Liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ở tỉnh thái nguyên (economic linkage in market hog production and sale in thai nguyen province)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

PHAN THỊ VÂN GIANG

LIÊN KẾT KINH TẾ TRONG CHĂN NUÔI
VÀ TIÊU THỤ LỢN THỊT Ở TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2021


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

PHAN THỊ VÂN GIANG

LIÊN KẾT KINH TẾ TRONG CHĂN NUÔI
VÀ TIÊU THỤ LỢN THỊT Ở TỈNH THÁI NGUYÊN
Ngành: Kinh tế Nông nghiệp
Mã số: 9.62.01.15

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Phạm Bảo Dƣơng

THÁI NGUYÊN - 2021


i

LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi dựa trên hƣớng
dẫn của tập thể hƣớng dẫn khoa học và các tài liệu tham khảo đã trích dẫn. Kết quả
nghiên cứu là trung thực và chƣa cơng bố trên bất cứ một cơng trình nào khác.
Tác giả

PHAN THỊ VÂN GIANG


ii

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin gửi lời cảm ơn Ban Giám hiệu, thầy cô, các nhà khoa học của
Trƣờng Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh, đặc biệt là các cán bộ, giảng viên
của Khoa Kinh tế, Bộ môn Kinh tế học và Phòng đào tạo đã tạo điều kiện cho tôi
học tập và nghiên cứu.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS. Phạm Bảo Dương đã tận
tình hƣớng dẫn và giúp đỡ tơi trong q trình hồn thành Luận án.
Tơi xin gửi lời tri ân đến gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã luôn đồng hành,
động viên, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu.
Xin chân thành cảm ơn.

Tác giả luận án

Phan Thị Vân Giang


iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii
MỤC LỤC ................................................................................................................. iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................ vii
DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................... viii
DANH MỤC CÁC HÌNH ......................................................................................... ix
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................3
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................4
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................4
5. Đóng góp mới của luận án ......................................................................................5
6. Bố cục của luận án ..................................................................................................6
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU ...........................................7
1.1. Tổng quan các nghiên cứu của nƣớc ngoài ..........................................................7
1.1.1. Những cơng trình nghiên cứu liên quan đến liên kết kinh tế trong sản
xuất - tiêu thụ nông sản ...............................................................................................7
1.1.2. Nghiên cứu về liên kết chuỗi hàng hóa lợn thịt ..............................................10
1.2. Tổng quan những cơng trình nghiên cứu trong nƣớc.........................................11
1.2.1. Nghiên cứu về liên kết kinh tế trong sản xuất và tiêu thụ nông sản ...............11
1.2.2. Nghiên cứu về liên kết kinh tế trong sản xuất và tiêu thụ thịt lợn ..................14
1.3. Kết quả đạt đƣợc và khoảng trống trong nghiên cứu liên kết kinh tế chuỗi
chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt. ....................................................................................16
1.3.1. Những kết quả đạt đƣợc ..................................................................................17
1.3.2. Khoảng trống nghiên cứu ................................................................................17
Chƣơng 2: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ LIÊN KẾ KINH TẾ TRONG CHĂN
NUÔI VÀ TIÊU THỤ LỢN THỊT ........................................................................19
2.1. Một số vấn đề lý luận về liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ..........19
2.1.1. Quan niệm về liên kết kinh tế trong sản xuất và tiêu thụ nông sản ................19

2.1.2. Liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt .......................................21
2.1.3. Vai trò, tác động của liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ......27
2.1.4. Đặc điểm của liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt .................29
2.1.5. Các hình thức, mức độ liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ...32


iv
2.1.6. Nội dung liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ........................36
2.1.7. Kết quả, hiệu quả của liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ....42
2.1.8. Các yếu tố ảnh hƣởng đến liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt .....45
2.2. Cơ sở thực tiễn về liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt .............50
2.2.1. Trên thế giới ....................................................................................................50
2.2.2. Ở Việt Nam .....................................................................................................53
2.2.3. Bài học kinh nghiệm về liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ........59
Chƣơng 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................61
3.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................61
3.2. Phƣơng pháp tiếp cận và khung phân tích .........................................................61
3.2.1. Phƣơng pháp tiếp cận ......................................................................................61
3.2.2. Khung phân tích nội dung liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt .....62
3.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................................................64
3.3.1. Chọn điểm nghiên cứu ....................................................................................64
3.3.2. Thu thập thông tin ...........................................................................................65
3.4. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .............................................................................72
3.4.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh thực trạng chăn ni và tiêu thụ lợn thịt ..................72
3.4.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh đặc điểm tác nhân ....................................................73
3.4.3. Nhóm chỉ tiêu thể hiện điều kiện sản xuất, kỹ thuật của ngƣời chăn nuôi .....73
3.4.4. Chỉ tiêu phản ánh về tiêu thụ thịt lợn ..............................................................73
3.4.5. Nhóm chỉ tiêu phân tích kinh tế của các tác nhân trong mơ hình liên kết ......73
3.4.6. Nhóm chỉ tiêu phản ánh nội dung liên kết ......................................................73
3.4.7. Các biến trong mơ hình các yếu tố ảnh hƣởng đến liên kết của hộ chăn

ni lợn thịt ...............................................................................................................74
3.4.8. Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả và hiệu lực của liên kết trong chuỗi
cung ứng lợn thịt .......................................................................................................75
Chƣơng 4: THỰC TRẠNG LIÊN KẾT KINH TẾ TRONG CHĂN NUÔI
VÀ TIÊU THỤ LỢN THỊT Ở TỈNH THÁI NGUYÊN .......................................77
4.1. Đánh giá về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của tỉnh Thái Nguyên ...............77
4.1.1. Tiềm năng và lợi thế........................................................................................77
4.1.2. Khó khăn .........................................................................................................79
4.2.1.Hoạt động cung ứng, chăn nuôi lợn thịt ...........................................................81
4.2.2. Hoạt động tiêu thụ lợn thịt trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên .............................85
4.3. Liên kết dọc trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ở tỉnh Thái Nguyên ...............90
4.3.1. Kết quả hoạt động của các mơ hình liên kết dọc ở tỉnh Thái Nguyên ............92


v
4.4. Thực trạng liên kết ngang trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ở tỉnh
Thái Nguyên .............................................................................................................98
4.4.1. Các loại hình liên kết ngang trong chăn ni và tiêu thụ lợn thịt ở tỉnh
Thái Nguyên ..............................................................................................................98
4.4.2. Kết quả, hiệu quả, tính bền vững của các mơ hình liên kết ngang trong
chăn nuôi lợn thịt ở tỉnh Thái Nguyên. ...................................................................100
4.5. Kết quả thực hiện các chính sách hỗ trợ hoạt động liên kết trong chăn nuôi
và tiêu thụ lợn thịt ở tỉnh Thái Ngun ...................................................................107
4.5.1. Nhóm chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất
và tiêu thụ sản phẩm nơn nghiệp .............................................................................108
4.5.2. Kết quả thực hiện nhóm chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, hợp
tác xã .......................................................................................................................109
4.5.3. Một số hạn chế và nguyên nhân trong việc thực thi các chính sách hỗ trợ liên
quan đến liên kết kinh tế trong sản xuất và tiêu thụ nơng sản ở Thái Ngun ..............113
4.6. Phân tích các yếu ảnh hƣởng đến liên kết kinh tế trong chăn nuôi tiêu thụ

lợn thịt ở tỉnh Thái Nguyên .....................................................................................115
4.6.1. Ảnh hƣởng của các yếu tố mơi trƣờng bên ngồi .........................................115
4.6.2. Ảnh hƣởng của các yếu tố thuộc về đặc điểm của các tác nhân ...................121
4.6.3. Phân tích mơ hình các yếu tố ảnh hƣởng đến quyết định tham gia liên kết kinh
tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt của ngƣời chăn nuôi ở tỉnh Thái Nguyên ..........125
4.7. Đánh giá chung về Liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ở
tỉnh Thái nguyên .....................................................................................................130
4.7.1. Các kết quả đạt đƣợc và nguyên nhân...........................................................130
4.7.2. Các hạn chế và nguyên nhân .........................................................................135
Chƣơng 5: GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG LIÊN KẾT TRONG CHĂN
NUÔI VÀ TIÊU THỤ LỢN THỊT Ở THÁI NGUYÊN .....................................138
5.1. Quan điểm, định hƣớng, mục tiêu phát triển ngành chăn nuôi lợn thịt của
tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2020 – 2025, tầm nhìn 2030.......................................138
5.1.1. Quan điểm phát triển .....................................................................................138
5.1.2. Định hƣớng....................................................................................................138
5.1.3. Mục tiêu phát triển ........................................................................................140
5.2. Giải pháp nhằm tăng cƣờng liên kết bền vững trong chăn nuôi và tiêu thụ
lợn thịt trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2020 - 2025 ................................141
5.2.1. Giải pháp thuộc về chính sách ......................................................................141


vi
5.2.2. Giải pháp phát triển liên kết dọc giữa các tác nhân trong chuỗi cung ứng
lợn thịt .....................................................................................................................148
5.2.3. Phát triển đồng bộ hệ thống giết mổ gia súc, gia cầm tập trung và hệ
thống kinh doanh sản phẩm chăn nuôi ....................................................................149
5.2.4. Giải pháp phát tăng cƣờng liên kết ngang ....................................................149
5.2.5. Nhóm giải pháp hỗ trợ khác ..........................................................................155
KẾT LUẬN ............................................................................................................157
KIẾN NGHỊ ...........................................................................................................159

DANH MỤC CƠNG TRÌNH CƠNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN .......161
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................162
PHỤ LỤC ...............................................................................................................171


vii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CCƢ

: Chuỗi cung ứng

CN

: Chăn nuôi

CNGC

: Chăn nuôi gia công

CP

: Cổ phần

DN

: Doanh nghiệp

HCN

: Hộ chăn nuôi

HTX

: Hợp tác xã

KTXH

: Kinh tế xã hội

LK

: Liên kết

LKKT

: Liên kết kinh tế

LN

: Lợi nhuận

NTD

: Ngƣời tiêu dùng

PTNT

: Phát triển nông thôn

SX

: Sản xuất

TACN

: Thức ăn chăn nuôi

THT

: Tổ hợp tác

TLSX

: Tích lũy sản xuất

TNHH

: Trách nhiệm hữu hạn

Tiếng Anh
VietGAP

: Vietnamese Good Agricultural Practices


viii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Chọn điểm nghiên cứu tỉnh Thái Nguyên ............................................65
Bảng 3.2. Bảng tổng hợp mẫu khảo sát thực trạng liên kết ..................................66

Bảng 3.3. Xác định quy mô mẫu khảo sát khả năng tham gia liên kết .................68
của các tác nhân ....................................................................................................68
Bảng 4.1. Số lƣợng lợn và sản lƣợng thịt hơi giai đoạn 2015 - 2019 ...................82
Bảng 4.2. Kết quả khảo sát quy mô và hoạt động cung ứng đầu vào của hộ chăn
nuôi lợn thịt tỉnh Thái Nguyên ..............................................................................83
Bảng 4.3. Kết quả khảo sát hoạt động tiêu thụ của hộ chăn nuôi lợn thịt ở tỉnh
Thái Nguyên ..........................................................................................................85
Bảng 4.4. Phân tích lợi ích kinh tế giữa các tác nhân Đại lý cung ứng thức ăn Hộ chăn ni .........................................................................................................93
Bảng 4.5.NPhân phối lợi ích kinh tế trong Mơ hình liên kết Hộ chăn ni - Doanh
nghiệp tiêu thụ sản phẩm.......................................................................................95
Bảng 4.6. Đặc điểm chung của các trang trại liên kết gia công lợn thịt ...............96
Bảng 4.7. Phân phối lợi ích kinh tế giữa Trang trạng CNGC - Cơng ty ...............98
Bảng 4.8. Kết quả khảo sát các hình thức, mức độ liên kết ngang trong chuỗi
cung ứng lợn thịt ở tỉnh Thái Nguyên ...................................................................99
Bảng 4.9. Tình hình hoạt động của các Tổ hợp tác, Hợp tác xã chăn nuôi lợn thịt
ở tỉnh Thái Nguyên .............................................................................................103
Bảng 4.10. Quyền lợi và nghĩa vụ của Hộ chăn nuôi khi tham gia các HTX, THT .....105
Bảng 4.11. Kết quả hỗ trợ vốn các các dự án theo Nghị quyết số 21/2016/NQ –
HĐND giai đoạn 2016 - 2019 .............................................................................108
Bảng 4.12. Tình hình hỗ trợ phát triển HTX nông nghiệp trên địa bàn ..............109
tỉnh Thái Nguyên .................................................................................................110
Bảng 4.13. Tổng hợp kết quả kiểm định thống kê Kruskall-Wallis ...................122
Bảng 4.14. Kết quả ƣớc lƣợng mơ hình Logits các yếu tố ảnh hƣởng đến quyết
định tham gia liên kết của Hộ chăn nuôi .............................................................126


ix

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 2.1.

Cấu trúc chuỗi cung ứng lợn thịt theo chiều dọc ...................................23

Hình 2.2.

Sơ đồ phân loại mức độ liên kết kinh tế ................................................36

Hình 2.3.

Sơ đồ các tác nhân chuỗi cung ứng sản phẩm lợn thịt ...........................38

Hình 2.4.

Sơ đồ liên kết dọc giữa Đơn vị chăn nuôi - Đơn vị cung ứng đầu vào........39

Hình 2.5.

Sơ đồ liên kết dọc giữa Đơn vị chăn nuôi - Đơn vị cung ứng đầu vào........39

Hình 2.6.

Sơ đồ liên kết ngang Hộ chăn ni - Hộ chăn ni ...............................41

Hình 2.7.

Sơ đồ liên kết các hội, hiệp hội ..............................................................42

Hình 3.1.

Khung phân tích liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ...63

Hình 4.1

Cấu trúc Chuỗi cung ứng lợn thịt ở tỉnh Thái Nguyên ............................81

Hình 4.2.

Sơ đồ các kênh tiêu thụ lợn thịt ở tỉnh Thái Nguyên...............................86

Hình 4.3.

Kết quả đánh giá sự hài lịng đối với hoạt động của Hội chăn ni
thú y tỉnh Thái Nguyên ........................................................................102

Hình 4.4.

Đồ thị minh hoạ số lƣợng hộ chăn ni tham gia liên kết phân theo
nhóm quy mô giá trị tài sản .................................................................124


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thịt lợn là mặt hàng nơng sản truyền thống có thế mạnh của Việt Nam, đồng
thời là loại thịt đƣợc tiêu thụ nhiều nhất trên tồn cầu [88]. Phát triển chăn ni lợn
thịt đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế, đặc biệt là kinh tế nơng thơn. Với
hình thức tổ chức chăn nuôi phổ biến là kinh tế hộ quy mô nhỏ, phân tán, hiện nay,
chăn nuôi lợn thịt trong nƣớc đang phải đối mặt với nhiều khó khăn về quản lý
nguồn gốc chất lƣợng sản phẩm, ổn định thị trƣờng đầu ra, ảnh hƣởng của thời tiết,

dịch bệnh [26]. Đời sống kinh tế của ngƣời chăn nuôi bị ảnh hƣởng nghiêm trọng
mỗi khi dịch bệnh, hoặc giá thịt lợn hơi xuống thấp do nguồn cung dƣ thừa ..vv.
Bên cạnh đó là vấn đề đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm từ chuồng nuôi đến bàn
ăn trở thành vấn đế thời sự nóng bỏng của xã hội hơn bao giờ hết [8]. Ngƣời tiêu
dùng còn phải e ngại tiêu dùng sản phẩm thịt lợn do không không rõ nguồn gốc,
chất lƣợng và chịu cảnh giá cao khi nguồn cung khan hiếm. Ngành chăn nuôi Việt
Nam đang phải gánh trên vai hai sứ mạng nặng nề, một là ổn định kinh tế cho ngƣời
chăn nuôi lợn, hai là đảm bảo lợi ích cho ngƣời tiêu dùng thịt lợn [21]. Sau giai
đoạn khủng hoảng giá thịt lợn hơi xuống thấp (2016 - 2018) và tăng giá đột biến
(2019 - 2020) các cơ quan chức năng lại một lần nữa rốt ráo vào cuộc bàn chuyện
tái cơ cấu ngành chăn nuôi lợn. Nhiều biện pháp đƣợc đƣa ra, nhƣ kiểm soát chặt
tăng đàn, giảm đàn lợn nái; tăng cƣờng xúc tiến với phía Trung Quốc để xuất khẩu
thịt lợn chính ngạch,... Song, cốt lõi là phải thực hiện liên kết chuỗi để kiểm soát
chặt dịch bệnh và kiểm soát vệ sinh thực phẩm. Có nhƣ vậy, thịt lợn Việt Nam mới
đủ điều kiện để vào các thị trƣờng tiềm năng nhƣ Hàn Quốc, Nhật Bản, EU,...[24].
Nhƣ vậy có thể thấy, trong bối cảnh hiện nay, liên kết chính là chìa khóa cơ cấu lại
ngành chăn nuôi lợn thịt, thực hiện giám sát quy trình chăn ni - giết mổ - tiêu thụ
đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm bảo vệ sức khỏe ngƣời tiêu dùng sản phẩm thịt lợn,
đồng thời, liên kết sẽ giúp các chủ hộ chăn nuôi nhỏ lẻ tăng cƣờng yếu tố cạnh tranh về
quy mơ, có khả năng cạnh tranh với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong khu vực và
trên thế giới, đƣợc chia sẻ rủi ro khi giá cả thị trƣờng lên xuống bấp bênh [31].
Trên thực tế, liên kết sản xuất giữa ngƣời chăn nuôi và doanh nghiệp ở nƣớc
ta đã có từ lâu, tuy nhiên các mối liên kết này thƣờng thiếu tính bền vững khi các
đối tác cùng tham gia chuỗi liên kết không thực hiện đầy đủ các cam kết do chạy
theo các lợi ích ngắn hạn trƣớc mắt [22 . Các chính sách liên quan đến việc xây


2
dựng và phát triển các chuỗi liên kết chăn nuôi còn chung chung, chƣa tác động
mạnh mẽ đến đối tƣợng ngƣời chăn ni nhỏ lẻ, chăn ni an tồn có nguồn gốc

đang phải cạnh tranh thiếu lành mạnh với các sản phẩm khơng đảm bảo chất lƣợng,
khơng có nguồn gốc có mặt tràn lan trên thị trƣờng, khơng cạnh tranh đƣợc giá bán,
do vậy, sản lƣợng tiêu thụ còn thấp, chƣa tạo hiệu quả kinh tế. Thị trƣờng tiêu thụ
sản phẩm không ổn định. Giá cả bấp bênh, việc tiếp cận nguồn thông tin thị trƣờng
của cả ngƣời chăn nuôi và ngƣời tiêu dùng còn hạn chế, tiêu thụ sản phẩm phải qua
nhiều khâu trung gian đã đẩy giá bán sản phẩm lên cao, chƣa kể ngƣời sản xuất còn
bị thƣơng lái p giá bán. Đồng thời việc khai thác thị trƣờng trong nƣớc và quốc tế
còn yếu, nhất là thị trƣờng xuất khẩu

vv [21].

Đã có nhiều nghiên cứu cả trong và ngoài nƣớc về phát triển liên kết trong
sản xuất và tiêu thụ nông sản bao gồm cả sản phẩm thịt lợn. Tuy nhiên, cho đến
nay, theo hiểu biết tác giả, chƣa có một nghiên cứu cụ thể và toàn diện về phát triển
liên kết theo cả chiều ngang, dọc trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt. Các kết quả
nghiên cứu trƣớc đây chƣa chỉ rõ và phân tích đƣợc về các yếu tố ảnh hƣởng để có
thể xây dựng các giải pháp tăng cƣờng liên kết trong lĩnh vực này một cách hiệu
quả và bền vững.
Với đặc thù về điều kiện tự nhiên và KTXH, Thái Nguyên là một trong
những địa phƣơng có nhiều tiềm năng phát triển chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi lợn
theo hƣớng sản xuất hàng hố. Là địa phƣơng có đàn lợn lớn thứ 3 trong số các tỉnh
Vùng Trung du và miền núi phía Bắc, sản lƣợng lợn thịt bình qn của tỉnh giai
đoạn 2014 - 2018 là 91.674 tấn, đóng góp khoảng 20% giá trị GRDP của tỉnh [10].
Sản phẩm lợn thịt của tỉnh không những cung cấp cho thị trƣờng tiêu thụ nội tỉnh
mà còn cung cấp sang các địa phƣơng phụ cận và tham gia xuất khẩu sang thị
trƣờng Trung Quốc. Liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ở Tỉnh Thái
Nguyên cũng vì thế đã bắt đầu hình và phát triển từng bƣớc. Tính đến năm 2019, đã
có 34 mơ hình chăn ni lợn thịt liên kết với doanh nghiệp, quy mô 600 - 4.000
con. Tồn tỉnh có 36 HTX chăn ni, 08 THT chăn ni, một số HTX bƣớc đầu có
hình thành liên kết trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm liên kết sản xuất, tạo

đƣợc bƣớc chuyển dịch cơ cấu trong kinh tế nông nghiệp, nông thôn [6], [7]. Trong
đề án phát triển sản xuất chăn nuôi của tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016 - 2020, nội
dung phát triển chăn nuôi lợn thịt theo hƣớng liên kết từ khâu sản xuất chăn nuôi
đến khâu giết mổ sản phẩm thịt lợn theo hƣớng nâng cao giá trị gia tăng và phát


3
triển bền vững đƣợc đƣa lên hàng đầu. Tuy có nhiều lợi thế nhƣ vậy nhƣng đến nay,
sản phẩm chăn ni chủ lực của tỉnh Thái Ngun vẫn chƣa có một thƣơng hiệu
riêng, chƣa mang lại giá trị tích cực xứng đáng với tiềm năng và lợi thế của vùng
[6][7]

vv. Tại địa phƣơng hiện nay, chƣa thiết lập đƣợc mô hình liên kết sản xuất

chuỗi; thu hút doanh nghiệp đầu tƣ sản xuất con giống, thức ăn chăn nuôi, giết mổ,
chế biến, tiêu thụ sản phẩm; chăn nuôi theo quy trình VietGAP cịn thấp [6][7].
Trong giai đoạn khủng hoảng xuống giá thịt lợn hơi (2017 - 2019), Thái Nguyên
cũng là một trong những địa phƣơng có nhiều hộ chăn ni lợn chịu tổn thất
nghiêm trọng [41]. Có thể thấy, đây là kết quả tất yếu của quá trình sản xuất thiếu
sự liên kết cung cầu, liên kết giữa các tác nhân tham gia trong sản xuất và tiêu thụ
thịt lợn lỏng lẻo, chƣa giải quyết đƣợc vấn đề về đầu vào, đầu ra, rủi ro trong sản
xuất. Do đó để thúc đẩy chăn nuôi lợn thịt tại địa phƣơng phát triển bền vững cần
phải có sự liên kết thống nhất, chặt chẽ giữa các nhà tác nhân tham gia chuỗi giá trị
lợn thịt, liên kết của các chủ thể tham gia trực tiếp và gián tiếp hoạt động cung ứng
lợn thịt nhƣ Nhà nƣớc, đơn vị, cá nhân ngoài ngành, ngƣời tiêu dùng ..vv Vì vậy,
xây dựng, phát triển, tăng cƣờng các liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn
thịt là yêu cầu lý luận và thực tiễn đang đặt ra trong phát triển nông nghiệp bền
vững ở địa phƣơng hiện nay. Trong bối cảnh nhƣ vậy, đề tài luận án là cần thiết và
cấp bách nhằm đề xuất các giải pháp phát triển, tăng cƣờng liên kết trong chăn ni
và tiêu thụ lợn thịt góp phần xây dựng cơ sở khoa học đề xuất các giải pháp, chính

sách hỗ trợ phát triển bền vững ngành chăn ni lợn thịt ở Việt Nam. Vì những lý
do trên, tôi đã lựa chọn đề tài “Liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt
ở tỉnh Thái Nguyên”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Nghiên cứu lý luận và thực trạng liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ
lợn thịt ở Thái Nguyên trong thời gian vừa qua nhằm đề xuất các giải pháp thúc đẩy
sự hình thành và phát triển liên kết kinh tế giữa các chủ thể trong hoạt động chăn
nuôi - tiêu thụ sản phẩm lợn thịt làm tiền đề tạo nên chuỗi cung ứng lợn thịt bền
vững, thu lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho các tác nhân tham gia chuỗi.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa, phát triển cơ sở lý luận và rút ra bài học kinh nghiệm thực
tiễn về liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt;


4
- Phân tích, đánh giá kết quả, hiệu quả của hoạt động liên kết, các yếu tố ảnh
hƣởng đến liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ở tỉnh Thái Nguyên;
- Gợi ý giải pháp giúp hình thành và phát triển liên kết bền vững trong chăn
nuôi và tiêu thụ lợn thịt ở tỉnh Thái Nguyên.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động cung ứng; nội dung, hình thức, mức độ liên kết kinh tế của các tác
nhân của chuỗi cung ứng chăn ni – tiêu thụ lợn thịt; Các chính sách liên quan của
Nhà nƣớc, các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động liên kết kinh tế trong chăn nuôi và
tiêu thụ lợn thịt trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Nghiên cứu tập trung trong địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
- Về thời gian: Các số liệu thống kê thứ cấp đƣợc thu thập trong khoảng thời
gian 5 năm từ 2015 - 2019 và thu thập số liệu sơ cấp tại thời điểm năm 2019. Phạm

vi để xuất giải pháp đến năm 2030.
- Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu tập trung vào phân tích hoạt động của
các tác nhân trong chuỗi cung ứng chăn nuôi – tiêu thụ lợn thịt, đánh giá thực trạng
về các liên kết theo chiều ngang giữa những hộ chăn nuôi, liên kết dọc theo chuỗi
cung ứng Ngƣời cung ứng đầu vào – Ngƣời chăn nuôi – Ngƣời tiêu thụ lợn thịt, kết
quả, hạn chế của các chính sách hỗ trợ hoạt động liên kết tại địa phƣơng, các yếu tố
ảnh hƣởng đến việc thúc đẩy hình thành liên kết và phát triển bền vững các liên kết
kinh tế giữa các chủ thể trong chuỗi cung ứng chăn nuôi – tiêu thụ lợn thịt ở tỉnh
Thái Nguyên.
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
4.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài
Đề tài hệ thống hóa và phát triển cơ sở lý luận về liên kết kinh tế trong sản
xuất và tiêu thụ nơng sản, qua đó cung cấp một số cơ sở lý thuyết phù hợp với tình
hình thực tiễn thực hiện triển khai liên kết trong chăn nuôi và tiêu thụ sản phẩm lợn
thịt. Đồng thời, luận án cũng đƣa ra phƣơng pháp cần thiết đánh giá khách quan và
khoa học về thực trạng liên kết kinh tế trong hoạt động chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt
ở phạm vi địa phƣơng. Nghiên cứu cũng đƣa ra mơ hình phân tích các yếu tố ảnh
hƣởng đến liên kết của hộ chăn nuôi làm cơ sở đề xuất các giải pháp phát triển liên
kết kinh tế trong hoạt động chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt, phát triển ngành chăn nuôi
bền vững là cơ sở để tăng thu nhập cho ngƣời chăn nuôi.
4.2. Ý nghĩa thực tiễn đối với các nhà quản lý địa phương


5
Kết quả nghiên cứu của luận án là cơ sở khoa học giúp cho những nhà hoạch
định chính sách có một cái nhìn cụ thể và tồn diện về chính sách liên kết trong
chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt. Từ đó, thiết lập và tiến hành có hiệu quả hơn các
chƣơng trình, đề án, chính sách quản lý tổ chức sản xuất chăn nuôi và hoạt động
tiêu thụ mặt hàng lợn thịt tại tỉnh Thái Nguyên, góp phần nâng cao thu nhập của
ngƣời dân nông thôn, đảm bảo vệ sinh an tồn thực phẩm và lợi ích bền vững của cả

ngƣời sản xuất và ngƣời tiêu dùng sản phẩm thịt lợn trên địa bàn trong tƣơng lai,
đóng góp sự phát triển kinh tế xã hội.
4.3. Ý nghĩa thực tiễn đối với người chăn nuôi, các doanh nghiệp tham gia chăn
nuôi và tiêu thụ lợn thịt
Thúc đẩy hoạt động liên kết sẽ giúp các chủ hộ chăn nuôi nhỏ lẻ tăng cƣờng
các yếu tố cạnh tranh, thực hiện giám sát quy trình chăn ni vệ sinh an tồn thực
phẩm có khả năng cạnh tranh với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn. Với các giải pháp
đƣợc đề xuất trong luận án dựa trên các phân tích về thực trạng, các yếu tố ảnh
hƣởng đến hiệu quả, hiệu lực liên kết trong chăn ni và tiêu thụ lợn thịt do đó sẽ
giúp các chủ thể tham gia chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt có một mơi trƣờng cũng nhƣ
cơ sở hành lang pháp lý bảo vệ cho hoạt động liên kết chăn ni giúp họ có thể tồn
tại và phát triển trong tình hình mới khi mà Việt Nam tham gia các hiệp định
thƣơng mại tự do WTO, Hiệp định xuyên Thái Bình dƣơng (TTP), hình thành khu
vực cơng đồng ASEAN ..vv.
5. Đóng góp mới của luận án
(1) Kết quả nghiên cứu luận án góp phần hồn thiện và làm sáng tỏ thêm cơ
sở lý luận và thực tiễn về liên kết kinh tế trong sản xuất và tiêu thụ nông sản nói
chung và chăn ni - tiêu thụ sản phẩm lợn thịt. Cụ thể, luận án đƣa ra khái niệm,
đặc điểm liên kết kinh tế trong hoạt động chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt; các yếu tố
khách quan và chủ quan ảnh hƣởng đến việc hình thành và phát triển ổn định các
liên kết kinh tế trong chuỗi cung ứng lợn thịt. Rút ra những bài học kinh nghiệm để
vận dụng một cách phù hợp vào thực tiễn thúc đẩy các hoạt động liên kết kinh tế
giữa các chủ thể kinh tế trong hoạt động sản xuất chăn nuôi lợn thịt nhằm duy trì
mối quan cung cầu, ổn định và tăng cao thu nhập cho hộ chăn nuôi lợn thịt.
(2) Luận án xây dựng đƣợc khung phân tích và hệ thống các chỉ tiêu nghiên
cứu liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt.


6
(3) Trên cơ sở tài liệu thứ cấp và kết quả điều tra khảo sát, luận án đã khái

quát cơ bản hoạt động của chuỗi cung ứng lợn thịt; phân tích thực trạng, đánh giá
mức độ liên kết kinh tế theo chiều ngang và chiều dọc trong chuỗi cung ứng sản
phẩm lợn thịt, phân tích một số yếu tố ảnh hƣởng đến việc hình thành các liên kết
kinh tế của hộ chăn nuôi trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Luận án sử dụng phƣơng
pháp Kruskall-Wallis để kiểm định sự khác biệt trong mỗi nhóm đối với kết quả
liên kết ngang (liên kết hợp tác, hợp tác xã) và liên kết dọc (liên kết với doanh
nghiệp tiêu thụ sản phẩm đầu ra) theo từng mức độ trong mỗi biến và sử dụng mơ
hình hồi quy Logits để đánh giá khả năng tham gia liên kết của hộ chăn ni.
Bên cạnh đó, luận án là báo cáo đầu tiên hệ thống hóa các chính sách hỗ trợ
hoạt động liên kết trong sản xuất nông nghiệp và trong hoạt động chăn nuôi lợn thịt
áp dụng tại địa phƣơng trong giai đoạn 2015 – 2020, chỉ ra đƣợc những kết quả đạt
đƣợc, những hạn chế, nguyên nhân của hạn chế trong việc trong hoạt động triển
khai các chính sách liên kết kinh tế trong hoạt động chăn nuôi ở tỉnh Thái Nguyên.
(4) Luận án đã đề xuất đƣợc hệ thống các giải pháp thúc đẩy hình thành, phát
triển liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt làm tiền đề xây dựng chuỗi
cung ứng nông sản bền vững bảo đảm cả hai mục tiêu phát triển kinh tế, ổn định thu
nhập ngƣời chăn ni và đảm bảo lợi ích ngƣời tiêu dùng thịt lợn trên địa bàn tỉnh
Thái Nguyên.
6. Bố cục của luận án
Ngoài Phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ
lục, luận án đƣợc bố cục thành 5 chƣơng:
Chương 1: Tổng quan tài liệu nghiên cứu về liên kết kinh tế trong chăn nuôi
và tiêu thụ lợn thịt
Chương 2: Cơ sở lý luận và thực tiễn về liên kết kinh tế trong chăn nuôi và
tiêu thụ lợn thịt.
Chương 3: Phƣơng pháp nghiên cứu
Chương 4: Thực trạng liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ lợn thịt ở
tỉnh Thái Nguyên
Chương 5: Giải pháp tăng cƣờng liên kết kinh tế trong chăn nuôi và tiêu thụ
lợn thịt ở tại tỉnh Thái Nguyên.

7
Chƣơng 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
1.1. Tổng quan các nghiên cứu của nƣớc ngồi
1.1.1. Những cơng trình nghiên cứu liên quan đến liên kết kinh tế trong sản xuất
- tiêu thụ nông sản
Trong nền kinh tế hiện đại, hoạt động “Liên kết” ngày càng đƣợc ứng dụng
trong phát triển kinh tế vùng, ngành, phát triển từng sản phẩm ..vv nhằm mục tiêu
nâng cao năng lực sản xuất, tiêu thụ của các chủ thể tham gia liên kết. Với hƣớng
tiếp cận nghiên cứu liên kết kinh tế là một thành phần quan trọng, là “chất kết dính”
[31] trong hoạt động xây dựng và phát triển chuỗi ngành hàng, xuyên suốt từ sản
xuất đến tiêu thụ sản phẩm nhƣ chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị. Mối liên kết giữa các
tác nhân trong chuỗi đƣợc xem là nhân tố quan trọng nhằm phát triển và nâng cao
năng lực hoạt động của chuỗi.
Trên thị trƣờng, nơng sản là một loại hàng hóa đặc biệt vì chất lƣợng nơng
sản ảnh hƣởng trực tiếp tới sức khỏe ngƣời tiêu dùng. Do vậy, mối quan tâm hàng
đầu của ngƣời tiêu dùng đối với mặt hàng này là phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực
phẩm, từ khâu sản xuất cho tới khâu chế biến. Nhận thức đƣợc điều đó, LKKT
trong chuỗi sản xuất nơng sản đã phát triển rất nhanh, đặc biệt là tại các nƣớc phát
triển cao trong những năm gần đây. Vì thế, cho đến nay, cũng đã có rất nhiều cơng
trình nghiên cứu về LKKT trong sản xuất, tiêu thụ nông sản, đƣợc chia thành nhiều
nhóm khác nhau. Trong nội dung dƣới đây, tác giả phân tích một số cơng trình tiêu
biểu liên quan đến chuỗi giá trị (Value Chain), chuỗi cung ứng (Supply chain), liên
kết (Intergration hoặc Likage) trong chuỗi sản xuất - tiêu thụ sản phẩm nói chung,
chuỗi nơng sản nói riêng.
Sử dụng phƣơng pháp tiếp cận chuỗi, nhiều nghiên cứu phân tích chuỗi giá
trị tồn cầu để tìm hiểu cách thức mà các công ty, các quốc gia hội nhập tồn cầu,
đồng thời chỉ ra lợi ích của LKKT và đánh giá các yếu tố tác động đến LKKT, một

số tác giả và cơng trình thuộc nhóm này là Gereffi and Kzeniewicz (1994), Van
Roekel và cộng sự (2002), Andrew và cộng sự (2008)...;
Dƣới khía cạnh tổng quát, Gereffi and Korzenniewicz (1994), trong nghiên
cứu về quản trị chuỗi giá trị toàn cầu đã thực hiện việc lập sơ đồ hoạt động trong
chuỗi và phân tích chuỗi để làm sáng tỏ vấn đề công ty, vùng, quốc gia đƣợc kết nối
với nền kinh tế toàn cầu nhƣ thế nào [64].
Nghiên cứu của Van Roekel và các cộng sự (2002) về xây dựng chuỗi cung
ứng nơng sản của đã chỉ ra lợi ích của các hộ nông dân khi tham gia vào chuỗi cung


8
ứng nơng sản, đó là sẽ giảm đƣợc chi phí giao dịch, đƣợc hƣởng các dịch vụ ƣu đãi
hơn nhờ đó, góp phần giảm nghèo và tăng trƣởng kinh tế [65].
Tƣơng tự, nghiên cứu của Andrew và cộng sự (2008) đã chỉ ra liên kết đem
lại lợi ích khi tập trung sản lƣợng của những ngƣời nông dân vào cùng một thời điểm.
Việc thống nhất lịch thời vụ cũng giúp phịng tránh dịch bệnh tốt hơn và quy mơ lớn
hơn sẽ tăng khả năng tiếp cận tín dụng hay ứng trƣớc vật tƣ tạo điều kiện thuận lợi
hơn cho sản xuất [56].
Heijden và Vink (2013) trong nghiên cứu về sự bùng nổ của hoạt động siêu
thị và an ninh lƣơng thực ở Namibia đã xác định quy trình sản xuất của nông hộ chủ
yếu qua các khâu sản xuất - chế biến - đóng gói - tiêu thụ. Tác giả đã chỉ ra là do
liên kết giữa ngƣời sản xuất và ngƣời mua yếu cùng với các vấn đề nhƣ: thiếu thông
tin thị trƣờng; khả năng thƣơng lƣợng k m và sản xuất phân tán; cơ sở hạ tầng k m
phát triển; vốn tài chính, vật chất và nhân lực cần thiết hạn chế là năm rào cản chính
trong tiếp cận thị trƣờng của nông dân sản xuất nhỏ ở các nƣớc đang phát triển [73].
Nghiên cứu mặt hàng chè, Chen Wu (2009) tập trung phân tích chuỗi
cung ứng sản phẩm chè trong nƣớc và xuất khẩu của Trung Quốc. Tác giả đã đề
xuất gợi ý giải pháp về sự cần thiết phải liên kết với nhau giữa các hộ trồng chè
khi tham gia vào chuỗi [62].
Nghiên cứu của UNCTAD (2001) về liên kết giữa các công ty trong chuỗi

sản xuất - tiêu thụ sản phẩm chỉ ra LKKT bao gồm ba loại: liên kết dọc, liên kết
ngang, liên kết ch o và liên kết các công ty với các đơn vị phi kinh doanh nơi liên
kết ch o đƣợc thực hiện giữa các công ty trong cùng một lĩnh vực, liên kết dọc bao
gồm các liên kết ngƣợc và liên kết xuôi dựa trên mối quan hệ đầu vào - đầu ra
trong quá trình sản xuất [109]. Các mối liên kết này đƣợc thực hiện khá đa dạng
trong thực tiễn.
Hình thức chủ yếu liên kết kinh trong sản xuất và tiêu thụ nông sản là liên
dọc và liên kết ngang. Trong đó loại hình LKKT ngang phổ biến hiện nay của nông
dân tại các quốc gia là tham gia vào hợp tác xã (HTX), đa số các nghiên cứu đều
khẳng định HTX mang lại rất nhiều lợi ích, đặc biệt là lợi ích về mặt kinh tế cho
nơng dân.
Prakash Daman (2000) nghiên cứu kinh nghiệm phát triển HTX nông
nghiệp của Nhật Bản, từ đó ứng dụng với các nƣớc đang phát triển, tác giả đã đề
xuất các yếu tố giúp cho HTX nông nghiệp thành công là: sự tham gia quản lý của
xã viên, vai trò của ban quản trị, ban kiểm sốt, vai trị của Chính phủ trong việc
khuyến khích hỗ trợ cho phát triển HTX [91].
Tƣơng tự, nghiên cứu của Osterbeg và Nilson (2009) [89] đã chỉ ra rằng sự


9
tham gia bình đẳng của xã viên vào hoạt động quản trị HTX có tác động đến kết quả
HTX, thơng qua đó, mỗi xã viên chia sẻ hiểu biết chung của mình. Đây là tiền đề
giúp mang lại giá trị gia tăng cho HTX và tăng cƣờng lợi ích cho các thành viên.
Một số nghiên cứu tập trung phân tích mối liên kết dọc giữa nông dân và
doanh nghiệp trong sản xuất và tiêu thụ nông sản. Đây là một loại hình liên kết
quan trọng và cần đƣợc mở rộng tại các nƣớc đang phát triển, khi nền sản xuất nơng
nghiệp cịn trong tình trạng manh mún. Các tác giả thuộc nhóm này có thể kể đến
là: Minot (2007), Wainaina và cộng sự (2012), Prowse (2012).
Prowse (2012) nghiên cứu LKKT dọc bằng hình thức hợp đồng giữa nơng
dân và doanh nghiệp ở các nƣớc đang phát triển chỉ ra LKKT này là giải pháp thích

hợp nhằm hạn chế các thất bại thị trƣờng nơng nghiệp vì nó khuyến khích các luồng
thông tin liên quan đến sản xuất, tăng hiệu suất theo quy mơ, giảm chi phí và hỗ trợ
các nguồn lực tài chính, kỹ thuật. Hơn nữa, hợp đồng cịn khuyến khích nơng dân
đầu tƣ nhiều hơn trong sản xuất do đƣợc hỗ trợ về tín dụng và đảm bảo kênh phân
phối, điều này dẫn đến mối quan hệ hợp tác lâu dài giữa nông dân và các doanh
nghiệp[94].
Nghiên cứu các sản phẩm nông nghiệp ở các nƣớc đang phát triển, Minot
(2007) đã cho kết quả là liên kết thông qua Hợp đồng trong nơng nghiệp có thể hỗ
trợ nơng dân nhỏ trong việc nâng cao năng suất [86].
Tƣơng tự, nghiên cứu hợp đồng liên kết trong chăn nuôi gia cầm ở Kenya,
Wainaina và cộng sự (2012) cho thấy có sự gia tăng thu nhập thuần của hộ chăn
nuôi tham gia liên kết so với hộ không tham gia hợp đồng liên kết [106].
Shyamal K. Chowdhury (2005) nghiên cứu các nguyên nhân của sự xuất
hiện của bán lẻ hiện đại và các mối quan hệ dọc trong chuỗi giá trị thực phẩm của
Indonesia, và hậu quả của những thay đổi này đối với tổ chức thị trƣờng và phân
phối giá trị. Những phát hiện của bài viết này cho thấy rằng có cả hai yếu tố về phía
cung và cầu góp phần vào sự xuất hiện của bán lẻ hiện đại. Sự phát triển của mối
quan hệ dọc giữa nông dân và các nhà bán lẻ hiện đại đƣợc quan sát ở Indonesia là
một phản ứng trực tiếp với rủi ro và sự không chắc chắn về chất lƣợng. Trong mối
quan hệ dọc, các nhà bán lẻ quy mô lớn có thể kiếm đƣợc tiền thuê độc quyền và có
nguy cơ loại trừ nông dân quy mô nhỏ khỏi chuỗi giá trị thực phẩm mới nổi. Tuy
nhiên, có những kênh thay thế thơng qua đó nơng dân có thể bán sản phẩm của họ,
mặc dù với giá thấp hơn so với các kênh hiện đại, và các biện pháp có thể đƣợc thiết
lập để bảo vệ họ chống lại tiền th độc quyền. Những phát hiện có ý nghĩa chính
sách quan trọng đối với các nƣớc đang phát triển [96].


10
Ở khía cạnh vi mơ, Porter (1985) đã nghiên cứu mối liên kết của các tác
nhân trong chuỗi giá trị để xác định vị thế công ty trong thị trƣờng và m� chƣa

từng nhận đƣợc đơn hàng yêu
cầu chất lƣợng xuất sứ sản phẩm

D1: 0 - Không đủ cả 3 yếu tố
(Đƣờng GT, Điện, nƣớc)

D1: 1 - Đạt 1 trong 3 yếu tố
(Đƣờng GT, Điện, Nƣớc)
8

Điều kiện hạ tầng
cơ sở

D1

+
D1: 2 - Đạt 2 trong 3 yếu tố
(Đƣờng GT, Điện, Nƣớc)

D1: 3 - Đạt 3 yếu tố (Đƣờng GT,
Điện, Nƣớc)

D2: 0 - Không bị tác động
9

Quản lý Nhà nƣớc
về đảm bảo an
toàn VSTP đối với
SP Lợn thịt

D2

+
D2: 1 - Bị tác động

Nguồn : Tổng hợp kết quả nghiên cứu của tác giả


218
Danh mục các biến số tham gia mơ hình ƣớc lƣợng Các yếu tố ảnh hƣởng đến
khả năng thực hiện liên kết ngang của hộ chăn nuôi

STT

Tên biến

1

Biến phụ thuộc:
Liên kết ngang

Ký hiệu
biến

Mô tả biến

LKhtx

LKdhtx: 0 - Không tham gia liên
kết

LKdntt: 1 – có liên kết ngang
gt_ch: 1 – Chủ hộ là nam
gt_ch: 0 – Chủ hộ là nữ

Dự đoán
dấu tác
động
của biến

Biến độc lập
1

Giới tính chủ hộ

gt_ch

2

Tuổi của chủ hộ

Tuoi_ch

3

4

5

6

7

Số tuổi

Trình độ học vấn
Hocvan_ch Trình độ học vấn phân theo lớp
của chủ hộ
Trinhdocm =1: chủ hộ đã đƣợc
đào tạo ít nhất 1 chƣơng trình
chun mơn về chăn ni trở lên
Trình độ chuyên
trinhdocm
môn của chủ hộ
Trinhdocm =0: chủ hộ chƣa qua
một lớp đào tạo chuyên môn về
chăn nuôi nào
Dantoc: 0 - nếu chủ hộ không
phải là dân tộc Kinh
Dân tộc của chủ
Dtoc
hộ
Dantoc: 1 - nếu chủ hộ là ngƣời
Kinh.
Kinh nghiệm chăn
Số năm làm nghề chăn nuôi lợn
kn
nuôi
thịt của chủ hộ
Yeucau_SP: 0 - Chủ hộ chƣa
từng nhận đƣợc đơn hàng yêu

cầu
chất lƣợng xuất sứ sản phẩm
Nhu cầu về sản
phẩm sạch,
Yeucau_SP Yeucau_SP: 1 - Chủ hộ chƣa
xuất sứ nguồn gốc
từng nhận đƣợc đơn hàng yêu

(+)
(+)

(+)

(+)

(+)

(+)

cầu chất lƣợng xuất sứ sản phẩm
8

Điều kiện hạ tầng
cơ sở

D1

D1: 0 - Không đủ cả 3 yếu tố
(Đƣờng GT, Điện - nƣớc, Hệ
thống xử lý chất thải)

(+)


219

STT

Tên biến

Ký hiệu
biến

Mơ tả biến

Dự đốn
dấu tác
động
của biến

D1: 1 - Đạt 1 trong 3 yếu tố
(Đƣờng GT, Điện - nƣớc, Hệ
thống xử lý chất thải)
D1: 2 - Đạt 2 trong 3 yếu tố
(Đƣờng GT, Điện - nƣớc, Hệ
thống xử lý chất thải)
D1: 3 - Đạt 3 yếu tố (Đƣờng GT,
Điện - nƣớc, Hệ thống xử lý chất
thải)

9

Quản lý Nhà nƣớc
về đảm bảo an
toàn VSTP đối với
SP Lợn thịt

D2: 0 - Không bị tác động
D2

D2: 1 - Bị tác động

(+)

Nguồn : Tổng hợp kết quả nghiên cứu của tác giả


220
PHỤ LỤC 07
MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI
CỦA TỈNH THÁI NGUYÊN
Biểu đồ phân loại diện tích đất của tỉnh Thái Ngun

Tình hình GRDP và tốc độ tăng trƣởng của tỉnh Thái Nguyên
giai đoạn 2015 -2019
Chỉ tiêu

ĐVT

2015

2016

GRDP
theo
giá so sánh
tỷ đồng 49.739,80 57.872,70
năm 2010 (Tỷ
đồng)
Tốc độ tăng
%
33,21
16,35
trƣởng
Tổng SP địa
bàn BQ đầu trđ/ngƣời
51,311
60,714
ngƣời
So với GRP
BQ đầu ngƣời
%
95,46
84,4
cả nƣớc

2017

2018

2019

65.872

72.064

78.549

12,75

10,44

9,0

68,095

77,677

83,5

91,2

132,7

133,3

t

(%)

112

107,5

Nguồn: Niên giám thống kê tỉnh Thái Nguyên năm 2020


221
Lực lƣợng lao động từ 15 tuổi trở lên của tỉnh Thái Nguyên
giai đoạn 2015 - 2019 của tỉnh
ĐVT Nghìn người
Năm
2015
2016
2017
2018
2019
1.Phân theo thành thị,
759,5
763,9
768,9
767,2
777,2
nông thôn
- Thành thị
222,1
224,5
232,8
218,0
382,7

- Nông thôn
537,4
539,4
536,1
549,3
394,5
2.Đang làm việc theo khu
746,898 752,377 758,082 765,716
766,388
vực kinh tế
- NL nghiệp và thuỷ sản
377,139 354,364 332,116 311,417
303,173
- Công nghiệp và XD
205,254 219,622 234,586 245,918
255,932
- Thương mại và DV
164,505 178,351 191,380 208,381
207,283
Nguồn: Cục thống kê Thái Nguyên ( 2020)
PHỤ LỤC 08
DANH MỤC CÁC VĂN BẢN CHÍNH SÁCH LIÊN QUAN ĐẾN LIÊN
KẾT KINH TẾ TRONG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP GIAI ĐOẠN 2015 - 2019
STT

Số văn bản

Đối tƣợng đƣợc
hƣởng chính sách

A

Văn bản theo quy định chung

1

Quyết
định
số
62/2013/QĐ-TTg ngày
25 tháng 10 năm 2013
của Thủ tƣớng Chính
phủ, về chính sách
khuyến khích phát
triển hợp tác, liên kết
sản xuất gắn với tiêu
thụ nông sản, xây
dựng cánh đồng lớn.

Doanh nghiệp trong
nƣớc; hộ gia đình, cá
nhân, trang trại (nơng
dân); hợp tác xã, liên
hiệp hợp tác xã (Tổ
chức đại diện của
nông dân).

Nội dung chính sách ƣu đãi, hỗ trợ

Doanh nghiệp: đƣợc miễn tiền sử dụng

đất; Ƣu tiên tham gia thực hiện các hợp
đồng xuất khẩu nơng sản hoặc chƣơng
trình tạm trữ nơng sản của Chính phủ; Hỗ
trợ một phần kinh phí thực hiện quy
hoạch, cải tạo đồng ruộng, hoàn thiện hệ
thống giao thông, thủy lợi nội đồng, hệ
thống điện phục vụ sản xuất nông nghiệp
trong dự án cánh đồng lớn; Hỗ trợ tối đa
50% kinh phí tổ chức đào tạo và hƣớng
dẫn kỹ thuật cho nông dân sản xuất nông
sản theo hợp đồng, bao gồm chi phí về tài
liệu, ăn, ở, đi lại, tổ chức lớp học; Ƣu tiên
tham gia thực hiện các hợp đồng xuất
khẩu nơng sản hoặc chƣơng trình tạm trữ
nơng sản của Chính phủ; Hỗ trợ tối đa
30% trong năm đầu và 20% năm thứ 2 chi
phí thực tế về thuốc bảo vệ thực vật, công
lao động, thuê máy để thực hiện dịch vụ
bảo vệ thực vật chung cho các thành viên;
Hỗ trợ tối đa 100% kinh phí tổ chức tập
huấn và hƣớng dẫn kỹ thuật cho nông dân
sản xuất nơng sản theo hợp đồng; bao
gồm chi phí về tài liệu, ăn, ở, đi lại, thuê
hội trƣờng, thù lao giảng viên, tham quan.