BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
Âm nhạc là nhu cầu của cuộc sống, là món ăn tinh thần khơng thể thiếu được
đối với đời sống con người. Âm nhạc cịn là ngơn ngữ của nhân loại. Nếu cuộc sống
mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Đặc biệt đối với trẻ mầm
non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong trẻo của
các tác phẩm âm nhạc như là dịng sữa ngọt ngào ni dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, qua
đó phát triển tồn diện nhân cách trẻ;
Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ mơn âm nhạc là bộ mơn hết sức gần gũi
với trẻ, là hoạt động được trẻ u thích là nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm
nhận nghệ thuật và cịn là một phương tiện hữu hiệu để tổ chức các hoạt động giáo
dục trong trường;
Âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ.Âm nhạc là một trong các bộ mơn giáo
dục cái đẹp cho trẻ. Lời ca giai điệu của các bài hát, bản nhạc đã giúp trẻ tưởng
tượng, học nói lên cảm xúc của mình, trẻ thấy được mình có thể diễn tả những ý
nghĩa ước mơ, những cảm xúc mạnh mẽ;
Âm nhạc cịn là phương tiện giáo dục đạo đức. “Để sử dụng âm nhạc như một
phương tiện giáo dục đạo đức: khi tác động đến con người, nó thức tỉnh một cách đặc
biệt mạnh mẽ trong con người ấy tất cả những gì là tốt đẹp,tìm được sự hưởng ứng
trong những khía cạnh ưu tú nhất của tâm hồn người ấy. Chính khả năng ấy của âm
nhạc làm cho tính tình dịu hơn và tốt hơn, làm con người ấy cao đẹp hơn, trong sạch
hơn và nhân hậu hơn” (Trích vai trị giáo dục của âm nhạc.A.Xookhor. NXB Văn
hóa.Hà Nội,1974). Vũ Tự Lân dịch;
Âm nhạc góp phần phát triển trí tuệ.Ở trẻ mẫu giáo, các hình thức tư duy trực quan
hành động, trực quan hình tượng và tư duy trừu tượng được thể hiện trong bất kì hoạt
động nào, trong đó có âm nhạc.Tiếp xúc với âm nhạc đứa trẻ dần dần có khả năng
tổng hợp cùng với tư duy logic.Âm nhạc giúp trẻ phát triển trí nhớ, tính tích cực và sự
tập trung chú ý trong giờ học, hát giữ vai trị quan trọng trong việc củng cố và phát
triển trí nhớ. Trẻ hát là cùng lúc trẻ ghi nhớ lời ca, giai điệu, tiết tấu… điều này có tác
dụng rèn luyện đơi tai nhạy bén cho trẻ, đồng thời tăng cường sự nhận thức của trẻ
về thế giới xung quanh (Trích giáo trình Phương pháp giáo dục âm nhạc trong trường mầm
nonNXB Đại học sư phạm);
Có thể nói giáo dục âm nhạc là một trong những con đường hồn thiện đạo đức, trí
tuệ, thể lực và thẩm mỹ. Nhà sư phạm V.Xukhơmlinxki đã đánh giá rất cao hiệu
quả giáo dục tồn diện của âm nhạc: “Chất lượng cơng việc giáo dục trong một nhà
trường được xác định phần lớn bởi mức độ hoạt động âm nhạc trong hoạt động của
nhà trường đó”;
Nhận thức đúng đắn và sâu sắc tác dụng giáo dục tồn diện của âm nhạc đối với trẻ
mầm non là điều cần thiết đầu tiên để tiến hành tốt việc giáo dục âm nhạc cho các
cháu.Bước đầu cho các cháu làm quen, tiếp xúc với âm nhạc để các cháu bộc lộ rõ
năng khiếu âm nhạc. Đây cũng là điểm phát hiện, bồi dưỡng những cháu có năng
khiếu để khi có điều kiện có thể học chun nghiệp;
Ca hát là loại hình nghệ thuật có giá trị biểu hiện tình cảm cao vì nó tác động tới người
nghe bằng âm nhạc và lời ca, ca hát phản ánh cuộc sống sinh động của con người và là hình
thức nghệ thuật dễ tiếp thu, dễ thể hiện. Vì vậy ca hát mang tính quần chúng rộng rãi,
được đánh giá cao và khơng thể thiếu trong cuộc sống;
Nhận thức được tầm quan trọng của bộ mơn âm nhạc đặc biệt là việc rèn luyện kỹ
năng ca hát cho trẻ mầm non là vơ cùng quan trọng tơi đã quyết định chọn đề tài “Một
số biện pháp giúp trẻ 3 4 tuổi trong trường mầm non học tốt mơn âm nhạc”.
2. Tên sáng kiến
“Một số biện pháp giúp trẻ 3 4 tuổi trong trường mầm non học tốt mơn âm nhạc”.
3. Tác giả sáng kiến
Đỗ Thị Xuyến
Trường mầm non Hồng Đan
Điện thoại: 0365659668
E_mail:
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
Đỗ Thị Xuyến
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
Một số biện pháp giúp trẻ 3 4 tuổi trong trường mầm non học tốt mơn âm nhạc
6. Ngày sáng kiến được áp dụng
Ngày 20 tháng 2 năm 2018
7. Mơ tả bản chất sáng kiến
7.1. Về nội dung của sáng kiến
7.1.1. Cơ sở lý luận
Nhạc trưởng Xtolkovxki nói “Đối với trẻ, giọng hát là nhạc cụ âm nhạc đầu tiên và
vừa sức nhất” Trong q trình phát triển cơ thể, ca hát giúp cho trẻ thở sâu, phát triển
giọng, củng cố thanh quản, phát triển ngơn ngữ, phát triển tư duy, đặc biệt là sự nhạy
cảm và khả năng tái hiện chính xác âm điệu, nhịp điệu, trí nhớ âm nhạc. (Trích giáo
trình Phương pháp giáo dục âm nhạc trong trường mầm nonNXB Đại học sư phạm);
Độ tuổi 34 tuổi trẻ có thể xác định được các âm thanh cao thấp, to nhỏ, thậm chí cả
hướng chuyển động của giai điệu(đi lên hay đi xuống) âm sắc, giọng hát, nhạc cụ và
có thể phân biệt tính chất âm nhạc: vui vẻ, sơi động, êm ả, n tĩnh, nhịp độ nhanh
chậm…để có thể tự điều tiết những vận động, giọng hát của trẻ khá linh hoạt, có độ
vang (tuy chưa lớn). Hứng thú với các hoạt động âm nhạc của trẻ cũng đã bắt dầu có
sự phân hóa, Một số trẻ thích ca hát, thích múa, một số trẻ thích trị chơi âm nhạc với
nhạc cụ;
Khác với các loại hình nghệ thuật khác như hội họa, văn học, điện ảnh… âm nhạc
hồn tồn khơng xác định rõ những hình ảnh cụ thể. Âm nhạc thuộc về nghệ thuật
biểu hiện bằng âm thanh có sức biểu cảm, nó tác động mạnh mẽ đến tình cảm con
người. Âm nhạc bằng ngơn ngữ riêng là giai điệu âm sắc, cường độ, nhịp độ, hịa âm,
tiết tấu… diễn ra cùng với thời gian đã thu hút hấp dẫn làm thỏa mãn nhu cầu tình
cảm của trẻ;
Ở trường mầm non đặc biệt lứa tuổi mẫu giáo âm nhạc là một trong những loại hình
nghệ thuật phát triển năng lực cảm xúc, tưởng tượng sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả
năng diễn tả hứng thú của trẻ;
Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển ngơn ngữ,
quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm… Đối với trẻ âm nhạc là thể giới kì diệu đầy
cảm xúc.Trẻ có thế tiếp nhận âm nhạc ngay từ khi cịn trong nơi. Trẻ mầm non dễ xúc
cảm, vốn ngây thơ, trong sáng nên việc tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu khơng thể
thiếu. Thế giới âm thanh mn màu khơng ngừng chuyển động tạo điều kiện cho trẻ
phát triển các chức năng tâm lí, năng lực hoạt động và sự hiểu biết (Trích giáo trình
Phương pháp giáo dục âm nhạc trong trường mầm non_NXB Đại học sư phạm);
Âm nhạc tác động đến sự phát triển sinh lí của trẻ. Từ cuối thế kỉ XI hai nhà sinh lí
học Nga I.M.Do Ghen và I.R.Tackhanơp đã nghiên cứu thí nghiệm mà trong thực hành
hàng ngày mọi người đều biết: “Âm nhạc rõ ràng ảnh hưởng đến hơ hấp, đến tuần
hồn não của máu và các q trình sinh lí khác”. Hát liên quan trực tiếp đến sự phát triển
thể lực của trẻ, giúp trẻ củng cố cơ quan phát âm, thở sâu tránh nói nắp, đẩy mạnh chức
năng của cơ quan phát thanh, hơ hấp hình thành giọng nói ở trẻ…Hát cịn ảnh hưởng đến
tư thế của trẻ, khi học hát trẻ ln được nhắc phải ngồi thẳng, khơng gù lung đó là điều
quan trọng để tạo tư thế đúng;
Như chúng ta đã biết, ở mọi thời đại, giáo dục chiếm một vị trí quan trọng.Cùng với
một số ngành khác, giáo dục góp phần nâng cao nhận thức và đời sống xã hội của con
người. Tuy nhiên ở mỗi giai đoạn, giáo dục được tổ chức theo những cách khác nhau.
Do đặc điểm lứa tuổi, việc giáo dục cho trẻ mầm non được triển khai theo phương
châm “Chơi mà học”. Và giáo dục âm nhạc cho lứa tuổi mầm non góp phần khơng nhỏ vào
việc phát triển tồn diện cho trẻ;
Mục đích giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạọ đức, thẩm mỹ cho trẻ.Giáo dục
âm nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình u thương con
người.Khơng chỉ vậy, giáo dục âm nhạc cịn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ,
phát triển thể chất, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học
tập, vui chơi. Q trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như học hát, nghe hát, vận
động theo nhạc, chơi trị chơi âm nhạc…sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một
nhân cách phát triển tồn diện, hài hịa, là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ
và thể lực. Chính vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm n on là một nhiệm vụ vơ cùng
quan trọng các trường mầm non.
7.1.2. Thực trạng về thuận lợi và khó khăn của trường lớp và giáo viên trong
trường mầm non
a) Thuận lợi
Trường mầm non Hồng Đan đã và đang rất quan tâm tạo điều kiện thuận lợi cho
giáo viên đi học nâng cao trình độ chun mơn. Vào các dịp hè được tham gia học bồi
dưỡng chun mơn của phịng giáo dục và đào tạo và của trường mở tạo điều kiện
cho giáo viên được học tập nâng cao kiến thức chun mơn nghiệp vụ;
Trẻ thích hát từ khi cịn nhỏ, khi biết nói là trẻ bắt đầu học hát. Chính điều này đã
giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc chuyển tải kiến thức;
Giáo viên đứng lớp đều có trình độ đạt chuẩn trở nên, nắm chắc chun mơn.
Bản thân tơi là một giáo viên có khả năng âm nhạc và giọng hát tốt nên việc chuyển
tải kiến thức âm nhạc cho trẻ dễ dàng hơn;
Phụ huynh ln quan tâm tạo điều kiện và ủng hộ đặc biệt là các phong trào văn
nghệ, hay hoạt động chung của lớp.
Trường lớp được đầu tư đầy đủ trang thiết bị điện tử: Đàn organ, ti vi, máy tính,
băng hình. Và tập huấn về cơng nghệ thơng tin hằng năm cho giáo viên giúp giáo viên
dễ dàng hơn trong việc chuyển tải kiến thức, tiết học sinh động hơn, hấp dẫn hơn,thu
hút trẻ hơn.
b) Khó khăn
Số trẻ trên lớp cịn đơng, 1 giáo viên/ lớp; 2 lớp học chung một phịng.
Khả năng âm nhạc của trẻ khơng đồng đều;
Số giáo viên có khả năng về âm nhạc tốt và giọng hát cịn hạn chế;
Tuy đã nắm chắc về phương pháp giảng dạy song hình thức tổ chức chưa phong phú
sáng tạo…nên hiệu quả dạy trẻ kỹ năng ca hát chưa cao;
Một số phụ huynh cịn mải làm kinh tế nên khơng có nhiều thời gian quan tâm đến
con và chưa hiểu tầm quan trọng của âm nhạc đối với trẻ;
Nhà trường có phịng chức năng riêng, tuy nhiên chưa được sử dụng vì khơng đủ đồ
dung, khơng đủ phịng học nên phải sủ dụng làm phịng học.
c) Nhận thức của trẻ
* Trường mầm non Hoang Đan
Tơi tiến hành khảo sát 287 trẻ 34 tuổi trong trường MN Hồng Đan và khảo sát kỹ
năng tổ chức hoạt động âm nhạc của giáo viên đứng lớp 34 tuổi trường mầm non
Hồng Đan thơng qua các giờ hoạt động âm nhạc dạy hát, kết quả khảo sát như sau:
Biểu 1: Khảo sát kỹ năng ca hát của trẻ 34 tuổi trường MN Hồng Đan lần 1
Mức độ
TT
Nội dung
Tổng số
khảo sát
Đạ t
Chưa đạt
u cầu
u cầu
Số
lượng
%
Số
lượng
%
1
Trẻ có tư thế hát đúng (đứng hoặc
ngồi thẳng, tự nhiên và thoải mái)
287
95
33,1%
192
66,8%
2
Trẻ biết lấy hơi (hít nhanh, sâu,
khơng hổn hển, thở ra từ từ để hát
hết câu)
287
55
19,2%
232
80,8%
3
Trẻ biết tạo âm (giọng hát tự
nhiên, âm thanh vang sang, phát âm
nhẹ nhàng khơng la hét căng thẳng)
287
112
39%
175
60,9%
4
Trẻ hát rõ lời (lưỡi và mơi, hàm
dưới cử động tự nhiên)
287
170
59,2%
117
40,8%
5
Sự chính xác (hát đúng âm điệu,
nhịp điệu, )
287
102
35,5%
185
64,5%
Nhìn vào biểu 1 ta thấy tỷ lệ phần trăm trẻ đạt u cầu về kỹ năng ca hát cịn
thấp, tơi thấy trẻ cịn hát chưa đúng giai điệu, hát sai cường độ, nhịp phách, chưa rõ lời
và chưa thể hiện được tình cảm qua bài hát, các tiết học của giáo viên chưa thu hút
được sự say mê, u ca hát của trẻ.
Biểu 2: Khao sat giáo viên đ
̉ ́
ứng lớp 4 tuổi trường mầm non Hồng Đan lần 1
Mức độ
TT
1
2
Nội dung
Tổng số
khảo sát
Đạ t
Chưa đạt
u cầu
u cầu
Giáo viên có khả năng âm nhạc, tốt
giọng hát tốt
Giáo viên hát chính xác âm điệu,
nhịp điệu bài hát
5
Số
lượng
%
Số
lượng
%
2
40%
3
60%
3
60%
2
40%
3
Giáo viên tổ chức tốt các hoạt động
âm nhạc dạy hát, hấp dẫn, thu hút
trẻ
3
60%
2
40%
Nhìn vào biểu 2 ta thấy kỹ năng dạy hát của giáo viên cịn hạn chế một phần do khả
năng về âm nhạc, năng khiếu về giọng hát, mặt khác là do các tiết dạy chưa được đổi
mới hình thức dạy, đồ dùng phục vụ tiết dạy chưa phong phú, hấp dẫn, chưa thu hút
trẻ tham gia một cách hứng thú.
7.2. Về khả năng áp dụng của sáng kiến
Xuất phát từ thực tế trên, làm thế nào để khơi dậy niềm đam mê hứng thú với ca hát
cho trẻ, làm thế nào để cán bộ, giáo viên nâng cao kiến thức, kỹ năng ca hát để chuyển
tải tốt kiến thức cho trẻ. Tơi quyết định lựa chọn các giải pháp trọng tâm để thực
hiện như sau.
7.2.1. Biện pháp 1: Thực hiện tốt các tiết dạy trẻ hát
Hình thức rèn kỹ năng ca hát cho trẻ thơng qua hoạt động học tập là hình thức cơ bản
và chủ yếu. Tất cả trẻ đều được tham gia;
Để tổ chức các tiết dạy hát có hiệu quả thì giáo viên cần phải thực hiện tốt những
việc sau:
Thứ nhất: Lên kế hoạch, xác định mục tiêu, nội dung cụ thể phù hợp với nhận
thức của trẻ và đúng với hướng dẫn thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục
trẻ 34 tuổi.
Trẻ ở lứa tuổi mầm non thường phù hợp với các bài hát viết ở nhịp 2/4 có 2 phách
trong một ơ nhịp phách đầu mạnh, phách sau nhẹ phù hợp với nhịp sinh học của trẻ và
nhịp3/4 nhẹ nhàng tình cảm phù hợp với tâm sinh lí của trẻ. Dựa vào đặc điểm này
giáo viên sẽ lựa chọn những bài hát phù hợp với chủ đề và phù hợp với nhận thức của
trẻ để dạy trẻ.
Dạy trẻ hát là nhằm giúp trẻ cảm thụ giai điệu, lời ca và thể hiện qua giọng hát, nét
mặt, điệu bộ, cử chỉ minh họa bài hát. Vì vậy tơi lựa chọn những bài hát có giai điệu
vui tươi, trong sáng, hóm hỉnh, tình cảm tha thiết, tiết tấu đơn giản, phù hợp với giọng
hát của trẻ, có nội dung nói về tình cảm ơng bà, cha mẹ, bạn bè, trường lớp mẫu giáo,
các con vật, cảnh đẹp thiên nhiên, các hiện tượng gần gũi
Ví dụ: Chủ đề Hiện tượng tự nhiên giáo viên có thể chọn các bài hát sau
Mây và gió (nhịp 2/4)
Bé và trăng (nhịp 2/4)
Sau mưa (nhịp 2/4)
Nắng sớm (Nhịp 2/4)
Chủ đề Bản thân giáo viên có thể lựa chọn bài hát sau:
Mừng sinh nhật (nhịp 3/4)
Mời bạn ăn (nhịp 2/4)
Chân nào khỏe hơn (nhịp 2/4)
Thứ hai: Dạy trẻ hát đúng phương pháp
Để thực hiện đúng phương pháp tơi làm như sau:
Giới thiệu tên bài hát, tên tác giả để trẻ biết được bài hát mình hát có tên là gì, qua
tên bài hát trẻ có thể hiểu được nội dung chính của bài hát, và trẻ sẽ thể hiện được
tình cảm của bài hát vui hay buồn, tình cảm hay vui nhộn.
Giới thiệu nội dung, sắc thái, tình cảm của bài hát một cách ngắn gọn, dễ hiểu cho
trẻ. Qua việc cơ giới thiệu về nội dung trẻ sẽ hiểu được nội dung của bài hát, và biết
được tính chất giai điệu bài hát để trẻ thể hiện được tốt, đồng thời cũng là cung cấp
kiến thức về khoa học hay xã hội cho trẻ góp phần phát triển nhận thức, tư duy, tình
cảm kỹ năng xã hội cho trẻ.
Cơ hát mẫu cho trẻ nghe chính xác giai điệu,thể hiện tình cảm, sắc thái của bài hát
và kết hợp đệm đàn (gõ đệm) hoặc thể hiện điệu bộ, cử chỉ minh họa cho bài hát. Đây
là một bước quan trọng để rèn kỹ năng ca hát cho trẻ, bởi nếu cơ hát mẫu sai trẻ sẽ
hát sai giống cơ và sự cảm nhận âm nhạc của trẻ sẽ giảm, độ nhanh nhạy về khả
năng âm nhạc của trẻ sẽ kém. Vậy nên cơ cần phải rèn luyện bản thân mình, tự học
và học hỏi đồng nghiệp để hát chính xác giai điệu câu từ của bài hát, thể hiện đúng
cảm xúc của bài hát;
Khi trẻ học hát. Cơ căn cứ vào khả năng hát của trẻ, vào bài hát cụ thể để có thể dạy
trẻ hát với cách sau:
+ Với bài hát ngắn, dễ hát, cơ cần hát to, rõ lời, bắt giọng cho cả lớp hát theo cơ từ đầu đến hết
bài, số lần tập cho trẻ hát sẽ phụ thuộc vào khả năng của trẻ;
Ví dụ: Trẻ tập hát bài “Dậy đi bạn ơi” sau khi trẻ thuộc lời cơ cần dạy trẻ thể
hiện bài hát trong từng câu hát phải thể hiện sự dứt khốt, thơi thúc, thúc dục mau thức
dậy để bắt đầu ngày mới.
Hay khi dạy trẻ hát bài “Tơi bị ốm” nhạc nước ngồi, lời Phan Hương thì trẻ lại cần phải
thể hiện được cử trỉ nét mặt nhăn nhó giống như mình đang bị ốm.
+ Để giúp trẻ thể hiện cảm xúc một cách tự nhiên và bộc lộ hết khả năng của mình,
cơ cho trẻ hát dưới nhiều hình thức: hát cả lớp, tổ nhóm, cá nhân. Trong q trình dạy
cơ ln khuyến khích trẻ hát và thể hiện cử chỉ động tác minh họa, lắc lư, nhún nhảy
theo cảm xúc của mình.
Thứ 4: Xây dựng tiết học phong phú, lựa chọn phương pháp truyền đạt cho
trẻ dễ hiểu, cuốn hút trẻ học một cách say mê nhẹ nhàng.
* Dạy trẻ dưới các hình thức khác nhau
Âm nhạc vốn là một mơn học sơi động mà trẻ u thích nhưng nếu tiết học nào
cơ cũng áp dụng hình thức đơn giản, dạy học một cách dập khn thì trẻ cũng sẽ
khơng hứng thú và học hát một cách thụ động, và trẻ hát mà khơng có cảm xúc gì. Vì
vậy mà để trẻ hứng thú với tiết học tơi thường tổ chức tiết học hát qua hình thức “trị
chơi âm nhạc” hay “chương trình giao lưu văn nghệ” hay một cuộc thi “Bé làm ca sĩ”
phù hợp với từng chủ đề
Ví dụ 1: khi dạy trẻ hát bài hát “Nhớ ơn Bác” tơi tổ chức dạy trẻ hát dưới hình thức
giao lưu văn nghệ mang tên “Bé với Bác Hồ kính u” chương trình sẽ có các phần
biểu diễn của cơ, phần giao lưu của trẻ, và có sự cổ vũ của các bạn qua hình thức này
trẻ sẽ tham gia tiết học một cách hứng thú trẻ cảm thấy vui hào hứng với tiết học, khi
đó trẻ sẽ hát ở tâm thế thoải mái, vui vẻ, trẻ hát bằng giọng tự nhiên, và thể hiện cảm
xúc của bài hát một cách thoải mái nhất.
Ví dụ 2: Khi dạy trẻ hát “Làm chú bộ đội” tơi tổ chức tiết dạy thơng qua chương trình
“Chúng tơi là chiến sĩ” qua chương trình trẻ được đóng vai làm chú bộ đội và thể hiện
mình như một chú bộ đội qua đó mà trẻ thể hiện được cảm xúc, biểu cảm phù hợp
với giai điệu của bài hát
Tơi thấy hình thức truyền đạt bài học thơng qua một chương trình hay một trị chơi
hay một buổi giao lưu được trẻ rất thích, và hứng thú trẻ đi vào bài học và tiếp nhận
kiến thức một cách hứng thú, nhẹ nhàng và say mê. Đây là hình thức phù hợp với tâm
sinh lý trẻ bởi trẻ mầm non “Chơi mà học học mà chơi”
Ngồi việc lựa chọn phương pháp hình thức truyền đạt dễ hiểu đến trẻ thì kỹ năng sư
phạm của cơ cũng góp phần quan trọng đến kết quả bài dạy để tiết học đi vào tâm
hồn trẻ một cách sống động, khơng khơ khan, cứng nhắc thì điềuđầu tiên là cơ giáo
thực sự phải có một tài nghệ dẫn dắt nội dung dẫn dắt phải lơgic để thu hút trẻ
Gây hứng thú cho trẻ bằng các chương trình, trị chơi, hay cuộc thi, những câu truyện
nhỏ hay tình huống mà cơ tạo ra cũng làm cho trẻ hứng thú để bắt đầu buổi học một
cách say mê tạo tâm thế thoải mái cho trẻ:
Ví dụ: Khi dạy trẻ hát “Bác đưa thư vui tính” giáo viên có thể tạo tình huống người
đưa thư mang thư đến cho lớp qua đó cơ hỏi trẻ về nghề đưa thư và giới thiệu bài hát
và bắt đầu dạy trẻ hát.
* Chuẩn bị đồ dùng, thiết bị phù hợp chu đáo cho tiết dạy
Để tiết học phong phú thì giáo viên cần chuẩn bị đồ dùng phong phú, đầy đủ, bắt mắt
để tập trung sự chú ý của trẻ để làm được điều này tơi chuẩn bị chu đáo đầy đủ đồ
dùng như: đàn, tivi,hình ảnh hay video liên quan đến bài hát để trình chiếu, mũ múa,
dụng cụ âm nhạc (trống lắc, xắc xơ, thanh la, mõ,.. )
Ví dụ 1: Khi dạy hát bài hát “Hoa kết trái” tơi chuẩn bị mũ hoa cho trẻ đội theo tổ (tổ hoa
hồng, hoa sen, hoa cúc), hình ảnh về một số lồi hoa để gây hứng thú cho trẻ, đàn organ,
nhạc khơng lời bài hát “Hoa kết trái”, ngồi ra tơi chuẩn bị một số dụng cụ âm nhạc như
xắc xơ, thanh la để thay đổi hình thức dạy hát cho trẻ khơng bị nhàm chán, trẻ hát theo
nhạc, hát và gõ đệm bằng xắc xơ, hay thanh la...
Ví dụ 2: Khi dạy trẻ hát “Cá vàng bơi” tơi chuẩn bị video về cá vàng bơi trong bể
nước để thu hút sự chú ý của trẻ, chuẩn bị mũ hình con cá để trẻ đội, nhạc bài hát “Cá
vàng bơi” và đàn để đánh giai điệu bài hát và để sửa sai cho trẻ, ngồi ra tơi chuẩn bị
những động tác minh họa phù hợp với bài hát để trẻ thêm phần hứng thú và thích tham
gia hoạt động học hát
Do đặc điểm của trẻ rất thích đồ chơi, đặc biệt là những gì mới lạ hay những thứ do
chính bàn tay trẻ tham gia làm cùng cơ. Nên trong q trình dạy hát cho trẻ tơi đã đưa vào
sử dụng một số đồ dùng tự tạo đơn giản, gần gũi với trẻ đã kích thích được trí tị mị,
mong muốn được khám phá vì thế trẻ hứng thú với hoạt động âm nhạc hơn. Thời gian để
trẻ đạt được u cầu bài học khơng bị kéo dài.
Ví dụ 1: Cơ và trẻ cùng làm những con vật như đàn gà bằng vỏ hộp hình quả trứng
mà trẻ ăn kẹo xong để lại, những chiếc mũ múa bằng xốp, Trong giờ học trẻ được sử
dụng những dụng cụ do chính trẻ tham gia làm cùng cơ trẻ thấy rất phấn khởi tạo
được khơng khí hào hứng, giờ học diễn ra một cách thoải mái, kết quả tốt.
Ví dụ 2: Bằng những ngun liệu: Vỏ hộp bia, nước ngọt, hộp sữa, thanh tre, gáo
dừa, giấy loại do trẻ và phụ huynh sưu tầm, cơ và trẻ đã tạo ra các sản phẩm là một
bộ gõ sáng tạo với đa dạng chủng loại: Trống lắc, xắc xơ, phách tre, hoa tay, đàn,
micro...
Với bộ dụng cụ âm nhạc sau trẻ được khám phá nhiều âm thanh khác nhau khi thực
hiện gõ đệm, sử dụng nhạc cụ, đội mũ múahay những chiếc micro cho trẻ biểu diễn
sẽ khiến trẻ sẽ thích thú tham gia hoạt động một cách sơi nổi,
Hình ảnh: Bộ đồ dùng, dụng cụ âm nhạc tự tạo phục vụ hoạt động âm nhạc
của trẻ
Hay việc sử dụng những viên sỏi để cho trẻ chơi chuyền sỏi (trẻ ngồi vịng trịn cả
lớp để vừa hát vừa dùng sỏi gõ xuống sàn theo u cầu của giờ học là gõ theo nhịp,
theo lời ca… và chuyền cho bạn). Trẻ cũng rất hứng thú và trong q trình hát kết hợp
vận động chuyền sỏi trẻ phải tập trung, có sự phối hợp giữa các trẻ để thực hiện cho
đúng, mà khơng gây căng thẳng cho trẻ và trẻ vẫn thấy rất thoải mái khi tham gia học
hát;
Với các dụng cụ gõ khác như: Vỏ dừa, lon bia… cơ cho trẻ ln phiên sử dụng giữa
các tổ trong giờ học để gây hứng thú cho trẻ, đồng thời khi sử dụng các nhạc cụ đó
trẻ có thể đưa ra những nhận xét về âm thanh của từng loại;
Với những dụng cụ có tính sáng tạo, mới lạ sẽ giúp trẻ đến với hoạt động âm nhạc
một cách tích cực hơn, hiệu quả hơn, đồng thời tạo điều kiện cho trẻ phát triển tai
nghe chính xác hơn, cảm thụ âm nhạc đồng bộ hơn, và thể hiện bài hát tốt hơn.
Để dạy trẻ hát thuộc bài hát khơng nhầm lời đơi khi cơ phải sử dụng đồ dùng trực
quan để giúp trẻ tri giác và gợi nhớ nội dung bài hát;
Ví dụ 3: Khi dạy trẻ hát vận động bài “Đố quả” giai điệu bài hát khơng khó, song bài
hát lại có nhiều lời vì vậy trẻ rất dễ nhầm lẫn trong q trình học hát . Nếu cơ sử
dụng đồ dùng minh hoạ như khi trẻ hát “Quả gì mà chua chua thế” cơ đưa ra bức tranh
hay quả khế nhựa, tương tự với câu hát khác. Như vậy trẻ sẽ khơng bị nhầm lời và
khơng bị ngắt qng nhiều, trong q trình học hát.Nó cũng có tác dụng như một biện
pháp sửa sai trong q trình học hát, trẻ sẽ nhớ lời nhanh và thể hiện bài hát tốt.
Ví dụ 4: Để tổ chức các trị chơi nhằm ơn luyện các bài hát, trẻ nhớ tên bài hát ở cuối
tiết học hay ở tiết biểu diễn, tơi đã làm và sử dụng một số đồ dùng tự tạo khác như:
Chiếc hộp kì diệu, đó là một cái hộp có nhiều ngăn, các ngăn đều có cửa, bên ngồi là
chữ số hoặc các chấm trịn, hình ảnh con vật, hoa quả được thay đổi theo chủ điểm.
Bên trong là tranh hoặc các đồ vật liên quan đến một bài hát nào đó khi trẻ mở ngăn
mình chọn sẽ phải thể hiện bài hát có nội dung liên quan đến hình ảnh, đồ vật có
trong ngăn đó.
7.2.3. Biện pháp 3: Tạo mơi trường hoạt động âm nhạc phong phú
Giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật được trẻ mẫu giáo rất u thích. Đây là
loại hình được xem như phương tiện để thực hiện các hoạt động giáo dục một cách
hiệu quả ở trường Mầm non;
Do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi mẫu giáo, các cháu tuy cịn nhỏ tuổi nhưng rất thích
cái đẹp, màu sắc sặc sỡ, mới lạ. Nên việc tạo mơi trường cho trẻ hoạt động âm nhạc
là rất cần thiết. Vì vậy tơi ln cố gắng xây dựng mơi trường hoạt động âm nhạc với
cách trang trí đẹp, nhiều đồ chơi đảm bảo an tồn, đa dạng về chủng loại, chất liệu.
Các đồ chơi được sắp xếp sao cho gọn gàng, dễ lấy, dễ cất, có thể sử dụng vào các
hoạt động khác;
Vẽ tranh, sưu tầm tranh ảnh từ họa báo, lịch…có nội dung về hoạt động âm nhạc,
nội dung bài sắp học để trang trí hoặc làm đồ dùng cho giảng dạy;
Trang trí góc âm nhạc thật sinh động và thay đổi theo chủ điểm để gây sự thu hút với
trẻ. Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của mình, trẻ
có thể làm quen, ơn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc
qua các trị ch
̣
ơi, các họat động sáng tạo làm phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Tại
đây, trẻ tự hát và vận động theo nhạc, biểu diễn một mình hay một nhóm trẻ một cách
thích thú và sáng tạo.
Hình ảnh: Góc chơi “Bé làm ca sĩ”
Tận dụng diện tích phịng học, và chú ý bố trí sắp xếp các học liệu, dụng cụ hợp lý
đẹp mắt để tạo mơi trường cho trẻ học hứng thú, thoải mái. Khi thực hiện các hoạt
động âm nhạc: Trọng tâm là dạy hát tơi thường sắp xếp tổ chức hợp lý theo khơng
gian của lớp. Trong phịng sắp xếp các thiết bị: Đầu đĩa, song loan, dụng cụ âm nhạc
xắc xơ, mõ, thanh la, trống lắc, quạt múa, trang phục biểu diễn, trang trí nốt nhạc....để
trẻ hứng thú.
Ví dụ 1: Tơi dạy trẻ hát bài “Tay thơm tay xinh” chủ đề “Bản thân” tơi đã trang trí
xung quanh lớp bằng các hình ảnh chăm ngoan, những việc làm tốt của em bé, hình
ảnh 5 ngón tay như 5 bơng hoa, 10 ngón tay như 10 bơng hoa trên máy tính, đàn nhạc
bài hát “Tay thơm tay xinh”
Ở góc chơi: Tơi chuẩn bị các loại hoa (cơ cắt sẵn, làm) để làm hoa đeo tay, mũ hoa đội
đầu, các dụng cụ âm nhạc khi kết thúc bài trẻ về các góc chơi lại được tự do hát vận
động để củng cố lại bài, và được sáng tạo thêm theo ý của mình giúp trẻ nhanh thuộc
bài hát hơn, hứng thú hơn.
Ví dụ 2: Dạy hát bài “Ai nhanh hơn” Chủ đề “Giao thơng” Tơi cũng trang trí lớp theo
chủ đề giao thơng, sưu tầm hình ảnh về chú lái xe trên máy tính, đàn, băng đĩa vơ lăng
bằng vịng thể dục cho mỗi trẻ.
7.2.4. Biện pháp 4: Rèn kỹ năng ca hát cho trẻ thơng qua các buổi văn nghệ chào
mừng ngày lễ hội và các buổi giao lưu văn nghệ của nhà trường, của lớp tổ chức
Âm nhạc là nhựa sống cho các buổi lễ giao lưu văn hóa cũng như lễ kỷ niệm
mang tầm quốc gia và nó cũng khơng thể thiếu trong các buổi lễ chào mừng như: ngày
khai giảng, ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, ngày quốc tế phụ nữ 8/3, lễ bế giảng năm
học và các buổi ngoại khóa ngày trung thu, ngày lễ noen, ngày Tết Ngun Đán, và các
buổi giao lưu cuối tháng;
Được giao nhiệm vụ rèn luyện các tiết mục văn nghệ tơi cùng một số giáo viên
lên kế hoạch tìm các bài hát phù hợp với khả năng của trẻ, phù hợp với tính chất các
buổi giao lưu để rèn luyện cho trẻ hát đúng giai điệu đúng nhịp điều cường độ và khả
năng tự tin biểu diễn trước đơng người. Đặc biệt chú trọng tới rèn kỹ năng ca hát cho
các bài hát đơn, hát tốp;
Ví dụ: Trong buổi lễ khai giảng tơi lên kế hoạch dạy trẻ các bài hát về trường lớp
như: bài hát đơn ca “Ngày đầu tiên đi học”, tốp ca “Ngày vui của bé”, song ca “Đi
học”, Hát múa phụ họa bài “Trống cơm”
Sau khi lên tiết mục tơi bắt đầu cho trẻ làm quen với bài hát bằng cách cho trẻ nghe ca
sĩ hát và trẻ hát theo, cơ hát cùng trẻ và tập cho trẻ hát thuộc lời bài hát, sau đó tơi tìm
nhạc beat trên mạng (hoặc nhạc đàn organ) tập cho trẻ. Sau khi trẻ hát thuộc với nhạc
cơ bắt đầu tập cho trẻ cách biểu diễn tự tin, thể hiện cảm xúc của bài hát và thể hiện
được khơng khí vui tươi hào hứng của buổi lễ;
Trước ngày biểu diễn chính thức tơi cho trẻ tập duyệt cùng với trang phục để trẻ tự
tin hơn khi biểu diễn chính thức.
Hình ảnh: Tiết mục hát múa “Trống cơm”
Ngồi các tiết mục văn nghệ chính thức được tập duyệt để chào mừng buổi lễ thì cịn
có các bài hát sẽ được hưởng ứng từ tất cả mọi trẻ tham gia buổi lễ, để mọi trẻ đều
được hát đều được cảm nhận khơng khí vui tươi, phấn khởi của buổi lễ hay buổi giao
lưu văn nghệ, khơi gợi cho trẻ tình u với bộ mơn âm nhạc và đặc biệt là ca hát, trẻ
được thể hiện bản thân, thích được thể hiện bản thân mình trước nhiều người qua đó
rèn cho trẻ sự tự tin, năng động hơn, chủ động hơn trong mọi lĩnh vực.
Ví dụ: Tiết mục tốp ca bài hát “Trường chúng cháu là trường mầm non” và “Ngày vui
của bé” tất cả mọi trẻ có mặt trong buổi lễ khải giảng đều đứng dậy và hát hưởng
ứng cùng các bạn trên sân khấu.
Trong các buổi lễ cũng khơng thể thiếu những phần q nhỏ dành cho các bé, tơi
tham mưu với nhà trường với ban tổ chức buổi lễ tổ chức trị chơi như “Hát hay nhận
q” thơng qua hình thức trị chơi để trẻ hứng thú và hát một cách sơi nổi, trẻ hát xong
sẽ nhận được những món q nhỏ nhưng đầy ý nghĩa và niềm vui.
Ngồi các buổi biểu diễn trên sân khấu nhà trường thì các ở các lớp cũng khơng thể
thiếu các buổi giao lưu văn nghệ cuối tuần giúp trẻ kết thúc một tuần lễ học tập, vui
chơi cùng các bạn một cách nhẹ nhàng, trẻ hứng thú và thích được tới lớp.
Qua buổi văn nghệ cuối tuần trẻ được thể hiện mình thỏa mãn niềm đam mê âm
nhạc, và việc tổ chức ở lớp thì sẽ có nhiều trẻ được thể hiện, những trẻ chưa mạnh
dạn cũng sẽ được khuyến khích động viên biểu diễn nhiều hơn từ đó giúp trẻ tự tin
để có thể thể hiện trước nhiều người hơn.
Hình ảnh: Văn nghệ cuối tuần
7.2.5. Biện pháp 5: Rèn kỹ năng ca hát qua hình thức dạy trẻ vận động theo
nhạc, nhịp, tiết tấu bài hát
Mỗi bài hát đều có nhịp điệu tiết tấu khác nhau, nếu trẻ chỉ đứng im và thể hiện bài
hát thì trẻ dễ nhàm chán vì vậy khi dạy trẻ hát giáo viên nên cho trẻ vừa hát vừa vận
động nhẹ nhàng theo lời ca để trẻ thấy thoải mái và dễ thuộc bài hát, dễ hát theo đúng
nhịp điệu của bài hát. Việc cho trẻ vận động theo nhạc, nhịp, tiết tấu bài hát có thể sử
dụng một, hai lần để thay đổi hình thức hát trong giờ âm nhạc có nội dung trọng tâm
là dạy hát, hoặc là hình thức biểu diễn chính trong giờ âm nhạc có nội dung trọng tâm
là vận động.
7.2.6. Biện pháp 6: Rèn kỹ năng ca hát cho trẻ qua trị chơi
Đối với trẻ thơ hoạt động với âm nhạc thơng qua các trị chơi là một biện pháp hữu
hiệu nhất.Trị chơi đã trở thành phương tiện để đem đến cho trẻ các yếu tố diễn tả
của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một cách
nhẹ nhàng, thoải mái.Tuổi mẫu giáo là lứa tuổi “học bằng chơi, chơi mà học” chơi là
phương tiện giáo dục và phát triển tồn diện cho trẻ.
Trong một chừng mực nào đó trị chơi cịn là phương tiện, biện pháp và là hình thức tổ
chức dạy học cho trẻ, chơi được sử dụng trong q trình dạy học nhằm tích cực hố
hoạt động nhận thức của trẻ. Do đó phải sử dụng nhiều biện pháp thủ thuật trong giờ
học để gây thú và thu hút sự tập trung vốn rất ngắn của trẻ. Nếu trong q trình dạy
trẻ hát mà giáo viên sử dụng linh hoạt một số biện pháp chơi giúp cho trẻ có sự thi
đua, thêm hứng thú kích thích q trình học tập của trẻ, sẽ khơng mất nhiều thời gian
mà kết quả sẽ tốt hơn.
Trị chơi 1:“Chơi hát nối tiếp”
Cơ đánh nhịp một tayvề phía tổ nào thì tổ đó hát, khi cơ đánh nhịp bằng cả hai tay cả
lớp hát.
Trị chơi 2: “Đội nào giỏi”
Cách chơi như sau: Đội nam hát đội nữ phụ họa và đội nữ hát đội nam phụ họa các
động tác phù hợp vớ lời bài bát.
Ví dụ: Với bài hát “Cá vàng bơi”
Đội nam hát đội nữ sẽ phải phụ họa bài hát bằng cách làm động tác phù hợp với lời
bài hát như: Hai tay làm động tác cá vàng bơi, chạy bước nhỏ nhanh để làm động tác
cá vàng đuổi bọ gậy để bắt, Hay đứng lên, ngồi xuống ứng với câu hát “Ngoi lên ngụp
xuống”
Với trị chơi này trẻ cũng rất nhanh thuộc lời bởi khi trẻ khơng hát mà đội bạn hát trẻ
sẽ được nghe và múa phụ họa phù hợp đồng thời phải chuẩn bị cho lượt hát của mình
nên trẻ vẫn phải tập trung cao, mà rất hứng thú tham gia.Qua trị chơi trẻ cịn được rèn kỹ
năng vận động biểu diễn động tác phù hợp với lời bài hát.
Trị chơi 3:“Hát theo từ chỉ định”
Trị chơi được tổ chức chơi như sau: Cơ sẽ nêu một từ và Cho trẻ hát bài hát có từ đầu
là từ cơ đưa ra.
Ví dụ: Cơ nói “một” trẻ hát bài “Một con vịt”, cơ nói “Hai” trẻ hát bài “Múa cho mẹ
xem”
Hoặc cơ nói “Ba” trẻ hát bài “Cả nhà thương nhau”, cơ nói “Mẹ” trẻ hát bài “Mẹ của
em ở trường”
Qua trị chơi này trẻ được ơn lại các bài hát được rèn kỹ năng qua hát qua hình thức trị
chơi làm trẻ hứng thú, say mê u âm nhạc;
Ngồi các trị chơi trên để kích thích sự sáng tạo ở trẻ cơ giáo động viên trẻ có thể sử
dụng các bộ phận của cơ thể (lắc đầu, lắc hơng, tay, chân…) để thể hiện các vận
động sáng tạo theo phách, nhịp, lời ca...qua đó giúp trẻ hát tốt và có kỹ năng biểu diễn
tự tin.
Trị chơi 4: Trị chơi bắt trước (đóng vai)
Trong q trình dạy trẻ học hát, ngồi biện pháp dạy trẻ thơng thường cơ giáo linh
hoạt sử dụng trị chơi bắt trước (đóng vai) để dạy trẻ giúp trẻ thấy hứng thú tham gia
hoạt động, trẻ dễ nhớ lời ca và thể hiện cảm xúc của bài hát.Trị chơi phân vai là một
trong những biện pháp được sử dụng có hiệu quả trong q trình dạy trẻ hát và thể
hiện cảm xúc. Trẻ vừa hát vừa diễn vai các nhân vật (làm chú bộ đội, bác sĩ, cơng
nhân, cơ giáo, phi cơng, các con vật…)
Ví dụ 1: Chủ điểm “Thế giới động vật” khi dạy trẻ bài “Đố bạn” tơi cũng tiến hành
tương tự là cho các cháu đóng vai làmHươu Sao, chú Voi, bác Gấu…) và thấy trẻ tiếp
thu bài rất nhanh, khơng có sự nhầm lẫn, trẻ hứng thú với giờ học và giờ học rất vui.
Ví dụ 2: Ở chủ điểm “Nghề nghiệp” khi dạy trẻ bài hát “Làm chú bộ đội” của nhạc
sĩ Hồng Long, tơi đã sử dụng biện pháp chơi đóng vai như sau: Tơi cho trẻ mặc trang
phục chú bộ đội vừa hát vừa làm chú bộ đội và làm các động tác giống chú bộ đội như
như: Vác súng trên vai thì trẻ đưa 2 tay lên vai làm động tác vác súng, chân bước một
hai, một hai… thì trẻ dậm chân tại chỗ và cho trẻ biểu diễn bài hát.
Hình ảnh: Trẻ hát múa bài “Làm chú bộ đội”
Trị chơi 5:Trị chơi “Chiếc hộp bí mật”(Trị chơi giúp trẻ phát triển tư duy, trí nhớ
âm nhạc, phản xạ nhanh )
+ Mục đích:
Củng cố kiến thức âm nhạc đã học.
Rèn tính nhanh nhẹn, phản xạ nhanh.
Phát triển tư duy, trí nhớ âm nhạc.
+ Chuẩn bị:
Những hộp q đựng các đồ vật liên quan đến bài hát mà cơ muốn trẻ nhớ đến
và thể hiện.
Xắc xơ dành cho hai đội.
+ Cách chơi:
Cho 2 đội ngồi thành 2 vịng cung và đội trưởng cầm xắc xơ.
Cơ và trẻ cùng khám phá hộp q xem bên trong hộp q có gì thì đội trưởng rung
nhanh xắc xơ dành quyền trả lời tên bài hát và thể hiện bài hát đó và cả đội hát bài hát
đó.
Kết thúc trị chơi cơ nhận xét, tun dương.
Ví dụ: Trong hộp q đựng bơng hoa trẻ hát bài “Màu hoa”, trong hộp đựng quả trẻ sẽ
hát bài “Quả” hay trong hộp đựng “Con mèo” trẻ hát bài “Nhà em có con mèo”
* Tóm lại: Việc dạy và ơn lại các bài hát thơng qua các trị chơi, ở đây trị chơi đóng
vai trị là yếu tố chơi giúp cho trẻ được luyện tập ca hát và vận động mà khơng thấy
chán và mệt mỏi, tiết học khơng bị kéo dài mà lại tăng hiệu quả cho giờ học. Ngược
lại trẻ rất hứng thú vì giữa trẻ có sự thi đua, kích thích hoạt động học tập của trẻ.Vì
vậy giáo viên cần hiểu để lựa chọn biện pháp cho phù hợp với bài dạy, độ tuổi của
mình.
7.2.7. Biện pháp 7: Rèn kỹ năng ca hát qua việc tích hợp vào mơn học khác một
cách linh hoạt, hiêu quả
Theo quan điểm sư phạm của tích hợp: Tích hợp khơng chỉ là đặt cạnh nhau, liên kết
với nhau, mà là xâm nhập, đan xen các đối tượng hay một bộ phận của đối tượng vào
nhau, tạo thành một chỉnh thể trong đó khơng có các giá trị của từng bộ phận được
bảo tồn và phát triển, mà đặc biệt là ý nghĩa thực tiễn của tồn bộ cái chỉnh thể đó
được nhân lên;
Tuổi mẫu giáo là lứa tuổi “Học mà chơi, chơi mà học” do đó phải sử dụng nhiều biện
pháp, thủ thuật trong giờ học để gây hứng thú và sự tập trung vốn rất ngắn của trẻ.
Cũng vì thế mà giờ học mang tính tổng hợp.Ca hát có thể tích hợp nhẹ nhàng được
vào mọi tiết học một cách dễ dàng làm cho mọi tiết học sinh động hơn và qua đó trẻ
cũng được ơn lại bài hát.
* Văn học
Khi dạy thơ, truyện để trẻ hứng thú vào bài giáo viên cho trẻ hát một bài lien quan đến
chủ đề hay trực tiếp bài học để trẻ bắt đầu tiết học một cách nhẹ nhàng, tự nhiên.
Ví dụ: Khi dạy thơ “Rong và cá” giáo viên cho trẻ hát “Cá vàng bơi” để khơi gợi hình ảnh
con cá vàng cho trẻ từ đó dẫn dắt trẻ vào bài thơ một cách tự nhiên.
* Tạo hình
Đề tài: “dán ng”, “Dán ngơi nhà ” cơ cho trẻ hát bài “bé lật đật”, “cá vàng bơi”
* Làm quen với mơi trường xung quanh
Vốn là một tiết học cần sự tập trung quan sát, phán đốn, suy luận cao. Để trẻ bước
vào tiết học thoải mái hứng thú giáo viên cho trẻ hát một bài hát để trẻ cảm thấy vui,
hào hứng với buổi học
Ví dụ: Khi dạy đề tài: Tìm hiểu động vật ni trong gia đình, cơ cho trẻ hát “Gà trống
mèo con và cún con” để khơi gợi lại cho trẻ về hình ảnh các con vật sống trong gia
đình giúp trẻ có được sự thoải mái vui vẻ để lĩnh hội được kiến thức của bài học.
* Làm quen với tốn
Cho trẻ hát một bài hát về chủ đề trước khi vào bài học để trẻ hứng thú hơn.
Ví dụ: Khi dạy trẻ “Đếm đến 2, nhận biết nhóm có 2 đối tượng nhận biết chữ số 2”
Chủ đề Giao thơng. Cơ cho trẻ hát “Em đi qua ngã tư đường phố” sau đó dẫn dắt trẻ
vào bài, đến phần lập số cơ cho trẻ hát “Em đi chơi thuyền” và lấy rổ q ngồi về
chỗ, từ bài hát “Em đi chơi thuyền” cơ dễ dàng dẫn dắt trẻ vào bài là bạn thỏ cũng
muốn đi bơi thuyền và cho trẻ xếp thỏ và thuyền ra theo các bước lập số. Và đến
phần trị chơi củng cố cơ cho trẻ hát “Lái ơ tơ” để trẻ cùng cơ lái xe tới khu triển lãm
các phương tiện giao thơng để trẻ đếm và gắn thẻ số. Như vậy việc tích hợp âm nhạc
hợp lí, có sự logic xun suốt tiết học sẽ làm cho một tiết học tốn vốn rất khơ khan,
cần sự chú ý cao trở nên sinh động và sơi nổi hơn, trẻ hứng thú hơn và vui vẻ giúp trẻ
lĩnh hội kiến thức nhanh hơn và quan trọng là trẻ lại một lần nữa được ơn lại kỹ năng
ca hát.
7.2.8. Biện pháp dạy trẻ kỹ năng ca hát ở mọi lúc, mọi nơi
* Hát trong giờ đầu đón trẻ, cuối buổi trả trẻ
Vào đầu giờ đón trẻ hoặc cuối giờ trả trẻ cơ có thể cho trẻ hát theo nhạc với từng
nhóm và cá nhân trẻ, Trẻ tới lớp được ca hát sẽ vui và thích được tới lớp hơn qua đó
cơ sẽ phát huy tính độc lập hoạt động của trẻ, phát triển năng khiếu của trẻ và cơ dễ
dàng sửa sai cho trẻ.Bên cạnh đó cơ có thể cho trẻ nghe các bài hát mới để trẻ làm
quen với giai điệu bài hát, khi dạy hát chính thức sẽ thuận lợi hơn.
* Cho trẻ hát khi ra sân chơi
Trong khi cho trẻ hoạt động ngồi trời cũng có thể cho trẻ hát nhằm tạo cho trẻ tâm
thế thoải mái để bước vào hoạt động tiếp theo một cách nhịp nhàng, làm thư giãn thần
kinh, kích thích óc sáng tạo và giúp trẻ hiểu biết hơn về thế giới xung quanh.
Ví dụ1: Sau khi cho trẻ quan sát và đàm thoại về cây xanh trong sân trường. Cơ có thể
cho trẻ đứng đội hình vịng trịn để múa hát bài “Lí cây xanh” hay “Em u cây xanh”..
Ví Dụ2: Khi cho trẻ quan sát vườn hoa cơ cho trẻ hát bài: “Hoa trường em”
* Cho trẻ nghe nhạc trước giờ ngủ của trẻ
Cơ mở nhạc dân ca, hát ru cho trẻ nghe, hay cơ hát và cho trẻ để trẻ cảm nhận được
giai điệu nhẹ nhàng của những làn điệu dân ca, lời ru từ đó trẻ đi vào giấc ngủ nhẹ
nhàng và thoải mái.
* Tổ chức văn nghệ trong giờ hoạt động chiều
Cơ có thể tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc theo ý thích, trẻ hát, múa, gõ đệm theo
bài hát…cơ khuyến khích cả lớp cùng tham gia. Đây là cơ hội để trẻ học hỏi lẫn nhau,
chia sẻ cảm xúc và cùng hợp tác biểu diễn.
Như vậy, ở trường mẫu giáo, từ lúc đến trường đến khi cha mẹ đến đón, âm nhạc
ln xuất hiện bên trẻ tạo khơng khí tươi mát.Nếu vắng bóng lời ca tiếng hát thì
trường lớp đối với các cháu thật buồn tẻ. Âm nhạc là chu kỳ thời gian, là nhịp sống
hàng ngày của trẻ, làm cho trẻ thêm linh hoạt, tươi vui. Âm nhạc thực sự là người bạn
thân của trẻ thơ.
7.2.9. Biện pháp tham mưu với ban giám hiệu nhà trường lên kế hoạch xây dựng các
buổi văn nghệ chào mừng, giao lưu văn nghệ trong năm học
Trong năm học 20172018 nhà trường nhận thấy tình hình thực tế về vấn việc triển
khai các buổi văn nghệ chào mừng, các buổi giao lưu văn nghệ cuối tuần hay các buổi
ngoại khóa cịn chưa được thực hiện nhiều và chưa có hiệu quả cao. Tơi nhận thấy
các buổi văn nghệ trẻ được giao lưu với bạn bè cơ giáo, trẻ mạnh dạn tự tin và đặc
biệt là phát huy tối đa khả năng ca hát của trẻ, trẻ được tập luyện, biểu diễn trước
nhiều người, trẻ được học hỏi, vận động phát triển một cách tự nhiên qua đó kỹ năng
ca hát của trẻ sẽ được tơ luyện và nâng cao, trẻ được rèn kỹ năng ca hát với sự hứng
thú và say mê nhất.
Ngồi ra tại các lớp sẽ tổ chức các buổi văn nghệ cuối tuần có đầu tư hơn, và có hiệu
quả hơn, trẻ được tham gia nhiều hơn qua đó giáo viên sẽ có được nhiều kinh nghiệm
để truyền đạt kỹ năng ca hát cho trẻ và trẻ thì có nhiều cơ hội để bộc lộ khả năng ca
hát của mình.
Việc tổ chức các buổi văn nghệ cịn là dịp để tun truyền đến phụ huynh, phụ huynh
được tham dự được thấy con mình tới lớp được vui chơi, hoạt động và tự tin chắc
chắn phụ huynh nào cũng cảm thấy hạnh phúc và trân trọng những người đã dìu dắt
chăm sóc con em mình.
7.2.10. Biện pháp phối kết hợp với phụ huynh
Để giúp trẻ nâng cao chất lượng kỹ năng ca hát, ngồi việc tổ chức trên lớp tơi
đã tích cực phối hợp với các bậc phụ huynh trong cơng tác rèn kỹ năng ca hát cho trẻ
như vào các buổi đón trả trẻ tơi thường xun trao đổi với phụ huynh về khả năng âm
nhạc của trẻ ở lớp, để phụ huynh nắm được đồng thời tơi đề nghị phụ huynh về nhà
thường xun cho trẻ hát biểu diễn những bài hát mà cơ đã dạy trên lớp để trẻ mạnh
dạn hơn và được củng cố lại những kiến thức đã được học trên lớp. Để làm được
việc này tơi đã trao đổi với phụ huynh về một số bài hát mới hay bài hát dài để phụ
huynh có thế cho trẻ nghe giai điệu bài hát khi ở nhà, cho trẻ hát theo băng hình khi ở
nhà.
Ví dụ: Để dạy trẻ hát bài: “Vườn cây của ba” là bài hát khó, tơi đã cung cấp cho phụ
huynh lời hát, sau đó nhờ phụ huynh về nhà cho trẻ hát nhiều lần đồng thời vào các buổi
đến lớp tơi kiểm tra xem khả năng thực hiện của trẻ tốt chưa để tiếp tục phối hợp với phụ
huynh rèn trẻ giúp trẻ phát triển một cách tốt nhất.
8. Những thơng tin cần được bảo mật: Khơng có
9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
Nâng cao kỹ năng ca hát cho trẻ, giúp trẻ có kỹ năng âm nhạc, hứng thú với niềm đam
mê ca hát;
Giáo viên đứng lớp 34 tuổi trường mầm non Hồng Đan Thời gian bắt đầu nghiên cứu
từ tháng 2/2018 kết thúc nghiên cứu tháng 2/2019.
Điều tra thực trạng về kỹ năng ca hát của trẻ 34 tuổi trường mầm non Hồng Đan
kết quả sau khi áp dụng.
10. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
sáng kiến theo ý kiến của tác giả và theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia
áp dụng sáng kiến lần đầutheo các nội dung sau
Sáng kiến giúp trẻ rèn kỹ năng ca hát cho trẻ 34 tuổi chủ yếu dựa vào kinh nghiệm
của cơ, là những biện pháp rèn luyện thực tế. Đồ dùng, dụng cụ âm nhạc được làm từ
ngun vật liệu tự nhiên, phế liệunên việc thực hiện sáng kiến ít tốn kém về mặt kinh
tế. Mặt khác mang lại hiệu quả kinh tế cao, giam chi phi cho phu huynh, nha tr
̉
́
̣
̀ ương va
̀
̀
xa hơi.
̃ ̣
Ví dụ: Về 2 trang phục biểu diễn
Biểu 5: Đối chứng giá trị sản phẩm
Trang phục
th
STT
Đơn vị
Đơn giá
Trang phục tự làm(ngun vật liệu tự sưu
tầm)
Ngun liệu
Đơn giá
1 bộ
30.000 đ
Giấy gói hoa (lấy từ bó hoa
đã bỏ)
0.000 đ
3 cây keo nến
3.500 đ
1
2
3 sợi len
2.000 đ
1/3 Xốp mỏng màu đỏ
2.000 đ
3
4
Tổng
30.000 đ
7.500 đ
Nhìn vào biểu 5 ta thấy giữa 2 bộ trang phục cơ tự tạo và trang phục đi th đã thể
hiện cụ thể: trang phục đi th có giá thành cao hơn trang phục tự tạo 75%;
Đồ dùng dụng cụ âm nhạc tự tạo đảm bảo an tồn và bắt mắt, đa dạng và
phong phú về chủng loại nên trẻ rất thích và hứng thú với hoạt động;
Chính vì vậy mà bản thân tơi ln cố gắng tìm tịi thu thập ngun vật liệu tự nhiên
sẵn có để làm đồ dùng, đồ chơi, dụng cụ âm nhạc phục vụ cho hoạt động âm nhạc.
Nhằm góp phần làm giảm chi phí của nhà trường, giảm bớt sự đóng góp của phụ
huynh.
10.1.Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng
kiến theo ý kiến của tác giả
* Trường mầm non Hồng Đan
Biểu 6: Khảo sát kỹ năng ca hát của trẻ 34 tuổi trường MN Hồng Đan lần 2
TT
Nội dung Tổng số
khảo sát
Mức độ
Đạ t
Chưa đạt
u cầu
u cầu
Số
lượng
%
Số
lượng
%
1
Trẻ có tư thế hát đúng (đứng hoặc
ngồi thẳng, tự nhiên và thoải mái)
234
81,5%
53
18,5%
2
Trẻ biết lấy hơi (hít nhanh, sâu,
khơng hổn hển, thở ra từ từ để hát
hết câu)
250
87,1%
37
12,9%
3
Trẻ biết tạo âm (giọng hát tự
nhiên, âm thanh vang sáng, phát âm
nhẹ nhàng khơng la hét căng thẳng)
26
9,1%
4
Trẻ hát rõ lời (lưỡi và mơi, hàm
dưới cử động tự nhiên)
265
92,3%
22
7,7%
5
Sự chính xác (hát đúng âm điệu,
nhịp điệu, )
270
94,1%
17
5,9%
287
261
90,9%
Nhìn vào biểu 6 ta thấy tỷ lệ số trẻ có kỹ năng ca hát tốt tăng lên rõ rệt, trẻ hát đúng
giai điệu, cường độ, nhịp phách, và cịn hát rõ lời và thể hiện được tình cảm sắc thái
của bài hát bài hát được thể hiện cụ thể như sau:
Biểu 7: Đối chứng biểu 1 và biểu 6 (trường mầm non Hồng Đan)
Nội dung khảo
sát
Kết quả
Trước khi áp
Sau khi áp dụng
dụng
Cấp độ so
sánh