Tài liệu tuyên truyền ma túy (tài liệu độc quyền)

TÀI LIỆU TUYÊN TRUYỀN MA TÚY
I. MA TÚY LÀ GÌ?
Hiện nay, có rất nhiều loại định nghĩa khác nhau về ma túy. Nhưng nhìn chung, khi nói
tới ma túy là nói tới các chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp khi được đưa vào cơ
thể (bằng cách: tiêm, chích, hút, hít, nhai, nuốt...) nó sẽ làm thay đổi trạng thái ý thức và
sinh lý người đó. Nếu lạm dụng ma túy con người sẽ lệ thuộc vào nó, khi đó gây tổn
thương và nguy hại cho người sử dụng, cho gia đình và cộng đồng. Luật phịng, chống
ma túy của Việt Nam tại điều 2 đã đưa ra một số định nghĩa về ma túy như sau:
• Chất ma túy là chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong danh sách các
danh mục do Chính phủ ban hành.
• Chất gây nghiện là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện với
người sử dụng.
• Chất hướng thần là chất kích thích, ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử dụng
nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện với người sử dụng.
• Tiền chất là chất khơng thể thiếu được trong quá trình điều chế, sản xuất ma túy được
quy định do Chính phủ ban hành.
• Thuốc gây nghiện, hướng thần là các loại thuốc chữa bệnh được quy định trong danh
mục do Bộ y tế do Chính phủ ban hành.
• Người sử dụng ma túy là người sử dụng chất ma túy, thuốc gây nghiện, thuốc hướng
thần và bị lệ thuộc vào chất này.
II. MỘT SỐ LOẠI MA TÚY THƯỜNG GẶP
1. Thuốc gây nghiện (anh túc):
Cây thuốc phiện được trồng nhiều ở các tỉnh vùng núi phía Bắc, du nhập vào Việt Nam
thế kỉ 17. Cây thuốc phiện (cây anh túc) là loại cây thân cỏ, thân thẳng đứng cao từ 1 1,5 m, mọc ở nơi khí hậu mát, thích hợp với đất sét vơi. Nó có từ 8 đến 12 nhánh phụ,
mỗi nhánh có một bơng hoa nhiều màu sắc, từ hoa sinh ra quả. Nhựa từ quả gọi là thuốc
phiện sống. Nhựa thuốc phiện thường dùng để hút. Lúc đầu hút vào thấy có sự khối lạc,
tạo cảm giác hưng phấn, làm giảm đau nhức, mệt mỏi. Nhưng càng hút thì càng phải tăng
liều mới đạt được cảm giác như lần trước. Dần dần người hút bị suy sụp, mất hết nghị lực
ý chí và cả cảm giác cũng khơng cịn. Hơn thế, ở người sử dụng ma túy, hút thuốc phiện
còn xuất hiện các biến chứng như: viêm dạ dày, viêm ruột mãn tính, táo bón dai dẳng,
phát ban ngồi da, tiểu tiện ra abumin, thường hay bị sưng phổi, mạch đập chậm và

không đều... Nguy hiểm hơn là khi khơng có thuốc người sử dụng ma túy phải nạo xái
trong ống thuốc ra để hút, hút xái độc hơn vì nó có khoảng 80 - 90% chất morphin.
2. Mooc phin (Morphin):


Morphin là hoạt chất có thuốc phiện dạng bột màu trắng, không mùi, vị đắng chua. Là
chất được dùng làm giảm đau, là nguyên liệu bán tổng hợp để sản xuất thuốc trị ho, giảm
đau, ỉa chảy... trong y học Morphin có tác dụng chọn lọc và trực tiếp tới tế bào thần kinh
trung ương, nhất là vỏ não làm cho thần kinh trung ương bị ức chế và một số trung tâm bị
ức chế (như trung tâm đau, trung tâm hô hấp, trung tâm gây ho) và một số trung tâm bị
kích thích gây nơn, co đồng tử chậm nhịp tim... Với liều điều trị Morphin làm tăng trí
tưởng tượng, mất buồn rầu, mất sợ hãi, tạo trạng thái lạc quan, nhìn màu sắc thấy đẹp,
nghe tiếng động thấy dễ chịu, mất cảm giác đói. Liều cao Morphin làm hạ huyết áp, làm
giảm dịch tiết, lại ra mồ hôi nhiều.
Phụ nữ có thai dùng Morphin rất nguy hiểm gây tác hại lâu dài tới sự trưởng thành của trẻ
như: đẻ non, suy dinh dưỡng, rối loạn hành vi, nôn, mất ngủ, đi lỏng... Morphin rất nguy
hiểm với trẻ dưới 5 tuổi. Nó có thể dẫn tới trẻ bị gù, vẹo, thương tổn đầu sọ, hen phế
quản, bệnh và thận mãn tính...
Người sử dụng Morphin có mắt bị phù, móng tay và mơi thâm tím, bị rối loạn tâm lý, nói
khơng thật, lười biếng, ít chú ý tới vệ sinh thân thể, thường hay ngáp vặt, co đồng tử,
thiếu máu, chán ăn nên sút cân, mất ngủ, già trước tuổi, nôn, vả mồ hôi, chảy nước mắt,
đau thắt ngực, trầm cảm, thần kinh bị kích thích. Sau khi tiêm vào cơ thể khoảng 24 giờ
thì 85 - 90% lượng Morphin được thải ra từ cơ thể theo nước tiểu.
3. Heroin:
Heroin cịn gọi là hàng trắng, bạch phiến, xì ke được tổng hợp từ Morphine. Thường
được chế biến thành 02 loại: Loại bột trắng hồng, xốp như bông gọi là “Heroin 4” (cịn
gọi là bạch phiến) dùng để chích vào tĩnh mạch. Loại bột màu nâu hồng gọi là “Heroin 3’’
dùng để hút, hít. Dùng Heroin lần đầu sẽ có cảm giác mơ màng, khoan khoái, quên mọi
khổ đau, sầu não, bi thương... nhưng khi cơn nghiện đến mà khơng có Heroin người sẽ bị
đau cơ mắt. Nếu dùng quá nhiều Heroin thì người sẽ bị tê liệt thần kinh, hơn mê và có thể

chết sau vài phút. Nghiện Heroin làm cho con người thay đổi về tính cách, trở nên cô
độc, thù ghét đồng loại, mất khả năng sinh dục, dễ gây các hành vi vi phạm pháp luật.
4. Cần sa:
Còn gọi là cây Gai dầu, cây Gai mèo, cây Đai ma, Bồ đà... Trong y học, cần sa còn có tác
dụng chữa mất ngủ, người ta sau khi hút cần sa thường có những thay đổi tâm lý đột ngột
như: cười to lên hoặc khóc than vãn, hoặc có nhiều hành vi vơ nghĩa khác. Cần sa cịn
làm cho con người ta có những ảo giác khác thường và cả những cơn ác mộng. Sau
những ảo giác ác mộng đó là sự mệt mỏi, buồn ngủ nhưng giấc ngủ chập chờn và cũng
đầy ác mộng. Do vậy nếu sử dụng lâu, người sẽ trở nên gầy gò, ốm yếu, ủ dột, có thể loạn
thần kinh..
5. Ma túy tổng hợp:
Là chất ma túy được điều chế bằng phương pháp tổng hợp hóa học tồn phần từ các hóa
chất (được gọi là tiền chất), điển hình là amphetamine. Nhìn chung, các chất ma túy tổng
hợp có tác dụng kích thích mạnh và nhanh hơn các chất ma túy tự nhiên và bán tổng hợp.


Chúng có tác dụng kích thích nhất thời lên hệ thống thần kinh trung ương gây hưng phấn
và ảo giác hoang tưởng. Do vậy, chúng còn gọi là “các chất loạn thần”, “ma túy điên”,
“ma túy bạo lực”. Hiện nay các chất ma túy này được coi là những chất ma túy nguy
hiểm nhất. Những năm gần đây nước ta đã xuất hiện các chất ma túy tổng hợp rất nguy
hiểm, đặc biệt là các chất ma túy kích thích dạng Amphetamine (viết tắt là ATS:
Amphetamine-Tybe - Stimulans) có xu hướng gia tăng rất mạnh. Các chất ma túy thuộc
nhóm
ATS
như
Amphetamine,
Methamphetamine,
MDMA
(3,4
methylenedioxymethaphetamine, cịn gọi là Ecstasy) đều có thể được hấp thụ qua đường

tiêu hóa, sau 24 giờ thì khoảng 70 - 90% được bài tiết qua nước tiểu và được bài tiết gần
hết sau 2-3 ngày. Nếu dùng ATS thời gian dài sẽ gây nghiện, người sử dụng ATS thường
thiếu ngủ, chán ăn, đánh trống ngực, chóng mặt và các dấu hiệu cường giao cảm như:
tăng huyết áp, tăng thân nhiệt và rối loạn tâm thần, rối loạn nội tiết, rối loạn tâm sinh lý
và nhiều chức năng khác của cơ thể. Dùng ATS liều cao có thể dùng bằng nhiều hình thức
như tiêm chích, hút, hít... nhưng hiện nay, hình thức sử dụng ATS phổ biến nhất là dạng
thuốc viên (như viên nhộng, viên nén) có kích thước, màu sắc, ký hiệu khác nhau.
III. TÁC HẠI CỦA MA TÚY:
Ma túy có những tác hại vơ cùng to lớn cho cá nhân người nghiện, gia đình, người thân
và xã hội.
* Cá nhân người nghiện chịu những tác hại như:
• Ma túy dạng hít gây viêm mạc vùng mũi.
• Ma túy dạng hút làm tổn thương đường hô hấp, làm phổi suy yếu, dễ mắc các bệnh
nhiễm trùng phổi.
• Ma túy dạng chích dễ dàng làm lây các bệnh qua đường máu như sốt rét, viêm gan siêu
vi B, AIDS (Sida). Ma túy thích tại các ổ chích, tụ điểm chích cịn bị pha thêm một số
chất bẩn dễ gây áp - xe, nơi chích phải cưa cụt chân tay, hoặc gây nhiễm trùng máu có thể
đưa đến chết người.
• Dùng ma túy quá liều có thể làm cho tim ngừng đập, ngưng thở dẫn tới chết người.
• Người nghiện lâu ngày, cơ thể gầy ốm, da xám xịt, mơi thâm, tóc tai xơ xác...
• Người nghiện lâu ngày cịn bị tổn thương về mặt tinh thần, kém tập trung suy nghĩ,
giảm thị lực, mất ý chí vươn lên, khiến bỏ ma túy cũng khó hơn.
• Người mới nghiện Heroin, khi “phê” (ngay sau khi sử dụng ma túy) thường gia tăng
kích thích tình dục, dẫn đến hành vi tình dục khơng an tồn, có thể bị lây nhiễm AIDS.
Nhưng đặc biệt nếu sử dụng heroin trong một thời gian dài làm suy yếu khả năng quan hệ
tình dục.


• Giới nữ nghiện ma túy có khi phải bán thân để có tiền sử dụng ma túy, nghiện ma túy là
đánh mất tuổi trẻ, phá hủy tương lai của chính mình, khơng giúp ích gì cho xã hội.

* Gia đình và người thân:
• Buồn khổ vì trong nhà có người nghiện, cơng việc làm ăn của gia đình bị ảnh hưởng vì
khách hàng thiếu tín nhiệm.
• Mất mát tài sản, ảnh hưởng về mặt tài chính vì người nghiện phung phí tiền bạc, của cải
để mua ma túy.
• Tan vỡ hạnh phúc gia đình nếu chồng hay vợ nghiện ma túy. Con cái bị bỏ bê.
• Tai tiếng xấu hổ với hàng xóm láng giềng và bà con thân tộc vì trong nhà có người
nghiện. • Tốn tiền bồi thường cho nạn nhân của người nghiện do quậy phá, ẩu đả, đua xe
lạng lách gây tai nạn giao thơng...
• Tốn tiền bạc, cơng sức và thời gian chăm sóc khi người mắc những chứng bệnh do sử
dụng các chất gây nghiện.
• Tốn thời gian chăm ni khi người nghiện phải vào tù vì phạm pháp. Bồi thường tiền
cho gia đình nạn nhân.
* Xã hội:
• Nghiện ngập là đầu mối dẫn đến những tệ nạn xã hội. Để có tiền thỏa mãn cơn nghiện,
người nghiện không từ một hành vi nào để kiểm tiền, những hành vi phạm pháp như:
trộm cắp, móc túi, giật đồ… thậm chí giết người họ cũng dám làm.
• Do tác hại ảo giác của một số loại ma túy, người nghiện có thể có hành vi hung hãn, gây
hấn, quậy phá, gây mất an ninh trật tự xã hội, có khi nỗi máu “anh hùng xa lộ” đua xe
lạng lách gây tai nạn giao thơng...
• Xã hội mất tiền do người nghiện dùng tiền để mua ma túy, nếu mỗi người nghiện sử
dụng từ 10.000 đồng cho đến 30.000 đồng mỗi ngày thì người nghiện nước ta tiêu tốn từ
2 tỷ cho đến 6 tỷ mỗi ngày.
• Tốn kém do phải xây dựng lực lượng phòng và khắc phục, giải quyết các hậu quả do ma
túy đem lại.
• Bọn bn lậu ma túy hoạt động tinh vi, tìm mọi cách dụ dỗ, lơi kéo thậm chí cả bắt
buộc người khác dùng ma túy hịng bán ma túy để có tiền dùng ma túy.
• Người bán ma túy dụ dỗ trẻ nhỏ đi bán ma túy và ép buộc trẻ này dùng ma túy để dễ bề
sai khiến.
• Thanh thiếu niên sống gần mơi trường có nhiều cám dỗ ma túy, sống gần những nơi có

ma túy thì dễ bị lơi kéo vào con đường sử dụng ma túy hơn.
• Thiếu sân chơi thích hợp cho thanh thiếu niên.


IV. CÁC BIỂU HIỆN CỦA SỬ DỤNG MA TÚY:
1. Làm sao để phát hiện sớm các dấu hiệu báo động việc trẻ bắt đầu đến với ma túy:
Có hai nhóm dấu hiệu phát hiện các hoàn cảnh nguy cơ, phát hiện các dấu hiệu sớm của
tình trạng nghiện.
* Phát hiện các hồn cảnh nguy cơ:
• Các em thay đổi giờ giấc sinh hoạt một cách bất thường, hay vắng nhà vì những lý do
khơng chính đáng.
• Thường hay trốn học để rời khỏi trường đi đâu khơng rõ.
• Các em kết thân với những bạn bè khả nghi có dùng ma túy (gia đình phải nhanh chóng
giúp các em thốt khỏi sự dụ dỗ của người đó).
• Tập hợp các bạn thành những băng nhóm để đua xe lạng lách, chơi bời hư hỏng...
• Bắt đầu tập những hành vi xấu như tập hút thuốc, uống rượu... là những hành vi có thể
dẫn đến tập hút hít thử như ma túy.
• Các em được gia đình cho nhiều tiền, đặc biệt là các em có thể nói dối đi học thêm, mua
sắm để xin thêm tiền.
• Khu phố, gần nhà...có người bn bán ma túy, có nhiều người cũng hít hút, chích ma
túy cũng là một mối nghi hiểm cho con em.
* Phát hiện các dấu hiệu sớm của nghiện ma túy:
Người nghiện ma túy thường tìm mọi cách để dấu người thân, gia đình hành vi dùng ma
túy của mình. Tuy vậy cũng có thể nghi ngờ nếu có dấu hiệu kể dưới đây mặc dù không
thể dựa vào các dấu hiệu này để biết chắc chắn có nghiện hay khơng.
• Giờ giấc bất thường, hay rời nhà vào những giờ cố định, hoặc tranh cãi, thuyết phục
người trong gia đình để được tự do hơn trong giờ giấc sinh hoạt, bước ra khỏi sự quản lý
của gia đình.
• Tính tình thay đổi, có nhiều lúc em hưng phấn, cười nói vơ cớ, nói nhiều những câu
chuyện cứ lặp đi lặp lại, có lúc ủ rủ, uể oải hay ngáp vặt, ít chịu tiếp xúc với người thân

trong gia đình, ít quan tâm hơn đến vệ sinh cá nhân.
• Khơng giao tiếp với người nhà, trốn vào một góc riêng biệt để lơ mơ, lim dim tận hưởng
những cơn “phê” ma túy.
• Nói nhiều, vui vẻ, hoạt bát, thích âm thanh mạnh. Sau đó trốn vào góc riêng nằm nhắm
mắt lim dim, cáu gắt nếu bị quấy rầy.


• Thường xin tiền nhưng không sử dụng vào lý do chính đáng. Sự học hành bê trễ, sa sút,
khơng cịn linh hoạt, tinh khơn. Dễ nóng nảy, cáu gắt nhất là lúc đang “phê”.
• Lơ đãng, ngủ gật trong lớp.
• Thức khuya hơn khơng do bận học hay cơng việc, ngủ dậy muộn hơn.
• Các loại ma túy có thể gây táo bón, khó tiểu nên các em vào phịng vệ sinh lâu hơn bình
thường.
• Mắt thường xun đỏ; miệng, gáy, tóc, cổ áo có mùi khét (bồ đà).
• Đồng tử (con ngươi) mắt giãn, mặt rịn mồ hôi, da mặt ửng đỏ.
• Nếu phát hiện các em giữ các loại thuốc mà ta biết chắc là không để chữa bệnh thì coi
chừng các em đang lạm dụng các loại ma túy tân dược (thuốc an thần, thuốc ngủ gây
nghiện).
* Vài dấu hiệu chắc chắn:
• Hút bồ đà có mùi khét rất khó ngửi.
• Hít heroin: các em thường để heroin trên miếng giấy bạc rồi đốt lửa ở dưới cho khói
trắng bay lên rồi hít khói trắng bằng một ống nhỏ ngậm trong miệng (thường các em
dùng tiền để quấn ống).
• Đang chích ma túy cho nhau.
• Về dấu hiệu của tiêm chích ma túy, có thể nhìn thấy dấu kim ở các mạch máu trên mu
bàn tay, vùng cổ tay, mặt trên khủy tay, hay mặt trong của mắt cá chân của các em.
• Dấu hiệu hủy hoại thân thể: dùng dao, vật bén rạch hoặc dùng đầu thuốc lá đốt cổ tay,
khủy tay để lại dấu thẹo.
• Khi thiếu ma túy có thể có dấu hiệu ngáp vặt, chảy nước mắt, nước mũi, đau nhức vật
vã, bồn chồn sợ hãi, tìm đủ mọi cách để có ma túy.

* Sử dụng ma túy đá:
• Khơng ngủ được từ 3 đến 7 ngày liên tục.
• Nhạy cảm với âm thanh, tiếng ồn.
• Có các hoạt động thể chất liên tục.
• Nhức đầu, chóng mặt, nơn, nấc cụt.
• Khơng muốn ăn, sút cân nhanh, mơi thâm, mặt nhợt nhạt.
• Cào rách mặt mũi, chân tay do có cảm giác có sâu bọ bị dưới da.
• Khi mới dùng xong: tim đập nhanh - huyết áp tăng, mồ hôi tiết ra nhiều.


• Khả năng tập trung kém, diễn đạt không logic. Câu chuyện thường khơng có mục đích,
nội dung mâu thuẫn.
• Hoang tưởng, ảo giác, lo sợ hay bị kích động.
• Có các dụng cụ như: bật lửa, ống hút, ống thủy tinh.
2. Biểu hiện một số loại ma túy thường gặp:
Loại ma túy

Heroin

Thuốc phiện

Cần sa

Thuốc an thần, gây ngủ,
ma túy tổng hợp

Khi đói thuốc (cơn ghiền)
- Nóng nảy, bồn chồn, hay
bẻ tay, nói lý lẽ hay làm bất
cứ điều gì để có thuốc.

- Ngáp vặt, đau quặn bụng,
chảy nước mắt sống, vã mồ
hôi, tiêu chảy, đồng tử mở
lớn.

- Hoang mang, sợ hãi, nói
dối như thật để xin tiền.
- Ra khỏi nhà khi đến cử.
Đau bụng, vã mồ hôi, mặt
nhợt nhạt, đồng tử nở lớn.

- Buồn chán, kém tập trung
tư tưởng, bồn chồn tìm mọi
cách ra khỏi nhà, ngang
bướng, phản ứng với người
trong nhà.
- Nhức đầu, vã mồ hôi, mặt
nhợt nhạt, tim đập mạnh.
- Nóng nảy, bồn chồn, bứt
rứt, dễ gây gổ với mọi
người.
- Ngáp vặt, chảy nước mắt,
nước mũi, vã mồ hơi, tiêu
chảy, đồng tử lớn.

V. PHỊNG TRÁNH BẢNG BIỆN PHÁP NÀO:

Khi no thuốc (cơn phê)
- Thích êm dịu, trầm tư.
- Thích quan hệ tình dục

tập thể.
- Mắt long lanh, mặt hơi
hồng, vẻ ngây dại, uống
nhiều nước, đồng tử teo
nhỏ.
- Thích ở một mình, sợ
tiếng ồn, tỏ ra siêng làm
việc vặt, kể chuyện huyên
thuyên, lộn xộn.
- Ngứa như có kim châm
nhẹ trên da, nóng trong cơ
thể, mí mắt nặng.
- Xuất hiện các cố tật như:
nhổ râu, cắn móng tay, nặn
mụn,…
- Thích nghe nhạc mạnh,
nói năng, ca hát hun
thun, cười khóc tự nhiên,
tự hủy hoại thân thể.
- Mắt đỏ, mặt đỏ, mùi khét
đặc biệt ở gáy và miệng.
- Hưng phấn, kích động,
mất tự chủ, dễ sinh sự đánh
nhau, tự hủy hoại thân thể.
- Mắt đỏ, mặt đỏ, người
nóng, uống nhiều nước.


Tình trạng sử dụng ma túy tại nước ta và thành phố Hồ Chí Minh ngày càng nghiêm
trọng. Đa số con nghiện hiện nay là thanh niên (chiếm 70 - 80% số nghiện mới ở

TP.HCM). Ma túy hiện nay đã len lỏi vào trường học mọi cấp, giảng đường đại học và đe
dọa từng gia đình.
Hiện nay bọn bn bán ma túy đang nhắm vào đối tượng học sinh, kể cả học sinh nhỏ
tuổi. Ban đầu có thể chúng mời mọc, rủ rê, tặng không ma túy cho các em dùng thử một
thời gian để làm cho các em nghiện, sau vài lần sử dụng ma túy sinh ra nghiện phải lệ
thuộc hẳn vào chúng, hàng ngày phải mua hoặc phải bán ma túy cho bọn chúng. Có
những trường hợp chúng còn hăm dọa, ép buộc các em phải sử dụng các chất nguy hiểm
này rồi sau đó các em đã nghiện phải lệ thuộc vào chúng mới có ma túy, chúng buộc các
em phải đi bán ma túy cho chúng. Gia đình và nhà trường đóng vai trị hết sức quan trọng
trong việc giúp các em tự bảo vệ để không sa vào con đường nghiện ngập. Các bậc phụ
huynh phải thấy được đầy đủ, sâu sắc hiểm họa ma túy đối với con cái mình và hạnh
phúc của gia đình mình. Phụ huynh phải quan tâm, gần gũi, có sự hiểu biết, có cách quản
lý, giáo dục con cái mình tốt hơn. Trên quy mơ tồn xã hội thì đây là cơng việc rất khó
khăn, địi hỏi nhiều cơng sức, tiền bạc đồng thời phải có sự phối hợp giữa các cơ quan
đồn thể, nhà trường, gia đình.
Các bậc phụ huynh cần biết rằng chính phụ huynh có thể góp phần vào việc giáo dục,
phịng ngừa ma túy cho con em mình bằng các biện pháp sau:
• Giải thích cho con em hiểu ma túy là gì? Tác hại của ma túy ghê gớm ra sao, khuyên
bảo các em không nghe theo lời rủ rê, mời mọc của bạn bè, của bất cứ người nào để dùng
thử ma túy.
• Quan tâm, ân cần theo dõi con cái, khơng nên khốn trắng việc giáo dục cho riêng nhà
trường.
• Thường xun nhắc nhở, dặn dị con em khi có bạn bè hay bất cứ người nào mời chào,
rủ rê uống, hút bất cứ loại thuốc nào để gây “sảng khoái, “hưng phấn”, “kích thích”,
“mang lại thích thú”, “mang lại khối lạc”, “làm giảm buồn chán”... Thì phải dứt khốt từ
chối và báo ngay cho ba mẹ thầy cơ biết.
• Dặn con em rằng nếu có ai đó hăm dọa, ép buộc sử dụng một chất lạ nào thì phải báo
ngay cho cha mẹ, thầy cơ biết.
• Quan tâm chăm sóc, gần gũi để các em thấy cha mẹ là chỗ dựa vững chắc, là người bảo
vệ hữu hiệu đối với các em để các em thổ lộ tâm sự. Thường xuyên hỏi thăm các em

chẳng hạn như: “Con có quen bạn nào hút bồ đà nơi trường học không?”, “Ở trường con
có bạn nào nghiện ma túy khơng? Con phải cẩn thận, đừng để bạn ấy rủ rê nhé!”, “Có ai
dụ con hút, hít thử khơng?”.
• Hướng dẫn các con em để chúng có khả năng tự từ chối ma túy, nói KHƠNG với cái
xấu, tự mình có đủ bản lĩnh để từ chối. Các bậc phụ huynh không thể nào có thời gian để
kè kè theo sát các em mọi lúc, mọi nơi được. Nâng cao khả năng tự quyết của các em là
biện pháp hữu hiệu chống ma túy.


• Không nên nuông chiều cho trẻ quá nhiều tiền để tiêu xài khi đến trường. Chính việc
cung cấp quá nhiêu tiền mà các em có điều kiện để đua đòi, bắt chước các bạn khác tập
tành ăn chơi, trong đó có việc sử sụng ma túy. Nên kiểm tra việc chi tiêu của các em.
• Quan tâm đến các mối giao tiếp của con em, các mối quan hệ bạn bè của các em.
Đương nhiên việc kiểm tra phải tế nhị ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Các em rất khó chịu
khi thấy các phụ huynh quản lý quá chặt chẽ.
• Khi thấy các em sa đà vào các hồn cảnh nguy cơ hoặc có các dấu hiệu sớm của việc
nghiện ma túy thì phụ huynh cần quan tâm theo dõi con em sát sao hơn. Nếu nghi ngờ
con em dùng ma túy thi phụ huynh phải đích thân tìm hiểu rõ.
VI. CAI NGHIỆN NHƯ THẾ NÀO?
Theo mơ hình cai nghiện tại các trung tâm, trại, viện... việc cai nghiện cho người nghiện
moocphine, heroin thường được tiến hành qua hai giai đoạn:
1. Cắt cơn nghiện:
Trong thời gian này, người nghiện có những cơn vật vã do thiếu ma túy (hội chứng cai
nghiện ). Khi ngưng dùng ma túy, người nghiện thấy buồn bực, khó chịu, ngáp vặt, chảy
nước mắt, nước mũi, nước miếng, đổ mồ hôi, ớn lạnh, nổi da gà khi có gió nhẹ. Người
nghiện thường mất ngủ, bứt rứt không sao nằm yên được. Trong 2-3 ngày đầu, khi lên
cơn vật vã do thiếu ma túy (hội chứng cai nghiện), người nghiện có cảm giác hàng trăm
ngàn con kiến, con dịi bị trong xương, đau nhức mình mảy tay chân, chán ăn, đau bụng,
tiêu chảy, tăng huyết áp. Qua được 2-3 ngày này, khoảng cách thời gian các cơn vật vã sẽ
xa dần, vật vã nhẹ hơn. Sau 7-10 ngày thì hết vật vã. Người nghiện được điều trị tại trung

tâm cai nghiện, sẽ được hỗ trợ thuốc men (thuốc an thần kinh, thuốc cai nghiện, thuốc bồi
bổ sức khoẻ) và vật lý trị liệu (tắm nước nóng lạnh, xoa bóp, xơng thuốc, châm cứu, xơng
hơi…), thể dục trị liệu cộng với ý chí cai nghiện của người nghiện để vượt qua các cơn
vật vã.
Nếu cai nghiện tại nhà hoặc tại các trung tâm y tế, thì người nghiện còn nhận được sự
động viên tinh thần của người thân, gia đình để người nghiện tăng thêm quyết tâm cai
nghiện.
2. Giai đoạn phục hồi thể chất, học nghề, tái hòa nhập cộng đồng:
Trong giai đoạn này, người đã cắt cơn được tập luyện để phục hồi sức khỏe, tăng cường
thể lực, vui chơi giải trí lành mạnh, học ngoại ngữ, học nghề: cơ khí, sửa xe, điện tử, may
gia dụng, cơng nghiệp, vi tính... Một số trung tâm có điều kiện người nghiện cịn được
lao động nâng cao sức khỏe (Phú Văn, Nhị Xuân, Trường 4...) vừa để tạo tinh thần lao
động tập thể, chuẩn bị cho việc tái nhập cộng đồng sau này. Hết gian đoạn này, người
nghiện rời trường để tái hòa nhập xã hội. Việc cắt cơn nghiện ma túy không phải là vấn


đề nan giải. Điều quan trọng là học viên rời trường về nhà làm thế nào để khỏi tránh tái
nghiện.
Gia đình muốn cai nghiện tại nhà cho con em có thể tạo theo một số hướng dẫn như sau:
• Tham vấn chuẩn bị tâm lý cho người nghiện:
Để thuyết phục người nghiện tự giác, tự nguyện bỏ ma túy và chuẩn bị tinh thần kỹ khi
bước vào cắt cơn.
• Xoa bóp:
Thực hiện khi người nghiện bắt đầu thấy nhớ, bức rứt muốn sử dụng ma túy. Dùng cả hai
bàn tay xoa bóp nhẹ nhàng, đều đặn tồn thân, đặc biệt ở đầu và cột sống, ít nhất là 3-4
lần mỗi ngày. Mỗi lần xoa bóp, khoảng 30 phút cho đến khi người nghiện cảm thấy dễ
chịu, buồn ngủ.
• Tắm nước mát:
Ngày đầu tiên ngưng ma túy, có thể xơng hơi bằng nước lá xông cho cơ thể dễ chịu và
thư thái. Ngày 2-3 do vật vã nhiều nên không xông hơi nữa mà cần tắm nước mát tối

thiểu ngày 3 lần để cơ thể bớt bứt rứt, khó chịu. Nếu sợ lạnh, có thể tắm nước ấm rồi mới
nước mát sau.
• Ba ngày đầu tiên người nghiện thường nơn ói, khơng muốn ăn nhưng sau đó có thể
khỏi, Nên ăn những thức ăn mát như: mồng tơi, rau má, xà lách xoong, ngò tây, đậu đỏ,
đậu đen, đậu nành, mè, khổ qua, bí đao, cà chua, cam, lê… và thịt heo, cá lóc, cua đồng...
• Dùng thuốc cắt cơn:
Nếu vật vã, đau nhức, mất ngủ có thể dùng Paracetamol 0,5g ngày 3 lần, lần 1 viên,
Chlofenac 3 viên/ lần - ngày 3 lần, Senduxen 5mg, mỗi lần 1-3 viêu lặp lại sau 4 giờ cho
đến khi ngủ yên. Sau đó sẽ giảm liều lần rồi ngưng hẵn. Việc dùng thuốc an thần gây ngủ
cần có chỉ định của thầy thuốc.
• Khi nào cắt được cơn:
Cơn vật vã xuất hiện rõ vào giờ thứ 36-48 kể từ lúc ngưng sử dụng ma túy, lên cao nhất là
ngày thứ ba sau đó thưa dần. Nếu nghiện nhẹ, thơng thường trong vịng một tuần là qua
được cơn nghiện. Tuy nhiên, các biểu hiện mất ngủ, đau lưng, nhức mỏi có thể kéo dài cả
tháng.
3. Làm thế nào để tránh tái nghiện?
Cắt cơn nghiện chỉ giải quyết được sự lệ thuộc về mặt thể chất của người nghiện, chứ
chưa dứt hẳn được sự lệ thuộc ma túy, vẫn còn nhớ cảm giác dễ chịu do ma túy mang lại.
Cảm giác thèm nhớ ma túy khiến người nghiện sau khi qua giai đoại cắt cơn vẫn hay “vơ
tình” đi ngang những nơi có bán ma túy. Khi đó người đã cai nghiện sẽ xuất hiện trở lại
các biểu hiện hội chứng cai nghiện, họ bị vật vã nhẹ về mặt thể chất. Cần biết rằng tái


nghiện ma túy bắt đầu trước hết từ trong ý nghĩ. Nếu thực sự muốn bỏ ma túy thì ngay
sau khi nhớ nghĩ đến ma túy, người đã cai cần thổ lộ và tìm sự động viên giúp đỡ của
người thân, gia đình, của nhân viên y tế chuyên về cai nghiện.
Lời ru rê, mời mọc của bạn bè cũng là một thách thức khó vượt qua của người đã cai
nghiện. Nếu thêm vào đó là sự nghi kỵ, ruồng rẫy của người thân thì họ sẽ dễ dàng tái
nghiện.
Nhiều phụ huynh, gia đình có con em bị nghiện thì gửi ngay con em vào trung tâm cai

nghiện và phó mặc con em mình cho trung tâm. Khi con em rời trường về nhà thiếu động
viên quan tâm, giúp đỡ. Hoặc ngược lại có một số phụ huynh thì ln theo dõi, nghi kỵ,
kềm cặp con em quá mức. Những thái độ như thế dễ dàng đẩy con em vào trong con
đường tái nghiện.
Trong trường hợp lỡ tái nghiện, phụ huynh cần bình tĩnh tiếp tục hỗ trợ cho con em mình
tiếp tục cai nghiện lại lần nữa. Chúng ta biết rằng cai nghiện dứt hẳn là rất khó, địi hỏi nỗ
lực của cả người nghiện và cả người thân. Có những trường hợp phải sau vài lần mới cai
dứt bỏ ma túy hồn tồn được. Khơng nên sỉ nhục con em hay nản lòng bỏ mặc. Mà khi
ấy chúng ta cần hiểu rằng trong việc nghiện ngập ma túy của con em, chúng ta cũng có
một phần lỗi lớn.
Chúng ta biết rằng trong suốt thời gian nghiện ma túy thì người nghiện là nơ lệ của ma
túy. Họ ln tìm đủ mọi cách, mọi mánh khóe để có tiền thỏa mãn cơn nghiện. Vì vậy khi
đã cai nghiện thì nếp cũ vẫn cịn, tự họ có thể vẫn muốn quay lại con đường cũ. Mặt khác
người nghiện vốn dễ bị rủ rê, lôi kéo, tâm lý không vững vàng nên khi gặp khó khăn
trong cuộc sống, họ dễ dựa dẫm vào ma túy và coi đó như một “lối thoát”.
* Trong việc chống tái nghiện, cần nhớ những nguyên tắc sau:
• Phải thay đổi mơi trường sinh hoạt của họ để tránh sự cám dỗ của ma túy.
• Phải tích cực giúp người đã cai và thực sự muốn cai thể hiện tâm tư nguyện lánh xa ma
túy.
• Phải lấy tình thương mà cảm hóa. Tìm hiểu kỹ lý do tại sao họ đến với ma túy, từ đó
thấy rằng họ cũng có những mặt tốt mà ta có thể khuyến khích họ phát huy.
• Khuyến khích mọi ý muốn vươn lên muốn làm lại cuộc đời của họ. Tạo điều kiện để họ
có cơng ăn việc làm, có niềm vui, niềm đam mê mới, quên đi cái đam mê ma túy.
• Nâng cao nhận thức của họ về tác hại của ma túy với tương lai - tuổi trẻ của họ.