Phân tích thiết kế hệ thống quản lý thư viện trường đại học kinh tế TP hồ chí minh
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.96 MB, 166 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ HỒ CHÍ MINH
KHOA: CƠNG NGHỆ THÔNG TIN KINH DOANH
CHUYÊN NGÀNH: THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
ĐỀ TÀI: Phân
tích thiết kế hệ thống quản lý thư viện trường
Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
Thành viên:
Nguyễn Hoàng Quốc Anh
Nguyễn Thị Ngọc Thảo
Nguyễn Thị Tươi
Trần Thị Ánh Hồng
GIẢNG VIÊN: Hồ Thị Thanh Tuyến
NHÓM: NHÓM 5
Đỗ Thị Huyền Trang
Nguyễn Văn Tiến
TP.HCM, Ngày 15 Tháng 10 Năm 2020
Mục Lục
1.
2.
TỔNG QUAN VỀ DỰ ÁN.......................................................................................11
1.1.
Lý do chọn đề tài...............................................................................................11
1.2.
Giới thiệu về hệ thống thư viện UEH................................................................12
1.3.
Mục tiêu của dự án............................................................................................12
1.4.
Xác định phạm vi dự án....................................................................................13
Xác định yêu cầu.......................................................................................................13
2.1.
Khảo sát hệ thống..............................................................................................13
2.2.
Phân tích hiện trạng...........................................................................................13
2.2.1.
Chức năng của thư viện.............................................................................13
2.2.2.
Nhiệm vụ của thư viện...............................................................................14
2.3.
Đặc tả yêu cầu...................................................................................................14
2.3.1.
3.
Qui trình hoạt động của hệ thống...............................................................14
2.3.1.1
Quy trình nhập sách...............................................................................14
2.3.1.2
Quy trình mượn/trả/gia hạn sách............................................................14
2.3.1.3
Quy định về việc sách mượn bị mất, rách:.............................................15
2.3.1.4
Quy trình về việc đặt phịng họp............................................................16
2.3.1.5
Quy trình về việc trả phịng họp.............................................................16
2.3.1.6
Quy trình thống kê, báo cáo...................................................................16
2.3.1.7
Xử lý sách thanh lý................................................................................17
2.3.2.
Ưu và nhược điểm của hệ thống hiện tại...................................................17
2.3.3.
Yêu cầu chức năng....................................................................................17
2.3.4.
Yêu cầu phi chức năng..............................................................................18
2.3.5.
Tính khả thi của dự án...............................................................................18
Phân tích và thiết kế hệ thống...................................................................................20
1
3.1.
Các u cầu chức năng......................................................................................20
3.2.
Phân tích u cầu..............................................................................................21
3.2.1.
Mơ hình hóa chức năng.............................................................................21
3.2.1.1
Biểu đồ Use case tổng quát....................................................................21
3.2.1.2
Use case đăng nhập................................................................................22
3.2.1.3
Phân rã Use case “ Quản trị hệ thống”...................................................23
3.2.1.4
Phân rã Use case “Quản lý Sách”...........................................................29
3.2.1.5
Phân rã Use case “Quản lý bạn đọc”......................................................33
3.2.1.6
Phân rã Use case “Quản lý mượn trả Sách”...........................................37
3.2.1.7
Phân rã Use case “Báo cáo& Thống kê”................................................41
3.2.1.8
Phân rã Use case “Quản lý mượn- trả phịng”.......................................48
3.2.1.9
Phân rã Use case “Tìm kiếm thơng tin”.................................................52
3.2.1.10 . Sơ đồ hoạt động của hệ thống.............................................................56
3.2.1.11 . Các biểu đồ hoạt động của chức năng Quản trị hệ thống....................57
3.2.1.12 Các biểu đồ hoạt động của chức năng Sách..........................................62
3.2.1.13 . Các biểu đồ hoạt động của chức năng Quản lí bạn đọc.......................65
3.2.1.14 . Các biểu đồ hoạt động của chức năng Quản lí mượn trả Sách............68
3.2.1.15 . Các biểu đồ hoạt động của chức năng Báo cáo& Thống kê................71
3.2.1.16 Các biểu đồ hoạt động của chức năng Tìm kiếm thơng tin...................78
3.2.2.
Mơ hình hóa cấu trúc.................................................................................80
3.2.2.1
Danh sách các lớp..................................................................................80
3.2.2.2
Biểu đồ lớp hệ thống (mức quan niệm)..................................................83
3.2.3.
3.2.3.1
Mơ hình hóa hành vi..................................................................................84
Đăng nhập..............................................................................................84
2
3.2.3.2
Quản trị hệ thống....................................................................................85
3.2.3.3
Quản lý sách...........................................................................................89
3.2.3.4
Quản lý bạn đọc.....................................................................................94
3.2.3.5
Quản lý mượn trả sách...........................................................................97
3.2.3.6
Quản lý mượn trả phòng......................................................................103
3.2.3.7
Báo cáo & thống kê..............................................................................107
3.2.3.8
Tìm kiếm thơng tin...............................................................................114
3.2.4.
3.3.
Mơ hình hóa dữ liệu.................................................................................118
3.2.4.1
Diễn tả các thực thể có tham gia..........................................................118
3.2.4.2
Diễn giải các mối quan hệ của các đối tượng có tham gia....................122
3.2.4.3
Mơ hình thực thể quan hệ (ERD gốc)...................................................123
3.2.4.4
Mơ hình thực thể quan hệ.....................................................................124
3.2.4.5
Mơ hình cơ sở dữ liệu quan hệ.............................................................125
Thiết kế hệ thống.............................................................................................126
3.3.1.
Thiết kế lớp.............................................................................................126
3.3.2.
Thiết kế CSDL.........................................................................................136
3.3.2.1
Sơ đồ cơ sở dữ liệu mức vật lý.............................................................136
3.3.2.2
Mô tả cơ sở dữ liệu...............................................................................137
3.3.2.3
Thiết kế và ràng buộc CSDL................................................................151
3.3.3.
Thiết kế giao diện....................................................................................158
3.3.3.1
Đăng nhập............................................................................................158
3.3.3.2
Quản lý sách.........................................................................................160
3.3.3.3
Tìm kiếm thơng tin...............................................................................161
3.3.3.4
Thống kê - Báo cáo..............................................................................163
3
3.3.3.5
Quản lý mượn – trả phòng:..................................................................165
3.3.3.6
Quản lý bạn đọc:..................................................................................167
4
Danh mục hình vẽ
Hình 1. Sơ đồ phân cấp chức năng nghiệp vụ của hệ thống quản lý thư viện...................21
Hình 2. Biểu đồ Use case tổng quát..................................................................................23
Hình 3. Biểu đồ Use case “ Quản trị hệ thống”.................................................................25
Hình 4. Biểu đồ Use case “Quản lý sách”.........................................................................31
Hình 5. Biểu đồ Use case “Quản lý bạn đọc”...................................................................34
Hình 6. Biểu đồ Use case “ Quản lý mượn trả Sách”........................................................39
Hình 7. Biểu đồ Use case “Báo cáo& Thống kê”..............................................................43
Hình 8. Biểu đồ Use case Quản lý mượn- trả phịng.........................................................49
Hình 9. Biểu đồ Use case tìm kiếm thơng tin....................................................................54
Hình 10. Biểu đồ hoạt động mơ tả quy trình đăng nhập....................................................58
Hình 11. Biểu đồ hoạt động cho quy trình phân quyền người dùng hệ thống...................59
Hình 12. Biểu đồ hoạt động cho quy trình sửa thơng tin người dùng................................60
Hình 13. Biểu đồ hoạt động cho quy trình thêm người dùng hệ thống..............................61
Hình 14. Biểu đồ hoạt động cho quy trình xóa người dùng hệ thống................................62
Hình 15. Biểu đồ hoạt động cho qui trình Sửa thơng tin sách...........................................63
Hình 16. Biểu đồ hoạt động cho quy trình thêm Sách.......................................................64
Hình 17. Biểu đồ hoạt động cho qui trình Xóa Sách.........................................................65
Hình 18. Biểu đồ hoạt động cho quy trình thêm Bạn đọc.................................................66
Hình 19. Biểu đồ hoạt động cho qui trình sửa thơng tin bạn đọc......................................67
Hình 20. Biểu đồ hoạt động cho qui trình xóa Bạn đọc....................................................68
Hình 21. Biểu đồ hoạt động cho qui trình xử lý yêu cầu mượn Sách................................69
Hình 22. Biểu đồ hoạt động cho qui trình xử lý yêu cầu trả Sách.....................................70
Hình 23. Biểu đồ hoạt động cho qui trình xử lý yêu cầu gia hạn Sách..............................71
Hình 24. Biểu đồ hoạt động cho quy trình Báo cáo& Thống kê sách đang được mượn....72
Hình 25. Biểu đồ hoạt động cho quy trình Báo cáo& Thống kê số người đã mượn phịng
.......................................................................................................................................... 73
Hình 26. Biểu đồ hoạt động cho quy trình Báo cáo& Thống kê bạn đọc đang mượn tài
liệu.................................................................................................................................... 74
5
Hình 27. Biểu đồ hoạt động cho quy trình Báo cáo& thống kê Sách cịn trong thư viện. .75
Hình 28. Biểu đồ hoạt động mơ tả quy trình Báo cáo& Thống kê bạn đọc vi phạm.........76
Hình 29. Biểu đồ hoạt động cho quy trình Báo cáo& Thống kê Sách thanh lý.................77
Hình 30. Biểu đồ hoạt động cho quy trình Báo cáo& Thống kê Sách mới nhập...............78
Hình 31. Biểu đồ hoạt động cho quy trình tìm sách..........................................................79
Hình 32. Biểu đồ hoạt động cho quy trình tìm kiếm bạn đọc............................................80
Hình 33. Biểu đồ hoạt động cho quy trình Tìm kiếm Phiên mượn....................................81
Hình 34. Sơ đồ Lớp của hệ thống ở mức quan niệm.........................................................85
Hình 35. Biểu đồ trình tự cho chức năng Đăng nhập........................................................86
Hình 36. Biểu đồ trình tự cho chức năng Thêm Người dùng...........................................87
Hình 37. Biểu đồ trình tự cho chức năng Sửa thơng tin người dùng.................................88
Hình 38. Biểu đồ trình tự cho chức năng Xóa Người Dùng..............................................89
Hình 39. Biểu đồ trình tự cho chức năng phân quyền Người Dùng..................................90
Hình 40. Biểu đồ trình tự cho chức năng Thêm Sách.......................................................91
Hình 41. Biểu đồ trình tự cho chức năng Sửa thơng tin Sách...........................................92
Hình 42. Biểu đồ trình tự cho chức năng Xóa Sách..........................................................94
Hình 43. Biểu đồ trình tự cho chức năng Thêm Bạn Đọc.................................................96
Hình 44. Biểu đồ trình tự cho chức năng Sửa thơng tin bạn đọc.......................................97
Hình 45. Biểu đồ trình tự cho chức năng Xóa bạn đọc.....................................................98
Hình 46. Biểu đồ trình tự cho chức năng xử lý yêu cầu Mượn Sách................................99
Hình 47. Biểu đồ trình tự cho chức năng xử lý yêu cầu trả Sách...................................101
Hình 48. Biểu đồ trình tự cho chức năng xử lý yêu cầu gia hạn Sách............................103
Hình 49. Biểu đồ trình tự cho chức năng Xử lý yêu cầu mượn phịng............................104
Hình 50. Biểu đồ trình tự cho chức năng Xử lý u cầu trả phịng.................................105
Hình 51. Biểu đồ trình tự cho chức năng Xử lý u cầu nhận phịng..............................106
Hình 52. Biểu đồ trình tự cho chức năng Xóa lịch đặt phịng.........................................107
Hình 53. Biểu đồ trình tự cho chức năng Báo cáo&Thống kê sách thanh lý...................108
Hình 54. Biểu đồ trình tự cho chức năng Báo cáo&Thống kê Sách đang được mượn....109
Hình 55. Biểu đồ trình tự cho chức năng Báo cáo&Thống kê Người đã mượn phòng....110
6
Hình 56. Biểu đồ trình tự cho chức năng Báo cáo&Thống kê Người đang mượn tài liệu
........................................................................................................................................ 111
Hình 57. Biểu đồ trình tự cho chức năng Báo cáo&Thống kê Sách cịn trong thư viện. .112
Hình 58. Biểu đồ trình tự cho chức năng Báo cáo&Thống kê Bạn đọc vi phạm.............113
Hình 59. Biểu đồ trình tự cho chức năng Báo cáo&Thống kê Sách mới nhập................114
Hình 60. Biểu đồ trình tự cho chức năng tìm kiếm Sách.................................................115
Hình 61. Biểu đồ trình tự cho chức năng tìm kiếm phiên mượn Sách.............................116
Hình 62. Biểu đồ trình tự cho chức năng tìm kiếm bạn đọc............................................118
Hình 63. Mơ hình thực thể quan hệ gốc..........................................................................125
Hình 64. Mơ hình thực thể quan hệ mở rộng..................................................................126
Hình 65. Sơ đồ lớp mức thiết kế.....................................................................................128
Hình 66. Mơ hình cơ sở dữ liệu mức vật lý.....................................................................138
Hình 67. Giao diện form đăng nhập................................................................................160
Hình 68. Giao diện chính của hệ thống...........................................................................160
Hình 69. Giao diện thêm sách.........................................................................................161
Hình 70. Giao diện xóa sách...........................................................................................162
Hình 71. Giao diện tìm kiếm phiên mượn.......................................................................163
Hình 72. Giao diện tìm kiếm bạn đọc.............................................................................164
Hình 73. Giao diện TK - BC sách thanh lý.....................................................................165
Hình 74. Giao diện TK - BC bạn đọc vi phạm................................................................165
Hình 75. Giao diện TK - BC sách mới nhập...................................................................166
Hình 76. Giao diện Xử lý yêu cầu mượn........................................................................167
Hình 77. Giao diện Xử lý u cầu nhận - xóa phịng......................................................168
Hình 78. Giao diện sửa thông tin bạn đọc.......................................................................169
7
8
Danh Mục Bảng
Bảng 1: Danh sách actor của hệ thống..............................................................................23
Bảng 2. Đặc tả Use case Đăng nhập.................................................................................25
Bảng 3. Đặc tả Use case Quản trị người dùng...................................................................27
Bảng 4. Đặc tả Use case Thêm người dùng......................................................................28
Bảng 5. Đặc tả Use case Sửa thơng tin người dùng..........................................................29
Bảng 6. Đặc tả Use case Xóa người dùng.........................................................................30
Bảng 7. Đặc tả Use case Quản trị phân quyền..................................................................31
Bảng 8. Đặc tả Use case Sửa thông tin Sách.....................................................................33
Bảng 9. Đặc tả Use case Thêm Sách.................................................................................34
Bảng 10. Đặc tả Use case Xóa Sách.................................................................................35
Bảng 11. Đặc tả Use case Quản lý bạn đọc.......................................................................36
Bảng 12. Đặc tả Use case Thêm bạn đọc..........................................................................37
Bảng 13. Đặc tả Use case Sửa thông tin bạn đọc..............................................................38
Bảng 14. Đặc tả Use case Xóa thơng tin bạn đọc..............................................................39
Bảng 15. Đặc tả Use case Xử lý yêu cầu mượn................................................................41
Bảng 16. Đặc tả Use case Xử lý yêu cầu trả.....................................................................42
Bảng 17. Đặc tả Use case Xử lý yêu cầu gia hạn..............................................................43
Bảng 18. Đặc tả Use case Báo cáo& Thống kê Sách đang được mượn............................45
Bảng 19. Đặc tả Use case Báo cáo& Thống kê Số người đã mượn Phòng.......................46
Bảng 20. Đặc tả Use case Báo cáo& Thống kê Bạn đọc đang mượn Sách.......................46
Bảng 21.Đặc tả Use case Báo cáo&Thống kê Sách còn trong thư viện............................47
Bảng 22. Đặc tả Use case Báo cáo&Thống kê bạn đọc vi phạm.......................................48
Bảng 23.Đặc tả Use case Báo cáo&Thống kê Sách thanh lý............................................49
Bảng 24.Đặc tả Use case Báo cáo& Thống kê Sách mới nhập.........................................50
Bảng 25. Đặc tả Use case Xử lý yêu cầu mượn phòng.....................................................51
Bảng 26. Đặc tả Use case Theo dõi lịch đặt mượn............................................................52
Bảng 27. Đặc tả Use case Xử lý yêu cầu nhận phòng.......................................................53
9
Bảng 28. Đặc tả Use case Xóa yêu cầu đặt mượn đã duyệt...............................................54
Bảng 29. Đặc tả Use case Xử lý u cầu trả phịng...........................................................54
Bảng 30. Đặc tả Use case Tìm kiếm Sách.........................................................................56
Bảng 31. Đặc tả Use case Tìm kiếm Bạn đọc...................................................................57
Bảng 32. Đặc tả Use case Tìm kiếm Phiên mượn trả........................................................58
Bảng 33. Diễn giải các lớp - Quản trị hệ thống.................................................................83
Bảng 34. Diễn giải các lớp - Quản lý sách........................................................................84
Bảng 35. Diễn giải các lớp - Quản lý bạn đọc...................................................................84
Bảng 36. Diễn giải các lớp - Quản lý mượn trả gia hạn sách............................................85
Bảng 37. Diễn giải các lớp - Quản lý mượn trả Phòng......................................................85
Bảng 38. Bảng diễn tả các thực thể cần lưu giữ..............................................................124
Bảng 39. Các mối quan hệ của đối tượng tham gia.........................................................125
Bảng 40. Diễn giải lớp “NguoiDung”.............................................................................130
Bảng 41. Diễn giải lớp “Admin”.....................................................................................130
Bảng 42. Diễn giải lớp “ThuThu”...................................................................................130
Bảng 43. Diễn giải lớp “BanDoc”...................................................................................131
Bảng 44. Diễn giải lớp “HocVien”.................................................................................131
Bảng 45. Diễn giải lớp “GiangVien”..............................................................................131
Bảng 46. Diễn giải lớp “Lop”.........................................................................................132
Bảng 47. Diễn giải lớp “NganhHoc”...............................................................................132
Bảng 48. Diễn giải lớp “Khoa”.......................................................................................132
Bảng 49. Diễn giải lớp “XuLyViPham”.........................................................................133
Bảng 50. Diễn giải lớp “MuonTraSach”.........................................................................133
Bảng 51. Diễn giải lớp “Sach”........................................................................................134
Bảng 52. Diễn giải lớp “SachThanhLy”.........................................................................134
Bảng 53. Diễn giải lớp “ViTri”.......................................................................................135
Bảng 54. Diễn giải lớp “DauSach”.................................................................................135
Bảng 55. Diễn giải lớp “NhaXuatBan”...........................................................................135
Bảng 56. Diễn giải lớp “TacGia”....................................................................................136
Bảng 57. Diễn giải lớp “ChuDe”....................................................................................136
10
Bảng 58. Diễn giải lớp “PhieuNhap”..............................................................................136
Bảng 59. Diễn giải lớp “NhaCungCap”..........................................................................137
Bảng 60. Diễn giải lớp “MuonTraPhong”.......................................................................137
Bảng 61. Diễn giải lớp “Phong”......................................................................................138
Bảng 62. Diễn giải lớp “LoaiPhong”..............................................................................138
Bảng 63. Cấu trúc bảng NguoiDung...............................................................................143
Bảng 64. Cấu trúc bảng QuyenHan.................................................................................144
Bảng 65. Cấu trúc bảng QuyenHan.................................................................................144
Bảng 66. Cấu trúc bảng NhaXuatBan.............................................................................144
Bảng 67. Cấu trúc bảng ChuDe......................................................................................145
Bảng 68. Cấu trúc bảng TacGia......................................................................................145
Bảng 69. Cấu trúc bảng ViTri.........................................................................................145
Bảng 70. Cấu trúc bảng NhaCungCap............................................................................146
Bảng 71. Cấu trúc bảng Sach..........................................................................................146
Bảng 72. Cấu trúc bảng SachThanhLy............................................................................146
Bảng 73. Cấu trúc bảng BanDoc.....................................................................................147
Bảng 74. Cấu trúc bảng GiangVien................................................................................147
Bảng 75. Cấu trúc bảng HocVien...................................................................................148
Bảng 76. Cấu trúc bảng Khoa.........................................................................................148
Bảng 77. Cấu trúc bảng ChuyenNganh...........................................................................148
Bảng 78. Cấu trúc bảng Lop...........................................................................................149
Bảng 79. Cấu trúc bảng LoaiPhong................................................................................149
Bảng 80. Cấu trúc bảng Phong........................................................................................149
Bảng 81. Cấu trúc bảng QuyDinhThuVien.....................................................................149
Bảng 82. Cấu trúc bảng Phong........................................................................................150
Bảng 83. Cấu trúc bảng PhieuNhap................................................................................150
Bảng 84. Cấu trúc bảng SangTac....................................................................................150
Bảng 85. Cấu trúc bảng LopHocVien.............................................................................151
Bảng 86. Cấu trúc bảng QLMuonTraSach......................................................................151
Bảng 87. Cấu trúc bảng CTMuonTraSach......................................................................151
11
Bảng 88. Cấu trúc bảng QLMuonTraPhong...................................................................152
Bảng 89. Cấu trúc bảng CTMuonTraPhong....................................................................152
Bảng 90. Cấu trúc bảng CapNhatSach............................................................................153
Bảng 91. Cấu trúc bảng ViPham.....................................................................................153
Bảng 92.Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R1....................................................153
Bảng 93.Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R2....................................................154
Bảng 94.Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R3....................................................154
Bảng 95.Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R4....................................................154
Bảng 96.Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R5....................................................155
Bảng 97.Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R6....................................................155
Bảng 98.Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R7....................................................156
Bảng 99.Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R8....................................................156
Bảng 100.Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R9..................................................156
Bảng 101.Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R10................................................157
Bảng 102.Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R11................................................157
Bảng 103. Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R12...............................................158
Bảng 104. . Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R13.............................................158
Bảng 105. Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R14...............................................159
Bảng 106. Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R15...............................................159
Bảng 107. Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R16...............................................160
Bảng 108. Bảng tầm ảnh hưởng ràng buộc toàn vẹn R17...............................................160
12
1. TỔNG QUAN VỀ DỰ ÁN
1.1. Lý do chọn đề tài
Thư viện đóng vai trị quan trọng trong việc hỗ trợ công tác học tập và giảng dạy
của sinh viên và giảng viên. Trường Đại học Kinh tế TPHCM nói riêng và các
trường đại học nói chung, thư viện trở thành một trong những nơi cung cấp tri thức
hiệu quả nhất cho giảng viên và sinh viên. Thư viện lưu trữ và bổ sung, cập nhật
những thơng tin, giáo trình, tài liệu tham khảo, các tư liệu điện tử… phục vụ cho
hoạt động tìm kiếm tài liệu, nghiên cứu khoa học của sinh viên; mở rộng điều kiện
học tập cho sinh viên cả về không gian, thời gian.
Thư viện trường Đại học Kinh tế TPHCM (UEH) trước đây chủ yếu hoạt động dựa
theo cách thủ công, các công việc chủ yếu do con người thực hiện, việc ứng dụng
tin học hóa vào quản lý các hoạt động của thư viện chỉ mới ở bước đầu, hạ tầng
công nghệ thông tin cho thư viện còn chưa đồng bộ và chưa được trang bị đầy đủ.
Đi cùng với sự phát triển của thư viện UEH là nhu cầu bạn đọc tăng lên; nhu cầu
tìm kiếm tài liệu nghiên cứu, luận văn, luận án của nghiên cứu sinh/tiến sĩ/học viên
cao học đang theo học tại UEH là rất lớn; gia tăng nhu cầu sử dụng các dịch vụ của
thư viện như mượn trả sách và mượn trả phòng.
Yêu cầu đặt ra là cùng với sự phát triển đó, làm thế nào để ứng dụng cơng nghệ
thơng tin và tin học hóa vào việc quản lý các thông tin và hoạt động của thư viện
một cách tốt nhất và có hiệu quả nhất. Vì vậy chúng em xin giới thiệu đề tài “Phân
tích thiết kế hệ thống quản lý thư viện Đại học kinh tế TPHCM”. Hệ thống đáp
ứng được một số chức năng cơ bản cần thiết của một hệ thống quản lý thư viện
UEH là quản trị hệ thống, quản lý sách, bạn đọc, quản lý mượn trả sách và mượn
trả phòng, báo cáo thống kê và tìm kiếm thơng tin.
13
1.2. Giới thiệu về hệ thống thư viện UEH
Thư viện UEH có chức năng giúp Hiệu trưởng quản lý, khai thác, phát triển nguồn lực
thông tin và dịch vụ thông tin nhằm phục vụ các hoạt động đào tạo, nghiên cứu của
Trường.
Với nhiệm vụ bổ sung, phát triển nguồn lực thơng tin trong nước và nước ngồi đáp ứng
nhu cầu giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học; thu nhận, lưu trữ và phổ biến các sách
của Trường như: đề tài nghiên cứu khoa học đã được nghiệm thu, chương trình đào tạo,
giáo trình, tập bài giảng, khóa luận, luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ và các dạng sách khác
thông qua tặng, biếu, trao đổi. Biên mục các sách đã bổ sung, xây dựng hệ thống tra cứu
thông tin và tìm kiếm thơng tin tự động hóa, tổ chức hệ thống phịng đọc, phịng mượn,
mơi trường học tập, cung cấp thông tin, sách đáp ứng nhu cầu tin của bạn đọc trong toàn
trường.Tổ chức lớp tập huấn, hướng dẫn bạn đọc tiếp cận, khai thác, sử dụng hiệu quả các
nguồn thông tin và sách, các sản phẩm và dịch vụ thơng tin thư viện hiện có hay tổ chức,
quản lý cán bộ, tài sản theo sự phân cấp của Hiệu trưởng; bảo quản, kiểm kê định kỳ vốn
sách, cơ sở vật chất kỹ thuật và các tài sản khác; thanh lý các sách, thiết bị lạc hậu, cũ nát
theo quy định của Nhà nước và quy định của Trường.Thư viện đang ngày càng mở rộng
nguồn tài nguyên, nâng cao chất lượng dịch vụ thư viện và hướng tới cộng đồng UEH.
1.3. Mục tiêu của dự án.
Mục tiêu của đề tài là áp dụng Công nghệ thông tin vào quản lý thư viện trường thay thế
cho việc quản lý của thư viện cũ, với việc nâng cấp thành hệ thống mới thì thư viện sẽ
hoạt động tốt hơn cho hoạt động của trường giúp trường hoàn thành nhiệm vụ Chính trịxã hội của mình trong thời đại của cơng nghệ, tri thức việc xây dựng dự án công nghệ
thông tin cho thư viện của trường là một nhiệm vụ cấp bách và lâu dài. Việc này cần phải
tiến hành một cách tuần tự từng bước và đưa vào vận hành ngay để thấy được hiệu quả
của nó.
Ngồi ra u cầu của phần mềm quản lý thư viện mới là:
-
Giao diện: Phải thân thiện, dễ sử dụng, đẹp.
-
Tốc độ xử lý: phải nhanh, không để người dùng chờ quá lâu
14
-
Khi thay đổi 1 chức năng thì khơng làm ảnh hưởng đến các chức năng khác.
-
Có khả năng sao lưu & phục hồi CSDL khi có sự cố.
-
Khả năng thay đổi chức năng & giao diện dễ dàng.
1.4. Xác định phạm vi dự án
Trong khn khổ thời gian có hạn, nhóm chúng tơi sẽ đi xây dựng phần mềm quản lý thư
viện trong trường Đại Học Kinh Tế thành phố Hồ Chí Minh
Phạm vi khảo sát: trường Đại Học Kinh Tế thành phố Hồ Chí Minh
Đối tượng khảo sát:
Người dùng: Nhân viên quản lý thư viện
Tài liệu: quy chế quản lý thư viện
2. Xác định yêu cầu
2.1. Khảo sát hệ thống
-
Phỏng vấn: nhóm đã tiến hành phỏng vấn với một nhân viên của thư viện UEH là
chị Đặng Châu Thanh Hiền – Assistant System Library UEH.
-
Nghiên cứu sách: Các quy chế quản lý của thư viện, hướng dẫn làm thủ tục mượn,
trả, gia hạn sách của thư viện và thủ tục mượn, trả phòng họp.
-
Quan sát: Qui trình mượn, trả và gia hạn sách của thư viện.
Nội dung phỏng vấn giới hạn về các vấn đề:
Tổng quan về quy trình nghiệp vụ của library
Các vấn đề còn hạn chế của hệ thống hiện tại
Các hướng dự định phát triển của hệ thống trong tương lai
2.2. Phân tích hiện trạng
2.2.1. Chức năng của thư viện
Thư viện của trường Đại Học Kinh Tế thành phố Hồ Chí Minh có chức năng
phục vụ hoạt động giảng dạy, học tập, đào tạo, nghiên cứu khoa học, triển khai
ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ và quản lý của nhà trường thông qua việc
sử dụng, khai thác các loại tài liệu có trong thư viện.
15
2.2.2. Nhiệm vụ của thư viện
-
Bổ sung, phát triển nguồn lực thơng tin trong nước và nước ngồi đáp ứng nhu cầu
giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học; thu nhận, lưu trữ và phổ biến các tài liệu
của Trường.
-
Tham mưu giúp lãnh đạo Nhà trường xây dựng quy hoạch, kế hoạch hoạt động dài
hạn và ngắn hạn của thư viện; tổ chức điều phối tồn bộ hệ thống thơng tin, tư liệu,
thư viện trong nhà trường;
-
Tổ chức, quản lý cán bộ, tài sản theo sự phân cấp của hiệu trưởng; bảo quản, kiểm
kê định kỳ vốn tài liệu, cơ sở vật chất kỹ thuật và tài sản khác của thư viện; tiến
hành thanh lọc ra khỏi kho các tài liệu lạc hậu, hư nát theo quy định;
-
Tổ chức hệ thống phịng đọc, phịng họp, mơi trường học tập, cung cấp thông tin,
tài liệu đáp ứng nhu cầu tin của bạn đọc trong toàn trường.
-
Nghiên cứu, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến, các tiêu chuẩn về
xử lý thơng tin thư viện và tự động hóa vào công tác thư viện.
-
Mở rộng hợp tác với các cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế về lĩnh vực thông
tin thư viện; tham gia các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ với hệ thống thư viện
trong cả nước nhằm thúc đẩy phát triển sự nghiệp thư viện; liên kết, hợp tác với
các thư viện trong và ngoài nước để phối hợp bổ sung và trao đổi tài liệu, chia sẻ
nguồn lực thông tin, dữ liệu biên mục, tổ chức dịch vụ mượn liên thư viện, dịch vụ
cung cấp thông tin qua mạng theo quy định của pháp luật và quy định của Trường.
2.3. Đặc tả yêu cầu
2.3.1. Qui trình hoạt động của hệ thống.
2.3.1.1
Quy trình nhập sách
Sau khi nhập sách về, thủ thư phải nhập lại các thông tin các đầu sách vào
bảng tính Excel và cất giữ các chứng từ liên quan.
Thủ thư đánh mã cho từng cuốn sách và sắp xếp chúng vào vị trí lưu giữ
2.3.1.2
Quy trình mượn/trả/gia hạn sách.
Mượn sách tại thư viện:
16
Đối với sinh viên, nghiên cứu sinh, sau đại học,… gọi chung là học viên: học
viên có thể mượn sách đọc tại chỗ hoặc mượn về. Khi cần mượn sách, học
viên mang thẻ sinh viên tại quầy kiểm tra của nhân viên thư viện, sau đó vào
bên trong để tìm sách cần mượn, sau khi tìm được sách cần mượn, học viên
đem sách ra quầy để yêu cầu mượn sách, nhân viên thư viện yêu cầu cung
cấp các thông tin cá nhân như mã số sinh viên. Sau khi đã kiểm tra đầy đủ và
ghi chép lại đầy đủ thông tin vào bảng tính Excel thì thủ thư đưa sách và thẻ
sinh viên lại.
Đối với giảng viên, cán bộ: Giảng viên, cán bộ cũng được mượn sách đọc tại
chỗ hoặc mượn về. Khi mượn thì thủ thư cũng ghi chép lại đầy đủ thơng tin
vào bảng tính Excel.
Chi tiết số lượng sách đối đa có thể mượn trong 1 lần cũng như thời gian
mượn tại thư viện của đọc giả có thể được mơ tả lại như sau: đối với sinh
viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh số sách tối đa có thể mượn trong
một lần là 4 quyển và thời hạn mượn là 14 ngày. Và đối với Giảng viênCBVC số sách tối đa có thể mượn là 5 quyển và thời hạn mượn là 20 ngày.
Gia hạn sách trực tuyến:
Bạn đọc nếu có nhu cầu gia hạn thì mang sách đến quầy và cung cấp các
thông tin cá nhân. Sau khi đã kiểm tra đầy đủ và thỏa các điều kiện thì thủ
thư đưa lại sách cho bạn đọc.
Trả sách: sau khi đã đọc xong, bạn đọc phải trả đúng sách đã mượn, thủ thư
dùng các thông tin cá nhân của bạn đọc ((Khoa, lớp, mã sinh viên đối với
người mượn sách là học viên, mã giảng viên (đối với đối tượng là giảng
viên)) để lưu giữ lại thông tin mượn trả sách.
2.3.1.3
Quy định về việc sách mượn bị mất, rách:
Bạn đọc phải thanh toán ứng với giá tiền của sách.
17
2.3.1.4
Quy trình về việc đặt phịng họp
Đối với sinh viên, nghiên cứu sinh, sau đại học,… gọi chung là học viên: học
viên có thể mượn sách đọc tại chỗ hoặc mượn về. Khi cần đặt phịng họp thì
học viên mang thẻ sinh viên tại quầy kiểm tra của nhân viên thư viện, sau đó
nhân viên thư viện kiểm tra tình trạng về phịng họp trên bảng tính Excel.
Nếu cịn đủ thì tiến hành đặt phịng họp, sinh viên phải đưa thẻ cho nhân
viên thư viện giữ và nhân viên thư viện cập nhật tình trạng sử dụng phịng
vào Excel.
Đối với giảng viên, cán bộ: Giảng viên, cán bộ cũng được đặt phịng họp
riêng. Khi đặt phịng thì thủ thư cũng giữ CMND hoặc thẻ giảng viên và ghi
chép lại đầy đủ thơng tin vào bảng tính Excel.
2.3.1.5
Quy trình về việc trả phòng họp
Sau khi đã sử dụng phòng họp xong, bạn đọc phải trả đúng sách đã mượn,
thủ thư dùng các thông tin cá nhân của bạn đọc ((Khoa, lớp, mã sinh viên
đối với người mượn sách là học viên, mã giảng viên (đối với đối tượng là
giảng viên)).
Thủ thư tiến hành trả thẻ và cập nhật lại tình trạng sử dụng phịng họp.
2.3.1.6
Quy trình thống kê, báo cáo
Thư viện thực hiện thống kê theo định kỳ vào khoảng thời gian cố định. Họ sử
dụng bảng tính Excel để thống kê:
Thống kê sách nhập mới
Thống kê sách đang mượn đọc
Thống kê sách còn trong thư viện
Thống kê sách thanh lý
Thống kê bạn đọc vi phạm
18
2.3.1.7
Xử lý sách thanh lý
Các loại sách được nhập về thông thường sau 5 năm sẽ được thanh lý một lần.
Nhưng thường những sách bị hỏng quá nặng hoặc những cuốn sách khơng sử
dụng đến thì mới tiến hành thanh lý.
2.3.2. Ưu và nhược điểm của hệ thống hiện tại
Ưu điểm:
Không tốn kém cho việc đầu tư cơ sở vật chất.
Nhân viên thư viện chỉ cần hiểu biết một ít về tin học cũng có thể
làm được
Nhược điểm
Thông tin chủ yếu được ghi nhận trên bảng tính excel chưa có một
phần mềm quản lý để ghi nhận các tồn bộ thơng tin cần thiết.
Q trình tìm kiếm sách phục vụ cho việc mượn sách phải làm thủ
cơng, do đó mất nhiều thời gian. Bên cạnh đó khả năng đáp ứng nhu
cầu độc giả trong thư viện là thấp vào những thời gian cao điểm như
ơn thi bởi số lượng có hạn mà nhu cầu của bạn đọc là rất cao.
Nhân viên tốn nhiều cơng sức cho việc thống kê sách, dễ sai xót
trong q trình thống kê sách
Một số cơng việc quan trọng cịn làm thủ cơng, cịn lại chỉ làm việc
với bảng tính đơn giản, điều này là thiếu khoa học.
2.3.3. u cầu chức năng
1. Tính năng đăng nhập cần có tính bảo mật cao, khi điền đầy đủ thơng tin thì hệ
thống sẽ chấp nhận cho thủ thư đăng nhập và ngược lại nếu các thơng tin
khơng chính xác thì hệ thống sẽ báo lỗi và yêu cầu nhập lại.
2. Cung cấp cho người dùng là thủ thư và admin thông tin về các đầu sách của
một bạn đọc đang mượn và hạn phải trả, và các cuốn sách còn đang được
mượn
3. Báo cáo& Thống kê số sách đang được mượn, sách hiện còn trong thư viện,
sách mới nhập và sách thanh lý theo các tiêu chí về thời gian mà người dùng
19
muốn. Báo cáo& thống kê về bạn đọc vi phạm theo các tiêu chí về thời gian.
Ngồi ra cịn báo cáo& thống kê về số người đã mượn phòng.
4. Hỗ trợ người dùng cập nhật các thông tin về sách, bạn đọc và cả người dùng.
5. Tích hợp chức năng tìm kiếm vào chức năng quản lý Sách giúp người dùng
dễ dàng tìm kiếm và xử lý Sách.
6. Hỗ trợ người dùng có thể quản lý các thơng tin về người mượn sách, sử dụng
phòng họp.
7. Hỗ trợ người dùng để xử lý các yêu cầu về mượn và trả phịng họp. Ngồi ra
hệ thống cịn hỗ trợ người dùng có thể quản lý tình trạng sử dụng phịng họp
8. Hỗ trợ quản lý các thông tin về bạn đọc dựa trên thẻ bạn đọc, thông tin phiếu
mượn..
9. Hỗ trợ chức năng quản trị chung hệ thống, trong đó Admin(người quản trị
chung) có thể thay đổi thơng tin hoặc thêm bớt các thủ thư.
10. Hỗ trợ tùy chỉnh tự động tắt đèn, máy lạnh trong thư viện.
2.3.4. Yêu cầu phi chức năng
Bạn đọc có thể tra cứu thơng tin sách trên môi trường mạng nội bộ của thư viện.
Tuy nhiên, việc mượn và trả sách phải thực hiện trực tiếp trên thư viện. Thủ thư
sử dụng hệ thống để cập nhật và quản lý quá trình mượn, trả sách và gia hạn
sách.
Thông tin thống kê phải đảm bảo tính chính xác, khách quan. Các hình thức phạt
đối với người mượn quá hạn sẽ được lưu lại và thông báo cho người mượn biết
2.3.5. Tính khả thi của dự án
Về mặt thời gian: Ràng buộc của hệ thống về thời gian hoàn thành là 2 tháng.
Về mặt nhân sự:
Nhóm triển khai dự án dự án gồm 6 thành viên và trong thời gian đã đề
ra. Chúng em nghĩ mình có thể tạo ra phần mềm quản lý thư viện với
chun mơn hiện có.
Nhưng chúng em khơng chắc chắn về việc tích hợp hệ thống đèn, máy
lạnh vào hệ thống, bởi nó địi hỏi kiến thức chuyên môn mà hiện giờ
20
chúng em khơng có. Vậy nên, u cầu chức năng 9) nằm ngoài phạm vi
dự án.
Nhiệm vụ tổng thể của dự án luôn được đảm bảo (Tạo ra được một hệ
thống quản lý thư viện giúp Thủ thư, Admin xử lý các hoạt động quản lý
nhanh hơn và giảm bớt thiếu xót trong q trình ghi nhận), nên chúng
em nghĩ rằng phạm vi của dự án như thế là phù hợp
21
3. Phân tích và thiết kế hệ thống
3.1. Các yêu cầu chức năng.
Các chức năng nghiệp vụ của thư viện được mơ tả dưới Hình 1 sau:
22
Hình 1. Sơ đồ phân cấp chức năng nghiệp vụ của hệ thống quản lý
thư viện.
Mô tả chức năng:
Quản trị hệ thống: Admin sử dụng chức năng quản trị hệ thống để quản lý
thông tin người dùng và phân quyền sử dụng cho thủ thư.
Quản lí sách: hệ thống cho phép quản lý toàn bộ sách của thư viện. Hệ
thống hỗ trợ người dùng các chức năng thêm, xóa và thay đổi thơng tin của
sách.
Quản lý bạn đọc: hệ thống cho phép quản lý thông tin cá nhân của từng bạn
đọc, thêm, xóa, chỉnh sửa thơng tin của bạn đọc.
Quản lí mượn-trả sách: hệ thống cho phép quản lý việc mượn trả sách của
người đọc, gia hạn sách,…
Báo cáo & thống kê: hệ thống cho phép thống kê số sách đang được mượn,
sách hiện còn trong thư viện, sách mới nhập, sách thanh lý, bạn đọc vi phạm
và số người đã mượn phòng trong một khoảng thời gian giúp người quản lý
thư viện nắm rõ tình hình của thư viện.
Quản lý mượn phịng: hệ thống cho phép quản lý tình trạng sử dụng phịng
và xử lý các u cầu mượn, trả phịng
Tìm kiếm thơng tin: hệ thống cho phép tìm kiếm các thông tin về sách, độc
giả và các phiên mượn sách.
3.2. Phân tích u cầu
3.2.1. Mơ hình hóa chức năng
3.2.1.1
Biểu đồ Use case tổng quát
Danh sách actor của hệ thống
STT
Tên actor
1
Admin
2
Thủ thư
Ý nghĩa
Có quyền tương tác với hệ thống, có quyền điều khiển cũng
như kiểm soát mọi hoạt động của hệ thống
Thực hiện các chức năng: quản lý tài liệu, quản lý bạn đọc,
quản lý mượn trả sách, báo cáo thống kê, quản lý mượn
phịng và tìm kiếm thơng tin
23
