập niềm tin và hi vọng. Lưu ý: Mỗi luận điểm cần huy động dẫn chứng trong thực tế cuộc sống để minh họa. Bàn luận, mở rộng vấn đề: 1,5 - Cuộc sống hiện đại phong phú, phức tạp, không ngừng vận động, đặt 0,5 ra cho con người nhiều khó khăn hơn, đòi hỏi họ phải không ngừng nỗ lực cố gắng vươn lên, đồng thời phải kết hợp nhiều yếu tố: ý chí, nghị lực, lòng nhân ái, yêu thương… phải rèn đức, luyện tài để làm được những.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 5. 6. điều to lớn. - Ngợi ca những người biết đặt ra mục tiêu, biết lên kế hoạch và có 0,5 những hành động thực tế để kiên trì bền bỉ theo đuổi mục tiêu, biết nuôi dưỡng niềm tin và hi vọng. - Phê phán những người sống không có lí tưởng, hoài bão, ước mơ, 0,5 không có kế hoạch, niềm tin… Bài học nhận thức và hành động 1,0 - Con người cần có ước mơ, hành động, lên kế hoạch và không ngừng tin 0,5 tưởng, hi vọng để đến được với chân trời mơ ước, đạt được những thành công trong cuộc đời. - Là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, chúng ta cần học tập để có tri 0,5 thức, kiến thức, cần rèn luyện những phẩm chất đạo đức tốt đẹp để làm nền tảng bước đến thành công. Khái quát vấn đề: đúng, lắng đọng, có chiều sâu. 0,5. Câu 2 (12 điểm) 1. Về kĩ năng - Thí sinh phải huy động kiến thức về lí luận văn học, tác phẩm văn học, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bình luận, cảm thụ văn chương của mình để làm bài. - Bài viết có văn phong sáng rõ, bố cục rõ ràng, lập luận và dẫn chứng thuyết phục; diễn đạt lưu loát, biết vận dụng kết hợp các thao tác lập luận hiệu quả. - Thể hiện tốt năng khiếu viết văn, có sự sáng tạo trong cách nghĩ, cách viết. 2. Về kiến thức - Thí sinh xác định đúng vấn đề cần bàn luận: đặc điểm và tác dụng của ngôn từ nghệ thuật trong các tác phẩm văn học. - Bài viết có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo những ý sau: Ý Nội dung Điểm 1 Giới thiệu được vấn đề nghị luận một cách rõ ràng, chính xác, hấp 0,5 dẫn. 2 Giải thích nhận định 2,0 - Văn bản ngôn từ nghệ thuật (tác phẩm văn học): là toàn bộ những sáng tác của các tác giả lấy ngôn từ nghệ thuật làm chất liệu và hình 0,5 tượng nghệ thuật làm phương tiện phản ánh thế giới, thông qua đó thể hiện tư tưởng, tình cảm và những triết lí nhân sinh của mình. - Văn bản ngôn từ nghệ thuật là một hệ thống các lời văn, lời thơ được nhà văn tổ chức một cách khéo léo, tinh vi, đôi khi rất đặc biệt (không 0,5 theo ngữ pháp thông thường). Đây thực chất là đặc điểm của ngôn từ nghệ thuật trong sự phân biệt với ngôn ngữ đời sống. Lấy chất liệu từ ngôn ngữ đời sống nhưng ngôn từ văn học lại được sử dụng một cách có nghệ thuật nhờ cách lựa chọn, sắp xếp hay tổ chức của nhà văn. -Văn bản ngôn từ nghệ thuật nhằm tạo nên những cách nói hay hơn và có hiệu quả tác động mạnh hơn. Đây chính là hiệu quả của ngôn từ nghệ 0,5 thuật. Khi được sử dụng một cách có nghệ thuật, ngôn từ trong các tác phẩm văn học vừa mang đến giá trị cho tác phẩm, vừa tác động mạnh đến tình cảm, cảm xúc, nhận thức…của người đọc. -> Có thể hiểu ý kiến trên muốn khẳng định: đặc điểm và tác dụng của 0,5.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 3. 4 5. 6. ngôn từ nghệ thuật trong các tác phẩm văn học. Bình luận về nhận định * Khẳng định ý kiến trên là hoàn toàn xác đáng, sâu sắc và đúng đắn. * Lí giải sự đúng đắn đó: - Văn học là nghệ thuật của ngôn từ và chức năng quan trọng nhất của văn học là chức năng thẩm mĩ. Bởi vậy khi đến với một tác phẩm văn học trước khi quan tâm đến nội dung tư tưởng của tác phẩm, yếu tố đầu tiên người đọc tiếp xúc chính là ngôn từ, nếu ngôn từ trong tác phẩm không có khả năng gợi lên những rung cảm thẩm mĩ ở người đọc thì khó có thể tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm. - Nhà văn cùng với việc là một nhà tư tưởng còn là một người nghệ sĩ ngôn từ. Mỗi nhà văn đều có vốn từ vựng cũng như cách sử dụng ngôn từ đặc trưng riêng của mình. Khi việc sử dụng ngôn từ một cách nghệ thuật hình thành các cách thức, các con đường, đặc trưng của nhà văn thì đồng thời nhà văn đã hình thành được cho mình phong cách riêng. Mà phong cách chính là vấn đề sống còn trong sáng tạo nghệ thuật. - Ngôn từ văn học có những đặc điểm rất riêng như tính hàm súc, đa nghĩa, tính hình tượng, tính cá thể hóa…bởi vậy chỉ khi biết tổ chức sắp xếp ngôn từ một cách tinh vi, khéo léo nhà văn mới có thể tạo nên ngôn từ nghệ thuật cho các tác phẩm của mình. - Xét đến cùng sức hấp dẫn của nghệ thuật nói chung và văn học nói riêng chính là ở chỗ lạ hóa những gì vốn quen thuộc. Bởi vậy nếu nhà văn không biết tổ chức ngôn từ một cách đặc biệt để tạo ra sự lạ hóa trong cách diễn đạt thì sẽ không cuốn hút được độc giả. Chứng minh nhận định Học sinh lấy dẫn chứng tiêu biểu và làm sáng tỏ vấn đề nghị luận. Bàn luận mở rộng, nâng cao vấn đề - Lật lại vấn đề: Để sáng tạo nên những tác phẩm văn học có giá trị rất cần nhà văn phải trở thành những nghệ sĩ về ngôn từ. Nhưng nếu chỉ chăm chăm gò câu, đẽo chữ mà không chú ý đến chiều sâu tư tưởng, tình cảm thì người nghệ sĩ sẽ chỉ trở thành người làm xiếc ngôn từ và tác phẩm chỉ có giá trị hình thức chứ không khiến người đọc trăn trở, suy tư, nghĩa là sức hấp dẫn của tác phẩm chỉ tồn tại trên bề mặt. - Bài học: + Với nhà văn: Nhà văn vừa phải rèn luyện khả năng sử dụng ngôn ngữ điêu luyện, vừa đồng thời là một nhà tư tưởng để tác phẩm vừa có hấp dẫn trên bề mặt vừa có sức hút ở bề sâu. + Với người đọc: Khi đến với một tác phẩm văn học cần nhận ra, khám phá cái hay, cái đẹp trong cách sử dụng ngôn từ của nhà văn, từ đó khám phá chiều sâu tư tưởng của tác phẩm. Khái quát vấn đề đúng, lắng đọng, có chiều sâu.. 4,0 1,0. 1,0. 1,0 1,0 4,0 1.0 0,5. 0,25 0,25 0,5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>