SKKN một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi học tốt môn khám phá khoa học ở trường mầm non hồng thái tây

Đề tài: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5-6 TUỔI HỌC TỐT MÔN
KHÁM PHÁ KHOA HỌC Ở TRƯỜNG MẦM NON HỒNG THÁI TÂY
I. PHẦN MỞ ĐẦU.

1. Lý do chọn đề tài.
“Xung quanh ta có bao điều kì lạ, mà sao ta biết chẳng bao nhiêu”. Đó là
một câu hát quen thuộc với mọi người. Câu hát đã nói lên thế giới xung quanh ta
rất bao la rộng lớn. Nó bao gồm tất cả sự vật, hiện tượng, cây cỏ, con vật, các
vấn đề về tự nhiên và xã hội. Chúng ta không thể đi đến tất cả mọi nơi, không
thể tận mắt nhìn thấy hết thảy các sự vật, hiện tượng nhưng con người ln có
khát vọng muốn được khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh ta, đó chính
là mơi trường sống của con người. Nó lại là một kho tàng kiến thức vô tận ảnh
hưởng tới sự tồn tại và phát triển của con người, cho nên con người ln có nhu
cầu khám phá thế giới xung quanh thơng qua các hoạt động. Nhu cầu tìm hiểu,
khám phá về thế giới xung quanh của con người đã xuất hiện ngay từ khi
còn nhỏ. Từ khi trẻ ra đời đã muốn ngắm nhìn xung quanh như khi chỉ mới 2
tháng tuổi trẻ đã hứng thú đưa mắt nhìn theo những quả bóng bay xanh – đỏ treo
trước mắt và tị mị đưa tay với. Càng lớn, nhu cầu đó càng tăng lên bằng việc
bắt chước giọng điệu người lớn (thích mặc quần áo, đeo dép của mẹ…) làm
những cơng việc của người lớn hay với trẻ 5-6 tuổi kinh nghiệm sống đã có trẻ
liên tục hỏi những câu hỏi về thế giới xung quanh như “ Tại sao lại có trời? gió ở
đâu đến? con sinh ra như thế nào? chính là lúc nhu cầu khám phá thế của trẻ
cịn ít, trẻ chưa tự khám phá về thế giới xung quanh nên người lớn phải
giúp đỡ trẻ, phải tổ chức, hướng dẫn trẻ tham gia vào các hoạt động nhằm cho
trẻ nhằm giúp trẻ tìm hiểu thế giới quanh trẻ và giúp trẻ tích lũy được kiến
thức, kĩ năng về tự nhiên và xã hội, giúp trẻ được phát triển về các mặt: Đức –
Trí - Thể - Mĩ - Lao động. Thông qua việc tổ chức cho trẻ được hoạt động khám
phá, trẻ sẽ được phát triển toàn diện các mặt, nhân cách được hình thành và phát
triển. Đây là mục đích hàng đầu của giáo dục nói chung và Giáo dục mầm non
nói riêng
1

khám phá khoa học là gì khám phá khoa học mầm non khám phá khoa học vũ
trụ khám phá khoa học về môi trường xung quanh khám phá khoa học trẻ mầm
non khám phá khoa học về nước khám phá khoa học trò chuyện về mùa hè khám
phá khoa học tìm hiểu về nước khám phá khoa học vtv2.
- Nhắc đến“Trẻ mầm non khám phá khoa học”, chắc hẳn mọi người rất
ngạc nhiên và tự hỏi trẻ mầm non chứ có phải học sinh cấp II, III đâu mà khám
phá khoa học. Vì trong chúng ta ln sẵn một ý nghĩ rằng khoa học là cái luôn
cần đến nhiều tri thức và phải luôn sáng tạo ra những hoạt động, trò chơi cho trẻ
khám phá. Thế nhưng, nếu suy nghĩ theo hướng khoa học? là tìm hiểu những
kinh nghiệm trong cuộc sống hàng ngày dành cho trẻ mầm non. Và thí nghiệm
khoa học dành cho trẻ em khơng phải là kiến thức khoa học mà qua đó trẻ học
cách tìm hiểu về khoa học, biết suy đốn, phân tích và nêu kết quả theo suy nghĩ
thì chúng ta sẽ nhận thấy khoa học khơng phải là cái gì đó q khó và xa vời với
trẻ
- Ở trường mầm non trẻ khơng chỉ được chăm sóc mà cịn được thực hiện
nhiều hoạt động khác nhau trong ngày. Trong đó hoạt động“Khám phá khoa
học”có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nhận thức cho trẻ. Hoạt động
này nhằm thể hiện sự thích thú và đam mê khám phá sẽ ni dưỡng tình u
thiên nhiên trong trẻ chứ khơng phải là những kiến thức khoa học mà trẻ thu
lượm được. Đồng thời thông qua các hoạt động khám phá khoa học sẽ giúp cho
trẻ dần hình thành và phát triển các kỹ năng quan sát, kỹ năng tư duy, phân tích,
tổng hợp, khái quát và những đam mê được tìm hiểu khoa học. Để làm được như
vậy thì các trị chơi thực nghiệm là không thể thiếu để trẻ được trải nghiệm và
giải quyết tình huống một cách rất sáng tạo bằng tính tị mị bẩm sinh vốn ln
xuất hiện khơng ngừng trong cuộc sống hàng ngày, nhận ra những quy luật trong
quá trình sinh hoạt của con người. Việc vừa mang lại niềm vui và sự quan tâm
về khoa học một cách tự nhiên, vừa chuẩn bị một nền tảng suy nghĩ khoa học
đang trở thành một mục tiêu lớn trong ngành giáo dục khoa học mầm non. Hơn

nữa, điều đó cũng giúp ích cho trẻ hình thành thái độ sống khoa học và tự mình
tìm được phương pháp giải quyết vấn đề một cách sáng tạo.
2


- Tuy nhiên ở các trường mầm non hiện nay, việc tổ chức các hoạt động
thử nghiệm giúp trẻ khám phá khoa học còn rất hạn chế. Một mặt do q trình
thực hiện các thí nghiệm khám phá khoa học rất phức tạp mất nhiều thời gian,
bên cạnh đó việc tìm tài liệu, sách báo hướng dẫn các trị chơi thực nghiệm đơn
giản và gần gũi với trẻ chưa phong phú.
- Từ những lý do trên, tôi đã trăn trở, suy nghĩ, tìm tịi, nghiên cứu và lựa chọn
đề tài:“Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn khám phá khoa học ở
trường mầm non Hồng Thái Tây”
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
-Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, sự phát triển của hệ thống
mạng cùng với những tiện ích, ứng dụng phong phú đã tạo nên một cuộc cách
mạng trong mọi người, mọi ngành và đặc biệt là giáo dục. Chính vì vậy ngay từ
cấp học mầm non trẻ đã được làm quen với công nghệ thông tin như một phần
của hoạt động giáo dục không thể thiếu (chuyên đề công nghệ thông tin). Không
chỉ với người lớn mà đối với trẻ em mầm non thì cơng nghệ thơng tin ln mang
lại nhiều điều kì thú và hữu ích trong việc tiếp thu kinh nghiệm sống.
- Hơn nữa trong việc giáo dục, truyền đạt kiết thức cho trẻ không phải sự
vật hiện tượng nào cũng có sẵn để trẻ được trực tiếp tri giác, nhất là với hoạt
động khám phá khoa học như tìm hiểu động vật sống dưới biển, quan sát máy
bay, các hiện tượng tự nhiên hay chúng ta không thể có thời gian để chứng kiến
những hiện tượng trong tự nhiên xảy ra như tìm hiểu về cách sinh sản của một
số loại vật ni, q trình phát triển của cây chính vì vậy để trẻ được tìm hiểu
thế giới xung quanh là một việc cần thiết.
- Là một giáo viên dạy trong nghề tơi ln tìm những bài dạy thu hút sự
tìm tịi khám phá của trẻ là rất quan trọng tôi thường xuyên sử dụng các bài

giảng powerpoint, Elearning vào các tiết học. Tôi nhận thấy các tiết khám phá
khoa học trẻ tỏ ra rất hào hứng, thích thú và cũng giúp trẻ nhận biết sự vật- hiện
tượng một cách rõ ràng hơn.
+ Là một xã miền núi, đơng dân, trình độ dân trí khơng đồng đều, người
dân chủ yếu sống bằng nghề nơng, kinh tế cịn gặp nhiều khó khăn, một số phụ
3


huynh cịn ít quan tâm đến trẻ, vốn hiểu biết về thế giới xung quanh chưa được
chú trọng.
+ Các hoạt động trong trường, hoạt động ngoại khóa, chuyên đề, các buổi
thao giảng các cơ cịn gặp nhiều hạn chế, chưa phát huy triệt để khả năng của
mình, chưa dành nhiều thời gian đầu tư nên chất lượng chưa cao.
- Trong những năm học vừa qua, mặc dù ngành học đã đưa nội dung đổi
mới hình thức giáo dục. Đặc biệt khi trẻ tham gia vào hoạt động ngoại khóa, trẻ
vẫn chưa phát huy được tính sáng tạo độc lập chủ động của mình, trẻ chưa mạnh
dạn khám phá, chưa thật sự hiểu biết nhiều về thế giới xung quanh mình có
nhiều điều kỳ thú. Xuất phát từ nhận định trên tơi quyết định đi vào nghiên cứu
tìm ra: “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn khám phá khoa học ở
trường mầm non Hồng Thái Tây ”
- Khi tiến hành xây dựng đề tài này tôi đã được sự giúp đỡ quan tâm tận
tình của Ban giám hiệu, các đồng nghiệp trong trường tạo điều khiện cho tơi áp
dụng nghiên cứu và thử nghiệm.
- Trong q trình nghiên cứu đề tài khơng tránh khỏi những thiếu xót kính
mong hội đồng thi đua các cấp và các đồng nghiệp có những góp ý quý báu để
đề tài được hoàn thiện hơn.
3. Đối tượng nghiên cứu.
- Nghiên cứu “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn khám phá
khoa học ở trường mầm non Hồng Thái Tây” được áp dụng tại lớp mẫu giáo 5-6
tuổi A2 trường mầm non Hồng Thái Tây- Xã Hồng Thái Tây – Thị Xã Đơng

Triều- Quảng Ninh. Chính vì thế tơi khơng những áp dụng những biện pháp vốn
có trong trường, lớp, sách vở mà thường xuyên học hỏi từ đồng nghiệp, sách báo
và đặc biệt là tôi rất quan tâm tới những sáng kiến kinh nghiệm về khám phá
khoa học của những giáo viên trong thị xã. Tôi cũng nghiên cứu và áp dụng vào
các tiết dạy của mình. Khi áp dụng sáng kiến vào trẻ tôi thật sự cảm nhận rõ vai
trò riêng của từng sáng kiến. Mỗi sáng kiến lại như phần nào góp phần thêm vào
sự hồn thiện cho buổi học.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.
4


Phạm vi nghiên cứu “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn
khám phá khoa học ở trường mầm non Hồng Thái Tây” Từ ngày 1/9/2017 đến
ngày 10/04/ 2018.
5. Phương pháp nghiên cứu.
Để nghiên cứu đề tài này tôi sử dụng những biện pháp sau
5.1: Khảo sát khả năng khám phá khoa học của trẻ
5.2: Xây dựng kế hoạch thực hiện các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ khám
phá khoa học theo chủ đề
5.3: Xây dựng môi trường lớp học gây hứng thú cho trẻ tham gia thực
hiện
5.4: Sưu tầm, sáng tạo trò chơi thực nghiệm và tổ chức có hiệu quả.
5.5: Phối kết hợp với phụ huynh để cùng giúp các con thực hành thí
nghiệm khám phá khoa học đạt kết quả cao.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận.
- Nhà tâm lý học lỗi lạc Jean Piaget đã giải thích tính ham hiểu biết của
trẻ và khát vọng hành động của trẻ trong môi trường bởi q trình tự điều chỉnh
hay cịn gọi là sự cân bằng. Trẻ từ 3 – 5 tuổi quá trình tư duy của trẻ có nhiều
thay đổi từ giai đoạn cảm giác – vận động đến giai đoạn tư duy tiền thao tác,

kèm theo tư duy tượng trưng để trẻ tìm hiểu các sự vật, hiện tượng xung quanh.
Bên cạnh đó, đặc điểm phát triển nhận thức của trẻ mẫu giáo đó là:
- Thích các hoạt động chân tay và khám phá bằng các giác quan.
- Hay đặt câu hỏi nhưng không phải lúc nào cũng hiểu câu trả lời.
- Bắt đầu hiểu thí nghiệm là gì và trở nên có chủ định cũng như sáng tạo
hơn trong việc khám phá.
-Thường dành nhiều thời gian và chú ý hơn vào các hoạt động mà trẻ
thích. Thích chơi theo nhóm 5 – 6 trẻ và thích trao đổi trong nhóm nhỏ.
5


- Có thể làm một số thí nghiệm do cơ hướng dẫn và có thể giải thích theo
nhiều cách khác nhau.
- Bắt đầu đưa ra những dự đoán dựa trên những gì trẻ được trải nghiệm.
Thích nghĩ ra các lời giải thích về những gì quan sát được, thường thêm các chi
tiết tưởng tượng vào các sự việc.
- Có thể nắm bắt các khái niệm trừu tượng nhưng trẻ vẫn cần các sự việc
có thực để giải thích các khái niệm đó.
- Trẻ bắt đầu suy nghĩ lập kế hoạch cho một hoạt động, chẳng hạn như
nghĩ về việc gieo hạt trước khi trẻ thực hiện hành động thực tế. Chính vì vậy,
được trực tiếp thí nghiệm với các vật mà mình đang học.
2. Thực trạng:
*Thuận

lợi:

- Được sự quan tâm chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường cũng như
phòng giáo dục về các mặt phát triển giáo dục trong đó có lĩnh vực phát triển
nhận thức:
- Trường mầm non Hồng Thái Tây nằm trên địa bàn xã Hồng Thái Tây.

trường có đầy đủ cơ sở vật chất để phục vụ các hoạt động chung của trường.
Năm học 2011- 2012 trường đón nhận danh hiệu“Trường mầm non đạt chuẩn
Quốc gia” mức độ I.
- Trường có 13/13 lớp thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới, các
trang thiết bị phục vụ chăm sóc ni dưỡng và giáo dục hiện đại, giúp cho tơi có
sự đổi mới về tư duy giảng dạy của mình, cập nhật kịp thời những quan điểm chỉ
đạo của ngành về việc:“Lấy trẻ làm trung tâm”
- Năm học 2017- 2018 Trường mầm non Hồng Thái Tây đã thực hiện
chương trình giáo dục mầm non mới và hoạt động khám phá khoa học của trẻ ở
trường cũng thường xuyên được thực hiện có hiệu quả.
- Trường mầm non Hồng Thái Tây luôn đạt danh hiệu“Trường tiên tiến”
của thị xã và liên tục có giáo viên giỏi cấp thị xã.

6


- Bản thân tôi là giáo viên dạy giỏi cấp cơ sở trong nhiều năm và có tâm
huyết với nghề, ham học hỏi, ln cố gắng tìm tịi, sáng tạo trong giảng dạy để
tìm ra các biện pháp gây hứng thú cho trẻ trong các hoạt động.
- Đồng nghiệp cùng phụ trách lớp là giáo viên dạy giỏi và nhiệt tình trong
cơng việc.
- Ban giám hiệu và tổ chun mơn nhà trường luôn tạo điều kiện cho giáo
viên về mọi mặt và xây dựng mối quan hệ đoàn kết, thân ái trong tập thể giáo
viên, nhân viên và đặc biệt là sự quan tâm thường xuyên tới cô và trẻ.
- Trẻ ở cùng độ tuổi, thơng minh, nhanh nhẹn, có nề nếp.
- Phụ huynh nhiệt tình ủng hộ lớp nguyên vật liệu theo thông báo của giáo
viên.
- Về cơ sở vật chất nhà trường khang trang, đẹp đẽ, đầy đủ điều kiện để tổ
chức hoạt động khám phá khoa học.
*Khó khăn:

- Phương pháp mà giáo viên sử dụng để tổ chức cho trẻ khám phá khoa
học chủ yếu là các phương pháp trực quan và dùng lời nên việc truyền thụ
những kiến thức khoa học trừu tượng cho trẻ gặp nhiều khó khăn.
- Tài liệu, sách báo về các thí nghiệm khám phá khoa học cho trẻ còn hạn
chế.
- Số trẻ nam đông hơn số trẻ nữ nên rất hiếu động trong các giờ hoạt động
- Trẻ mẫu giáo dễ tiếp thu nhưng thường dễ quên những kiến thức vừa
học.
* Mặt mạnh, mặt yếu.
- Nâng cao chất lượng Giáo dục nhận thức cho trẻ nói chung và nâng cao
chất lượng“Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn khám phá khoa học ở
trường mầm non Hồng Thái Tây ”nói riêng, tơi thấy:
- Là một giáo viên để dạy tốt bộ mơn khám phá khoa học thì cơ phải nắm
chắc nội dung chương trình, phương pháp bộ mơn.
- Khơng ngừng học tập nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ.
7


- Tôi luôn học tập, sáng tạo, rèn luyện để thể hiện thật hấp dẫn và phù hợp
với trẻ.
- Biết đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ để có phương pháp dạy thích
hợp.
- Tạo mơi trường giáo dục khám phá phong phú. Sử dụng đồ dùng trực
quan một cách có hiệu quả. Biết khai thác những nội dung, thông tin cần thiết để
ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy.
- Linh hoạt sử dụng đa dạng hoá các hoạt động cho trẻ đỡ nhàm chán và
làm tăng sự tích cực hoạt động của trẻ.
- Biết truyền đạt chính xác, hấp dẫn, truyền cảm để thu hút, hấp dẫn trẻ.
- Thường xuyên cho trẻ đi trải nghệm theo các chủ đề mới ở mọi lúc, mọi
nơi.

- Luôn khuyến khích, động viên, tạo cho trẻ niềm say mê hoạt động.
- Phối kết hợp với phụ huynh để trao đổi, thống nhất quan điểm giáo dục.
- Trong các tiết học khám phá khoa học tôi luôn thay đổi các thủ thuật để
đưa các đối tượng ra cho trẻ quan sát và mối bài tuỳ thuộc vào đối tượng cho trẻ
làm quen, tơi tìm cách vào bài khác nhau cũng có bài cho trẻ quan sát tri giác
bằng vật thật, cũng có bài dùng tranh ảnh, băng hình, hoặc dùng câu đố để đưa
ra giúp trẻ không bị nhàm chán lại dễ tiếp thu để trẻ ghi nhớ và chính xác hố
các biểu tượng của mình.
- Trên đây là một số kinh nghiệm trong việc nghiên cứu áp dụng'' Một số
biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn khám phá khoa học ở trường mầm non
Hồng Thái Tây''.Rất mong nhận được sự đánh giá góp ý của các cấp lãnh đạo và
các bạn đồng nghiệp.
- Đầu năm học 2017-2018 dưới sự chỉ đạo và phân công của ban giám hiệu
nhà trường tôi được giao nhiệm vụ chủ nhiệm lớp mẫu giáo 5-6 tuổi A2 với sĩ số
là 37 cháu, để có được những giải pháp phù hợp. Bản thân khơng ngừng tự học
bồi dưỡng về trình độ chun mơn, tự rèn luyện thói quen ln ln học hỏi,
ln ln vận động, sáng tạo và tích cực khi tổ chức cho trẻ mỗi giờ học, và gây
hứng thú.
8


- Tham gia và dự các chuyên đề của trường, phịng giáo dục tổ chức các
tiết dạy mang hình thức đổi mới. Thường xuyên cập nhật các thông tin trên đài,
tivi hay internet. thực hiện việc đổi mới hình thức tổ chức tiết khám phá khoa
học nhằm phát hiện các cháu mạnh dạn, tự tin, trả lời các câu hỏi của cô và
khám phá nhiều điều mới lạ ở xung quanh bé qua các bài hát về chủ đề mà trẻ đã
được học có nội dung liên quan đến cơng tác chăm sóc giáo dục mầm non .
- Để kiểm tra và đánh giá sau các hoạt động là hết sức cần thiết vì chỉ có
thế sau mỗi giờ dạy tơi mới biết mình cần rút ra những bài học gì? hình thức ra
sao? đã gây được hứng thú cho trẻ không? cùng với việc đánh giá khả năng của

trẻ khi tham gia các hoạt động sự hứng thú, hiểu bài, cảm nhận, khả năng diễn
đạt... Đối với trẻ việc kiểm tra đánh giá là phải kịp thời để có sự thay đổi về
phương pháp hay hình thức sao cho phù hợp với trẻ.
*Phân
-

tích đánh giá.

Các hoạt động khám phá khoa học khơng cịn tẻ nhạt, khơ khan đối với

trẻ mà trẻ tích cực tham gia hoạt động phát huy tính sáng tạo và khả năng tư duy
khi khám phá khoa học cụ thể trẻ có tiến bộ rõ rệt trong từng hoạt động. Trẻ có
kỹ năng quan sát, so sánh, phân loại tốt, hiểu biết rộng về tự nhiên cũng như xã
hội
- Các bậc phụ huynh đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc dạy trẻ
làm quen với khám phá khoa học, cùng phối kết hợp với cô giáo tạo điều kiện
cho trẻ được làm quen với khám phá khoa học đạt kết quả cao nhất, điều đó
cũng đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ.
- Kết quả đạt được như sau:
+ Về phía trẻ
Trước khi áp dụng các

Sau khi áp dụng các

(Số trẻ 37 trẻ)

phương pháp trên
Số trẻ
%

phương pháp trên
Số trẻ
%

Trẻ chú ý vào nội dung

13/37

35%

34/37

92%

Trẻ thích được nói lên ý

13/37

35%

33/37

89,1%

9


kiến của mình.
Trẻ nắm được kiến thức
+Về phía giáo viên

30%

11/37

35/37

94,5%

- Cơ giáo cần có lịng say mê khám phá khoa học, mong muốn tìm hiểu về
các sự vật hiện tượng lịng ham hiểu biết của cơ giáo phải được thể hiện trong
mọi hoạt động để làm gương cho trẻ lôi cuốn trẻ vào các hoạt động khám phá,
tìm hiểu về khám phá khoa học
- Giáo viên có những kiến thức cơ bản về khoa học tự nhiên và khoa học
xã hội, nắm vững nội dung chương trình và có kỹ năng sử dụng linh hoạt các
phương pháp, ln có ý thức trong việc đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức
cho trẻ khám phá khoa học theo hướng tích cực các hoạt động của trẻ và lấy trẻ
làm trung tâm.
- Cô luôn tạo cho trẻ môi trường học tập “ Học mà chơi, chơi mà học”
luôn động viên kịp thời và giúp trẻ tập luyện thường xuyên cho trẻ được trải
nghiệm khám phá và tạo các điều kiện tốt nhất để trẻ có khả năng tư duy và phát
triển tốt.
- Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ giáo và gia đình trong việc tổ chức
cho trẻ thực hiện các hoạt động trong trường mầm non.
- Thu được những kết quả tích cực trên trẻ, tơi càng nỗ lực học hỏi, tìm
hiểu và mong ứng dụng được nhiều hơn những tri thức về khoa học trong công
tác giảng dạy của mình. Những điều kì thú trong khoa học vơ cùng phong phú,
song không phải bất cứ hiện tượng khoa học vui nào cũng có thể ứng dụng trong
việc dạy trẻ mầm non. Việc lựa chọn cũng như thực hiện những thí nghiệm khoa
học phải đảm bảo tính vừa sức, phù hợp với lứa tuổi và đặc biệt là đảm bảo an

tồn cho trẻ. Qua đó giáo dục trẻ biết tự khám phá trong khả năng của mình,
tránh những trường hợp tò mò hiếu động gây nên những hậu quả nghiêm trọng.
Chính vì vậy mà trên đây tơi mới chỉ đưa ra được một số thí nghiệm nhỏ, mong
có được sự góp ý của các cấp lãnh đạo và các đồng nghiệp để phần sáng kiến
kinh nghiệm của mình được hồn thiện hơn.
+Về phía phụ huynh
10


- Các bậc phụ huynh đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc dạy
trẻ làm quen với khám phá khoa học, tạo điều kiện cùng công tác với cô giáo để
được làm quen với khám phá khoa học của trẻ đạt hiệu quả cao nhất, đó cũng đã
góp phần nâng cao chất lượng môn cho trẻ làm quen với khám phá khoa học.
* Nhận xét:
- Từ những kết quả mà tôi thu được trên trẻ sau một thời gian với các
phương pháp trên tơi thấy rằng các trị chơi các phương pháp đã đem lại một kết
quả tốt, phần đại đa số các trẻ đã bị cuốn hút và thật sự thấy hứng thú, háo hức
mỗi khi đến với khám phá khoa học. Do vậy mà các trẻ rất tự tin khi phát biểu
và nói lên ý kiến của mình. Chứng tỏ các phương pháp đã dần cụ thể hóa, trực
quan hóa các kiến thức khoa học trìu tượng, giúp các trẻ tiếp thu dễ dàng hơn.
- Như vậy, kết quả thực nghiệm của tôi đã thành công và tạo được thêm
cảm hứng cho tôi thiết kế thêm nhiều các phương pháp mới nhằm phục vụ tốt
hơn cho việc giảng dạy.
3. Các giải pháp, biện pháp.
3.1: Mục tiêu của giải pháp, biện pháp.
+ Trẻ thích tìm hiểu và thích tìm hiểu về thế giới xung quanh trẻ có nhiều điều
diễn ra tưởng chừng như đơn giản nhưng với trẻ là một điều kỳ diệu.
+ Việc trẻ được khám phá, được làm quen với môi trường xung quanh là
một việc làm thiết thực, rất cần thiết và cần đưa đến có hệ thống từ độ tuổi nhà
trẻ tới các lứa tuổi tiếp theo.

+ Dựa trên đặc điểm tâm lí, nhận thức của trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ
Mẫu giáo lớn nói riêng, các nhà tâm lí học, giáo dục học đã chỉ ra rằng, q trình
tìm hiểu mơi trường xung quanh được tổ chức mang tính chất khám phá, trải
nghiệm theo phương thức “học mà chơi, chơi mà học”, là phù hợp hơn cả đối
với trẻ.
+Những phương pháp hay và hữu ích nhất giúp trẻ thỏa mãn được nhu cầu
khám phá và tìm hiểu thế giới xung quanh, mai này biết đâu đó những “Mầm
non” ấy sẽ tiếp tục là những nhà khoa học khám phá ra những điều kì vĩ hơn
nữa.
11


3.2: Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.
1, Khảo sát khả năng khám phá khoa học của trẻ
- Để

giúp cho việc xây dựng các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ khám phá

khoa học hiệu quả, thực sự có chất lượng, đáp ứng được tình hình thực tế của
lớp, phù hợp với khả năng của học sinh lớp mình thì đây là việc làm vơ cùng
quan trọng. Việc đánh giá chính xác thực trạng sự phát triển của trẻ về nhận thức
sẽ giúp giáo viên hiểu rõ hơn về kiến thức, kỹ năng, thái độ của học sinh lớp
mình về hoạt động khám phá khoa học. Rồi từ đó cơ giáo sẽ biên soạn, hệ thống
hóa và sáng tạo các trò chơi thử nghiệm để tổ chức khám phá khoa học cho trẻ
phù hợp, các cô không cần quá coi trọng kiến thức thu được mà chú ý tới cảm
nhận của trẻ tới cách khám phá như thế nào?
- Bắt đầu từ tháng 9, tôi đã lên kế hoạch khảo sát trẻ (Qua việc theo dõi
các hoạt động trong ngày của trẻ, cùng với việc tổ chức cho trẻ tham gia một số
hoạt động trải nghiệm khám phá khoa học để đánh giá trẻ) bao gồm các tiêu chí:
Khả năng quan sát, khả năng so sánh, khả năng phân loại, khả năng giao tiếp,

thao tác thực nghiệm, khả năng phán đoán, khả năng suy luận.
Cụ thể, kết quả khảo sát đầu năm trẻ đạt được các mức độ sau:
CÁC TIÊU CHÍ
Khả năng Khả năng

Khả năng Khả năng

quan sát so sánh

phân loại giao tiếp

Thao tác Khả năng
thử

phán

Khả năng
suy luận

Đ

CĐ

Đ

CĐ

Đ

nghiệm đoán

CĐ Đ CĐ Đ CĐ

22

15

26

11

27

10

28

LỆ: 67,5 32,4 59,4 40,5 70,2 30

7,3

27

76 24,3 67,5 32,4 70,2 30

Đ CĐ

Đ

CĐ

26

11

SỐ
TRẺ 25

12

9

25 12

37
TỶ
%
2, Xây dựng kế hoạch thực hiện các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ
khám phá khoa học theo chủ đề
12


- Trong nhiều năm công tác giảng dạy lớp mẫu giáo lớn 5-6 tuổi tơi ln
tìm tài liệu về khám phá khoa học để tìm hiểu và nghiên cứu thật kỹ những nội
dung khám phá khoa học của mẫu giáo lớn 5-6 tuổi. Nhằm giúp trẻ mẫu giáo
yêu thích và khám phá khoa học một cách hiệu quả nhất. Để làm được như vậy
tơi cần phải xác định chính xác hơn mục đích, yêu cầu, cách thực hiện từng nội
dung khám phá khoa học. Để từ đó, tơi sưu tầm, biên soạn và sáng tạo các trò
chơi thực nghiệm thiết thực nhất, hiệu quả nhất đối với trẻ. Các trò chơi thực
nghiệm mà cô xây dựng, biên soạn cần cung cấp cho trẻ những kiến thức khoa
học đơn giản, dễ hiểu, phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ, đồng thời nó

cũng kích thích tính ham hiểu biết và tìm tịi của trẻ. Từ sự hứng thú của trẻ, kết
hợp với các hiện tượng xảy ra trong các trò chơi thử nghiệm, trẻ cảm nhận về vẻ
đẹp về thế giới xung quanh. Từ đó, trẻ nảy sinh tình u thiên nhiên, có hành
động tốt để bảo vệ vật ni, cây trồng.
- Để phát triển niềm đam mê khoa học của trẻ, tơi nên khuyến khích các
trẻ quan sát các sự vật( hiện tượng) ở xung quanh, để trẻ tự đặt câu hỏi và gợi
mở giúp trẻ gần gũi những câu trả lời.
- Dựa vào đặc điểm và khả năng nhận thức của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi và
kết quả khảo sát đầu đầu năm. Tơi đã tìm hiểu và nghiên cứu các tài liệu về
khám phá khoa học của nhà xuất bản giáo dục và nhà xuất bản Hà Nội bao gồm:
+ Trẻ mầm non khám phá khoa học (Viện nghiên cứu sư phạm – TS Hồ
Lam Hồng )
+ Các hoạt động khám phá khoa học của trẻ mầm non (Trần Thị Ngọc
Trâm – Nguyễn Thị Nga)
- Bên cạnh đó, tơi cũng tìm hiểu thêm các thơng tin, các tài liệu trên
Internet, trong sách báo, đặc biệt là các sách báo của ngành liên quan đến vấn đề
khám phá khoa học (Đặc biệt là các nội dung khám phá khoa học của chương
trình giáo dục mầm non mới) rồi trao đổi với các bạn đồng nghiệp.
- Qua quá trình nghiên cứu tài liệu, tơi đã có thể nắm được chính xác, đầy
đủ các nội dung, yêu cầu, cách tiến hành các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ 5 – 6
13


tuổi khám phá khoa học. Và tơi đó thực hiện theo bảng kế hoạch xây dựng các
góc chơi thực nghiệm theo chủ đề như sau:
BẢNG KẾ HOẠCH XÂY DỰNG CÁC TRỊ CHƠI THỰC NGHIỆM THEO CHỦ
ĐỀ

TT

1

Chủ đề

ND thực hiện

Các trị chơi thử nghiệm
- Sờ ,ngửi ,nếm và đoán tên

Bản thân

- Khám phá về một số giác đồ vật

(3 thử nghiệm )

quan của cơ thể con người. - Truyền tin
- Bé khám phá bản thân
- Cái nào nóng hơn

2

Gia đình

- Tổ chức hoạt động khám

(4 thử nghiệm)

phá về đồ vật, chất liệu.

- Vật chìm – vật nổi

- Cái nào nặng hơn
- Tại sao các đồ vật lại nóng
lên

Nghề nghiệp
3 (2 thử nghiệm)

4

Động vật
(3 thử nghiệm)

- Khám phá về nguyên vật
liệu các nghề

- Hỗn hợp cát, vôi, xi măng
- Đất như thế nào

- Tổ chức khám phá khoa - Sự chuyển động của cá
học về động vật, về sự

- Bóng hình các con vật

chuyển động

- Dấu chân con vật cưng
- Hoa nở như thế nào?
- Chọn lá
- Mầm và rễ

5

Thực vật
(8 thử nghiệm)

- Cây cần gì để lớn lên và
- Khám phá khoa học về phát triển.
thực vật.

- Vui cùng trái cây
- Hoa đổi màu
- Quan sát chồi non

6 Giao thông
( 2 thử nghiệm)

- Cho trẻ khám phá về

- Sờ, Ngửi đoán tên quả
- Đồ chơi chìm và nổi (thả

nguyên lý chìm nổi,

thuyền.)

nguyên lý chuyển động

- Xe chạy nhanh chậm

14

- Sủi bóng nước như thế nào?
- Hút và bắn nước
- Thổi khơng khí vào nước
- Nước dâng lên như thế nào?
Nước và
7 Các hiện tượng tự
nhiên
(10 thử nghiệm)

- Làm thế nào có thể đi dưới
Khám phá khoa học về

trời nắng

nước và một số hiện tượng - Gió có từ đâu
thiên nhiên, khơng khí,

- Những đồ vật bay và khơng

ánh sáng

bay
- Những chiếc chong chóng
- Ánh sáng đi như thế nào
- Các đám mây

- Việc nắm bắt được nội dung, yêu cầu, cách tiến hành trò chơi thực
nghiệm sẽ giúp tơi biên soạn và sáng tạo thêm các trị chơi thử nghiệm khám phá

khoa học cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lớp tôi phù hợp với nội dung giáo dục, linh
hoạt trong việc lồng ghép vào trong chủ đề tương ứng giúp trẻ đạt được yêu cầu
của quá trình học bộ môn khoa học
3, Xây dựng môi trường lớp học gây hứng thú cho trẻ tham gia thực
hiện.
- Môi trường lớp học đẹp và sáng tạo là người giáo viên thứ 2 tổ chức và hướng
dẫn trẻ chơi, trẻ hoạt động. Bởi môi trường hoạt động vừa để thoả mái nhu cầu
vui chơi, giao tiếp, nhận thức, nhu cầu hoạt động cùng nhau của trẻ, vừa tạo cơ
hội cho trẻ được chơi và hoạt động theo sở thích tích cực, độc lập, sáng tạo vận
dụng những kỹ năng đó học vào các hoạt động khác, các tình huống trong các
hoạt động. Việc xây dựng môi trường học và vui chơi cho trẻ sẽ là phương tiện,
là điều kiện giúp trẻ hình thành các kỹ năng quan sát, phân tích, và những đam
15


mê tìm hiểu khám phá. Chính vì vậy, khi vào đầu năm học mới tơi đó rất chú ý
đến việc xây dựng mơi trường lớp học, đặc biệt là góc khám phá “Bé với thiên
nhiên” nhằm giúp trẻ khơi dậy tính tị mị, óc sáng tạo, những hiểu biết về các sự
vật, hiện tượng xung quanh và giáo dục trẻ thái độ ứng xử đúng đắn với thiên
nhiên, với xã hội.
- Đối với góc chơi“Bé với thiên nhiên”, tơi đó thiết kế những hình ảnh có
màu sắc bắt mắt, nội dung sáng tạo, phù hợp, chứa đựng những nội dung học
tập, giúp trẻ hoạt động khám phá một cách tích cực và hiệu quả
- Góc chơi có rất nhiều hình ảnh kích thích tính tư duy tìm hiểu khám phá
cho trẻ như quá trình về sự phát triển của cây giúp trẻ hình thành những hiểu
biết về sự sinh trưởng và phát triển của cây xanh. Bảng pha màu giúp trẻ hiểu
biết về cách pha trộn màu sắc từ hai màu hay ba màu có thể tạo ra màu mà trẻ
u thích. Hay những hình ảnh mang tính chất giáo dục giúp trẻ có những thái
độ đúng đắn với thiên nhiên và sự vật xung quanh. Để phát triển toàn diện nhận
thức cho trẻ thơng qua góc chơi thì ngồi những hình ảnh mang tính lý thuyết,

giáo viên cần cho trẻ được thực hành để trẻ được trải nghiệm và giải quyết tình
huống một cách sáng tạo.Trong những giờ hoạt động góc tơi thường xun
chuẩn bị chu đáo các đồ dùng để trẻ được chơi và tham gia hoạt động thực tế
nhằm đem lại niềm vui cho trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy, óc sáng tạo và quan
tâm hơn đến khoa học một cách tự nhiên.
- Kết quả, môi trường lớp học được xây dựng sáng tạo và hấp dẫn trẻ học
sinh lớp tơi đã rất tích cực tham gia vào các hoạt động khám phá, qua đó vốn
hiểu biết cho trẻ về thế giới xung quanh, phát huy khả năng tư duy sáng tạo. Trẻ
lớp tơi ln tị mò, tự đặt câu hởi về những sự vật, hiện tượng xung quanh với
bạn, cô và người lớn. Các cháu cịn biết tự tìm hiểu những điều trẻ chưa biết.
4, Sưu tầm, sáng tạo trò chơi thực nghiệm và tổ chức có hiệu quả.
-Thiên nhiên bao la rộng lớn là một hành tinh đầy ắp những bí mật khơi
dậy trí tưởng tượng của trẻ thơ, chính vì vậy để khơi dậy cho trẻ niềm đam mê
khám phḠkhoa học giáo viên cần chú ý tới cảm nhận của trẻ và cách trẻ khám
phá thế nào để ni dưỡng tình u thiên nhiên trong trẻ chứ không phải là
16


những kiến thức trẻ thu lượm được. Bản thân tôi là người u thích bộ mơn
khám phá nên tơi và đồng nghiệp sưu tầm, sáng tạo trò chơi thực nghiệm, đặc
biệt là các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ phát triển lành mạnh hơn cả về thể chất
và tình yêu, sự hiểu biết về sự vật hiện tượng, lòng nhân ái và khả năng tìm hiểu
mơi trường xung quanh. Khi sáng tạo các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ khám
phá khoa học, tôi luôn lưu ý đến các yêu cầu đối với các trò chơi thử nghiệm
như: những thử nghiệm tiến hành phải có sự thay đổi rõ ràng để giúp trẻ dễ nhận
biết.Thử nghiệm khơng địi hỏi điều kiện đặc biệt, dễ thực hiện, là những hiện
tượng diễn ra trong cuộc sống. Những thử nghiệm không được gây thiệt hại cho
vật làm thử nghiệm (Ví dụ: Làm chết cây, chết con vật). Khơng chọn thử nghiệm
có thời gian q lâu vì trẻ dễ quên mất những gì xảy ra ban đầu. Phải đảm bảo
an toàn cho trẻ trong quá trình thử nghiệm (an tồn về dụng cụ, vật liệu).

- Kết quả, tôi cùng đồng nghiệp, tổ chuyên môn đã họp bàn và tổ chức
một số trò chơi thực nghiệm dựa theo bảng xây dựng kế hoạch các chủ đề từ đầu
năm học, giúp giáo viên dễ dàng lựa chọn đề tài, chuẩn bị đồ dùng và tổ chức
hoạt động có hiệu quả. Cụ thể tơi đã sáng tạo và tổ chức một số trò chơi thực
nghiệm giúp trẻ khám phá khoa học theo chủ đề như sau:
4.1. Chủ đề: Bản thân
VD: Trị chơi thử nghiệm: Truyền tin
* Mục đích:
- Trẻ biết được tác dụng của các giác quan thông qua trò chơi
- Trẻ biết phối hợp ăn ý với bạn trong nhóm
* Chuẩn bị:
- 2 quả bóng bay
- Một số tranh về các giác quan
* Cách tiến hành:
- Cho trẻ đầu hàng lên nhận bức tranh về các giác quan và về hàng truyền
tin bằng cách áp sát quả bóng bay vào tai bạn đứng thứ hai và cứ như vậy cho
tới trẻ cuối cùng.
- Trẻ cuối cùng sẽ đốn tên giác quan trong bức tranh mà cơ u cầu
17


* Giải thích và kết luận:
- Quả bóng bay khi thổi to lên sẽ có khí ở bên trong. Vì vậy khi áp tai vào
quả bóng bay sẽ nghe được tiếng vang của người nói ở bên vọng sang.
4.2. Chủ đề: Gia đình.
VD: Trị chơi thử nghiệm: Vật chìm – vật nổi
* Mục đích:
- Trau dồi óc quan sát, khả nang dự đoán và phân loại, giúp trẻ nhận biết
các những chất liệu nổi- chìm trong nước.
* Chuẩn bị:

- 2 thùng đựng đầy nước
- 2 cái thìa inox (sắt, nhơm), 2 cái đĩa bằng sứ, 2 cái đĩa bằng inox
- 2 cái thìa bằng nhựa, 2 đĩa bằng nhựa
* Cách tiến hành:
- Cho trẻ phỏng đốn đồ dùng chìm nổi và gắn kết quả vào bảng dự đoán
- Cho trẻ thả từng đồ dùng vào nước.
- Trẻ nêu nhận xét và giải thích lí do tại sao đồ dùng làm bằng chất liệu
inox, sắt, bằng sứ lại chìm xuống dưới nước, cịn đồ dùng làm bằng nhựa thì nổi
trên mặt nước. Sau đó cho trẻ gắn kết quả vào bảng
4.3. Chủ đề : Nghề nghiệp
VD: Trò chơi thử nghiệm: Hỗn hợp cát, vơi, xi măng
* Mục đích
- Trẻ nhận biết được sự khác nhau của các nguyên vật liệu và sự thay đổi
khi trộn các nguyên vật liệu đó lại với nhau. Nhận ra sự thay đổi khi đổ nước
vào trộn thành một hỗn hợp chất nhão
- Biết được các nguyên vật liệu dùng để xây nhà
* Chuẩn bị
- Một ít cát, vôi, xi măng đựng trong hộp
- Xô đựng nước sạch, cốc múc nước
- Khay đựng, bay nhỏ, xẻng nhỏ
- Giấy nilông để các nguyên vật liệu
18


* Cách tiến hành
- Giáo viên cho trẻ quan sát các loại nguyên vật liệu, sờ và nêu nhận xét.
Sau đó cho trẻ trộn nguyên liệu và nêu nhận xét sự khác biệt sau khi trộn
Giải thích và kết luận:
- Các nguyên liệu cát, vôi, xi măng khi trộn vào nước sẽ kết dính lại với
nhau để tạo thành hợp chất nhỏ, các viên gạch xếp lại với nhau để tạo thành đồ

vật theo ý muốn, cụ thể trang trí thành 1 bức tranh.
4.4. Chủ đề: Động vật
VD: Trò chơi thử nghiệm: Bóng hình các con vật
* Mục đích:
- Trẻ nhận biết ánh sáng và bóng tối, các hình được tạo ra bởi ánh sáng và
bóng tối cùng kết hợp với các hoạt động từ ngón tay
- Rèn luyện sự khéo léo và các cơ nhỏ của các ngón tay
* Chuẩn bị:
- Khoảng trống và khơng gian trên tường
- Bóng đèn chiếu ánh sáng lên tường
* Cách tiến hành:
- Cô chiếu ánh sáng lên tường và dùng các ngón tay tạo thành bóng hình
các con vật. Hình ảnh động đậy các ngón tay để cho hình các con vật sinh động
– Cho trẻ tạo thành hình bóng các con vật và thi xem bạn nào tạo thành
nhiều hình các con vật nhất
* Giải thích và kết luận:
- Ánh sáng khi vào trong bóng tối nếu chiếu lên tường ở một khoảng
khơng gian sẽ tạo ra bóng hình của vật được ánh sáng chiếu lên. Kích thước vật
sẽ được phóng to hơn nếu đưa sát vào bóng đèn, và nhỏ hơn nếu đưa gần bức
tường và xa bóng đèn
4.5. Chủ đề: Thực vật
VD: Trò chơi thực nghiệm: Hoa nở như thế nào?
* Mục đích:
- Trẻ sử dụng sự khéo léo của đôi bàn tay để gấp hoa giấy thành nụ hoa
19


- Trẻ biết qua tranh hoa nở: Từ nụ thành hoa.
* Chuẩn bị:
- Chậu đựng nước.

- Hoa giấy các kiểu, các màu.
* Cách tiến hành:
- Trẻ tạo nhóm lấy hoa giấy ra gấp, xếp thành nụ hoa và thả vào chậu
nước xem có hiện tượng xảy ra.
- Cho trẻ nêu ý kiến về các hiện tượng trẻ quan sát được.
* Giải thích và kết luận:
- Nụ hoa làm bằng giấy khi thả xuống nước, đợi một thời gian ngắn nước
sẽ ngấm vào trong làm các cánh hoa bung ra giống như nụ hoa đang nở thành
bông hoa
4.6. Chủ đề: Phương tiện giao thơng
VD: Trị chơi thử nghiệm: Đồ chơi chìm và nổi
* Mục đích:
- Giúp trẻ nhận biết và phân biệt được những đồ chơi chỡm và nổi trên
mặt nước.
- Nhận biết có những đồ chơi chìm – nổi trờn mặt nước là tùy thuộc vào
chất liệu khác nhau.
* Chuẩn bị:
- Chậu đựng nước sạch
- Thuyền gấp bằng giấy, ô tơ (xe máy, xe đạp, xích lơ) làm bằng sắt
* Cách tiến hành:
- Cho trẻ ngồi thành nhóm thả đồ chơi xuống chậu nước và xem có điều
vỡ xảy ra khi đồ chơi gặp nước.
- Những đồ chơi làm bằng sắt có trọng lượng nặng nên khi thả vào nước
sẽ bị chìm xuống. Những đồ chơi làm bằng chất liệu là giấy có trọng lượng rất
nhẹ nên khi thả vào nước sẽ nổi trên mặt nước một thời gian.
4.7. Chủ đề “Nước và các hiện tương tự nhiên” (Các hiện tượng thiên
nhiên, khơng khí, ánh sáng…)
20

VD: Trò chơi thử nghiệm : Những đồ vật bay và khơng bay
* Mục đích:
- Giúp trẻ nhận biết và phân biệt được những thứ gió thổi bay và có những
thứ gió thổi khơng bay
- Nhận biết có những đồ vật bay được và không bay được tùy thuộc vào
chất liệu khác nhau
*. Chuẩn bị:
- Quạt trần, quạt nan, quạt mo, quạt giấy
- Các đồ dùng khác nhau: Giấy màu, vải mỏng, kẹp ghim, kéo, xắc xô…
*. Cách tiến hành:
- Đặt các đồ vật trên bàn, cho trẻ quan sát phỏng đốn“Vật nào bay và
khơng bay khi mở quạt hoặc thổi ”
- Trẻ có ý kiến và giải thớch lý do tại sao?
- Cô mở quạt và quan sát xem vật nào bay và khơng bay
- Trẻ lí giải hiện tượng
* Giải thích và kết luận:
- Những vật thường bay khi gặp gió là những vật nhẹ như giấy.Cũng
những vật như kẹp ghim, kéo, được làm từ sắt nặng nên khi gặp gió thì khơng
bay được.
5,Phối kết hợp với phụ huynh để cùng giúp các con thực hành thí
nghiệm khám phá khoa học đạt kết quả cao.
- Để giúp trẻ phát triển tồn diện thì việc phối kết hợp giữa nhà trường và
gia đình là nhiệm vụ cực quan trọng.Chính vì vậy giáo viên cần phải trao đổi
thường xuyên việc học tập và vui chơi của trẻ tới các bậc phụ huynh, để việc học
của trẻ được tốt nhất khi đến trường cũng như khi về nhà.
- Ngay từ đầu năm học tơi đó xây dựng nội dung tun truyền tới các
bậc phụ huynh giúp các con thực hành thí nghiệm khám phá đạt kết quả cao và
nội dung được thể hiện như sau:
* Nội dung:
21

- Thông báo từng chủ đề các con đang học để các bậc phụ huynh nắm
được
- Lên kế hoạch trước về nội dung khám phá trong chủ đề
- Vận động phụ huynh đóng góp các nguyên liệu: vỏ hộp, chai lọ, xi
măng, cát…để các thí nghiệm của trẻ được phong phú.
- Phụ huynh cần quan tâm, giải thích và cùng làm tại nhà với trẻ khi trẻ có
yêu cầu với những thí nghiệm khó.
* Hình thức:
- Thơng báo qua góc tuyên truyền của lớp.
- Gửi những nội dung về kế hoạch khám phá khoa học qua tin nhắn tới
các phụ huynh để các bậc phụ huynh nắm bắt
- Phát tờ rơi những kế hoạch quan trọng trong chủ đề
- Trao đổi trực tiếp với các bậc phụ huynh trong các giờ đón, trả trẻ để
phụ huynh hiểu được các nội dung và yêu cầu thực hiện trong chủ đề
*Trao đổi với phụ huynh về hoạt động khám phá Sau khi thực hiện
biện pháp giữa nhà trường với phụ huynh đó đạt được kết quả như sau:
- 100% phụ huynh quan tâm và ủng hộ các kế hoạch của giáo viên lớp
- Rất nhiều phụ huynh phấn khởi khi thấy trẻ được tham gia thử nghiệm
khám phá khoa học
- Nhiều phụ huynh đã cùng trẻ thực hiện được các thí nghiệm tại nhà:
truyền tin, bóng hình các con vật, hoa nở như thế nào, khám phá vật chìm, nổi…
- Phụ huynh đã ủng hộ nhiệt tình các nguyên vật liệu để phục vụ cho các
giờ hoạt động khám phá khoa học của trẻ trên lớp.
- Nhờ có sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên và phụ huynh mà những giờ
hoạt động khám phá của trẻ trở nên phong phú và hấp dẫn hơn, từ đó mà tiết học
của trẻ đạt được kết quả cao trẻ rất hứng thú và sôi nổi trong giờ học.
3.3: Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp.
- Việc trẻ được khám phá, được làm quen với môi trường xung quanh là

một việc làm thiết thực, rất cần thiết và cần đưa đến có hệ thống từ độ tuổi nhà
trẻ tới các lứa tuổi tiếp theo. Dựa trên đặc điểm tâm lí, nhận thức của trẻ mẫu
22


giáo nói chung và trẻ Mẫu giáo lớn nói riêng, các nhà tâm lí học, giáo dục học
đã chỉ ra rằng, q trình tìm hiểu mơi trường xung quanh được tổ chức mang
tính chất khám phá, trải nghiệm theo phương thức “học mà chơi, chơi mà học”,
là phù hợp hơn cả đối với trẻ.
- Vì tất cả những những lý do này, tơi ln mong muốn mình phải làm thế
nào để giúp trẻ học thật tốt bộ môn khám phá khoa học, tôi đã không ngừng suy
nghĩ và sáng tạo, để tìm ra những cách thức, phương pháp giảng dạy và tạo ra
môi trường học tập tốt nhất cho trẻ. Bằng tất cả sự nỗ lực, cố gắng đó, tơi cảm
thấy một phần nào ý nguyện của mình đã thực hiện được.
Tôi rất quan tâm và trăn trở về việc làm sao để có những phương pháp
hay và hữu ích nhất giúp trẻ thỏa mãn được nhu cầu khám phá và tìm hiểu thế
giới xung quanh, mai này biết đâu đó những “Mầm non” ấy sẽ tiếp tục là những
nhà khoa học khám phá ra những điều kì vĩ hơn nữa. Chính vì thế tơi khơng
những áp dụng những phương pháp vốn có trong trường, lớp, sách vở mà
thường xuyên học hỏi từ đồng nghiệp, sách báo và đặc biệt là tôi rất quan tâm
tới những sáng kiến kinh nghiệm về khám phá khoa học của những giáo viên
trong huyện và tỉnh, tôi cũng nghiên cứu và áp dụng vào các tiết dạy của mình.
Khi áp dụng sáng kiến vào trẻ tơi thật sự cảm nhận rõ vai trị riêng của từng sáng
kiến. Mỗi sáng kiến lại như phần nào góp phần thêm vào sự hồn thiện cho buổi
học. Với mong muốn được góp phần nào vào sự nghiệp giáo dục đặc biệt lĩnh
vực khám phá khoa học nên bản thân tôi đã đề cập tới đề tài “Một số biện pháp
cho trẻ làm quen với khám phá khoa học trong trường mầm non”.
3.4 Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu.
- Thông qua một số trò chơi thử nghiệm khám phá khoa học trên, tơi tạo

cho trẻ:
- Sự hứng thú, tị mị, thích khám phá các sự vật hiện tượng xung quanh.
- Hình thành cho trẻ một số kỹ năng, thao tác thử nghiệm khám phá khoa
học.
23


- Trẻ ngày càng có kỹ năng quan sát tốt, biết suy đốn, phán đốn nhằm
tìm ra một kết quả chính xác.
- Khơng chỉ khám phá trong góc khoa học hoặc trong các hoạt động
khoa học mà trẻ còn được khám phá, áp dụng và phát hiện được rất nhiều điều
qua các môn học khác.
- Sau thời gian 1 năm tiến hành tổ chức các trò chơi thực nghiệm khám
phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại trường mầm non Hồng Thái Tây, kết
quả đạt được như sau:
BẢNG KẾT QUẢ KHẢO SÁT HỨNG THÚ CỦA TRẺ

CHỈ TIÊU
Số trẻ
37

1. Trẻ chú ý vào nội dung
2. Trẻ thích được nói lên ý kiến
của mình
3. Trẻ nắm được kiến thức

Đầu năm
N
%
12/37

32,4

Cuối năm
N
%
34/37
92

10/37

27

35/37

94,5

11/37

30

36/37

97,2

Tơi đã cho trẻ thực hiện được 40 trị chơi thử nghiệm trong đó:
Chủ đề
Bản thân
Gia đình
Thế giới thực vật
Thế giới động vật

Nghề nghiệp
Phương tiện giao thông
Nước và các hiện tượng tự

Số lượng trò chơi thử

Số lượng trò chơi thử

nghiệm đã thực hiện
4
6
9
4
3
2

nghiệm đạt kết quả cao
4
6
8
4
3
2

12

10

nhiên

- Với các hoạt động trên kết quả cuối năm các chỉ tiêu khảo sát mà tôi đã
xây dựng cụ thể như sau:
CÁC TIÊU CHÍ
Khả năng Khả năng Khả năng Khả năng

Thao tác Khả năngKhả

quan sát

thử

so sánh

phân loại

giao tiếp
24

phán

năng


Số trẻ
37
Tỷ lệ:
%

Đ

CĐ

Đ

CĐ

Đ

CĐ

Đ

35

2

34

3

33

4

35

94,5 5,4

92

8,1 89,1

11

nghiệm đoán
suy luận
CĐ Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ
2

36

1

94,5 5,4 97,2 2,7

34

3

34

92 8,1 92 8,1

* Nhận xét:
- Kết quả trên cho thấy trẻ cuối năm có tiến bộ rõ rệt so với đầu năm về
khả năng, quan sát, so sánh hay phân loại…các trò chơi thực nghiệm đã gây
được hứng thú, thu hút trẻ vào các hoạt động mà giáo viên tổ chức, trẻ háo hức
được phát biểu ý kiến của mình. Các trị chơi thực nghiệm đã cụ thể hóa, trực
quan hóa các kiến thức khoa học trừu tượng, giúp trẻ tiếp thu dễ dàng hơn.
- Như vậy, kết quả thực nghiệm của tôi thành công và tạo thêm cảm hứng

cho tôi thiết kế thêm những trò chơi thực nghiệm mới phục vụ cho việc giảng
dạy ngày một tốt hơn.
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

1, Kết luận.
Khi tiến hành tổ chức trò chơi thực nghiệm cho trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi
khám phá khoa học cần phải đáp ứng được những yếu tố sau:
- Giáo viên phụ trách phải có trình độ chun mơn vững vàng, nắm bắt
chương trình giáo dục mầm non mới, nhiệt tình và sáng tạo.
- Các trị chơi cần được nghiên cứu trước để dễ thực hiện, việc chuẩn bị
dụng cụ đơn giản, ít tốn kém, đảm bảo vệ sinh, an tồn cho trẻ.
- Các trị chơi thực nghiệm cần có tính gợi mở, hấp dẫn, phự hợp với lứa
tuổi để kích thích được sự tìm tịi khám phá của trẻ, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ,
các thao tác tư duy như: so sánh, phân tích – tổng hợp, óc phán đoán và khả
năng suy luận của trẻ cũng được phát triển. Qua các hoạt động này trẻ được trải
nghiệm và tự phát hiện ra các đặc điểm, mối quan hệ giữa các sự vật hiện tượng
xung quanh, tiếp thu các kiến thức khoa học dễ dàng hơn.
- Thường xuyên sưu tầm sáng tạo những trò chơi thực nghiệm khám phá
khoa học mới phù hợp với chủ đề học của trẻ.
25

3