Bài thu hoạch diễn án dân sự: Tranh chấp quyền sử dụng đất

BÀI THU HOẠCH DIỄN ÁN
Môn: Kỹ năng cơ bản của Luật sư tham gia giải quyết các vụ việc dân sự
Hồ sơ tình huống số LS.DS 06/B3.TH1 – DA2/DS
Tranh chấp quyền sử dụng đất
I. TƯ CÁCH CỦA CÁC ĐƯƠNG SỰ TRONG VỤ ÁN
1. Nguyên đơn
-

Bà: Chu Thị Hồng Thanh (tên khác: Chu Thị Thanh)
Sinh năm: 1931
Địa chỉ: tổ 16 phường Nam Thanh, TP Điện Biên, tỉnh Điện Biên
Người đại diện: Bà Chu Thị Hồng Tâm, sinh năm 1970, địa chỉ: 61 tổ 16
phường Nam Thanh, TP Điện Biên, tỉnh Điện Biên

-

Ơng: Chu Văn Sinh
Sinh năm: 1936
Địa chỉ: Thơn Vạn Thắng, xã Hòa Thắng, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn

2. Bị đơn
Bà: Đinh Thị Tám
Sinh năm: 1930
Địa chỉ: Thôn 6, xã Phù Vân, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam
3. Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan
-

Bà: Chu Thị Loan
Sinh năm: 1935
Địa chỉ: Tổ 3 phường Cầu Thía, thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái
Đại diện theo ủy quyền: Ông Chu Anh Quyết, sinh năm 1952, địa chỉ: Thôn 6,

xã Phù Vân, TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam

-

Bà: Chu Thị The
Sinh năm: 1944
Địa chỉ: Đội 1, thôn Diên Điền, xã Binh Hòa, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định
Đại diện theo ủy quyền: Ông Chu Anh Quyết, sinh năm 1952, địa chỉ: Thôn 6,
xã Phù Vân, TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam

-

Ông: Chu Khắc Hồng
1


Sinh năm: 1956
Địa chỉ: thôn 6, xã Phù Vân, TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam
-

Bà: Trần Thị Đắc
Sinh năm: 1957
Địa chỉ: thôn 6, xã Phù Vân, TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam

-

Bà: Chu Thị Mai
Sinh năm: 1952
Địa chỉ: thôn 6, xã Phù Vân, TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam

II. TÓM TẮT NỘI DUNG VỤ ÁN VÀ YÊU CẦU CỦA NGUYÊN ĐƠN
1. Tóm tắt vụ án
-

Ơng Chu Khắc Trường (đã chết năm 1945) và bà Chu Thị Cúc (đã chết năm
1990) có 4 người con:
Bà Chu Thị Thanh, sinh năm 1931
Bà Chu Thị Loan, sinh năm 1934
Ông Chu Văn Sinh, sinh năm 1936
Bà Chu Thị The, sinh năm 1944

-

Ông Trường và bà Cúc có mảnh đất diện tích 777m 2 thuộc thửa đất số 2, tờ bản
đồ số 40 lập năm 1998 tại thôn 6, xã Phù Vân, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam
và căn nhà gỗ hai gian lợp ngói với diện tích 183,4m 2.

-

Năm 1945, ơng Trường mất. Bà Cúc tiếp tục ở lại mảnh đất và nhà nói trên.
Sau đó, lần lượt 4 người con của ơng Trường, bà Cúc rời quê lập gia đình và đi
làm ăn xa.

-

Năm 1990, bà Cúc mất, để lại di sản là một căn nhà gỗ hai gian lợp ngói, vách
đất và một số cây lâu năm trên diện tích đất 777m 2 thuộc thửa đất số 2, tờ bản
đồ số 40 lập năm 1998 tại thôn 6, xã Phù Vân, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam

-

Ngày 20/01/1994, ông Chu Khắc Sinh trở về quê làm giấy chuyển quyền thừa
kế cho ông Chu Khắc Tuyên (tên thường gọi là Kha) và bà Đinh Thị Tám các
tài sản thừa kế gồm: thổ đất diện tích 502m 2, một nhà vách 2 gian lợp ngói, ao
cùng tồn bộ cây cối lưu niên trong vườn. Việc chuyển quyền thừa kế này được
trưởng tộc là ông Chu Khắc và trưởng thôn 6 là ông Chu Hải Nông, ông Chu
Khắc Chinh và UBND xã Phù Vân xác nhận.

-

Tháng 4/1994, bà Chu Thị Thanh và bà Chu Thị The về q thì biết việc ơng
Sinh chuyển quyền thừa kế cho ông Thuyên nên đã làm đơn khiếu nại đến
2


UBND xã Phù Vân. Ngày 10/4/1994, UBND xã Phù Vân ra thơng báo số
05/TB-UB về việc tạm đình chỉ việc chuyển quyền thừa kế.
-

Ngày 15/4/1994, bốn chị em bà Thanh, bà Loan, ông Sinh và bà The đã thống
nhất giao mảnh đất trên cho ông Thuyên và bà Tám trông nom, quản lý với nội
dung: giao quyền sử dụng đất và nhà trên đất cùng các cây cối lưu niên cho ông
Thuyên sử dụng và thu hoạch, thời hạn giao là 5 năm kể từ ngày 15/4/1994 đến
ngày 15/4/1999. Biên bản lập với sự có mặt của bà Thanh, ơng Thuyên cùng
một số người trong họ chứng kiến, có xác nhận của chính quyền địa phương.
Từ đó gia đình ơng Thuyên quản lý thửa đất này.

-

Đầu tháng 5/2015, bà Đinh Thị Tám tiến hành xây dựng nhà trên mảnh đất diện

tích nói trên. Cuối tháng 5/2012, bà Thanh biết được việc xây dựng của bà Tám
nên đã trở về quê ngăn cản và thơng báo cho chính quyền địa phương. UBND
xã Phù Vân đã tiến hành 2 phiên hòa giải ngày 19/06/2012 và ngày 25/10/2012
nhưng khơng có kết quả.

-

Ngày 05/11/2012, bà Thanh và ông Sinh gửi đơn khởi kiện đến TAND thành
phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam để yêu cầu bà Tám trả đất, trả nhà, cây cối trên đất và
50% tổng giá trị thu nhập cây lưu niên kể từ ngày 15/4/1994.

-

Ngày 27/02/2017, TAND TP Phủ Lý tỉnh Hà Nam tổ chức phiên hòa giải giữa
Nguyễn đơn và Bị đơn, theo đó các bên khơng thống nhất về việc giải quyết vụ
án. Ngày 08/11/2016, TAND TP Phủ Lý tổ chức phiên hịa giải lần 2, các bên
vẫn khơng thể thống nhất được việc giải quyết vụ án.

-

Ngày 27/02/2017, ông Chu Văn Sinh làm đơn gửi TAND Phủ Lý yêu cầu định
giá khối tài sản tranh chấp gồm thửa đất số 40 tờ bản đồ PL2 lập 1998 tại thôn
6, xã Phù Vân, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam và nhà cửa vật kiến trúc, cây
cối, hoa màu trên đất. Cùng ngày, TAND TP Phủ Lý ra Quyết định số
02/2016/QĐ-ĐG yêu cầu tiến hành định giá tài sản tranh chấp nêu trên.

-

Ngày 03/08/2017, TAND TP Phủ Lý ban hành Quyết định đưa vụ án ra xét xử.

2. Yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn
Nguyên đơn yêu cầu Tòa án giải quyết giải quyết những vấn đề sau:
-

Yêu cầu bà Tám trả lại diện tích đất 777m2 tại thửa đất số 40 tờ bản đồ số 02
lập năm 1998 tại thôn 6, xã Phù Vân, huyện Phủ Lý, tỉnh Hà Nam cho bà Chu
Thị Thanh, ông Chu Văn Sinh, bà Chu Thị Loan, bà Chu Thị The.

-

Buộc bà Đinh Thị Tám phải hoàn lại 50% tổng giá trị thu nhập hoa màu trên
đất kể từ 15/4/1994 theo giấy gửi UBND xã Phù Vân, TP Phủ Lý, Hà Nam trị
giá 2.500.000 đồng (Phải tính được cụ thể giá trị hoa màu yêu cầu trả) cho chị
em bà Thanh.
3


3. Chứng cứ chứng minh cho yêu cầu khởi kiện:
-

Giấy xác nhận ông Chu Khắc Trường đã mất năm 1945 (BL 6).

-

Giấy chứng tử của bà Chu Thị Cúc (BL 17).

-

Giấy xác nhận bà Chu Thị Hồng Thanh là con của ông Trường và bà Cúc (BL
15) và sơ yếu lý lịch của bà Thanh đã được chính quyền địa phương xác nhận

(BL 18).

-

Các giấy tờ ông Sinh nộp kèm đơn khởi kiện ngày 05/11/2016 bao gồm 02 sổ
hộ khẩu để chứng minh quan hệ cha, mẹ - con giữa ông Trường, bà Cúc với các
con của mình là bà Thanh, bà Loan, ơng Sinh, bà The.

-

Các Biên bản hịa giải (BL 25 và 28) trong đó có xác nhận của chính quyền địa
phương cho thấy, trong sổ địa chính, thửa đất 777 m2 hiện tại thuộc do bà Cúc
đứng tên.

-

Thơng báo của UBND xã Phù Vân đình chỉ việc “chuyển quyền thừa kế” (BL
09).

-

Biên bản lời khai của bà Thanh, bà Loan, ông Sinh và bà The (BL 35, 57, 60,
và 71)

4. Ý kiến của bị đơn với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn
Bị đơn phản bác yêu cầu của nguyên đơn như sau:
-

Chị em của Sinh đã nhất trí giao cho ơng Chu Văn Sinh chuyển tồn bộ quyền
thừa kế di sản cho vợ chồng bị đơn. Trên giấy chuyển nhượng quyền thừa kế tài

sản cịn có xác nhận của thơn và dịng họ.

-

Bị đơn đã sử dụng lâu dài và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế với nhà nước từ
năm 1994 đến nay, có xác nhận của UBND xã Phù Vân.

III. KẾ HOẠCH HỎI TẠI PHIÊN TÒA SƠ THẨM
1. Hỏi các nguyên đơn:
a. Hỏi bà Chu Thị Thanh:
-

Bà cho biết mối quan hệ giữa bà và bà Đinh Thị Tám cùng con gái bà Tám?

-

Bà đã không sinh sống tại quê nhà bao nhiêu năm rồi?

-

Bà cịn nhớ những gì về nguồn gốc thửa đất đang tranh chấp?

-

Bốn chị em trong gia đình thống nhất giao đất cho ông Chu Khắc Thuyên chăm
nom mảnh đất có đạt được sự nhất trí của tất cả các thành viên không?

-

Tại thời điểm giao đất cho ông Chu Khắc Thuyên, mảnh đất đã có sổ đỏ chưa

và nếu có thì đứng tên ai?
4


-

Bà cịn nhớ khi giao đất cho ơng Chu Khắc Thun quản lí có lập biên bản
khơng?

-

Hiện nay mảnh đất do ai quản lí?

-

Trên mảnh đất hiện nay cịn những tài sản gì, bà hãy trình bày rõ?

-

Bố mẹ bà trước khi chết có để lại di chúc hoặc bất cứ giấy tờ gì thể hiện việc
chia tài sản cho các con không?

-

Tiền thuế đất từ trước năm 1994 ai là người chịu trách nhiệm nộp?

-

Sau năm 1999 ai là người chịu trách nhiệm nộp thuế đất?

-

Khi làm đơn khởi kiện, bà có nguyện vọng gì về mảnh đất?

b. Hỏi ông Chu Văn Sinh:
-

Ông cho biết mối quan hệ giữa ông và bà Đinh Thị Tám cùng con gái bà là Chu
Thị Mai?

-

Ơng khơng sinh sống ở q nữa, vậy trong thời gian ơng khơng ở q ơng có
biết gì về tình trạng của thửa đất?

-

Trước khi mất, bố mẹ ơng có để lại di chúc hay giấy tờ gì về việc phân chia
mành đất nêu trên không?

-

Năm 1994 ông có lập biên bản chuyển quyền thừa kế cho ơng Chu Khắc
Thuyên, ông cho ý kiến về việc này?

-

Việc ông viết giấy chuyển giao quyền thừa kế cho ông Thuyên có hỏi ý kiến
các chị em trong gia đình ơng khơng?

-

Ơng có biết hay được thơng báo hay có đồng ý việc bà Tám xây dựng nhà mới
trên mảnh đất đang tranh chấp không

2. Hỏi bị đơn: bà Đinh Thị Tám
-

Bà có quan hệ thế nào với bà Chu Thị Thanh, ơng Chu Khắc Sinh?

-

Bà có đóng thuế đất khơng hay một người khác đóng thuế?

-

Trước khi mất chồng bà có tranh chấp gì với các anh em họ của chồng bà
không?

-

Khi ông Chu Khắc Sinh lập đơn chuyển quyền thừa kế có mặt các chị em của
ơng Sinh khơng?

-

Bà có biết văn bản chuyển quyền thừa kế của ơng Sinh cho ông Kha đã được
UBND ra thông báo về việc tạm đình chỉ việc chuyển quyền thừa kế giữa ông
Sinh và ông Thuyên?
5

-

Vợ chồng bà đã từng giao tiền thuế đất cho ông Chu Khắc Sinh, các chị em của
ông Sinh có biết khơng?

-

Khi xây nhà bà có thơng báo cho bà Chu Thị Thanh, Chu Thị Loan, Chu Khắc
Sinh, Chu Thị The hay không?

-

Những chị em nhà bà Chu Thị Thanh có cản trở việc bà xây nhà khơng?

-

Trước kia, khi chồng bà nhận trông nom thửa đất, trên thửa đất có những tài sản
gì?

-

Trước khi bà xây nhà, trên thửa đất cịn lại những tài sản gì?

-

Hiện nay, trên thửa đất có những tài sản gì?

-

Bà có quan điểm gì về việc ông Chu Khắc Sinh, bà Chu Thị Thanh khởi kiện bà
ra Tịa án?

3. Hỏi người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:
a. Hỏi bà Chu Thị The:
-

Bà trình bày mối quan hệ giữa bà và bà Chu Thị Thanh, Đinh Thị Tám, Chu
Thị Mai?

-

Bà có biết việc bà Chu Thị Thanh và ông Chu Khắc Sinh kiện bà Đinh Thị Tám
cùng con gái là Chu Thị Mai không?

-

Bố mẹ bà trước khi mất có để lại di chúc hay lời dặn dị gì với các con về việc
phân chia thửa đất khơng?

-

Bà mong muốn gì về việc giải quyết tranh chấp này?

b. Hỏi bà Chu Thị Loan:
-

Bà cho biết mối quan hệ giữa bà và bà Đinh Thị Tám, Chu Thị Mai, Chu Thị
Loan?

-

Bà có biết gì về việc bà Chu Thị Thanh, ông Chu Khắc Sinh kiện bà Đinh Thị
Tám?

-

Từ khi giao đất cho ông Chu Khắc Thuyên ai là người đóng thuế đất?

-

Hiện nay ai là người đóng thuế đất?

-

Bà có biết việc ơng Chu Khắc Sinh làm đơn Chuyển quyền thừa kế cho ông
Chu Khắc Thuyên vào năm 1994 không?

6


IV. BẢN LUẬN CỨ BẢO VỆ QUYỀN VÀ LỢI ÍCH HỢP PHÁP CHO
NGUYÊN ĐƠN
VĂN PHÒNG LUẬT SƯ
ÁNH DƯƠNG

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT
NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Hà Nam, ngày 23 tháng 04 năm 2021

Kính thưa Hội đồng xét xử,
Tôi là Dương Thị Ngọc Ánh – Luật sư thuộc Văn phịng Luật sư Ánh
Dương, Đồn Luật sư tỉnh Vĩnh Phúc. Là Luật sư tham gia phiên tòa bảo vệ quyền
và lợi ích hợp pháp của bà Chu Thị Thanh, nguyên đơn trong vụ án tranh chấp dân
sự với bị đơn là bà Đinh Thị Tám được giải quyết tại TAND thành phố Phủ Lý, tỉnh
Hà Nam.
Được sự chấp nhận của quý tòa, qua nghiên cứu hồ sơ vụ án cũng như phần
thủ tục hỏi công khai tại phiên tịa ngày hơm nay, tơi xin có ý kiến trinh bày để bảo
vệ quyền lợi ích hợp pháp của khách hàng tôi như sau:
Trước tiên, tôi xin nhận định rằng yêu cầu khời kiện của nguyên đơn là có
căn cứ pháp lý, đúng với quy định pháp luật và việc bà Đinh Thị Tám khơng đồng
ý trả lại tồn bộ diện tích đất và tài sản trên đất vốn là di sản mà bà Cúc để lại cho
các con của bà theo hàng thừa kế thứ nhất là không đúng với quy định của pháp
luật.
Thứ nhất, tại thời điểm bà Cúc chết là năm 1995 có giấy chứng tử tại bút
lục 17. Khi đó, Pháp lệnh về thừa kế năm 1990 đang có hiệu lực. Căn cứ theo điều
24 Pháp lệnh thừa kế, bà Cúc chết không để lại di chúc, vì vậy di sản bà để lại sẽ
được chia thừa kế theo pháp luật. Căn cứ Điều 25 của pháp lệnh, hàng thừa kế thứ
nhất của bà sẽ bao gồm cha, mẹ, chồng, con đẻ, con nuôi. Xét rằng cha mẹ và
chồng bà đã qua đời, những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất là các con bà gồm
bà Chu Thị Thanh, ông Chu Văn Sinh, bà Chu Thị Loan, bà Chu Thị The sẽ được
hưởng thừa kế. Từ đó suy ra, việc định đoạt khối tài sản do bà Cúc để lại phải được
sự đồng thuận của tất cả các đồng thừa kế.
Tuy nhiên trên thực tế, trên giấy chuyển quyền thừa kế chỉ có một chữ ký
của ơng Chu Văn Sinh. Vì vậy, Đơn chuyển quyền thừa kế giữa ông Sinh và vợ
chồng bị đơn là khơng có giá trị pháp lý do trái với các quy định của pháp luật.

7

Thứ hai, vào ngày 04 tháng 04 năm 1994, khi biết được việc chuyển quyền
thừa kế giữa ông Sinh và vợ chồng bị đơn, bà Chu Thị Thanh đã làm đơn khiếu nại
lên UBND xã Phù Vân. Kết quả là bà được UBND xã ra thông báo ngày 10/4/1994
về việc tạm đình chỉ việc chuyển quyền thừa kế (bút lục số 9), và văn bản này đã
được gửi đến hai bên gia đình. Dựa trên văn bản này, có thể kết luận việc chuyển
quyền thừa kế giữa ông Sinh và vợ chồng bị đơn đã bị đình chỉ thực hiện từ năm
1994.
Thứ ba, theo giấy giao quyền trông nom lập ngày 15/04/1994 (bút lục số 10,
11) có chữ ký của chồng bị đơn chấp nhận việc trông nom và quản lý di sản trong
thời hạn 05 năm, đồng thời sẽ thu hoạch hoa màu và thực hiện nghĩa vụ thuế đối
với nhà nước trong khoảng thời gian quản lý, trông nom di sản. Khi ông Thuyên
chết, bà Tám cũng chỉ được quyền trông nom và quản lý di sản thay ông Thuyên
chứ không được nhận chuyển quyền thừa kế tài sản cho vợ chồng bị đơn.
Thứ tư, theo quy định tại Điều 616, 617 Bộ Luật Dân sự năm 2015, ông
Thuyên, bà Tám là người quản lý di sản. Và người quản lý di sản có nghĩa vụ: “b)
Bảo quản di sản; không được bán, trao đổi, tặng cho, cầm cố, thế chấp hoặc định
đoạt tài sản bằng hình thức khác, nếu không được những người thừa kế đồng ý
bằng văn bản;.... đ) Giao lại di sản theo yêu cầu của người thừa kế.”. Như vậy, căn
cứ theo quy định của pháp luật và những chứng cứ có trong phiên tịa ngày hơm
nay, chúng tơi có cơ sở để chứng minh rằng yêu cầu của thân chủ tôi là hợp pháp.
Do đó tơi đề nghị Tịa án:
- u cầu bà Đinh Thị Tám trả lại diện tích đất 777m2 tại thửa đất số 40 tờ
bản đồ số 02 lập năm 1998 tại thôn 6, xã Phù Vân, huyện Phủ Lý, tỉnh Hà Nam cho
bà Chu Thị Thanh, ông Chu Văn Sinh, bà Chu Thị Loan, bà Chu Thị The.
- Yêu cầu bà Tám trả lại 50% tổng giá trị hoa màu đã thu hoạch trên đất kể
từ 15/4/1994 đến 15/4/1999 theo như thỏa thuận tại giấy giao quyền trông nom
ngày 15/04/1994 giữa chị em chị Thanh và ông Thuyên.
Trên đây là toàn bộ quan điểm và lập luận của chúng tơi, kính mong HĐXX

có những phán quyết nhằm bảo vệ lợi quyền lợi chính đáng cho thân chủ tơi.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
LUẬT SƯ
(Đã ký)

DƯƠNG THỊ NGỌC ÁNH
8


NHẬN XÉT DIỄN ÁN
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...

………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
9


………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………

…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
10


………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...

………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...
………………………………………………………………………………………
…...

11