Giao an tong hop

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.02 MB, 195 trang )

(1)ND: /2016. Häc k× II TiÕt 73 - 74. Bµi 18: Văn bản: Bài học đờng đời đầu tiên. I/ Mục tiêu cần đạt - Học sinh hiểu đợc nội dung, ý nghĩa bài học đờng đời đầu tiên.- Thấy đợc tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng trong đoạn trích. 1.Kiến thức : - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một văn bản truyện viết cho thiếu nhi . - Dế Mèn : một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôi nổi nhưng tính tình bồng bột và kiêu ngạo . - Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích . 2.Kĩ năng : - Văn bản hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả . - Phân tích các nhân vật trong đoạn trích . - Vận dụng các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa khi viết văn miêu tả . 3/ Thái đô - Giáo dục lòng yêu thơng đồng loại II. ChuÈn bÞ: G: HÖ thèng c¸c c©u hái. + Ch©n dung T« Hoµi + Tranh minh ho¹ cho bµi häc, Häc sinh: + So¹n bµi III, Các hoạt động dạy và học 1/ Kiểm tra: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3/Bµi míi Trên thế giới và nớc ta có những nhà văn nổi tiếng gắn bó cả cuộc đời viết của mình cho đề tài trẻ em,một trong những đề tài khó khăn và thú vị bậc nhất. Tô hoài là một trong những tác gi¶ nh thÕ. - Truyện đồng thoại đầu tay của Tô Hoài: Dế Mèn phiêu lu kí (1941). Nhng Dế Mèn là ai? Chân dung và tính nết nhân vật này nh thế nào, bài học cuộc đời đầu tiên mà anh ta nếm trải ra sao? đó chính là nội dung bài học đầu tiên của học kì hai này? Hoạt động của thầy và trò GV hớng dẫn đọc - §o¹n ®Çu: §äc giäng hµo høng, kiªu h·nh, to, vang - §o¹n trªn chÞ Cèc: §äc giäng MÌn trÞnh thîng, khã chÞu. - Giäng cho¾t: YÕu ít, rªn rØ - Đoạn cuối: Mèn hối hận, đọc giọng chËm buån, s©u l¾ng. GV đọc mẫu - Hs đọc từ đầu -> không thể làm lại đợc - Học sinh đọc từ "câu chuyện ân hận "đến hết. - Gi¸o viªn cho häc sinh t×m hiÓu mét sè chó thÝch SGK ? Em hiÓu biÕt g× vÒ t¸c gi¶ T« Hoµi? G cho H quan sát chân dung nhà văn và giới thiệu thêm. - Tên thật là Nguyễn Sen (1920) quê ở làng Nghĩa Đô phủ Hoài Đức, Hà Đông nay thuộc quận Cầu Giấy Hà. Néi dung I. T×m hiÓu chung. 1. T¸c gi¶: - Tên thật là Nguyễn Sen (1920) quê ở làng Nghĩa Đô phủ Hoài Đức, Hà Đông nay thuộc quận Cầu Giấy Hà Nội.Là nhà văn thành công trên con đường nghệt thuật từ trước CM tháng 8- 1945 coa nhiều tác phẩm cho thiếu nhi.. -1-.

(2) Nội - Bút danh : Tô Hoài => kỉ niệm và ghi nhớ quê hương : Sông Tô Lịch, huyện Hoài Đức. * Sự nghiệp văn chương : Tác phẩm" Dế Mèn phiêu lưu kí", "Võ sĩ bọ ngựa" .... => viết nhiều chuyện cho thiếu nhi và các đề tài về miền núi, Hà Nội : Vợ chồng A Phủ, Miền T©y, Người ven thành, C¸t bụi ch©n ai, Chiều chiều. ? V¨n b¶n trÝch tõ t¸c phÈm nµo? - GV më réng vÒ hoµn c¶nh s¸ng t¸c t¸c phÈm: (TGi¶ viÕt t¸c phÈm vµo kho¶ng 21 tuổi . Thời kì đó phong trào mặt trận d©n tôc d©n chñ §«ng D¬ng rÇm ré l«i cuèn thanh niªn gi¸c ngé chÝnh trÞ CM. Các nhân vật: Mèn, Trũi đều đợc tác giả thể hiện cho những đờng nét t tởng xã hội đó. Lí tởng của Mèn là đợc đi khắp nơi hô hào mọi loài cùng xây dựng thế giới đại đồng- thế giới c«ng b»ng kh«ng cã ¸p bøc chiÕn tranh…) ThÓ lo¹i cña t¸c phÈm lµ kÝ nhng thùc chÊt vÉn lµ mét truyÖn "TiÓu thuyÕt đồng thoại" một sáng tác chủ yếu là tởng tợng và nhân hoá - Đây là tác phẩm văn học hiện đại lại nhiều lần nhất đợc chuyển thể thành phim hoạt hình, múa rối đợc khán giả, độc giả nớc ngoài hết sức hâm mộ. Năm 1959 tác phẩm đợc xuất bản b»ng tiÕng Nga. ? ChuyÖn cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? ý cña tõng phÇn? - Phần 1: Từ đầu đến thiên hạ Bøc ch©n dung tù ho¹ cña DÕ mÌn( H×nh ¶nh DÕ MÌn) - PhÇn 2: Cßn l¹i Mèn trêu chị Cốc dẫn đến bài học ®Çu tiªn ? Trong truyÖn t¸c gi¶ kÓ theo ng«i thø mÊy? T¸c dông cña viÖc chän ngôi kể đó (ngôi 1 – Làm tăng td của biện pháp nhân hoá Dế Mèn đúng là 1 con ngêi ®ang tù t¶, tù kÓ vÒ m×nh, lµm cho chuyÖn trë lªn th©n mËt gÇn gũi, đáng tin cậy đối với ngời đọc) - Học sinh đọc đoạn đầu ? ë ®o¹n ®Çu t¸c gi¶ miªu t¶ ngo¹i h×nh cña dÕ mÌn nh thÕ nµo? + §«i cµng mÉm bãng + Nh÷ng c¸i vuèt cøng dÇn, nhän ho¾t. + §«i c¸nh tríc kia ng¾n hñn ho¼n,. 2. T¸c phÈm: V¨n b¶n trÝch tõ ch¬ng I cña truyÖn "DÕ MÌn phiªu lu kÝ"xuÊt b¶n lÇn ®Çu n¨m 1941.. *. Bè côc : 2 phÇn. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. H×nh ¶nh DÕ mÌn: * Ngo¹i h×nh: - Cµng: mÉm bãng - Vuốt: cứng, nhọn hoắt, đạp phành phạch - C¸nh: ¸o dµi chÊm ®u«i - §Çu: to, næi tõng t¶ng - R¨ng: ®en nh¸nh, nhai ngoµm ngo¹p - R©u: dµi, uèn cong.  Chàng Dế thanh niên có vẻ đẹp cờng tráng, rất khoẻ mạnh, tự tin, yêu đời. * Hành động: - Đi đứng oai vệ, làm điệu, nhún chân, rung. -2-.

(3) b©y giê dµi chÊm ®u«i + §Çu to næi tõng t¶ng + Hai c¸i r¨ng ®en nh¸nh, nhai ngoµm ngo¹p + R©u dµi, uèn cong… + C¶ ngêi rung rinh mét mµu n©u bãng mì … ? C¸ch miªu t¶ Êy gîi cho em h×nh dung h×nh d¸ng bÒ ngoµi DÕ MÌn nh thÕ nµo? ? Bªn c¹nh viÖc miªu t¶ vÒ h×nh d¸ng, MÌn cßn tù miªu t¶ m×nh ntn? T×m những từ miêu tả hành động và ý nghĩ cña DÕ MÌn? + Tôi co cẳng đạp phành phạch vào c¸c ngän cá…gÉy r¹p, y nh cã nh¸t dao võa lia qua. …Nhai ngoµm ngo¹p nh hai chiÕc liÒm m¸y.. + Đi đứng oai vệ…dún dẩy các khoeo ch©n , rung r©u… + Cµ khÞa víi mäi ngêi…qu¸t mÊy chị cào cào , đá ghẹo anh gọng vó… ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶ khi t¶ DÕ MÌn ? C¸ch dïng tõ nh vËy cã t¸c dông g× Dùng hàng loạt các động từ, tính từ ,biện pháp so sánh từ ngữ đắt giá. T¹o nªn sù khoÎ m¹nh cêng tr¸ng cña Dế Mèn đồng thời cho thấy Dế mèn kiªu c¨ng hîm hÜnh, kh«ng biÕt tù biÕt m×nh, biÕt ngêi. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt DÕ MÌn trong ®o¹n nµy? => MÌn lµ mét chµng dÕ thanh niªn cêng tr¸ng , khoÎ m¹nh nhng tÝnh c¸ch quá kiêu căng, hợm hĩnh. - GV Đây là một đoạn văn rất độc đáo, đặc sắc về nghÖ thuËt tả vật ,bằng cách nhân hoá, dùng nhiều tính từ, động từ, từ láy, so sánh rất chọn lọc, chính xác, Tô Hoài đã để cho Dế Mèn tự hoạ bức chân dung của mình vô cùng sống động, phù hợp với thực tế, hính dáng, tập tính của loài dế, cũng như một số thanh thiếu niên và nhiều thời. Dế Mèn cường tráng, khoẻ mạnh, kiêu căng, hợm hÜnh mà không tự biết .§iểm đáng khen cũng như điểm đáng chê trách của chàng Dế mới lớn này . - TÊt c¶ phï hîp víi thùc tÕ cña loµi dế vậy bài học đờng đời …là gì? chóng ta cïng t×m hiÓu ë tiÕt sau. ( TiÕt 2) - Häc sinh kÓ l¹i truyÖn: §o¹n tõ C©u chuyÖn ©n hËn ®Çu tiªn…. ? §o¹n v¨n miªu t¶ dÕ Cho¾t ntn?. đùi - Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng vã - §¹p phanh ph¸ch, vò phµnh ph¹ch, nhai ngoµm ngo¹m, trÞnh träng vuèt r©u... * ý nghĩ: Tởng mình sắp đứng đầu thiên hạ.. ->Sử dụng nhiều động từ, tính từ..  Qu¸ kiªu c¨ng, hîm hÜnh, kh«ng tù biÕt m×nh.. 2. Bài học đờng đời đầu tiên của Mèn: * Anh chµng DÕ Cho¾t: Deá Choaét traïc tuoåi Deá Meøn - Người gầy gò, cánh ngắn củn, càng bè beø, raâu cuït  Hình ảnh Dế Choắt tương phản với hình aûnh Deá Meøn. => Cho¾t lµ anh chµng xÊu xÝ, yÕu ®uèi, èm ®au. * Bài học đờng đời đầu tiên của Mèn: Dế Mèn coi thường Dế Choắt, gọi là “ chú maøy” - Díi con m¾t cña DÕ MÌn DÕ Cho¾t rÊt yÕu ớt, xấu xí, lời nhác, đáng khinh - RÊt kiªu c¨ng - Muèn ra oai víi DÕ Cho¾t, muèn chøng tá mình sắp đứng đầu thiên hạ.. -3-.

(4) NhËn xÐt c¸ch miªu t¶? -+ Ngêi gÇy gß vµ dµi lªu nghªu nh mét g· nghiÖn thuèc phiÖn… + C¸nh ng¾n cñn…nh ngêi cëi trÇn mÆc ¸o gi- lª + §«i cµng bÌ bÌ, r©u tia côt mét mÈu, mÆt mòi ngÈn ngÈn ng¬ ng¬, tÝnh nÕt ¨n xæi ë th×… ? Nhận xét về thái độ trên của Mèn đối với Choắt (lời lẽ, cách xưng hô, giọng điệu…) ?Mèn đã xng hô với Choắt ntn? Nhận xét về cách xng hô đó? + Xng h«: “ Chó mµy cã lín mµ ch¼ng cã kh«n", chó mµy h«i nh có mèo thế này ta nào chịu đợc. Mµy b¶o tao sî c¸i g×?…. ?Khi nghe choắt nhờ đào ngách thông sang tổ của Mèn thì thái độ của Mèn ra sao? + Thái độ: …hếch răng xì một hơi rõ dài…khinh khỉnh…mắng: …đào tổ n«ng th× cho chÕt. ? Qua thái độ và lời nói của Mèn em cã nhËn xÐt g× vÒ DÕ MÌn? ? ThÊy chÞ Cèc ®ang kiÕm ¨n, MÌn nghÜ ra kÕ g× ? - Chui tät vµo hang, n»m khÓnh bông nghÜ thó vÞ. ? XuÊt ph¸t tõ ®©u MÌn l¹i nghÜ ra nh vËy? (Tõ tÝnh hay nghÞch ranh…) ? Thái độ sau khi trêu chị Cốc? - Khi chÞ Cèc mæ dÕ Cho¾t MÌn sî h·i n»m im thin thÝt. ? DiÔn biÕn t©m lÝ cña MÌn trong truyện có thay đổi ko? cụ thể nh thế nµo? ? . Khi choắt chết, thái độ và việc lµm cña MÌn ra sao? V× sao mÌn l¹i có thái độ nh vậy + Khi cho¾t chÕt: MÌn ho¶ng hèt n©ng ®Çu Cho¾t lªn mµ than:…"t«i hối hận lắm"… đứng hồi lâu trớc mộ Dế Choắt nghĩ về bài học đờng đời ®Çu tiªn.. -> DÕ MÌn kiªu c¨ng, h¸ch dÞch, coi thêng ngêi hµng xãm yÕu ®uèi cña m×nh. + NghÜ kÕ trªu chÞ Cèc -Dế Mèn gây sự với chị Cốc, đã đem lại caùi cheát oan uoång cho Deá Choaét.. - DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña DM: - Hể hả vì trò đùa tai quái của mình + Chui tọt vào hang, nằm khểnh, bụng nghĩ thú vị… - Sợ hãi khi nghe tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt : khiếp nằm im thin thít - Hốt hoảng, lo sợ, bất ngờ vì cái chết và lời khuyên của Choắt - Ân hận, sám hối chân thành, đứng lặng 1 giê lâu trước mộ Choắt, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên phải trả giá - Meøn aên naên hoái haän, xoùt thöông cho Deá Choắt và rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình : +Khoâng kieâu caêng, xoác noåi, baét naït keû yeáu. +Sống phải đoàn kết thân ái với mọi người.. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÓ ë ®o¹n nµy? - Nghệ thuật đối thoại ? Vậy bài học đờng đời đầu tiên của Mèn là gì? Qua lời nói của ai, hãy đọc lại câu văn đó? C©u cuèi cïng cña ®o¹n trÝch cã g× đặc sắc? - C©u v¨n võa thuËt l¹i sù viÖc, võa gîi t¶ t©m tr¹ng mang ý nghÜa suy ngÉm s©u s¾c. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt kÓ, t¶ cña T« Hoµi?. III Tæng kÕt * ghi nhí (SGK- 11). -4-.

(5) (NÐt dÆc s¾c vÒ NT: ThÓ lo¹i truyÖn đồng thoại rất phù hợp với lứa tuổi thiÕu niªn. + Nhân vật Mèn, Choắt đợc miêu tả sống động phù hợp với tâm lý ngời mà ko xa lạ với đặc điểm của loài vật + Ng«i kÓ thø 1 t¹o cho truyÖn cã kh«ng khÝ th©n mËt gÇn gòi gi÷a ngêi đọc với nhân vật chính. Ngời kể chuyÖn ) ?Qua ®o¹n trÝch võa häc em häc tËp đợc gì ở Dế mèn và cần tránh xa những đức tính gì của Dế Mèn? - Häc sinh th¶o luËn nhãm bµn. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. - GV kÕt luËn. - Học sinh đọc ghi nhớ Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính neát coøn kieâu caêng, xoác noåi. Do baøy trò trêu chọc cốc nên đã gây ra cái cheát thaûm thöông cho Deá Choaét, Deá Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình. Nghệ thuật miêu tả loài vật của Tô Hoài rất sinh động, cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn, ngôn ngữ chính xác, giàu tính taïo hình . * Hoạt động 3:Luyện tập( 5’) - Gv chia thµnh hai nhãm lµ 2 bµi tËp - Các nhóm cử đại diện trình bµy? Yªu cÇu: §o¹n v¨n hoµn chØnh (4-5 c©u) Néi dung: Theo tõng bµi tËp.. IV. LuyÖn tËp 1. ViÕt ®o¹n v¨n diÔn t¶ t©m tr¹ng cña MÌn sau khi ch«n cÊt dÕ Cho¾t 2. ViÕt ®o¹n v¨n c¶m nhËn nh©n vËt DÕ Choắt về câu nói cuối đời cà cái chết thảm thíng. Hoat động 4: Củng cố, dặn dò.( 5’) 4. Cñng cè - Häc sinh kÓ l¹i chuyÖn 5. DÆn dß - KÓ l¹i truyÖn - So¹n tiÕp phÇn tiÕng viÖt.. TiÕt 75 - Phã tõ I. Mục tiêu cần đạt - Hs nắm đợc đặc điểm phó từ . - Nắm đợc các loại phó từ . 1.Kiến thức :. -5-.

(6) - Khái niệm phó từ : + Ý nghĩa khái quát của phó từ . + Đặc điểm ngữ pháp của phó từ (khả năng kết hợp của phó từ, chức vụ ngữ pháp của phó từ) . - Các loại phó từ . 2.Kĩ năng : - Nhận biết phó từ trong văn bản . - Phân biệt các loại phó từ . - Sử dụng phó từ để đặt câu . 3- Thái độ : : - Yªu thÝch tiÕng viÖt. II. ChuÈn bÞ: - PhiÕu häc tËp - HS chuÈn bÞ bµi. III. Các hoạt động dạy và học */ Hoạt động 1:Khởi động : 1. ổn định tổ chức lớp 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. 3. Bµi míi */ Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức mới Néi dung kiÕn thøc Hoạt động của GV và HS - Học sinh đọc mẫu ->Nêu yêu I. Phã tõ lµ g×? cÇu cña mÉu. 1. MÉu ? Nh÷ng tõ in ®Ëm bæ nghÜa cho 2. Nh©n xÐt: nh÷ng tõ nµo? - C©u a: ? Những từ đợc bổ xung ý nghĩa + đã Bổ sung ý nghĩa cho từ " đi" (ĐT) thuéc lo¹i tõ nµo? + Còng -> ra (§T) ? Nh÷ng tõ in ®Ëm n»m ë vÞ trÝ nµo + VÉn cha -> thÊy (§T) trong côm tõ? + ThËt -> lçi l¹c (TT) (Đứng trớc hoặc đứng sau ĐT, TT) - C©u b: + đợc -> soi g¬ng (§T) ?G: Những từ chuyên đi kèm với + rÊt -> a nh×n (TT) động từ, tính từ để bổ sung ý + ra -> to (TT) + rÊt -> bíng (TT) nghĩa cho nó gọi là phó từ. VËy => Nh÷ng tõ in ®Ëm bæ xung ý nghÜa cho §T, Phã tõ lµ g×? TT, đứng tríc hoÆc sau §T, TT-> Phã tõ - HS đọc ghi nhớ (SGK) 3. Ghi nhí 1 (SGK) Gv chốt : Không có danh từ được các từ đó bổ sung ý nghĩa  Phó từ là những từ bổ sung ý nghĩa cho II. C¸c lo¹i phã tõ động từ, tính từ (Không bổ sung ý 1. MÉu: nghĩa cho danh từ) . 2. NhËn xÐt: ?§Æt c©u cã dïng phã tõ? - C¸c phã tõ - HS đặt câu-> Nhận xét. a. L¾m b. §õng, vµo - Học sinh đọc mẫu, nêu yêu cầu c. Không, đã, đang ? T×m nh÷ng phã tõ bæ xung ý - §iÒn c¸c phã tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i: nghÜa cho §T, TT in ®Ëm? ý nghóa Đứng trước Đứng sau ? Thö so s¸nh c¸c c©u cã sö dông phã tõ vµ nh÷ng c©u ko sö dông Chæ QHTG đã, đang phã tõ? Chỉ mức độ thaät, raát laém ( VD: Câu a: Khi sử dụng mức độ Chỉ sự TDTT cuõng, vaãn cao h¬n so víi khi kh«ng sö dông…) Chỉ sự PĐ khoâng, chöa ?§iÒn c¸c phã tõ ë PI vµ PII vµo. -6-.

(7) b¶ng ph©n lo¹i? G ph¸t phiÕu häc tËp - Häc sinh th¶o luËn nhãm bµn.. Chỉ sự CK Chỉ KQ và Hướng Chæ khaû naêng. đừng vaøo, ra được. Có hai loại phó từ lớn: +Phó từ đứng trước ĐT, TT +Phó từ đứng sau ĐT, TT 3. Ghi nhí 2: SGK-14 III. LuyÖn tËp : 1. Bµi tËp 1: C¸c phã tõ: a. §· (thêi gian) - Không còn (không: phủ định, còn: sự tiếp diÔn t¬ng tù) - §· (thêi gian) - §Òu (Sù tiÕp diÔn) - §¬ng, s¾p (Thêi gian) - L¹i (TiÕp diÔn… - ra (kÕt qu¶ vµ híng) - Còng, s¾p (Sù tiÕp diÔn – thêi gian) b. §· (Thêi gian) - §îc (KÕt qu¶) 2. Bµi tËp 2 * Yªu cÇu - Viết đoạn văn ngắn (3 đến 5 câu) thuật lại sự việc Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Cho¾t cã sö dông phã tõ vµ cho biÕt dïng phã từ để làm gì? - Phơng thức biểu đạt: Tự sự. Moät hoâm, thaáy chò Coác ñang kieám moài, Deá Meøn tìm caùch treâu chò Coác roài chui toït vaøo hang. Chị Cốc rất bực mình, tìm đứa ghẹo mìn. Khoâng thaáy Deá Meøn, nhöng chò Coác thấy Dế Choắt đang loay hoay trước cửa hang. Chị trút cơn giận lên đầu Dế Choắt 3. Bµi tËp 3 ChÝnh t¶ (Nghe, viÕt) Bài học đờng đời đầu tiên (Tõ: Nh÷ng g· xèc næi -> nh÷ng cö chØ ngu d¹i cña m×nh th«i).. ? T×m thªm nh÷ng phã tõ thuéc c¸c lo¹i trªn? ? C¨n cø vµo phÇn bµi tËp cho biÕt phã tõ cã mÊy lo¹i lín ? (2 lo¹i) - Học sinh đọc Ghi nhớ (SGK) - GV chèt kiÕn thøc. * Hoạt động 3:Luyện tập - Học sinh đọc bài tập 1, nêu yªu cÇu Yªu cÇu: - T×m phã tõ - C¸c phã tõ bæ xung ý nghÜa g× cho c©u v¨n? - Häc sinh lµm bµi tËp 1 vµo vë. (PhÇn a) - HS tr×nh bµy kÕt qu¶ -> NhËn xÐt. - GV kÕt luËn.. - học sinh đọc bài tập 2, nêu yêu cÇu - Học sinh viết ra giấy nháp sau đó tr×nh bµy tríc líp. - GV đọc chậm rãi, học sinh viết, lu ý l,n,tr,ch - Häc sinh chÊm chÐo (GV thu 5 bµi chÊm) */ Hoạt động 4: Củng cố- Dặn dò: 4. Cñng cè - Gi¸o viªn hÖ thèng bµi. -7-.

(8) 5. DÆn dß - Häc 2 ghi nhí, Lµm bµi tËp cßn l¹i - ViÕt ®o¹n v¨n nãi vÒ t©m tr¹ng MÌn khi Cho¾t chÕt dïng phã tõ vµ cho biÕt t¸c dông - ChuÈn bÞ bµi T×m hiÓu chung vÒ v¨n miªu t¶. TuÇn 20- Tieát 76 TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN MIEÂU TAÛ I- Môc tiªu bµi d¹y : 1.Kiến thức : - Mục đích của miêu tả . - Cách thức miêu tả . * Tích hợp môi trờng: Ra đề miêu tả có liên quan đến môi trờng. 2.Kĩ năng : - Nhận diện được đoạn văn, bài văn miêu tả . - Bước đầu xác định được nội dung một đoạn văn hay bài văn miêu tả , xác định đặc điểm nổi bật của đối tượng được miêu tả trong đoạn văn hay bài văn miêu tả . - RÌn kÜ n¨ng t×m hiÓu v¨n miªu t¶. 3- Thái độ : : - Yªu thÝch m«n häc. II- ph¬ng tiÖn d¹y häc : - PhiÕu häc tËp III- TiÕn tr×nh lªn líp : */ Hoạt động 1:Khởi động : 1. ổn định lớp KiÓm tra sÜ sè: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là văn tự sự. 3. Bài mới: Ở học kỳ I, các em đã học văn tự sự (gọi là văn kể chuyện) gồm có kể chuyện đời thường, kể chuyện sáng tạo. Qua học kỳ II, các em sẽ học một thể loại mới. Đó là văn mieâu taû. */ Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức mới. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung ghi b¶ng.. - Gv :Trong cuoäc soáng haøng ngaøy, cã rÊt nhiÒu tình huoáng mµ chuùng ta duøng vaên mieâu taû. - HS đọc phần 1( SGK/11 ). ?Trên đường đi học, em gặp người khách hỏi thăm đường về nhà em. Đang phải đến trường làm thế nào mà người khách nhận ra được nhà em ? ( Bác đi thêm 1 ngã tư nữa, quẹo phải,. -8-. I. Theá naøo laø vaên mieâu taû: 1.Đọc và suy nghĩ về c¸c tình huống. a) Tình huoáng 1: - Miêu tả con đờng về nhà em..

(9) căn thứ 2 là nhà cháu, có cổng rào sôn vaøng, trong saân coù 2 chaäu hoa mai.) ? Em cùng mẹ đến cửa hàng mua áo lµm thÕ nµo chØ cho ngêi b¸n biÕt chiÕc ¸o mà em định mua maứ em ủũnh mua. ( Chiếc áo màu hồng nhạt, ở hàng dưới phía bên tay trái, ngoài cùng, cổ tròn, xung quanh có viền những bông hoa nhoû maøu traéng, tay ngaén.) ? Một học sinh lớp 3 hỏi: Người lực sĩ là người như thế nào? (Là người có vóc dáng to cao, khoẻ maïnh. ) ? Vaäy caû 3 tình huoáng treân ta phaûi duøng vaên mieâu taû. Haõy neâu moät vaøi tình huống khác tương tự? - GV gọi HS đọc phần 2 SGK/14 ? Trong vaên baûn trích chöông I taùc phaåm “Dế Mèn phiêu lưu ký” nêu ở đầu bài học, có 2 đoạn văn miêu tả Dế Mèn và Dế Choắt rất sinh động. Em hãy chỉ ra 2 đoạn văn đó. a) Bởi tôi ăn uống điều độ và làm vieäc ... ñöa caû hai chaân leân vuoát raâu. b) Cái chàng Dế Choắt người gầy. b) Tình huoáng 2: - Caàn mieâu taû ñaëc ñieåm chieác aùo mà em định mua.. c) Tình huoáng 3: - Miªu t¶ h×nh ¶nh ngêi lùc sÜ.. => C¶ 3 tình huoáng treân phaûi duøng vaên mieâu taû.. 2. T×m ®o¹n v¨n miªu t¶: a)Deá Meøn: - Ñoâi caøng ... - Đầu to - Raâu daøi - Hai caùi raêng b)Deá Choaét: - Người gầy gò, dài lêu nghêu - Caùnh chæ ngaén ... - Ñoâi caøng thì beø beø. - Raâu cuït. - Maët muõi ngaån ngaån ngô ngô.. goø ... khoeùt nhieàu ngaùch nhö hang toâi. ? Hai đoạn văn trên giúp em hình dung ñaëc ñieåm noåi baät cuûa hai chuù deá nh theá naøo? ( Hai chú dế hoàn toàn đối lập nhau: + Dế Mèn: khoẻ mạnh, thân hình cường traùng ,®eïp. + Dế Choắt: sức khoẻ ốm yếu, thân. -9-. => Quan sát nêu lên được đặc điểm, tính chaát noåi baät cuûa hai chuù de.á.

(10) hình xaáu xí. ? Những chi tiết, hình ảnh nào đã giúp cho em hình dung được điều đó? ( + Deá Meøn: ñoâi caøng maãn boùng ... những cái vuốt ở khoeo cứ cứng dần lên và nhọn hoắt ... sợi râu dài và uốn cong + Dế Choắt: người gầy gò, dài lêu nguêu, cánh chỉ ngắn củn đến giữa löng ... ngaån ngaån, ngô ngô ? Vaäy qua tình huoáng 1, 2, 3 vaø hình aûnh ñaëc ñieåm cuûa Deá Meøn, Deá Choaét, em haõy nhaän xeùt theá naøo laø vaên mieâu taû? ( Quan sát và dùng ngôn ngữ để thể hiện những nét tiêu biểu giúp người đọc hình dung những đặc tính nổi bật của sự vật, sự việc, con người, quang cảnh…) - Gọi HS đọc phần ghi nhớ (SGK/14) */ Hoạt động 3 : Luyeọn taọp. - Gv ph¸t phiÕu häc tËp. - HS đọc yªu cÇu cđa bµi tËp và trả lời caâu hoûi: ?Vaên baûn taùi hieän ñieàu gì? Haõy chæ ra đặc điểm nổi bật của sự vật, con người và quang cảnh đã được miêu tả? ( -Ñ1: Mieâu taû Deá Meøn laø moät chuù deá thanh niên cường tráng, khoẻ mạnh. Ñieåm noåi baät: Ñoâi caøng maãn boùng, vuoát cứng dần, nhọn hoắt, có sức mạnh (đạp phành phạch những ngọn cỏ gãy rạp y như có nhát dao vừa lia qua) - Đ2: Đặc sắc trong miêu tả là sử dụng những từ láy rất sinh động: Chú bé lieân laïc, nhoû nhaén, nhanh nheïn, hoàn nhiên vui tính và đáng yêu. Điểm nổi baät : + Hình daùng: beù loaét choaét. + Trang phuïc: xaéc ... ca lo.â + Hành động: chân thoăn thoắt, huýt saùo vang. +Tính tình: vui vẻ, tự tin, hồn nhiên,. - 10 -. * Ghi nhớ: SGK/14 II. Luyeän taäp: 1. Bµi tËp 1( SGK ).. -Ñ1: Mieâu taû Deá Meøn laø moät chuù deá thanh niên cường tráng, khoẻ mạnh.... - Ñ2: Mieâu taû chuù beù lieân laïc, nhoû nhaén, nhanh nheïn, hoàn nhieân vui tính vaø đáng yêu.. - Ñ3: Mieâu taû caûnh tranh giaønh moài.

(11) đáng yêu. - Ñ3: Mieâu taû caûnh tranh giaønh moài cuûa những con cò, sếu, vạc, cốc, le le, sâm caàm. Ñieåm noåi baät: + Nước đầy cua tôm cá, tập nập, xuôi ngược... Sếu, cò, vạc, cốc, le le... bay cả về vùng nước kiếm mồi. Họ cãi cọ om soøm, tranh giaønh moài teùp. Anh coø gầy bì bỏm lội nước tím cả chân chẳng được miếng nào.. của những con cò, sếu, vạc, cốc, le le, saâm caàm.. 2. Bµi tËp 2( SGK ). a. Miêu tả cảnh mùa đông, nêu những ñaëc ñieåm noåi baät: - Khí trời lạnh, hoa lá xanh tươi. Những tia nắng yếu ớt len lỏi qua kẽ lá. Ngoài đường mọi người mặc áo ấm đủ màu sắc trông đẹp mắt b) Tả khuôn mặt mẹ, chú ý những điểm sau: - Khuoân maët traùi soan dòu hieàn, phuùc haäu - Cặp mắt to long lanh, chan chứa tình yeâu thöông trìu meán, mieäng luùc naøo cuõng nở nụ cười xinh tươi. 3. Bµi tËp 3 - ViÕt mét bµi v¨n miªu c¶ vÒ m«i trêng sèng xung quanh em.. ? Mieâu taû caûnh muøa ñoâng, em sÏ neâu những đặc điểm nổi bật nµo.. ? Tả khuôn mặt mẹ, em sÏ chú ý những ñaëc ñieåm noåi baät nµo.. * Tích hợp môi trờng: Ra đề miêu tả có liên quan đến môi trờng. */ Hoạt động 3: Củng cố- Dặn dò: 4. Cñng cè: Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi. 5. DÆn dò VÒ nhµ häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi tiÕp theo ************************************** 18/1/2016. Tieát 77:. SÔNG NƯỚC CAØ MAU ( Đoàn Giỏi ). A-Môc tiªu cần đạt : 1.Kiến thức : - Sơ giảng về tác giả và tác phẩm “Đất rừng phương Nam” . - Vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống con người của vùng đất phương Nam . Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích .. - 11 -.

(12) - Cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên sông nước Cà Mau. Nắm được nghệ thuật miêu tả và thuyết minh về cảnh sông nước Cà Mau trong bài văn của tác gia.û 2.Kĩ năng : - Nắm bắt nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố miêu tả kết hợp thuyết minh. - Đọc diễn cảm phù hợp với nội dung văn bản . - Nhận biết các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản và vận dụng chúng khi miêu tả cảnh thiên nhiên . - Rèn kĩ năng đọc, kể diễn cảm văn bản. 3- Thái độ : - TÝch hîp m«i trêng: GD ý thøc yªu thÝch vµ cã ý thøc b¶o vÖ thiªn nhiªn. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : GV:- Tranh, bảng phụ,GA,TLTK HS:VBT,chuẩn bị bài. C- TiÕn tr×nh lªn líp : 1. KiÓm tra bµi cò: ? Hãy cho biết cảm nhận của em về nhân vật Dế Mèn qua ngòi bút miêu tả của Tô Hoài trong phần đầu đoạn trích. 2 Giới thiệu bµi míi : “Đẹp vô cùng Tổ quốc ta ơi”. Thật vậy, đất nước ta đâu cũng đẹp, cũng xinh. Đó là niềm tự hào của dân tộc ta. Có không biết bao nhiêu nhà văn, nhà thơ viết nên những trang viết đầy tự hào về đất nước như Nguyễn Tuân, Tô Hoài. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu một vùng cực Nam của đất nước qua ngòi bút của Đoàn Giỏi trong đoạn trích “Sông nước Cà Mau”. 3. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò - Hướng dẫn HS đọc : Đọc theo gioïng. Néi dung ghi b¶ng. I. Tìm hieåu chung :. kể phối hợp với tả... -Hướng dẫn HS t×m hiĨu phần chú thích để hiểu được nội dung văn bản và những từ khó ( SGK ). ? H·y nêu vài nét về tác giả Đoàn Gioûi. ? Tác phẩm đợc trích trong văn bản nµo ?. 1.Taùc giaû: - Đoàn Giỏi sinh năm 1925, mất năm 1989. 2- T¸c phÈm. - XuÊt xø : Bài văn trích trong truyện “Đất phöông Nam” .. ? Baøi vaên mieâu taû caûnh gì?. - 12 -.

(13) (Cảnh sông nước Cà Mau, một vuøng cực Nam của Tổ quốc.) GV : Như các em đã biết, khi tả caûnh bao giờ chúng ta cũng phải chọn cho mình một trình tự miêu tả thích hợp ? Tác giả miêu tả theo trình tự nào? Dựa vào trình tự miêu tả của tác giả, em haõy phaân tích cho baøi vaên ? ( Khi miêu tả, nhà văn đi từ ấn tượng chung, caùi nhìn khaùi quaùt veà thieân nhieân, sông nước một vòng đến những cảnh cuï theå của dòng sông từ cảnh thiên nhiên đến hoạt động cụ thể của con người. Xen vaøo giữa mạch miêu tả còn có đoạn thuyeát minh, giaûi thích.) ? Dựa vào trình tự này, ta có thể phaân baøi vaên laøm mÊy ®o¹n : ( 4 đoạn. +Đ1: Từ đầu đến đơn điệu: Ấn tượng ban đầu bao trùm về sông nước phöông Nam. +Đ2: Tiếp đó ... nước đen: Thuyết minh vaø caùch ñaët teân cho caùc doøng soâng. + Đ3: Tiếp đó ... ban mai: Hình aûnh sông nước Cà Mau. + Đ4: Phần còn lại: Hình ảnh chợ. - Bè côc: 4 ®o¹n.. - 13 -.

(14) Naêm Caên taáp naäp, ñoâng vui, truø phuù và độc đáo. ?Qua trình tự miêu tả ấy, em hãy hình dung vò trí quan saùt vaø mieâu taû cuûa taùc giaû? (Đi thuyền trên các con sông. Đối tượng quan sát và miêu tả là sông nước. Vị trí quan sát như thế rất thích hợp cho việc miêu taû.) - HS đọc đoạn 1: ? Tác giả đã miêu tả vùng sông nớc Cµ Mau b»ng nh÷ng gi¸c quan nµo. ( - Maét: Buûa giaêng, chi chít, maøu xanh... - Tai: Tieáng rì raøo.) - GV: Maét thaáy, tai nghe chính laø 2 giaùc quan không thể thiếu được khi quan saùt để tả cảnh. Ngoài ra, để tả cảnh trở neân cụ thể sống động, người tả còn phải bieát kết hợp tả với liên tưởng, tưởng tượng. ? Em hãy cho biết ấn tượng ban đầu bao trùm về sông nước vùng Cà Mau nhö theá naøo? - Gv cho HS quan s¸t tranh. - HS đọc đoạn 2: ? Qua đoạn văn nói về cách đặt tên cho caùc doøng soâng, con keânh cuûa vuøng Caø. II- Đọc hiểu văn bản. 1. C¶nh bao qu¸t.. - Ấn tượng ban đầu về một vùng sông ngòi chi chít buûa giaêng nhö maïng nheän chæ laëng leõ moät maøu xanh ñôn ñieäu 2- C¶nh kªnh r¹ch s«ng ngßi.. - Giaûi thích vaø thuyeát minh teân goïi cuûa caùc doøng soâng + Hình ảnh sông nước Cà Mau rộng lớn và huøng vó. - 14 -.

(15) Mau, em coù nhaän xeùt gì veà caùc ñòa danh ấy? Và gợi cho em đặc điểm gì veà thieân nhieân vuøng Caø Mau? ( Các địa danh không dùng những từ mỹ. + Chợ Năm Căn tấp nập, đông vui, trù phú và độc đáo.. leä maø theo ñaëc ñieåm rieâng cuûa từng vùng thành tên gọi khiến nó trở nên cuï thể mà gần gũi thân thương, tô đậm aán tượng về thiên nhiên nguyên sơ đầy sức sống của vùng sông nước Caø Mau.) - GV: Qua đoạn văn, tác giả huy động vào đây những hiểu biết địa lý, ngôn ngữ về đời sống để làm giàu thêm hiểu bieát của người đọc  Thư pháp liệt kê cuõng được sử dụng có hiệu quả để thể hieän sự phong phú và đa dạng của thiên nhieân và cuộc sống ở vùng đất ấy. - HS đọc đoạn 3: ? Sau những đoạn giới thiệu chung khaùi quát về sông nước Cà Mau, tác giả đã đi vaøo mieâu taû cuï theå soâng Naêm Caên. Cho biết sông Năm Căn được miêu tả nhö theá naøo ? (Rộng lớn và hùng vĩ…). 3- §Æc t¶ dßng s«ng N¨m C¨n.. - Rộng lớn và hùng vĩ.. - Sông nước rộng mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển Đông ngày đêm như thác, những đầu sóng trắng rộng lớn ngàn thước.. - 15 -.

(16) ? Tìm chi tiết thể hiện sự rộng lớn huøng vĩ của dòng sông và rừng đước? ( Sông nước rộng mênh mông, nước aàm ầm đổ ra biển Đông ngày đêm như thác, những đầu sóng trắng, rộng lớn ngàn thước. Rừng đước: “Dựng cao ngất nhö ... laáy doøng soâng. Tuy doøng sông rộng lớn ... hun hút, hoăn hoaét nhoïn nhö choâng.” ? Trong caâu “Thuyeàn chuùng toâi cheøo thoát qua kênh Bọ Mắt đổ ra con soâng Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn” có những động từ nào chỉ cùng hoạt động của con thuyeàn? ( Thoát ra, xuôi về.) ? Nếu thay đổi trình tự những động từ ấy trong câu thì có ảnh hưởng gì đến nội dung diễn đạt không? Nhận xét ve à sự chính xác và tinh tế trong cách dùng từ của tác giả ở câu ấy ( Cã. Kênh Bọ Mắt với không biết cô man naøo laø boï maét bay theo thuyeàn từng bầy nên việc rời khỏi nó như thoát qua moät tai họa, bị đốt ngứa ngáy nên gọi là “thoát”, còn sông Cửa Lớn như tên goïi, nó mênh mông rộng lớn nên phải là “đổ” từ đó êm xuôi về Năm Căn . => sông nước Cà Mau hiện lên thật đẹp đẽ, bao la, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã.. - 16 -.

(17) Không từ nào có thể thay thế cho chúng được.) ?Tìm trong đoạn văn nói trên những từ nào mà tác giả dùng để miêu tả maøu saéc của rừng đước và nhận xét về cách mieâu taû maøu saéc cuûa taùc giaû. ( Xanh laù maï, xanh reâu, xanh chai lọ... Những sắc xanh tươi sáng, đẹp đẽ đầy sức sống của thiên nhiên tạo nên caûnh deã chòu xen laãn nieàm yeâu thích.) - GV: Ở vị trí quan sát thích hợp với Trình tự miêu tả đi từ ấn tượng chung, caùi nhìn khaùi quaùt veà thieân nhieân sông nước một vùng đến những caûnh cuï theå của dòng sông, từ cảnh thiên nhiên đến hoạt động của con người xen vào giữa những đoạn thuyeát minh giaûi thích khiến bức tranh về sông nước Cà Mau hiện lên thật đẹp đẽ, bao la, hùng vó, đầy sức sống hoang dã. -. HS đọc đoạn 4. ?Em hãy cho biết đoạn này tả cảnh gì? (Chợ Năm Căn.) ? Caûnh aáy nhö theá naøo? ( Đông vui, tấp nập, trù phú và độc. 4- §Æc t¶ c¶nh chî N¨m C¨n.. - Đông vui, tấp nập, trù phú và độc đáo.. - 17 -.

(18) đáo...) ? Tìm những chi tiết miêu tả cảnh aáy. Tác giả đã dùng nghệ thuật gì để dieãn taû chợ Năm Căn ? ( Thư pháp liệt kê kết hợp tả những neùt tiêu biểu về cảnh và hoạt động con người khiến cảnh hiện lên thật tấp naäp, đông vui, trù phú và độc đáo.) - GV: Cảnh vật còn có sự sống động. Hoạt động của con người chính là những neùt ñieåm cho caûnh vaät. ?Qua baøi vaên, em hình dung nhö theá naøo và có cảm tưởng gì về vùng sông nước Caø Mau cuûa Toå quoác ? - HS phát đọc ghi nhớ SGK/21.. - Hoạt động của con người chính là những nét ñieåm cho caûnh vaät.. III. Tæng kÕt ; * Ghi nhớ: SGK/21. 4. Cñng cè:(3) Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi. 5. DỈn dß :(1) VỊ nhµ häc bµi vµ Chuẩn bị bài mới: SO SÁNH.. ND:20/1/2016. Tieát 78: SO SAÙNH. A. Môc tiªu bµi d¹y : 1.Kiến thức : - Cấu tạo của phép tu từ so sánh . - Các kiểu so sánh thường gặp . 2.Kĩ năng : - Nhận diện được phép so sánh . - Nhận biết và phân tích được các kiểu so sánh đã dùng trong văn bản, chỉ ra 3- Thái độ : - GD ý thøc nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh th¶o luËn nhãm. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : - Gi¸o viªn: +.So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt VD - Häc sinh: + So¹n bµi + T×m c¸c c©u v¨n cã chøa so s¸nh.. - 18 -.

(19) C- TiÕn tr×nh lªn líp 1. KiÓm tra bµi cò:(4) ? Phó từ là gì ? Hãy đặt câu có sử dụng phó từ. 2. Giới thiệu bài(1) 3. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò - HS đọc đoạn trích SGK. ? Tìm các cụm từ chứa hình ảnh so sánh trong đoạn trích treân ? ( Buùp treân caønh – Hai daõy trường thành vô tận.) ? Những sự vật nào được so sánh với nhau ? + Trẻ em được so sánh búp trên caønh + Rừng đước dựng cao ngất so saùnh hai daõy ... voâ taän. ? Dựa vào cơ sở nào để so saùnh ? ( Dựa vào sự tương đồng giữa các sự vật, sự việc này với sự vieäc kia. Cuï theå: Treû em laø maàm non của đất nước có nét tương đồng với búp trên cành, mầm non cuûa caây coái trong thieân nhiên  tương đồng cả về hình thức, tính chất.) ? Mục đích của sự so sánh ? ( Tạo ra hình ảnh mới mẻ cho sự vaät quen thuoäc  khaû naêng diễn đạt phong phú, sinh động cuûa Tieáng Vieät.) - HS đọc đoạn 1.3 SGK/24 ? Con mèo được so sánh với con gì ?. TG 15. Néi dung ghi b¶ng. I. So s¸nh lµ g× ?. 1VD.(sgk) 2- NhËn xÐt.. + Treû em so saùnh buùp treân caønh. + Rừng đước dựng cao ngất so sánh Hai dãy trường thaønh voâ taän.  Dựa vào sự tương đồng giữa các sự vật.. –> Tạo ra hình ảnh mới mẻ.. - Con mèo được so sánh với con hổ.. - Con mèo được so sánh với con hoå ? Hai con vaät naøy coù gì gioáng vaø khaùc nhau ? + Giống nhau về hình thức: loâng vaèn + Khaùc nhau veà tính chaát:. - 19 -.

(20) mèo hiền – cọp dữ ? So sánh này khác với so saùnh treân nhö theá naøo? ( Chỉ ra sự tương phản giữa hình thức và tính chất của sự vaät, cuï theå laø con meøo.). -> Chỉ ra sự tương phản giữa hình thức và tính chất của sự vật, cụ thể .. - GV kh¸i qu¸t l¹i.. 3. Ghi nhớ: SGK/24. - HS đọc phần ghi nhớ ( SGK). 15 - GV treo b¶ng phô.. II CÊu t¹o cña phÐp so s¸nh. 1- Ví dụ: (sgk) 2-NhËn xÐt.. ?Dựa vào kết quả bài tập nhanh và hoạt động 1, em hãy điền baûng 2/1 SGK trang 26. - Vế A: nêu tên sự vật, sự việc được so sánh. - Vế B: Nêu tên sự vật, sự việc dùng để so sánh với sự vật, sự việc nói ở vế A. - Từ ngữ chỉ phương diện so sánh. -Từ ngữ chỉ ý so sánh. Veá A. Phöông dieän. Từ. Veá B. so saùnh. so saùnh. (sự vật dùng để so sánh). nhö. Buùp treân caønh. baèng. caùt. (sự vật được so saùnh) Treû em Trieäu quaân. aån (quaân só). ? Caáu taïo cuûa pheùp so saùnh trong những câu dưới đây có gì ñaëc bieät ? - Trường Sơn: chí lớn ông cha -Cửu Long: lòng mẹ bao la sóng trào (Leâ Anh Xuaân)  Đảo vế B thay từ so sánh bằng dấu hai chấm (:) để nhấn. a.Trường Sơn : chí lớn ông cha.. Cửu Long : lòng mẹ bao la sóng trào.  Vắng mặt từ chỉ phương diện so sánh ; và từ so saùnh. b. Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất.  Từ so sánh và vế B được đảo lên phía trước veá A. - Đảo vế thay bằng dấu hai chấm (:). - 20 -.

(21) maïnh veá B. ? PhÐp so s¸nh cã cÊu t¹o ntn? - HS đọc ghi nhớ SGK/25. */ Hoạt động 3: Luyeọn taọp: 10 - HS đọc yêu cầu của bài tập. - Gv híng dÉn HS lµm. - Gv nhËn xÐt ,bæ xung.. - Gv đọc cho HS viết đoạn v¨n:’Dßng s«ng N¨m C¨n...Khãi ban mai.’ - GV söa lçi chÝnh t¶ cho HS.. 3. Ghi nhớ: SGK/25 III. Luyeän taäp: 1. Bµi tËp 1 ( SGK.) a) Đường vô xứ Nghệ quanh quanh . Non xanh nước biếc như tranh họa đồ. b) Con nghe Bác tưởng nghe lời non nước Tieáng ngaøy xöa vaø caû tieáng mai sau c)Loøng ta vui nhö hoäi. reo . 2. Bµi tËp 4 ( SGK ). - ChÝnh t¶ nghe viÕt.. 4. Cñng cè:(3) Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi. 5.DỈn dß(1) : VỊ nhµ häc bµi vµ Chuẩn bị bài mới. ND:20 +21/1/2016. Tieát 79 + 80: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH & NHẬN XÉT TRONG VAÊN MIEÂU TAÛ. A- Môc tiªu bµi d¹y : 1. Kiến thức : - Mối quan hệ trực tiếp của quan sát, tưởng tượng, nhận xét và so sánh trong văn miêu tả . - Vai trò, tác dụng cuả quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả . 2.Kĩ năng : - Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét khi miêu tả . - Nhận diện và vận dụng được những thao tác cơ bản : quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong đọc và viết văn miêu tả . 3- Thái độ : - GD ý thøc nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh th¶o luËn nhãm. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: - PhiÕu häc tËp. III- TiÕn tr×nh lªn líp: 1. KiÓm tra bµi cò:(5) ? Theá naøo laø v¨n mieâu taû? 2/ Giới thiệu bài(1) Để miêu tả chính xác và sinh động, người viết phải qua nhiều công đoạn. Trước hết là để quan saựt roài sau ủoự nhaọn xeựt, lieõn tửụỷng, tửụỷng tửụùng, vớ von, so saựnh... để hiểu rõ điều đó, chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay.. - 21 -.

(22) 3. Bài mới:. Hoạt động của thầy và trò. TG. Nội dung cần đạt. - Gv: Muoán taû caûnh, taû vaät, taû 37 người… phải dùng các giác quan (mắt, mũi, tai…) để quan sát, từ đó rút ra nhận xét. Người ta lựa chọn chỉ đưa vào bài văn những nhaän xeùt noåi baät nhaát, ñaëc bieät và độc đáo. - HS đọc 3 đoạn văn SGK.. I. Quan saùt,tëng tîng , so s¸nh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû:. ? Đoạn 1 tả cái gì ? (Deá Choaét.) ? Em hình dung được đặc điểm noåi baät cuûa Deá Choaét? ( Ngoại hình ốm yếu. +OÁm yeáu: gaày goø, daøi leâ theâ. +Không đẹp mắt: Ngắn củn, hở cả mạng sườn, đôi càng bè bè, naëng neà, ngaån ngaån ngô ngô…  Những nét không đẹp mắt naøy laïi caøng taêng theâm veû oám yeáu cuûa Deá Choaét.). 2. NhËn xÐt. *Đoạn 1 tả Dế Choắt . Taùi hieän laïi hình aûnh oám yeáu, toäi nghieäp cuûa chú Dế Choắt ( đối lập với hình ảnh Dế Mèn ) b. Người gầy go, dài lêu nghêu, cánh ngắn củn, ñoâi caøng beø beø, raâu cuït, maët muõi ngaån ngô. c. Caâu vaên so saùnh : -gaày goø … nhö gaõ nghieän thuoác phieän. - Đôi cánh ngắn …với người cởi trần.. ? Đoạn 2 Đoàn Giỏi đã giúp cho các em hình dung được đặc ñieåm noåi baät gì cuûa phong mieâu taû? ( Cảnh đẹp thơ mộng và hùng vĩ của sông nước Cà Mau, Năm Căn  các từ ngữ thể hieän: Giaêng chi chit nhö maïng nhện, trời xanh, nước xanh, rừng xanh rì rào bất tận mông meânh, aàm aàm nhö thaùc.) ? Đoạn 3 giúp cho em hình dung được những đặc điểm nổi baät gì cuûa phong caûnh? ( Bức tranh mùa xuân tươi đẹp qua hình ảnh cây gạo trổ. 1.Ví dụ:(sgk). * Đoạn 2 : a. Tả quang cảnh vừa đẹp, vừa thơ mộng, mênh mông, hùng vĩ của sông nước Cà Mau. b. Sông ngòi, kênh rạch chi chít. Trời nước, lá caây nhuoám moät maøu xanh. Tieáng soùng bieån rì rào bất tận. Sông Năm Căn mênh mông, nước đổ ầm ầm. Rừng đước dựng cao ngất. c. Sông ngòi chi chít như mạng nhện, nước đổ như thác. Cá nước như người bơi ếch. Rừng Đước … như hai dãy trường thành vô tận.. * Đoạn 3 : a. Miêu tả hình ảnh cây gạo đầy sức sống vào muøa xuaân b. Cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ. Hàng ngàn bông hoa, hàng ngàn ngọn lửa. - 22 -.

(23) hoa, thu huùt bao nhieâu laø chim bay veà.) ? Đặc điểm nổi bật đó thể hiện ở những từ ngữ và hình ảnh nào? + Từ ngữ: Gọi đến bao nhiêu là chim, sừng sững… + Hình ảnh: Cây gạo sừng sững ... hội mùa xuân. ?Hãy tìm những câu có sự liên tưởng, so sánh trong đoạn văn. hoàng töôi …. c. Cây gạo sừng sững … như một tháp đèn khổng lồ.Hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa.. Haøng ngaøn buùp noõn laø haøng ngaøn aùnh neán…. ( Caây gaïo – khoång loà, haøng ngaøn bông hoa ... ngọn lửa hồng. Hàng ngaøn buùt maêng ... trong xanh ? Sự liên tưởng so sánh có gì độc đáo ? ( Khiến ta hình dung như đó là ngày hội hoa đăng mà tháp đèn khoång loà long lanh, lung linh trong nắng với hàng ngàn bông hoa gạo đỏ hồng, hàng ngàn ánh neán trong xanh cuûa buùp noõn vaø toâ ñieåm cho ngaøy hoäi hoa ñaêng tinh đẹp là âm thanh ríu rít, trầm bổng với muôn ngàn cung bậc của không biết bao nhiêu là loài chim cuøng hoäi tuï veà ñaây. Chuùng taïo neân moät baûn hoøa taáu vui nhoän, naùo nhieät cuûa ngaøy hoäi muøa xuaân.) ? Để viết được đoạn văn này, người viết cần có năng lực gì ? ( Quan sát  lựa chọn  sàng lọc những chi tiết tiêu biểu, cụ theå qua laêng kính thaåm myõ cuûa mình để liên tưởng, tưởng tượng cũng như phải so sánh đối chiếu với các sự vật...  Năng lực tư duy khieáu thaåm myõ vaø taøi quan sát độc đáo.). => Quan sát  lựa chọn  sàng lọc những chi tiết tiêu biểu, cụ thể để liên tưởng, tưởng tượng cũng như phải so sánh đối chiếu với các sự vật.... - gv: Muốn quan sát, người ta. - 23 -.

(24) còn phải biết dựa vào kết quả quan sát để từ đó liên tưởng tưởng tượng, ví von, so sánh. Nhaèm taïo ra caùc hình aûnh noåi bật lên những đặc điểm tiêu biểu của sự vật.) ? So sánh đoạn 3 với đoạn nguyên văn (Đ2) ta thấy ở đoạn này bỏ đi những chữ gì? ( aàm aàm, nhö thaùc, nhoâ leân huïp xuống như người bơi ếch, như hai dãy trường thành vô tận.) ?Những từ bị lược bỏ đó đã ảnh hưởng đến đoạn văn miêu tả này nhö theá naøo? ( sự giàu có phì nhiêu, phong phú của vùng đất Cà Mau bị hạn chế đi về sông nước, hải sản, rừng đước.) - Gv: Các đoạn văn trên không những nhận xét do quan sát mà còn được so sánh ví von và tưởng tượng ra. Làm nổi bật lên những đặc điểm tiêu biểu của sự vật, làm rõ hơn ý nghĩa của từng đoạn miêu tả, gây ấn tượng mạnh cho người đọc. ? Vậy muốn miêu tả, người viết cần có những thao tác nào? - HS đọc ghi nhớ SGK/28 ( TiÕt 80 ) 35 * luyeän taäp: - hs đọc đoaùn văn mieõu taỷ quang caûnh Hoà Göôm. ? Tác giả đã quan sát và lựa chọn những hình ảnh đặc sắc và tiªu biÓu nµo. ( Người đọc dễ dàng nhận biết bởi những tên gọi quen thuộc: Cầu Sơn bắc từ bờ ra. 3. Ghi nhớ: SGK/28 II. Luyeän taäp: 1. Bµi tËp 1( SGK.) - Những hình ảnh đặc sắc và tiêu biểu :Caàu Sụn bắc từ bờ ra đến Tháp giữa hồ…. - göông baàu duïc, uoán cong cong, coå kính, xaùm. - 24 -.

(25) đến Tháp giữa hồ...  chỉ có Hồ Gươm mới có. ? H·y lùa chän nh÷ng tõ thÝch hợp để điền vào chỗ trống. ( göông baàu duïc, uoán cong cong, coå kính, xaùm xòt, xanh um.) ? T×m những chi tiết tả Dế Mèn đẹp, khoẻ mạnh, một thanh niên cường tráng nhưng kiêu căng hợm hĩnh. ? Quan sát ghi chép lại những đặc điểm ngôi nhà em ở: ( Ngôi nhà em ở là một ngôi nhà cao tầng, sáng sủa, tường quét vôi vàng chanh, cửa sơn xanh. Cửa kính, cửa chớp đều được lau chùi sáng bóng. Gian ngoài kê một bàn tiếp khách và một bàn học. Trên tường có treo bức tranh sơn dầu cảnh bieån vaø vuøng hoøn Ngoïc Vieät. Gian trong kê 1 chiếc giường và tủ đựng quần áo. Sát tường loûm saâu vaøo vaùch laø caùi beä xi măng trên để đồ dùng lặt vặt. Caên nhaø khoâng roäng bao nhieâu nhưng thoáng mát sáng sủa và ñaëc bieät laø raát saïch seõ. Caùc cửa đều có kính trong suốt, sát trần có lắp mấy ô kính để lấy aùnh saùng. Ñi quaù vaøo phía trong laø caâu thang daãn leân gaùc, gaùc coù lan can chìa haún ra phoá thaät laø thuù vò...)  Ñaëc ñieåm goïn gaøng, ngaên naép vaø nhaát laø saïch seõ noåi baät nhaát.. xòt, xanh um. 2. Bµi tËp 2( SGK.) - Rung rinh, bóng mỡ, đầu to, nổi từng tảng, răng đen nhánh, nhai ngoàm ngoạp, trịnh trọng, khoan thai vuoát raâu vaø laáy laøm haõnh dieän laém, raâu daøi, raát huøng traùng. 3. Bµi tËp 3( SGK.) - Những đặc điểm ngôi nhà em ở: Ngôi nhà em ở là một ngôi nhà cao tầng, sáng sủa, tường quét vôi vàng chanh, cửa sơn xanh. Cửa kính, cửa chớp đều được lau chùi sáng boùng…. 4. Cñng cè:(3) Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi. 5. DỈn dß :(1) VỊ nhµ häc bµi vµ Chuẩn bị bài mới.. - 25 -.

(26) ND : 25/1/2016. Tieát 81+ 82 BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI - Taï Duy Anh A- Môc tiªu bµi d¹y : 1.Kiến thức : - Nắm được những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lý nhân vật trong tác phẩm . - Tình cảm của người em gái có tài năng đối với người anh . - Những nét đặc sắc nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật và nghệ thuật kể chuyện. - Cách thức thể hiện vấn đề giáo dục nhân cách của câu chuyện : không khô khan, giáo huấn mà tự nhiên, sâu sắc qua sự tự nhận thức của nhân vật chính 2.Kĩ năng : - Đọc diễn cảm, giọng phù hợp với tâm lý nhân vật . - Đọc-hiểu nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với miêu tả tâm lý nhân vật . - Kể tóm tắt câu chuyện trong một đoạn văn ngắn . 3- Thái độ : - Yªu thÝch m«n häc. B/Trọng tâm - Thấy được sự chiến thắng của tình cảm trong sáng, nhân hậu đối với lòng ghen ghét, đố kỵ . C. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : -Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. - Häc sinh: + So¹n bµi D- TiÕn tr×nh lªn líp 1. KiÓm tra bµi cò:(5) ? Tr×nh bµy néi dung vµ nghÖ thuËt v¨n b¶n S«ng níc Cµ Mau. 2/ Giới thiệu bài:(1) Trong cuộc sống không ai là không mắc phải lỗi lầm nào đó. Điều quan trọng là ta sẽ hối lỗi và trởng thành nh thế nào từ những lầm lỗi ấy, để tâm hồn trong trẻo và lắng dịu hơn. Câu chuyÖn vÒ hai anh em b¹n KiÒu Ph¬ng mµ chóng ta t×m hiÓu h«m nay sÏ lµ bµi häc bæ Ých, thiÕt thùc vµ thÊm thÝa. 3. Bài mới. Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung ghi b¶ng - GV cho HS quan s¸t ch©n dung t¸c 15 I- T×m hiÓu chung. gi¶. 1-Tác giả ? Cho biết đôi nét về tác giả Tạ Duy - Tạ Duy Anh :Tên khai sinh Tạ Viết Đãng, Anh ?. sinh 1959 quê ở Hà Tây. GV: T¹ Duy Anh: Tªn khai sinh: T¹ Lµ nhà văn hiện đại , tác phẩm của ông Viết Đãng, sinh 1959. Quª Hoµng mang hơi thở của cuộc sống hiện đại. DiÖu, Ch¬ng MÜ, Hµ T©y. -Lµ héi viªn héi nhµ v¨n VN. -lµ c©y bót trÎ xuÊt hiện trong văn học thời kì đổi mới, đã có những truyện ngắn gây đợc sự chú ý của bạn đọc. Hiện công tác tại nhà xuÊt b¶n héi nhµ v¨n. ? Nêu hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm ?. 2- T¸c phÈm: - Văn bản được rút trong tập Con dế ma.. - 26 -.

(27) - Truyện đạt giải nhì trong cuộc thi viÕt “t¬ng lai vÉy gäi” cña b¸o TiÒn phong TruyÖn gîi ra nh÷ng ®iÒu s©u s¾c vÒ mèi quan hÖ c¸ch øng xö gi÷a ngêi víi ngêi * Hướng dẫn HS đọc: Đọc với giọng chậm rãi, diễn cảm, phân biệt giữa lời kể, các đoạn đối thoại, diễn biến tâm lý của người anh qua câu chuyện. - GV đọc mẫu -> học sinh đọc Häc sinh t×m hiÓu c¸c chó thÝch trong SGK - Mõng quýnh - Thẩm định - Th«i miÒn -GV tóm tắt lại câu truyện cho HS nghe *Câu chuyện kể về hai anh em Kiều Phương (còn gọi là Mèo) qua lời kể của người anh. Mèo là cô bé hay nghịch ngợm nhưng lại có năng khiếu vẽ đặc biệt. Sau một thời gian theo dõi, nhất là khi nghe chú Tiến Lê khen tranh của em gái -> khiến người anh thường gắt gỏng với em mình dù Kiều Phương chẳng có tội tình gì. Nhưng thật bất ngờ, bức tranh đoạt giải của bé Kiều Phương lại là bức tranh vẽ về người anh thân yêu của mình. Đứng trước bức tranh , người anh nhận ra tấm lòng nhân hậu của em gái và hối hận vì đã đối xử không đúng với em. ? Phương thức bỉểu đạt của văn bản này là gì ? ? TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo, Ai lµ nh©n vËt chÝnh? V× sao? - TruyÖn xoay quanh hai nh©n vËt ngêi anh vµ em g¸i. - GV : Cả hai đều là nhân vật chính vì đều mang chủ đề sâu sắc của truyện: lòng nhân hậu và thói đố kị, trong đó nh©n vËt trung t©m lµ ngêi anh v× sù thức tỉnh của ngời anh là chủ đề cơ b¶n cña truyÖn. ? Truyện được kể theo lời nhân vật nào? Kể theo ngôi thứ mấy? Kể như vậy có tác dụng gì? - Kể theo lời nhân vật người anh – ngôi kể thứ nhất -> Có tác dụng bộc lộ được rõ diễn biến tâm trạng của người. - Đạt giải nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” do báo Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh tổ chức.. - Phương thức biểu đạt: Miêu tả. - 27 -.

(28) anh . 20 II. Tìm hiểu văn bản . 1. Diễn biến tâm trạng và thái độ của ng ời anh:. ? Nhân vật ngời anh đợc miêu tả chủ yếu ở đời sống tâm trạng. theo dõi truyÖn,ta thÊy t©m tr¹ng ngêi anh diÔn biÕn qua c¸c thêi ®iÓm nµo? ( 5 thêi ®iÓm: -khi ph¸t hiÖn em chÕ thuèc vÏ - Khi tµi n¨ng héi ho¹ cña em đợc phát hiện. -Khi lén xem nh÷ng bøc tranh .-Khi tranh cña em đoạt giải -Khi đứng trớc bức tranh của em trong phßng trng bµy.) ? Trong cuéc sèng h»ng ngµy ngêi anh có hành động, thái độ gì với em gái?. * Trước khi tài năng của em được phát hiện. ? Khi ph¸t hiÖn em g¸i chÕ thuèc vÏ tõ nhä nåi, ngêi anh nghĩ g×? T×m c©u v¨n? “Trêi ¹! Th× ra nã chÕ thuèc vÏ”. - Thoạt đầu thấy em gái thích vẽ, người anh chỉ coi đó là những trò nghịch ngợm. ? ý nghĩ ấy đã nói lên thái độ gì của ngời anh đối với em? ( Ng¹c nhiªn, xem thêng.). -Đặt tên cho em gái là Mèo, tỏ ra bực bội với em, bí mật theo dõi em, coi đó là trò nghịch ngợm.. ? Ai là người đã phát hiện ra tài năng của Kiều Phương - Chú Tiến Lê ? Khi tài vẽ tranh của Mèo đã đợc chú Tiến Lê phát hiện thì thái độ của mọi ngêi nh thÕ nµo? + Chú Tiến Lê: rạng rỡ hẳn lên nói với bố Kiều Phương “Anh có biết con gái anh là một thiên tài hội hoạ không ?” + Bố: Ôi, con đã cho bố một bất ngờ quá lớn + Mẹ: Không kìm được xúc động Mọi người đều ngạc nhiên, vui mừng, sung sướng. ?Còn người anh thì có suy nghĩ và hành động như thế nào? ? Khi mäi ngêi ph¸t hiÖn ra tµi vÏ cña KiÒu Ph¬ng, ai còng vui duy chØ cã ngêi anh lµ buån. V× sao? ( V× thÊy m×nh bÊt tµi, bÞ ®Èy ra ngoµi, bÞ c¶ nhµ quªn l·ng.) ? Víi t©m tr¹ng Êy, ngêi anh xö xù víi. -> ý nghÜ cña ngưêi anh thÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn, vui vẻ, nhưng tỏ ý xem thưêng em gái. * Khi taøi naêng hoäi hoïa cuûa coâ em gaùi được phát hiện:. - Cảm thấy mình bất tài...muốn khóc. - 28 -.

(29) em g¸i nh thÕ nµo? ( Kh«ng thÓ th©n, hay g¾t gáng.) ? Ngời anh còn có hành động gì nữa? ( Xem trém tranh cña em.) ? T¹i sao sau khi xem tranh, ngêi anh l¹i lÐn trót mét tiÕng thë dµi? ( V× thÊy em cã tµi thËt, cßn m×nh th× kÐm cái, v« dông.) ? Người anh có cử chỉ gì khi Kiều Phương đạt giải chia vui ? ? Tại sao người anh lại có thái độ không thân thiện đó? - GV: Sù Ých kØ Êy cßn thÓ hiÖn ë hµnh động “ đẩy em ra” khi em bộc lộ tình c¶m vui mõng vµ muèn chung vui cïng anh. Thùc ra ®©y lµ mét biÓu hiÖn t©m lÝ dÔ gÆp ë mäi ngêi, nhÊt lµ ở tuổi thiếu niên, đó là lòng tự ái và mÆc c¶m, tù ti khi thÊy ë ngêi kh¸c cã tµi n¨ng næi bËt. Ngßi bót tinh tÕ cña nhà văn đã khám phá và miêu tả rất thµnh c«ng nÐt t©m lý Êy. ? Sau đó ngời anh có đi xem triển lãm tranh không? Thái độ khi đi? + Miễn cỡng cùng gia đình đi xem triÓn l·m tranh. -> Khi bất ngờ đứng trớc bức chân dung mình do em gái vẽ thái độ tâm tr¹ng cña anh diÔn biÕn ra sao…giê sau chóng ta t×m hiÓu.. - Hay gắt gỏng với em. - Lén xem trộm tranh em vẽ - Lén thở dài ->V× thÊy em cã tµi thËt, cßn m×nh th× kÐm cái, v« dông. - Khó chịu, đẩy em ra => Người anh ghen ghét, đố kị với em gái.. ( Tiết 2) ND:27/1/2016 - HS theo dâi SGK tõ: "Trong gian phßng lín…" ? Bức chân dung chú bé đợc tác giả miªu t¶ nh thÕ nµo? + Trong tranh, mét chó bÐ ngåi nh×n ra cöa sæ…MÆt chó bÐ to¶ ra thø ¸nh s¸ng rÊt l¹…T thÕ suy t, m¬ méng… ? T¹i sao t¸c gi¶ viÕt: MÆt chó bÐ nh to¶ ra thø ¸nh s¸ng rÊt l¹? Theo suy nghĩ của em thứ ánh sáng lạ đó lµ g×? * Khi đứng trớc bức tranh đoạt giải của ( ¸nh s¸ng cña lßng mong íc, cña b¶n 15 em: chÊt trÎ th¬… ngêi em mong íc, tù tin vào lòng bao dung, tốt đẹp của anh trai m×nh) ? Tâm trạng của người anh như thế nào khi đứng trước bức tranh vẽ mình? ? Bức tranh đẹp quá, cậu bé trong tranh hoµn h¶o qu¸. Nªn khi nh×n vµo bøc tranh ngêi anh kh«ng nhËn. - 29 -.

(30) ra đó là mình, để rồi khi nhận ra th× ngì ngµng, h·nh diÖn, xÊu hæ. Tại sao người anh lại ngì ngµng, h·nh diÖn, xÊu hæ? ( - Ngì ngµng: V× kh«ng ngê ngêi em m×nh vÉn coi thêng, giËn ghÐt l¹i vÏ m×nh trong bøc tranh dù thi, coi m×nh lµ ngêi th©n thuéc nhÊt. Vµ bøc tranh đẹp quá, ngoài sức tởng tợng. - Hãnh diện: Vì mình đợc đa vào trong tranh mµ l¹i lµ bøc tranh ®o¹t giải, vì mình thật đẹp, thật hoàn hảo, v× em m×nh thËt giái, thËt tµi n¨ng. - XÊu hæ: V× m×nh xa l¸nh em, ghen tÞ víi em, kh«ng hiÓu em vµ tÇm thêng h¬n em.) - GV : Ngì ngµng, h·nh diÖn råi xÊu hæ. XÊu hæ tríc nÐt vÏ vµ tÊm lßng nh©n hËu cña ngêi em. Vµ quan träng hơn là vì cậu đã nhận ra thiếu xót của mình. Chắc chắn lúc này, cậu đã hiểu rằng những ngày qua,mình đối xử kh«ng tèt víi em g¸i, m×nh kh«ng xứng đáng với tình yêu và niềm hãnh diÖn cña em g¸i, bøc ch©n dung cña mình đợc vẽ nên bằng tâm hồn và lòng nh©n hËu cña c« em g¸i. §©y chÝnh lµ lúc nhân vật tự thức tỉnh để hoàn thiện nh©n c¸ch cña m×nh.) ? Cuối truyện người anh nói với mẹ: “Không phải con đâu, đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy” Em có nhận xét gì về câu nói đó? GV: C©u nãi cña ngêi anh ë ®o¹n cuèi thÓ hiÖn sù hèi hËn, ch©n thµnh, cã tính tất yếu và thuyết phục ngời đọc: §ã lµ kÕt qu¶ sù nhËn thøc trong t©m tởng. Ân hận vì trót đối xử tệ bạc với em g¸i nhËn ra thãi xÊu cña m×nh. Thấy đợc vẻ đẹp, lòng nhân hậu của em . ? NhËn xÐt vÒ c¸ch kÕt thóc truyÖn vµ nh©n vËt ngêi anh ë ®o¹n truyÖn nµy? ? Theo em nhân vật ngời anh đáng yêu hay đáng ghét? vì sao? ( §¸ng tr¸ch nhng ta còng c¶m th«ng vì đức tính ấy chắc chắn chỉ nhất thêi…. hèi hËn, ¨n n¨n-> biÕt söa lçi).. - Ngêi anh ngì ngµng, h·nh diÖn, xÊu hæ.. ? Nhân vật người em được miêu tả qua những từ ngữ, hình ảnh nào về ngoại hình, cử chỉ (hành động), tài năng, thái độ?. => Ngời anh đã nhận ra thói xấu của mình, nhËn ra t×nh c¶m trong s¸ng, lßng nh©n hËu cña em g¸i, thùc sù xÊu hæ, hèi hËn.. - 30 -.

(31) ? Qua đó, cho thấy Kiều Phương là cô bé có tính cách như thế nào? ? Theo em, tµi n¨ng hay tÊm lßng của cô em gái cảm hoá đợc ngời anh? Hs: C¶ tµi n¨ng vµ tÊm lßng, song nhiÒu h¬n ë tÊm lßng trong s¸ng, hån - C¸ch kÕt thóc truyÖn kh¸ bÊt ngê. nhiên, độ lợng dành cho anh trai. Gv: Dï ngêi anh cã giËn, cã ghÐt em - Ngêi anh hèi bËn, ¨n n¨n v× sù Ých kØ, hÌn gái thì đối với ngời em, anh vẫn là ngkém, nhỏ nhen đối sử tệ bạc với em gái. êi th©n thuéc nhÊt, gÇn gòi nhÊt. Em vÉn ph¸t hiÖn ra ë anh bao ®iÒu tèt đẹp, đáng yêu. Chính tâm hồn trong s¸ng vµ tÊm lßng nh©n hËu cña ngêi em đã giúp anh nhận ra tính xấu của mình, đồng thời giúp anh vợt qua lòng 2. Em gaùi Kieàu Phöông: đố kị, tự ái, tự ti để sống tốt hơn.) * Ngoại hình:Mặt luôn bị bôi bẩn, lọ lem ? Tại sao tác giả cho Kiều Phương vẽ anh trai mình hoàn hảo đến thế? * Cử chỉ, hành động: - Bức tranh là tình cảm tốt đẹp mà em + Lục lọi đồ vật 20 dành cho anh trai -> luôn muốn anh + Tự chế màu vẽ,... trai thật tốt đẹp. * Tài năng:Vẽ rất đẹp *Thái độ:Hồn nhiên, gần gũi, yêu quý anh,... ->Là cô bé hồn nhiên, trong sáng, đáng yêu, có tài năng hội họa. .. => Lòng nhân hậu của Kiều Phương đã đánh thức người anh, chiến thắng lòng đố kị, ghen ghét. ?Từ truyện ngắn này, em có suy nghĩ gì và rút ra được bài học gì về thái độ và cách ứng xử? Trước thành công và tài năng của người khác, mỗi người cần vượt qua lòng đố kị và mặc cảm tự ti để có sự trân trọng và niềm tin thực sự chân thành. Lòng nhân hậu và sự độ lượng có thể giúp cho người khác tự vượt lên sự đố kị ?Qua văn bản em rút ra được nội dung gì? -Truyện đề cao lòng nhân hậu của. 5. - 31 -. III. Tæng kÕt.

(32) người em, phê phán tính ích kỉ nhỏ nhen của người anh. - Truyện còn đề cao tài năng , sức mạnh của nghệ thuật: Có thể đánh thức tâm hồn con người, hướng con người đến giá trị chân – thiện – mĩ. ? Nêu một vài nét đặc sắc về nghệ thuật ? - Kể chuyện theo ngôi thứ nhất. - Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật hợp lí. HS đọc ghi nhớ SGK HD Học sinh luyện tập - Học sinh đọc BT1-> nêu yêu cầu - Häc sinh viÕt ra nh¸p-> tr×nh bµy-> tríc líp. * Ghi nhớ: SGK/35. 5. - Gv tham kh¶o ®o¹n v¨n trong SBT19). - HS đọc bài tập 2- Nêu yêu cầu. - HS tr×nh bµy b»ng miÖng tríc líp.. IV. Luyeän taäp: 1. Bµi tËp 1 - ViÕt ®o¹n v¨n thuËt l¹i t©m tr¹ng ngêi anh khi đứng trớc bức tranh do em gái vẽ (HS căn cứ vào phần đã phân tích ở trên để viÕt bµi). 2. Bµi tËp 2: Yªu cÇu: - HS trình bày bằng miệng: Tả lại thái độ cña mäi ngêi khi em hoÆc mét ngêi b¹n trong lớp đạt thành tích cao nào đó. - Dïng v¨n miªu t¶.. - HS đọc phần đọc thêm. 4. Cuûng coá:(3) – Hãy đọc những câu châm ngôn mà em biết về ghen tị và lòng ghen tị hay không? 5. Daën doø:(1) – Học thuộc phần ghi nhớ trang 35 – Laäp daøn yù baøi taäp 1, 2, 3 / 35 – Chuẩn bị bài mới: LUYỆN NÓI. ND:28/1/2016 TiÕt 83- 84. LuyÖn nãi vÒ quan s¸t, tëng tîng, so s¸nh, vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶ A. Mục tiêu cần đạt: - Nắm chắt các kiến thức về văn miêu tả được sử dụng trong bài luyện nói. - Thực hành kỹ năng quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả . - Rèn kỹ năng lập dàn ý và luyện nói trước tập thể lớp . 1.Kiến thức : - Những yêu cầu cần đạt đối với việc luyện nói . - Những kiến thức đã học về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả .. - 32 -.

(33) - Những bước cơ bản để lựa chọn các chi tiết hay, đặc sắc khi miêu tả một đối tượng cụ thể . 2.Kĩ năng : - Sắp xếp các ý theo một trình tự hợp lý . - Đưa các hình ảnh có phép tu từ so sánh vào bài nói . - Nói trước tập thể lớp thật rõ ràng, mạch lạc, biểu cảm, nói đúng nội dung, tác phong tự nhiên . 3- Thái độ : - Gi¸o dôc lßng say mª, yªu thÝch m«n v¨n: B. Trọng tâm HS luyện nói C. ChuÈn bÞ: - GV: Phiếu học tập - HS: ChuÈn bÞ kÜ bµi. D. Các hoạt động dạy và học: 1. Kiểm tra bài cũ(5) ?. Em hiÓu thÕ nµo lµ quan s¸t, tëng tîng, so s¸nh vµ nhËn xÐt trong v¨n häc. - Miêu tả ? Muốn miêu tả đợc ta phải làm gì? 2/ Giới thiệu(1) Giờ trớc chúng ta đã học về quan sát, tởng tợng, nhận xét trong văn miêu tả. Các em làm hay hay dở? Để biết đợc những nhợc điểm của mình, phát huy u điểm và hạn chế nhợc điểm, chúng ta phải nói trớc tập thể lớp. Nói nh thế nào cho đúng? Giờ hôm nay ta tiến hành 3. Bµi míi - HS đọc bài tập - Nêu yêu cầu. 8 1. Bài tập 1 Yªu cÇu: Nhí l¹i “ bøc tranh...” LËp dµn ý: Hai mÆt anh vµ KiÒu Ph¬ng, c¸c a. Nh©n vËt KiÒu Ph¬ng: A. Më bµi: chi tiÕt miªu tả hai nh©n vËt vÒ Giíi thiÖu chung vÒ nh©n vËt KiÒu Ph¬ng. h×nh d¸ng bÒ ngoµi vµ diÔn biÕn (Lµ mét em g¸i hån nhiªn, cã tµi n¨ng héi ho¹, cã t©m lÝ bªn trong. Quan s¸t, liªn tt©m hån trong s¸ng vµ lßng nh©n hËu.) ëng, tëng tîng, nhËn xÐt theo B. Th©n bµi: yªu cÇu cña v¨n miªu t¶. TriÓn khai c¸c ý: Nhaân vaät Kieàu Phöông laø moät - Hån nhiªn... - Tµi n¨ng héi ho¹.. hình tượng đẹp. - Cã t©m hån trong s¸ng… - Hồn nhiên, hiếu động. - Cã tÊm lßng nh©n hËu…. - Có tài năng hội hoạ. (Khi nãi nh÷ng ®iÒu nµy HS sÏ nãi theo tëng tîng - Có vẻ đẹp tâm hồn trong cña m×nh.) C. KÕt bµi: saùng, loøng vò tha, nhaân haäu. Suy nghÜ vÒ nh©n vËt KiÒu Ph¬ng. b. Ngêi anh cña KiÒu Ph¬ng: - GV cïng häc sinh lËp dµn ý A. Më bµi: trªn b¶ng. Giíi thiÖu chung vÒ ngêi anh. GV nªu ba rem cho ®iÓm. (Ban đầu đố kị, tự ái, tự ti trớc tài năng hội hoạ của - HS nói trớc nhóm theo dàn ý đã em gái mình, nhng cuối cùng đã biết hối hận và chuÈn bÞ. Gîi ý: nhận ra đợc tấm lòng nhân hậu cao đẹp của em gái) + KiÒu ph¬ng lµ nh©n vËt nh thÕ B. Th©n bµi: nµo? TriÓn khai c¸c ý: + NÐt mÆt, t×nh c¶m cña KP ra - Ban đầu: đố kị, tự ái tự ti... sao? (Häc sinh ko viÕt thµnh - Cuèi cïng: hèi hËn... v¨n) C. KÕt bµi: ?. Ngêi anh cña KP trong truyÖn Suy nghÜ vÒ nh©n vËt ngêi anh. có đợc miêu tả về hình dáng, nét - TÝnh c¸ch: Hay ghen tÞ, nhá nhen, mÆc c¶m...nhËn mÆt ko? (ko) ra lçi lÇm, ©n hËn, ¨n n¨n ... - Hình dung để tả (Hình dáng: Gầy, cao, đẹp trai) Anh cuûa Kieàu Phöông coøn coù. - 33 -.

(34) những nét chưa đẹp : - Tài năng của em được phát hiện, người anh mặc cảm, tự ti, không chơi thân với em. - Người anh trong thực tế với người anh trong tranh không gioáng nhau. - GV chän nh÷ng HS nãi tèt , vµ một số HS nói cha tốt để nói trớc líp. + Mở bài: Giới thiệu về người mình taû(em gaùi). + Thaân baøi : Neâu ñaëc ñieåm của người đó (em gái) : - Hình daùng : * Ñoâi maét ñen tinh nghòch. * Maù caêng troøn. * Đôi môi hồng đỏ. * Răng trắng đều như hạt bắp non. - Sở thích : xem hoạt hình, chơi 8 troø naáu aên. - Việc làm : thích được giúp mọi người làm việc, phá phách, …… + Keát baøi : neâu nhaän xeùt chung và tình cảm của em đối với người đó (em gái). - Học sinh đọc bài tập 2 -> Nêu 8 yªu cÇu - Häc sinh chän ngêi m×nh t¶ + ViÕt thµnh dµn ý - Cử đại diện trình bày trớc lớp. - GV nhËn xÐt, cho ®iÓm häc sinh nãi tèt. - Baøi taäp 3 : laäp daøn yù baøi vaên. mieâu taû ñeâm traêng theo yeâu cầu gợi ý SGK. + Bầu trời lúc đó ra sao ? + Tối đến mặt trăng soi sáng. 2. Bµi tËp 2 a. Yªu cÇu: - Miªu t¶ anh chÞ hoÆc em cña m×nh (hoÆc ngêi th©n) - Lu ý: Nêu bật các đặc điểm bằng các hình ảnh so s¸nh, tëng tîng, vµ nhËn xÐt. Ko t« vÏ qu¸. b. Gi¶i thÝch - Giới thiệu ngời định tả : Anh, chị hoặc em - Miªu t¶ khu«n mÆt, h×nh d¸ng, tÝnh nÕt - Các hoạt động (hàng ngày) - Nhận xét đánh giá yêu, ghét, Tình cảm của em với ngời định tả. 3.Baøi taäp 3 : ( Taû caûnh ) + Mở bài : giới thiệu cảnh được tả : Trăng rằm, sáng đẹp. + Thaân baøi : Taû ñaëc ñieåm tieâu bieåu. - Bầu trời trong trẽo và dường như xa hơn, rộng hôn, haøng trieäu vì sao laáp laùnh. - Trăng mọc sớm và khá tròn. - Ñeâm cuûa laøng queâ thaät yeân aû, thanh bình. +Cây cối rung rinh trong gió, lấp lánh dưới ánh traêng. +Nhà cửa như đã ngủ yên. +Con đường làng toả ánh trăng vàng-> thơ mộng.. - 34 -.

(35) nhö theá naøo ? + Cây cối, nhà cửa, và tất cả cảnh vật dưới ánh trăng rằm 8 nhö theá naøo ? -GV gợi ý : từng phần một để học sinh trả lời  Sửa chữa và nhaän xeùt  Ghi nhaän .. 8 -Baøi taäp 4: Löu yù HS laäp daøn yù veà caûnh bình minh treân bieån, trong đó tập trung vào yếu tố so sánh, tưởng tượng. + Thời gian : -lúc mặt trời mới moïc . - Bầu trời ra sao ? Biển lúc đó nhö theá naøo ? - Bãi cát vàng dưới ánh nắng seõ coù hình aûnh gì ? - Đoàn thuyền dánh cá giữa bầu trời và biển có những nét sinh động gì ?. +Những em nhỏ chơi trò trốn tìm. - Caøng veà khuya traêng caøng leân cao, caûnh caøng huyeàn dieäu. + Keát baøi: Neâu caûm nghó cuûa em veà ñeâm traêng queâ höông. 4.Baøi taäp 4: Quang caûnh moät buoåi saùng treân bieån. - Mặt trời như chui từ dưới nước lên (đang đội bieån). - Bầu trời trong trẻo, sáng sủa, mát mẻ như göông maët cuûa beù sau giaác nguû ngon. - Chân trời đằng đông ửng lên một vầng sáng maøu hoàng. - Biển thức giấc và bắt đầu nổi sóng. -Bãi cát vàng lấp lánh trong nắng sớm. -Những đoàn thuyền nối đuôi nhau ra khơi trong không gian náo nức của một ngày mới. 5. Bµi tËp 5 a. Yªu cÇu - Miêu tả ngời dũng sĩ trong truyện cổ tích đã học theo trÝ tëng tîng. - LËp dµn ý - H×nh d¸ng: To, khoÎ, cao lín, b¾p ch©n, b¾p tay, nÐt mÆt... - Tính cách: Làm việc lớn, diệt trừ điều ác, giúp đỡ d©n lµnh.... Baøi taäp 5: Löu yù HS laäp daøn yù về “người dũng sĩ ’ trong truyện mà Hs đã học hoặc đã đọc từ đầu năm đến nay . Hãy nói trước lớp về người dũng sĩ theo trí tưởng tượng của em : - Nhân vật đẹp. Nhaân haäu, khoûe maïnh 4. Cñng cè(3) - GV kh¾c s©u kÜ n¨ng v¨n miªu t¶ 5. DÆn dß(1) - Häc kÜ n¨ng lµm v¨n miªu t¶. - 35 -.

(36) - ChuÈn bÞ : PP t¶ c¶nh. ND: 4/1/2016 TiÕt 85 V¨n b¶n: Vît. th¸c - Vâ Qu¶ng -. A. Mục tiêu cần đạt 1-KiÕn thøc - Tình cảm của tác giả đối với cảnh vật quê hương , với người lao động . - Một số phép tu từ được sử dụng trong văn bản nhằm miêu tả thiên nhiên và con người . 2.Kĩ năng : - Đọc diễn cảm : giọng đọc phải phù hợp với sự thay đổi trong cảnh sắc thiên nhiên . - Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng con người và thiên nhiên trong đoạn trích. 3- Thái độ : - Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, con ngời lao động B. Trọng tâm -Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng con người và thiên nhiên trong đoạn trích C. ChuÈn bÞ: - GV: PhiÕu häc tËp - HS: ChuÈn bÞ bµi. D. Các hoạt động dạy và học. 1. KiÓm tra:(5) ? Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt ngêi anh trong truyÖn ng¾n "Bøc tranh cña em g¸i tôi" nhân vật này theo em có gì đáng trách, đáng thông cảm và đáng quý? Bµi häc t tëng rót ra tõ truyÖn lµ g×? 2. Giới thiệu bài (1) .Sông nớc Cà Mau Đoàn Giỏi đã đa ngời đọc tham quan cảnh sông nớc phong phú tơi đẹp cña vïng Cùc Nam Tæ Quèc. H«m nay nhµ v¨n Vâ Qu¶ng sÏ dÉn chóng ta ngîc dßng s«ng Thu Bồn thuộc miền Trung Bộ đến tận thợng nguồn để lấy gỗ về xây dựng trờng học cho dân làng. Bức tranh phong phú của vùng sông nớc và đôi bờ miền trung này cũng không kém phÇn k× thó.. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức - GV hớng dẫn đọc: Đoạn đầu đọc 13 I.- T×m hiÓu chung chËm, êm. Đoạn tiếp đọc nhanh hơn giọng hồi hộp. Đoạn còn lại đọc chậm lại thanh th¶n. - GV đọc mẫu 1 đoạn - HS đọc Giải nghĩa từ khó (SGK): Chú ý các thaønh. - 36 -.

(37) ngữ: Chảy xiết đuôi rắn, nhanh như caét, hieäp só (Haùn Vieät). 1. T¸c gi¶: Vâ Qu¶ng: sinh 1920 quª ë tØnh Qu¶ng Nam, lµ nhµ v¨n chuyªn viÕt cho thiÕu nhi. 2. T¸c phÈm: TrÝch tõ ch¬ng XI cña truyÖn Quª néi.. ? Em hiÓu biÕt g× vÒ t¸c gi¶ Vâ Qu¶ng ?. ? §o¹n trÝch viÕt vÒ viÖc g×? (ChuyÕn ®i vît dßng s«ng thu Bån cña con thuyÒn do DHTh chØ huy tõ lµng Hoµ Phíc lên thợng nguồn để lấy gỗ về dựng trờng häc cña lµng sau CMT8-1945). - T¸c phÈm: Quª Néi s¸ng t¸c vµo n¨m 1974, ®o¹n trÝch Vît th¸c ë ch¬ng XI 3 Bè côc : 3 phÇn cña t¸c phÈm. ?Đọc bài văn em thấy con thuyền đã đi qua những đoạn sông nào? Từ đó h·y t×m bè côc cho bµi v¨n? - P1: Từ đầu đến "nhiều thác nớc" -> C¶nh thuyÒn nhæ sµo ngîc dßng s«ng chuÈn bÞ vît th¸c. - P2: TiÕp -> khái th¸c cæ cß -> C¶nh DHT chØ huy thuyÒn vît th¸c P3: cßn l¹i -> Qua nhiÒu líp nói thuyền tới vùng đồng ruộng cao nguyªn. ? Đoạn trích đợc kể theo ngôi thứ mÊy? (3) Thuéc thÓ lo¹i g×? (Phèi hîp t¶ c¶nh thiªn nhiªn vµ ho¹t động của con ngời). ? TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? (DHTh – Côc vµ Cï Lao (Chóng T«i), chó hai). ? Cảnh vợt thác cổ cò đợc tác giả miªu t¶ vµ c¶m nhËn qua con m¾t cña ai? (NVật Cục: Lần đầu tiên trong đời II. T×m hiÓu v¨n b¶n: chó, mét chuyÕn ®i lªn rõng, vît th¸c 1. C¶nh thiªn nhiªn s«ng níc: ®Çy h¸o høc, thó vÞ.) - Häc sinh theo dâi ®o¹n ®Çu. ?Cảnh xuất phát của con thuyền đợc t¸c gi¶ miªu t¶ nh thÕ nµo? 20 + Giã nåm võa thæi C¸nh buåm nhá c¨ng phång.ThuyÒn rÏ sãng lít bon bon nh ®ang nhí nói rõng... ? Víi h×nh ¶nh thuyÒn rÏ sãng lít bon bon gîi cho em t©m tr¹ng g× cña chó bÐ Côc? (T©m tr¹ng h¸o høc cña chó bÐ Côc trong cuéc viÔn du nµy.) - C¶nh dßng s«ng: dßng s«ng ch¶y chÇm chËm, ? ë ®o¹n ®Çu c¶nh s¾c dßng s«ng vµ ªm ¶, giã nåm thæi, c¸nh buåm nhá c¨ng đôi bờ dòng sông có gì đáng chú ý? phång, rÏ sãng lít bon bon....chë ®Çy s¶n vËt. - Hai bªn bê:. - 37 -.

(38) + Nh÷ng b·i d©u tr¶i ra b¹t ngµn.. + Díi s«ng thuyÒn chÊt ®Çy cau t¬i d©y m©y, mÝt, quÕ.. + Hai bªn bê s«ng : Vên tîc um tïm..Nh÷ng chßm cæ thô .. trÇm ng©m lÆng nh×n.. + NghÖ thuËt miªu t¶ kÕt hîp víi so s¸nh, nh©n ho¸. ?. H×nh ¶nh nh÷ng b·i d©u b¹t ngµn làm em liên tởng đến gì? (Mét miÒn quª trï phó trång d©u nu«i t»m, dÖt lôa Cuéc sèng Êm no thanh b×nh..). ? . Nhận xét NT đợc sử dụng ở đoạn nµy? -Dïng nhiÒu tõ l¸y gîi h×nh (trÇm ng©m, sõng s÷ng, lóp xóp). -PhÐp nh©n ho¸ (nh÷ng chßm cæ thô...); PhÐp so s¸nh (nh÷ng c©y to mọc giữa những bụi...). Điều đó khiến cảnh trở nên rõ nét, sinh động. ?Em cã c¶m nh©n g× vÒ c¶nh thiªn nhiªn, s«ng níc ë ®o¹n ®Çu cña v¨n b¶n? ? Theo em tác giả đứng ở đâu để quan s¸t? (dßng s«ng) ?. ë vÞ trÝ Êy t¸c gi¶ quan s¸t theo tr×nh tù nµo? (Tõ gÇn-> xa) ?. Theo em 3 c©u ë cuèi ®o¹n 1 (nói cao nh đột nhiên..) có nhiệm vụ gì? (K thóc ®o¹n t¶ c¶nh s«ng vµ më ra ý cho ®o¹n vît th¸c..) GV: Cảnh sắc thiên nhiên đợc tác giả sö dông biÖn ph¸p so s¸nh, nh©n ho¸ đắt giá: -C©y cæ thô nh nh÷ng cô giµ vung tay h« con ch¸u tiÕn vÒ phÝa tríc...§éng viªn, thóc dôchä tiÕn lªn. Èn sau c¸ch nh×n Êy lµ t©m tr¹ng phÊn chÊn cña con ngêi chuÈn bÞ vît qua khã kh¨n , thö th¸ch.. - Vậy cảnh vợt thác đợc tác giả miêu t¶ nh thÕ nµo (ChuyÓn ý 2) - Häc sinh theo dâi ®o¹n 2 ? Dòng sông ở đoạn văn này đợc miªu t¶ nh thÕ nµo? ? Em hiÓu g× vÒ h×nh ¶nh níc "ch¶y đứt đuôi rắn"? (C¸ch nãi so s¸nh, gîi t¶ dßng th¸c phãng tõ trªn cao xuèng, níc ch¶y m¹nh, ch¶y xiÕt, cuån cuén nh xo¾n lại, nh đứt tung ra..) ? Em nghÜ g× vÒ hoµn c¶nh L§ cña DHT?. => Bức tranh thiên nhiên tơi đẹp, hùng vĩ và đa d¹ng, gîi cuéc sèng Êm no, thanh b×nh.. 2. H×nh ¶nh dîng H¬ng Th chØ huy con thuyÒn vît th¸c: - Hoµn c¶nh: l¸i thuyÒn vît th¸c gi÷a mïa níc to. Nớc từ trên cao phóng giữa hai vách đá dựng đứng. -ThuyÒn vïng v»ng cø chùc tôt xuèng..  §Çy khã kh¨n nguy hiÓm, cÇn tíi sù dòng c¶m cña con ngêi.. + Dợng Hơng Th đánh trần, co ngời..phóng sµo.. gh× chÆt..ChiÕc sµo cong l¹i..níc v¨ng bät tø tung...thuyÒn vïng v»ng.... ? C¶nh con thuyÒn vît th¸c d÷ díi sù điều khiển của Dợng Hơng Th đợc tác gi¶ miªu t¶ ntn? ?Em hiÓu thuyÒn “vïng v»ng” cã ý nghÜa g×? (Sù cè g¾ng chèng träi cña con ngêi, sù ngang ngîc cña dßng th¸c, sù khã b¶o cña con thuyÒn.) ? ë ®o¹n v¨n tiÕp theo t¸c gi¶ tiÕp tôc miªu t¶ c¶nh vît th¸c cña DHT nh thÕ. + Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh nh c¾t...Dîng H¬ng Th nh mét pho tîng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng c¾n chÆt, cÆp m¾t n¶y löa gh× trªn ngän sµo gièng nh mét hiÖp sÜ.... - 38 -.

(39)  NT so s¸nh, gîi t¶ mét con ngêi r¾n ch¾c, bÒn bØ, qu¶ c¶m, cã kh¶ n¨ng thÓ chÊt vµ tinh thÇn vît lªn gian khã.. nµo? ?T×m nh÷ng c©u cã sù so s¸nh liªn tëng? ? Ph©n tÝch c¸i hay trong bót ph¸p so sánh đợc dùng trong đoạn văn miêu tả dîng H¬ng Th? (+ Dîng H¬ng Th nh mét pho tîng đồng đúc -> tô đậm hình ảnh khoẻ m¹nh, r¾n ch¾c cña DHT. + DHT gièng nh mét hiÖp sÜ…-> gîi t¶ h×nh ¶nh huyÒn tho¹i cña nh÷ng anh hïng b»ng x¬ng b»ng thÞt nh»m t«n vinh h×nh ¶nh con ngêi tríc thiªn nhiªn réng lín. + DHT ®ang vît th¸c kh¸c h¼n DHT ë nhµ -> §èi lËp gi÷a 2 h×nh ¶nh trong 1 con ngời. PC đáng quý của con ngời lao động: Khiêm tốn, nhu mì, nhút nh¸t nhng l¹i quyÕt liÖt dòng m·nh nhanh nhÑn trong thö th¸ch). ?NhËn xÐt vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c giả? Qua đó hiện lên hình ảnh dợng H¬ng Th lµ ngêi nh thÕ nµo? - Víi nh÷ng quan s¸t tinh tÕ, cô thÓ, nh÷ng so s¸nh míi l¹. Dïng hµng lo¹t các động từ mạnh. ? Có thể coi đây là cuộc chiến đấu giữa con ngời và thác nớc đợc ko? V× sao? G phát phiếu học tập - Hs th¶o luËn nhãm bµn- 1 phót - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. (§îc v×: Th¸c níc ghËp ghÒnh, hiÓm trë. Sù chèng träi cña con ngêi v« cïng khã kh¨n..) - Häc sinh theo dâi ®o¹n cuèi. ? Vît qua th¸c Cæ Cß lµ h×nh ¶nh g× hiÖn ra? (Dßng s«ng cø ch¶y quanh co..Nh÷ng c©y to nh nh÷ng cô giµ vung tay h« đám con cháu…) ?H·y ph©n tÝch c¸i hay cña biÖn ph¸p so s¸nh ë ®o¹n nµy? ( Nh÷ng c©y to nh nh÷ng cô giµ vung tay -> So sánh rất đúng và hay: Những cây to so víi nh÷ng c©y thÊp, nhá l¹i gièng nh nh÷ng cô giµ ®ang híng vÒ phÝa hä, thóc giôc hä vît qua nguy hiÓm tiÕn vÒ phÝa tríc. Èn sau c¸ch nh×n Êy lµ t©m tr¹ng phÊn chÊn cña nh÷ng con ngêi vît qua nguy hiÓm..) ? T×m néi dung chÝnh cña v¨n b¶n? ?Biện pháp NT đặc sắc của đoạn trÝch lµ g×? (T¶ ngêi, t¶ c¶nh) -§äc ghi nhí (SGK –T41) GV chèt kiÕn thøc. Lu ý ph¬ng ph¸p t¶ ngêi, t¶ c¶nh. Hoạt động 3: Luyện tập. -> Dợng Hơng Th là hình ảnh đẹp của ngời lao động trên sông nớc: quả cảm dày dạn kinh nghiÖm, khiªm nhêng trong cuéc sèng gia đình.. III Tæng kÕt *. Ghi nhí ( SGK tr 41). LuyÖn tËp - Nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiên ở 2 bµi vît th¸c vµ s«ng níc Cµ Mau. - NT miªu t¶ cña t¸c gi¶. - 39 -.

(40) - GV phát phiếu học tập ghi sẵn các ý- HS đánh dấu (X) vào các đúng. Học sinh đọc bài tập -> nêu yêu cầu - Häc sinh tr¶ lêi -> gv uèn n¾n söa 3 sai.. 3 4. Cñng cè(3) - Gi¸o viªn hÖ thèng bµi gi¶ng 5. DÆn dß(1) - Häc ghi nhí vµ ph©n tÝch. ChuÈn bÞ: Buæi häc cuèi cïng. ND: 4/2/2016 Bµi 21: TiÕt 86. So S¸nh (TiÕp). I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Các kiểu so sánh cơ bản và tác dụng của so sánh trong khi nói và viết . 2.Kĩ năng : - Phát hiện sự giống nhau giữa các sự vật để tạo ra được những so sánh đúng, so sánh hay . - Đặt câu có sử dụng phép tu từ so sánh theo hai kiểu cơ bản . 3- Thái độ : -Gi¸o dôc lßng yªu thÝch vµ say mª häc m«n tiÕng viÖt II. ChuÈn bÞ: - GV: Phiếu học tập. - HS: ChuÈn bÞ bµi. III. Các hoạt động dạy và học: 1. KiÓm tra bµi cò:(5) H. so s¸nh lµ g×? CÊu t¹o cña phÐp so s¸nh? Cho mét vÝ dô cã dïng phÐp so s¸nh? 2.Giới thiệu bài (1) Giờ trớc chúng ta tìm hiều khái niệm, cấu tạo của phép so sánh. Để thấy đợc phép so sánh có nh÷ng kiÓu nµo? t¸c dông cña phÐp so s¸nh? chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc h«m nay. 3. Bµi míi Hoạt động của GV và HS. TG. - 40 -. Nội dung kiến thức.

(41) - Học sinh đọc VD (SGK trang 17 41,42). ? Nhắc lại các từ so sánh đã học ở tiÕt tríc? -Các từ so sánh đã học: nh, nh là, b»ng, tùa, h¬n, tëng. ? Trong khæ th¬ cã sö dông l¹i c¸c tõ so s¸nh Êy kh«ng? -Trong khæ th¬ nµy kh«ng cã c¸c tõ so s¸nh trªn. ? T×m phÐp so s¸nh trong vd? ChØ ra nh÷ng tõ ng÷ chØ ý so s¸nh? ? Tõ ng÷ chØ ý so s¸nh trong bµi tËp trªn cã g× kh¸c nhau? - Tõ so s¸nh "ch¼ng b»ng" ë vÕ A kh«ng ngang b»ng vÕ B. - Tõ so s¸nh "lµ" vÕ A ngang b»ng vÕ B ? T×m thªm nh÷ng tõ ng÷ chØ ý so s¸nh gièng nh hai kiÓu trªn? * VD: - Giã thæi lµ chæi trêi - Níc ma lµ ca trêi (Tôc ng÷) - Thµ r»ng ¨n b¸t c¬m rau Cßn h¬n thÞt c¸ nãi nhau nÆng lêi (Ca dao) - Gọi đó là 2 kiểu so sánh. ?Theo em hai kiểu so sánh đó là g×? - HS đọc ghi nhớ (SGK-42) ?Lấy 2 ví dụ theo 2 kiểu so sánh đã häc ? - HS lÊy vÝ dô. - NhËn xÐt - GV bæ xung. GV: Trong văn chơng, đặc biệt là v¨n miªu t¶, ngêi ta thêng sö dông 13 biÖn ph¸p so s¸nh. VËy t¸c dông cña phÐp so s¸nh lµ g×? (ChuyÓn ý). - HS đọc vd -> nêu yêu cầu. - G phát phiếu học tập - Häc sinh th¶o luËn nhãm bµn (2 phót) ? T×m nh÷ng phÐp so s¸nh trong ®o¹n v¨n? ? Sự vật đợc đem ra so sánh là gì? (ChiÕc l¸) ? Chiếc lá đợc sử dụng trong hoàn c¶nh nµo? (Đã rụng, đã rời cành, hết sự sống) ?Mçi lÇn so s¸nh t¸c gi¶ cã chó ý đến trạng thái khác nhau của chiếc l¸ kh«ng? (Tr¹ng th¸i: -Khi th× l¹nh lïng th¶n nhiên -Khi thì lảo đảo mÊyvßng...cè gîng;. I. C¸c kiÓu so s¸nh 1.Ví dụ (Sgk) 2. NhËn xÐt:. - Những ngôi sao…mẹ đã thức B (ch¼ng b»ng) A - MÑ ngän giã A (lµ) B - Hai kiÓu so s¸nh. - Tõ ng÷ chØ so s¸nh + Ch¼ng b»ng, kh«ng b»ng, kh«ng nh.. + Lµ, nh, tùa. *. Ghi nhí(SGK-42). II. T¸c dông cña phÐp so s¸nh 1. Ví dụ: 2. NhËn xÐt PhÐp so s¸nh trong ®o¹n v¨n: - chiÕc l¸ tùa mòi tªn...nh cho xong chuyÖn, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên... - chiếc lá nh con chim bị lảo đảo.. - chiÕc l¸ nhÑ nhµng, khoan kho¸i ...nh thÇm b¶o r»ng... - chiÕc l¸ nh sî h·i, ngÇn ng¹i, rôt rÌ.... - 41 -.

(42) -Khi th× nhÑ nhµng, khoan kho¸i đùa bỡn; -Khi th× ngÇn ng¹i, rôt rÌ..) ? Víi chiÕc l¸ rông, díi con m¾t miªu t¶ cña t¸c gi¶ em thÊy chiÕc lá đó có còn là vật vô tri vô giác n÷a ko? T¹i sao? (Nhờ cách so sánh mà ngời đọc có c¶m nhËn: Mçi chiÕc l¸ rông cã mét linh hån riªng, mét c¶m gi¸c riªng. MÆt kh¸c Èn sau tõng tõ ng÷ cña so s¸nh lµ nçi niÒm cña t¸c gi¶ trớc cuộc đời: đó là cảnh biệt li...) ?Qua ®o¹n v¨n em cã h×nh dung h×nh d¸ng cña tõng chiÕc l¸ r¬i kh«ng? ? Em thÊy sö dông phÐp so s¸nh cã t¸c dông g×? - Học sinh đọc ghi nhớ - GV chèt kiÕn thøc. ? H·y ph©n tÝch t¸c dông cña phÐp so s¸nh trong bµi tËp phÇn I. (Khẳng định công lao to lớn của ngêi mÑ vµ lßng biÕt ¬n s©u s¾c cña ngêi con..) * Hoạt động 3: Luyện tập - Học sinh đọc bài tập -> nêu yêu cÇu ? ChØ ra phÐp so s¸nh vµ cho biÕt chóng thuéc kiÓu nµo? - HS làm độc lập. - 1 HS lªn b¶ng lµm. - HS nhËn xÐt - GV bæ sung. - HS ph©n tÝch t¸c dông cña phÐp so s¸nh.. - Học sinh đọc bài tập 2 nêu yêu cÇu - Học sinh đọc lại bài văn “Vợt th¸c” t×m ra nh÷ng phÐp so s¸nh. ?H·y ph©n tÝch c¸i hay khi sö dông phÐp so s¸nh miªu t¶ dîng H¬ng Th? (Gîi ý: C©u v¨n miªu t¶ ai? Miªu tả cái gì? Qua đó thể hiện tình cảm g× cña t¸c gi¶?) (HS dùa vµo phÇn ph©n tÝch, b×nh giảng của GV trên lớp để phân tÝch).. P- Học sinh đọc bài tập 3 -> nêu. - Sö dông so s¸nh cã t¸c dông: Gîi h×nh, gîi c¶m.. *. Ghi nhí 2 (SGK). 10. II. Bµi tËp 1. Bµi tËp 1: ChØ ra phÐp so s¸nh: a. T©m hån ..(c¸i trõu tîng) lµ buæi tra hÌ (c¸i cô thÓ). (Tr¹ng th¸i vui síng, tr×u mÕn, hoµ hîp víi quª h¬ng cña t©m hån t¸c gi¶). -> ngang b»ng b. Con ®i..cha b»ng..lßng bÇm con đi ..cha bằng..đời bầm (Nỗi tái tê, nỗi khó nhọc của đời Bầm. Nó là thớc đo để so sánh với nỗi vất vả cụ thể của con ngêi. -> Khẳng định: Công lao to lớn của ngời mẹ, thÓ hiÖn tÊm lßng biÕt ¬n s©u s¾c cña ngêi con). -> so s¸nh ko ngang b»ng c. 2. Bµi tËp 2 Nh÷ng c©u cã sö dông phÐp so s¸nh trong bµi “Vît th¸c” - Những động tác.. nhanh nh cắt. (Nhấn mạnh những động tác nhanh, mạnh của dîng H¬ng Th.) - DHT nh một pho tợng đồng..giống nh một hiÖp sÜ. (T« ®Ëm h×nh ¶nh khoÎ m¹nh, r¾n ch¾c cña dîng H¬ng Th..Gîi t¶ huyÒn tho¹i cña nh÷ng anh hïng b»ng x¬ng, b»ng thÞt, nh»m t«n vinh h×nh ¶nh con ngêi tríc thiªn nhiªn réng lín..) - Nh÷ng c©y to..nh nh÷ng cô giµ.. (H×nh ¶nh nh÷ng c©y to nh nh÷ng cô giµ..Liªn tởng đến những lớp ngời đi trớc động viên thúc dôc hä tiÕn lªn. Èn sau c¸ch nh×n Êy lµ t©m tr¹ng phÊn chÊn cña con ngêi chuÈn bÞ vît qua khã kh¨n thö th¸ch.) 3. Bµi tËp 3 * Yªu cÇu: Dùa vµo bµi “ Vît th¸c” viÕt ®o¹n. - 42 -.

(43) yªu cÇu - Häc sinh viÕt bµi ( 5’ ) - Tr×nh bµy tríc líp - GV treo b¶ng phô ®o¹n v¨n mÉu: (HDtù häc NV6 - 39-40). v¨n (3-5 c©u) t¶ dîng H¬ng Th ®ang vît th¸c cã sö dông 2 kiÓu so s¸nh. * Gîi ý: - T¶ h×nh d¸ng: B¾p ch©n, b¾p tay, nÐt mÆt.. - Những động tác:... 4. Cñng cè (2)- Cã mÊy kiÓu so s¸nh? TD cña phÐp so s¸nh? 5. Dặn dò(1) - Học thuộc ghi nhớ, chuẩn bị chơng trình địa phơng. ND: 15 /2/2016. TiÕt 87. Chơng trình địa phơng TIẾNG VIỆT I/ Mục tiêu cần đạt 1.KiÕn thøc: - HS nắm đợc các lỗi chính tả về các phụ âm đầu ( có quy tắc viết) mà HS Yên Bái hay mắc: c/k/q; g/gh; ng/ ngh. - HS nắm đợc quy tắc viết các phụ âm ấy để không mắc lỗi chính tả khi viết. 2. KÜ n¨ng: - Rèn luyện kĩ năng viết đúng chính tả các phụ âm đầu đợc thể hiện bằng nhiều con chữ (có quy t¾c viÕt). 3. Thái độ: - HS có ý thức viết đúng chính tả các phụ âm đầu góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng ViÖt. II. ChuÈn bÞ: - GV: Mét sè lçi chÝnh t¶ HS thêng m¾c. - HS: ChÈn bÞ bµi. III. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña HS 2.Giới thiệu(1) Cách phát âm ở mỗi miền khác nhau. Chính vì vậy cách phát âm khác nhau đó mà gây nên việc sai lỗi chính tả ở từng địa phơng. Vậy ở mỗi miền thờng mắc lỗi nào? Cách khắc phục chóng ra sao? 3. Bµi míi - GV cho học sinh Luyện đọc các phụ 22 I. Luyện đọc ©m mµ häc sinh thêng m¾c nh: Phô ©m 1.§äc c¸c tõ ng÷ cã c¸c phô ©m ®Çu: c/ Tr/ ch, S/x, R/d/gi, L/n. k/ q; ng / ngh; g/ gh: Đối với địa phơng là Phụ âm L/®, V/b. - GV gọi HS đọc các từ ngữ ở phần 1.a, b, c. Từng em đọc ( khoảng 2 em). - GV phân nhóm để HS trao đổi, nhận xét cách đọc ( 3 nhóm tơng ứng với yêu cÇu cña 3 phÇn trong SGK): + Nhóm 1 nhận xét cách đọc các ch÷ c¸i c/ k/ q trong c¸c tõ ë phÇn a. + Nhóm 2 nhận xét cách đọc các ch÷ c¸i ng/ ngh trong c¸c tõ ë phÇn b. + Nhóm 3 nhận xét cách đọc các ch÷ c¸i g/ gh trong c¸c tõ ë phÇn c.. - 43 -.

(44) - GV kÕt luËn: + Các phụ âm c/ k/ q đọc giống nhau. + Các phụ âm ng/ ngh đọc giống nhau. + Các phụ âm g/ gh đọc giống nhau. G cho H đọc các từ ngữ có các phụ âm thêng nhÇm. H đọc G sửa chữa. GV cho HS quan s¸t kÜ c¸c tõ ng÷ ë phÇn 1.a, b,c vµ nhËn xÐt c¸ch viÕt cña 3 phô ©m: “ cê, ngê, gê” ( c¸c phô ©m này đọc giống nhau nhng lại đợc viết b»ng nhiÒu con ch÷ kh¸c nhau: - GV yªu cÇu HS quan s¸t tiÕp vµ nhËn 2.quy t¾c viÕt c¸c phô ©m c/ k/ q; ng/ xÐt vÒ c¸ch viÕt 3 phô ©m nµy trªn c¸c ngh; g/ gh: con ch÷ kh¸c nhau: +Phụ âm “ cờ” đợc viết bằng 3 con chữ: c; +C¸ch viÕt c¸c phô ©m nµy cã k; q. theo quy tắc nhất định không? +Phụ âm “ ngờ” đợc viết bằng 2 con +NÕu theo quy t¾c th× quy t¾c Êy ch÷: ng; ngh. cô thÓ nh thÕ nµo? +Phụ âm “ gờ” đợc viết bằng 2 con Lu ý: PhÇn nµy kh«ng dÔ nªn GV cã thÓ ch÷: g; gh. gîi ý b»ng c¸c c©u hái cô thÓ. VÝ dô: Khi nào phụ âm “ cờ” đợc viết bằng chữ “ k” ?.... G cho H Lµm c¸c bµi tËp. §iÒn c¸c phô ©m Chó ý c¸c phô ©m Ch 17 vµ Tr, s vµ x, l vµ n, d, r, gi - GV đọc to, rõ ràng (3 lân) - Häc sinh viÕt - Học sinh đổi bài chấm chéo - GV thu 5 bµi chÊm * Ghi nhớ - GV th«ng b¸o lçi m¾c cña tõng HS. II.LuyÖn tËp: - G đọc cho H chép đoạn văn miêu tả * Bµi tËp 1: §iÒn c¸c phô ©m ®Çu phï hîp DÕ MÌn . - HS chÊm chÐo. vµo chç trèng trong c¸c tõ . - GV thu 5 bµi chÊm. a. §iÒn c/ k/ q. b. §iÒn ng/ ngh. c. §iÒn g/ gh. * Bµi tËp 2: §iÒn c¸c phô ©m ®Çu phï hîp - GV ghi yªu cÇu bµi tËp lªn b¶ng. - Gäi HS lªn b¶ng lµm. vµo chç trèng trong c¸c c©u. - C¶ líp lµm vµo vë. a. §iÒn c/ k/ q. b. §iÒn ng/ ngh. c. §iÒn g/ gh.. - 44 -.

(45) * Bµi tËp 3: T×m c¸c tõ l¸y cã c¸c phô ©m ®Çu c/ k/ q; ng/ ngh; g/ gh. - GV híng dÉn HS lËp sæ chÝnh t¶. Nh÷ng lçi dÔ m¾c.. 2. Bµi tËp 4: ChÝnh t¶: (Nghe viÕt) Bài học đờng đời đầu tiên (Đoạn từ : "Bởi tôi ăn uống điều độ....vuốt r©u) 3. Bµi tËp 5: Đánh dấu X vào những từ đã viết đúng chÝnh t¶: - dßn d· - dµnh dôm - trao dåi - sÈm tèi - ma dµo - giät ng· giät bay - trêi chiÒu - chiều đình - lßng sóng - nßng s«ng - hu trÝ - chia xÎ 4. Bµi tËp 6: LËp sæ chÝnh t¶: Gîi ý: a. TËp hîp c¸c tõ dÔ m¾c lçi phô ©m ®Çu: VD: rÐo r¾t, d×u d¾t, gi¾t r¨ng... b. TËp hîp c¸c tõ thêng dÔ m¾c lçi nguyªn ©m: VD: tiếu lâm, dịu dàng, dều đặn... c. TËp hîp c¸c tõ thêng m¾c lçi ©m cuèi: VD: dao phay, dan dÝu, dang dë... d. TËp hîp c¸c tõ thêng m¾c lçi dÊu thanh: VD: xa xØ, sÜ diÖn, cæ hñ, cç xe.... 4. Củng cố(3) - HS Kiểm tra lại các lỗi chính tả mình đã mắc. 5. Dặn dò(1)- Về nhà chép đoạn văn bản từ đầu đến có vẻ vui lắm (Trích: Bức tranh..) - ChuÈn bÞ: Ph¬ng ph¸p t¶ c¶nh.. ND :18/2/2016 TiÕt 88:. Ph¬ng ph¸p t¶ c¶nh I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Yêu cầu của bài văn tả cảnh . - Bố cục, thứ tự miêu tả, cách xây dựng đoạn văn và lới văn trong bài văn tả cảnh . 2.Kĩ năng : - Quan sát cảnh vật . - Trình bày những điều đã quan sát về cảnh vật theo một trình tự hợp lý . 3- Thái độ : - GD học sinh yêu thích môn ngữ văn, yêu quê hơng đất nớc. II. ChuÈn bÞ: - HS: ChuÈn bÞ bµi. III. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra(5) ? ThÕ nµo lµ quan s¸t, tëng tîng, so s¸nh, nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶?. - 45 -.

(46) - KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh 2.Giới thiệu bài(1) Cảnh vật xung quanh ta rất đẹp và sống động, làm thế nào để tả cảnh đó vào một trang giấy cũng sôi động và đẹp đẽ không kém thực tế chúng ta cùng tìm hiểu bài học để biết cách làm bµi. 3. Bµi míi - Học sinh đọc VD SGK - 45 25 (Mỗi HS đọc 1 văn bản) ? V¨n b¶n (a) t¶ ai ? §ang lµm g×?. ? Tác giả đã tập trung tả những nét nµo? ? NhËn xÐt cña em vÒ ngêi vît th¸c? Nh÷ng chi tiÕt nµo thÓ hiÖn điều đó? - Ngời vợt thác đã đem hết sức lực, tinh thần để chiến đấu cùng thác d÷. - C¸c h×nh ¶nh: + Hai hµm r¨ng c¾n chÆt + CÆp m¾t n¶y löa, quai hµm b¹nh ra, c¸c b¾p thÞt cuån cuén, hai hµm r¨ng c¾n chÆt.. ? Qua nh©n vËt DHT vît th¸c em hình dung khúc sông đó nh thế nµo? (Nguy hiÓm, d÷ déi -> ý chÝ quyÕt t©m, thùc sù khoÎ m¹nh míi chèng đỡ đợc..) Gv chốt : Miêu tả hình ảnh dượng Hương Thu qua ngoại hình và động tác vượt thác dữ . ? §o¹n v¨n (b) t¶ c¶nh g×? ? Tác giả đã lựa chọn cảnh nào để tả? Nhận xét về đối tợng miêu tả? (§èi tîng tiªu biÓu). ? Ngêi viÕt miªu t¶ quang c¶nh theo tr×nh tù nµo? Cã thÓ t¶ ngîc theo thø tù tõ trªn bê xuèng díi sông đợc không? Vì sao? (Khụng thể đợc vì ngời miêu tả ®ang ngåi trªn thuyÒn xu«i dßng. T¶ kªnh -> dßng s«ng -> níc ch¶y -> c¶nh vËt… Gv chốt : Cảnh dòng sông Năm Căn và cảnh quanh dòng sông, miêu tả theo thứ tự từ dưới sông lên trên bờ, từ gần đến xa ; Không thể miêu tả từ trên xuống . ? V¨n b¶n c miªu t¶ c¶nh g×? ? V¨n b¶n cã thÓ chia ra lµm mÊy phÇn? ChØ ra danh giíi vµ ý chÝnh cña mçi phÇn?. I. Ph¬ng ph¸p viÕt bµi v¨n t¶ c¶nh 1. VD (Sgk) 2. NhËn xÐt * §o¹n v¨n a : Miªu t¶ Dîng H¬ng Th - Ngời vợt thác đã đem hết sức lực, tinh thần để chiến đấu cùng thác dữ. - C¸c h×nh ¶nh: + Hai hµm r¨ng c¾n chÆt + CÆp m¾t n¶y löa, quai hµm b¹nh ra, c¸c b¾p thÞt cuån cuén, hai hµm r¨ng c¾n chÆt... * §o¹n v¨n b : T¶ quang c¶nh dßng s«ng N¨m C¨n: Níc..c¸..chiÒu réng cña s«ng..Hai bªn bê.. - Miªu t¶ theo tr×nh tù: + Thoát khỏi kênh đổ ra sông sau đó xuôi về N¨m C¨n + Tõ díi mÆt s«ng nh×n lªn bê + Tõ gÇn-> xa. * §o¹n v¨n 3 : H×nh ¶nh luü tre lµng - Dµn ý gåm 3 phÇn + PhÇn 1 (MB) -> Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ luü tre. + PhÇn 2 (TB) -> kh«ng râ. Miªu t¶ cô thÓ, chi tiÕt tõng luü tre, sù kh¸c biÖt cña tõng vßng luü. + PhÇn 3 (KB) : C¶m nghÜ vµ nhËn xÐt vÒ loµi tre - Tr×nh tù miªu t¶: Tõ ngoµi vµo trong, tõ kh¸i quát đến cụ thể. - 46 -.

(47) ? Em nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù miªu t¶ ë ®o¹n 2? ? Trong vb đã sử dụng những biện ph¸p NT g×? (ss nh©n ho¸, -> nh©n ho¸ sÏ häc ë tiÕt sau..) ? Qua t×m hiÓu em thÊy muèn t¶ cảnh đợc ta phải làm gì? (Xđịnh đối tợng, quan sát,trình bày..) ? Bè côc bµi lµm v¨n t¶ c¶nh gåm mÊy phÇn? G đó cũng chính là nội dung của ghi nhí. - Học sinh đọc (SGK …47). *Ghi nhí(SGK …47). 17 Hoạt động 3: Luyện tập. - Học sinh đọc bài tập 1 -> nêu yªu cÇu ? T¶ c¶nh giê TLV em sÏ lùa chän nh÷ng h×nh ¶nh tiªu biÓu nµo? ? Em sẽ chọn vị trí nào để quan s¸t? ? Trong tÊt c¶ nh÷ng h×nh ¶nh Êy em sÏ ®i s©u miªu t¶ h×nh ¶nh nµo? ? Em định miêu tả theo thứ tự nµo? - Häc sinh th¶o luËn nhãm ? H·y viÕt phÇn më bµi kÕt bµi cho đề trên?. - Học sinh đọc bài tập 2 -> nêu yªu cÇu ? T¶ quang c¶nh s©n trêng trong giê ra ch¬i em sÏ miªu t¶ theo thø tù nµo? - Học sinh chọn 1 cảnh để viết thµnh ®o¹n v¨n -> híng dÉn häc sinh vÒ nhµ viÕt.. Học sinh đọc bài tập 3 -> nêu yªu cÇu ? Rót thµnh dµn ý cho bµi “biÓn đẹp” ? Theo em v¨n b¶n nµy cã phÇn. II. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1 - T¶ l¹i quang c¶nh trong giê viÕt TLV a. Nh÷ng h×nh ¶nh tiªu biÓu - C« giaã, kh«ng khÝ líp, quang c¶nh chung (b¶ng, bµn, ghÕ) - Các bạn (T thế, thái độ, công việc chuẩn bị viết bµi) - C¶nh viÕt bµi - Ngoµi s©n trêng, tiÕng trèng b. Thø tù miªu t¶ + Ngoµi -> trong + Trªn b¶ng -> díi líp + Tõ c¶nh chung -> b¶n th©n ngêi viÕt c. ViÕt më bµi, kÕt bµi * Më bµi: - S¸u tiÕng trèng vang lª, b¹n nµo b¹n nÊy chay nhanh vµo líp ch¼ng lµ h«m nay cã bµi viÕt TLV * KÕt bµi: - Em rÊt thÝch nh÷ng giê viÕt bµi nh thÕ nµy, qua giê häc chóng ta ®udîc rÌn luyÖn thªm kÜ n¨ng còng nh ý thøc 2. Bµi tËp 2 - T¶ quang c¶nh s©n trêng trong giê ra ch¬i * PhÇn th©n bµi - Từ xa -> gần: hàng cây từng nhóm học sinh đá cầu, nhảy dây, đánh cầu lông...tiếng ồn ào - Tríc..trong..vµ sau khi ra ch¬i + Tríc khi ra chíi: S©n trêng + Trong khi ra ch¬i: S©n trêng + Sau khi ra ch¬i: S©n trêng * Chọn 1 cảnh để viết thành đoạn vă - Yªu cÇu: C¶nh tiªu biÓu (trong giê ra ch¬i) -> viÕt ®o¹n v¨n (vÒ nhµ viÕt) 3. Bµi tËp 3 - Dµn ý * Mở bài: Tên vb “Biển đẹp” * Th©n bµi - Tả cảnh biển ở những góc độ, tiêu điểm khác - Buæi s¸ng. - 47 -.

(48) më bµi ko? ? Phần thân bài giới hạn đến đâu? ý chÝnh? H. Giíi h¹n phÇn kÕt bµi? néi dung?. -Buæi chiÒu: L¹nh, n¾ng t¾t, chiÒu tµn m¸t dÞu - Buæi tra - Ngµy ma rµo - Ngµy n¾ng * KÕt bµi Nhận xét, suy nghĩ về sự thay đổi cảnh sắc của biÓn. 4. Cñng cè:(2) - Gv hÖ thèng bµi gi¶ng. ? Muốn tả cảnh đợc ta phải làm gì? ? Bè côc bµi v¨n t¶ c¶nh gåm mÊy phÇn? Yªu cÇu tõng phÇn? 5. DÆn dß.(1) - Häc ghi nhí. - Lµm bµi tËp (SBT ng÷ v¨n) - ChuÈn bÞ: Buæi häc cuèi cïng. GV cho đề làm văn ở nhà: - Đề bài: Hãy tả hình ảnh cây đào vào dịp tết đến, xuân về.. .. ND:18/2/2016 TiÕt 89- 90 V¨n b¶n : Buæi. häc cuèi cïng. (An phông xơ Đôđê) A/ Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Cốt truyện, tình huống truyện, nhân vật, người kể chuyện, lời đối thoại và lời độc thoại trong tác phẩm. - Ý nghĩa, giá trị của tiếng nói dân tộc .. - 48 -.

(49) - Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong truyện . 2.Kĩ năng : - Kể tóm tắt truyện . - Tìm hiểu, phân tích nhân vật câu bé Phrăng và thầy giáo Ha-men qua ngoại hình, ngôn ngữ, cử chỉ và hành động . - Trình bày được suy nghĩ của bản thân về ngôn ngữ dân tộc nói chung và ngôn ngữ dân tộc mình nói riêng . 3- Thái độ : - Giáo dục lòng yêu thích và tôn trọng tiếng mẹ đẻ B/ Trọng tâm Kể tóm tắt truyện . Tìm hiểu, phân tích nhân vật câu bé Phrăng và thầy giáo Ha-men C. ChuÈn bÞ: - GV: HÖ thèng c¸c c©u hái. - HS: ChuÈn bÞ kÜ bµi. D. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra(5) ? Nêu những nội dung chính của bài vợt thác? Khi viết văn bản này tác giả đã sử dụng những kÜ n¨ng miªu t¶ nµo? 2.Giới thiệu(1) Mỗi dân tộc đều có phong tục, tập quán có tiếng nói riêng. Việc giữ gìn tiếng nói của dân tộc mình là thể hiện lòng yêu nớc. Khi tiếng nói của dân tộc mình bị các dân tộc khác đồng hoá thì lòng yêu căm thù của mỗi ngời lại trỗi dậy. Để thấy đợc tâm trạng của họ nh thế nào khi gÆp nh÷ng t×nh hu«ng nh vËy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc h«m nay. 3. Bµi míi - GV hớng dẫn đọc: Giáo viên đọc mẫu một đoạn, hướng 15 dẫn học sinh đọc: chú ý giọng điệu, nhịp điệu lời văn biến đổi theo tâm trạng của nhân vật Phrăng, đoạn cuối nhịp dồn dập, căng thẳng, xúc động, đọc đúng các từ phiên âm tiếng Pháp – Giáo viên nhận xét. - GV cho HS gi¶i nghÜa chó thÝch 2.4,6,8. ? Em hiÓu ph©n tõ lµ g×? ¸o R¬®anh-gèt lµ ¸o nh thÕ nµo? ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Anphông xơ Đô đê? ? Văn bản ra đời trong hoàn cảnh nµo? t¹i sao cã tªn lµ : Buæi häc cuèi cïng? - Sau cuộc chiến tranh Pháp-Phổ -> Pháp thua trận giao giao vùng đất có trường học cho Phổ -> không được dạy tiếng Pháp , vì vậy tác giả đặt tên truyện là “Buổi học cuối cùng” . ? Truyện được kể theo lời của nhân vật nào? Ngôi thứ mấy ? - Truyện được kể theo ngôi thứ nhất. - 49 -. I. Đọc-tìm hieåu chung. 1. T¸c gi¶ : - T¸c gi¶: An-ph«ng-x¬ §«-dª, nhµ v¨n chuyªn viÕt truyÖn ng¾n cña níc Ph¸p thÕ kØ XIX (1840 -1897) 2. T¸c phÈm: - TruyÖn ng¾n viÕt sau chiÕn tranh Ph¸p- Phæ (1870). Ph¸p thua trËn ph¶i c¾t vïng An-d¸t vµ Loren cho Phæ (§øc)..

(50) qua lới của Phrăng . ? Truyện còn có những nhân vật nào nữa và trong số đó, ai gây cho em ấn tượng nổi bật nhất ? -Nhân vật chính là : Chú bé Phrăng và thầy giáo Ha-Men ? Bố cục của văn bản ? Ý nghĩa (nội dung chính) của từng đoạn. - P1 Tõ ®Çu tíi mµ v¾ng mÆt em: Quang cảnh từ nhà đến trờng dới con m¾t quan s¸t cña Pr¨ng - P2 TiÕp -> cuèi cïng nµy: DiÕn biÕn buæi häc cuèi cïng - P3: cßn l¹i: C¶nh kÕt thóc buæi häc ? Theo em vb trªn thuéc kiÓu vb nµo? (Tù sù) - Häc sinh theo dâi ®o¹n ®Çu truyÖn?. * Bè côc Chia lµm 3 phÇn. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Nh©n vËt chó bÐ Phr¨ng a. Trên đờng tới trờng: + Trêi Êm, trong trÎo + Tiếng sáo hốt ven rừng trên đồng cỏ... lính phæ ®ang tËp... ? C¶nh vËt mà chó bÐ Phr¨ng bắt gặp trờn đường đến trờng đợc miªu t¶ nh thÕ nµo? ? NhËn xÐt cña em vÒ c¶nh vËt trên đờng Phrăng đến trờng?. ->Cảnh vật tơi đẹp, rộn rã, tơi sáng. 25. ? Trong cảnh vật tơi đẹp nh vậy t©m tr¹ng Phr¨ng ra sao? Béc lé qua hành động, suy nghĩ nào? ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ ë ®o¹n nµy? - NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt phï hîp. ? Ý định và tâm trạng của Phrăng trước buổi học. ? Khi đi qua trụ sở xã Phrăng đã chøng kiÕn c¶nh g×? - Sau xëng ca, lÝnh Phæ ®ang tËp. Nhiều ngời đang đọc cáo thị của nớc §øc. ? Quang cảnh ở trường và không khí lớp học như thế nào? ? Trong nh÷ng c¶nh vËt trªn c¶nh nµo b×nh thêng vµ c¶nh nµo ko b×nh thêng? + Th«ng thêng: ån µo nh vì chî + H«m nay: LÆng ng¾t, y nh buæi s¸ng chñ nhËt ? Bíc vµo chæ, ngåi vµo chç cña m×nh Phr¨ng quan s¸t thÊy ®iÒu g×? +ThÇy mÆc lÔ phôc, trang träng, dÞu dµng + D©n lµng lÆng lÏ buån rÇu. + Phrăng định trốn học..cỡng lại ..vội vã chạy đến trờng.. - Tâm trạng: Chán học ham chơi nhng đã ý thức đợc việc đến trờng.. b, Khi đến trờng: + Th«ng thêng: ån µo nh vì chî + H«m nay: LÆng ng¾t, y nh buæi s¸ng chñ nhËt -> không khí : Yeân tónh, trang nghieâm, khaùc ngày thường. +ThÇy mÆc lÔ phôc, trang träng, dÞu dµng + D©n lµng lÆng lÏ buån rÇu. -> Quang c¶nh s©n trêng vµ kh«ng khÝ líp häc trang träng kh¸c thêng.. - 50 -.

(51) ? Nghệ thuật đợc sử dụng ở đoạn nµy? - NghÖ thuËt quan s¸t, miªu t¶, so s¸nh. ? NhËn xÐt g× vÒ quang c¶nh trêng vµ quang c¶nh líp häc? G chuyÓn ý:VËy t©m tr¹ng cña Phr¨ng diÔn biÕn ra sao trong buæi häc cuèi cïng Êy? chóng ta t×m hiÓu tiÕp (TiÕt 90) - Học sinh đọc từ “ Bài học pháp văn cuèi cïng cña t«i -> vµo ®Çu ãc t«i”. ? Trong buæi häc cuèi cïng nµy t©m tr¹ng cña chó bÐ Phr¨ng cã thay đổi không? Hãy tìm những chi tiết thể hiện điều đó?. c. T©m tr¹ng Phr¨ng trong buæi häc cuèi cïng: + Ng¹c nhiªn: Tr«ng thÊy cuèi líp, d©n lµng ngồi lặng lẽ ..ai nấy đều có vẻ buồn rầu.. + Khi nghe thÇy Ha- Men nãi ®©y lµ buæi häc cuèi cïng: Cho¸ng v¸ng, A! Qu©n khèn n¹n.. + Tù giËn m×nh bá phÝ thêi gian .. ®au lßng khi ph¶i gi· tõ nh÷ng quyÓn s¸ch, quªn ®i h×nh ph¹t cña thÇy gi¸o.. ? Theo em t¹i sao Ph r¨ng l¹i tiÕc nuèi, ©n hËn? (Vì đã từ lâu Phrăng ham chơi, lời häc. Khi nhËn ra ®©y lµ bµi Ph¸p v¨n cuèi cïng th× tõ trong s©u th¼m vang lªn tiÕng nãi cña néi t©m nh©n vËt: "Nh÷ng cuèn s¸ch võa n·y t«i cßn thấy chán ngán đến thế....". Chính sự ©n hËn, tiÕc nuèi Êy míi thøc tØnh t×nh yêu đối với tiếng nói của dân tộc..) ? Khi thầy giáo gọi đọc bài tâm tr¹ng cña Phr¨ng nh thÕ nµo? - ...cø ®ung ®a ngêi... lßng rÇu rÜ kh«ng d¸m ngÈng ®Çu lªn. ? Trong lóc thÇy gi¸o gi¶ng bµi thái độ của Phrăng ra sao? ….Cha bao giê t«i thÊy thÇy l¹i lín lao đến thế. ? Theo em t¹i sao Phr¨ng l¹i cã thái độ ấy? (§©y lµ mét t©m tr¹ng rÊt l¹. §ã lµ sù đột biến trong con ngời chú. Sự đột biến ấy đã khơi dậy trong con ngời chó t×nh yªu s©u s¾c tiÕng nãi cña d©n téc mµ bÊy l©u nay chó vµ nhiÒu ngêi khác đã từng coi thờng.) - Häc sinh theo dâi ®o¹n cuèi ? T×nh c¶m cña Phr¨ng vÒ viÖc häc tiÕng Ph¸p ra sao? ? T×m nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh , miªu t¶ khi Phr¨ng cïng c¶ líp ®ang viÕt tËp? ? T¹i sao t¸c gi¶ ®a ©m thanh : TiÕng chim bå c©u gï , tiÕng con bä dõa..vµo ®o¹n miªu t¶ kh«ng khÝ c¶ líp ®©ng viÕt bµi? (Næi râ sù ch¨m chó , tËp chung cña lũ học trò , đối lập giữa không gian yªn b×nh víi kh«ng khÝ nÆng nÒ cña chiÕn tranh...) ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt sö dông. + Khi thầy giáo gọi đọc bài: Lúng túng. + Khi thÇy gi¸o gi¶ng bµi: Ng¹c nhiªn thÊy sao mình lại hiểu bài đến thế. + Khi viÕt tËp: Nh÷ng tê mÉu nh nh÷ng l¸ cê…Nh÷ng con bä dõa bay vµo nhng ch¼ng ai để ý…Trên mái nhà chim bồ câu gù thật khÏ…. - NT:BiÖn ph¸p miªu t¶, so s¸nh, lêi nhËn xÐt tinh tÕ. - Phr¨ng ©n hËn ®au lßng nuèi tiÕc vµ kh¸t khao đợc học tiếng Pháp.  Diển biến tâm lí từ lúc lười học, chơi " nhận thức " nuối tiếc, ân hận " yêu quý. - 51 -.

(52) tieáng phaùp.. cña t¸c gi¶ ? ? Qua buæi häc cuèi cïng nµy em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt Phr¨ng?. 2. Nh©n vËt thÇy gi¸o Hamen *Trang phục : áo Rơ – đanh – gốt, đầu đội muõ baèng luïa ñen theâu.. ?Ngoµi NV Phr¨ng em cßn thÊy nh©n vËt nµo lµm thµnh c«ng cho c©u chuyÖn? - HS theo dâi SGK- 50 ? Trong buæi häc cuèi cïng thÇy HaMen đợc miêu tả nh thế nào? Tại sao thầy lại ăn mặc đẹp nh vËy? + MÆc chiÕc ¸o R¬ - §anh – Gèt, mò trßn b»ng lu¹ ®en thªu chØ dïng nh÷ng h«m cã thanh tra hoÆc ph¸t phÇn thëng. ? Thái độ và lời nói của thầy ra sao? Nh¾c nhë häc sinh: "TiÕng Ph¸p lµ ng«n ng÷ hay nhÊt thÕ giíi...ph¶i gi÷ lÊy nó ...bëi v× khi mét d©n täc r¬i vµo vßng n« lÖ...ch×a kho¸ chèn lao tï." §øng lÆng trªn bôc ®¨m chiªu nh×n.. ? Em hiÓu c©u nãi cña thÇy Hamen nh thÕ nµo? (biÖn ph¸p Èn dô, tiÕng nãi cña d©n téc lµ tµi s¶n, lµ lßng yªu níc..Khi hä gữ đợc tiếng nói có nghĩa là họ có thể mở đợc ngục tù để tự giải phóng mình. Câu nói đề cao vai trò tiếng nói cña d©n täc nh mét søc m¹nh tinh thÇn...) ? H×nh ¶nh thÇy Hamen trong phút cuối buổi học đợc miêu tả nh thÕ nµo? - Hành động, cử chỉ: thầy quay về phÝa b¶ng, cÇm mét hßn phÊnd»n m¹nh hÕt søc, cè viÕt thËt to: "Níc ph¸p mu«n n¨m". ? Em nhËn thÊy trong phót cuèi buæi häc cã nh÷ng ©m thanh nµo? Em cã suy nghÜ g× vÒ 3 thø ©m thanh Êy? + TiÕng chu«ng nhµ thê, tiÕng chu«ng đồng hồ, tiếng kèn của bọn lính phổ vang lên, thầy đứng dậy, ngời tái nhît, nghÑn ngµo..cè viÕt: "Níc Ph¸p mu«n n¨m". ThÇy dùa ®Çu vµo têng, gi¬ tay kÕt thóc buæi häc... (2 tiÕng ©m thanh ®Çu thÓ hiÖn cuéc sèng thanh b×nh, yªn ¶, ©m thanh cuèi tiÕng kÌn cña qu©n x©m lîc chãi g¾t, khó chịu.., giờ chia tay với học trò đã ®iÓm) ? C©u viÕt “ níc ph¸p mu«n n¨m. * Thái độ : dịu dàng. - Hành động cử chỉ nghẹn ngào, xúc động khi keát thuùc buoåi hoïc .. - 52 -.

(53) t« ®Ëm trªn b¶ng thÓ hiÖn ®iÒu g×? (t×nh c¶m nång nµn yªu níc Ph¸p , yêu mến tiếng mẹ đẻ, 1 lời thề, một quyết tâm, một niền tin son sắt đối víi tæ quèc s¾p ph¶i xa rêi...) ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt sö dông khi miªu t¶ nh©n vËt? NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt. ? Qua viÖc ph©n tÝch em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt thÇy gi¸o Hamen? ? Trong truyÖn mét ch©n lÝ quan trọng và phổ biến đợc khẳng định. Theo đó là chân lí nào? (Ph¶i yªu quý , gi÷ g×n tiÕng nãi cña d©n téc...) ? Néi dung vµ nghÖ thuËt sö dông ë v¨n b¶n nµy? - HS đọc ghi nhớ. - GV chèt kiÕn thøc. Hoạt động 3: Luyện tập - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp 2. Dùa vµo phÇn ph©n tÝch. - HS viÕt bµi, tr×nh bµy tríc líp.. - Thầy Hamen là ngời thầy đáng kính có tình cảm nồng nàn yêu nớc, yêu tiếng mẹ đẻ. III. Tæng kÕt. *Ghi nhí IV. LuyÖn tËp 1. KÓ tãm t¾t truyÖn 2. ViÕt ®o¹n v¨n miªu t¶ thÇy Hamen hoÆc Phr¨ng trong buæi häc cuèi cïng. 4. Cñng cè(3) - GV hÖ thèng bµi gi¶ng 5. DÆn dß(1) - Häc bµi theo ph©n tÝch - KÓ tãm t¾t truyÖn - ChuÈn bÞ phÇn tiÕng viÖt.. ND: 22/2/2016. TiÕt 91. Nh©n ho¸. I/ Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Khái niệm nhân hóa . - Các kiểu nhân hóa . - Tác dụng của phép nhân hóa .. - 53 -.

(54) 2.Kĩ năng : - Nhận biết và bước đầu phân tích được giá trị của phép tu từ nhân hóa . - Sử dụng phép nhân hóa trong nói và viết . 3- Thái độ : - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch m«n ng÷ v¨n. II/ Trọng tâm Khái niệm nhân hóa ,các kiểu nhân hóa ,tác dụng của phép nhân hóa III. ChuÈn bÞ: - GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô ghi bµi tËp. - HS: ChuÈn bÞ bµi. IV. Các hoạt động dạy và học 1/. KiÓm tra bµi cò: ? Cã nh÷ng kiÓu so s¸nh nµo? t¸c dông cña phÐp so s¸nh? §Æt c©u cã sö dông phÐp so s¸nh vµ chØ râ kiÓu nµo? 2.Giới thiệu(1) Trong khi viết văn, muốn cho sự vật sinh động nh có tâm hồn ta sử dụng phép nhân hoá. Vậy nh©n ho¸ lµ g×? Sö dông phÐp nh©n ho¸ nh thÕ nµo cho thÝch hîp ta cïng t×m hiÓu bµi häc h«m nay. 3. Bµi míi 12 I. Nh©n ho¸ lµ g×? G treo bảng phụ 1. VD - Học sinh đọc VD nêu yêu câù . 2. NhËn xÐt ? Trong ®o¹n th¬ trªn nh÷ng sù vËt - BÇu trêi: «ng, mÆc ¸o gi¸p nào đợc nói đến? - C©y mÝa: móa g¬m - Các sự vật đợc nói đến trong khổ thơ: - KiÕn: Hµnh qu©n Trêi, c©y mÝa, kiÕn. ? Trời, mía, kiến đợc gọi tên và miêu t¶ nh thÕ nµo? + Gọi măät trời bằng : ông + Ôâng mặt trời; mặc áo giáp ra trận. + Caây mía : muùa göôm. + Kieán haønh quaân. ? MÆc ¸o gi¸p, móa g¬m, hµnh qu©n thờng là hành động của ai? - chỉ hoạt động của con người ? Trong đoạn thơ này dùng để tả gì? -> trong đoạn thơ : tả vật. - GV treo b¶ng phô: BÇu trêi ®Çy m©y ®en. Mu«n ngh×n c©y mÝa ng¶ nghiªng. =>Các vật vô tri, vô giác đợc gọi tên, miêu tả Kiến bò đầy đờng. sống động nh con ngời.-> Nhân hoá. ? Hãy so sánh cách diễn đạt của khổ thơ trên với cách diễn đạt sau và rút ra nhËn xÐt? + Cách diễn đạt ở mục I.2 chỉ có tính chÊt miªu t¶, têng thuËt. + Cách diễn đạt ở mục I.1 bày tỏ thái độ tình cảm của con ngời - ngời viết. ( C¸ch 1: C¸c vËt v« tri v« gi¸c sèng động có hồn, giống nh con ngời, gần gòi víi con ngêi) GV: Những sự vật, con vật... đợc gán cho những thuộc tính,hành động, cảm nghĩ...của con ngời để biểu thị những suy nghÜ, t×nh c¶m, t©m rr¹ng cña con ngêi gäi lµ phÐp nh©n ho¸.. - 54 -.

(55) ? Em hiÓu thÕ nµo lµ phÐp nh©n ho¸? - Học sinh đọc ghi nhớ SGK. * Ghi nhí (SGK-57) - GV chèt kiÕn thøc. * Bài tập nhanh: xác định những sự vật nào đợc nhân hoá? Núi cao bởi có đất bồi Núi chê đất thấp, núi ngồi ở đâu (Ca dao) Các sự vật đã đợc gán cho hành động cña con ngêi: nói chª, nói ngåi - Hs đọc mẫu SGK ,T 57 - Nªu yªu cÇu bµi tËp. ? Tìm sự vật đợc nhân hoá ở vd 1? II. C¸c kiÓu nh©n ho¸ ? Sự vật ở bài tập a đợc tác giả gọi 15 1. VD b»ng g×? NhËn xÐt c¸ch gäi nh vËy? 2. NhËn xÐt: - Sự vật đợc nhân hoá C©u a: MiÖng : l·o Ch©n: cËu Tay : cËu Tai : b¸c ? ở câu b, tre có những hành động M¾t : C« nµo? NhËn xÐt c¸ch dïng nh÷ng §T ë -> Dùng những từ gọi ngời để gọi vật. bµi tËp b? C©u b: Tre : Gi÷ , chèng l¹i, xung phong . ? ở ví dụ 3 từ "ơi" thờng dùng để gọi -> Các hoạt động của con ngời để nói về tre. ai? §ã lµ tõ g×? (c¶m th¸n) . C©u c: Tr©u: ¬i ? C¸ch gäi nh vËy cã t¸c dông g×? -> Gäi tr©u nh gäi con ngêi. - GV choát yù : a. mieäng, tai, maét, chaân, tay ( Dùng từ ngữ vốn gọi người để gọi sự vật ) b. Tre ( Dùng từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ sự vật ) c. Traâu. (Troø chuyeân, xöng hoâ với vật như người ) + Vaäy theo em coù maáy kieåu nhaân hoá ? 3/ ghi nhí - Ba kieåu . - dùng từ ngữ vốn gọi ngời để gọi một sè vËt - Dùng từ ngữ vốn chỉ hành động, tính chất của ngời để chỉ hành động, tính chÊt cña vËt. - Trß chuyÖn, xngh« víi vËt nh víi ngêi. * GV chốt: nhân hoá đợc thực hiện bằng nhiều cách. Mỗi cách đợc gọi là mét kiÓu nh©n ho¸. Cã ba kiÓu nh©n ho¸ c¬ b¶n III. LuyÖn tËp - Häc sinh häc ghi nhí . 12 1. Bµi t©p 1,2 - GV chèt kiÕn thøc. ChØ ra vµ nªu t¸c dông cña phÐp nh©n ho¸ * Hoạt động 3: BÕn c¶ng: §«ng vui - Học sinh đọc bài tập, nêu yêu cầu. Tµu: mÑ, em - 1häc sinh lªn b¶ng lµm bµi xe: anh, em bËn rén tÝu tÝt - C¶ líp lµm vµo vë. HS nhËn xÐt - GV. - 55 -.

(56) söa ch÷a. - GV rót ra t¸c dông cña phÐp nh©n ho¸ ë bµi tËp 1. Ñoâng vui, meï, con, anh, em tíu tít, baän roän. -> Quang cảnh bến cảng sống động hơn, người đọc dễ hình dung được caûnh nhoän nhòp, baän roän cuûa caùc phöông tieän coù treân beán caûng. 2.So sánh cách diễn đạt trong hai đoạn văn Đoạn 1 sử dụng nhiều phép nhân hoá, nhờ vậy mà sinh động, gợi cảm hôn. -Học sinh đọc bài tập 3, nêu yêu cầu? Häc sinh lµm vµo vë.. * Tác dụng: Quang cảnh bến cảng đợc miêu tả sống động, nhộn nhịp… * so s¸nh ®o¹n v¨n 2 - §o¹n v¨n 2 cã sö dông biÖn ph¸p nh©n ho¸ gîi c¶m h¬n. 2. Bµi tËp 3 * C¸ch sö dông nhiÒu phÐp nh©n ho¸, ®o¹n v¨n cã tÝnh biÓu c¶m h¬n, chæi r¬m gÇn gòi víi con ngêi h¬n. * Chän c¸ch 1 cho ®o¹n v¨n biÓu c¶m. * Chän c¸ch 2 cho ®o¹n v¨n thuyÕt minh .. 4. Cñng cè(2) - GV hÖ thèng bµi gi¶ng 5. DÆn dß(1) - Häc ghi nhí - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i - ChuÈn bÞ: Ph¬ng ph¸p t¶ c¶nh. ND:24/2/2016. Ph¬ng ph¸p t¶ ngêi. TiÕt 92 . Bµi 22: I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : Cách làm bài văn tả người, bố cục, thứ tự miêu tả ; cách xây dựng đoạn văn và lời văn trong bài văn tả người . 2.Kĩ năng : - Quan sát và lựa chọn các chi tiết cần thiết cho bài văn miêu tả . - Trình bày những điều quan sát, lựa chọn theo một trình tự hợp lý. - Viết một đoạn văn, bài văn tả người . - Bước đầu có thể trình bày miệng một đoạn hoặc nột bài văn tả người trước tập thể lớp . 3- Thái độ : - Yªu thÝch m«n häc. II. ChuÈn bÞ: - GV: B¶ng phô ghi bµi tËp. - HS: ChuÈn bÞ bµi.. - 56 -.

(57) III. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò(5) ? Miªu t¶ lµ g×? Muèn t¶ c¶nh, ngêi ta ph¶i lµm g×? Bè côc cña bµi v¨n t¶ c¶nh gåm mÊy phÇn? Yªu cÇu cña tõng phÇn. 2.Giới thiệu(1) Chúng ta đã học về văn miêu tả, đã biết cách làm một bài văn miêu tả. Văn tả cảnh cũng nh tả ngời, để làm nổi bật đặc điểm hình dáng, tính cách của một ngời nào đó chúng ta phải miªu t¶. VËy ph¬ng ph¸p t¶ ngêi nh thÕ nµo? Bè côc cña mét bµi v¨n t¶ ngêi cã gièng t¶ c¶nh hay kh«ng? Chóng ta t×m hiÓu bµi.. 3. Bµi míi - Học sinh đọc vd nêu yêu cầu 19 - HS hoạt động nhóm bàn (theo tổ) + Tæ 1: §o¹n v¨n 1. + Tæ 2: §o¹n v¨n 2. + Tæ 3: §o¹n v¨n 3. - LÇn lît c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. ? Đoạn văn 1 tả ai? Ngời đó có nh÷ng ®iÓm g× næi bËt? ? T×m nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh thÓ hiện những đặc điểm đó?. ? Đoạn văn 2 tả ai? Ông cai đó có nh÷ng ®iÓm g× næi bËt? ? Nh÷ng t×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn những đặc điểm trên?. ? §o¹n v¨n 3 t¶ c¶nh ai? ®ang lµm g×? ? Hai ngời đó có những đặc điểm g×? ? Chi tiÕt, tõ ng÷ nµo thÓ hiÖn ®iÒu đó ? ? Trong 3 ®o¹n v¨n trªn, ®o¹n nµo t¶ ch©n dung nh©n vËt? ®o¹n v¨n nµo t¶ ngêi g¾n víi c«ng viÖc? ? VËy yªu cÇu lùa chän chi tiÕt, h×nh ¶nh ë mçi ®o¹n v¨n cã kh¸c nhau kh«ng? - §o¹n 2: ChØ t¶ ch©n dung nh©n vËt Cai Tứ nên dùng ít động từ mà nhiều tÝnh tõ. - §o¹n 1,3: TËp trung miªu t¶ ch©n dung nhân vật kết hợp với hành động nên dùng nhiều động từ, ít tính từ. GV: (®1 tËp chung t¶ c¸c b¾p thÞt, c¸c nÐt trªn khu«n mÆt cña ngêi vît th¸c, ®o¹n 2 dïng nhiÒu danh tõ,tÝnh tõ t¶ ch©n dung, ®o¹n 3 ko tËp chung t¶ cô thÓ h×nh d¸ng nh©n vËt mµ t¶ hoạt động, nét mặt vạm vỡ, nhanh nhÑn cña nh©n vËt..) ? §o¹n v¨n 3 gåm mÊy phÇn? ChØ râ. - 57 -. I. Ph¬ng ph¸p viÕt mét bµi v¨n, ®o¹n v¨n t¶ ngêi. 1. VD. 2. NhËn xÐt a. §o¹n 1 - T¶ Dîng H¬ng Th chÌo thuyÒn ®ang vît th¸c - D¸ng to khoÎ dòng m·nh + C¸c b¾p thÞt cuån cuén + Hai hµm r¨ng c¾n chÆt + Quai hµm b¹nh ra,cÆp m¾t n¶y löa b. §o¹n v¨n 2 - T¶ ch©n dung Cai Tø - §Æc ®iÓm: GÇy gß, xÊu xÝ, gian d¶o. + ThÊp, gÇy, mÆt vu«ng, m¸ hãp. + đôi mắt gian hùng + Mòi gå sèng m¬ng. + Måm toe toÐt, tèi om..mÊy chiÕc r¨ng vµng .. c. ®o¹n v¨n 3: - Tả 2 đô vật ( trong keo vật.) - §Æc ®iÓm: to khoÎ, nhanh nhÑn + Sức đơng trai, chân tựa bằng cây cột sắt ..nhÊc bæng. + Hành động: Lăn xả, đánh ráo riết..lắt léo, hóc hiểm..vờn tả, đánh hữu, dứ trên, đánh dới, thoắt biến, thoắt hoá...đứng nh trời trồng....

(58) * Bè côc : 3 phÇn 1/ Mở bài : “từ đầu đến …. Nổi lên ầm ầm”Giới thiệu quang cảnh nơi diển ra keo vaät. 2/ Thân bài : Tiếp đến “ngang bụng vậy” : Mieâu taû cho tieát keo vaät . 3/ Keát baøi: Phaàn coøn laïi : caûm nghó vaø nhaän xeùt veà keo vaät. tõng phÇn vµ nªu néi dung chÝnh cña mçi phÇn? + P1: Giíi thiÖu chung vÒ quang c¶nh n¬i diÔn ra keo vËt P2: Miªu t¶ chi tiÕt keo vËt P3: C¶m nghÜ vµ nhËn xÐt vÒ keo vËt ? §o¹n v¨n 2 gåm mÊy ®o¹n nhá? Mçi ®o¹n t¶ c¶nh g×? ? Hãy đặt tên cho đoạn văn này? (¤ng C¶n Ngò- hoÆc cã thÓ c¸c tiªu đề khác có thể phù hợp) - Keo vật thách đấu - Qu¾m §en th¶n h¹i - Hội vật đền Đô năm ấy... ? Qua 3 mÉu em h·y cho biÕt muèn t¶ ngêi ta cÇn ph¶i lµm g×? ? Bè côc bµi v¨n t¶ ngêi gåm mÊy phÇn? Yªu cÇu cña tõng phÇn? - Häc sinh häc ghi nhí. - Học sinh đọc bài tập 1 nêu yêu cÇu? ? Theo em, đối với những đối tợng trªn ta cÇn chän nh÷ng chi tiÕt tiªu biểu nào để tả? * Một em bé chừng 4, 5 tuổi: Khuoân maët buï baãm, maét ñen nhánh, môi đỏ, bàn tay xinh xắn, nước da trắng hồng, dáng người maäp maïp. * Moät cuï giaø cao tuoåi: Dáng người khòm, mắt mờ, mái tóc bạc phơ, da đồi mồi, chân bước ñi khoù khaên, tay choáng gaäy, gioïng run run. * Cô giáo đang giảng trên lớp: Gioïng noùi roõ raøng, phaùt aâm chính xaùc, ñoâi maét nhìn bao quaùt, mieäng cười, dáng người gọn gàng…….. 18. * Ghi nhí: (SGK – 61) II. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1 Chọn những nét đặc sắc nhất tiêu biểu khi miªu t¶ c« gi¸o ®ang say sa gi¶ng bµi: + Ngo¹i h×nh: TÇm vãc, d¸ng ®iÖu, nÐt mÆt, đôi mắt... + Cử chỉ, hành động: Cử chỉ, động tác, lời gi¶ng.... 2. Bµi tËp 2 Lập dàn ý cho đề bài trên: * Më bµi: Giíi thiÖu thÇy (c«) gi¸o (D¹y m«n g×, vµo tiÕt mÊy, ngµy nµo?). * Th©n bµi: - T¶ ngo¹i h×nh: Tr¹c tuæi, tÇm vãc, d¸ng điệu, nét mặt, đôi mắt... - Cử chỉ, hành động: Cử chỉ, động tác,lời gi¶ng, viÖc lµm cô thÓ... * KÕt bµi: C¶m nghÜ cña em vÒ c« gi¸o. 3. Bµi tËp 3: - đỏ nh lửa -> Mặt trời lặn - Pho tợng đồng…. - Học sinh đọc bài tập 2 nêu yêu cÇu? -> GV híng dÉn häc sinh lËp dµn ý dùa vµo bµi tËp 1. - Học sinh đọc bài tập - ®iÒn vµo chç trèng. 4.Cñng cè(2) - GV hÖ thèng bµi gi¶ng. - 58 -.

(59) 5. DÆn dß(1) - Häc sinh häc ghi nhí - Lµm bµi tËp 2 - So¹n: §ªm nay b¸c ko ngñ. ND:25/2/2016. TiÕt 93-94 V¨n b¶n:. §ªm nay B¸c kh«ng ngñ Minh HuÖ. I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Hình ảnh của Bác Hồ trong cảm nhận của người chiến sĩ . - Sự kết hợp giữa yếu tố tự sự, miêu tả với yếu tố biểu cảm và các biện pháp nghệ thuật khác được sử dụng trong bài thơ . 2.Kĩ năng : - Kể tóm tắt diễn biến câu chuyện bằng một đoạn văn ngắn . - Bước đầu biết cách đọc thơ tự sự được viết theo thể thơ năm chữ có kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm thể hiện được tâm trạng lo lắng không yên của Bác Hồ ; tâm trạng ngạc nhiên, xúc động, lo lắng và niềm sung sướng, hạnh phúc của người chiến sĩ . - Tìm hiểu sự kết hợp giữa các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm trong bài thơ . - Trình bày suy nghĩ của bản thân sau khi học xong bài thơ . 3- Thái độ : - Giáo dục lòng yêu kính đối với vị cha già dân tộc II. ChuÈn bÞ: - GV: HÖ thèng c¸c c©u hái. - HS: ChuÈn bÞ bµi. III. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra ? Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng Phr¨ng vµ nh©n vËt thÇy Hamen trong buæi häc cuèi cïng? 2.Giới thiệu(1) 3. Bµi míi Mét canh, hai canh, l¹i ba canh ….hån quanh. Ko ngủ đợc đã trở thành quen thuộc đối với Bác . Ko ngủ đợc vì còn lo cho đất nớc còn giặc ngo¹i x©m, lo cho nh©n d©n ph¶i lµm l« lÖ. “ §ªm nay B¸c ko ngñ “ lµ mét trong mu«n vµn những đêm ko ngủ của Bác. Vậy nguyên nhân nào khiến đêm nay Bác ko ngủ đợc chúng ta cïng t×m hiÓu. * Hoạt động 2: - GV hớng dẫn đọc: giọng đọc trầm I. T×m hiÓu chung ở đoạn 1. Đoạn 2 đọc thể hiện sự ng¹c nhiªn. §o¹n 3 h¹ giäng. 12 - gv đọc mẫu -> học sinh đọc. Häc sinh t×m hiÓu c¸c chó thÝch SGK. ? Hiểu thế nào là đội viên vệ quốc? §inh ninh ? ? Em cã hiÓu biÕt g× vÒ t¸c gi¶ Minh HuÖ? 1. T¸c gi¶: - Minh HuÖ: Tªn khai sinh lµ NguyÔn Th¸i, sinh 1927, quª NghÖ An, lµm th¬ tõ thêi kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. ? Bµi th¬ viÕt trong hoµn c¶nh nµo? 2. T¸c phÈm: GV: ChÝnh Minh HuÖ kÓ l¹i trong håi Bài thơ viết về một đêm không ngủ của Bác kí của mình. Mùa đông năm 1951 Hồ trên đờng đi chiến dịch năm 1950. bªn bê s«ng Lam - NghÖ An nghe mét anh b¹n chiÕn sÜ vÒ quèc qu©n kÓ. - 59 -.

(60) những truyện đợc chúng kiến về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đờng ®i chiÕn dÞch biªn giíi Thu - §«ng n¨m 1950. Minh HuÖ v« cïng xóc động viết bài thơ này. ? Bµi th¬ lµm theo thÓ th¬ g×? (5 tiÕng /c©u, 4 c©u/khæ. gieo vÇn ch©n, vÇn liÒn- thÓ th¬ ngò ng«n). - GV: Bµi th¬ nh mét c©u chuyÖn kÓ. ? C©u truyÖn trªn cã thÓ chia mÊy phÇn? Giíi h¹n vµ néi dung tõng phÇn? - Më truyÖn: Khæ 1. Thắc mắc của anh đội viên vì sao Bác mãi ko ngủ đợc? - DiÔn biÕn c©u chuyÖn: Khæ 2 -> khæ 15 Câu chuyện giữa anh đội viên với Bác Hồ, trong đêm rừng VB - KÕt truyÖn: Khæ 16: Lý do ko ngủ đợc của Bác Hồ.. - ThÓ th¬ : 5 ch÷.. * Bè côc: Chia 3 phÇn.. II. T×m hiÓu v¨n b¶n ? H×nh tîng B¸c Hå trong bµi th¬ ®1. H×nh tîng B¸c Hå qua c¶m nhËn cña anh îc miªu t¶ qua con m¾t vµ c¶m nhËn đội viên: cña ai? 25 (Anh đội viên) ? V× sao nhµ th¬ l¹i kh«ng trùc tiÕp miêu tả Bác? Cách miêu tả đó có tác dụng nh thế nào đối với việc khắc hoạ h×nh ¶nh B¸c? (Anh đội viên là ngời chứng kiến, H×nh tîng BH hiÖn ra tù nhiªn, võa có tính KQ vừa đặt trong mối quan hệ gÇn gòi víi chiÕn sÜ, lµm cho c©u chuyện rất thực và cảm động..) ? C©u chuyÖn x¶y ra trong mét kh«ng gian, thêi gian nh thÕ nµo? * Thêi gian, kh«ng gian: + §ªm khuya, trêi ma l©m th©m. + Trong mét m¸i lÒu tranh x¬ x¸c. ->Một đêm đông lạnh lẽo thời chiến tranh, lo¹n l¹c. ? NhËn xÐt c¸ch dïng tõ ng÷ cña t¸c gi¶? Dïng c¸c tõ l¸y gîi t¶. ? Díi con m¾t vµ sù c¶m nhËn cña - Hình aûnh Baùc Hoà hieän leân trong moät ñeâm anh đội viên, hình ảnh Bác Hồ hiện lªn nh thÕ nµo qua h×nh d¸ng- tư khuya , bên bếp lửa, ngoài trời mưa lâm thế ,cö chØ- hành động và lời nói? thaâm, maùi leàu tranh xô xaùc. - Hình daùng: Veû maët traàm ngaâm, maùi toùc baïc, ngoài ñinh ninh, choøm raâu im phaêng phaéc. - Cử chỉ: Đốt lửa, đi dém chăn cho từng người, nhón chân nhẹ nhàng. + Hình daùng- tö theá : Ngoài laëng im, veõ maët - Lời nói: Cháu cứ việc ngủ ngon – traàm ngaâm ….. ngày mai đi đánh giặc; Bác thức thì + Cử chỉ-hành động : Đốt lửa, dém chăn cho ………………..an loøng. caùc chieán só ……. - 60 -.

(61) - Tâm tư:: Bác thương đoàn ....mau + Lời nói : Bộc lộ nổi lòng sự lo lắng cho mau chiến sĩ, bộ đội và nhân dân . ? Qua những chi tiết trên, cảm nhận được đức tính cao đẹp nào của  Baùc Hoà hieän leân giaûn dò, gaàn guõi, chaân thaät Baùc ? mà hết sức lớn lao với tấm lòng yêu thương -> Tình thương yêu bao la, sự chăm meânh moâng, saâu naëng, chaêm lo aân caàn – chu lo ân cần của Bác Hồ đối với chiến đáo với chiến sĩ và đồng bào . sĩ, đồng bào. * Ngheä thuaät : ? NhËn xÐt vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ vµ - Miêu tả theo trình tự không gian, thời gian, lêi kÓ cña t¸c gi¶? - Lêi kĨ tù nhiªn, ch©n thµnh. Tõ ng÷ 28 cử chỉ, lời nói, tâm trạng. gîi c¶m. - Dùng nhiều từ láy gợi hình : Trầm ngâm, ñinh ninh, phaêng phaéc … (Tiết 94) - GVmë réng: Thật khó có thể phân biệt đợc đâu là t×nh th¬ng cña l·nh tô, ®©u lµ t×nh th¬ng cña ngêi cha trong nh÷ng c©u th¬ mộc mạc xúc động lòng ngời. Bởi tất 2. Tâm t của ngời đội viên chiến sĩ: cả đều giản dị nh chính cuộc sống cña B¸c.. ? Trong lÇn thøc dËy lÇn thø nhÊt, t©m t của anh đợc thể hiện qua những câu th¬ nµo? + Anh đội viên nhìn Bác Cµng nh×n l¹i cµng th¬ng - Lần thứ nhất thức dậy : Ngạc nhiên -> cảm Ngêi cha m¸i tèc b¹c nhận được sự lớn lao và gần gũi của vị lãnh §èt löa cho anh n»m + Anh đội viên mơ màng tuï -> Lo laéng cho Baùc . Nh n»m trong giÊc méng Bãng B¸c cao lång léng Êm h¬n ngän löa hång + Anh n»m lo B¸c èm Lßng anh cø bÒ bén V× B¸c vÉn thøc hoµi. ? Các câu thơ đó đã biểu hiện tình cảm nào của anh đối với Bác? GV: Lần đầu tiên thức dậy: - Anh đội viên mơ màng …………….ấm hơn ngọn lửa hồng. -> Nghệ thuật so sánh => gợi tả hình ảnh vĩ đại, gần gũi của Bác đồng thời cũng thể hiện sự ngưỡng mộ của anh đội viên đối với Bác. - Baùc ôi Baùc chöa nguû ? Baùc coù laïnh laém khoâng? -> Ngạc nhiên, xúc động, lo lắng vì không yên lòng về sức khoẻ của Baùc. - Lần thứ ba thức dậy : Hốt hoảng thấy Bác ? Tâm trạng của anh đội viên trong. - 61 -.

(62) lần thức dậy thứ ba được diễn tả baèng caùc chi tieát thô naøo? + Anh hèt ho¶ng giËt m×nh + Anh véi vµng n»ng nÆc Mêi b¸c ngñ B¸c ¬i! Trêi s¾p s¸ng mÊt råi B¸c ¬i! Mêi B¸c ngñ! ? Các chi tiết trên đều thể hiện tình cảm của anh đội viên đối với Bác Hồ. Đó là tình cảm gì? Lần thứ ba thức dậy: - Anh voäi vaøng naèng naëc …………Bác ơi mời Bác ngủ. -> Tính caûm lo laéng chaân thaønh cao độ của anh đội viên đối với Bác. => yêu thương, cảm phục, ngưỡng voïng ? NhËn xÐt cña em vÒ c¸ch cÊu t¹o lêi th¬ sau: Mêi B¸c ngñ B¸c ¬i! B¸c ¬i! Mêi B¸c ngñ! điều đó có tác dụng gì trong việc thể hiÖn t©m tr¹ng cña ngêi chiÕn sÜ? - §¶o trËt tù ng«n tõ, lÆp l¹i c¸c côm tõ (Mêi B¸c ngñ B¸c ¬i!). vẫn “ngồi đinh ninh” -> Nằng nặn đòi Bác nguû..  Diễn tả tăng dần mức độ bồn chồn, lo cho søc khoÎ cña B¸c, diÔn t¶ t×nh c¶m lo l¾ng chân thành của ngời đội viên đối với Bác.. -.  Th¬ng yªu, c¶m phôc, ngìng väng.. + Anh vui síng thøc lu«n cïng B¸c.. ? Khi biết đợc nguyên nhân Bác ko ngủ, Cảm nhận đợc tấm lòng của Bác anh đội viên có tâm trạng nh thế nào? + Anh vui síng thøc lu«n cïng B¸c. - Diễn tả niềm vui của anh bộ đội đợc thức cùng bác trong đêm Bác không ngủ. ở bên Bác, ngời chiến sĩ nh đợc tiÕp thªm niÒm vui, søc sèng. ? Vì sao trong baøi thô khoâng keå laàn thứ 2 anh đội viên thức giấc ? Điều naøy coù yù nghóa gì hay khoâng? =>Chốt: Cho thấy trong đêm đó anh đội viên nhiều lần thức giấc. Lần nào cũng chứng kiến Bác không nguû. 3 ? Hãy cho biết vì sao trong đoạn keát taùc giaû vieát: Đêm nay Bác ngồi đó…………….Bác là Hoà Chí Minh. Bác Hồ không ngủ vì lo việc nước, thương anh bộ đội và dân công … đã 5 là một lẻ thường tình của cuộc đời Baùc Vì Baùc laø Hoà Chí Minh .. " Cảm nhận sự yêu thương tình cảm mênh mông, vừa thiêng liêng vừa gần gũi và niềm tự hào về vị lãnh tụ vĩ đại mà bình dị .. - 62 -.

(63) =>Choát:Baùc khoâng nguû vì lo vieäc nước, thương bộ đội,, thương đoàn daân coâng, vieäc khoâng nguû cuûa Baùc chỉ là một”lẽ thường tình” vì cái ñeâm khoâng nguû trong baøi thô chæ laø một trong vô vàn những đêm không ngủ của Bác.hơn nữa Bác là Hồ Chí Minh, laõnh tuï cuûa moät daân toäc, cuoäc đời của Bác là dành trọn vẹn cho nhaân daân, cho Toå quoác. ? Theo em baøi thô theå hieän tình caûm gì ? Baøi thô theå hieän taám loøng yeâu thöông , giaûn dò, maø saâu saéc cuûa Bác đối với quân và dân ta. Đồng thời biểu hiện tình cảm yêu quý, cảm phục của người chiến sĩ đối với Bác . - Em nhận thức đợc gì về nghệ thuật th¬? Hoạt động 3: Luyện tập - HS đọc diễn cảm lại bài thơ.. iii. tæng kÕt:  Ghi nhí: ( sgk Tr 67). IV.LuyÖn tËp. 4. Cñng cè(2) G hÖ thèng néi dung cña bµi 5. DÆn dß(1) - §äc thuéc lßng tõ ®Çu -> LÊy søc ®©u mµ ®i. - ChuÈn bÞ tiÕp phÇn TV.. - 63 -.

(64) ND: 2/3/2016 TiÕt 95.. Èn dô. I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Khái niệm ẩn dụ . - Các kiểu ẩn dụ . - Tác dụng của phép ẩn dụ . 2.Kĩ năng : - Bước đầu nhận biết và phân tích được ý nghĩa cũng như tác dụng của phép tu từ ẩn dụ trong thực tế sử dụng tiếng Việt . - Bước đầu tạo ra được một số kiểu ẩn dụ đơn giản trong viết và nói . 3- Thái độ : - Yªu thÝch m«n häc II/ Trọng tâm - Khái niệm ẩn dụ .Các kiểu ẩn dụ .Tác dụng của phép ẩn dụ III. ChuÈn bÞ: - GV: PhiÕu häc tËp - HS: ChuÈn bÞ kÜ bµi. IV. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra ? Nh©n ho¸ lµ g×? Cã nh÷ng kiÓu nh©n hãa nµo? LÊy vÝ dô cã dïng phÐp nh©n ho¸ vµ chØ râ thuéc kiÓu nµo? 2.Giới thiệu(1) 3. Bµi míi Gv vieát hai caâu thô : “Ngày ngày Mặt Trời đi qua trên lăng Thấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ” Các em thấy tyrong hai câu thơ này có hai Mặt Trời, có một Mặt Trời sử dụng biện pháp nghệ thuật , đó là biện pháp nghệ thuật gì ? Hôm nay chĩng ta cïng nhau t×m hiĨu bµi… - Học sinh đọcVD SGK - 68 - Nªu yªu cÇu ? §o¹n th¬ trªn trÝch tõ v¨n b¶n nµo? H·y cho biÕt néi dung cña ®o¹n th¬? (Sù ch¨m chót, yªu th¬ng cña B¸c víi c¸c anh chiÕn sÜ vµ t×nh c¶m của anh đối với Bác). ? Trong ®o¹n th¬, côm tõ "Ngêi Cha" dùng để chỉ ai? ? V× sao cã thÓ dïng "Ngêi Cha" để chỉ Bác Hồ? - >GV nhaän xeùt vaø choát laïi: Người cha -> Bác Hồ Vì Bác và người cha có phẩm. 13 I. Èn dô lµ g×? 1VD(Sgk) 2. Nh©n xÐt:. - Ngêi cha - chØ B¸c Hå. + Có thể ví như vậy Vì Bác với người cha có những phẩm chất giống nhau ( về tuổi tác, tình thương yêu, chăm sóc đối với các con …). - 64 -.

(65) chaát gioáng nhau : Tuoåi taùc, tình yêu thương, sự chăm sóc chu đáo đối với các con. ? V× sao nhµ th¬ l¹i kh«ng nãi: "B¸c Hå m¸i tãc b¹c" mµ l¹i dïng "Ngêi Cha…" - ThÓ hiÖn t×nh c¶m cña B¸c Hå với các anh bộ đội nh tình cha con; T×nh c¶m kÝnh yªu, biÕt ¬n cña c¸c chiÕn sÜ víi B¸c. ? Nếu không đặt câu thơ đó trong v¨n c¶nh (bµi th¬) liÖu chóng ta cã hiÓu "Ngêi cha" lµ ai kh«ng? (Kh«ng) - G ®a 1 VD kh¸c vµo phiÕu häc tËp. Tè H÷u cã nhiÒu VD t¬ng tù: +B¸c Hå, cha cña chóng con. Hån cña mu«n hån. + Ngêi lµ Cha, lµ B¸c, lµ Anh, Qu¶ tim lín läc tr¨m dßng m¸u nhá. (S¸ng th¸ng n¨m- Tè H÷u) ? Côm tõ ngêi cha trong khæ th¬ cña Minh HuÖ vµ trong khæ th¬ cña Tè H÷u cã g× gièng nhauvµ kh¸c nhau? So s¸nh: - Gioáng : 2 hình aûnh coù neùt töông đồng -> tăng sức gợi hình, gợi caûm. - Khaùc : + So saùnh : Bác Hồ / Người cha Veá A Veá B + AÅn duï : AÅn / Người cha Veá A Veá B + Minh HuÖ lîc bá vÕ A chØ cßn vÕ B. + Tè H÷u kh«ng lîc bá mµ c©u th¬ cßn nguyªn vÑn hai vÕ A vµ B. GV: C¸ch nãi cña Minh HuÖ Èn ®i vế A (sự vật đợc so sánh), không cã ph¬ng diÖn so s¸nh vµ tõ so s¸nh. C¸ch nãi nµy cã tÝnh hµm => Có nét tương đồng, nhằm tăng sức gợi hình, sóc cao h¬n, gîi ra nhiÒu liªn tëng… 13 gợi cảm cho sự diễn đạt =>Èn dơ  Khi phép so sánh đợc lợc bỏ vế A ngêi ta gäi lµ phÐp so s¸nh ngÇm hay cßn gäi lµ Èn dô. ? Em hiÓu Èn dô lµ g×? - HS đọc ghi nhớ. - GV chèt kiÕn thøc.. - 65 -.

(66) - GV: VËy Èn dô cã nh÷ng kiÓu nµo? (ChuyÓn ý) - HS đọc VD (SGK- 68-69). - Nªu yªu cÇu ? Löa hång ë ®©y chØ c¸i g×? * Ghi nhí (SGK- Tr68) - Lửa hồng: Chỉ màu đỏ của hoa. ( gièng vÒ h×nh thøc). ? V× sao t¸c gi¶ vÝ löa hång víi II. C¸c kiÓu Èn dô mµu cña hoa? 1. VD (Sgk) (Mµu cña löa gièng mµu cña hoa 2. NhËn xÐt: r©m bôt) ? Tõ "Th¾p" lµ tõ lo¹i nµo? Em - Lửa hồng  màu đỏ (hoa dâm bụt) sự tương hiểu nh thế nào về hành động đồng về hình thức . "th¾p"? (Ch©m löa lµm cho s¸ng lªn) - Thắp –> nở hoa (ví với lửa hồng) sự tương - Th¾p: ChØ sù në ré cña hoa, s¸ng đồng về cách thức . lên màu đỏ .( Giống về cách thức thùc hiÖn) GV :- Lửa hồng : Màu đỏ hoa râm bụt, thấp chỉ sự nở hoa, màu đỏ được ví với lửa hồng Sự tương đồng về hình thức giữa các sự vật, sự việc, hiện tượng => Ẩn dụ hình thức - Thắp : nở hoa  nở hoa được ví với hành động thấp là vì chúng giống nhau về cách thức thực hieän -> Sự tương đồng về cách thức thực hiện hành động. => Ẩn dụ cách thức ? ở VD2: "Thấy" là hành động cña gi¸c quan nµo? (M¾t) ? Trong c©u v¨n cña NguyÔn Tu©n t¸c gi¶ l¹i c¶m nhËn "N¾ng" b»ng gi¸c quan nµo? (VÞ gi¸c) ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i nãi nh vËy? - Nắng giòn tan : Nắng to, rực rỡ, rất đẹp. (Cảm (Nắng rất đẹp sau kì ma dầm). nhận "nắng" bằng vị giác - sự chuyển đổi cảm - GV trë l¹i VD phÇn I. gi¸c ). Từ những ví dụ trên, hãy nêu lên 12 moät soá kieåu aån duï. -Gv nhận xét và rút ra ghi nhớ. -Gv choát : coù 4 kieåu aån duï : +Aån dụ hình thức . + Aån dụ cách thức . + Aån duï phaåm chaát + Aån dụ chuyển đổi cảm giác *. Ghi nhí 2(SGK- 69) -Gọi Hs đọc ghi nhớ * Hoạt động 3: - Học sinh đọc bài tập – trang 69 , nªu yªu cÇu. III. LuyÖn tËp. - 66 -.

(67) - GV ph¸t phiÕu häc tËp ghi bµi tập để HS so sánh. - HS làm độc lập. - HS lµm vµo vë. - Cách 1: diễn đạt bình thường. - Cách 2: Sử dụng so sánh. - Cách 3: Sử dụng ẩn dụ. * Taùc duïng: Caùch 2, 3 taïo tính hình tượng, biểu cảm hơn so với caùch 1. Nhöng caùch 3 coù tính haøm suùc cao hôn - HS đọc bài tập- nêu yêu cầu. ? Để tìm đợc ẩn dụ trong bài tập ta lµm nh thÕ nµo? (Xác định nghĩa gốc và nghĩa chuyển -> Xem xét mối tơng đồng gi÷a chóng.) - HS th¶o luËn nhãm bµn (1 phót) - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶.. - HS đọc bài tập 3 - nêu yêu cầu. - HS lµm vµo vë. ? Để xác định đợc ẩn dụ bổ sung ta lµm nh thÕ nµo? (xác định sự vật, sự việc đó thông thờng đợc cảm nhận bằng giác quan nµo?….) - GV đọc chậm rãi. Chú ý:l, n ; ch,tr ; s,x ; d,r,gi. - Häc sinh viÕt -> chÊm chÐo - Gv thu 5 bµi chÊm. 1 . Bµi tËp 1: So sánh đặc điểm và tác dụng của ba cách diễn đạt: + C¸ch 1: C¸ch nãi b×nh thêng. + C¸ch 2: Sö dông so s¸nh.(Gîi c¶m sóc) + C¸ch 3: Sö dông Èn dô. -> Cã tÝnh hµm sóc, gîi nhiÒu liªn tëng vÒ t×nh yªu thơng của Bác với các anh đội viên: Trong hoàn c¶nh thiÕu thèn, khã kh¨n B¸c vÉn dµnh thêi gian quan tâm chu đáo tới cuộc sống của từng đội viên. Bác nh ngời cha trong một gia đình. 2. Bµi tËp 2: a. Aên quaû, keû troàng caây. b. Mực, đen đèn, sáng. c. Thuyeàn , Beán . d. Mặt trời (câu 2). * Nét tương đồng: a. Aên quả: hưởng thụ thành quả lao động -> cách thức. Kẻ trồng cây: Người lao động, gây dựng -> tương đồng về phẩm chất. b. Mực, đen: cái xấu. Đèn , sáng: tốt, hay, tiến bộ -> tương đồng về phaåm chaát. c. Thuyền : người ra đi. Bến : người ở lại. -> tương đồng về phẩm chất. d. Mặt trời: Bác Hồ -> Tương đồng về phẩm chaát. 3. Bµi tËp 3: Các ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: a. Ch¶y: Håi th¬m - søc lan to¶, khuÕch t¸n cña h¬ng hoa. c. Máng, nghiªng: C¶m nhËn tiÕng r¬i cña chiÕc l¸ ®a b»ng xóc gi¸c vµ thÞ gi¸c -> Nghe tiếng rơi của chiếc lá đa mà cảm nhận đợc độ dày, mỏng và đờng nét nghiêng ngả của âm thanh: Sù bÊt ngê lÝ thó. 4. ChÝnh t¶ (Nghe viÕt) Buæi häc cuèi cïng (tõ: Tuy nhiªn….-> buæi häc cuèi cïng nµy).. 4. Cñng cè(2) - GV hÖ thèng bµi gi¶ng: + Kh¸i niÖm, t¸c dông Èn dô. + C¸c kiÓu Èn dô. 5. DÆn dß(1) - Häc 2 ghi nhí (lµm bµi tËp 3 (c,d) - ChuÈn bÞ : LuyÖn nãi vÒ v¨n miªu t¶. - 67 -.

(68) ND: 3/3/2016 TiÕt 96 .. LuyÖn nãi vÒ v¨n miªu t¶. I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : -Phương pháp làm một bài văn tả người . -Cách trình bày miệng một đoạn (bài) văn miêu tả : nói dựa theo dàn bài đã chuẩn bị . 2.Kĩ năng : - Sắp xếp những điều đã quan sát và lựa chọn theo một thứ tự hợp lý . - Làm quen với việc trình bày miệng trước tập thể : nói rõ ràng, mạch lạc, biểu cảm . - Trình bày trước tập thể bài văn miêu tả một cách tự tin . 3- Thái độ : - Giáo dục lòng tự hào dân tộc, yêu thích tiếng mẹ đẻ và môn ngữ văn II/ Trọng tâm -Trình bày miệng một đoạn (bài) văn miêu tả : nói dựa theo dàn bài đã chuẩn bị II. ChuÈn bÞ: - GV: Dµn bµi 2 bµi tËp. - HS: ChuÈn bÞ bµi. III. Các hoạt động dạy và học 1/ Kiểm tra bài cũ - Muèn t¶ ngêi ta ph¶i lµm g×? Bè côc bµi v¨n t¶ ngêi gåm mÊy phÇn? Yªu cÇu cña tõng phÇn? 2.Giới thiệu(1) ViÖc häc c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt, viÖc vËn dông nh÷ng kiÕn thức trong văn chơng đặc biệt miêu tả nhân vật tỏng tác phẩm và nói trớc tập thể là quan träng h¬n c¶. §Ó cã n¨ng khiÕu nãi tríc líp chóng ta cïng t×m hiÓu bµi. 3. Bµi míi GV nªu tÇm quan träng cña giê 5 luyÖn nãi. Goïi Hs trình baøy mieäng toùm taét đoạn trích “Buổi học cuối 35 cuøng”  Cho Hs nhaän xeùt veà vieäc trình baøy mieäng cuûa baïn  Gv ruùt ra taàm quan troïng cuûa vieäc trình baøy mieäng : Caùc em tập trình bày miệng của một sự việc thường xuyên sẽ tạo cho các em thói quen nói trước đám đông một cách tự tin và lập trường vững . - Gọi HS đọc đoạn văn ở sgk.. - GV mời 1 – 2 HS tả lại bằng miệng quang cảnh lớp học trong “ Buoåi hoïc cuoái cuøng” theo hướng dẫn sau : +Dieãn bieán chính cuûa buoåi hoïc. I. Yªu cÇu cña tiÕt luyÖn nãi: Tác phong: đàng hoàng, chững chạc, tự tin - C¸ch nãi: râ rµng, m¹ch l¹c, kh«ng Êp óng. - Nội dung: đảm bảo theo yêu cầu của đề. ii. LuyÖn nãi: Lập dàn ý cho các đề bài sau? 1. Bµi tËp 1: §o¹n v¨n t¶ quang c¶nh s©n trêng trong buæi häc cuèi cïng. + Quang c¶nh: Yªn tÜnh, trang nghiªm. + Thầy Hamen: Trang phục đẹp, chuẩn bị sẵn nh÷ng tõ mÉu míi tinh cã dïng chø Ph¸p, And¸t, treo tríc bµn häc. + C¶ líp: Ch¨m chó nh×n lªn b¶ng (c¸c cô giµ, trÎ em -> miêu tả gơng mặt, đôi mắt…) -> Im ph¨ng ph¾c chØ nghe thÊy tiÕng sét so¹t trªn giÊy. + ThØnh tho¶ng nh÷ng con bä dõa ®en x×, bay vµo lớp nhng chẳng ai để ý. + Bªn ngoµi líp: Trªn cµnh c©y nh÷ng con chim bå c©u tr¾ng, xinh x¾n ®ang gËt gï thËt khÏ nh ®ang nuèi tiÕc vµ h«m nay lµ buæi häc cuèi cïng.. - 68 -.

(69) cuoái cuøng laø gì ? +Thaày Ha-men chuaån bò cho tieát hoïc nhö theá naøo ? + Điều gì thể hiện lớp im phaêng phaéc ? - GV mời HS nhận xét, bổ sung. - GV nhaän xeùt chung vaø nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa vieäc trình bày miệng trước lớp: Lưu ý cách nói phải lưu loát, gây sự chú ý cho người nghe. - Học sinh đọc bài tập 2 -> nêu yªu cÇu cña bµi tËp - GV cïng HS x©y dùng dµn ý lªn b¶ng. + Thaày Ha-men trong buoåi hoïc cuối cùng là một người thầy nhö theá naøo ? + Hôm đó, thầy nặc có gì khác với mọi ngày lên lớp bình thường ? + Gioïng noùi cuûa thaày ra sao ? Cử chỉ và thái độ của thầy như thế nào khi Phrăng đến muộn vaø khoâng thuoïc baøi ? + Nét mặt, lời nói và hành động của thầy vào cuối buổi hoïc nhö theá naøo ? - Häc sinh nãi theo nhãm -> cö 2 HS đại diện nhóm lên trình bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ xung. - Häc sinh nãi thµnh th¹o nh÷ng ý chính đã chuẩn bị. VD: - Thaày hieàn laønh taän taâm. - Trang phục khác thường ngaøy. -Phrăng đến muộn thầy không giận dữ mà chỉ giải ân cần trong buoåi hoïc. - Nét mặt tái nhợt. -Lời nói nghẹn ngào. -Hành động : Cầm phấn viết. 2. Bµi tËp 2 + Miªu t¶ thÇy Hamen trong buæi häc cuèi cïng. - ThÇy Hamen trong buæi häc cuèi cïng lµ ngêi thầy đáng kính. - ThÇy ¨n mÆc trang träng kh¸c thêng: ¸o R¬ ®anh gèt… - Giọng nói: Xúc động nghẹn ngào, Thầy dạy: Hãy trau dåi vµ gi÷ g×n tiÕng nãi cña d©n téc. - Thái độ: Dịu dàng, nhiệt tình, kiên nhẫn. - Phót cuèi: Ngêi thÇy t¸i nhît, nghÑn ngµo…dån søc viÕt “Níc Ph¸p…) -> Dựa đầu vào tờng…giơ tay ra hiệu -> Xúc động đến cực điểm.. 3. Bµi tËp 3 + T¶ l¹i h×nh ¶nh thÇy gi¸o cò. * LËp dµn ý A/ Më bµi: Nªu c¶m xóc khi gÆp l¹i thÇy gi¸o cò B/ Th©n bµi: - Miªu t¶ h×nh d¸ng, c¸ch ¨n mÆc, m¸i tãc, nô cêi - Giäng nãi - Thái độ của thầy khi gặp lại học sinh. C/ KÕt bµi C¶m nghÜ cña em. - 69 -.

(70) xúc động dựa đầu vào tường, giô tay ra hieäu. - BT 3 giao cho häc sinh vÒ nhµ hoµn thµnh vµo vë. a)Mở bài : Lý do đến chúc mừng thầy . b)Thân bài: Thầy ra đón tiếp theá naøo ? Neùt maët thaày haân hoan thế nào ? Thầy tươi cười chaøo meï vaø em theá naøo ? Thaày nói những câu gì ? em quan sát và thấy hình ảnh của thầy đã thay đổi thế nào ? Làm em cảm động thế nào ? c)Kết bài : Em ra về với các ý nghó gì löu laïi trong loøng . 4. Cñng cè(3) - GV hÖ thèng bµi häc 5.DÆn dß(1) - Häc sinh häc l¹i c¸ch lµm v¨n t¶ ngêi - «n tËp: KiÓm tra ng÷ v¨n.. ND:4/3/2016 TiÕt 97 - KiÓm tra Ng÷ V¨n I/ Mục tiêu cần đạt 1-KiÕn thøc : - Đánh giá nhận thức của học sinh về những văn bản đã học từ học kì II và sự cảm thụ văn häc. 2- KÜ n¨ng : - Rèn thái độ làm bài nghiêm túc II/ Trọng tâm - HS làm bài II/ ChuÈn bÞ. G đề kiểm tra. H «n tËp. III/ Các hoạt động dạy và học 2. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3. Bµi míi */ Hoạt động 2 : Kiểm tra Mức Nhận biết Thông hiểu độ. Lĩnh vực. TN. TL. TN. TL. Vận dụng thấp TN. - 70 -. Vận dụng. Tổng số. cao TL. TN. TL. TN. TL.

(71) nội dung. §ªm nay B¸c kh«ng ngñ Buổi học. C5. C7. 2. 2. 4. C8. cuối cùng Bøc tranh cña em g¸i t«i. 2. C4. 2 C6. 0,5. 2. 1 2 2 2, 5. Sông nước. C1. 1. cà mau C3. 0,5 C2. 2. 0,5. 0,5. Baøi học đường đời đầu tieân sè. Tæng 2. 2. 1 1. 2. 0,5 1. 8. 3 1. 6. 10. §Ò bµi I.TRAÉC NGHIEÄM ( 2 đ) Câu 1 : Nhận xét nào sau đây đúng với đoạn trích “ Sông nước Cà Mau”? A. Văn bản miêu tả cảnh quan ở vùng cực nam Nam Bộ. B. Văn bản miêu tả cảnh quan ở vùng đồng bằng Trung Bộ. C. Văn bản miêu tả cảnh quan ở vùng đồng bằng Nam Bộ. D. Văn bản miêu tả cảnh quan ở vùng rừng miền Tây Nam Bộ. Câu 2 : Qua đoạn trích:“ Bài học đường đời đầu tiên “, em thấy nhân vật Dế Mèn không coù neùt tính caùch naøo? A. Tự tin, dũng cảm. B. Tự phụ, kiêu căng. C. Xem thường mọi người. D. Hung haêng, xoác noåi. Câu 3: Trước cái chết thương tâm của Dế Choắt, Dế Mèn đã có thái độ như thế nào? A. Buồn rầu và sợ hãi. B. Thöông vaø aên naên hoái haän. C. Than thở và buồn phiền. D. Nghĩ ngợi và xúc động. Câu 4: Trình tự nào thể hiện đúng diễn biến tâm trạng của người anh khi xem bức tranh em gaùi veõ mình ? A. Ngaïc nhieân, haõnh dieän, xaáu hoå. B. Ngaïc nhieân, xaáu hoå, haõnh dieän. C. Haõnh dieän, ngaïc nhieân, xaáu hoå. D. Xaáu hoå, haõnh dieän, ngaïc nhieân. II.TỰ LUẬN ( 8đ) C©u 5: B»ng trÝ nhí cña m×nh h·y chÐp l¹i ba khæ th¬ ®Çu bµi th¬ “ §ªm nay B¸c kh«ng ngñ ” . Cho biªt néi dung bµi th¬ nãi lªn ®iÒu g×?(2ñ). - 71 -.

(72) Câu 6: Qua câu chuyện người anh và cô em gái có tài hội họa, trong truyện “Bức tranh của em gái tôi”đã thể hiện điều gì ? (2đ) Caâu 7: Em haõy cho bieát yù nghóa cuûa khoå thô cuoái trong baøi thô “Ñeâm nay Baùc khoâng nguû”û(2 ñieåm) Câu 8: Em hãy cho biết truyện ngắn “Buổi học cuối cùng” được tác giả An-phông-xơ Đô đê dựa trên một bối cảnh lịch sử nào để dựng nên.(2 điểm) §¸p ¸n I.TRAÉC NGHIEÄM ( 2 đ) Mỗi ý đúng được 0,5 đ Câu 1: A Câu 2: A Câu 3: B câu 4: A II.TỰ LUẬN ( 8đ) C©u 5 (2 ®iÓm ) - HS phaỉ nêu đợc đúng chính xác nội dung ba khổ thơ đầu của bài thơ .( 1đ) - Nội dungcủa bài thơ : Qua câu chuyện về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đờng đi chiến dịch , bài thơ thể hiện tấm lòng yêu thơng sâu sắc , rộng lớn của Bác đối với bộ đội và nhân dân đồng thời thể hiện tình cảm yêu kính , cảm phục của ngời chiến sĩ đối với lãnh tụ . ( 1đ) C©u 6 (2 ®iỴm ) Tình cảm trong sáng, hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em gái đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế ở chính mình(1.5đ). Truyện đã miêu tả tinh tế nhân vật qua cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất.(0.5đ) C©u7 : ( 2 ®iÓm ) Khổ thơ cuối đã nâng ý nghĩa của câu chuyện,của sự việc lên 1 tầm khái quát lớn - Đêm không ngủ trong bài thơ chỉ là một đêm trong vô vàn những đêm không ngủ của Bác. - Bác không ngủ vì lo việc nước,thương bộ đội cũng là một lẽ thường tình của cuộc đời Bác. C©u 8 : ( 2 ®iÓm ) Truyện dựa vào bối cảnh sau chiến tranh Pháp - Phổ ( 1870) Pháp thua trận phải cắt vùng An-dát và Lo ren cho Phổ.Từ đây vùng này không được học tiếng pháp nữa. 4. Cñng cè(2) - Gi¸o viªn thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra 5. DÆn dß(1) - ChuÈn bÞ bµi: Lîm. ND:5/3/2016 TiÕt 98:. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n t¶ c¶nh (ë nhµ). I. Mục tiêu cần đạt 1-KiÕn thøc : - Häc sinh nh©n ra nh÷ng u khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh vÒ néi dung vµ h×nh thøc tr×nh bµy. - Thấy đợc phơng hớng sửa chữa những lỗi đã mắc. - «n tËp l¹i lý thuyÕt vµ kÜ n¨ng lµm bµi. 2-KÜ n¨ng Rèn luyện kỹ năng nhận xét sửa chữa bài của mình, của bạn 3- Thái độ : : GD ý thức nghiêm túc trong giờ trả bài kiểm tra. - 72 -.

(73) II/ Trọng tâm Häc sinh nh©n ra nh÷ng u khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh II. ChuÈn bÞ: - GV: Mét sè lçi cña HS vµ c¸ch söa ch÷a - HS: C¸c lçi cña m×nh. III. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc söa lçi cña HS. 2.Giới thiệu(1) 3. Bµi míi H§2- Tr¶ bµi. - Giáo viên đọc đề -> chép đề lên I. §Ò bµi: b¶ng - T¶ quang c¶nh s©n trêng trong giê ra ch¬i + H·y g¹ch ch©n nh÷ng tõ quan II. LËp dµn ý träng? A/ Më bµi: Giíi thiÖu quang c¶nh s©n trêng trong - Lập dàn ý cho đề bài trên giê ra ch¬i. + PhÇn më bµi ta viÕt g×? T¶ theo B/Th©n bµi tr×nh tù nµo? Từ xa -> gần: hàng cây từng nhóm học sinh đá + Chọn những vị trí nào để quan cầu, nhảy dây, đánh cầu lông…tiếng ồn ào s¸t.? - Tríc…trong…vµ sau khi ra ch¬i + SÏ sö dông nh÷ng biÖn ph¸p NT + Tríc khi ra chíi: S©n trêng nµo khi miªu t¶? + Trong khi ra ch¬i: S©n trêng + PhÇn kÕt bµi lµm nh thÕ nµo? + Sau khi ra ch¬i: S©n trêng C/ KÕt bµi C¶m nghÜ vÒ giê ra ch¬i . III. NhËn xÐt: 1. u ®iÓm: - GV nhËn xÐt u khuyÕt ®iÓm - HS đã biết tả cảnh sân trờng trong giờ ra chơi - Đã biết chọn cảnh để tả. - đã biết dùng những từ láy, biện pháp so sánh để lµm bµi. - Diễn đạt tơng đối mạch lạc. - Chữ viết tơng đối sạch sẽ. - NhËn xÐt nh÷ng tån t¹i cña HS. 2. Tån t¹i: - Mét sè HS cha biÕt t¶ c¶nh (cßn l¹c sang thÓ lo¹i kÓ chuyÖn) - Cha biết chọn cảnh để làm nổi bật không khí cña giê ra ch¬i . - Dùng từ đặt câu của một số em cha chính xác, diễn đạt lủng củng. - Ch÷ viÕt nhiÒu em sai qu¸ nhiÒu lçi chÝnh t¶. III. Ch÷a lçi 1. Lỗi dùng từ đặt câu, diễn đạt 2. Lçi chÝnh t¶ phæ biÕn + Gi¸o viªn gäi nh÷ng häc sinh - Tr vµ ch -> ch«ng xa m¾c lçi tù söa ch÷a -s vµ x -> xay xa - N¸o nøc - N vµ L -> L¨m míi …Khu«n mÆt vui t¬i… 3. §äc bµi mÉu + Mäi ngêi say mª víi c¸c trß ch¬i *Hướng khắc phục. - Tr«ng xa Để làm bài hay, hoàn chỉnh về nội dung và - Say xa bố cục phải thực hiện đủ năm bước: - N¨m míi +Tìm hỉểu đề. - GV đọc bài mẫu: +Tìm ý. Gv chọn hai bài để đọc trước lớp +Dàn bài +một bài có điểm số nhỏ nhất . +Viết bài. +một bài có điểm số cao nhất +Đọc lại bài. -Đọc xong, gọi Hs nhận xét -Đọc và ghi lại những lời, ý hay từ sách -Gv phân tích để hs thấy cái hay. - 73 -.

(74) cái chưa hay của bài văn.. tham khảo. -Xem lại quy tắc viết hoa ở bài “Danh từ” tiếp theo.. 4. Cñng cè(3) - GV hÖ thèng l¹i kt vÒ v¨n t¶ c¶nh - Häc sinh vÒ nhµ «n l¹i vµ tham kh¶o nh÷ng bµi v¨n t¶ c¶nh 5 . DÆn dß(1)- ChuÈn bÞ bµi “ Lîm, Ma”. ND: 7/3/2016. TiÕt 99 V¨n b¶n :. Lîm. (Tè H÷u). I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Vẻ đẹp hồn nhiên,vui tươi, trong sáng và ý nghĩa cao cả trong sự hy sinh của nhân vật Lượm . - Tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả dành cho nhân vật Lượm . - Các chi tiết miêu tả trong bài thơ và tác dụng của các chi tiết miêu tả đó . - Nét đặc sắc trong nghệ thuật tả nhân vật kết hợp với tự sự và bộc lộ cảm xúc. 2.Kĩ năng : - Đọc diễn cảm bài thơ (bài thơ tự sự được viết theo thể thơ bốn chữ có sự kết hợp các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm và xen lời đối thoại). - Đọc – hiểu bài thơ có sự kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm .. - 74 -.

(75) - Phát hiện và phân tích ý nghĩa của các từ láy, hình ảnh hoán dụ và những lời đối thoại trong bài thơ . 3- Thái độ : - Giáo dục lòng biết ơn, cảm phục đối với những ngời có công đối với đất nớc II/ Trọng tâm - Tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả dành cho nhân vật Lượm II. ChuÈn bÞ: - GV: ¶nh minh ho¹ - HS chuÈn bÞ kÜ bµi. III. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra - Đọc thuộc lòng bài thơ”đêm nay Bác ko ngủ” ? Em hiểu nh thế nào về khổ thơ kết của bài? 2.Giới thiệu(1) Kháng chiến chống Pháp kết thúc thắng lợi, nhng có bao nhiêu gơng chiến sĩ đã anh dũng hi sinh, trong đó các em thiếu niên đóng góp một phần ko nhỏ, nhiều nhà văn nhà thơ đã ca ngợi, cảm phục trớc những hành động dũng cảm, quên mình vì nớc vì dân của những em thiếu nhi. Để hiểu rõ hơn về tinh thần đó chúng ta cùng tìm hiêu bài thơ Lợm 3.Bµi míi. HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN Và HS TG NOÄI DUNG ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ 10 I T×m hiÓu chung t¸c gi¶ Tè H÷u? 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm : *Tè H÷u tªn thËt NguyÔn Kim Thµnh sinh n¨m 1920 mÊt 9/12/2002. - Quê ở tỉnh Thừa Thiên – Huế ? Bài thơ đợc viết thời gian nào? GV: (Cuộc đời của nhà thơ gắn liền với cuộc đời CM, các tác phẩm chÝnh: Tõ Êy 1937-> 1946, ViÖt B¾c 1954, gió lộng 1961…Bài Lợm đợc in n¨m 1949 -> §a vµo tËp th¬ ViÖt B¾c) - Gv hớng dẫn đọc: + §äc nhÞp nhanh, m¹nh khi miªu t¶ h×nh ¶nh Lîm vui t¬i hån nhiªn. -Nh÷ng c©u c¶m th¸n, c©u hái tu tõ đọc chậm, hạ giọng. - GV đọc mẫu -> học sinh đọc Gọi HS đọc chỳ thớch trong SGK ? Bài thơ được viết theo thể thơ g× ? ? Bµi th¬ t¶ ai? KÓ chuyÖn g×?*. ông là nhà cách mạng và nhà thơ lớn cuûa daân toäc Vieät Nam. *Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1949 trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng TDP.in trong tập Việt Bắc.. 2. Đọc tìm hiểu chung. - ThÓ lo¹i: th¬ 4 tiÕng, nhÞp 2/2. - 75 -.

(76) “Lượm” là bài thơ kể và tả về chú bé Lượm (liên lạc trong chiến đấu), bằng lời hồi tưởng của nhà thô . ? Vb cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? néi dung tõng phÇn?. 19 - Học sinh đọc 5 khổ thơ đầu ? T¸c gi¶ gÆp Lîm trong hoµn c¶nh nµo? (Ngµy HuÕ…) - Hoàn cảnh: "Huế đổ máu" ? Em hiểu ngày “ngày Huế đổ máu” cã nghÜa lµ g×? (§æ m¸u = ChiÕn tranh -> BiÖn ph¸p Ho¸n dô sÏ häc tiÕt sau) - Trong hoàn cảnh chiến đấu chống thùc d©n Ph¸p. ?Nhân vật Lợm trong bài đợc miêu t¶ ra sao?. ?Hình dáng Lượm được miêu tả ntn? đó là hình dáng ra sao? ? Em hiÓu g× vÒ tõ : Tho¨n tho¾t, lo¾t cho¾t, nghªnh nghªnh? (Lo¾t cho¾t=gÇy bÐ th¾t l¹i, Tho¨n tho¾t = Vôt chç nµy, chç kh¸c, Èn hiÖn bÊt ngê, Nghªnh nghªnh, nh×n ngang nh×n däc) ? Trang phục của Lượm được miêu tả ntn?Nhận xét của em về trang phục đó? ? Cử chỉ của em được miêu tả bằng những chi tiết, hình ảnh thơ nào?cử chỉ ấy thể hiện điều gì?. ? Lời nói của Lượm được thể hiện qua chi tiết thơ nào?nhận xét về lời nói ấy?. 3. Bè côc Chia lµm 3 phÇn Phần 1 : “5 khổ thơ đầu” " hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu. -Phần 2 : “7 khổ thơ tiếp” " Lượm làm nhiệm vụ và sự hy sinh. -Phần 3 : “2 khổ thơ cuối”" hình ảnh Lượm vaãn coøn soáng maõi . II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. H×nh ¶nh chó bÐ Lîm trong cuéc gÆp gì t×nh cê víi nhµ th¬:. - Lượm được miêu tả sinh động qua các chi tieát. *Hình daùng : Loaét choaét chaân thoaên thoaét, đầu nghênh nghênh … má đỏ bồ quân. ->nhỏ bé, nhanh nhẹn, tinh nghịch.... * Trang phuïc :- caùi xaéc xinh xinh, - ca lô đội lệch. -> trang phục đẹp,phù hợp với các chiến sỹ liên lạc thời chống Pháp. *Cử chỉ : mồm huýt sáo vang... Nhảy trên đường vàng cười híp mí … ->Hoàn nhieân, vui tươi,yêu đờiû * Lời nói : Cháu đi liên lạc Vui lắm chú à. - 76 -.

(77) ?Qua caùc chi tieát treân đã cho ta thấy Lượm là một chú bé như thế naøo ?. ? Em nhËn xÐt g× vÒ thÓ th¬, nhÞp th¬ c¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶? - GV: BPNT rÊt phï hîp t¹o ©m điệu vui tơi gợi thái độ trừu mến của t¸c gi¶ khi håi tëng vÒ chó bÐ Lîm, h×nh dung ra c¶ bíc ch©n ®i, nÐt mÆt, nô cêi, t©m tÝnh cña chó. ? Khi miªu t¶ Lîm t¸c gi¶ cã miªu t¶ kÜ khu«n mÆt, m¸i tãc, c¸i måm ko? Qua viÖc miªu t¶ em h·y h×nh dung tÝnh c¸ch cña Lîm? (Thông minh hiếu động gợi chút ngang tµng, t¬i trÎ. BiÖn ph¸p t¶ ngêi tõ cö chØ lêi nãi, d¸ng ®iÖu lµm lªn tÝnh c¸ch cña nh©n vËt). - GV: Hình ảnh chú bé Lợm càng đợc khắc hoạ đậm nét trong công việc liªn l¹c cña m×nh (ChuyÓn ý) - Học sinh đọc từ : Cháu đi đờng xa….-> cßn ko? ? T×m nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ hµnh động của Lợm trong chuyến liên lạc cuèi cïng? …Chú đồng chí nhỏ bá th vµo bao Vôt qua mÆt trËn §¹n bay vÌo vÌo…. Sî chi hiÓm nghÌo? Ca n« chó bÐ Nhấp nhô trên đồng. ? Em nhận xét gì về các từ ngữ Vôt qua, vÌo vÌo, Sî chi? ? Những hình ảnh đó cho thấy lượm khi làm nhiệm vụ là một chú bé như thế nào? - Lợm nhanh nhẹn, can đảm vợt qua làn đạn giặc để làm nhiệm vụ. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ vµ cÊu tróc c©u trong ®o¹n th¬? ->C©u th¬ kÓ kÕt hîp miªu t¶, sö dụng những động từ, cấu trúc câu nghi vÊn... Ở Đồn Mang Cá Thích hơn ở nhà. -> lời nĩi tự nhiên, chân thật thể hiện thinh thần say mê với công tác kháng chiến.  Qua các chi tiết trên đã cho ta thấy Lượm là moät em beù lieân laïc hoàn nhieân,nhanh nhẹn, vui töôi, chân thật,say meâ tham gia khaùng chieán thật đáng mến, đáng yêu . ->ThÓ th¬ bèn ch÷, nhÞp th¬ nhanh. Sö dông c¸c tõ l¸y gîi h×nh, gîi c¶m.. 2. H×nh ¶nh chó bÐ L îm trong chuyÕn ®i liªn l¹c cuèi cïng: * H×nh ¶nh Lîm khi lµm nhiÖm vô - Vôt qua mÆt trËn ->HĐ nhanh,khẩn trương - §¹n bay vÌo vÌo -> Gợi tình thế ác liệt của chiến tranh. - Sî chi hiÓm nghÌo? ->Thái độ thách thức ,bất chấp nguy hiểm.. ->Lîm lµ 1 chó bÐ dòng c¶m,nhanh nhÑn kh«ng sî gian khæ,hiÓm nguy,quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao.. ? Trong khi lµm nhiÖm vô Lîm gÆp ph¶i bÊt tr¾c g×? ? Em nhận xét gì về sự hy sinh ấy? ( Ca ngîi sù hi sinh cña em nh mét. ‘Bỗng loè chớp đỏ. - 77 -.

(78) ®iÒu thiªng liªng cao c¶. Em n»m trên cánh đồng quê thân thiết, tay cßn n¾m l¸y b«ng lóa, quanh em, h¬ng lóa thanh khiÕt nh mïi s÷a mÑ bao bäc trë vÒ. Linh hån em nh hoµ quyÖn vµo h¬ng th¬m Êy vµo ngän gió đồng. Em ko chết mà hoá thân vào thiên nhiên đất nớc nh một thiên thần an nghỉ giữa cánh đồng quê.) GV -Khi nghe tin Lượm hy sinh tác giả không khỏi ngỡ ngàng,bàng hoàng,đau xót. ?Em hãy tìm những câu thơ thể hiện tình cảm của tác giả?. Th«i råi, Lîm ¬i! ……………….. Hồn bay giữa đồng. =>Đó là sự hy sinh cao đẹp ,nhẹ nhàng,thanh thản,một sự ra đi bất ngờ và đột ngột.Lượm như một thiên thần nhỏ đang yên nghỉ giữa cánh đồng quê hương,linh hồn em hóa thân vào với thiên nhiên, đất nước.một sự hy sinh thật cao đẹp ,đáng trân trọng.. ? Em hãy nhận xét về cấu tạo của các câu thơ và nêu tác dụng trong việc bộc lộ cảm xúc của tác giả?. - Ra thế, => câu thơ tách làm 2 dòng Lượm ơi! =>Thái độ sững sờ trước tin L hy sinh.. - Lợm đã hi sinh đó là nỗi đau mất mát lớn đối với đất nớc chúng ta nhng hình ảnh Lợm đã trở thành bất tử, hình ảnh ấy đợc khắc hoạ ở hai khổ th¬ cuèi - Học sinh đọc 2 khổ thơ cuối. - Thôi rồi,Lượm ơi!=>Câu cảm thán ngắt làm 2 vế.Bộc lộ cảm xúc nghẹn ngào,đau xót,tiếc thương. - Lượm ơi,còn không?=>Câu hỏi tu từ:bộc lộ cảm xúcđau xót, ngỡ ngàng không muốn tin rằng Lượm không còn nữa.. ? §o¹n cuèi bµi th¬ t¸c gi¶ t¸i hiÖn h×nh ¶nh g×? ? Nhận xét về cách đọc, nội dung, h×nh thøc cña 2 khæ th¬ cuèi so víi 2 khæ th¬ ®Çu bµi?. 3. Hình ảnh Lượm còn sống mãi. Chó bÐ lo¾t cho¾t ………………… Nhảy trên đờng vàng -> Lượm còn sống mãi trong lòng nhà thơ và còn sống mãi với quê hương, đất nước .. -> KÕt cÊu ®Çu cuèi t¬ng øng.. 4. Cñng cè(2) - GV hÖ thèng bµi gi¶ng. - 78 -.

(79) 5. DÆn dß(1) - Häc thuéc bµi th¬ - C¶m nhËn vÒ nh©n vËt Lîm. - ChuÈn bÞ: Ma.. ND: 9/3/2016. Lîm Hớng dẫn đọc thêm Văn bản : Ma TiÕt 100 :. (TrÇn §¨ng Khoa) I/ Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Nét đặc sắc của bài thơ : sự kết hợp giữa bức tranh thiên nhiên phong phú, sinh động trước và trong cơn mưa rào cùng tư thế lớn lao của con người trong cơn mưa . - Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản . 2.Kĩ năng : - Bước đầu biết cách đọc diễn cảm bài thơ được viết theo thể thơ tự do . - Đọc – hiểu bài thơ có yếu tố miêu tả . - Nhận biết và phân tích được tác dụng của những phép nhân hóa, ẩn dụ có trong bài thơ . - Trình bày những suy nghĩ về thiên nhiên, con người nơi làng quê Việt Nam sau khi học xong văn bản . 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thiªn nhiªn vµ con ng¬i VN II/ Trọng tâm Trình bày những suy nghĩ về thiên nhiên, con người nơi làng quê Việt Nam II. ChuÈn bÞ: - GV: ChuÈn bị t liÖu vÒ th¬ T§Khoa - HS: ChuÈn bÞ bµi. III. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò - §äc thuéc lßng bµi th¬ Lîm, c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Lîm trong bµi th¬ 2.Giới thiệu(1) 3. Bµi míi 7 4. Tình caûm cuûa nhaø thô. ? Trong bài thơ, quan hệ giữa tác giả và - Nhaø thô yeâu thöông , quyù meán, Tieác Lượm là quan hệ gì ? thương, trân trọng Lượm . ? Trong bài thơ, tại sao nhà thơ gọi Lượm bằng nhiều cách khác nhau như: Chú bé, cháu, Lượm, đồng chí, chú đồng chí nhỏ? ( - Để tránh trùng lặp và đỡ gây nhàm chán. - Thể hiện sắc thái quan hệ và tình cảm. - 79 -.

(80) trong các trường hợp khác nhau giữa tác giả và Lượm. ? NhËn xÐt vÒ thÓ th¬, c¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶ trong bµi th¬? H. Néi dung chÝnh cña bµi? - HS đọc ghi nhớ. - GV chèt l¹i kiÕn thøc (h×nh ¶nh Lîm trong bµi th¬ 2 - HS viÕt ®o¹n v¨n, tr×nh bµy tríc líp.. III. Tæng kÕt *Ghi nhí: (SGK- 77). IV. LuyÖn tËp: ViÕt ®o¹n v¨n (Kho¶ng 10 dßng) miªu t¶ chuyÕn ®i liªn l¹c cuèi cïng vµ sù hi sinh cña Lîm.. HDDT: bài thơ MƯA 3 - GV hớng dẫn học sinh đọc bài- Đọc diÔn c¶m. Chú ý ngắt nhịp cho đúng. - GV đọc mẫu - HS đọc. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ TrÇn §¨ng Khoa?. I. T×m hiÓu chung. 5. ? Bµi th¬ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung chÝnh cña tõng phÇn? - HS đọc đoạn đầu.. 1. T¸c gi¶: (SGK) 2. T¸c phÈm *Bè côc: 3 phÇn. II. T×m hiÓu bµi ?Quang cảnh lúc sắp ma đợc miêu tả nh 1. Bức tranh thiên nhiên thÕ nµo? - Bức tranh cơn mưa rào được miêu tả qua - «ng trêi mÆc ¸o gi¸p ®en… hàng loạt hình ảnh về hình dáng,động tác - C¶nh vËt: mÝa móa g¬m, l¸ kh«, 15 hoạt động của nhiều cảnh vật và loài vật bôi… trước và sau cơn mưa - C¸c con vËt: Mèi trÎ, giµ, Gµ, * Quang c¶nh lóc s¾p ma kiÕn…. - Thiên nhiên và cảnh vật náo động nh đang ?. NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt sö dông ë ®oan chuÈn bÞ cho nh÷ng cu«c ra trËn d÷ déi nµy? * NT nhân hoá ? Qua các biện pháp nghệ thuật đó em có * Quang c¶nh trong c¬n ma nhËn xÐt g× vÒ c¶nh vËt lóc s¾p ma? - GV nãi vÒ tµi sö dông nghÖ thuËt nh©n ho¸ cña t¸c gi¶…. - Cảnh vật thiên nhiên trong cơn ma rào đợc - Học sinh đọc tiếp đoạn 2 miêu tả sinh động, chính xác. ?. §o¹n nµy miªu t¶ c¶nh g×? T×m h×nh ¶nh miªu t¶ thiªn nhiªn c¶nh vËt trong c¬n ma? + Chíp, sÊm, ma mï…sñi bät, chÐo mÆt s©n + C©y dõa s¶i tay…ngän mïng t¬i nh¶y 2. H×nh ¶nh con ngêi sau c¬n ma móa… + Cãc nh¶y, chã sña… - Đội sấm, đội chớp, đội cả trời mưa -> ? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c khoa tröông => gi¶? NhÞp th¬ ? - Sức mạnh và vẻ đẹp của con ngời lao động - NhÞp th¬ nhanh, ng¾n, biÖn ph¸p nh©n tríc thiªn nhiªn hoá đợc sử dụng tài tình ? Em h×nh dung c¶nh vËt trong c¬n ma nh thÕ nµo? III Tæng kÕt. - Học sinh đọc phần 3 * Ghi nhí. - 80 -.

(81) ? Hình ảnh con ngời trong cơn ma đợc miªu t¶ nh thÕ nµo? - Đi cày về đội sấm đội chớp ? NT miªu t¶ trong ®o¹n th¬ nµy? (Èn dô) ? Toµn bé bµi th¬ t¸c gi¶ sö dông NT g×? Néi dung chÝnh? - Học sinh đọc SGK - 81 LuyÖn tËp. - Häc sinh lµm 2 bµi tËp. 2. 2. IV. LuyÖn tËp 1. §äc thuéc lßng bµi th¬ 2. Miªu t¶ c¶nh ma rµo ë thµnh phè hay vïng nói ë quª em.. 4. Cñng cè(3) - Gi¸o viªn hÖ thèng néi dung bµi häc 5. DÆn dß.(1) - Häc sinh häc ghi nhí - Lµm hoµn chØnh bµi tËp 2 vµo vë *********************************. ND: 10/3/2016. TiÕt 101. Ho¸n Dô ( Nhận diện và phân tích tác dụng) I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Khái niệm hoán dụ. - Tác dụng của phép hoán dụ . 2.Kĩ năng : - Nhận biết và phân tích được ý nghĩa cũng như tác dụng của phép hoàn dụ trong thực tế sử dụng tiếng Việt . - Bước đầu tạo ra một số kiểu hoàn dụ trong viết và nói . 3. Thái độ.. - 81 -.

(82) Yªu thÝch tiÕng viÖt. II/ Trọng tâm - Khái niệm hoán dụ.Tác dụng của phép hoán dụ II. ChuÈn bÞ: - GV: PhiÕu häc tËp. - HS: ChuÈn bÞ bµi. III. Hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò(5) ? Èn dô lµ g×? C¸c kiÓu Èn dô? T×m 1 c©u cã sö dông trong ng÷ v¨n vµ ph©n tÝch t¸c dông? 2.Giới thiệu(1) Trong văn chơng ngời ta thờng dùng tên của sự vật hiện tợng này để thay thế cho sự vật hiện tợng khác để tăng sức gợi hình, gợi cảm. Cách thay thế nh vậy gọi là phép hoá dụ. Để hiểu rõ h¬n vÒ biÖn ph¸p tu tõ ho¸n dô ta t×m hiÓu bµi 3. Bµi míi Hoạt động của G và H GV treo bảng phụ VD - Học sinh đọc VD GV: Đây là 2 câu thơ của Tố Hữu nói về tinh thần đoàn kết.. Nội dung kiến thức 13 I. Ho¸n dô lµ g×? 1. Ví dụ:. ? Áo nâu, áo xanh gợi cho em liên tởng đến ai?( chỉ ai). -Aùo naâu  Noâng daân . -Aùo xanh  Coâng nhaân . ? Vì sao em lại có liên tưởng đó?Sự liên tưởng ấy dựa trên cơ sở nào? ( quan hệ nào?) => Cách nói đĩ dựa vào quan hệ gần gũi giữa ñaëc ñieåm, tính chaát (noâng dân thường mặc áo nâu, công nhân thường mặc áo xanh khi làm việc) ? Tương tự “ nông thôn, thị thành” gợi cho em liên tưởng gì? -Nông thôn  Chỉ những người sống ở noâng thoân -Thị thành  Chỉ những người sống ở thaønh thò . ?Cách gọi đĩ dựa vào quan hệ nào? =>Cách gọi như vậy dựa vào quan hệ giữa vật chứa đựng (nông thôn, thành thị) với vật bị chứa đựng (những người sống ở nông thôn và thành thị) . ? Giữa “áo nâu” và “áo xanh”; “noâng thoân” vaø “thò thaønh” coù quan hệ với nhau như thế nào với sự vật được chỉ ?. - 82 -. 2. NhËn xÐt - Aùo nâu  cPhỉ những người nông dân. - Aùo xanh  chỉ những người công nhân..  Quan hệ gần gũi giữa đặc điểm, tính chất. với sự vật có đặc điểm, tính chất .. - Nông thôn  chỉ những người sống ở nông thoân. - Thị thành  chỉ những người sống ở thành thò.  Quan hệ giữa vật chứa đựng và vật bị chứa đựng .. -> ¸o n©u: n«ng d©n-> N«ng th«n -> ¸o xanh: C«ng nh©n -> thµnh thÞ.

(83) -(Aùo nâu, áo xanh)-> Sự vật được gọi teân. - (nông thôn, thị thành) -> Sự vật được biểu thị .  quan hệ : vật chứa đựng  vật bị chứa đựng (nông thôn-> người nông dân ; thành thị -> người công nhân) GV: Vậy, khi gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác dựa trên quan hệ gần gũi, ta gọi đó là Hoán Dụ. ? Em hiểu Hoán Dụ là gì?. 13. 3.Kết luận - Hoán Dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác dựa trên quan hệ gần gũi. Ghi nhí 1:(SGK – 82) II/ Tác dụng của Hoán Dụ. 1.Ví dụ: Tất cả nông dân ở nông thôn và công nhân ở các thành phố đều đứng lên.. HS đọc ghi nhớ SGK(82). 2. NhËn xÐt - Cách diễn đạt ở phần này là một câu văn xuôi, chỉ mang tính chất thông báo một sự kiện đang diễn ra,mà không có giá trị về mặt biểu cảm và hình thức. - Cách diễn đạt trong thơ Tố Hữu ngắn gọn,xúc tích hơn, làm cho câu văn tăng tính gợi hình,gợi cảm hơn.. GV; Treo bảng phụ VD HS đọc ví dụ. ? Em hãy so sánh cách diễn đạt này với cách diễn đạt của nhà thơ Tố Hữu ở VD phần I ?. ?Vậy Hoán Dụ coù taùc duïng gì? => Taùc duïng : Ngaén goïn, taêng tính hình aûnh vaø haøm suùc cho caâu vaên .. 3/ Kết luận: *Taùc duïng cuûa Hoán Dụ : Làm cho ngaén goïn, taêng tính hình aûnh vaø haøm suùc cho caâu 12 vaên . Ghi nhí2:(SGK – 83).  Gv chốt lại như ghi nhớ -Hs đọc lại ghi nhớ. * Hãy láy VD về phép Hoán Dụ? VD: + §Çu xanh - tuæi trÎ + §Çu b¹c - tuæi giµ + Mày râu - đàn ông + Má hồng - đàn bà ? Theo em Hoán dụ thuộc lớp từ nào. III. LuyÖn tËp Bài tập.. - 83 -.

(84) mà ta đã học ở kì 1. ( Thuộc lớp từ mượn,Hán Việt) *LuyÖn tËp. - Học sinh đọc Vd SGK - 83 ? Các phép hoán dụ được thực hiện qua các từ ngữ nào ? Chúng có quan hệ như thế nào đối với các sự vật được chỉ ? ? “Bµn tay ta” trong vÝ dô a chØ c¸i g×? ? Em hiÓu nghÜa bãng c©u ca dao lµ g×?. ? Trong c©u th¬ cña Tè H÷u em hiÓu “đổ máu” nghĩa là gì? ? Câu thơ nói : Ngày Huế đổ máu nghĩa lµ thÕ nµo?. a) Bàn tay ta = bộ phận của con người (thay cho người lao động) => Lấy một bộ phận để gọi toàn thể . b) Một ,Ba = Số lượng cụ thể (thay cho số ít vaø soá nhieàu) => Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng . c) Đổ máu = Dấu hiệu (thay cho sự hy sinh, mất mát, là ngày Huế xảy ra chiến sự) => Lấy dấu hiệu sự vật để gọi sự vật d) Trái Đất = Nhân loại => Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng .. 1. Bµi tËp 1 * Yªu cÇu: ChØ ra phÐp ho¸n dô ….cho biÕt mèi quan hÖ trong c¸c phÐp ho¸n dô a. Làng xóm = người nông dân. Vật chứa đựng-vật bị chứa đựng. b.Mười năm, trăm năm = thời gian trước mắt  Thời gian lâu dài .  Cái cụ thể - cái trừu tượng. c. Aùo chàm = người dân Việt Bắc.  dấu hiệu của sự vật với sự vật . d. Trái đất = nhân loại.  Vật chứa đựng-vật bị chứa đựng.. - Học sinh đọc, nêu yêu cầu của bài tËp? - Häc sinh lµm vµo vë - Mét häc sinh lªn b¶ng. 2. Bµi tËp 2 * Yªu cÇu: So s¸nh ho¸n dô vµ Èn dô - Gièng : Gäi tªn sù vËt hiÖn tîng nµy víi sù vËt hiÖn têng kh¸c - Kh¸c: + ẩn dụ dựa vào hiện tợng tơng đồng cụ thể về: - H×nh thøc - C¸ch thøc thùc hiÖn - PhÈm chÊt - C¶m gi¸c + Ho¸n dô: Dùa vµo quan hÖ cËn: Cô thÓ (4 kiÓu ho¸n dô). - Học sinh đọc bài tập, nêu yêu cầu G ph¸t phiÕu häc tËp cho H ? Gi÷a Èn dô vµ ho¸n dô gièng vµ kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? - GV ®a ra kÕt qu¶: §iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a Èn dô vµ ho¸n dô. Aån duï Hoán dụ Gọi tên sự vật, hiện tượng Giống này bằng tên sự vật, hiện tượng khác .. - 84 -.

(85) Khaùc. Dựa vào quan heä töông đồng. Cuï theå laø töông đồng veà : -Hình thức . -Caùch thức thực hieân . -Phaåm chaát; -Caûm giaùc. Dựa vào quan heä töông caän. Cuï theå : -Boä phaän -> toàn thể . -vật chứa đựng -> vật bị chứa đựng -daáu hieäu cuûa sự vật -> sự vật -Cuï theå ->Trừu tượng . Bµi tËp 3 - ChÝnh t¶ Bµi : §ªm nay b¸c ko ngñ. - Häc sinh viÕt chÝnh t¶ (từ: Lần thứ 3 thức dậy đến anh thức lu«n cïng B¸c) 4. Cñng cè(3) - Gi¸o viªn hÖ thèng bµi gi¶ng 5. DÆn dß.(1) - Häc 2 ghi nhí - ChuÈn bÞ bµi “ TËp lµm th¬ 4 ch÷”. - 85 -.

(86) ND:10/3/2016. TiÕt 102. TËp lµm th¬ bèn ch÷. I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Một số đặc điểm của thể thơ bồn chữ . - Các kiểu vần được sử dụng trong thơ nói chung và thơ bốn chữ nói riêng . 2.Kĩ năng : - Nhận diện được thể thơ bốn chữ khi đọc và học thơ ca . - Xác định được cách gieo vần trong bài thơ thuộc thể thơ bốn chữ . - Vận dụng những kiến thức về thể thơ bồn chữ vào việc tập làm thơ bồn chữ . 3. Thái độ. Yªu thÝch tiÕng viÖt. II/ Trọng tâm -Một số đặc điểm của thể thơ bồn chữ II. ChuÈn bÞ: - GV: Mét sè bµi th¬ bèn ch÷. - HS: ChuÈn bÞ bµi. III. Các hoạt động dạy và học 1.iÓm tra bµi cò(5) ? §äc thuéc lßng bµi th¬ Lîm cña Tè H÷u? Cho biÕt néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi? 2 Giới thiệu bài(1) ? Các em đã đợc học những bài thơ nào mà mỗi dòng có bốn chữ? - HS kÓ tªn. GV: Để làm đợc những bài thơ nh thế trớc tiên chúng ta phải nắm đợc đặc điểm của thể thơ. VËy c¸ch lµm mét bµi th¬ bèn ch÷ ntn?…… 3. bài mới 5 I. Một vài đặc điểm của thể thơ bốn chữ: - Học sinh đọc bài tập ? Hãy đọc thuộc lòng một bài th¬ bèn ch÷ mµ em biÕt? ? NhËn xÐt sè dßng trong mét bµi th¬, sè tiÕng trong mçi dßng - Bµi th¬ cã nhiÒu dßng, mçi dßng bèn ch÷. vµ c¸ch gieo vÇn? - Ng¾t nhÞp: 2/2. - GV kÕt luËn. - Gieo vÇn liÒn, vÇn c¸ch hay vÇn hçn hîp. - HS ghi. VËy thÕ nµo lµ vÇn ch©n, vÇn lng, vÇn liÒn, vÇn c¸ch…. II. C¸ch gieo vÇn: 13 1 . VÇn ch©n (Cíc vËn): (ChuyÓn ý) - GV ghi ®o¹n th¬ lªn b¶ng. - HS đọc đoạn thơ "Kh¨n th¬ng nhí ai Khăn rơi xuống đất Kh¨n th¬ng nhí ai Kh¨n v¾t lªn vai". Gieo vào cuối dòng thơ, đánh dấu sự kết thúc của ? Trong ®o¹n th¬ tõ nµo gieo vÇn dßng th¬. víi tõ nµo? - GV kÕt luËn - Lu ý HS cÇn ph©n biÖt víi vÇn liÒn. 2. VÇn lng: Lµ vÇn gieo ë gi÷a dßng th¬ (Ch÷ cuèi c©u 1 gieo vÇn - HS đọc đoạn thơ của Xuân víi ch÷ gi÷a c©u 2). DiÖu.. - 86 -.

(87) ? Những từ ngữ nào đợc gieo vần víi nhau? - GV kÕt luËn. - HS ghi.. - HS đọc bài đồng dao. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch gieo vÇn? - GV kÕt luËn.. - HS đọc đoạn thơ của Tố Hữu. ? Nh÷ng tõ nµo gieo vÇn víi tõ nµo? - GV kÕt luËn - HS đọc đoạn thơ của Lu Trọng L. ? Trong ®o¹n th¬, cã tõ nµo gieo vÇn víi nhau kh«ng?. - HS làm thơ theo chủ đề tự chän. - HS th¶o luËn nhãm bµn. Mçi nhãm lµm mét bµi th¬. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. - GV khuyÕn khÝch cho ®iÓm nh÷ng nhãm lµm tèt. - Làm thơ theo chủ đề: HS làm độc lập: GV chia tổ, mỗi tổ làm một chủ đề. - Cho ®iÓm nh÷ng c¸ nh©n lµm tèt.. VD: Mây lưng chừng hàng Veà ngang löng nuùi Ngaøn caây nghieâm trang Mô maøng theo buïi ….. (Xuaân Dieäu) Vaàn löng : haøng-ngang, trang-maøng Vaàn chaân : haøng-trang, nuùi buïi 3. VÇn liÒn: VÇn liªn tiÕp gièng nhau ë cuèi c©u. Ngheù haøng ngheù heï Ngheù chaúng theo meï Thì nghé theo đàn Nghé chớ đi càn Keû gian noù baét (Đồng dao) Vần liền : hẹ-mẹ, đàn-càn . 4. VÇn c¸ch: Lµ vÇn kh«ng gieo liªn tiÕp mµ thêng c¸ch ra mét dßng th¬. VD: Cháu đi đường cháu Chú lên đường ra Đến nay tháng sáu Chợt nghe tin nhà (Tố Hữu) Vaàn caùch : chaùu-saùu 5. VÇn hçn hîp: Kh«ng gieo vÇn theo mét trËt tù nµo. Chuù beù loaét choaét Caùi xaéc xinh xinh 18 Caùi chaân thoaên thoaét Cái đầu nghênh ngênh . (Tố Hữu) Vần lưng, vần chân, tự do.....: Choắt-Xắc, choắtthoắt , xinh-xinh … III. TËp lµm th¬ bèn ch÷: 1. Làm thơ theo chủ đề tự chọn:. 2. Làm thơ theo chủ đề: - Chủ đề học tập:. - 87 -.

(88) - Chủ đề lao động: - Quang c¶nh thiªn nhiªn: 4. Cñng cè(3) - Gi¸o viªn hÖ thèng bµi gi¶ng: C¸ch lµm th¬ bèn ch÷. 5. D¨n dß(1) - ChuÈn bÞ bµi : C« T«. - Häc bµi cò: Ma.. ND: 14/3/2016 TiÕt 103- 104. C« T« ( Nguyễn Tuân) I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Vẻ đẹp của đất nước ở một vùng biển đỏa . - Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản . 2.Kĩ năng : - Đọc diễn cảm văn bản : giọng đọc vui tươi, hồ hởi . - Đọc – hiểu văn bản ký có yếu tố miêu tả . - Trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về vùng đảo Cô Tô sau khi học xong văn bản . 3. Thái độ - GD lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hơng đất nớc. II/ Trọng tâm - Đọc – hiểu văn bản ký có yếu tố miêu tả . - Trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về vùng đảo Cô Tô sau khi học xong văn bản . III. ChuÈn bÞ: - GV: Tranh minh hoạ SGK. - 88 -.

(89) - HS: ChuÈn bÞ bµi. IV.Hoạt động dạy và học. 1. KiÓm tra bµi cò(5) ? §äc thuéc lßng bµi th¬ Ma cña TrÇn §¨ng Khoa? Cho biÕt néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi? 2.Giới thiệu(1) Sau một chuyến tham quan chòm Cô Tô 17 đảo xanh, trong vịnh Bắc Bộ nhà văn Nguyễn Tuân viết bút kí. Tuỳ bút CôTô nổi tiếng, bào văn khá dài, tả cảnh thiên nhiên, biển đảo trong giông bão, trong bình minh và trong sinh hoạt hàng ngày của bà con trên đảo. Đoạn trích ở gần cuối bài, tái hiện một cảnh sớm bình thờng trên biển và đảo Thanh Luân. 3.Bµi míi - Học sinh đọc chỳ thớch * I. Đọc-tìm hiểu chung 1. T¸c gi¶ - t¸c phÈm: ? Em hiÓu biÕt g× vÒ t¸c gi¶ - Nguyễn Tuân ( 1910 – 1987), quê ở Hà Nội , NguyÔn Tu©n? là nhà văn nổi tiếng , sở trường về tuỳ bút và kyù. Taùc phaåm cuûa Nguyeãn tuaân luoân theå hieän phong cách độc đáo, tài hoa, sự hiểu biết phong phú về mọi mặt và vốn ngôn ngữ giàu có, điêu ? Cho biÕt vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch? luyeän. §o¹n trÝch ë phÇn cuèi cña bµi kÝ C« T« - T¸c phÈm ghi l¹i nh÷ng Ên tîng vÒ thiªn nhiªn, con ngêi lao - Cô Tô là phần cuối của bài ký Cô Tô , được động ở vùng đảo Cô Tô mà nhà viết trong chuyến thăm đi thực tế thăm đảo Cô văn thu nhận đợc trong chuyến ra Toâ cuûa taùc giaû. thăm đảo. - GV: TP cña NguyÔn Tu©n lu«n thể hiện phong cách độc đáo, tài hoa, sù hiÓu biÕt phong phó nhiÒu mÆt, vèn ng«n ng÷ giµu cã, ®iªu luyÖn… - Đoạn trích ghi lại cảnh đảo trong chuyến đi thăm đảo của T.Giả -GV hớng dẫn đọc: Ngắt nghỉ đúng chỗ, chú ý những đoạn miêu 2. Đọc hiểu chú thích: t¶ c¶nh thiªn nhiªn, c¶nh sinh ho¹t - xem chú thích SGK cña con ngêi. - GV đọc mẫu - HS đọc. - GV híng dÉn HS t×m hiÓu c¸c chó thÝch SGK. ? Cho biÕt bè côc cña v¨n b¶n? - P1: Tõ ®Çu -> Bøc tranh Bức tranh toàn cảnh đảo Cô Tô. - P2: TiÕp -> nhÞp c¸nh C¶nh mÆt trêi mäc trªn biÓn C« T«. - P3: Cßn l¹i: Bøc tranh sinh ho¹t và lao động của ngời dân trên đảo. - GV: Cảnh đảo Cô Tô đợc tác giả miªu t¶ ntn? (Chuûªn ý) - HS đọc lại đoạn đầu. ? Cảnh đảo Cô Tô sau trận bão đợc t¸c gi¶ miªu t¶ ntn? ? Quan s¸t toµn c¶nh C« T« t¸c gi¶ đã chọn vị trí nào để quan sát?. 3. Bè côc: ba phÇn. - P1: Tõ ®Çu -> Bøc tranh Bức tranh toàn cảnh đảo Cô Tô. - P2: TiÕp -> nhÞp c¸nh C¶nh mÆt trêi mäc trªn biÓn C« T«. - P3: Còn lại: Bức tranh sinh hoạt và lao động của ngời dân trên đảo.. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Bức tranh thiên nhiên trên đảo Cô Tô: a. Vẻ đẹp của Cô Tô sau trận bão đi qua: + BÇu trêi: trong s¸ng. + Cây trên núi đảo xanh mợt.. - 89 -.

(90) (Nóc đồn biên phòng Cô Tô). ? NhËn xÐt g× vÒ c¸c h×nh ¶nh, tõ ng÷, c©u v¨n sö dông trong ®o¹n nµy? -C¸c h×nh ¶nh chän läc, c©u v¨n dµi, dïng mét lo¹t c¸c tÝnh tõ chØ mµu s¾c. ? Víi c¸ch miªu t¶ nh vËy em h×nh dung toµn c¶nh C« T« nh thÕ nµo? - §¶o C« T« sau trËn b·o thËt réng lớn với vẻ đẹp trong sáng. - GV: Víi c¸ch miªu t¶ cña TG, chóng ta cµng thªm yªu mÕn C« Tô nh bất cứ ngời chài nào đã tõng sinh ra vµ lín lªn theo mïa sóng ở đây. Bức tranh Cô Tô đẹp cßn v× cã t×nh ngêi cña NguyÔn Tu©n…. (Chuyển ý) Cô Tô đã đẹp nhng càng đẹp hơn khi tác giả miêu tả cụ thể cảnh trên đảo. Vậy những cảnh đó là gì …. (TiÕt 2) 16/3/2016 - HS theo dâi tõ: MÆt trêi l¹i räi lªn….lµ lµ nhÞp c¸nh. GV: Cã thÓ nãi c¶nh mÆt trêi mäc trên biển đợc tác giả vẽ lên thành mét bøc tranh víi ngßi bót tµi hoa. ? Cảnh mặt trời mọc trên biển, đảo Cụ Tô đợc quan sát và miêu tả theo tr×nh tù: + Tríc khi mÆt trêi mäc + Trong lóc mÆt trêi mäc + Sau khi mÆt trêi mäc ? H·y t×m c¸c chi tiÕt miªu t¶ trong từng thời điểm đó? - Ch©n trêi ngÊn bÓ s¹ch nh tÊm kÝnh. - Tròn trình, phúc hậu nh lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm, đờng bệ đặt lên một mâm bạc... y nh m©m lÔ phÈm tiÕn ra tõ trong b×nh minh. - Vµi chiÕc nh¹n chao ®i chao l¹i... mét con h¶i ©u lµ lµ nhhÞp c¸nh. ? Em nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶? - Nh÷ng so s¸nh thËt míi mÎ, những liên tởng thật đọc đáo, thú vÞ. C¸ch dïng tõ ng÷ sang träng. ? Em cảm nhận đợc gì về cảnh mặt trêi mäc qua c¸ch miªu t¶ cña NguyÔn Tu©n? ? Theo em do ®©u mµ t¸c gi¶ l¹i miêu tả đợc nh vậy? (tµi n¨ng quan s¸t, lßng yªu thiªn nhiªn…) GV: NguyÔn Tu©n lµ ngêi cã t×nh. + Nớc biển lam biếc, đặm đà. + C¸t vµng gißn..  Dùng tính từ tả màu sắc.  gợi lên khung cảnh Cô Tô trong sáng, tuyệt đẹp, phóng khoáng và lộng lẫy.. b. C¶nh mÆt trêi mäc trªn biÓn:. + Ch©n trêi, ngÊn bÓ s¹ch nh tÊm kÝnh lau hÕt m©y, hÕt bôi. + Mặt trời tròn trĩnh, phúc hậu nh lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn…Y nh một mâm lễ phÈm tiÕn ra tõ trong b×nh minh….  Tác giả dùng nhiều hình ảnh để so sánh. - 90 -.

(91) yêu thiên nhiên đến say đắm và khát vọng khám phá cái đẹp.... Đã nhiÒu lÇn NguyÔn Tu©n r×nh mÆt trêi mäc. Cã lÇn «ng phôc tõ ba bèn giê s¸ng…. - Cã thÓ nãi, ®©y lµ mét ®o¹n v¨n kiÓu mÉu vÒ bót ph¸p miªu t¶ cña Nguyễn Tuân, ở đó ngời ta thấy có sù hoµ hîp gi÷a c¶nh vµ t×nh, thiªn nhiªn k× ¶o, nh léng lÉy mÜ lÖ h¬n trong cái nhìn đọc đáo của nhà v¨n… - Học sinh đọc từ: "Khi mặt trời đã lên một vài con sào…" ? cảnh sinh hoạt trên đảo đợc tác gi¶ tËp trung miªu t¶ vµo thêi gian và địa điểm nào? ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i chän duy nhÊt cái giếng nớc ngọt để tả cảnh sinh hoạt trên đảo Cô Tô?  Sự sống sau một ngày LĐ ở đảo quÇn tô quanh giÕng níc; lµ n¬i sù sống diễn ra mang tính chất đảo: đông vui, tấp nập, bình dị. ? Trong con m¾t cña NguyÔn Tu©n, sự sống nơi đảo Cô Tô diễn ra nh thÕ nµo quanh c¸i giÕng níc ngät? - Cái giếng rất đông ngời: tắm, múc, g¸nh níc, bao nhiªu lµ thïng gç cong, ang, gèm. C¸c thuyÒn më n¾p sạp chờ đổ nớc ngọt để chuẩn bị ra khơi đánh cá. Anh hùng Châu Hoà M·n quÈu níc cho thuyÒn. ChÞ Châu Hoà Mãn dịu dàng địu con ? Tõ vÞ trÝ c¸i giÕng níc ngät, t¸c giả còn miêu tả địa điểm nào kh¸c? + Chỗ bãi đá nuôi sáu mơi vạn con h¶i s©m….mêi t¸m thuyÒn lín nhá chuÈn bÞ ra kh¬i. + Từ đoàn thuyền đến giếng… thïng, cong vµ g¸nh nèi tiÕp nhau ®i ®i, vÒ vÒ. ? Nổi bật trong cảnh sinh hoạt đó lµ ai? + Anh hïng Ch©u Hoµ M·n quÈy 15 g¸nh níc. + Chị Châu Hoà Mãn địu con… nh c¸i h×nh ¶nh biÓn c¶ lµ mÑ hiÒn mím c¸ cho lò con lµnh. ? H×nh ¶nh anh hïng Ch©u Hoµ M·n g¸nh níc ngät ra thuyÒn, chÞ Châu Hoà Mãn địu con bên cái giếng nớc ngọt trên đảo gợi cho em c¶m nghÜ g× vÒ cuéc sèng vµ con ngêi n¬i d©y? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc sö dông tõ ng÷ vµ nghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶? (- C¸c tõ ng÷ chän läc.Dïng biÖn ph¸p so s¸nh míi mÎ, sù c¶m nhËn tinh tÕ.). =>C¶nh mÆt trêi mäc thËt hïng vÜ, rùc rì, tr¸ng lÖ làm nên một ấn tợng riêng, đặc sắc về trời biển Cô T«.. 3. Cảnh sinh hoạt của con người trên đảo Cô Toâ : + Cái giếng nớc ngọt ở ria một hòn đảo….vui nh một cái bến và đậm đà mát nhẹ hơn mọi cái chợ… - Là nơi sự sống diễn ra mang tính chất đảo.Tấp nập, đông vui, thân tình. - C¸i giÕng níc ngät sím nay cã kh«ng biÕt bao nhiªu lµ ngêi.. - 91 -.

(92) ? Bài văn đã cho em hiểu gì về Coâ Toâ? ? Qua ph©n tÝch ®o¹n trÝch, em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷, nghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶? - HS đọc ghi nhớ. - GV chèt kiÕn thøc. LuyÖn tËp( 7’) - HS đọc bài tập 1. - Nªu yªu cÇu. - GV híng dÉn - HS viÕt ra nh¸p. - HS tr×nh bµy tríc líp. GV khuyÕn khÝch cho ®iÓm nh÷ng HS lµm tèt.. =>Cuộc sống êm ấm , hạnh phúc trong sự lao động giản dị, thanh bình .. - BT2 HS vÒ nhµ lµm vµ häc thuéc. III. Tæng kÕt * Ghi nhí (SGK- 91) IV. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: ViÕt ®o¹n v¨n t¶ c¶nh mÆt trêi mäc (trªn biÓn, trªn s«ng, hoÆc trªn nói…) *Yªu cÇu: - §o¹n v¨n hoµn chØnh. - Sö dông phÐp so s¸nh, nh©n ho¸…. - t¶ theo thø tù… 2. Bµi tËp 2: chÐp l¹i ®o¹n v¨n vµ häc thuéc lßng.. 4. Cñng cè(3) ? Bức tranh thiên nhiên trên đảo Cô Tô đợc Nguyễn Tuân miêu tả ntn? Em học tập đợc gì qua c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶? 5. HDVN(1) - Häc bµi theo phÇn ph©n tÝch. - ChuÈn bÞ bµi viÕt bµi hai tiÕt t¹i líp.(xem c¸ch lµm v¨n t¶ ngêi, t¶ c¶nh sinh ho¹t).. ND:17/3/2016 TIEÁT 105 – 106 VIẾT BAØI TẬP LAØM VĂN SỐ 6 VĂN TẢ NGƯỜI. - 92 -.

(93) I.Mục tiêu cần đạt 1.KiÕn thøc + Bài tập làm văn số 6 nhằm đánh giá hs ở các phương diện sau - Biết cánh làm bài văn tả người qua thực hành viết - Trong khi thực hành , biết cách vận dụng các kĩ năng và kiểu thức về văn miêu tả nói chung và tả người nói riêng đã được học ở các tiết học trước đó (ở bài 18,19,22,23) 2.KÜ n¨ng - Các kĩ năng viết nói chung (diễn đạt , trình bày , chữ viết , chính tả , ngữ pháp ………) 3. Thái độ - Hs yêu thích môn học II/ Trọng tâm - HS viết bài. III. Chuaån bò Học sinh : Sách vở , chuẩn bị bài . Giáo viên : Sách giáo viên, bài soạn IV.Hoạt động dạy và học 1: Kiểm tra bài cũ (3): Nhắc nhở hs chuẩn bị giấy cẩn thận. 2. Giới thiệu(1) 3/ Bài mới Nhắc nhở thái độ làm bài Hoạt động 2 I: Đề bài : Học sinh có thể chọn một trong hai đề sau Em hãy viết bài văn tả người thân yêu và gần gủi nhất với mình (ông , bà , cha , meï , chò , em……) II: Đáp án : * (Laäp daøn yù) 1: Mở bài : - Giới thiệu người được tả 2: Thaân baøi : - Miêu tả chi tiết : Ngoại hình , cử chỉ , hành động , lời nói ……… 3: Keát baøi - Nhận xét , nêu cảm nghĩ của người viết về người được tả * Nhắc nhở – gợi ý _ Khi tả người : Cần phải xác định đối tượng (tả chân dung hay tả trong tư thế làm việc) _ Quan sát , lựa chọn các chi tiết tiêu biểu _ TảÛ theo trình tự : Từ khái quát đến cụ thể Từ hình dáng bên ngoài  Tính cách bên trong - Baøi laøm phaûi coù 3 phaàn : MB – TB – KB * Để bài văn giàu cảm xúc , các em cần phải lồng cảm xúc của mình kết hợp với so sánh , liên tưởng , tưởng tượng đến các sự vật có liên quan .4/ Cuûng coá (3) _ Hs đọc lại bài  soát lỗi  nộp bài 5/ Daën doø (1). - 93 -.

(94) _ Xem laïi caùch laøm baøi _ Soạn “Các thành phần chính của câu”. ND: 21/3/2016. TiÕt 107. C¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u. I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc - Nắm được khái niệm về các thành phần chính của câu . - Phân biệt thành phần chính và thành phần phụ của câu . 2.Kĩ năng : - Xác định được chủ ngữ và vị ngữ của câu . - Đặt được câu có chủ ngữ, vị ngữ phù hợp với yêu cầu cho trước . 3. Thái độ - HS yªu tiÕng viÖt hơn. II/ Trọng tâm - Phân biệt thành phần chính và thành phần phụ của câu.. - 94 -.

(95) III. ChuÈn bÞ: - GV: Giáo án điện tử,PhiÕu häc tËp . - HS: ChuÈn bÞ bµi. IV. Hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò(5) ? Ho¸n dô lµ g×? C¸c kiÓu ho¸n dô? T×m 1 c©u cã sö dông ho¸n dô vµ ph©n tÝch t¸c dông? 2. Giới thiệu bài(1) Trong câu có hai thành phần chính là CN và VN, để hiểu rõ hơn về các thành phần chính còng nh ph©n biÖt chóng víi thµnh phÉn phô bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu. 3. Bµi míi - Học sinh đọc mẫu ? Nh¾c l¹i tªn c¸c thµnh phÇn c©u đã học ở bậc tiểu học? - Các thành phần câu: Chủ ngữ, Vị ngữ, Trạng ngữ . GV. Vậy trong những thành phần này thành phần nào là thành phần chính ,thành phần nào là thành I. Ph©n biÖt thµnh phÇn chÝnh víi thµnh phÇn 8 phô cña c©u: phần phụ chúng ta cùng tìm hiểu 1. VD : phần I 2. NhËn xÐt - HS đọc VD (SGK- 92) ? T×m c¸c thµnh phÇn c©u trong c©u trªn? Chẳng bao lâu, tôi //đã trở thành mét TN CN VN chµng dÕ thanh niªn cêng tr¸ng. ? Thö bá lÇn lît tõng thµnh phÇn câu đi, thì câu đó sẽ ra sao?. - Ch¼ng bao l©u -> Tr¹ng ng÷ cã thÓ bá -> thµnh phÇn phô - Chủ ngữ( tôi) và vị ngữ( đã trở thành...) là thành phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong c©u: - CÊu t¹o c©u hoµn chØnh. - Diễn đạt 1 ý trọn vẹn. -> Thµnh phÇn chÝnh.. ? Bá tr¹ng ng÷ trong c©u trªn, cã ảnh hởng đến nghĩa của câu kh«ng? Câu có thay đổi nghĩa không? - VÒ c¬ b¶n ý nghÜa cña c©u không thay đổi. ?Bá thµnh phÇn chñ ng÷ th× nh thÕ nµo? - Ta không hiểu hành động, tính chất nói đến là của ai. ?Bá thµnh phÇn vÞ ng÷ th× nh thÕ nµo? - Ta không hiểu nhân vật đợc nói đến trong câu có những hành động, tính chất nào. G ? Nh vËy trong c©u thµnh phÇn nµo cã thÓ lîc bá ®i mµ kh«ng làm thay đổi ý nghĩa của câu? thµnh phÇn nµo kh«ng thÓ lîc bá mµ b¾t buéc ph¶i cã mÆt trong c©u. - Thµnh phÇn TN cã thÓ lîc bá - Thµnh phÇn CN,Vn kh«ng thÓ lîc bá. G KL: thµnh phÇn TN cã thÓ lîc. - 95 -.

(96) bá kh«ng b¾t buéc cã mÆt trong c©u gäi lµ thµnh phÇn phô. - Thµnh phÇn b¾t buéc ph¶i cã mặt trong câu CN,VN để diễn đạt 1 ý trän vÑn gäi lµ thµnh phÇn chÝnh. -§ã còng chÝnh lµ néi dung cña ghi nhí. - HS đọc ghi nhớ. G lu ý häc sinh. G treo b¶ng phô ghi Vd - Anh /vÒ h«m nµo? CN VN - H«m qua G; nh chóng ta võa nãi thµnh phÇn chÝnh lµ thµnh phÇn kh«ng thÓ lîc bá vµ b¾t buéc ph¶i cã mÆt trong c©u nhng trong 1 sè hoµn c¶nh nãi th× thµnh phÇn nµy l¹i bÞ lîc bá. Vì vậy chúng ta phải đặt trong hßn c¶nh nãi n¨ng vµ cÊu t¹o c©u để sử dụng cho phù hợp. - HS đọc lại VD phần I:. 3. Ghi nhí 1: (SGK- 92). 12 Chẳng bao lâu, tôi //đã trở thành mét TN CN VN chµng dÕ thanh niªn cêng tr¸ng. ? Vị ngữ có thể kết hợp với những từ nào ở phía trước ? ->Kết hợp với từ “đã” ở phía trớc. =>Phã tõ ->ChØ thêi gian G;Vị ngữ có khả năng kết hợp với phó từ chỉ quan hệ thời gian: đã,sẽ, đang,vừa,mới,sắp,... ? Vị ngữ trả lời cho những câu hởi như thế nào ? - Có thể trả lời các câu hỏi :Làm sao ?Như thế nào?Làm gì ?.... II. VÞ ng÷: 1. VD. 2. NhËn xÐt: *§Æc ®iÓm cña vÞ ng÷.. ->Kết hợp : đã, sẽ, đang, sắp... ->Phã tõ chØ quan hÖ thêi gian.. - Có thể trả lời các câu hỏi :Làm sao ?Như thế nào? Làm gì ?lµ g× ?. - Nªu yªu cÇu. ? Xác định các thành phần chính cña c©u? a. Một buổi chiều, tôi // ra đứng cöa TN CN VN1 hang nh mäi khi, xem hoµng h«n xuèng. VN2 (T«Hoµi) b. Chî N¨m C¨n// n»m s¸t bªn bê CN VN1 sông, ồn ào, đông vui, tấp nập.. - 96 -.

(97) VN2. VN3. VN4 (§oµn Giái). c. C©y tre// lµ ngêi b¹n th©n cña CN VN n«ng d©n VN (...). Tre, nøa, tróc, mai, vÇu// gióp ngêi tr¨m ngh×n CN VN c«ng viÖc kh¸c nhau. (ThÐp Míi) ? Phân tích cấu tạo của vị ngữ trong các câu sau : ? Vị ngữ là từ hay cụm từ? Nếu là từ thì thuộc từ loại nào? Nếu là cụm từ thì đó là cụm từ gì? Mỗi câu có thể có mấy vị ngữ? - Mçi c©u cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu VN. - VN cã thÓ lµ §T, TT, côm §T, côm TT, DT hoÆc côm DT. ? Qua ph©n tÝch bµi tËp em rót ra nhận xét gì đặc điểm và cấu tạo cña VN ? Đặc điểm của vị ngữ : Có thể kết hợp với phó từ : đã, sẽ, đang, sắp, từng, vừa, mới …..và trả lới cho câu hỏi : Làm sao ? Nhö theá naøo ? Laøm gì ….. Vị ngữ thường là động từ (cụm động từ), tình từ (cụm tính từ), danh từ (cụm danh từ-có kết hợp với từ “là”=mà ta đã học ở bài 12 danh từ) .Câu có thể có nhiều vị ngữ . - HS đọc ghi nhớ. - GV chèt kiÕn thøc.. *CÊu t¹o cña vÞ ng÷. a. ra đứng cửa hang ,xem hoàng hôn xuống-> là một cụm động từ b. V1 là một cụm động từ, V2, V3, V4 là một từ – tính từ ) c. (Vị ngữ 1 là một cụm danh từ ,VN2 là một cụm động từ ) - VN lµ:§T(côm §T), TT(côm TT), DT(côm DT). - Mçi c©u cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu VN.. 3. Ghi nhí 2:(SGK- 93) III. Chñ ng÷: 1.VD:. - HS đọc lại BTa, b, c (Phần II). - Nªu yªu cÇu BT. ? T×m CN cña 3 c©u trªn? a. Moät buoåi chieàu, toâi // ra TN C V1 đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuoáng. VN2 (CN là đại từ). b. Chợ Năm Căn // nằm sát bên bờ sông, ồn. 2. NhËn xÐt:. - 97 -.

(98) C V1 aøo, ñoâng vui, taáp naäp. V2 V3 V4. * §Æc ®iÓm cña chñ ng÷ ->CN biểu thị sự vật có hành động, trạng thái... nªu ë VN. (CN laø cuïm DT). c. Cây tre // là người bạn thân C V cuûa noâng daân Vieät Nam {……} Tre, nứa, mai, vầu // giúp C1 C2 C3 C4 VN người trăm nghìn công việc khaùc nhau. (CN laø DT). ->CN tr¶ lêi c¸c c©u hái:Ai?, C¸i g×?, Con g×?.. *Cấu tạo chủ ngữ a.CN là đại từ b. CN lµ côm danh tõ c. CN lµ DT. (C1,C2,C3,C4 =nhieàu CN laø DT). ? Hãy cho biết mối quan hệ giữa sự vật nêu ở chủ ngữ với hành động, đặc điểm, trạng thái….nêu ở vị ngữ là quan hệ gì? +Chủ ngữ nêu tên sự vật ,hiện tượng... +Vị ngữ biểu thị hành động trạng thái, đặc điểm của sự vật ... ?Chủ ngữ có thể trả lời câu hỏi nhö theá naøo ? ? Ph©n tÝch cÊu t¹o cña chñ ng÷ trong nh÷ng c©u trªn? G ®a thªm vÝ dô CN cã thÓ lµ 7 §T,TT d- Lao động là nghĩa vụ của ngời CN(§T) häc sinh - Ch¨m chØ là đức tính tốt của CN(TT) ngêi häc sinh. ? Qua ph©n tÝch bµi tËp, em rót ra kÕt luËn g× vÒ thµnh phÇn CN cña c©u? - HS đọc ghi nhớ. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. LuyÖn tËp 10’ G ph¸t phiÕu häc tËp. - HS đọc bài tập 1. - Nªu yªu cÇu. - HS th¶o luËn nhãm bµn. - C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. - GV nhËn xÐt, bæ sung.. 3. Ghi nhí 3: (SGK- 93) III. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1 * Yªu cÇu: X§Þnh CN, VN, xÐt cÊu t¹o cña chóng? - Câu 1: Tôi ( CN đại từ) đã trở thành…(VN, cụm ĐT) - C©u 2: §«i cµng t«i ( CN - Côm DT) MÉm bãng ( VN, TT) - C©u 3: Nh÷ng c¸i vuèt ë kh«e, ë ch©n (CN- côm DT) Cø cóng dÇn vµ nhän ho¾t (VN- 2 côm TT) - C©u 4: T«i (CN- §¹i tõ) Co cẳng đạp…(VN- 2 cụm ĐT) - C©u 5: Nh÷ng ngän cá (CN - côm DT) gÉy r¹p….(VN- côm §T) 2. Bµi tËp 2: §Æt c©u theo c¸c yªu cÇu: a. Mét c©u cã VN tr¶ lêi cho c©u hái: Lµm g×? Gîi ý: KÓ vÒ mét viÖc tèt em hoÆc b¹n em míi lµm đợc. Trong giờ kiểm tra, em đã cho bạn mượn bút. b. Mét c©u cã VN tr¶ lêi cho c©u hái ntn? Gợi ý: Tả hình dáng hoặc tính tình đáng yêu của b¹n em. Baïn em raát toát. c. Mét c©u cã VN tr¶ lêi cho c©u hái : Lµ g×? Gîi ý: §Ó giíi thiÖu nh©n vËt. Bạn Lan là lớp trưởng. - 98 -.

(99) - HS đọc BT - Nªu yªu cÇu. - HS làm độc lập - 1 HS lªn b¶ng lµm. - HS nhËn xÐt. - GV chèt l¹i. ? ChØ ra CN trong c¸c c©u em võa đặt? Cho biết CN đó trả lời cho nh÷ng c©u hái nµo? - HS lµm BT - NhËn xÐt - GV chèt kiÕn thøc. 4. Cñng cè(3) - Gi¸o viªn hÖ thèng bµi gi¶ng 5. DÆn dß(1) - Häc 3 ghi nhí - ChuÈn bÞ bµi “ TËp lµm th¬ 5 ch÷”. ***********************. ND: 23/3/2016 TiÕt 108. - 99 -.

(100) Thi lµm th¬ n¨m ch÷. I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Đặc điểm của thể thơ năm chữ . - Các khái niệm vần chân, vần lưng, vần liền, vần cách được củng cố lại . 2.Kĩ năng : - Vận dụng những kiến thức về thơ năm chữ vào việc tập làm thơ năm chữ . - Tạo lập văn bản bằng thể thơ năm chữ . 3. Thái độ - Yªu thÝch m«n häc II/ Trọng tâm - Đặc điểm của thể thơ năm chữ . III. ChuÈn bÞ: - GV: Mét sè bµi th¬ n¨m ch÷. - HS: ChuÈn bÞ bµi. IV. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò(5) ? Nêu đặc điểm của thể thơ bốn chữ? Cho biết các cách gieo vần trong thể thơ bốn chữ? 2.Giới thiệu(1) Tơng tự nh thể thơ bốn chữ, để làm đợc bài thơ năm chữ trớc tiên chúng ta phải nắm đợc đặc điểm của thể thơ. Vậy cách làm một bài thơ năm chữ ntn?…… 3. Bµi míi - GV giíi thiÖu mét sè thuËt I. §Æc ®iÓm cña thÓ th¬ n¨m ch÷: ng÷: 1. Ví dụ: + Dßng th¬: N»m trong khæ th¬. + Khæ th¬: Do mét sè dßng th¬ t¹o nªn. + VÇn th¬: Do nguyªn ©m hoÆc nguyªn ©m kÕt hîp víi phô ©m t¹o nªn. - Học sinh đọc 3 đoạn thơ (SGK- 103,104) 2. NhËn xÐt: ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè tiÕng - Bµi th¬ cã nhiÒu dßng, mçi dßng n¨m ch÷. trong mçi dßng? C¸c dßng trong - Ng¾t nhÞp: 3/2, hoÆc 2/3. mçi khæ th¬? - Gieo vÇn liÒn, vÇn c¸ch , vÇn lng, vÇn ch©n. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch ng¾t nhÞp? - Thêng chia khæ: Mçi khæ 4 c©u hoÆc 2 c©u, hoÆc C¸ch gieo vÇn? kh«ng chia khæ. ? Ngoµi nh÷ng ®o¹n th¬, bµi th¬ trªn em cßn biÕt bµi th¬, ®o¹n th¬ nµo 5 ch÷? ? Hãy nói khái quát về đặc điểm cña thÓ th¬ n¨m ch÷? - HS đọc ghi nhớ. 3. Ghi nhí: - GV chèt kiÕn thøc. - HS đọc thầm đoạn thơ (SGK- 105) ? NhËn xÐt c¸ch gieo vÇn trong ®o¹n th¬? - HS b¾t chíc lµm bµi th¬, ®o¹n th¬ theo nhÞp, vÇn.. II. Thi lµm th¬ n¨m ch÷: 1. M« pháng, b¾t chíc tËp lµm mét ®o¹n th¬ n¨m ch÷ theo vÇn vµ nhÞp: - Gieo vÇn c¸ch: tá, cá; - Gieo vÇn lng: Vµng, cµng; - Gieo vÇn liÒn: lanh, xanh;. - HS đã chuẩn bị bài ở nhà. ? Bµi th¬ em lµm ë nhµ víi tiªu đề gì? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch ng¾t nhÞp,. 2. Lµm th¬ n¨m ch÷ víi néi dung, vÇn tù chän:. - 100 -.

(101) c¸ch gieo vÇn cña bµi th¬ em lµm? - HS trình bày bài thơ đã chuẩn bÞ. - HS nhËn xÐt. GV chèt l¹i ý kiÕn. - KhuyÕn khÝch cho ®iÓm nh÷ng HS lµm tèt.. 3. Làm thơ theo chủ đề: Chủ đề tự chọn.. - GV híng dÉn. HS th¶o luËn nhãm Mçi nhãm lµm mét bµi th¬. - Các nhóm lựa chon đề tài - TËp viÕt bµi th¬ trong 20 phót - Cử đại diện đọc một bài thơ hay nhÊt trong nhãm - Cử một bạn bình bài thơ đã đợc đọc - C¸c nhãm, tæ kh¸c nhËn xÐt, đánh giá - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy tríc líp.. 4. Cñng cè(2) - Gi¸o viªn hÖ thèng bµi gi¶ng: C¸ch lµm th¬ n¨m ch÷. 5. DÆn dß(1) - ChuÈn bÞ v¨n b¶n C©y tre ViÖt Nam.. ND:24/3/2016. TiÕt 109 + 110 V¨n b¶n:. C©y tre ViÖt Nam. (ThÐp Míi) I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Hình ảnh cây tre trong đời sống và tinh thần của nguồi Việt Nam . - Những đặc điểm nổi bật về giọng điệu, ngôn ngữ của bài ký . 2.Kĩ năng : - Đọc diễn cảm và sáng tạo bài văn xuôi giàu chất thơ bằng sự chuyển dịch giọng điệu phù hợp . - Đọc – hiểu văn bản ký hiện đại có nhiều yếu tố miêu tả, biểu cảm . - Nhận ra phương thức biểu đạt chính : miêu tả kết hợp biểu cảm, thuyết minh, bình luận . - Nhận biết và phân tích được tác dụng của các phép so sánh, nhân hóa, ẩn dụ . 3- Thái độ : - Gi¸o dôc lßng yªu quý thiªn nhiªn vµ con ngêi VN. II/ Trọng tâm - Hình ảnh cây tre trong đời sống và tinh thần của nguồi Việt Nam . III. ChuÈn bÞ: - GV: HÖ thèng c©u hái. - 101 -.

(102) - HS chuÈn bÞ kÜ bµi. IV. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bài cũ(5) ? Cảnh lao động và sinh hoạt của con ngời trên đảo Cô Tô đợc miêu tả ntn? 2. Giới thiệu(1) Mỗi đất nớc, mỗi dân tộc đều chọn cho mình một loài cây, một loài hoa để làm biểu tợng: Mía (Cu Ba); Bạch Dơng (Nga); Hoa anh đào (Nhật Bản). Đất nớc VN từ bao đời nay đã chọn c©y tre lµm biÓu tîng. Mét loµi c©y tîng trng cho t©m hån, khÝ ph¸ch cña d©n téc. Ca ngîi NDVN anh hùng trong cuộc kháng chiến chống Pháp, đạo diễn ngời Ba Lan cùng với các nhà văn VN đã xây dựng bộ phim tài liệu: Cây tre VN. Nhà báo lừng danh Thép Mới đã viết bài kí Cây tre VN để thuyết minh cho bộ phim này. 3. Bµi míi. - Gv hớng dẫn đọc: + §äc lu lo¸t, râ rµng, giäng nhÞp nhµng. - GV đọc mẫu -> học sinh đọc - Cho HS t×m hiÓu c¸c chó thÝch trong SGK. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ThÐp Míi? - T¸c gi¶: ThÐp Míi (1925 - 1991), tªn khai sinh lµ Hµ V¨n Léc, quª ë quËn T©y Hå - HN. Ngoµi b¸o chÝ, ThÐp Míi cßn viÕt nhiÒu bót kÝ, thuyÕt minh phim. - GV giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm - T¸c phÈm: Bµi C©y tre VN lµ lêi b×nh cho bé phim cïng tªn cña nhµ ®iÖn ¶nh Ba Lan ? Bµi v¨n thuéc thÓ lo¹i g×? ViÕt vÒ sù vËt nµo? (ThÓ bót kÝ chÝnh luËn tr÷ t×nh- thuyÕt minh, giíi thiÖu.) ? V¨n b¶n chia mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? - P1: Tõ ®Çu -> Nh ngêi. GThiÖu chung vÒ c©y tre. - P2: TiÕp -> chung thuû C©y tre, ngêi b¹n th©n cña ngêi d©n VN. - P3: Cßn l¹i: C©y tre trong t¬ng lai vµ lµ biÓu tîng cña NDVN. ? Còng lµ thÓ kÝ, so víi bµi C« T« em thÊy cã ®iÓm nµo kh¸c? (Bµi C« T« ghi chÐp sù viÖc cã thËt, tríc m¾t, miªu t¶ c¶nh sinh ho¹t. Cây tre VN: Ghi chép sự việc đã diễn ra dùa vµo h×nh ¶nh c©y tre, cã kÌm c¶m xóc, giíi thiÖu, thuyÕt minh. GV: Bài kí Cây tre VN đợc tác giả ThÐp Míi giíi thiÖu ntn? Chóng ta cïng nhau ®i t×m hiÓu. - HS theo dâi ®o¹n ®Çu. ? ở đoạn đàu tác giả đã giới thiệu cây tre bằng câu văn nào? Câu văn đó có nhiÖm vô g×? + C©y tre lµ ngêi b¹n th©n cña n«ng d©n ViÖt nam…nh©n d©n ViÖt Nam. I. Tìm hieåu chung : 1. T¸c gi¶: ThÐp Míi: Tªn thËt: Hµ V¨n Léc. Ngoài hoạt động báo chí, ông còn viết bút kí, thuyÕt minh phim. 2. T¸c phÈm: (SGK) - ThÓ bót kÝ. * Bè côc Chia lµm 3 phÇn - P1: Tõ ®Çu -> Nh ngêi. GThiÖu chung vÒ c©y tre. - P2: TiÕp -> chung thuû C©y tre, ngêi b¹n th©n cña ngêi d©n VN. - P3: Cßn l¹i: C©y tre trong t¬ng lai vµ lµ biÓu tîng cña NDVN.. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Giíi thiÖu chung vÒ c©y tre ViÖt Nam: - Tre có mặt ở mọi miền đất nước, tre gần gũi với cuộc sống của người nông dân .. - 102 -.

(103) ? §Ó lµm râ cho luËn ®iÓm: C©y tre lµ ngời bạn thân….tác giả đã đa ra những lÝ lÏ vµ dÉn chøng nµo? Hay nãi c¸ch kh¸c t¸c gi¶ dùa trªn c¨n cứ nào để nhận xét: "Tre là ngời bạn th©n cña n«ng d©n VN, cña nh©n d©n VN"? - Cây tre có mặt ở khắp mọi miền đất níc: Tre §ång Nai, nøa ViÖt B¾c, tre ngót ngµn §iÖn Biªn Phñ….®©u ®©u ta còng cã nøa tre lµm b¹n. ? T¸c gi¶ gäi tre lµ ngêi b¹n th©n cña nh©n d©n VN em cã suy nghÜ g× vÒ c¸ch gäi nµy? - T¸c gi¶ gäi tre lµ ngêi b¹n th©n cña nhân dân VN: đây là cách gọi rất đúng v× tre gÇn gòi, g¾n bã, th©n thuéc víi đời sống của con ngời VN. Cách gọi Êy chøng tá t¸c gi¶ tõng g¾n bã víi tre, hiÓu vµ quÝ träng c©y tre cña d©n téc. ? Qua đó cho thấy tác giả cảm nhận c©y tre nh thÕ nµo? ? T¸c gi¶ c¶m nhËn c©y tre VN qua c¸c biÓu hiÖn cô thÓ nµo vÒ: + Vẻ đẹp? + PhÈm chÊt? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶ trong c¸c lêi v¨n trªn? T¸c gi¶ dïng nhiÒu tÝnh tõ (th¼ng, méc m¹c, nhòn nhÆn, cøng c¸p, dÎo dai, vững chắc), có tác dụng gợi tả vẻ đẹp và những phấm chất đáng quí của cây tre VN ? Qua vẻ đẹp và phẩm chất của trên liên tởng đến đức tính nào của con ngời VN? TÊt c¶ nh÷ng phÈm chÊt cao quÝ Êy cña c©y tre còng gièng, còng gÇn gòi biÕt bao víi nh÷ng phÈm chÊt vµ tÝnh c¸ch của nhân dân VN đó là đức tính thanh cao, gi¶n dÞ, bÒn bØ. GV: ®o¹n v¨n më ®Çu võa mang tÝnh chÊt miªu t¶ giíi thiÖu vµ chÝnh luËn mét c¸ch nhÑ nhµng t¬i m¸t mµ l¾ng s©u. - GV lÊy dÉn chøng bµi th¬ C©y tre VN của Nguyễn Duy để minh hoạ cho phÇn nµy. GV: Sau khi giíi thiÖu kh¸i qu¸t, t¸c giả đã cụ thể hoá cây tre nh thế nào?…. - Tre gần gũi, thân thuộc, gắn bó với làng queâ Vieät Nam, laø hình aûnh cuûa laøng queâ Vieät Nam.. - Phép nhân hóa, tính từ gợi tả.. => Tre mang phẩm chất tốt đẹp của con người thanh cao, giản dị, bền bỉ.. ND: 24/3/2016 ( Tiết 110) (ChuyÓn ý) - HS theo dâi ®o¹n 2: ? §Ó chøng minh cho ý bao qu¸t: C©y tre là ngời bạn thân, tác giả đã đa ra c¸c ý nµo? ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt chøng tá c©y tre g¾n bã kh¨ng khÝt víi. - 103 -.

(104) đời sống vật chất của ND ta? ?Sự gắn bó của tre với đời sống hàng ngày của ngời VN đã đợc giới thiệu nh thÕ nµo trªn c¸c mÆt sinh ho¹t: + Lµm ¨n? + NiÒm vui? + Nçi buån? + Tre ăn ở với ngời đời đời, kiếp kiếp. + Tre gióp ngêi tr¨m ngh×n c«ng viÖc kh¸c nhau.Tre lµ c¸nh tay cña ngêi n«ng d©n: Cèi xay tre, giang chÎ l¹t, que truyÒn, ®iÕu hót thuèc, giêng tre…. Tre anh hùng lao động. ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i nãi: Tre lµ c¸nh tay cña ngêi n«ng d©n? T¸c dông cña c¸ch nãi? (NÕu thiÕu con ngêi sÏ kh«ng hoµn thiÖn… BiÖn ph¸p ho¸n dô.) ? Ngoài đời sống vật chất, tác giả còn giíi thiÖu c©y tre trong lÜnh vùc nµo? Hãy tìm những chi tiết để chứng tỏ điều đó? +Nh¹c cña tróc, cña tre…DiÒu tre, s¸o tre, s¸o tróc… ? Nói đến sự gắn bó của tre với đời sống vật chất, tác giả đã tôn vinh cho tre danh hiÖu cao quý nµo? V× sao l¹i nãi nh vËy? ? NhËn xÐt vÒ lêi v¨n, biÖn ph¸p nghÖ thuËt sö dông trong ®o¹n? Lêi v¨n giµu nhÞp ®iÖu, dïng biÖn ph¸p nh©n ho¸, lÝ lÏ dÉn chøng giµu søc thuyÕt phôc, xen yÕu tè tr÷ t×nh. ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh c©y tre trong ®o¹n nµy? - HS theo dâi tõ: Nh tre mäc th¼ng… ? T¸c gi¶ më ®o¹n nµy b»ng c©u v¨n nµo? NhËn xÐt vÒ cÊu tróc c©u? Nh tre mäc th¼ng, con ngêi kh«ng chÞu khuÊt: (Câu so sánh, đứng riêng…Mở đoạn). ? §Ó ca ngîi h×nh ¶nh c©y tre trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, t¸c gi¶ đã đa ra những dẫn chứng nào? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch gieo vÇn, c¸ch dïng tõ ng÷ ë ®o¹n nµy? ->Giäng v¨n hµo hïng, dïng ®iÖp tõ, điệp ngữ, vần "ông" đợc láy linh hoạt. ? ViÖc l¸y l¹i vÇn "«ng" cã t¸c dông g×? (Cuồn cuộn, nhấp nhô theo sóng…ngời đọc hình dung cuộc kháng chiến trờng kì, dẻo dai của dân tộc….) ? ë ®o¹n nµy t¸c gi¶ ca ngîi phÈm chÊt g× cña c©y tre? - GV: Trong qu¸ khø th× Tre nh vËy đó, sang thế kỉ 21 và xa hơn nữa, trong thời đại công nghiệp và văn minh, liệu. 2. C©y tre g¾n bã víi con ngêi vµ d©n téc ViÖt Nam: a. Cây tre trong đời sống vật chất, tinh thần cña ngêi d©n VN:  Trong đời sống - Ăn ở với người đời đời kiếp kiếp. - Gắn bó với con người trong mọi lứa tuổi. ( vui –buoàn)  Trong lao động - Tre là cánh tay phải của người nông dân. - Giúp người muôn nghìn trăm việc. => Tre anh hùng lao động. Cây tre gắn bó mật thiết với đời sống vật chất vµ tinh thÇn cña ngêi VN.  Trong chiến đấu - Tre là đồng chí chiến đấu của ta. - Tre là vũ khí chống giặc giữ nước, hi sinh bảo vệ ho con người. => Tre anh hùng chiến đấu. " Nhân hóa, điệp ngữ.. -> C©y tre th¼ng th¾n, bÊt khuÊt cïng nh©n d©n VN đánh thắng đế quốc Pháp xâm lợc.. 3. C©y tre trong t¬ng lai: + "Tre giµ m¨ng mäc". M¨ng trªn phï hiÖu cña thiÕu nhi VN… + Tre nøa vÉn cßn m·i víi c¸c em…chia bïi xÎ ngät,….vui h¹nh phóc, hoµ b×nh. + Tre vÉn lµ bãng m¸t…mang khóc nh¹c t©m t×nh…... - 104 -.

(105) vai trò của cây tre có còn đợc nh vậy kh«ng? (ChuyÓn ý) ? Để nói về hình ảnh cây tre trong tơng lai tác giả đã đa ra hình ảnh nào? NhËn xÐt vÒ vai trß t¸c dông cña c©u v¨n? (Ph¬ng tiÖn chuyÓn ý rÊt tù nhiªn…) ? Vị trí của tre trong tơng lai đã đợc t¸c gi¶ dù ®o¸n nh thÕ nµo? S¾t thÐp cã thÓ nhiÒu h¬n tre nøa, nhng tre sÏ cßn m·i trong t©m hån d©n téc VN.  Tác giả đã dựa vào sự tiến bộ của xã hội , dựa vào sự gắn bó của tre với đời sống DT, nhất là tâm hồn DT để dự ®o¸n. ? Tõ h×nh ¶nh "Tre giµ m¨ng mäc" t¸c gi¶ suy nghÜ g× vÒ c©y tre trong t¬ng lai? Lêi v¨n giµu c¶m xóc, nhÞp ®iÖu. KÕt cÊu ®Çu cuèi t¬ng øng. ? ë ®o¹n kÕt t¹i sao t¸c gi¶ l¹i mét lÇn nữa khẳng định lại phẩm chất của tre? ? Víi c¸ch kÕt thóc nh vËy, em nhËn xÐt g× vÒ h×nh ¶nh c©y tre trong t¬ng lai? ? Em thấy cái tài để tạo nên sự thành c«ng cña nhµ v¨n ThÐp Míi trong ®o¹n trÝch lµ g×? ? Néi dung cña ®o¹n trÝch? - HS đọc ghi nhớ. - GV chèt kiÕn thøc. - GV: §©y lµ mét bµi bót kÝ chÝnh luËn trữ tình đặc sắc, có sự kết hợp chặt chẽ thuyÕt minh, biÓu c¶m. Hoạt động 3: Luyện tập - HS t×m. (Truyện cây tre trăm đốt; MaTĐKhoa; Níc g¬ng trong soi tãc nh÷ng hµnh tre….) - HS đọc thêm bài Tre VN.. ->C©y tre víi nh÷ng phÈm chÊt quý b¸u, víi bao giá trị lịch sử sẽ mãi là ngời bạn đồng hµnh, cßn m·i víi thÕ hÖ VN h«m nay vµ mai sau.. III. Tæng kÕt *Ghi nhí: (SGK- 100). - 105 -.

(106) IV. LuyÖn tËp: 1. T×m mét sè c©u th¬, bµi ca dao, tôc ng÷, c©u truyện có nói đến cây tre. 2. §äc thªm: Tre VN (NguyÔn Duy) 4. Cñng cè(3) - GV hÖ thèng bµi gi¶ng: Lu ý nh÷ng phÈm chÊt quý b¸u cña c©y tre. 5. DÆn dß(2) - Häc thuéc lßng ®o¹n 1. - ViÕt ®o¹n v¨n c¶m nhËn vÒ c©y tre. - Chuẩn bị: Câu trần thuật đơn. ********************************. ND:28/3/2016 TiÕt 111. Câu trần thuật đơn. I. Mục tiêu cần đạt 1-KiÕn thøc : - Học sinh nắm đợc Đặc điểm ngữ phỏp của cõu trần thuật đơn . - Tác dụng của câu trần thuật đơn . 2.Kĩ năng : - Nhận diện được câu trần thuật đơn trong văn bản và xác định được chức năng của câu trần thuật đơn .. - 106 -.

(107) - Sử dụng câu trần thuật đơn trong nói và viết . khái niệm câu trần thuật đơn, tác dụng của câu trần thuật đơn. 3- Thái độ : - GD lßng yªu thÝch m«n tiÕng ViÖt. II/ Trọng tâm Đặc điểm ngữ pháp của câu trần thuật đơn . Tác dụng của câu trần thuật đơn II. ChuÈn bÞ: - GV: B¶ng phô ghi trªn m¸y chiÕu. - HS: ChuÈn bÞ bµi. III. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò(5) ? Em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn chÝnh, thµnh phÇn phô? CN, VN cña c©u? §Æt mét c©u, x¸c định thành phần chính, thành phần phụ và cho biết CN, VN trả lời cho câu hỏi nào? (VD: S¸ng nay, em ®i häc thªm m«n to¸n.) 1. GV ®a ra bµi tËp: Sáng nay, chúng em/ đi lao động. Cn vn ? Xác định thành phần chính, thành phần phụ của câu trên? ? Nội dung câu trên nói về việc gì? (Đi lao động) 2/ Giới thiệu bài(1) Gọi câu trên là câu trần thuật đơn. Vậy câu trần thuật đơn là gì? Chúng ta t×m hiÓu bµi. 3/Bµi míi ? Nh¾c l¹i c¸c kiÓu c©u ph©n lo¹i 20 theo mục đích nói đã học ở tiểu học? (C©u trÇn thuËt, c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n) - Học sinh đọc VD (SGK). - GV ®a mÉu lªn m¸y chiÕu. ? §äan v¨n gåm mÊy c©u? - §o¹n v¨n gåm 9 c©u. ? Mục đích của các câu? - Câu 1,2,6,9: Dùng để kể. tả, nêu ý kiÕn  C©u trÇn thuËt (C©u kÓ). - Câu 4: Dùng để hỏi  Câu nghi vÊn (C©u hái). - C©u 3,5,8: Béc lé c¶m xóc  C©u c¶m (C¶m th¸n). - C©u 7: CÇu khiÕn  c©u cÇu khiÕn (MÖnh lÖnh). ? Xác định thành phần chính, thành phÇn phô trong mÉu trªn? - Câu 1: Tôi đã hếch răng lên, xì mét h¬i râ dµi. CN VN - C©u 2: Råi víi ®iÖu bé…t«i m¾ng. CN VN - C©u 6: Chó mµy h«i nh có mÌo thÕ nµy, CN VN Ta nào chịu đợc. CN VN - C©u 9: T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m. CN VN ? H·y s¾p xÕp 4 c©u trÇn thuËt trªn thµnh 2 lo¹i: C©u cã 1 côm C-V vµ. I. Câu trần thuật đơn là gì? 1.VD;. 2. NhËn xÐt - Câu 1,2,6,9: Dùng để kể. tả, nêu ý kiến  Câu trÇn thuËt (C©u kÓ). - Câu 4: Dùng để hỏi  Câu nghi vấn (Câu hỏi). - C©u 3,5,8: Béc lé c¶m xóc  C©u c¶m (C¶m th¸n). - C©u 7: CÇu khiÕn  c©u cÇu khiÕn (MÖnh lÖnh).. - 107 -.

(108) câu có 2 cụm C-V sóng đôi * GV kÕt luËn: C©u cã mét côm C-V dìng để giới thiệu, tả, hoặc kể ngời ta gọi là câu trần thuật đơn. Gäi c¸c c©u 1,2,9 lµ c©u trÇn thuËt đơn. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ c©u trÇn thuËt đơn? - HS đọc ghi nhớ. ? T¹i sao c©u 6 còng lµ c©u trÇn thuËt nhng kh«ng ph¶i lµ c©u trÇn thuật đơn? - GV chèt kiÕn thøc. 15 Hoạt động 3: Luyện tập( 15’) - HS đọc BT - Nªu yªu cÇu. - HS lµm theo nhãm bµn - C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. - GV chèt l¹i.. - HS đọc bài tập - Nêu yêu cầu. - HS làm độc lập. - 1 HS đứng tại chỗ làm - GV ghi b¶ng. - HS kh¸c nhËn xÐt. - HS đọc BT 3 - Nêu yêu cầu. - HS làm độc lập.. - HS làm bài tập 4: Làm độc lập.. - C©u cã mét cÆp C-V: c©u 1, 2, 9-> c©u trÇn thuật đơn. - C©u cã hai cÆp C-V: c©u 6 3. Ghi nhí : (SGK- 101). II. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1 * Yêu cầu: Tìm câu trần thuật đơn, cho biết câu đó để làm gì? * Giải: Câu trần thuật đơn: - Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô….sáng sủa. (Giíi thiÖu, t¶) - BÇu trêi C« T« còng…nh vËy. (Nªu ý kiÕn nhËn xÐt) 2. Bµi tËp 2: Các câu a, b, c là câu trần thuật đơn: Giới thiệu nhân vật, địa điểm, nơi chốn.. 3. Bµi tËp 3: C¸ch giíi thiÖu nh©n vËt trong bµi tËp kh¸c víi c¸ch giíi thiÖu NV trong bµi tËp 2: Giíi thiÖu nh©n vËt phô tríc, nh÷ng viÖc lµm cña nhân vật phụ. Sau đó giới thiệu nhân vật chính. 4. Bµi tËp 4: Nh÷ng c©u më ®Çu ngoµi giíi thiÖu nh©n vËt (câu a, b) còn miêu tả hoạt động của nhân vật. 5. ChÝnh t¶ (Nhí viÕt): Lîm. - GV yªu cÇu HS gÊp hÕt s¸ch vë, nhí viÕt. - HS chÊm chÐo. - GV thu 5 bài để chấm.. 4. Cñng cè(3) - Gi¸o viªn hÖ thèng bµi gi¶ng - Phân biệt câu trần thuật hai cụm CV với câu trần thuật đơn.. - 108 -.

(109) 5. D¨n dß(2) - Häc ghi nhí. - Lµm bµi tËp SBT - ChuÈn bÞ bµi: Lßng yªu níc. ******************************. ND/30/3/2016 Tiết 113. Hớng dẫn đọc thêm: V¨n b¶n:. Lßng yªu nước (I.£ ren-bua) Lao xao (Duy Kh¸n). I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Học sinh hiểu đợc Lũng yờu nước bắt nguồn từ lũng yờu những gỡ gần gũi, thõn thuộc của quê hương và được thể hiện rõ nhất trong hoàn cảnh gian nan, thử thách. Lòng yêu nước trở thành sức mạnh, phẩm chất của người anh hùng trong chiến tranh bảo vệ tổ quốc . - Nét chính về nghệ thuật của văn bản . 2.Kĩ năng : - Đọc diễn cảm một văn bản chính luận giàu chất trữ tình : giọng đọc vừa gắn rỏi, dứt khoát, vừa mềm mại, dịu dàng, tràn ngập cảm xúc . - Nhận biết và hiểu vai trò của các yếu tố miêu tả, biểu cảm . - Đọc – hiểu văn bản tùy bút có yếu tố miêu tả kết hợp với biểu cảm . - Trình bày được suy nghĩ, tình cảm của bản thân về đất nước mình . 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu tæ quèc ViÖt nam. II/ Trọng tâm - Nét chính về nghệ thuật của văn bản III. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n. Mét sè t liÖu vÒ cuéc chiÕn tranh vÖ quèc cña ND Liªn X« trong cuéc chiÕn tranh thÕ giíi thø hai. - HS chuÈn bÞ kÜ bµi. IV. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra(5) ? Cây tre đã gắn bó với DTVN nh thế nào? Phân tích cách lập luận của tác giả? Những yếu tè sö dông trong bµi? 2/Giới thiệu (1) Lòng yêu nớc là một thứ tình cảm đẹp nhất của mỗi công dân mỗi DT từ xa tới nay. Các nhà văn, nhà thơ đều có một cách nói riêng về lòng yêu nớc. Trong ca dao có câu: §êng v« xø HuÕ quanh quanh Non xanh nớc biếc nh tranh hoạ đồ Hay NguyÔn tr·i cã c©u: Ngẫm thù lớn há đội trời chung C¨m giÆc níc thÒ kh«ng cïng sèng Còng nãi vÒ lßng yªu níc nhng nhµ v¨n Nga l¹i cã c¸ch nãi riªng. Ta xem nhµ v¨n Nga I-li-a £-ren-bua thÓ hiÖn t×nh yªu níc cña m×nh nh thÕ nµo qua bµi Lßng yªu níc 3/Bµi míi. - 109 -.

(110) - Gv hớng dẫn đọc: 3 + Đọc lu loát, rõ ràng, ngắt nghỉ đúng chç. Giäng tha thiÕt, tr÷ t×nh - GV đọc mẫu -> học sinh đọc - Cho HS t×m hiÓu c¸c chó thÝch trong SGK. (1,3,9,11) ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ I. £ren - bua ? V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i g×? - GV giíi thiÖu thªm vÒ hoµn c¶nh s¸ng t¸c. - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: TrÝch bµi bót kÝ, chÝnh luËn Thö löa viÕt th¸ng 6/1942 trong thêi k× gay go, quyÕt liªt nhÊt cña thêi k× chiÕn tranh chèng ph¸t xÝt §øc b¶o vÖ Tæ quèc X« ViÕt. Bµi b¸o tõng đợc đánh giá là "một thiên tuỳ bút trữ t×nh tr¸ng lÖ" ? Bè côc gåm mÊy phÇn? Nªu néi dung cña tõng phÇn - Bè côc cã thÓ chia hai ®o¹n: + Từ đầu đến... lòng yêu Tổ quốc: Ngän nguån cña lßng yªu níc. + Còn lại: Lòng yêu nớc đợc thử thách trong chiÕn tranh - GV: Theo quan niÖm cña t¸c gi¶, lßng yªu níc b¾t nguån tõ ®©u? §îc t«i luyÖn thö th¸ch nh thÕ nµo? Chóng ta cïng nhau t×m hiÓu gi¸ trÞ nghÖ thuËt, 10 néi dung cña t¸c phÈm. - HS đọc đoạn đầu (Yêu cầu đọc to, lu lo¸t, râ rµng, diÔn c¶m). ? ë ®o¹n ®Çu t¸c gi¶ quan niÖm lßng yªu níc b¾t nguån tõ ®©u? + Lßng yªu níc ban ®Çu lµ yªu nh÷ng vËt tÇm thêng nhÊt…  Câu văn khái quát đúng qui luật tình c¶m yªu níc cña con ngêi: yªu b»ng nh÷ng c¸i rÊt gÇn gòi hµng ngµy quanh ta, có thể cảm giác đợc. ? Theo em, tại sao lòng yêu nước lại bắt đầu là lòng yêu những vật tầm thường đó ? - GV: Đó là biểu hiện sự sống đất nước được con người tạo ra, chúng ñem laïi nieàm vui, haïnh phuùc cho con người. ? §Ó chøng minh cho mçi lÝ lÏ trªn, t¸c giả đã đa ra những dẫn chứng nào?Haừy tìm chi tiết miêu tả vẻ đẹp riêng của từng vùng miền trên đất nước Xô vieát?. - 110 -. I T×m hiÓuchung. 1. T¸c gi¶: I-li-a EÂ-ren-bua (1891 - 1962) laø nhaø vaên noåi tieáng, nhaø baùo loãi laïc cuûa Lieân Xoâ. 2. T¸c phÈm: - ThÓ lo¹i: Bót kÝ chÝnh luËn tr÷ t×nh. - Bài văn “Lòng yêu nước” được trích từ bài báo “Thử lửa” của nhà văn I-li-a Ê-renbua vào cuối tháng 6 năm 1942 – thời kỳ Liên Xô chống phát xít Đức xâm lược (1941-1945). - LËp luËn theo kiÓu Tæng- Ph©n - Hîp.. - Bè côc : 2 phÇn. II. Tìm hiểu văn bản 1. Ngọn nguồn của lòng yêu nước : - Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất. - Lßng yªu níc cña nh©n d©n n¨m vïng miÒn kh¸c nhau.. - Vẻ đẹp của quê hương : + Người vùng Bắc nghĩ đến cánh rừng bên soâng Vi – na. + Mieàn Xu – coâ – noâ thaân caây moïc laø laø mặt nước, đêm trăng sáng hồng, …… + Người xứ U – crai – na nhớ bóng thuỳ.

(111) + C¸nh rõng bªn bê s«ng c©y mäc lµ lµ mÆt níc. + những đêm tháng sáu sáng hồng. + Bóng thuỳ dơng t lự bên đờng, tra hè vµng ¸nh, tiÕng ong bay. + KhÝ trêi cña nói cao, dßng suèi ãng ánh bạc, vị mát của nớc đóng băng, rợu v¶ngãt tõ tói da dª. + S¬ng mï vµ dßng s«ng Nª-va, nh÷ng pho tîng t¹c chiÕn m·. + Nh÷ng phè cò ngo»n ngoÌo, ®iÖn Krem-li, th¸p cæ... ? Nêu những nhận xét về cách chọn lọc và miêu tả những vẻ đep đó ? - GV : Mỗi hình ảnh tuy chỉ là gợi tả qua nỗi nhớ nhưng vẫn làm nổi rõ vẻ đẹp riêng và tất cả đều thắm đượm tình cảm yêu mến, tự hào của con người. . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t¸c gi¶ qua nh÷ng lêi v¨n miªu t¶ lßng yªu níc Êy? - GV cho HS nêu những nét đẹp riêng đáng nhớ nhất của quê hương mình hay nôi ñang sinh soáng. - Cho HS phát hiện câu kết đoạn. ? Theo em, câu kết đoạn có gì đặc saéc ? ?Tìm đọc những câu ca dao, câu thơ nói về tình yêu đất nớc? - C¸c c©u ca dao, c©u th¬: + Anh ®i anh nhí ... + §ång §¨ng... + §êng v«... + Việt Nam đất nớc... (Nguyễn Thi) + đẹp vô cùng Tổ... ( Tố Hữu) - HS đọc tiếp phần 2 -> ngày mai. ? Lòng yêu nớc của mỗi ngời dân đợc bộc lộ đầy đủ nhất khi nào? + Lòng yêu nớc đợc bộc lộ đầy đủ nhất trong chiến tranh: "Đem nó vào lửa đạn gay go, thö th¸ch…" GV - Lßng yªu níc vèn lµ t×nh c¶m thiªng liªng trong mçi con ngêi ch©n chÝnh. Tuy nhiªn, nã sÏ chøng tá søc m·nh liÖt trong nh÷ng hoµn c¶nh ngÆt nghÌo, gay go, quyết liệt khi đất nớc bị xâm lăng, khi độc lập tự do của đất nớc bị đe doạ. ? C©u nãi: "MÊt níc Nga th× ta cßn sèng lµm g× n÷a" cã ý nghÜa thiªng liêng ntn đối với nhân dân Liên Xô? (TiÕng nãi thÇm kÝn, ch¸y báng nhÊt trong lßng mçi ngêi d©n. Muad thu n¨m 1942 xe t¨ng cña bän ph¸t xÝt tiÕn gÇn tíi thñ ®o Mat-xc¬va …ND Liªn. - 111 -. dương tư lự, cái bằng lặng của trưa hè, …… -> Tình cảm yêu mến, tự hào về quê hương..  T¸c gi¶ chän nh÷ng c¶nh tîng mang vÎ đẹp tiêu biểu cho từng vùng đất nớc. Đó đều là những gì thân thuộc nhất đối với sự sống con ngời trên mỗi vùng đất Xô Viết, từ thiên nhiên đến văn hoá, lịch sử. - “ Loøng yeâu nhaø, yeâu laøng xoùm, yeâu mieàn quê trở nên lòng yêu tổ quốc ” -> Khaùi quaùt moät chaân lí saâu saéc veà loøng yêu nước. 2. Søc m¹nh cña lßng yªu níc: - Thể hiện trong thử thách chiến tranh. - Trong nguy cơ mất nước..

(112) Xô quyết CĐ hi sinh để bảo vệ ĐLTD cña tæ quèc….) ? NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ trong bµi v¨n chÝnh luËn? - GV lµm râ c¸ch lËp luËn: C1: Dòng suối đổ vào sông…-> Quy luËt tù nhiªn, më ra ch©n lÝ nªu ë c©u 2. C2: Lßng yªu níc (KQu¸t) lµ yªu nh÷ng vËt tÇm thêng nhÊt (cô thÓ) … Lßng yªu nhµ (cô thÓ)….Lßng yªu tæ quèc (KQu¸t). -> C¸ch lËp luËn trong bµi v¨n chÝnh luËn: Tæng - Ph©n - Hîp. 2 ? Vậy, đối với bản thân em, yêu nước được thể hiện qua hành động nào? 3 - GV nhaän xeùt. Choát laïi yù. ? Cho biÕt gi¸ trÞ néi dung cña bµi? Lßng yªu nhµ, yªu lµng xãm, yªu miÒn quª trë nªn lßng yªu tæ quèc. Lßng yªu nớc đợc thử thách của cuộc chiến tranh vÖ quèc. - HS đọc ghi nhớ. - GV chèt l¹i kiÕn thøc vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt.. 7. - C¸ch lËp luËn chÆt chÏ, s¸ng t¹o, linh ho¹t, kÕt hîp gi÷a diÔn dÞch vµ tæng ph©n hîp.. III. Tæng kÕt. * Ghi nhí: (SGK) IV. LuyÖn tËp: - HS đọc lại bài văn một lần.. Lao xao( Duy Khán). - Gv hớng dẫn đọc: + §äc lu lo¸t, râ rµng, giäng chËm r·i, t©m t×nh. - GV đọc mẫu -> học sinh đọc - Cho HS t×m hiÓu c¸c chó thÝch trong SGK. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? ? Văn bản đợc trích từ tác phẩm nào? - T¸c phÈm Lao xao trÝch tõ t¸c phÈm Tuæi th¬ im lÆng cña Duy Kh¸n, t¸c phẩm đợc giải thởng Hội nhà văn 1987 8 ? V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i g×?. I T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶: Duy Kh¸n (1934 - 1995) ë huyÖn Quèc VâB¾c Ninh. 2. T¸c phÈm: - Bài văn “Lao xao” được trích từ truyeän“Tuoåi thô im laëng” cuûa nhaø Duy Khaùn.. ? V¨n b¶n chia mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? - ThÓ lo¹i: Hồi KÝ. - Phương thức biểu đạt: Tự sự + miêu tả. - Tác phẩm đợc giải thởng hội nhà văn năm 1987. 3. Bè côc v¨n b¶n. - HS theo dâi ®o¹n ®Çu.. - 112 -.

(113) ? Cảnh buổi sớm chớm hè ở làng quê đợc tác giả miêu tả ntn? + C©y cèi um tïm. C¶ lµng th¬m. C©y hoa lan në tr¾ng xo¸….Hoa dÎ…Hoa mãng rång bô bÉm… + Ong vàng, ong vò vẽ, ong mật đánh lộn nhau…Bớm từng đàn lặng lẽ… ? Trong khung c¶nh Êy, ©m thanh nµo lµm ta chó ý nhÊt? (¢m thanh lao xao, rÊt khÏ, rÊt nhÑ nhng kh¸ râ: ¢m thanh cña ong bím cña đất trời, thiên nhiên làng quê.) - Am thanh “ Lao xao” lµ ©m hëng chñ đạo trong bài văn. Trong cái lao xao cña c¶nh vËt thiªn nhiªn lóc vµo hÌ cßn cã c¶ c¸i “ lao xao” trong t©m hån t¸c gi¶ khi nghÜ vÒ tuæi th¬, nghÜ vÒ lµng quª cña m×nh . ? NhËn xÐt vÒ c©u v¨n, nghÖ thuËt sö dông trong ®o¹n ®Çu? Dùng câu văn ngắn, kết cấu đơn giản. C¸ch quan s¸t tinh tÕ. ? NhËn xÐt vÒ khung c¶nh cña lµng quª VN vµo buæi sím chím hÌ? GV chuyÓn ý: Tõ khung c¶nh lµng quª với hơng của hoa trái, tác giả đã đa ta vµo thÕ giíi loµi chim víi h×nh ¶nh vµ ©m thanh nµo? (TiÕng chim bå c¸c) ? Liệt kê các loài chim đợc nói đến trong bµi? ? Trong các loài chim đó đợc chia ra mÊy nhãm? KÓ tªn ? ? Tác giả đã kể đến các loài chim hiền nµo ? ? H·y t×m nh÷ng tõ ng÷, chi tiÕt miªu t¶ c¸c loµi chim lµnh? + Mét con bå c¸c kªu v¸ng lªn…nh bÞ ai đuổi đánh. + S¸o sËu, s¸o ®en: §Ëu c¶ trªn lng tr©u mà hót mừng đợc mùa…tọ toẹ học nói…họ của chúng đều hiền cả. Chúng đều mang vui đến cho trời đất. + Tu hó nã kªu tu hó lµ mïa tu hó chÝn…Qu¶ hÕt nã bay ®i ®©u biÖt. + Một đàn chim ngói sạt qua, vội vã kÐo nhau vÒ híng mÆt trêi lÆn. + Nh¹n tha hå vïng vÉy tÝt m©y xanh. ? Chúng đợc kể trên phơng diện nào: hình dáng, màu sắc hay hoạt động? ? Những biện pháp NT nào đợc sử dụng ở đây? Tác dụng của biện pháp NT đó? - NT đợc sử dụng: Nhân hoá (Chị §iÖp, cËu S¸o, em Tu hó); Tõ l¸y tîng thanh: c¸c c¸c, chÐc chÐc, bÞp bÞp, tu hú Tạo nên cảnh vui vẻ, sinh động. ? Khi nói về các loài chim, tác giả đã kết hợp những phơng thức biểu đạt nµo?. - 113 -. Chia lµm 2 phÇn - P1: C¶nh buæi sím chím hÌ ë lµng quª. - P2: ThÕ gíi c¸c loµi chim. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. C¶nh buæi sím chím hÌ ë lµng quª: - C¶nh vËt : c©y cèi um tïm + Cả làng thơm + Hoa: hoa lan , hoa giÎ, hoa mãng rång . + Ong: Ong vàng,vò vẽ,ong mật. + Bướm: Lặng lẽ bay đi. + Trẻ em: Râm ran.. - PhÐp nh©n ho¸, so s¸nh, c¶nh vËt hiÖn lªn sinh động . => Khung c¶nh lµng quª đẹp và thơ mộng víi h¬ng cña hoa tr¸i, tiÕng lao xao cña ong bím ... 2. ThÕ giíi c¸c loµi chim: a. C¸c loµi chim lµnh: - Nhãm chim hiÒn , gÇn gòi víi con ngêi: bå c¸c, chim ri, s¸o, tu hó, chim ngãi, chim nh¹n, b×m bÞp .. - Chúng đợc kể về đặc điểm hoạt động (hót, häc nãi, kªu mïa v¶i chÝn). - NT : Nh©n ho¸ , Tõ l¸y tîng thanh  Tạo nên cảnh vui vẻ, sinh động..

(114) C¸ch quan s¸t tinh tÕ, nghÖ thuËt miªu t¶, kÓ, kÕt hîp víi b×nh luËn. ? Các câu đồng dao đợc đa vào bài có ý nghÜa g×? - Câu đồng dao (ca dao cho trẻ em) quen thuéc - phï hîp víi t©m lÝ trÎ th¬. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶? ( Lựa chọn mỗi loài một vài nét đặc s¾c.. Miªu t¶ trong m«i trêng sèng, hoạt động của chúng, trong mối quan hÖ gi÷a c¸c loµi.) ? Qua c¸ch miªu t¶, em cã nhËn xÐt g× vÒ thÕ giíi c¸c loµi chim hiÒn? - GV chuyÓn ý: Loµi chim ¸c trong bµi đợc miêu tả ra sao? Do đâu tác giả lại miêu tả đợc nh vậy? Giờ sau chúng ta t×m hiÓu. - HS đọc từ: Khi con bìm bịp kêu…> hết. §äc lu lo¸t, râ rµng, giäng chËm r·i, t©m t×nh. ? Những loài chim dữ, ác đợc tác giả giíi thiÖu lµ nh÷ng loµi nµo ? Các loài chim ác đợc tác giả miêu tả nh thÕ nµo? + B×m bÞp kªu tøc lµ thæng buæi…Nghe ®©u…giêi b¾t «ng ta ho¸ th©n lµm con b×m bÞp…nã kªu mét lo¹t chim ¸c, chim xÊu ra mÆt. ? DiÒu h©u cã nh÷ng ®iÓm xÊu vµ ¸c nµo? + Diều hâu: mũi khoằm, đánh hơi tinh l¾m…b¾t gµ con…võa lîn võa ¨n ngay. ? §iÓm xÊu nhÊt cña qu¹ lµ g×? + Qu¹ ®en, qu¹ khoang: Lia lia l¸u l¸u nh qu¹ dßm chuång lîn… ? Chim c¾t ¸c ë ®iÓm nµo? + Chim c¾t: C¸nh nhän nh dao bÇu chọc tiết lợn, khi đánh nhau xỉa bằng c¸nh…Chóng lµ loµi quû ®en… ? Chúng đợc kể và tả trên các phơng diÖn nµo? - Hình dáng, lai lịch, hoạt động. ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i gäi chóng lµ chim ¸c, chim xÊu?  Cách gọi có kèm theo thái độ yêu ghét của dân gian, chỉ các loại động vật ¨n thÞt hung d÷. - Thích vì đó là cách gọi dân tộc thờng dïng. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ ba lo¹ichim trªn cña t¸c gi¶? ? C¶nh diÒu h©u b¾t gµ con, bÞ gµ mÑ vµ chèo bẻo đánh gợi cho em cảm xúc và suy nghÜ g×? (Sù c¹nh tranh sinh tån…t×nh mÑ con mÉu tö…Chøng minh cho thµnh ng÷ "KÎ c¾p gÆp bµ giµ".) ? Chèo bẻo đã chứng tỏ là chim trị ác qua những đặc điểm nào về hình dáng. - 114 -. =>Loµi chim hiÒn thËt phong phó, ®a d¹ng. Chúng thờng xuyên mang niềm vui đến cho con ngời, cho thiên nhiên, trời đất.. b. C¸c loµi chim ¸c: DiÒu h©u, qu¹, chÌo bÎo, c¾t...  Loµi chim thêng gÆp ë n«ng th«n. + DiÒu h©u : m¾t tinh, mòi kho»m, tai thÝnh, hay b¾t gµ, võa lîn võa ¨n . + Qu¹ : kÐm cái, hÌn h¹, chuyªn ¨n trém trøng, nh©ng nh¸o, l¸u t¸u. + Chim cắt : cánh nhọn, đánh nhau xỉa bằng cánh cha có loài chim nào trị đợc nó .. - Hình dáng, lai lịch, hoạt động.. " Hung dữ, phá hoại đời sống con người.. * Chim trị ác: Loại chim dám đánh lại các loµi chim ¸c, chim xÊu (chÌo bÎo). - H×nh d¸ng: nh nh÷ng mòi tªn ®en h×nh ®u«i c¸. - Hoạt động: + Lao vào đánh diều hâu túi bụi khiến diều h©u ph¶i nh¶ con måi, hó vÝa. + Vây tứ phía đánh quạ. Có con quạ chết đén.

(115) và hoạt động? Chim trị ác: Loại chim dám đánh lại c¸c loµi chim ¸c, chim xÊu (chÌo bÎo). - H×nh d¸ng: nh nh÷ng mòi tªn ®en h×nh ®u«i c¸. - Hoạt động: + Lao vào đánh diều hâu túi bụi khiến diÒu h©u ph¶i nh¶ con måi, hó vÝa. + Vây tứ phía đánh quạ. Có con quạ chÕt ®Ðn rò x¬ng. + Cả đàn vây vào đánh chim cắt để cứu b¹n, khiÕn c¾t r¬i xuèng ng¾c ngo¶i. ? Qua cuộc ẩu đả giữa chim cắt với chÌo bÎo t¸c gi¶ muèn göi g¾m ®iÒu g×? (Dù có sức mạnh đến đâu mà gây tội ác thì nhất định sẽ bị trừng trị…Sức mạnh của cộng đồng sẽ làm nên chiến thắng). ? NhËn xÐt vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶? ? Em nhận xét gì về các loài chim ác đợc miêu tả trong bài? ? ViÖc miªu t¶ c¸c loµi chim hiÒn vµ chim ¸c cã kh¸c nhau kh«ng? V× sao l¹i nh vËy? (Chim hiÒn: Miªu t¶ mµu l«ng, tiÕng hãt… Chim ¸c: Miªu t¶ thãi quen, hµnh động gây tội ác của chúng -> Tránh sự trùng lặp, đơn điệu, gây sự chú ý, hấp dÉn, vµ phï hîp víi tËp tÝnh cña tõng loµi chim…) ? Tất cả các loài chim được miêu tả trong bài văn đã tạo nên một bức tranh nhö theá naøo ? ? Bµi v¨n mang ®Ëm chÊt v¨n ho¸ d©n gian. H·y t×m vµ chøng minh? - Đồng dao : “Bồ Các ……là chú Bồ 3 Caùc” - Dùng thành ngữ : “Kẻ cấp bà già gặp nhau”, “Lia thia……chuồng lợn”, 3 “Daây mô reå maù” - Dùng truyện cổ tích : “Sự tích con chim bìm bòp” => Đặc điểm nghệ thuật : Sinh động , dễ nhớ . ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i sö dông nhuÇn nhuyÔn chÊt v¨n ho¸ d©n gian nh vËy? (G¾n bã víi n«ng th«n, am hiÓu mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi chim. Mçi loµi chim theo cách miêu tả của tgiả thì dờng nh có những đặc điểm nào đó của con ngêi: Ngêi tèt, ngêi xÊu…) ? Bài văn đã đem đến cho em những hiÓu biÕt g× míi vÒ c¸c loµi chim vµ những tình cảm ntn đối với thiên nhiên, lµng quª? T¸c gi¶ sö dông ®Ëm chÊt v¨n ho¸ d©n. - 115 -. rò x¬ng. + Cả đàn vây vào đánh chim cắt để cứu bạn, khiÕn c¾t r¬i xuèng ng¾c ngo¶i.. Víi c¸ch quan s¸t tinh tÕ, kÕt hîp kÓ víi b×nh luËn. =>Các loài chim đợc miêu tả hấp dẫn sinh động trong môi trờng sống, sinh hoạt giữa các loµi. §ã lµ quy luËt sinh tån cña tù nhiªn.. => Bức tranh tự nhiên, sinh động, hấp dẫn đầy màu sắc, nhộn nhịp đầy sức sống.. 3. ChÊt v¨n ho¸ d©n gian trong bµi: - Sử dụng thành ngữ,các câu đồng giao,truyện cæ tÝch.. III. Tæng kÕt.

(116) gian, đó là việc sử dụng nhuần nhị đồng dao, thµnh ng÷, cæ tÝch trong khi kÓ vµ t¶. - HS đọc ghi nhớ. ? Néi dung kiÕn thøc cÇn ghi nhí? - GV híng dÉn HS luyÖn tËp. - HS lµm ra nh¸p. Tr×nh bµy tríc líp. : Luyện tập ( 5’). *Ghi nhí: (SGK). IV. LuyÖn tËp: Quan s¸t miªu t¶ mét loµi chim quen thuéc ë quª em. Hs tự viết về một loại chim Ví dụ : Chào mào (Sống từng đôi rất đông, không ăn lương thực thóc gạo mà ăn quả , xuaát hieän vaøo muøa xuaân, laøm toå vaøo muøa hè, trênđầu có cái mào bằng lông màu nâu, thaân hình thon coù caùi ñuoâi raát daøi, …... 4. Cñng cè (3)- GV hÖ thèng bµi gi¶ng: 5. DÆn dß(1)- Häc ghi nhí. - Lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp. - Chuẩn bị: Câu trần thuật đơn có từ là.. ND/ 30/3/2016 TiÕt 112. Câu trần thuật đơn có từ “là”. I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Học sinh nắm đợc Đặc điểm của cõu trần thuật đơn cú từ là . - Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là . 2.Kĩ năng : - Nhận biết được câu trần thuật đơn có từ là và xác định được các kiểu cấu tạo câu trần thuật đơn có từ là trong văn bản . - Xác định được chủ ngữ và vị ngữ trong câu trần thuật đơn có từ là .. - 116 -.

(117) - Đặt được câu trần thuật đơn có từ là . 3. Thái độ. - GD lßng yªu thÝch m«n tiÕng ViÖt. II/ Trọng tâm - Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là . -Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là III. ChuÈn bÞ: - GV: B¶ng phô ,phiếu học tập - HS: ChuÈn bÞ bµi. IV. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò(5) ? Em hiểu thế nào là câu trần thuật đơn? Đặt một câu trần thuật đơn và cho biết câu em vừa đặt dùng để làm gì? GV ®a ra bµi tËp: Em lµ häc sinh líp 6A. ? Xác định câu trên thuộc kiểu câu nào, và cho biết câu đó dùng để làm gì? (Câu trần thuật đơn - giới thiệu ) ? Tríc VN chÝnh cña c©u cã tõ nµo? (Lµ) 2/Giới thiệu (1) -Gọi câu trên là câu trần thuật đơn có từ là. Vậy câu trần thuật đơn có từ là có đặc điểm ntn? Cã nh÷ng kiÓu c©u nµo? Chóng ta t×m hiÓu bµi 3.Bµi míi - GV: Câu trần thuật đơn không có 18 từ là gọi là câu tả. Câu TT đơn có từ lµ -> C©u luËn. - Học sinh đọc VD (SGK). - GV ®a mÉu lªn m¸y chiÕu ? Xác định thành phần chính trong mÉu trªn?Vµ cho biÕt c¸c c©u đó thuộc kiểu câu nào? G phát phiếu học tập - HS th¶o luËn nhãm 4. - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶.. ? VN cña c¸c c©u trªn do nh÷ng tõ hoÆc côm tõ lo¹i nµo t¹o thµnh? ? Chọn những từ, cụm từ phủ định ®iÒn vµo tríc VN cña nh÷ng c©u trªn cho thÝch hîp? a. Bà đỡ Trần không phải là ngời huyÖn §«ng TriÒu b. ...kh«ng ph¶i lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ... c. ...cha ph¶i lµ mét ngµy trong trÎo s¸ng sña. d. ...kh«ng ph¶i lµ d¹i. GV nhËn xÐt l¹i: + Kh«ng ph¶i (cha ph¶i) + lµ + danh tõ (côm danh tõ) + Thùc chÊt cña cÊu tróc trªn lµ: (Từ phủ định + động từ tình thái) + lµ + (danh tõ hoÆc côm danh tõ). I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là: 1. VD 2. NhËn xÐt Bà đỡ Trần/ là ngời huyệnĐôngTriều. CN VN. - TruyÒn thuyÕt/ lµ lo¹i truyÖn DGian CN VN - Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô/ là một CN ngµy trong trÎo, s¸ng sña. VN - DÕ MÌn/ trªu chÞ Cèc lµ d¹i CN VN - VN trong c©u a,b,c: Tõ "lµ" + côm DT - VN trong c©u d: Tõ "lµ" + tÝnh tõ. - cấu trúc phủ định: : Không phải (cha phải) + là + danh tõ (côm danh tõ) hoÆc tÝnh tõ. - 117 -.

(118) hoÆc tÝnh tõ (côm tÝnh tõ) ? Gọi những câu trên là câu TT đơn có từ là. Hãy nêu đặc điểm của câu TT đơn có từ là? GV: +Là+danh từ (cụm danh từ) tạo thaønh . +Ngoài ra tổ hợp giữa từ là với động từ, tính từ (cụm động từ, cụm tính từ) cũng có thể làm vị ngữ . +Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các cụm từ không phaûi, chöa phaûi . .- HS đọc ghi nhớ. - GV ®a ra BT: Ngêi ta/ gäi chµng lµ S¬n Tinh CN VN phô ng÷ ? Cho biÕt c©u trªn cã ph¶i lµ c©u 12 TT đơn có từ là không? Tại sao? (Kh«ng ph¶i: VN lµ §T "gäi", tõ lµ chØ lµ phô ng÷ cña §T "gäi") - GV chèt kiÕn thøc. Vậy câu TT đơn có những kiểu nào (chuyÓn ý) - HS đọcVD- SGK- 115 ? Trong c¸c c©u trªn, VN cña c©u nµo tr×nh bµy c¸ch hiÓu vÒ SV, HT, kh¸i niÖm nãi ë CN? ? VN cña c©u nµo cã t¸c dông giíi thiÖu SV, HT, kh¸i niÖm nãi ë CN? ? VN của câu nào miêu tả đặc ®iÓm, tr¹ng th¸i cña SVHT, kh¸i niÖm nãi ë CN? ? VN của câu nào thể hiện sự đánh giá đối với SVHT khái niệm nói ở CN? 8 ? Qua viÖc t×m hiÓu mÉu, h·y cho biết có mấy kiểu câu TT đơn có từ lµ? - HS đọc ghi nhớ. - GV chèt kiÕn thøc. LuyÖn tËp - HS đọc BT - Nªu yªu cÇu. - HS lµm theo nhãm bµn - C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. - GV chèt l¹i.. - HS có thể kết hợp 2 bài tập để lµm.. *. Ghi nhí 1: (SGK- 114). * Lu ý: Kh«ng ph¶i bÊt cø c©u nµo cã tõ lµ còng lµ c©u luËn.. II. Các kiểu câu trần thuật đơn: 1. VD 2. NhËn xÐt: - C©u b: Tr×nh bµy c¸ch hiÓu vÒ SVHT.. - C©u a: Giíi thiÖu SVHT… - Câu c: Miêu tả đặc điểm trạng thái của SVHT. - C©u d: §¸nh gi¸ SVHT…. *. Ghi nhí: (SGK - 115) III. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: Các câu trần thuật đơn có từ Là: C©u a, c, d, e.. 2. Bµi tËp 2: Xác định CN- VN của những câu TT đơn ở bài tËp 1: a. Ho¸n dô/ lµ gäi tªn… CN VN c. Tre / lµ c¸nh tay… CN VN 3. Bµi tËp 3: ViÕt ®o¹n v¨n tõ 5 -> 7 c©u t¶ ngêi b¹n cña em, sử dụng ít nhất là một câu trần thuật đơn có từ là:. - 118 -.

(119) Đoạn văn tham khảo: Nam laø baïn thaân nhaát cuûa em. Baïn Nam hoïc raát gioûi. Naêm naøo, baïn aáy cuõng laø HS xuaát saéc, laø “Chaùu ngoan Baùc Hoà”. Em raát thaùn phuïc bạn và hứa sẽ phấn đấu học giỏi như bạn Nam.. - HS xác định yêu cầu bài tập. - HS lµm ra nh¸p. - Tr×nh bµy tríc líp. - HS nhËn xÐt, GV söa sai.. 4. Cñng cè(3) - Gi¸o viªn hÖ thèng bµi gi¶ng - Phân biệt câu trần thuật đơn có từ là và câu có từ là nhng không phải là câu TT đơn. 5. DÆn dß(2) - Häc 2 ghi nhí. - Lµm bµi tËp SBT - ChuÈn bÞ bµi TiÕt 114. V¨n b¶n:. Lao xao. (Duy Kh¸n) I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc - Häc sinh cảm nhận được - Thế giới các loài chim đã tạo nên vẻ đẹp đặc trưng của thiên nhiên ở một làng quê miến Bắc . - Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật khi miêu tả các loài chim ở làng quê trong bài văn . 2.Kĩ năng : - Đọc – hiểu bài hồi ký – tự truyện có yếu tố miêu tả . - Nhận biết được chất dân gian được sử dụng trong bài văn và tác dụng của những yếu tố này . 3. Thái độ - Giáo dục lòng yêu quý thiên nhiên , quê hơng, đất nớc. II/ Trọng tõm II. ChuÈn bÞ: - GV: Tranh ¶nh, t liÖu vÒ c¸c loµi chim. - HS chuÈn bÞ kÜ bµi. III. Các hoạt động dạy và học * Hoạt động 1:Khởi động( 5’) 1. ổn định tổ chức lớp 2. KiÓm tra ? Theo quan niệm của IÊ ren bua, lòng yêu nớc bắt nguồn từ đâu và đợc biểu hiện rõ nhất khi nµo? NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? 3. Bµi míi Trong nh÷ng truyÖn viÕt vÒ thiÕu nhi, viÕt cho thiÕu nhi, Tuæi th¬ im lÆng cña Duy Kh¸n lµ một tác phẩm đặc sắc. Kỉ niệm tuổi thơ, cảnh sắc làng quê, cuộc sống và hình ảnh con ngời hồn hậu,chất phác nơi xóm thôn... đợc tác giả kể lại với bao tình quê vơi đầy. Bài Lao xao trÝch trong tuæi th¬ im lÆng nãi vÒ vên quª chím hÌ vµ thÕ giíi loµi chim trong bÇu trêi vµ t©m hån bÇy trÎ nhá. H«m nay chóng ta sÏ ®i t×m hiÓu bµi v¨n. * Hoạt động 2: Đọc và tìm hiểu văn bản.( 75’) Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò.( 5’) 4. Cñng cè - GV hÖ thèng bµi gi¶ng: 5. DÆn dß. - 119 -.

(120) - Häc thuéc ghi nhí - Về nhà học bài chuẩn bị ôn tập để kiểm tra 1 tiết tiếng việt.. ND: 4/4/2016 TiÕt 114 : ÔN TẬP tiÕng viÖt I- Mục tiêu cần đạt: 1- KiÕn thøc - Học sinh ụn lại về các cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ, câu trần thuật đơn, các phép so sánh, ẩn dụ, nhân hoá, hoán dụ, xác định và phân biệt từ láy từ ghép. - KiÓm tra kü n¨ng néi dung kiÕn thøc TiÕng viÖt vµo viÕt ®o¹n v¨n . 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng sö dông c¸c kiÕn thøc TiÕng viÖt vµo viÕt v¨n. 3. Thái độ - Yªu thÝch tiÔng viÖt II/ Trọng tâm - KiÓm tra kü n¨ng néi dung kiÕn thøc TiÕng viÖt vµo viÕt ®o¹n v¨ III. ChuÈn bÞ G: §Ò kiÓm tra. H: Chuẩn bị giấy bút và kiến thức. IV. Tiến trình các hoạt động. 1. KiÓm tra : Kh«ng kiÓm tra. 2. Giới thiệu bài(1) 3. Bµi míi I. Các từ loại đã học : 1. Học kì I : Danh từ, động từ, tính từ, số từ, lượng từ, chỉ từ. 2. Học kì II : Phó từ . Phó từ là gì. Các loại phó từ Phó từ đứng trước động từ, tính Phó từ đứng sau từ động từ, tính từ Phó từ là những từ chuyên đi Có tác dụng bổ sung một số ý Có tác dụng bổ kèm động từ, tính từ để bổ nghĩa về thời gian( đã, đang, sẽ...), sung một số ý sung ý nghĩa cho động từ, tính về mức độ( rất, hơi, quá...), sự tiếp nghĩa về mức độ từ. diễn tương tự( cũng, vẫn, cứ, ( quá, lắm...), về còn...), sự phủ định( không, chưa, khả năng( được...), Ví dụ : Dũng đang học bài . chẳng), sự cầu khiến( hãy, chớ, về khả năng ( ra, đừng) cho động từ, tính từ trung vào, đi...) tâm. II. Các biện pháp tu từ trong câu : So sánh Khái Là đối chiếu sự niệm vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.. Nhân hóa Là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật... bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người, làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật trở nên gần gũi với con. - 120 -. Ẩn dụ Là gọi tên sự vật hiện tượng này bằng tên sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự. Hoán dụ Là gọi tên sự vật, hiện tượng,khái niệm bằng tên sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có nét quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn.

(121) Ví dụ. Mặt trăng tròn như cái đĩa bạc.. người, biểu thị những suy nghĩ tình cảm của con người. Từ trên cao, chị trăng nhìn em mỉm cười.. diễn đạt.. đạt.. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. ( ăn quả : hưởng thụ; trồng cây : người làm ra) Các 2 kiểu : 3 kiểu nhân hóa : 4 kiểu ẩn dụ kiểu + So sánh ngang - Dùng những từ thường gặp: bằng,: vốn gọi người để - Ẩn dụ hình ( Từ so sánh: như, gọi vật. thức. giống như, tựa, y VD: Bác Tai, cô - Ẩn dụ cách hệt, y như, như Mắt, cậu Chân, cậu thức là...) Tay cùng đến nhà - Ẩn dụ phẩm +so sánh không lão Miệng chất. ngang bằng. ( Từ - Dùng những từ - Ẩn dụ chuyển so sánh:hơn, thua, vốn chỉ hoạt động, đổi cảm giác. chẳng bằng,khác tính chất của người hẳn, chưa bằng...) để chỉ hoạt động, tính chất của vật. VD: Con mèo nhớ thương con chuột - Trò chuyện, xưng hô với vật như đối với người. VD: Trâu ơi, ta bảo trâu này. III. Câu và cấu tạo câu : 1. Các thành phần chính của câu : Phân biệt thành phần chính với thành phần phụ -Thành phần chính của câu là những thành phần bắt buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt được một ý trọnvẹn. -Thành phần không bắt buộc có mặt được gọi là thành phần phụ.. Vị ngữ - Là thành phần chính của câu có khả năng kết hợp với các phó từ chỉ quan hệ thời gian và trả lời cho các câu hỏi làm gì?, làm sao? hoặc là gì ? - Thường là động từ hoặc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ, danh từ hoặc cụm danh từ. - Câu có thể có một hoặc nhiều vị ngữ.. - 121 -. Lớp ta học chăm chỉ.. 4 kiểu: - Lấy bộ phận để gọi toàn thể. - Lấy cái cụ thể để gọi cái trìu tượng. - Lấy dấu hiệu sự vật để gọi sự vật. - Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng. Chủ ngữ - Là thành phần chính của câu nêu tên sự vật, hiện tượng có hoạt động,đặc điểm, trạng thái,... được miêu tả ở vị ngữ. Chủ ngữ thường trả lời cho các câu hỏi: Ai?Con gì?... - Thường là danh từ, đại từ hoặc cụm danh từ. Trong những trường hợp nhất định, động từ, tính từ hoặc cụm động từ, cụm tính từ cũng có thể làm chủ ngữ. - Câu có thể có một hoặc nhiều chủ ngữ..

(122) VD : Trên sân trường, chúng em/ đang vui đùa. 2. Cấu tạo câu : Câu trần thuật đơn. Câu trần thuật đơn có từ là. Khái Là loại câu do một niệm cụm C-V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến .. - Vị ngữ thường do từ là kết hợp với danh từ ( cụm danh từ) tạo thành.Ngoài ra tổ hợp giữa từ là với động từ( cụm động từ) hoặc tính từ( cụm tính từ)...cũng có thể làm vị ngữ. - Khi biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các cụm từ không phải, chưa phải.. Ví dụ. Mèn trêu chị Cốc/ là dại.. Tôi đi về.. Câu trần thuật đơn không có từ là - Vị ngữ thường do động từ hoặc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ tạo thành. - Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các từ không, chưa. + Câu miêu tả : chủ ngữ đứng trước vị ngữ, dùng miêu tả hành động, trạng thái, đặc điểm...của sự vật nêu ở chủ ngữ. VD: Con chim / đang bay. + Câu tồn tại : vị ngữ đứng trước chủ ngữ, dùng để thông báo sự xuất hiện, tồn tại hay tiêu biến của sự vật. VD: Trong nhà/ có khách Chúng tôi đang vui đùa.. IV. Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ: Câu thiếu chủ ngữ. Ví dụ sai.. Cách chữa. Câu thiếu vị ngữ. Câu thiếu cả chủ Câu sai về ngữ lẫn vị ngữ quan hệ ngữ nghĩa giữa các thành phần câu - Với kết quả của Bạn Trang, người học Mỗi khi đi qua Khi em đến năm học đầu tiên ở giỏi nhất lớp 6a1. cầu Bồng Sơn. cổng trường Trường Trung học thì Tuấn gọi cơ sở đã động viên em và được em rất nhiều. bạn ấy cho một cây bút mới. - Thêm chủ ngữ cho - Thêm vị ngữ cho câu. - Thêm chủ ngữ - Khi em đến câu. - Biến cụm từ đã cho và vị ngữ. cổng trường - Biến trạng ngữ thành bộ phận của cụm thì Tuấn gọi thành chủ ngữ. chủ-vị. em và em. - 122 -.

(123) - Biến vị ngữ thành cụm chủ- vị.. - Biến cụm từ đã cho thành bộ phận của vị ngữ.. được bạn ấy cho một cây bút mới. ( câu ghép) - Khi em đến cổng trường thì Tuấn gọi em và cho em một cây bút mới. ( một chủ ngữ, hai vị ngữ). V. Dấu câu: Dấu kết thúc câu ( đặt ở cuối câu ) Dấu chấm - Là dấu kết thúc câu, được đặt ở cuối câu trần thuật( đôi khi được đặt ở cuối câu cầu khiến) - Ví dụ : Tôi đi học. Bạn hãy cố học đi.. Dấu chấm hỏi -Là dấu kết thúc câu được đặt ở cuối câu nghi vấn .. Dấu chấm than -Là dấu kết thúc câu, được đặt ở cuối câu cầu khiến hoặc câu cảm thán .. - Ví dụ : Bạn làm bài toán chưa?. - Ví dụ : Hôm nay, trời đẹp quá !. Dấu phân cách các bộ phận câu ( đặt trong nội bộ câu) - Là dấu dùng để phân cách các bộ phận câu, được đặt trong nội bộ câu . - Ví dụ : Hôm nay, tôi đi học . ( dấu phảy ngăn cách trạng ngữ với nòng cốt câu ) Lớp 6a1, lớp 6a2, lớp 6a3/ vừa hát, vừa múa đẹp quá. ( dấu phảy ngăn cách chủ ngữ với chủ ngữ, vị ngữ với vị ngữ) 4. Cñng cè(3) - GV nhận xét giờ ôn tập 5. DÆn dß(1) - ChuÈn bÞ tiết kiểm tra. ND: 6/4 /2016 TiÕt 115 : kiÓm tra tiÕng viÖt. - 123 -.

(124) I- Mục tiêu cần đạt: 1- KiÕn thøc - Kiểm tra nhận thức của học sinh về các cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ, câu trần thuật đơn, các phép so sánh, ẩn dụ, nhân hoá, hoán dụ, xác định và phân biệt từ láy từ ghép. - KiÓm tra kü n¨ng néi dung kiÕn thøc TiÕng viÖt vµo viÕt ®o¹n v¨n . 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng sö dông c¸c kiÕn thøc TiÕng viÖt vµo viÕt v¨n. 3. Thái độ - Yªu thÝch tiÔng viÖt II/ Trọng tâm - KiÓm tra kü n¨ng néi dung kiÕn thøc TiÕng viÖt vµo viÕt ®o¹n v¨ III. ChuÈn bÞ §Ò kiÓm tra. IV. Tiến trình các hoạt động. 1. KiÓm tra : Kh«ng kiÓm tra. 2. Giới thiệu bài(1) 3. Bµi míi * Ma trËn. Mức. Nhận biết. Thông hiểu. Vận dụng. TN. thấp TN. độ. Lĩnh vực nội dung. Èn dô. TN. TL. TL. TL C4. 1. 3. TN. TL. TN. TL 2 4. C2. 1. 1 C3. C¸c thµnh phÇn chÝnh trong c©u C©u trÇn thuật đơn. Tổng số. cao. C1. Nh©n ho¸. Tæng sè. Vận dụng. 1 1 1. 1 C5. 1. 4 1. 1. 2 1. 2. 5. 1 3. 4. 4. §Ò bµi I. Tr¾c nghiÖm. C©u 1 : Èn dô lµ g× : a. Gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng b»ng tªn sù vËt, hiÖn tîng kh¸c cã nÐt kh¸c nhau . b. Gọi tên sự vật, hiện tợng này bằng tên sự vật, hiện tợng khác có nét tơng đồng . c. Gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng nµy b»ng tªn sù vËt, hiÖn tîng kh¸c cã nÐt gÇn gòi. d. Gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng nµy b»ng tªn sù vËt, hiÖn tîng kh¸c cã nÐt t¬ng ph¶n . C©u 2 : PhÐp nh©n ho¸ cã t¸c dông : a. Gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt . b. Làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật trở lên sinh động . c. Biểu thị đợc những tình cảm, suy nghĩ của con ngời . d. Cả b và c đều đúng .. - 124 -. 10.

(125) C©u 3 : Chñ ng÷ lµ g× ? a. Nêu hành động của sự vật, hiện tợng c. Nªu tr¹ng th¸i cña sù vËt, hiÖn tîng b. Nªu tªn sù vËt, hiÖn tîng d. Nêu đặc điểm của sự vật, hiện tợng . PhÇn II : Tù luËn C©u 1: (3 ®iÓm) Tìm ẩn dụ trong ví dụ sau ? Nêu nét tơng đồng giữa các sự việc, hiện tợng đợc so sánh ngÇm víi nhau? Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ C©u 2: ( 4 ®iÓm) Viết đoạn văn ( 5 câu) miêu tả ngời mà em yêu quý nhất. Trong đó có sử dụng câu trần thuật đơn có từ là. Gạch chân dới câu trần thuật đơn đó. đáp án: I. Tr¾c nghiÖm. C©u 1: b C©u 2: d C©u 3 : b PhÇn II : Tù luËn C©u 4: 3 ®iÓm Hình ảnh ẩn dụ: mặt trời trong dòng thơ thứ 2 để chỉ Bác Hồ Nét tơng đồng giữa các sự vật hiện tợnglà: mặt trời thiên nhiên đem lại ánh sáng cho mu«n vËt B¸c nh mÆt trêi ®em l¹i ¸nh s¸ng cho d©n téc VN C©u 5: 4 ®iÓm: Đủ số câu quy định: 1 điểm đúng nội dung: 1 điểm Có sử dụng câu trần thuật đơn có từ là:1 điểm Diễn đạt lu loát: 1 điểm. Cuèi giê Gv thu bµi 4. Cñng cè(3) GV nhËn xÕt giõo kiÓm tra. 5. DÆn dß(1) ChuÈn bÞ tiÕt tr¶ bµi. ************************** ND:7/4/2016 TiÕt 116:. Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n Bµi tËp lµm v¨n t¶ ngêi. I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc - §¸nh gi¸ sù nhËn thøc cña h/s theo yªu cÇu cña bµi v¨n miªu t¶. 2. KÜ n¨ng H/s tự nhận ra sửa đợc lỗi về chính tả, dùng từ, ngữ pháp. 3. Thái độ - yªu thÝch m«n häc. II/ Trọng tâm HS làm bài III. ChuÈn bÞ : - Gv tr¶ bµi cho h/s . - H/s söa lçi, l¹p dµn bµi theo híng dÉn. IV. Các hoạt động dạy và học: 1. KiÓm tra: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña h/s. 2. Giới thiệu (1) 3. Bµi míi: 13 I. Ch÷a bµi kiÓm tra v¨n: - GV chép đề lên bảng. PhÇn I: Tr¾c nghiÖm: - GV nhËn xÐt u nhîc ®iÓm. Đáp án: (Trong vở đề kiểm tra).. - 125 -.

(126) PhÇn tù luËn: Câu 1: HS chép đúng nh SGK. Trình bày theo khæ th¬: - Đa số HS chép đúng, đủ, đạt yêu cầu. - Mét sè HS cha thuéc bµi, chÐp sai khæ th¬. ( Thường,Báo,uý,trơ....) NhiÒu HS viÕt sai lçi chÝnh t¶.( Quỳnh,Tiến,Ngọc....) C©u 2: ViÕt ®o¹n v¨n miªu t¶ thÇy Hamen: - HS đã biết cách miêu tả: Hình dáng, tâm trạng thÇy Hamen trong buæi häc cuèi cïng. ViÕt ®o¹n v¨n m¹ch l¹c. - Mét sè HS cha biÕt viÕt v¨n miªu t¶, cßn l¹c sang thÓ kÓ chuyÖn.( Nhất,Đức,..) NhiÒu HS cha cã kÜ n¨ng viÕt §V¨n. Cã HS viÕt ĐV không có dấu câu, diễn đạt nhiều em lủng cñng, lÆp tõ, lÆp ý.( Thưởng) C©u 3: HiÓu c¸i lÏ thêng t×nh trong bµi th¬ §ªm nay B¸c kh«ng ngñ: - Đại đa số HS hiểu ý và viết đúng, diễn đạt thµnh c©u v¨n hoµn chØnh. - Một số HS cha biết cách diễn đạt còn trả lời cộc lốc hoặc trả lời cha đúng ý.( Mai,Tưởng). - GV yªu cÇu HS tù ch÷a bµi cña m×nh. - GV đa ra đáp án đúng.. - GV cñng cè cho HS c¸ch viÕt, tr×nh bµy ®o¹n v¨n.. - HS đọc đề bài - GV chép đề lên bảng. ? Bµi v¨n t¶ ngêi gåm mÊy phÇn? Yªu cÇu tõng phÇn? ? Với đề bài này yêu cầu làm nh thÕ nµo?. - GV nhËn xÐt u, khuyÕt ®iÓm cña HS.. - GV kẻ đôi bảng ghi lỗi sai - Yªu cÇu HS lªn b¶ng söa ch÷a lçi.. 17. II. Ch÷a bµi tËp lµm v¨n t¶ ngêi: §Ò bµi: H·y t¶ l¹i ngêi th©n cña em. A. LËp dµn ý: * Më bµi: Giíi thiÖu vÒ ngêi th©n. * Th©n bµi: - T¶ h×nh d¸ng: §Çu tãc, nÐt mÆt, nô cêi, lêi nãi… - Tả hoạt động để thể hiện tính cách của ngời đó. * KÕt bµi: Ên tîng vÒ ngêi m×nh t¶. B. NhËn xÐt u nhîc ®iÓm: 1. u ®iÓm: - §¹i ®a sè HS biÕt lµm bµi v¨n t¶ ngêi. - HS tả đợc hình dáng, tính cách của NV mình t¶. - Bố cục đủ ba phần. - Tr×nh bµy s¹ch sÏ. 2. Tån t¹i: - Một số HS cha phân biệt đợc thể loại kể và tả.( Chung,nhất, Đức,Uý...) - Nhiều HS cha tả làm nổi bật đợc hình dáng hoÆc tÝnh c¸ch nh©n vËt, cßn t¶ mét c¸ch chung chung.( Lả,Hải,Long...) - Dùng từ đặt câu cha chính xác.( Thường) - Diễn đạt yếu, lủng củng, lặp từ, lặp ý quá nhiÒu.( Nhất,Uý) - Tr×nh bµy cÈu th¶, mét sè cha cã bè côc ba phÇn. 3. Ch÷a lçi: * Lỗi diễn đạt: - C¸c b¾p thÞt còng hãp l¹i… - MÑ em Ýt thÞt l¾m… (GÇy l¾m). - 126 -.

(127) 1. Lçi chÝnh t¶. 2. Lçi lÆp tõ: 3. Lçi lÉn lén ©m cña tõ.. 7. - Đặc biệt đôi mắt nó cũng mờ đi… - §«i ch©n chËp ch÷ng biÕt ®i… - Lng bµ h¬i cßng nhng d¸ng ®i nhanh nhÑn… - D¸ng ®i thon th¶, tõ tõ… - Nh÷ng chiÕc r¨ng tr¾ng muèt nh tuyÕt… - Nghe câu nói đấy của mẹ em phải thực hiện câu nói đấy… * Lçi chÝnh t¶: - Tr, ch. - S, x.. - L, n… 4. GV th«ng b¸o kÕt qu¶ 5. §äc bµi mÉu.. 4. Cñng cè(3) - GV nh¾c l¹i c¸ch lµm bµi v¨n miªu t¶. 5.DÆn dß.(1) - Xem lại cách làm bài văn miêu tả, đặc biệt văn tả ngời. - Chữa lại các lỗi mình đã mắc. - ChuÈn bÞ bµi «n tËp.. **************************. ND: 7/4/2016. TiÕt 117.. ¤N tËp truyÖn vµ kÝ. I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc - Nội dung cơ bản và những nét đặc sắc về nghệ thuật của các tác phẩm truyện, ký hiện đại đã học . - Điểm giống nhau và khác nhau giữa truyện và ký . 2.Kĩ năng : - Hệ thống hóa, so sánh, tổng hợp kiến thức về truyện và ký đã dược học . - Trình bày được những hiểu biết và cảm nhận mới, sâu sắc của bản thân về thiên nhiên, đất nước, con người qua các truyện, ký đã học . 3. Thái độ - Yªu thÝch m«n häc. II/ Trọng tâm - Nội dung cơ bản và những nét đặc sắc về nghệ thuật của các tác phẩm truyện, ký hiện đại đã học . - Điểm giống nhau và khác nhau giữa truyện và ký . III. ChuÈn bÞ: - GV: PhiÕu häc tËp. - HS chuÈn bÞ kÜ bµi. IV. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra(5) ? Thế giới các loài chim đợc nhà văn Duy Khán khắc hoạ nh thế nào? Nhận xét về nghệ thuËt t¶, kÓ cña t¸c gi¶? 2. Giới thiệu(1) 3. Bµi míi I. Hệ thống hoá nội dung cơ bản của truyện, kí đã học:. - 127 -.

(128) S T T. Tªn t¸c T¸c gi¶ ThÓ lo¹i Tãm t¾t néi dung phÈm (§o¹ntrÝch. 1. Bµi häc ®- T« Hoµi TruyÖn êng đời (§o¹n ®Çu tiªn trÝch) (TrÝch DMPLKÝ). §oµn 2. S«ng níc Giái Cµ Mau. (TrÝch §RPnam) T¹ Duy 3 Bøc tranh Anh cña em g¸i t«i. 4. 5. Vâ Vît th¸c Qu¶ng (TrÝch Quª néi). TruyÖn (§trÝch. NguyÔn Tu©n KÝ. 6. 7. ThÐp C©y tre Míi ViÖt Nam. 9. TruyÖn ng¾n. An Buæi häc ph«ng TruyÖn cuèi cïng x¬- §« ng¾n đê. C« T« (TrÝch). 8. TruyÖn ng¾n. NghÖ thuËt:. - Dế Mèn có vể đẹp cờng tráng nhng tính tình xốc nổi kiêu căng. Trò đùa ngỗ nghịch-> cái chết cho Dế Choắt -> Bài học đờng đời đầu tiên cho mình. - Truyện đồng thoại. NT miêu tả sinh động, tự nhiªn, hÊp dÉn, ng«n ng÷ chÝnh x¸c giµu tÝnh t¹o h×nh. - Cảnh sông nớc Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vÜ, ®Çy søc sèng hoang d·. Chî N¨m C¨n trï phó, độc đáo… - NT t¶ c¶nh. KÕt hîp t¶, kÓ, liÖt kª, thuyÕt minh, h×nh ¶nh chän läc. - T×nh c¶m trong s¸ng vµ lßng nh©n hËu cña em g¸i gióp ngêi anh nhËn ra h¹n chÕ cña m×nh. - T×nh huèng hÊp dÉn, kÞch tÝnh, miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt. - C¶nh vît th¸c cña con thuyÒn trªn s«ng Thu Bån làm nổi bật vẻ đẹp và sức mạnh của ngời lao động trªn nÒn c¶nh thiªn nhiªn réng lín, hïng vÜ. - NT tả cảnh, tả ngời tự nhiên, sinh động. - Buæi häc cuèi cïng ë mét trêng vông An-d¸t. H×nh ¶nh thÇy gi¸o Ha-men yªu níc, yªu tiÕng mÑ đẻ qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé Phrăng. - TruyÖn x©y dùng thµnh c«ng NV Phr¨ng vµ thÇy gi¸o Hamen qua miªu t¶ ch©n dung, lêi nãi, cö chØ, t©m tr¹ng. - Vẻ đẹp tơi sáng của cảnh sắc vùng đảo Cô Tô và một nét sinh hoạt của ngời dân trên đảo. - NT miªu t¶ tinh tÕ, chÝnh x¸c, giµu h×nh ¶nh, c¶m xóc qua ng«n ng÷ ®iªu luyÖn cña NguyÔn Tu©n. - C©y tre lµ ngêi b¹n gÇn gòi, th©n thiÕt cña ngêi dân VN. Cây tre là biểu tợng của đất nớc, con ngời VN. - H×nh ¶nh chän läc, lêi v¨n giµu c¶m xóc, nhÞp ®iÖu, ®Ëm chÊt tr÷ t×nh. Sö dông thµnh c«ng phÐp nh©n ho¸.. KÝ (Tuú bút trữ - Lòng yêu nớc bắt nguồn từ yêu những vật tầm thờng nhất. Lòng yêu nớc đợc thử thách và bộc lộ rõ t×nh) nhất trong chiến đấu. - KÕt hîp yÕu tè chÝnh luËn vµ tr÷ t×nh, gîi c¶m ®Çy søc thuyÕt phôc. I£ ren KÝ Lßng yªu bua (Tuú bót níc - Miêu tả các loài chim ở đồng quê. Qua đó bộc lộ chÝnh (TrÝch b¸o vẻ đẹp, sự phong phú của thiên nhiên, làng quê và luËn) Thö löa) b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n gian. - NT miêu tả đặc sắc, quan sát tinh tế, kết hợp tả, kÓ, b×nh luËn. Sö dông nhuÇn nhÞ yÕu tè v¨n ho¸ Håi kÝ d©n gian. Duy tù Lao xao Kh¸n truyÖn. - 128 -.

(129) - GV kÎ b¶ng theo c¸c cét- HS ®iÒn: + Tªn TP (C¸c TP ë trªn) + ThÓ lo¹i + Cèt truyÖn + Nh©n vËt + NV kÓ chuyÖn - HS ®iÒn lÇn lît - Rót ra kÕt luËn ? §Æc ®iÓm h×nh thøc, thÓ lo¹i cña truyện, kí hiện đại đã học?. ? V× sao nãi: TruyÖn vµ kÝ lµ lo¹i h×nh tù sù? * G ph¸t phiÕu häc tËp - HS th¶o luËn nhãm bµn. - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. - GV kÕt luËn. ? Qua các tác phẩm truyện, kí đã học nêu cảm nhận về đất nớc, con ngời VN? Gv nhaän xeùt vaø choát laïi theo yù sau : -Cảnh sắc thiên nhiên đất nước và cuộc sống con người ở những vùng mieàn khaùc nhau . -Cùng với cảnh sắc thiên nhiên đất nước là hình ảnh con người và cuộc sống của họ ở các vùng miền . -Một số truyện và ký đã đề cập những vấn đề gần gũi trong đời sống tình cảm , tư tưởng và mối quan hệ của con người với thiên nhiên và của con người với con người . ? Qua c¸c v¨n b¶n truyÖn vµ kÝ, em cã thªm nh÷ng hiÓu biÕt g× míi mÎ? H·y nªu vµ ph©n tÝch râ?. II. §Æc ®iÓm vÒ h×nh thøc, thÓ lo¹i truyÖn vµ kí hiện đại: 1. TruyÖn: - Dùa vµo sù tëng tîng, s¸ng t¹o cña t¸c gi¶ trªn cơ sở tìm hiểu đời sống và con ngời theo sự cảm nhận, đánh giá của tác giả. - TruyÖn thêng cã cèt truyÖn, nh©n vËt. 2. KÝ: - Là ghi chép, tái hiện các hình ảnh, sự việc đời sèng, thiªn nhiªn theo sù c¶m nhËn cña t¸c gi¶ về những gì đã xảy ra trong thực tế. - KÝ thêng kh«ng cã cèt truyÖn, cã khi kh«ng cã c¶ nh©n vËt (Nhng nhÊt thiÕt ph¶i cã ngêi miªu t¶, têng thuËt). 3. TruyÖn vµ kÝ lµ lo¹i h×nh tù sù: - Truyện và kí đều có nhân vật kể chuyện. - Đều tái hiện lại bức tranh đời sống một cách khách quan bằng tả và kể, đều có lời kể, các chi tiÕt vÒ h×nh ¶nh thiªn nhiªn, x· héi, con ngêi, thái độ của ngời kể. III. Cảm nhận và những hiểu biết về đất n ớc, con ngời qua các truyện, kí đã học: 1. C¶m nhËn: - Về đất nớc: Đa dạng, phong phú, nhiều màu s¾c cña c¸c vïng, miÒn: S«ng níc Cµ Mau, th¸c ghềng miền Trung, biển đảo Cô Tô, chim chóc lµng quª… - Về cuộc sống: Lao động trên sông nớc, trên biển đảo, trong suốt chiều dài lịch sử… VÒ con ngêi: hä lµ nh÷ng con ngêi b×nh thêng, đẹp và đáng yêu: dợng Hơng Th, cô em gái và ngêi anh, thÇy gi¸o Hamen vµ chó bÐ Phr¨ng…. 2. HiÓu biÕt míi: - Những vùng đất lạ và mới mẻ của tổ quốc. - Hiểu sâu sắc về vẻ đẹp cây tre, những điều mới l¹ vÒ c¸c loµi chim. - Mở rộng tầm mắt ra thế giới đến với cuộc sống và những con ngời ở đất nớc bạn IV. Ghi nhí: (SGK- 118). - HS đọc ghi nhớ. - GV chèt kiÕn thøc. 4. Cñng cè:(3) - GV hÖ thèng bµi gi¶ng. 5. DÆn dß: (1) - Häc ghi nhí. - Häc thuéc lßng c¸c ®o¹n v¨n trong truyÖn, kÝ mµ em thÝch. - Chuẩn bị: Câu TT đơn không có từ là.. - 129 -.

(130) ND:7/4/2016 TiÕt 118. Câu trần thuật đơn không có từ “là”. I. Mục tiêu cần đạt Học sinh nắm đợc 1.Kiến thức : - Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là . - Các kiểu câu trần thuật đơn không có từ là . 2.Kĩ năng : - Nhận diện và phân tích đúng cấu tạo của kiểu câu trần thuật đơn không có từ là. - Đặt được các kiểu câu trần thuật đơn không có từ là . 3. Thái độ. - Yªu tiÕng viÖt. II/ Trọng tâm - Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là . - Các kiểu câu trần thuật đơn không có từ là . III. ChuÈn bÞ: - GV: B¶ng phô,phiÕu häc tËp. - HS: ChuÈn bÞ bµi. IV. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò(5) ? Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là? Các kiểu câu TT đơn có từ là? Đặt một câu trần thuật đơn và cho biết câu em vừa đặt thuộc loại nào? GV ®a ra vd:. - 130 -.

(131) T«i ®i häc. ? Xác định kiểu câu? (TT đơn) 2. Giới thiệu(1) GV: Câu trên gọi là câu TT đơn không có từ là. Vậy đặc điểm của kiểu câu này ntn? Chóng ta t×m hiÓu bµi. 3. Bµi míi 13 I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có - Học sinh đọc mẫu (SGK). - GV treo b¶ng phô ghi vd. tõ lµ: ? Xác định thành phần chính 1VD : trong bµi tËp trªn?Vµ cho biÕt 2. NhËn xÐt VN cña nh÷ng c©u trªn do * a. Phó ¤ng/ mõng l¾m. nh÷ng tõ hoÆc côm tõ lo¹i nµo CN VN (Cụm TT) t¹o thµnh? *b. Chóng t«i/ tô héi ë gãc s©n. a) ….. mừng lắm : Cụm tính từ CN VN (Cụm ĐT) b) ……. tụ hợp ở góc sân : Cụm động từ . * C©u a: VN lµ côm TT ? Ta có thể điền các tổ hợp từ * C©u b: VN lµ côm §T. phủ định vào trước các vị ngữ Cã thÓ kÕt hîp víi: Kh«ng, cha  Phuû ñònh . trên được không ? (từ “khoâng”) - GV nhaän xeùt : +Phú ông không mừng lắm. + Chúng tôi không tụ hợp ở goùc saân. GV: Gäi nh÷ng c©u trªn lµ câu TT đơn không có từ là. ? Hãy nêu đặc điểm của câu TT đơn không có từ là? Khi biểu thị ý phủ định chúng có thÓ kÕt hîp víi nh÷ng tõ nµo? GV nhaän xeùt- choát laïi ñaëc ñieåm cuûa caâu traàn thuaät ñôn không có từ là : Vị ngữ thường do động từ, tính từ, cụm động từ, cụm tính từ tạo * Ghi nhí 1: thaønh khi bieåu thò yù phuû ñònh (SGK- 119) nó kết hợp với các từ không, chöa . - HS đọc ghi nhớ. G ph¸t phiÕu häc tËp ? H·y so s¸nh cÊu tróc phñ định của câu TT đơn có từ là với câu TT đơn không có từ là? 13 * Câu TT đơn có từ là: …kh«ng/ ph¶i/ lµ… ( tõ P§) (§T t×nh th¸i) (VN) * Câu TT đơn không có từ lµ: …kh«ng + côm §T hoÆc côm II. C©u miªu t¶ vµ c©u tån t¹i: TT 1. VD: Câu TT đơn tồn tại dới hai 2. NhËn xÐt:. - 131 -.

(132) dạng đó là những dạng nào (chuyÓn ý) - HS đọc mẫu- SGK- 115 - Nªu yªu cÇu vd. ? Néi dung th«ng b¸o cña hai c©u trªn lµ g×?. - C©u a: §»ng cuèi b·i/ hai cËu bÐ con / tiÕn l¹i. TN CN VN - C©u b: §»ng cuèi b·i/ tiÕn l¹i/ hai cËu bÐ con. TN VN CN. ? Xác định CN, VN của những c©u trªn? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ vÞ trÝ cña cña VN trong c©u b? - Câu b: VN đợc đảo lên trớc CN: C©u tån t¹i - C©u a: lµ c©u miªu t¶ ? Thö so s¸nh ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau cña hai c©u trªn? *Giống: Đều là câu TT đơn kh«ng cã tõ lµ. Néi dung gièng nhau. * Kh¸c: (Ghi NXÐt) ? Chän mét trong hai c©u trªn ®iÒn vµo chç trèng trong ®o¹n v¨n vµ cho biÕt v× sao em chän nh vËy? - GV: Gäi c©u a, b lµ hai d¹ng của câu TT đơn không có từ là. ? Cho biết đặc điểm của hai lo¹i c©u nµy? - HS đọc ghi nhớ. ? Hãy đặt một câu trần thuật dới dạng câu tồn tại? - HS đặt. GV sửa sai. ? Muèn t¹o c©u tån t¹i ta lµm thÕ nµo? (§Æt tõ ng÷ chØ chñ thÓ cña hoạt động trạng thái (tồn tại) sau động từ chỉ hoạt động hay 13 tr¹ng th¸i.) - GV chèt kiÕn thøc. Hoạt động 3: Luyện tập. - HS đọc BT - Nªu yªu cÇu. - HS lµm theo nhãm bµn - C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. - GV chèt l¹i... - HS đọc BT xác định yêu cầu . + Chủ đề: Quang cảnh trờng em. + Ph¹m vi: Trong giê ra ch¬i. - C©u b: Th«ng b¸o sù xuÊt hiÖn cña sù vËt ( LÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn hai cËu bÐ con. Chän c©u b ®iÒn vµo chç trèng). - Câu a: Miêu tả hành động của nhân vật (Sự vật đã biết từ trớc).. * Ghi nhí: (SGK - 119). III. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: a. Bãng tre/ trïm lªn ©u yÕm… CN VN (MT¶) - Díi bãng tre….thÊp tho¸ng / TN VN m¸i chïa cæ kÝnh… CN (C©u tån t¹i - VN gîi t¶ d¸ng vÎ chÜa ra không đều của chủ thể trạng thái - Những mầm m¨ng.) b. Bªn hµng xãm/ cã c¸i hang/ TN CN cña dÕ Cho¾t VN (C©u miªu t¶) c. …tua tña / nh÷ng mÇm m¨ng VN VN (C©u tån t¹i) 2. Bµi tËp 2: ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c©u tån t¹i: VD: Giê ra ch¬i c¶ s©n trêng ån µo n¸o nhiÖt, bçng ®©u xuÊt hiÖn mét ngêi l¹ mÆt. C¶ lò ch¹y tÊt tëi vÒ v¨n phßng th«ng b¸o cho hiÖu trëng….. 3. Bµi tËp 3: ChÝnh t¶: Nghe viÕt C©y tre ViÖt Nam Tõ: Níc VN xanh….chÝ khÝ nh ngêi.. - 132 -.

(133) hoÆc giê tan häc… + Khi tả cần nêu bật đợc cảnh thiên nhiên và hoạt động của con ngêi…. - HS lµm ra nh¸p. - Tr×nh bµy tríc líp. - HS nhËn xÐt, GV söa sai. - GV đọc chậm rãi. HS viết. - HS chÊm chÐo. - GV thu 5 bµi chÊm l¹i. 4. Cñng cè(3) - Gi¸o viªn hÖ thèng bµi gi¶ng - GV củng cố lại các loại câu TT đơn. 5.DÆn dß(1) - Häc 2 ghi nhí. - Lµm bµi tËp SBT. Hoµn chØnh bµi tËp 2 vµo vë. - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp v¨n miªu t¶.. ND:11/4/2016 13/4/2016. TiÕt 119 + 120. ¤n tËp v¨n miªu t¶. I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Sự khác nhau giữa văn miêu tả và văn tự sự ; văn tả cảnh và văn tả người . - Yêu cầu và bố cục của một bài văn miêu tả . 2.Kĩ năng : - Quan sát, nhận xét, so sánh và liên tưởng . - Lựa chọn trỉnh tự miêu tả hợp lý . - Xác định đúng những đặc điểm tiêu biểu khi miêu tả . 3. Thái độ. - Nghiªm tóc vµ yªu thÝch m«n häc II/ Trọng tâm - Sự khác nhau giữa văn miêu tả và văn tự sự III. ChuÈn bÞ: - GV: Mét sè ®o¹n v¨n miªu t¶ vµ ®o¹n v¨n tù sù. - HS: ChuÈn bÞ bµi. IV. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò ? Khi viết văn miêu tả, yêu cầu bắt buộc đối với ngời viết là gì? Bố cục bài văn miêu tả? Yêu cÇu mçi phÇn 2. Giới thiệu(1) Các em đã học về văn miêu tả, bao gồm cả hai loại tả cảnh và tả ngời. Vậy tả cảnh và tả ngời có nhũng điểm nào chung, điểm nào khác biệt? Làm thế nào để phân biệt một đoạn văn tự sự vµ mét ®o¹n v¨n miªu t¶? 3.Bµi míi - Học sinh đọc bài tập (SGK). - Nªu yªu cÇu.. 25. I. V¨n miªu t¶: 1. Bµi tËp 1 :. - 133 -.

(134) ? §o¹n v¨n t¶ c¶nh g×? Nªu nhận xét về cảnh đó? ? Theo em điều gì đã làm cho đoạn văn hay và độc đáo? + “ngaán beå…….heát buïi” (traùng leä) . + “Tròn trĩnh……đầy đặn” (gợi taû) . + “Y như ……sự trường thọ” (trang troïng) .(1) + “Mặt trời như ……..” + “Quả trứng …….” + “….chân trời mọc……biển ửng hoàng”(2) + “Y như ……muôn thuở biển Động” ? Đoạn văn trên theo em đẹp nhÊt lµ c¶nh nµo? V× sao? ? §o¹n v¨n trªn lµ ®o¹n v¨n miªu t¶ hay tù sù? V× sao em nhận ra điều đó? (Mt¶: kh«ng cã SViÖc chØ cã c¶nh, c¸c tõ ng÷ so s¸nh liªn tëng…) - HS đọc BT2 xác định yêu cầu . - HS th¶o luËn nhãm bµn: (2 phót) - C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. - HS nhËn xÐt, GV söa sai, chèt l¹i . a. Më bµi: Giíi thiÖu ®Çm sen (§Çm sen nµo? Mïa nµo? ë ®©u?) b. Th©n bµi: T¶ chi tiÕt: - L¸, hoa, h¬ng vÞ, mµu s¾c… - Giã, kh«ng khÝ… (Tr×nh tù t¶: Tõ bê ra hay tõ gi÷a ®Çm vµo, hay tõ trªn cao nh×n xuèng). c. KÕt bµi: Ên tîng cña em vÒ ®Çm sen…. - Đoạn văn tả cảnh mặt trời mọc trên biển đảo C« T«: - Đoạn văn hay và độc đáo vì: + Các chi tiết đợc lựa chọn. Các hình ảnh đặc s¾c. + Nh÷ng so s¸nh, liªn tëng míi mÎ, thó vÞ. + Vèn ng«n tõ phong phó, s¾c s¶o -> Cảnh sống động nh thật. + Tình cảm, thái độ rõ ràng đối với cảnh vật.. 2. Bµi tËp 2: Dµn ý t¶ c¶nh ®Çm sen ®ang mïa hoa në: + Mở bài: Ngoài cánh đồng làng em có một hồ sen thật đẹp. Mùa hè những bông hoa đỏ, trắng nhấp nhô dưới những tấm lá sen màu xanh. Ñeâm ñeâm höông thôn ngaøo ngaït cuûa hoa sen thoang thoảng bay vào làng. + Thaân baøi: Sen mọc ở dưới hồ sâu, nước trên lưng người, thế mà lá còn vọt lên trên mặt nước . - Mùa hè đến sen xoè lá kín hồ, bên cạnh những kẻ lá là nụ hoa, đầu tiên chỉ như những nắm tay nhỏ vài hôm sau đã trở thành những bông hoa màu trắng, màu đỏ đầy hồ . - Mùa hè khi đi qua hồ sen người ta có cảm giaùc maùt laïnh vaø chieàu chieàu höông thôm ngaøo ngaït bay vaøo taän thoân xoùm . - Mùa đông sen tán đi chỉ còn những cọng lá khô héo, gục xuống mặt nước . Thuở nhỏ, các em thường ra tắm ở hồ sen, laáy laù sen laøm ô che naéng. Laáy ngoø sen aên raát doøn vaø ngoït . + Keát baøi: Em rất yêu cái hồ sen, nó vừa là cảnh đẹp. - 134 -.

(135) của xóm làng, vừa cho con người hưởng một khoâng khí trong laønh .. - HS đọc bài tập 3. Nêu yêu cÇu. ? Lập dàn ý chi tiết cho đề bài trªn? ? để làm nổi bật đặc điểm của em bÐ (bô bÉm), em cÇn lùa chän nh÷ng h×nh ¶nh nµo? a. Më bµi: Giíi thiÖu vÒ em bÐ (Con nhµ ai? Tªn, tuæi, quan hÖ víi em ntn?). b. Th©n bµi: T¶ chi tiÕt: - T¶ ngo¹i h×nh…. - Em bÐ tËp ®i: T¶ ch©n tay, m¸ (Làm nổi bật đặc điểm bụ bÉm…), d¸ng ®i. - Em bÐ tËp nãi: MiÖng, m¾t, m«i, lìi.. c. KÕt bµi: Tình cảm, thái độ của mọi ngời víi em bÐ.. - HS đọc bài tập 4 - Nêu yêu cÇu. - HS th¶o luËn nhãm (5 phót) - HS đọc thầm văn bản. +1/2 líp t×m trong bµi "Bµi häc đờng đời đầu tiên" + 1/2 líp lµm bµi: Buæi häc cuèi cïng. - §¹i diÖn hai nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶- C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. ? C¨n cø vµo ®©u em ph©n biÖt đợc đoạn văn miêu tả, đoạn văn tù sù? (Đoạn kể: Chủ yếu là hành động kÓ.(kÓ ai? VÒ viÖc g×? ë ®©u?…) Đoạn tả: Chủ yếu là hành động t¶: T¶ ai? T¶ c¸i g×?C¶nh hoÆc ngời đó nh thế nào? hoặc có đặc ®iÓm g× næi bËt?….) ? Qua viÖc t×m hiÓu bµi tËp, h·y cho biết: Muốn tả cảnh hoặc ngời đợc hay, hấp dẫn ta phải làm thÕ nµo? (Lựa chọn chi tiết tiêu biểu, đặc s¾c, tr×nh bµy theo thø tù… BiÕt liªn tëng, tëng tîng, vÝ von, so s¸nh…) ? Bè côc bµi v¨n miªu t¶ gåm mÊy phÇn? Yªu cÇu cña mçi. 7. 3. Bµi tËp 3: T¶ em bÐ bô bÉm, ng©y th¬ ®ang tËp ®i, tËp nãi: Dµn ý chi tiÕt: + Mở bài: Bé (…) năm nay mới vừa tròn 14 tháng tuổi. Beù ñang taäp ñi, taäp noùi, caû nhaø ai cuõng quan taâm, cöng chieàu . + Thaân baøi: - Dáng người tròn trịa, khoẻ mạnh, chân tay bụ bẫm có những ngấn rất đẹp, rất dễ thöông . - Khuoân maët troøn baàu bónh, ñoâi maù phuùng phính, ñoâi maét to ñen, mieäng töôi nhö nuï hoa hoàng, laøn da traéng mòn, hoàng haøo . - Tính tình bé rất dễ mến. Em thường hay nhoẻn miệng cười và không hay vòi vĩnh ăn quaø vaët . Em khoâng aên tham, moãi khi meï ñi chợ về có bánh là chia đều cho mọi người . - Em noùi chöa soõi, nhöng raát thích haùt theo nhaïc treân ti vi . - Bé tập đi từng bước một. Em đứng dựa vào tường khi mẹ vẫy, giơ hai tay lên rồi cố bước đi, được mấy bước đã uỵch xuống . + Keát baøi: Bé (….) là niềm vui, là nụ cười của cả nhà. Em raát yeâu meán beù (…) . Em seõ chaêm soùc cho bé chóng lớn để dẫn bé đi chơi . 4. Bµi tËp 4: - HS t×m ®o¹n v¨n miªu t¶, ®o¹n v¨n tù sù. a. Bài học đường đời đầu tiên : - Đoạn văn tự sự : “… Một tai hoạ ………..khóc thảm thiết….” => Các đoạn văn tự sự giúp người đọc theo dõi diễn biến của câu chuyện, nắm được mạch truyện, biết được hành động, tính cách cuûa caùc nhaân vaät trong truyeän . - Đoạn văn miêu tả: “Caùi chaøng deá …… ngaån ngaån, ngô ngô” - Đoạn văn miêu tả dùng nhiều câu so sánh ví von :. - 135 -.

(136) phÇn? - HS đọc ghi nhớ. - GV chèt kiÕn thøc. ? C¸c kÜ n¨ng cÇn cã khi lµm v¨n miªu t¶? (Quan sat, tëng tîng, liªn tëng, so s¸nh, lùa chän, håi tëng hÖ thèng ho¸…) ? Bè côc mét bµi v¨n miªu t¶ gåm mÊy phÇn? Yªu cÇu cña tõng phÇn? (Gåm ba phÇn: - Më bµi: Giíi thiÖu c¶nh, ngêi đợc tả (Khái quát). - Th©n bµi: T¶ chi tiÕt theo tr×nh tù. - KÕt bµi: Ên tîng, nhËn xÐt vÒ đối tợng.) - HS đọc thêm. ? Cho biÕt ®©u lµ ®o¹n miªu t¶? §©u lµ tù sù? V× sao em ph©n biệt đợc điều đó?. 3. + “Gaày goø…..thuoác phieän” + “Caùnh chæ ngaén…..aùo ghi leâ” b. Baøi “Buoåi hoïc cuoái cuøng” : - Đoạn văn tự sự : “Tôi bước qua …..phát phần thưởng” => Đoạn văn trên đã tái hiện cảnh chú bé Phrăng bước vào lớp học và thấy thầy giáo Ha-men . - Đoạn văn miêu tả : “Chốc chốc ……xứ sở này mãi mãi” => Đoạn văn trên đây đã miêu tả tư thế và thái độ của thầy Ha-men trước những cảnh vật, đồ vật đã gắn bó với thầy suốt hơn 40 naêm qua . II. Ghi nhí: (SGK-121). * §äc thªm: - §o¹n a: Miªu t¶. - §o¹n b: Tù sù. 4. Cñng cè(2) - Gi¸o viªn hÖ thèng bµi gi¶ng - Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a v¨n miªu t¶ vµ v¨n tù sù? 5. DÆn dß(1) - Häc ghi nhí. - Lµm bµi tËp SBT. - ChuÈn bÞ bµi: Ch÷a lçi chñ ng÷ vµ vÞ ng÷.. ND: 14/4/2016. TiÕt 121- 122. VIÕT BµI TËP LµM V¡N MI£U T¶ S¸NG T¹O I. Mục tiêu cần đạt : 1. KiÕn thøc Nhằm đánh giá : - N¨ng lùc s¸ng t¹o trong khi thùc hµnh viÕt bµi v¨n miªu t¶ .. - 136 -.

(137) - N¨ng lùc vËn dông c¸c kü n¨ng vµ kiÕn thøc vÒ v¨n miªu t¶ nãi chung . 2. KÜ n¨ng. - Rèn kĩ năng diễn đạt, trình bày,chữ viết,chính tả, ngữ pháp. 3. Thái độ Yªu thÝch m«n häc II/ Trọng tâm - HS viết bài III. ChuÈn bÞ : - Häc sinh : Xem l¹i c¸c bµi v¨n miªu t¶. - Giáo viên : Chuẩn bị đề, tích hợp các văn bản văn đã học. IV. Tiến trình họat động : 1. KiÓm tra: Kh«ng kiÓm tra 2.Giới thiệu 3. Bµi míi: Đề bài : Giáo viên ghi đề bài lên bảng . Từ bài văn “ Lao xao” của Duy Khán, em hãy tả lại khu vờn trong một buổi đẹp trời . Đáp án : I/ Yªu cÇu chung - Học sinh viết đợc bài văn miêu tả cảnh hòan chỉnh có bố cục rõ ràng, cân đối . - Lêi v¨n miªu t¶ cã s¸ng t¹o, biÕt so s¸nh, liªn tëng, tëng tîng . - Diễn đạt ý lu lóat. Trình bày sạch đẹp . II/ Yªu cÇu cô thÓ : 1/ Më bµi : ( 1,5®) – Giíi thiÖu c¶nh khu vên Khu vườn của ai? Ở đâu? rộng hay hẹp? - Khu vườn được tả vào thời điểm nào? 2/ Th©n bµi ( 7®) - T¶ kh¸i qu¸t khu vên ( vÞ trÝ, diÖn tÝch, c©y trång… ) - Vườn trồng những loại cây gì? - Tả đặc điểm của từng loại cây trái trong vườn Tả cụ thể về khu vờn ( màu sắc, ánh sáng, âm thanh, bầu trời, cây trồng, các cảnh đẹp khác… ) 3/ KÕt bµi ( 1,5®) : C¶m nghÜ cña b¶n th©n vÒ khu vên ( yêu mến gắn bó với khu vườn có ý thức cùng mọi người chăm sóc để khu vườn tươi tốt,đem lại nguồn thu nhập hàng cho gia đình. - GV Thu bµi . 4. Cñng cè(3) Gi¸o viªn nhËn xÐt vÒ tiÕt kiÓm tra . 5. DÆn dß(1) - Säan bµi : CÇu Long Biªn – chøng nh©n lÞch s. - 137 -.

(138) ND:18/4/2016. TiÕt 123 HDĐT V¨n b¶n. CÇU LONG BI£N – CHøNG NH¢N LÞCH Sö. Động Phong Nha. (Trần Hoàng). I. Mục tiêu cần đạt : 1.Kiến thức : - Khái niệm văn bản nhật dụng . - Cầu Long Biên là “chứng nhân lịch sử” của thủ đô, chứng kiến cuộc sống đau thương mà anh dũng của dân tộc ta . - Tác dụng của những biện pháp nghệ thuật trong bài . 2.Kĩ năng : - Biết đọc diễn cảm một văn bản nhật dụng có yếu tố thuyết minh kết hợp với biểu cảm theo dòng hồi tưởng . - Bước đầu làm quen với kỹ năng dọc – hiểu văn bản nhật dụng có hình thức là một bài bút ký mang nhiều yếu tố hồi ký . - Trình bày những suy nghĩ, tình cảm, lòng tự hào của bản thân về lịch sử hào hùng, bi tráng của đất nước . 3. Thái độ Tự hào và biết gìn giữ các di tích lịch sử của đất nớc. II/ Trọng tâm - Khái niệm văn bản nhật dụng - Tác dụng của những biện pháp nghệ thuật trong bài III. ChuÈn bÞ : - Häc sinh : Säan bµi - Giáo viên : Tích hợp với tập làm văn “ Ôn tập văn miêu tả ‘, với Tiếng Việt các bài đã häc . IV Tiến trình họat động : 1. Kiểm tra bài cò (5) Hãy nêu đặc điểm các thể ký ? Kể tên các bài ký đã học . 2. Giíi thiƯu bµi(1) : Chiến tranh đã đi qua nhưng đau thương và mất mát vẫn còn tồn đọng mãi trong lòng người Việt Nam. Đây đó vẫn còn để lại những dấu tích chiến tranh mà lỗi lầm nhìn đến cảnh vật, sự vật người Việt Nam không khỏi bùi ngùi xúc động. Một. - 138 -.

(139) trong những vấn đề thầy muốn giới thiệu với các em hôm nay lại là chiếc cầu “Long Biên-chứng nhân lịch sử”. Tại sao lại như vậy ? Vì chiếc cầu đã từng chia sẽ với dân tộc Việt Nam và nhân dân Việt Nam qua các thời kì chiến đấu. Để rõ hơn về văn bản này chuùng ta cuøng tìm hieåu. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung kiÕn thøc - Giáo viên giới thiệu cách đọc : 7 I.T×m hiÓu chung: Đọc rõ ràng chú ý đọc đúng các c©u th¬ . - GV hớng dẫn cho HS đọc - GV đọc mẫu 1 đoạn sau đó gọi 1.T¸c gi¶: SGK HS đọc 2. T¸c phÈm. - GV hái chó thÝch 1,3,7,8,10 * Kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông ? Em hiÓu thÕ nµo v¨n b¶n nhËt Là bài viết có nội dung gần gũi bức thiết dung? đối với cuộc sống trước mắt của con người - Néi dung: cã néi dung gÇn gòi, bøc thiÕt víi cuéc sèng cđa con ngvà cộng đồng trong xã hội hiện đại. êi và cộng đồng xã hội hiện đại nh: thiªn nhiªn, m«i trêng, n¨ng lîng, d©n sè, quyÒn trÎ em, ma tuý... - VÒ h×nh thøc: Thêng lµ nh÷ng bµi báo, thờng đợc viết theo thể bút kí trong đó có sự kết hợp giữa các phơng thức kể, tảc, biểu cảm... - T¸c dông: V¨n b¶n nhËt dông cã gi¸ trÞ th«ng tin tuyªn truyÒn, phæ biến, cập nhật một vấn đề văn hoá, xã hội nào đó là chủ yếu. GV : Cụ thể ở văn bản này là đề cặp đến vấn đề: lịch sử, xã hội, chính trò. Em haõy tìm boá cuïc cho baøi vaên. ? Bµi viÕt thuéc thÓ lo¹i nµo? - ThÓ lo¹i : KÝ ? Em thấy bài kí này có nét đặc sắc §©y lµ bµi b¸o ®¨ng trªn b¸o "Ngêi Hµ Néi". g× vÒ ph¬ng thøc? - T¸c gi¶ chän sù kÕt hîp gi÷a c¸c ph¬ng thøc tù sù, miªu t¶ víi ph¬ng thøc tr÷ t×nh. 3. Bè côc: Bµi cã thÓ chia lµm 3 ®o¹n: ? Nªu bè côc cña bµi kÝ? + Đọan 1 : Từ đầu đến “ Thủ đô Hµ Néi” -> giíi thiÖu vÒ CÇu Long Biªn. 25 + Đọan 2 : Tiếp đến “ dẻo dai, v÷ng ch¾c” -> cÇu Long Biªn qua các chặng đờng lịch sử . + §äan 3 : Cßn l¹i : => cÇu Long biªn trong hiÖn t¹i . II. T×m hiÓu v¨n b¶n: - Cho HS xem lại đoạn 1. “Cầu 1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c©y cÇu Long Long Bieân…quaù trình laøm caàu” . Biªn - chøng nh©n lÞch sö: - Bắc qua sông Hồng Hà Nội, khởi công ? Em biết được những điều gì về xây dựng vào năm 1898, khánh thành năm cầu Long Biên qua đoạn văn 1902 . treân ? - KiÕn tróc s ngêi Ph¸p thiÕt kÕ.. - 139 -.

(140) - GV nhaän xeùt.. -Hôn moät theá kyû qua caàu Long Bieân laø. chứng nhân lịch sử . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch tr×nh bµy cña t¸c gi¶?  C¸ch giíi thiÖu ng¾n gän, kh¸i quát đầy đủ, thuyết phục khẳng định tính chất chứng nhân lịch sử cña cÇu. ? So sánh với tư liệu (Hai đoạn văn đọc thêm) về cầu Thăng Long vaø caàu Chöông Döông , em coù nhaän xeùt gì theâm veà quy moâ vaø tính chaát cuûa caàu Long Bieân ? ? CÇu Long Biªn khi míi kh¸nh thành mang tên gì? Cái tên đó có ý nghÜa g×? - C¸i tªn gîi nh¾c mét thêi thùc d©n n« lÖ, ¸p bøc vµ bÊt c«ng. Nã biÓu thÞ quyÒn lùc thèng trÞ cña thùc d©n Ph¸p ë VN. ? T¹i sao cÇu Long Biªn lµ kÕt qu¶ của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhÊt? ? Vì sao nói là chứng nhân đau thơng của ngời VN thuộc địa? ? §o¹n v¨n t¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p tu tõ g×? BiÖn ph¸p tu tõ Êy gîi cho em c¶m xóc g×? - H×nh ¶nh so s¸nh: C©y cÇu nh mét d¶i lôa uèn lîn, v¾t ngang s«ng Hồng Gây cho ngời đọc bất ngờ lí thó v× søc m¹nh cña kÜ thuËt cÇu s¾t sù tiÕn bé cña c«ng nghÖ lµm cÇu, lần đầu tiên đợc áp dụng ở VN. Ngoài ra còn gợi nhớ đến không khí LS, XH, bµy tá t×nh c¶m cña ngêi viÕt khi nh¾c nhí l¹i nh÷ng c¶nh ¨n ë khæ cùc cña d©n phu VN vµ c¶nh đối xử tàn nhẫn của các chủ TB Ph¸p, khiÕn hµng ngh×n ngêi Vn bÞ chÕt trong qu¸ tr×nh lµm cÇu ? Em có nhận xét gì về lời văn của đoạn này ? -Tác giả dùng phương thức diễn đạt thuyết minh, miêu tả khẳng định tính chất chứng nhân lịch sử cuûa caàu . - Cho HS xem lại đoạn 2. “năm 1945…dẻo dai, vững chắc” . ? Cầu Đu-me được đổi tên là cầu Long Bieân vaøo thaùng naêm naøo ? ? Năm 1945 cầu Đu-me đợc đổi tên là cầu Long Biên điều đó có ý nghĩa. 2. CÇu Long Biªn qua nh÷ng chÆng ® êng lÞch sö: * CÇu Long Biªn thêi Ph¸p thuéc: -Laøm baèng saét, daøi 2290 m, naëng 17 nghìn taán - CÇu Long Biªn mang tªn toµn quyÒn Ph¸p §u-me. - C©y cÇu phôc vô cho viÖc khai th¸c kinh tÕ cña thùc d©n Ph¸p ë VN. - Nó đợc XD không chỉ bằng mồ hôi mà còn b»ng c¶ x¬ng m¸u cña bao con ngêi.. =>Nh vËy cÇu Long Biªn lµ chøng nh©n sèng động, ghi lại phần nào giai đoạn LS đau thơng của ND VN.. * CÇu Long Biªn tõ C¸ch m¹ng th¸ng Tám đến nay:. - Cầu đợc đổi tên là : Long Biên ( tháng 8/1945) .. - 140 -.

(141) g×? - Long Biªn lµ tªn mét hå bªn lµng B¾c S«ng H¬ng n¬i c©y cÇu b¾c qua.Việc đổi tên này có ý nghĩa rất quan träng nã chøng tá ý thøc chñ quyền, độc lập của dân tộc. ? Những cuộc chiến tranh nào đã ñi qua treân caàu Long Bieân ? ? Vai trò nhân chứng của cầu Long Bieân trong cuoäc khaùng chieán chống Đế quốc Mỹ được kể lại qua những sự việc nào ? + c¶nh ngêi ®i l¹i trªn cÇu . + C¶nh ®Çu n¨m 1947, trung đòan ra đi bí mật . + C¶nh cÇu bÞ bom Mü b¾n ph¸ . + C¶nh níc lò trµn vÒ . ? KØ niÖm c©y cÇu trong thêi chèng Mĩ đợc nhớ lại có gì giống và khác víi thêi chèng Ph¸p? - §o¹n v¨n håi tëng c©y cÇu thêi chèng MÜ thËt hïng tr¸ng trong ma bom, bão đạn của giặc mĩ, cây cầu đổ gục bị thơng tơi tả...quân dân thủ đô HN anh hùng viết bản hùng ca. So víi thêi chèng Ph¸p, thêi chèng MÜ ¸c liÖt hïng vÜ h¬n, hoµnh tr¸ng h¬n, ®au th¬ng vµ anh dòng. TÊt c¶ dÒu g¾n víi c©y cÇu LS. ? ViÖc trÝch dÉn mét bµi th¬ vµ lêi b¶n nh¹c trong ®o¹n v¨n cã t¸c dông nh thÕ nµo trong viÖc næi bËt ý nghÜa nh©n chøng cña c©y cÇu? - ViÖc trÝch dÉn bµi th¬, b¶n nh¹c chøng minh thªm tÝnh nh©n chøng LS cña c©y cÇu, t¨ng ý vÞ tr÷ t×nh của bài viết. Cầu Long Biên đã trở thµnh kØ niÖm mang tÝnh chÊt c¸ nh©n cña mçi mgêi d©n, mçi c¸n bé, chiÕn sÜ, mçi HS khi c¾p s¸ch đến trờng. ? Cảm xúc của tác giả khi đứng trên c©y cÇu vµo nh÷ng ngµy níc lªn cã ý nghÜa g×? V× sao ngêi viÕt thÇm c¶m ¬n cÇu? - §o¹n v¨n t¶ c¶nh vµ c¶m xóc cña ngời viết đứng trên cây cầu vào nh÷ng ngµy níc lªn muèn ca ngîi tÝnh nh©n chøng LS cña c©y cÇu ë ph¬ng diÖn kh¸c - ph¬ng diÖn chèng chäi l¹i thiªn nhiªn, b·o lò. - Tác giả thầm cảm ơn cây cầu đã 3 bÒn bØ dÎo dai, v÷ng ch¾c vît lªn vµ chiÕn th¾ng thuû thÇn hung b¹o, cảm ơn ND HN đã bảo vệ cây cầu. ? Em có nhận xét gì về lời văn. - Cầu Long Biên đã chứng kiến bao sự kiện lÞch sö .. =>Vừa tả vừa bộc lộ cảm xúc, hình ảnh cụ thể gợi lại giai đoạn lịch sử ác liệt, đau thương và anh dũng của người dân thủ đô Hà Nội và của cả nước .. 3. CÇu Long Biªn h«m nay vµ ngµy mai:. - 141 -.

(142) của đoạn này ? Vừa tả vừa bộc lộ cảm xúc, hình ảnh cụ thể gợi lại giai đoạn lịch sử aùc lieät, ñau thöông vaø anh duõng của người dân thủ đô Hà Nội và của cả nước . ? Trong sự nghiệp đổi mới, chúng ta cã thªm nh÷ng c©y cÇu nµo b¾c qua s«ng Hång? - B¾c qua s«ng Hång cã cÇu Th¨ng Long, cÇu Ch¬ng D¬ng : nh©n chứng cho thời kì đổi mới nhanh chóng của đất nớc ? Caàu Long Bieân luùc naøy mang yù nghĩa chứng nhân gì ? ? C©u v¨n cuèi cïng " Cßn t«i cè gắng....VN", câu văn đó gợi cho em nh÷ng suy nghÜ g× vÒ cÇu Long biªn vµ t¸c gi¶ cña bµi viÕt nµy? - ý tëng nèi nhÞp cÇu v« h×nh n¬i du khách...  là một ý tởng đẹp, míi vµ rÊt nh©n v¨n, nh©n b¶n. Víi ý tëng nµy cÇu Long Biªn cßn sèng l©u, sÏ trÎ l¹i, sÏ thµnh ®iÓm dõng ch©n du lÞch kh¸ lÝ thó víi du kh¸ch n¨m Ch©u. - GV nhaän xeùt. Choát laïi yù. +Nhân chứng : Thời kỳ đổi mới; nhân chứng cho tình yêu của mọi người; nhịp cầu hoà bình vaø thaân thieän ……. ? ý nghÜa cña v¨n b¶n ? - Học sinh đọc mục ghi nhớ .. - Rót vÒ vÞ trÝ khiªm nhêng. - Là nơi để du khách đến thăm . - T¸c gi¶ : B¾c nhÞp cÇu v« h×nh => ý tëng đẹp, mới, có tính nhân văn.. =>CÇu Long Biªn lµ chøng nh©n cho t×nh yªu của mọi ngời đối với VN. Là nhịp cầu hoà b×nh vµ th©n thiÖn. Lµ t×nh yªu bÒn chÆt trong t©m hån t¸c gi¶.. III/ Tæng kÕt . Ghi nhí - SGK tr128. Động Phong Nha. (Trần Hoàng). I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: 1- KiÕn thøc Hoïc sinh -Cuûng coá theâm veà vaên baûn nhaät duïng. Vẻ đẹp và tiềm năng phát triển du lịch của động Phong Nha . 2.Kĩ năng : - Đọc – hiểu văn bản nhật dụng đề cập đến vấn đề bảo vệ môi trường danh lam thắng cảnh . - Tích hợp với phần Tập làm văn để viết một bài văn miêu tả . 3. Thái độ. - Yêu quý danh lam thắng cảnh của đất nớc II/ Trọng tâm -Vẻ đẹp và tiềm năng phát triển du lịch của động Phong Nha .. - 142 -.

(143) III/ CHUAÅN BÒ : -Giaùo vieân:Ø¶nh minh ho¹ -Tích hợp vơí các văn bản nhật dụng, với các kiến thức địa lý du lịch trong thời đại ngaøy nay IV/CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1/Baøi cuõ: ? Vì sao có ý kiến cho rằng bức thư bàn về chuyện mua bán đất giữa một Thủ lĩnh da đỏ và Tổng thống Mỹ lại được coi là một trong những văn bản hay nhất về vấn đề bảo vệ môi trường sinh thái? 2/ Giới thiệu (1) Quảng Bình mảnh đất nhỏ hẹp và khắc nghiệt của miền Trung lại đợc trời phú cho một kì quan tuyệt thế, đó là động Phong Nha. Phong Nha đẹp không chỉ bởi phong cảnh nớc non hữu tình mà thực ra với thời giannăm tháng những nhủ đá đợc trau chuốt bào mòn hiện lên nh÷ng cung ®iÖn nguy nga n¬i trÇn thÕ. §Ó biÕt thªm vÒ k× quan nµy h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu v¨n b¶n §éng Phong Nha cña TrÇn Hoµn. 3/Bài mới: -§äc: râ rµng, phÊn khëi nh lêi mêi gäi du kh¸ch. - GV đọc mẫu 1 đoạn - Gọi HS đọc tiếp -Giaûi thích moät soá chuù thích khoù. ? Tại sao bài động Phong Nha là moät vaên baûn nhaät duïng? ( Theá naøo laø vaên baûn nhaät duïng ) ? Dùa vµo néi dung, em cã thÓ chia v¨n b¶n lµm mÊy ®o¹n? a). Từ đầu đến “…..bãi mía nằm rải rác” : Giới thiệu vị trí địa lý và hai đường (thuỷ, bộ) vào động Phong Nha . b). “Phong Nha ……..cảnh chùa, đất bụt” : Cảnh tượng động Phong Nha . c). Coøn laïi : Xaùc ñònh giaù trò vaø phân tích vẻ đẹp đặc sắc, độc đáo của động Phong Nha.. I. T×m hiÓu chung:. * Động Phong Nha : được gọi là “Đệ nhất kyù quan Phong Nha”, naèm trong quaàn theå hang động thuộc khối núi đá vôi Kẻ Bàng xaõ Sôn Traïch, Huyeän Boá Traïch, tænh Quảng Bình ; ở gần đường mòn Hồ Chí Minh , coù nhieàu giaù trò vaø yù nghóa .. * Bè côc:3 ®o¹n. - Tõ ®Çu-> n»m d¶i r¸c. - Tiếp-> cảnh chùa đất bụi. - Cßn l¹i. II.Phaân tích:. -Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát đoạn đầu của văn bản.. 1).Vị trí của động Phong Nha và hai con đường vào động. ? Trong phần giới thiệu động Phong Nha tác giả cho biết động nằm ở vị trí nào ? - Để đi vào động Phong Nha, ta có. -Nằm trong khu quần thể hang động thuộc khối núi đá vôi với Kẻ Bàng ở miền tây Quaûng Bình. - Ta có thể đến Phong Nha bằng hai con. - 143 -.

(144) thể đi vào mấy con đường ? đó là những con đường nào ? GV: Tác giả nghiêng về cảnh sắc đờng thuû, cã ý khuyªn ngêi du lÞch h·y chọn con đờng sống mà tới nếu muốn còn ái, muốn nghỉ đôi chân mệt mỏi, muốn ngắm cảnh đẹp thanh bình dọc đôi bờ sông. Song đi đờng bé còng cã lÝ thó riªng. ? Nếu được đi thăm động này, em seõ choïn loái naøo? Vì sao? Em hieåu câu Đệ nhất kỳ quan Phong Nha là theá naøo?. đường : + Đường thuỷ : Ngược dòng sông Gianh . + Đường bộ : Theo tỉnh lộ số 2 đến bến soâng Son .. (Lời khen tặng của du khách dành cho quần thể động Phong Nha: Phong Nha là cảnh đẹp bậc nhất) -Học sinh đọc đoạn tiếp theo… chöa bieát heát ? Cảnh sắc động Phong Nha đã được tác giả miêu tả theo trình tự nhö theá naøo? - T¸c gi¶ miªu t¶ theo tr×nh tù kh«ng gian: từ khái quát đến cụ thể, từ ngoµi vµo trong: 3 bé phËn chñ yÕu của quần thể động phong nha: Động kh«, §éng níc, §éng Phong Nha. ? Động có vẻ đẹp như thế nào ? có mấy động ? ? Vẻ đẹp của động khô và động nớc đợc miêu tả bằng những chi tiết nào? - §éng kh«...  giíi thiÖu v¾n - §éng níc... tắt nhng rất đầy đủ cả về nguồn gốc lẫn vẻ đẹp hiện tồn. ? Haõy lieät keâ caùc daïng hình khoái, hình tượng thạch nhũ ? ? Haõy phaân tích, nhaän xeùt veà heä thống hình khối, hình tượng đó ? => + Khối con gà, con cóc, đốt trúc " theo hệ thống vật lớn thấy trước, vật nhỏ thấy sau. ? Haõy lieät keâ caùc maøu saéc (qua caùc từ ngữ) và nhận xét về màu sắc đó . + Maøu saéc : loùng laùnh nhö kim cöông, maøu xanh cuûa. 2 . Cảnh tượng và vẻ đẹp Động Phong Nha. * Cảnh tượng : Gồm hai động : Động khô và Động nước . + Động nước gồm 14 buồng nối nhau bởi moät haønh lang chính vaø nhieàu haønh lang phuï. + Vào sâu là các dòng sông ngầm dưới khối núi đá vôi và rừng nguyên sinh . * Vẻ đẹp : - Caùc khoái thaïch nhuõ hình con gaø, con coùc, đốt trút, mâm xôi, cái khánh . - Nhiều bãi cát, bãi đá, các ngõ ngách . - Những cánh phong lan xanh biếc . - Tiếng nước gõ chẳng khác tiếng chuông, tiếng đàn .. - 144 -.

(145) nhaùnh phong lan " maøu lam cho caûnh vaät hieàn aûo. " Tiếng nước gõ long tong, lời nói vang vọng như tiếng đàn, tiêng chuoâng. ? Haõy lieät keâ aâm thanh vaø phaân tích, nhận xét về các âm thanh đó. ? Qua đó ta thấy động Phong Nha nhö theá naøo ? - Động Phong Nha : Lộng lẫy, kì aûo, huyeàn aûo veà maøu saéc. Loùng lánh như kim cương, thế giới khác lạ, thế giới tiên cảnh, hoang sơ, bí hiểm, thanh thoát và giàu chất thơ. GV: Tác giả Liệt kê => Động Phong Nha như một thế giới khác lạ, hoang sơ, bí hiểm, thanh thoát và nhieàu chaát thô *Cho học sinh đọc đoạn cuối. ? Nhà thám hiểm nhận xét và đánh gi¸ Phong Nha nh thÕ nµo? - Động Phong Nha là hang động dài nhất và đẹp nhất thế giới. - 7 c¸i nhÊt.... ? Em có cảm nghĩ gì trớc lời đánh giá đó? Sự đánh giá trên rất có ý nghĩa vì đó là sự đánh giá khách quan của ngời níc ngoµi, cña nh÷ng chuyªn gia vµ tæ chøc khoa häc cã uy tÝn khoa häc cao trªn thÕ giíi. Bëi vËy Phong Nha kh«ng chØ lµ danh lam th¾ng c¶nh đẹp trên đất nớc ta mà còn vào loại nhÊt thÕ giíi. ViÖt Nam chóng ta v« cùng tự hào về điều đó. ? VËy t¬ng lai cña Phong Nha nh thÕ nµo? - Phong Nha ®ang trë thµnh mét ®iÓm du lÞch. - Phong Nha cã mét t¬ng lai ®Çy høa hÑn vÒ nhiÒu mÆt: Khoa häc, kinh tÕ, v¨n ho¸..  Liệt kê => Động Phong Nha như một thế giới khác lạ, hoang sơ, bí hiểm, thanh thoát và nhiều chất thơ .. 3. Giá trị của Động Phong Nha :. - Động Phong Nha dài nhất và đẹp nhất thế giới .. - Động Phong Nha đã và đang thu hút sự quan taâm cuûa nhieàu nhaø khoa hoïc, thaùm hieåm vaø khaùch du lòch .. - Động Phong Nha đang được đầu tư để sớm trở thành khu du lịch .. ? Em haõy cho bieát caûm nghó cuûa mình về vẻ đẹp giá trị của động - Là một người chủ tương lai em sẽ làm gì khi đất nước mình có một. - 145 -.

(146) “đệ nhất kì quan động” ? Em hãy tìm nêu tên một số động thaéng caûnh khaùc. VD : Động Hương Sơn (Hà Tây), động Tam Thanh và Nhị Thanh (Lạng Sơn), động Thủy Tiên (Vịnh Haï Long). ? Em có suy nghĩ gì khi đất nước mình có những danh lam thắng cảnh đẹp ? - Chúng ta tự hào về đất nước có những danh lam thắng cảnh. ? Như vậy, qua bài “động Phong Nha” em haõy cho bieát vò trí ñòa lyù và tiềm năng của động ra sao trong töông lai ? Gv cho Hs đọc phần ghi nhớ trong SGK trang 148 . * Gv choát : ĐPN ở tỉnh Quảng Bình , được xem là “đệ nhất kỳ quan”, đang thu hút khách tham quan trong nước và ngoài nước  chúng ta tự hào về cảnh thiên nhiên của đất nước Việt Nam chuùng ta .. => Người Việt Nam vô cùng tự hào, ý thøc gi÷ g×n b¶o vÖ.. III.Toång keát * Ghi nhớ: SGK/148. GDMT : Liên hệ môi trường và du lịch. Cho Hs đọc yêu cầu của Bài tập SGK/149. Gv hướng dẫn cho Hs về thực hiện ở nhà: Hs làm hướng dẫn viên du lịch để thuyết minh cho lớp du lịch qua lời thuyết minh của Hs (tìm tài liệu ở thö vieän) .  Tieát sau (moân Vaên hoïc). IV. Luyeän taäp:. 4. Cñng cè - G hÖ thèng néi dung cña bµi 5. DÆn dß -Hoïc baøi laøm baøi luyeän taäp. -Soạn bài Tổng kết cuối năm.. - 146 -.

(147) -Chuaån bò baøi OÂn taäp veà daáu caâu. ND:20/4/2016. TiÕt 124. Ch÷a lçi vÒ chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ I. Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức : - Lỗi do đặt câu thiếu chủ ngữ, thiếu vị ngữ . - Cách chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ . 2.Kĩ năng : - Phát hiện ra các lỗi do đặt câu thiếu chủ ngữ, thiếu vị ngữ . - Sửa được lỗi do đặt câu thiếu chủ ngữ, thiếu vị ngữ . 3. Thái độ Yêu thích môn học và sử dụng đúng tiếng mẹ đẻ II/ Trọng tâm Lỗi do đặt câu thiếu chủ ngữ, thiếu vị ngữ . Cách chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ III. ChuÈn bÞ: - G: Giáo án +B¶ng phô + TLTK - HS: Chuẩn bị bài IV. Các hoạt động dạy và học : 1. KiÓm tra(5) ? Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là? 2. Giới thiệu(1) 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung kiÕn thøc * GV treo bảng phụ đã viết 10 I.Câu thiếu chủ ngữ: 1. VD VD - Gọi HS đọc - Em hãy xác định CN và VN cña mçi c©u trªn? 2. NhËn xÐt 1. Qua truyÖn "DÕ MÌn phiªu lu - C©u a thiÕu CN. kÝ" - Nguyªn nh©n: LÇm TN víi CN TN - C¸ch söa:. - 147 -.

(148) cho thÊy DÕ MÌn biÕt phôc thiÖn. VN 2. . Qua truyÖn "DÕ MÌn phiªu lu TN kÝ", em //thÊy DÕ MÌn biÕt phôc thiÖn. CN VN ? T×m nguyªn nh©n vµ c¸ch 16 söa lçi cho c©u thiÕu CN. * GV treo bảng phụ đã viết VD - Gọi HS đọc - Gọi HS lên bảng xác định CN - VN a. Th¸nh Giãng //cìi ngùa s¾t, vung CN VN roi s¾t, x«ng th¼ng vµo qu©n thï. b. H×nh ¶nh Th¸nh Giãng cìi ngùa 13 CN s¾t, vung roi s¾t, x«ng th¼ng vµo qu©n thï. c. B¹n Lan, ngêi häc giái nhÊt líp 6 A. CN d. B¹n Lan //lµ ngêi häc giái nhÊt CN VN líp 6 A. ? Em h·y nªu nguyªn nh©n vµ c¸ch söa Luyện tập - HS đọc BT - Nªu yªu cÇu. - HS lµm theo nhãm bµn - C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. - GV chèt l¹i... + Thªm CN: T¸c gi¶ (hoÆc viÕt nh c©u b) + BiÕn TN thµnh CN b»ng c¸ch bá tõ "qua": TruyÖn... cho ta thÊy - Biến vị ngữ thành một cụm chủ vị. Qua truyeän “Deá Meøn phieâu löu kyù ”, TN em / thaáy Deá Men bieát phuïc thieän. C V II. C©u thiÕu VN 1.VD 2. NhËn xÐt - C©u b,c thiÕu VN - Nguyªn nh©n m¾c lçi: + C©u b: LÇm §N víi VN + C©u c: LÇm phô chó víi VN - C¸ch söa: + C©u b: Thªm bé phËn VN ...đã để lại trong em niềm kính phục. ...lµ mét h×nh ¶nh hµo hïng vµ l·ng m¹n. + C©u c: .Thªm VN: ...lµ b¹n th©n cña t«i. ... ®ang phæ biÕn kinh nghiÖm häc tËp cho chóng t«i. .Thay dấu phẩy bằng từ là để viết nh câu. III. LuyÖn tËp Bài 1: Đặt câu hỏi để tìm Cn và VN a. Ai? (B¸c Tai) Nh thÕ nµo? (Kh«ng lµm g× n÷a)  Có đủ CN và VN b. Con g×? (Hæ) Lµm g×? (§Î)  Có đủ CN và VN c. Ai? (B¸c tiÒu) Lµm sao? (Giµ råi chÕt)  Có đủ CN và VN Bµi 2: Ph¸t hiÖn c©u m¾c lçi vµ chØ ra nguyªn nh©n: a. C¸i g×? (KÕt qu¶ häc tËp cña n¨m häc) Nh thế nào? (Đã động viên)  Có đủ CN và VN b. C¸i g×? (Kh«ng cã) Nh thế nào? (Đã động viên)  C©u thiÕu CN C¸ch ch÷a: bá tõ "víi" c. C©u thiÕu VN Thêm bộ phận VN: ...đã đi theo tôi suốt cuộc đời. d. Câu đúng Bµi 3: §iÒn CN thÝch hîp a. Chóng em... b. Chim ho¹ mi... c. Nh÷ng b«ng hoa.... - 148 -.

(149) - HS đọc BT - Nªu yªu cÇu. - HS yÕu mçi em ®iÒn 1 c©u. - HS đọc BT - Nªu yªu cÇu. - HS TB mçi em ®iÒn mét c©u. d. C¶ líp... Bµi 4: §iÒn VN thÝch hîp vµo chç trèng a. ...rÊt hån nhiªn. b. ....v« cïng ©n hËn. c.....bừng lên thật là đẹp. d...®i du lÞc ë miÒn Nam. Bài tập 5: Biến đổi câu ghép thành câu đơn. a. Hổ đực mừng rỡ đùa với con. Còn hổ cái tì nằm phôc xuèng, d¸ng mÖt mái l¾m. b. MÊy h«m nä, trêi ma lín. Trªn nh÷ng hå ao quanh bÜa tríc mÆt, níc d©ng tr¾ng mªnh m«ng. c. ThuyÒn xu«i gi÷a dßng con s«ng réng h¬n ngµn thớc. Trông hai bên bờ, rừng đớc dựng lên cai ngất nh hai d·y trêng thµnh v« tËn.. 4.Cñng cè: (3) G hÖ thèng néi dung cña bµi. 5. DÆn dß.(1) - Hoµn thiÖn bµi tËp. - ChuÈn bÞ viÕt bµi TLV miªu t¶ s¸ng t¹o. ND: 21/4/2016. TiÕt 125 - Ch÷a lçi vÒ chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ (TiÕp theo) I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: 1- KiÕn thøc Hoïc sinh -Nắm được các loại lỗi: Viết câu thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ, hoặc thể hiện sai quan hệ ngữ nghĩa giữa các bộ phận trong câu. -Tránh được các lỗi đó trong quá trình viết văn. 2.KÜ n¨ng: - Tự phát hiện và tự sửa đợc hai loại lỗi đã nêu. 3. Thái độ Có ý thức viết câu đúng về cấu trúc và ngữ nghĩa. II.Trọng tâm Viết câu thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ. III. CHUAÅN BÒ : -Giaùo vieân: B¶ng phô. -Tích hợp vơí văn bản Bức thư của người thủ lĩnh da đỏ với các văn bản viết đơn. IV.CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1/Kiểm tra bài cũ(5) -Cho biết những câu sau mắc lỗi gì và sửa lại cho đúng. “Trong thời gian này, chúng tôi- những sinh viên.” -Qua văn bản “Bức thư của người thủ lĩnh da đỏ”học tập được tình cảm yêu thiên nhiên bảo vệ môi trường -Lớp 6A7 trường THCS Lê Hồng Phong. 2/ Giới thiệu(1) 3/Bài mới:. - 149 -.

(150) -Giaùo vieân ghi ví duï leân baûng phuï- goïi học sinh đọc. ? Xác định hai thành phần chủ ngữ, vị ng÷ trong c©u a, b. a. Mçi khi ®i qua cÇu Long Biªn. b. B»ng khèi ãc s¸ng t¹o vµ bµn tay lao động của mình, chỉ trong vòng 6 tháng. ? Hai c©u trªn m¾c lçi g×? nguyªn nh©n? c¸ch söa ch÷a? (Ta thaáy caâu a chöa thaønh caâu-chöa coù chủ ngữ và vị ngữ, mới chỉ có phần trạng ngữ - cách chữa : thêm CN, Việt Nam cho caâu -Ví dụ b cũng giống a nhưng ở ví dụ b có 2 trạng ngữ) a. Mỗi khi đi qua cầu Long Biên, tôi đều thÊy lßng m×nh båi håi rÊt l¹. b. B»ng khèi ãc s¸ng t¹o vµ bµn tay lao động của mình, chỉ trong vòng 6 tháng nhà điêu khắc đã biến khối đá vô tri thành bức tợng vô cùng sinh động. -Giáo viên gọi học sinh đọc. Hai haøm raêng caén chaët, quai haøm baïnh ra, cặp mắt nảy lửa, ta thấy Dượng Höông Thö ghì treân ngoïn saøo gioáng như một hiệp sĩ của trường sơn oai linh, huøng vó. ? Cho biết mỗi bộ phận được gạch chaân trong caâu treân noùi veà ai? - Dượng Hương Thư ? Caâu treân sai nhö theá naøo? C¸ch viÕt nh phÇn in ®Ëm cã thÓ g©y ra hiÓu lÇm nh thÕ nµo? Nªu c¸ch söa cña em? Cách sắp xếp như câu đã cho làm cho người đọc hiểu phần gạch chân trước dấu phẩy(… nảy lửa)miêu tả hành động cuûa CN trong caâu laø “ta” Nhö vaäy ñaây laø caâu sai veà maët nghóa. Cách 1: Ta thấy Dượng Hương Thư hai haøm raêng caén chaët, quai haøm baïnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của trường sơn oai linh, huøng vó. Hoặc:. - 150 -. I.Câu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ 1. MÉu 2. NhËn xÐt: - Hai câu trên đều không có CN-VN - Hai c©u trªn m¾c lçi thiÕu CN-VN, míi chØ cã tr¹ng ng÷. - Nguyên nhân: Cha phân biệt đợc trạng ng÷ vµ CN-VN. - C¸ch söa: Bæ sung nßng cèt C-V. II.Câu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa caùc thaønh phaàn caâu 1. VD 2. NhËn xÐt: + CN: ta + VN: hai hµm r¨ng c¾n chÆt... Caâu sai veà maët nghóa Caựch chửừa: Viết lại câu đúng trật tự ng÷ ph¸p: Ta thÊy dîng H¬ng Th, hai hµm r¨ng c¾n chÆt...hïng vÜ..

(151) Cách 2:Ta thấy Dượng Hương Thư ghì treân ngoïn saøohai haøm raêng caén chaët, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa một hiệp sĩ của trường sơn oai linh, hùng vĩ. Luyện tập: -Cho học sinh đọc bài tập- nêu yêu cầu đề ra. -Thaûo luaän 2 phuùt (chia 3 nhoùm) -Gọi đại diện 1 học sinh /nhóm trả lời -Giaùo vieân vaø hoïc sinh nhaän xeùt, cho ñieåm.. Học sinh đọc- nêu yêu cầu bài tập. -Giaùo vieân cho hoïc sinh thaûo luaän caëp (1phuùt) -Sau đó gọi 1 em trong cặp lên bảng ñieàn. -Giáo viên cho học sinh nhận xét đánh giá, sửa chữa. -Hướng dẫn học sinh muốn điền được phaûi ñaët caâu hoûi. Giống như bài tập 2- giáo viên hướng daãn theâm. Duøng caâu hoûi xaùc ñònh CN và VN cho từng câu.Nếu không tìm được trả lời thì đây là câu thiếu CN, VN. Hướng dẫn Để phát hiện được lỗi trong các câu đã cho, phải chú ý đến mối quan hệ về nghĩa giữa các thành phần trong caâu.. - 151 -. III.Luyeän taäp: Baøi taäp 1: Xaùc ñònh CN vaø VN trong caùc caâu sau: a/Chủ ngữ: Cầu. Vị ngữ: được đổi tên là cầu Long Bieân a/Chủ ngữ: Lòng tôi. Vị ngữ: lại nhớ những năm tháng chống đế quốc Mỹ oanh liệt và oai huøng. a/Chủ ngữ: Tôi Vị ngữ: cảm thấy chiếc cầu như chiếc voøng ñung ñöa, nhöng vaãn deûo dai vững chắc. Bài tập 2: Hãy viết thêm chủ ngữ và vị ngữ phù hợp vào những chỗ trống dưới đây để tạo thành những câu hoàn chænh. a/ ….học sinh ùa ra đường hoặc chúng em xeáp haøng ra veà. b/… ñaâu coø traéng laïi bay veà. c/… caùc baùc noâng daân ñang thi nhau gaët d/… chúng tôi thấy những người ra đón đã tụ tập đông đủ. Baøi taäp 3: a/… hai chieác thuyeàn. b/… chúng ta đã bảo vệ vững chắc non soâng gaám voùc. c/… ta nên xây dựng bảo tàng “Cầu Long Bieân” Baøi taäp 4: Caùc caâu sai choã naøo, caùch chữa như thế nào? - a/Cây cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông và bóp còi roän raøng caû doøng soâng vaø boùp coøi roän raøng caû doøng soâng yeân tónh -Chủ ngữ : cây cầu.

(152) -Vị ngữ (1) đưa những chiếc vận tải… qua soâng -Vị ngữ (2) bóp còi rộn vang cả dòng soâng yeâu tónh =>Ta thấy về mặt nghĩa, chủ ngữ chỉ phù hợp với vị ngữ (1) mà không phù hợp với vị ngữ (2) - Cây cầu không thể bóp còi rộn vang. Nên ta chữa như sau: *Chữa lại: a/Cây cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông. Còi xe rộn vang caû soâng yeân tónh. b/Thuý vừa mới đi học về mẹ đã bảo Thuý sang đón em.Thuý cất vội cặp saùch roài ñi ngay. c/Khi em đến cổng trường thì Tuấn gọi em và cho em một cây bút mới. 4. Cñng cè - G hhÖ thèng néi dung cña bµi 5. DÆn dß -Học kỹ bài- làm hoàn chỉnh bài tập vào vở. -Soạn: Ôn tập về dấu câu.. ND: 21/4/2016 TIẾT 126+127. Bức th của thủ lĩnh da đỏ I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: 1. KiÕn thøc Hoïc sinh -Thấy được Ý nghĩa của việc bảo vệ mơi trường . - Tiếng nói đầy tình cảm và trách nhiệm đối với thiên nhiên, môi trường sống của thủ lĩnh Xi-át –tơn .. - 152 -.

(153) 2.Kĩ năng : - Biết cách đọc, tìm hiểu nội dung văn bản nhật dụng . - Cảm nhận được tình cảm tha thiết với mảnh đất quê hương của vị thủ lĩnh Xi-át-tơn . - Phát hiện và nêu được tác dụng của một số phép tu từ trong văn bản . 3. Thái độ -Giáo dục tình yêu thiên nhiên đất nước, có ý thức bảo vệ môi trường và thiên nhiên II/ TRỌNG TÂM Thấy được Ý nghĩa của việc bảo vệ mơi trường. III/ CHUAÅN BÒ : HÖ thèng c¸c c©u hái IV/CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1/Kiểm tra baøi cuõ(5) ? Vì sao nói cầu Long Biên là một chứng nhân lịch sử, không chỉ đối với thủ đô Hà Nội mà còn đối với nhân dân cả nước trong một thế kỷ qua. 2. Giới thiệu(1) Năm 1854 Tổng thống thứ 14 của nước Mỹ Hoa Kỳ là Pheng-klin pi-ơ-xơ. Tỏ ý muốn mua đất của người da đỏ. Thủ lĩnh của người da đỏ Xi-at-tơi đã viết bức thư này để trả lời. Đây là bức thư rất nổi tiếng, từng được nhiều người xem là văn bản hay nhất về bảo vệ thiên nhiên và môi trường. Những người da đỏ sinh sống trên đất Mỹ cách đây hôn moät theá kyû voán raát ngheøo khoå. Vaäy taïi sao thuû lónh laïi vieát cho toång thoáng Myõ? 3/Bài mới: §äc. Giäng t×nh c¶m, tha thiÕt khi nãi I. T×m hiÓu chung: đến thiên nhiên, đất nớc; mỉa mai, kín 1. T¸c gi¶ : SGk đáo khi nói đến Tổng thống Mĩ. -Giáo viên đọc đoạn đầu- 3,4 học sinh đọc cho hết bài. -Giaûi thích moät soá chuù thích khoù. Löu yù caùc chuù thích (1)(3)(4)(8)(9)(10) (11) ? ThÓ lo¹i cña v¨n b¶n? ? Bài viết đề cấp đến mấy nội dung?. 2. T¸c phÈm : * ThÓ lo¹i: th tõ - chÝnh luËn - tr÷ t×nh. 3. Bè côc: 3 đoạn. (+ Phần 1 : từ đầu … cha ông chúng tôi : những điều thiêng liêng trong kí ức người da đỏ. + Phần 2 : Tôi biết … sự ràng buộc” : những âu lo của người da đỏ. + Phaàn 3 : coøn laïi : kieán nghò -Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát đoạn đầu của bức thư.. II.T×m hiÓu v¨n b¶n:. (Từ đầu là tiếng nói của cha ông chuùng toâi). 1/ Quan hệ của người da đỏ đối với đất nước và thiên nhiên : - Mảnh đất là mẹ, những bông hoa là. chò, con suoái laø maùu cuûa toå tieân chuùng tôi. Tiếng thì thầm của dòng nước là. - 153 -.

(154) ? Tìm những từ ngữ, câu nói lên thái độ, tình cảm của ngời da đỏ đối với thiên nhiên, môi trờng, đất đai. GV: Đất đai cùng mọi vật liên quan với nó, bầu trời không khí, dòng nước, động vật, thực vật, là thiêng liêng đối với người da đỏ, là bà mẹ của người da đỏ nên không dễ gì đem bán. ? Hãy chỉ ra những biƯn ph¸p nghƯ thuật đợc sử dụng trong đoạn.. tieáng noùi cuûa cha oâng chuùng toâi. Đất và thiên nhiên là thiêng liêng, là mẹ của người da đỏ.. -Pheùp so saùnh, nhaân hoùa => Moái quan hệ mật thiết giữa con người với đất và thieân nhieân .. ?Haõy neâu taùc duïng cuûa pheùp so saùnh và nhân hoá đó. Đặc biệt là việc làm nổi bật quan hệ giữa người da đỏ với đất, với thiên nhiên? Giáo viên chốt: Làm cho sự vật trở nên sinh động; làm nổi bật mối quan hệ mật thiết, máu thịt giữa con người với tự nhiên; thể hiện tình cảm của người da đỏ đối với “Đất” đối với thieân nhieân vaø nhö vaäy cuõng laø giaùn tiếp bày tỏ thái độ đối với kẻ mua đất ? Từ cách nói như thế, em thấy trong kí ức người da đỏ luôn hiện lên những điều tốt đẹp nào ? ?Tại sao vị thủ lĩnh da đỏ nói rằng “đó laø ñieàu thieâng lieâng” ? - Những điều đó điều đẹp đẽ, cao quý, không thể tách rời với sự sống của người da đỏ . - Những thứ đó không thể mất, cần phải tôn trọng, gìn giữ. " Gắn bó, yêu quí, tôn trọng đất đai, môi trường.. ? Từ những suy nghĩ đó em có nhận xét gì về cách sống của người da đỏ? Gv choát : Baèng ngheä thuaät so saùnh, nhân hoá , tác giả cho ta thấy người da đỏ xem đất và thiên nhiên như là mẹ  gắn bó, yêu quí, tôn trọng đất đai, môi trường. ?Vì sao hoï laïi gaén boù nhö moät gia. - 154 -. =>Hoà mình vào với thiên nhiên chắm chút bảo vệ môi trường .Quan heä gaén boù vaø bieát ôn, thieâng lieâng vaø gaàn guõi nhö trong moät gia ñình, nhö với anh em ruột thịt, như với bà mẹ hiền minh vĩ đại..

(155) ñình? (vì đó là quê hương của họ, là mảnh đất bao đời gắn bó với nòi giống họ, vì neáp soáng thuaàn phaùc, giaûn dò, tình nghóa cuûa hoï) ( TiÕt 127) *Giáo viên cho học sinh đọc đoạn giữa bức thư, từ “Tôi biết người da trắng… raøng buoäc” Đọc đoạn văn “ Tôi biết … sự ràng buộc” chúng ta thấy được sự đối lặp trong “ cách sống, thái độ đối với đất”, đối với thiên nhiên giữa người da đỏ, da trắng. Em hãy chỉ ra dự đối lập đó. ? ? Những ngời da trắng họ đã có hành động bằng cách đối xử nh thế nào? - Muốn dùng tiền bạc, đô la để mua đất. - Khi chết, thờng quên đi đất nớc họ sinh ra. - Không hiểu cách sống của ngời da đỏ. - Kẻ xa lạ, trong đêm tối, họ lấy đi từ lòng đất những gì họ cần. - KÎ thï, kÎ chinh phôc, lÊn tíi. - Đối xử với đất và anh em bầu trời nh những vật mua đợc, tớc đoạt đợc và bán ®i nh nh÷ng con cõu vµ nh÷ng h¹t kim c¬ng. - Thèm khát ngấu nghiến đất đai, để lại đằng sau những bãi hoang mạc. - Xo¸ bá cuéc s«ng yªn tÜnh, thanh khiÕt ... - Huû diÖt mu«ng thó quý hiÕm ... Lieân heä: Boïnlaâm taëc chuyeân chaët phaù rừng, săn bắn, buôn bán lậu thú quý hieám. ? Em có suy nghĩ gì về cách đối xử của ngêi da tr¾ng víi thiªn nhiªn m«i trêng? ? Tác giả sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì để thể hiện những âu lo cuûa mình ? Gv chốt : bằng Phép đối lập, dùng điệp ngữ tác giả cho ta thấy tác giả khẳng định tầm quan trọng của đất, của thiên nhiên đối với con người . ? Qua đó em hiểu thêm điều gì về người da đỏ(tình cảm của họ đối với. - 155 -. " gắn bó, yêu quí, tôn trọng đất đai, môi trường.. 2/ Cách sống và thái độ đối với đất của người da đỏ và “người da traéng” : -Người da đỏ : +Coi đất là mẹ, là anh em . +Sống hoà nhập với thiên nhiên, yên tónh . -Người da trắng mới nhập cư:.

(156) thiên nhiên, môi trường sống) ? - Yêu quý, có ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên ? Xuất phát từ đâu mà thủ lĩnh da đỏ lại viÕt bøc th nµy? GV: Ngêi ta kh«ng thÊy ngêi viÕt th tr¶ lêi cã b¸n hay kh«ng, l¹i cµng kh«ng bàn về chuyện giá cả. Vấn đề đợc đặt ra chỉ nh một giả thiết để tạo đà, tạo thế cho viÖc tr×nh bµy quan ®iÓm vµ béc lé t×nh c¶m. - Tác giả không chỉ đề cập đến vấn đề về đất nớc mà tất cả những hiện tợng có liên quan tới đất: Thiên nhiên, môi trờng - vấn đề toàn trái đất đang quan tâm. - Phản đối sự huỷ hoại môi trờng của ngời da trắng. - Xuất phát từ lòng yêu quê hơng đát nớc, bỗng trở thành một văn bản có giá trị hay nhất về vấn đề bảo vệ thiên nhiên và m«i trêng. ? Vì thế khi quyết định bán đất cho người da trắng, người da đỏ đã đưa ra những điều kiện gì ? " Ngài phải … hoa đồng cỏ. - Người da trắng phải đối xử với các muôn thú sống trên mãnh đất này như những người anh, em ? - Phải biết kính trọng đất đai. - Phải dạy con cháu : đất đai là mẹ. - điều xãy ra với đất tức là xãy ra với đứa con của đất. ? Thủ lĩnh Xi – at – tơn đã kiến nghị điều gì với người da trắng ? ? Em coù nhaän xeùt gì veà gioïng ñieäu của đoạn thư này so với đoạn trên ? Các kiến nghị đó kết hợp với sự thay đổi giọng điệu người viết muốn nói ñieàu gì ? Gv choát : Qua caùch laäp luaän chaët cheõ, cách so sánh cụ thể, bức thư có ý nghĩa saâu saéc .Taùc giaû cho ta thaáy : Khaúng định mối quan hệ giữa đất , thiên nhiên đối với con người.Nếu người da đỏ buộc phải bán đất thì người da trắng phải đối xử với đất như người da đỏ .Lời cảnh báo : Nếu không thì người da trắng cũng bị tổn hại .--> Gv. - 156 -. +Coi đất như những vật mua được rồi baùn ñi . +Lấy đi từ lòng đất những gì họ cần . +Sống : Oàn ào, huỷ diệt những thú quyù hieám .. =>Xa cách với thiên nhiên huỷ hoại môi trường muông thú.  Chñ yÕu nh»m vµo viÖc khai th¸c, tËn dông v× lîi nhuËn tèi ®a, bÊt chÊp hËu qu¶ tríc m¾t hay l©u dµi. -Phép đối lập, dùng điệp ngữ để khẳng định tầm quan trọng của đất, của thiên nhiên đối với con người .. 3. Một bức th về chuyện mua bán đất trë thµnh mét bµi v¨n hay bËc nhÊt về vấn đề bảo vệ tài nguyên và môi trêng. - XuÊt ph¸t ®iÓm cña bøc th lµ t×nh yªu,.

(157) ghi baûng GDMT : Trực tiếp khai thác về đề tài môi trường . ? Theo em văn bản này đề cập đến vấn đề gì ? ? văn bản này được viết cách đây rất lâu nhưng đến nay nó vẫn có một giá trò nhaát ñònh ? vì sao nhö vaäy ? giaù trò đó là gì ? ? Sau khi hoïc xong vaên baûn naøy em thấy mình cần phải làm gì với thiên nhiên, môi trường xung quanh. ? Gv chốt lại các ý chính của ghi nhớ (SGK. Trang 140) *Hoạt động 3: Luyện tập:( 5’). quê hơng, đất nớc. - Khẳng định mối quan hệ giữa đất , thiên nhiên đối với con người .. - Nếu người da đỏ buộc phải bán đất thì người da trắng phải đối xử với đất như người da đỏ . - Lời cảnh báo : Nếu không thì người da traéng cuõng bò toån haïi . - Laäp luaän chaët cheõ, caùch so saùnh cuï thể, bức thư có ý nghĩa sâu sắc . III.Toång keát. ?Sống trong thời đại ngày nay, vấn đề bảo vệ thiên nhiên môi trường được đặt lên hàng đầu-Em là một học sinh Ghi nhớ: SGK/140 sẽ làm gì để góp phần bảo vệ môi IV. LuyÖn tËp: trường sinh thái. 4.Cñng cè - G hÖ thèng l¹i néi dung cña bµi. 5. DÆn dß. -Về nhà học bài .So¹n: Ch÷a lçi vÒ chñ ng÷ - vÞ ng÷. ND: 25/4/2016 Tiết 128. Viết đơn I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: 1.Kiến thức : - Hiểu được các tình huống cần viết đơn . - Các loại đơn thường gặp và nội dung không thể thiếu trong đơn . 2.Kĩ năng : - Viết đơn đúng quy cách . - Nhận ra và sửa chữa được những sai sót thường gặp khi viết đơn . 3. Thái độ - Yªu thÝch m«n häc II/ TRỌNG TÂM - Viết đơn đúng quy cách III/ CHUAÅN BÒ : -Giaùo vieân: GA+ SGK+ SGV. HS: chuẩn bị bài. - 157 -.

(158) IV/CÁC BƯỚC LÊN LỚP. 1/Baøi cuõ(2) Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 2. Giới thiệu(1) Nếu muốn vào truờng THCS học em phải làm sao ? Nếu muốn nghỉ học hai ngày em phải làm gì ? gia đình khó khăn, muốn nhà trường giảm học phí em làm thế nào? Viết đơn ! vậy viết đơn như thế nào để phù hợp mục đích yêu cầu của công việc, bài học hôm nay thầy (cô) sẽ hướng dẫn các em các thao tác về viết đơn 3/Bài mới 10 I/Khi naøo caàn vieát ñôn -Giáo viên goi học sinh đọc các ví dụ 1.VD: SGK 2.NhËn xÐt ? Trong tình huoáng naøo ta caàn vieát  Khi ta coù moät nguyeän voïng hay moät yeâu ñôn? cầu nào đó muốn được giải quyết, ta viết -Từ bài tập 1 hãy phân biệt tình huống đơn lên cơ quan, tổ chức có trách nhiệm , naøo caàn vieát ñôn trong caùc tình huoáng quyền hạn để giải quyết. sau: -Viết đơn gửi công an 1/Chiều nay các bạn đến học nhóm tại nhà em , do sơ suất kẻ gian đã lấy mất -Viết đơn gửi Ban Giám hiệu chiếc xe đạp của em. 2/Trong trường mới mở một lớp nhạc -Khoâng vieát ñôn maø vieát baûn kieåm ñieåm và hoạ, em rất muốn theo học. noäp cho thaày. 3/Trong giờ học toán em đã gây mất -Viết đơn gửi BGH trường cũ và mới trật tự làm thầy giáo không hài lòng 4/Gia đình chuỷên chỗ ở em muốn đi học lớp 6 vào nơi mới đến ? Như vậy phải có bất cứ lúc nào ta cuõng phaûi vieát ñôn khoâng ? Tùy vào tính chất sự việc mà ta ứng sử khaùc nhau, khoâng theå luùc naøo cuõng vieát ñôn caû. Chæ vieát khi caàn baøy toû nguyện vọng cần được giải quyết, nếu khoâng coù ñôn seõ khoâng giaûi quyeát được . Đơn từ là loại văn bản hành chính khoâng theå thieáu trong cuoäc soáng haèng ngaøy. VD: Bên A đánh Bên B gây thương tích naëng nhöng beân A khoâng boài thường thuốc men. Bên B cần làm đơn II/ Các loại đơn và những nội dung gởi đến cấp thẩm quyền tại địa 10 không thể thiếu trong đơn 1.Vd: SGK phöông. 2.NhËn xÐt a) Các loại đơn -Giáo viên cho học sinh đọc và nhận. - 158 -.

(159) xét hai loại đơn( theo mẫu và không Theo maãu. theo maãu) trong sgk . Khoâng theo maãu ?Vậy ta thấy có mấy loại đơn? b)Những nội dung không thể thiếu trong ?Từ hai mẫu đơn trên em hãy rút ra ñôn trình tự một lá đơn *Gioáng nhau: + Đơn viết theo mẫu in sẵn : Người viết Phần đầu, phần cuối và các thứ tự sắp chỉ cần điền những từ, câu thích hợp vào xeáp caùc muïc trong ñôn. chổ có dấu… Nhưng phaỉ đọc kĩ để viết *Khaùc nhau: đúng -Ñôn theo maãu: Phaàn keâ khai veà baûn thaân + Đơn viết không theo mẫu : Người đầy đủ hơn( năm sinh, nơi sinh, nơi ở, dân viết phải tự nghĩ nội dung và trình bày toäc…) ? Theo em cả hai loại đơn đều có -Ñôn khoâng theo maãu phaàn keâ khai veà những điểm gì giống và khác nhau? baûn thaân khoâng chi tieát nhö ñôn theo maãu Những phần nào la quan trọng không nhöng phaàn noäi dung ñôn: thể thiếu được trong hai loại đơn? Vì sao gửi đơn? Gửi đơn để làm gì? ?Muốn xác định được, cần trả lời các - Nội dung không thể thiếu trong đơn câu hỏi : Ai gửi đơn? Gửi đơn cho ai? +Đơn gửi ai? Vì sao gửi đơn? Gửi đơn để làm gì? +Ai gửi đơn? Vì sao gửi đơn? Từ những nhận xét trên ta rút ra được +Gửi để làm gì? những nội dung quan trọng không thể III/Cách thức viết đơn thieáu trong ñôn laø : a) Ñôn theo maãu Giáo viên cho học sinh đọc, quan sát Người viết đơn chỉ cần điền vào các chỗ và suy nghĩ cách làm hai loại đơn qua 15 troáng. các mục nêu ở sgk b) Ñôn khoâng theo maãu ? Khi vieát ñôn ta caàn trình baøy nhö theá -Quốc hiệu, tiêu ngữ naøo? -Ñòa ñieåm, ngaøy thaùng naêm laøm ñôn -Teân ñôn. -Nơi gửi -Họ tên, nơi công tác, nơi ở của người vieát ñôn -Trình bày sự việc, lí dovà nguyện vọng, đề nghị -Cam ñoan vaø caûm ôn. -Kí teân. Löu yù: Vieát ñôn phaûi trình baøy trang troïng, ngaén goïn vaø saùng suûa, caùc noäi dung ghi khoâng ? Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm sát lề giấy, không để phần trên, phần hieåu moät soá löu yù vaø caàn phaûi naém khi dưới trang giấy khoảng trống quá lớn vieát ñôn -Tên đơn bao giờ cũng viết bằng chữ in ( sgk/134) hoa lớn -Caùc noäi dung phaûi trình baøy roõ raøng thieát. - 159 -.

(160) Nhö vaäy, ñôn vieát ra giaáy phaûi coù noäi dung đạt yêu cầu gì ? Vaø phaûi trình baøy ñôn ra sao ? Noäi dung bắt buọc của đơn gồm có những gì ? - H/s đọc phần ghi nhớ sgk 4.Cñng cè(2) - G hÖ thèng l¹i néi dung cña bµi. 5. DÆn dß.(1) - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - ChuÈn bÞ bµi míi.. thực, lí do và nguyện vọng phải chính đáng * Ghi nhí : SGKT134. ND:27/4/2016 Tieát 129. LUYEÄN TAÄP CÁCH VIẾT ĐƠN VAØ SỬA LỖI VỀ ĐƠN I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: 1- KiÕn thøc -Học sinh nhận ra những lỗi thường gặp khi viết đơn và tìm phương hướng sửa chữa. -Ôn tập những hiểu biết về kiểu bài đơn từ. 2.KÜ n¨ng: -Luyện kỹ năng phát hiện và sửa chữa các lỗi trong khi viết đơn. 3. Thái độ - Có ý thức viết đơn. II/ TRỌNG TÂM -Ôn tập những hiểu biết về kiểu bài đơn từ III. CHUAÅN BÒ : -Giaùo vieân: phiÕu häc tËp -Tích hợp với phần văn ở văn bản Bức thư của người thủ lĩnh da đỏ, phần tiếng Việt Chữa lỗi chủ ngữ và vị ngữ. IV.CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1)Baøi cuõ:(5) Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.. - 160 -.

(161) 2) Giới thiệu bài(1) 3)Bài mới. - Chỉ ra các lỗi thường mắc khi viết đơn Baøi taäp 1: -Cho học sinh đọc đơn trong SGK. -Chæ roõ caùc loãi trong ñôn? -Nêu các sửa chữa. -Cho học sinh thảo luận theo nhóm, sau đó cử đại diện lên trình bày trước lớp. -Caùc loãi maéc phaûi: +Thieáu quoác hieäu. +Thiếu ngày, tháng, năm địa điểm viết đơn và tên người viết đơn. +Người nhận đơn không rõ +Thiếu chữ ký người viết đơn. -Cách sửa: Bổ sung những phần thiếu ở trên. Baøi 2: -Cho học sinh đọc đơn trong SGK. - G ph¸t phiÕu . -Chæ roõ caùc loãi trong ñôn? -Nêu các sửa chữa. -Cho học sinh thảo luận theo nhóm, sau đó cử đại diện lên trình bày trước lớp. -Caùc loãi maéc phaûi: +Thừa phần viết về bố mẹ, vì không cần thiết phải khai trong đơn. +Lyù do trình baøy trong ñôn chöa roõ raøng. +Thiếu thời gian, nơi viết đơn, lời cam đoan, chữ ký của người viết đơn. -Cách sửa: +Bổ sung phần thiếu, bỏ bớt phần thừa. Baøi 3: -Cách sửa: -Cho học sinh đọc đơn trong SGK. -Chæ roõ caùc loãi trong ñôn? -Nêu các sửa chữa. -Cho học sinh thảo luận theo nhóm, sau đó cử đại diện lên trình bày trước lớp. -Các lỗi mắc phải: Lý do viết đơn trình bày không xác đáng. Bởi lẽ sốt cao ly bì không thể ngồi dậy được làm sao viết đơn? Như vậy là dối trá. Bởi vậy, đơn này nhất thiết phải do phụ huynh viết mới hợp lẽ. -Cách sửa: +Thay người viết bằng tên và cách xưng hô của một phụ huynh. +Trình bày lại phần lý do cho thích hợp. Hoạt động 3: Luyện tập.. - 161 -.

(162) -Chia lớp thành 3 nhóm mỗi nhóm một kiểu đơn, sau đó cho học sinh thảo luận theo nhóm, sau đó cử đại diện lên trình bày trước lớp lá đơn của nhóm mình. +Nhoùm 1: Ñôn xin caáp ñieän cho gia ñình. +Nhóm 2: Đơn xin vào Đội tình nguyện bảo vệ môi trường. +Nhóm 3: Đơn xin cấp bàn mới *Yeâu caàu: -Với đề 1 nhất thiết phải có lời cam kết tuân theo quy chế dùng điện, yêu cầu về đường daây, coâng tô. -Với đề 2 có thể gởi người Đội trưởng hay Hiệu trưởng của nhà trường, có sự đồng ý của giáo viên chủ nhiệm của lớp. -Với đề 3: trình bày cụ thể tình trạng hư hỏng hiện tại. 4. Cñng cè(2) - G hÖ thèng néi dung cña bµi 5. DÆn dß(1) -Xem laïi caùc phaàn cuï theå cuûa moät laù ñôn. -Chuẩn bị bài: Động Phong Nha.. ND: 27/4/2016 Tieát 130. OÂN TAÄP VEÀ DAÁU CAÂU (Daáu chaám, daáu chaám hoûi, daáu chaám than…) I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: 1.Kiến thức : -Nắm được cơng dụng của dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than . 2.Kĩ năng : - Lựa chọn và sử dụng dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than trong khi viết . - Phát hiện và sửa đúng một số lỗi thường gặp về dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than . 3.Thái đô - Yêu thích tiếng mẹ đẻ II.TRỌNG TÂM III/ CHUAÅN BÒ : -Giaùo vieân: phiếu học tập. -Tích hợp các văn bản Động Phong Nha VI/CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1/Baøi cuõ(1) ? Nêu cách chữa lỗi về câu thiếu chủ ngữ.. - 162 -.

(163) 2/Giới thiệu bài(1) 3. Bµi míi -Hướng dẫn học sinh tìm hiểu công dụng của các loại dấu câu. -Học sinh đọc ví dụ SGK. -Ñaët caùc daáu chaám, chaám hoûi, chaám than vào chỗ thích hợp có dấu ngoặc đơn? Giải thích vì sao em laïi ñaët caùc daáu caâu nhö vaäy? - Dấu chấm hỏi dùng để đặt cuối câu nghi vaán) - Dấu chấm dùng để đặt cuối câu trần thuật - Dấu chấm than dùng đặt ở cuối câu cầu khieán, caâu caûm thaùn). -Học sinh đọc ví dụ 2: ? Gọi HS đọc bài tập 2 và nêu tên câu 2 và c©u 4 ë trªn? G phát phiếu bài tập cho Hs thảo luận nhóm ? Tại sao ngời viết lại đặt dấu các dấu chấm than vµ chÊm hái sau hai c©u Êy?Caùch duøng daáu chaám, daáu chaám hoûi, daáu chaám than trong caùc caâu sau coù gì ñaëc bieät? Câu 2 và câu 4 đều là câu cầu khiến. - Đây là cách dùng dấu câu đặc biệt. - C©u trÇn thuËt. ®©y lµ c¸ch dïng dÊu c©u đặc biệt để tỏ ý nghi ngờ hoặc mỉa mai. Gv choát : a) câu 2, 4 đều là câu cầu khiến nhưng cuối câu dùng dấu chấm. Đó là cách dùng đặc bieät . b) Cách dùng dấu ( ! ?) thể hiện thái độ nghi ngờ hoặc châm biếm đối với nội dung từ ngữ trước đó " Cách dùng đặc biệt . ? Nhö vaäy qua phaân tích ví duï, em cho bieát daáu chaám, daáu chaám hoûi, daáu chaám than coù coâng duïng gì? ? Trường hợp nào người ta sử dụng kiểu câu ñaëc bieät? -Học sinh đọc ghi nhớ SGK. -Học sinh đọc ví dụ 1 SGK/150 ? So sánh cách dùng dấu câu trong từng cặp caâu trong ví duï 1? + Câu a1 dùng dấu chấm là đúng. + Caâu a2 duøng daáu chaám phaåy laøm cho caâu. - 163 -. i. C«ng dông: 1.MÉu 2. NhËn xÐt. a. (!)  caâu caûm thaùn. b. (?)  caâu nghi vaán. c. (!)  caâu caàu khieán. d.(.) caâu traàn thuaät. - Cả hai câu đều là câu cầu khiến. Daáu caâu ñaëc bieät. - Caâu traàn thuaät  caâu ñaëc bieät toû yù nghi ngờ, mỉa mai.. *Ghi nhớ: SGK/149. II.Chữa một số lỗi thường gặp 1.MÉu 2. NhËn xÐt. a1/Dùng dấu chấm sau từ Qủang Bình là hợp lý. a2/Dùng dấu phẩy sau từ Qủang Bình là không hợp lý vì biến câu thành.

(164) này thành hai vế không liên quan với nhau. + Câu b1 dùng dấu chấm là không hợp lí vì làm cho vị ngữ tách khỏi chủ ngữ, nhất là khi hai vị ngữ nối nhau bằng cặp quan hệ từ “ vừa … vừa” dùng dấu phẩy hoặc dấu chấm phẩy mới đúng -Học sinh đọc ví dụ 2 /151 ? Caùch duøng daáu chaám hoûi vaø chaám than trong các câu dưới đây vì sao không đúng, chữa lại cho đúng Hoạt động 3: Luyện tập Giáo viên hướng dẫn học sinh thảo luận theo nhoùm. -Hoïc sinh trình baøy, giaùo vieân vaø hoïc sinh cả lớp sửa chữa. - Gọi HS đọc bài tập - HS tr¶ lêi c¸ nh©n vµ ®a ra lÝ do. Cho Hs đọc bài tập 2  yêu cầu của bài tập 2 laø gì ? Gv hướng dẫn : Trước tiên xác định kiểu caâu (nghi vaán)  nhaän xeùt duøng daáu chaám hỏi của đoạn đối thoại đúng hay chưa đúng và chữa lại cho đúng ? Gv choát : - Bạn đã đến thăm động Phong Nha chưa ? (đúng) . - Chöa ?(sai, phaûi thay baèng daáu chaám vì laø câu trần thuật) Thế còn bạn đã đến chưa ? (đúng) . -Mình đến rồi. Nếu tới đó, bạn mới hiểu vì sao mọi người lại thích đến thăm động như vaäy ? (sai, phaûi thay baèng daáu chaám vì ñaây laø caâu traàn thuaät) Bài tập 3 : Cho Hs đọc bài tập 3  yêu cầu cuûa baøi taäp 3 laø gì ? Gv hướng dẫn Hs : Muốn đặt dấu chấm than phaûi xaùc ñònh caâu naøo laø caâu caûm thaùn hoặc cầu khiến , sau đó xem xét các câu trong bài tập rồi mới đạt dấu câu cho chính xaùc .. - 164 -. câu ghép 2 vế rời rạc. b1/Dùng dấu chấm sau từ bí hiểm không hợp lý vì tách CN 2ra khỏi CN, cắt đôi cặp quan hệ từ vừa… vừa. b2/ Dùng dấu chấm phẩy hợp lý Ví duï 2/151. a1/Duøng daáu chaám vì ñaây laø caâu traàn thuaät. b)Duøng daáu chaám vì laø caâu keå. III. luyÖn tËp: Bài 1/151 Đặt dấu chấm vào những chỗ thích hợp trong đoạn văn. … sông Lương (.); toả khói (.) … đen xám (.)… trắng xoá(.) …đã đến(.) Baøi 2/151 Daáu chaám hoûi naøo duøng trong đoạn đối thoại chưa đúng, vì sao? -Bạn đến động Phong Nha chưa?(Đ) -Chöa?(Sai) -Thế còn bạn đến chưa?(Đ) -Mình đến rồi. -Có tới đó, bạn mới hiểu… như vậy? (S) Baøi 3/152 Haõy ñaët daáu chaám than vào cuối câu thích hợp. a)Caâu caûm thaùn.(!) b)Caâu caàu khieán, daáu (!) c)Caâu traàn thuaät khoâng duøng daáu chaám than (!) Bài 4/152 Đặt dấu câu thích hợp vào chỗ dấu ngoặc đơn. -Maøy noùi gì (?) -Laïy chò, em noùi gì ñaâu (!) -Roài Deá Choaét luûi vaøo (.) -Choái haû (?)Choái naøy(!)Choái naøy(!) Moãi caâu choái naøy chò Coác laïi giaùng moät moû xuoáng(.).

(165) Bài tập 4 : Cho Hs đọc bài tập 4  yêu cầu cuûa baøi taäp 4 laø gì ? Gv hướng dẫn : Hs xác định câu theo mục đích gì rồi mới điền dấu thích hợp vào dấu ngoặc đơn của các câu trong bài tập . Hs trình bày  Hs nhận xét  Gv chốt và sửa : (?), (!), (.), (?), (!), (!), (.) . 4. Cñng cè(3) - G hÖ thèng néi dung cña bµi 5. DÆn dß(1) -Hoïc thuoäc baøi hoïc. -Hoàn thành các bài tập vào vở. -Làm bài tập 5 ở nhà. -Chuaån bò baøi OÂn taäp veà daáu phaåy.. ND : 28/4/2016 Tiết 131 - ¤n tËp vÒ dÊu c©u (dÊu phÈy) I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Củng cố kiến thức và cách sử dụng dấu phẩy đã được học . - Lưu ý : Học sinh đã học dấu phẩy ở Tiểu học . Công dụng của dấu phẩy 2. KÜ n¨ng. - Phát hiện và sửa đúng một số lỗi thường gặp về dấu phẩy . - Lựa chọn và sử dụng đúng dấu phẩy trong kho viết để đạt được mục đích giao tiếp . 3. Thái độ - Cã ý thøc sö dông dÊu c©u khi viÕt v¨n b¶n - Ph¸t hiÖn vµ söa ch÷a c¸c lçi vÒ dÊu c©u. II/ Trọng tâm II.ChuÈn bÞ: GV: PhiÕu häc tËp Hs: §äc tríc bµi. III. Tiến trình các hoạt động 2. KiÓm tra bµi cò: ? Em hãy đặt hai câu: một câu dùng dấu chấm hỏi, một câu dùng dấu chấm than 3. Bµi míi. - 165 -.

(166) Hoạt động của thầy và trò Gv treo bảng phụ đã viết VD. ? Em hãy xác định CN và VN? ? Em h·y ®iÒn dÊu c©u thÝch hîp? Vừa lúc đó, sứ giả // đem ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt đến. Chú bé vïng dËy v¬n vai mét c¸i bçmg biÕn thµnh mét tr¸ng sÜ. (Theo Th¸nh Giãng) b. Suốt một đời, ngời từ thuở lọt lòng đến khi nhắm mắt xuôi tay, tre// víi m×nh sèng chÕt cã nhau chung thuû. (Theo ThÐp Míi) c. Níc //bÞ c¶n v¨ng bät tø tung, thuyÒn //vïng v»ng cø chùc tuét xuèng. (Theo Vâ Qu·ng) - GV nhËn xÐt ? Hãy cho biết vì sao ta lại đặt dấu c©u nh vËy? ? H·y cho biÕt dÊu phÈy cã nh÷ng c«ng dông g×? GV treo bảng phụ đã viết bài tập - Gäi HS lªn b¶ng. Hoạt động 3: Luyện tập Gv treo bảng phụ  Hs đọc bài tập 1  Yeâu caàu : Ñaët daáu phaåy vaøo những câu trong đoạn văn . Gọi Hs thực hiện trên bảng Gv choát : a) Từ xưa đến nay (,) Thánh TN C (giữa TN với cụm C-V) Gióng // luôn là ….yêu nước (,) V1 (Giữa V1 và V2 =cùng chức vụ) sức mạnh phi thường …….ta . V2. Néi dung bµi häc I.C«ng dung: 1.MÉu 2. NhËn xÐt. - DÊu phÈy ë c©u a: + Ng¨n c¸ch TN víi côm chñ vÞ. + Ng¨n c¸ch c¸c tõ ng÷ cïng gi÷ chøc vô bæ ng÷. + Ng¨n c¸ch c¸c tõ bgõ cïng gi÷ chøc vô VN - C©u b: dÊu phÈy Ng¨n c¸ch thµnh phÇn chó thÝch. - C©u c: dÊu phÈy ng¨n c¸ch c¸c vÕ cña c©u ghÐp.. II. Ch÷a mét sè lçi thêng gÆp: Em hãy điền dấu phẩy cho đúng chỗ. a. Chµo mµo, s¸o sËu, s¸o ®en....bay ®i bay vÒ, lîn lªn, lîn xuèng. Chóng nã gäi nhau, trß chuyÖn, trªu ghÑo vµ tranh c·i nhau, ån µo mµ vui không thể tởng tợng đợc. - C©u 1: dïng dÊu phÈy ng¨n c¸ch c¸c tõ ng÷ cïng gi÷ chøc vô CN - C©u 2: dÊu phÈy ng¨n c¸ch c¸c tõ ng÷ cïng gi÷ chøc vô VN. b. Trªn nh÷ng ngän c¬i giµ nua cæ thô, nh÷ng chiếc lá vàng...mùa đông, chúng ... vát vẻo, mÒm m¹i... - C©u 1: dÊu phÈy ng¨n c¸ch TN víi nßng cèt c©u. - C©u 2: dÊu phÈy ng¨n c¸ch c¸ vÕ cña mét c©u ghÐp. III. LuyÖn tËp: Bài tập1 a) Từ xưa đến nay (,) Thánh TN C (giữa TN với cụm C-V) Gióng // luôn là ….yêu nước (,) V1 (Giữa V1 và V2 =cùng chức vụ) sức mạnh phi thường …….ta . V2 b)Buoåi saùng(,)söông muoái // phuû TN. C. (giữa TN với cụm C-V) traéng caønh caây(,)baõi coû . ……. PN1. PN2. (giữa PN với nhau). - 166 -. V1.

(167) b)Buoåi saùng(,)söông muoái // phuû TN. C. V1. (giữa TN với cụm C-V) traéng caønh caây(,)baõi coû . ……. PN1. C1. C2. C2. C3. (giữa CN với nhau) chìm …muø .. PN2. V. (giữa PN với nhau) Núi đồi(,)thung lũng(,)bảng laøng // C1. Núi đồi(,)thung lũng(,)bảng làng //. C3. Mây // bò trên mặt đất(,) tràn C. V1. V2. vào trongsân(,) quấn …đường. V3. (giữa CN với nhau) chìm …muø .. (giữa VN với nhau). V Mây // bò trên mặt đất(,) tràn C. V1. V2. vào trongsân(,) quấn …đường. V3 (giữa VN với nhau) Gv treo bảng phụ  Hs đọc bài tập 2  Yêu cầu : Điền thêm CN để tạo câu hoàn chỉnh . Gọi Hs thực hiện trên bảng Gv chốt : Tuỳ Hs mà GV hướng daãn cuï theå hôn a) xe máy , xe đạp. Bài tập 2 : Điền thêm CN để tạo thành câu hoàn chỉnh . a) xe máy , xe đạp. b) Hoa lay-ôn , hoa cuùc. b) Hoa lay-ôn , hoa cuùc. c) vườn……, vườn ……. c) vườn……, vườn …. Gv treo bảng phụ  Hs đọc bài tập 3  Yêu cầu : Điền thêm VN để tạo câu hoàn chỉnh . Gọi Hs thực hiện trên bảng Gv chốt : Tuỳ Hs mà GV hướng daãn cuï theå hôn Bài tập 3 : Điền thêm VN để tạo thành câu. - 167 -.

(168) a) xe máy , xe đạp b) Hoa lay-ôn , hoa cuùc. hoàn chỉnh . a) thu mình treân caønh caây , ruït coå laïi .. c) vườn……, vườn ……. b) thaúng , xoeø caùnh quaït . c) xanh biếc, hiền hoà .. Gv treo bảng phụ  Hs đọc bài tập 4  Yeâu caàu : Ngheä thuaät duøng daáu phaåy trong caâu vaên cuûa baøi “caây tre Vieät Nam” . Gọi Hs thực hiện trả lời . Gv chốt : Tuỳ Hs trả lời mà GV hướng dẫn cụ thể hơn:. Baøi taäp 4 * : Taïo ra nhòp ñieäu : Nhờ hai dấu phẩy , Thép Mới đã ngắt câu thành những khúc đoạn cân đối , diễn tả được nhịp quay đều đặn, chậm rãi và nhẫn nại của chieác coái xay .. 4. Cñng cè(3) - G hÖ thèng néi dung cña bµi 5. DÆn dß(1) -Hoïc thuoäc baøi hoïc. -Hoàn thành các bài tập vào vở. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. ND: /5/2016 TiÕt 132:. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n miêu tả sáng tạo, bài kiểm tra Tiếng Việt I. Mục tiêu cần đạt 1-KiÕn thøc : - Häc sinh nh©n ra nh÷ng u khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh vÒ néi dung vµ h×nh thøc tr×nh bµy. - Thấy đợc phơng hớng sửa chữa những lỗi đã mắc. - «n tËp l¹i lý thuyÕt vµ kÜ n¨ng lµm bµi. 2-KÜ n¨ng Rèn luyện kỹ năng nhận xét sửa chữa bài của mình, của bạn 3- Thái độ : : GD ý thức nghiêm túc trong giờ trả bài kiểm tra II/ Trọng tâm. - 168 -.

(169) Häc sinh nh©n ra nh÷ng u khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh II. ChuÈn bÞ: - GV: Mét sè lçi cña HS vµ c¸ch söa ch÷a - HS: C¸c lçi cña m×nh. III. Các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc söa lçi cña HS. 2.Giới thiệu(1) 3. Bµi míi H§2- Tr¶ bµi. - Giáo viên đọc đề -> chép đề lên I. §Ò bµi: b¶ng - T¶ quang c¶nh s©n trêng trong giê ra ch¬i + H·y g¹ch ch©n nh÷ng tõ quan II. LËp dµn ý träng? A/ Më bµi: Giíi thiÖu quang c¶nh s©n trêng trong - Lập dàn ý cho đề bài trên giê ra ch¬i. + PhÇn më bµi ta viÕt g×? T¶ theo B/Th©n bµi tr×nh tù nµo? Từ xa -> gần: hàng cây từng nhóm học sinh đá + Chọn những vị trí nào để quan cầu, nhảy dây, đánh cầu lông…tiếng ồn ào s¸t.? - Tríc…trong…vµ sau khi ra ch¬i + SÏ sö dông nh÷ng biÖn ph¸p NT + Tríc khi ra chíi: S©n trêng nµo khi miªu t¶? + Trong khi ra ch¬i: S©n trêng + PhÇn kÕt bµi lµm nh thÕ nµo? + Sau khi ra ch¬i: S©n trêng C/ KÕt bµi C¶m nghÜ vÒ giê ra ch¬i . III. NhËn xÐt: 1. u ®iÓm: - GV nhËn xÐt u khuyÕt ®iÓm - HS đã biết tả cảnh sân trờng trong giờ ra chơi - Đã biết chọn cảnh để tả. - đã biết dùng những từ láy, biện pháp so sánh để lµm bµi. - Diễn đạt tơng đối mạch lạc. - Chữ viết tơng đối sạch sẽ. - NhËn xÐt nh÷ng tån t¹i cña HS. 2. Tån t¹i: - Mét sè HS cha biÕt t¶ c¶nh (cßn l¹c sang thÓ lo¹i kÓ chuyÖn) - Cha biết chọn cảnh để làm nổi bật không khí cña giê ra ch¬i . - Dùng từ đặt câu của một số em cha chính xác, diễn đạt lủng củng. - Ch÷ viÕt nhiÒu em sai qu¸ nhiÒu lçi chÝnh t¶. III. Ch÷a lçi 1. Lỗi dùng từ đặt câu, diễn đạt 2. Lçi chÝnh t¶ phæ biÕn + Gi¸o viªn gäi nh÷ng häc sinh - Tr vµ ch -> ch«ng xa m¾c lçi tù söa ch÷a -s vµ x -> xay xa - N¸o nøc - N vµ L -> L¨m míi …Khu«n mÆt vui t¬i… 3. §äc bµi mÉu + Mäi ngêi say mª víi c¸c trß ch¬i *Hướng khắc phục. - Tr«ng xa Để làm bài hay, hoàn chỉnh về nội dung và - Say xa bố cục phải thực hiện đủ năm bước: - N¨m míi +Tìm hỉểu đề. - GV đọc bài mẫu: +Tìm ý. Gv chọn hai bài để đọc trước lớp +Dàn bài +một bài có điểm số nhỏ nhất . +Viết bài. +một bài có điểm số cao nhất +Đọc lại bài. -Đọc xong, gọi Hs nhận xét -Đọc và ghi lại những lời, ý hay từ sách -Gv phân tích để hs thấy cái hay tham khảo. cái chưa hay của bài văn.. - 169 -.

(170) -Xem lại quy tắc viết hoa ở bài “Danh từ” tiếp theo. 4. Cñng cè(3) - GV hÖ thèng l¹i kt vÒ v¨n t¶ c¶nh - Häc sinh vÒ nhµ «n l¹i vµ tham kh¶o nh÷ng bµi v¨n t¶ c¶nh 5 . DÆn dß(1)- ChuÈn bÞ bµi “ Lîm, Ma”. ND : /5/2016 TiÕt 133- 134. Tæng kÕt phÇn V¨n vµ TËp lµm v¨n. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: HS: - Trọng tâm kiến thức HS cần có : + Vaên :(kiến thức).  Noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa caùc vaên baûn .  Thể loại, phương thức biểu đạt của các văn bản . + Taäp laøm vaên :(kiến thức)  Hệ thống kiến thức về các phương thức biểu đạt đã học .  Đặc điểm và cách thức tạo lập các kiểu văn bản .  Bố cục của các loại văn bản đã học . - Troïng taâm kyõ naêng HS caàn coù : + Vaên :(kỹ năng)  Nhận biết ý nghĩa, yêu cầu và cách thực hiện bài tổng kết .  Khaùi quaùt, heä thoáng vaên baûn treân caùc phöông dieän cuï theå .  Caûm thuï vaø phaùt bieåu caûm nghó caù nhaân . + Taäp laøm vaên :(kỹ năng)  Nhận biết các phương thức biểu đạt trong các văn bản cụ thể .  Phân biệt được 3 loại văn bản : tự sự, miêu tả, hành chánh-công vụ (đơn từ) .  Phát hiện lỗi sai và sửa về đơn . 2. KÜ n¨ng: Rèn kĩ năng tổng hợp kiến thức đã học. 3. Thái độ:. - 170 -.

(171) Häc sinh cã ý thøc vËn dông c¸c thÓ lo¹i v¨n häc vµo bµi «n tËp, lµm bµi tËp II.Trọng tâm: -HD học sinh ôn tập III. ChuÈn bÞ - GV: Bảng phụ ghi các văn bản đã học. - HS: ¤n tËp kiÕn thøc v¨n häc IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. KiÓm tra: KÕt hîp trong giê 2. Giíi thiÖu bµi 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trß Học sinh kể tên các văn bản đã häc. - Em hãy kể tên các văn bản đã häc trong n¨m ? HS bæ xung GV nhËn xÐt, kÕt luËn b»ng b¶ng phụ- HS đối chiếu, bổ sung. * Híng dÉn häc sinh «n l¹i mét sè khái niệm thuật ngữ đã học. GV híng dÉn HS tr¶ lêi vÒ c¸c kh¸i niÖm HS bæ xung GV nhËn xÐt, kÕt luËn.. Néi dung A. PhÇn V¨n. I. Kể tên các văn bản đã học. II. Mét sè kh¸i niÖm, thuËt ng÷ v¨n häc 1 - TruyÖn truyÒn thuyÕt: 2 - TruyÖn cæ tÝch: 3 - TruyÖn ngô ng«n: 4 - TruyÖn cêi: 5 - Truyện trung đại: 6 - V¨n b¶n nhËt dông: III. C¸c v¨n b¶n truyÖn:. * Híng dÉn häc sinh hÖ thèng ho¸ các truyện đã học. GV híng dÉn häc sinh lËp b¶ng hÖ thèng- x©y dùng néi dung ®iÒn vµo b¶ng. Gv sử dụng bảng dưới đây. ( cho Hs xem bảng tổng kết . trang 155- SGK) : - Em hãy ghi lại tất cả các văn bản đã được đọc-hiểu trong năm học vào bảng mẫu cuûa SGK . Trang 154 . - Hs nhaän xeùt  GV choát theo baûng Baûng heä thoáng : S T. CUÏM BAØI. T. TEÂN VAÊN BAÛN. 1 VAÊN HOÏC. Con Roàng, Chaùu Tieân. THEÅ LOẠI. NHAÂN VAÄT CHÍNH. Tính caùch, vò trí, yù nghóa cuûa nhaân vaät chính. Truyền L.L.QUÂN-ÂU Tính cách khác nhau : ở thuyeát CÔ rừng, ở biển. Câu chuyeän keå veà nguoàn gốc người Việt.. - 171 -.

(172) Baùnh chöng, baùnh giaày. 2. 3. Thaùnh Gioùng. Sôn tinh, Thuûy tinh. 4. 5. 6. DAÂN GIAN. Sự tích Hồ Göôm. Sọ Dừa. Truyeàn Lang Lieâu thuyeát. Giải thích nguồn gốc sự vật, đề cao nghề nông, sự thờ kính tổ tiên, trời đất vào dịp tết (tục làm baùnh chöng-baùnh giaày). Truyeàn Thaùnh Gioùng thuyeát. Biểu hiện ước mơ hoà bình cuûa nhaân daân vaø lòng yêu nước chống ngoại xâm .. Truyeàn Sôn Tinh thuyeát Thuyû Tinh. Phaûn aùnh vaø giaûi thích hiện tượng lũ lụt hàng năm. Và ước mong của nhaân daân trong vieäc chống thiên tai, chế ngự tự nhiên .. Truyeàn Lê Lợi thuyeát. Giữ vai trò phát triển tình tieát cuûa truyeän trong boái caûnh choáng quân Minh xâm lược và giaûi thích yù nghóa hoà “Hoàn Kiếm” .. Cổ tích Sọ Dừa. Coù hình daùng xaáu xí nhưng tài giỏi tốt đẹp. Truyện đề cao giá trị nhân bản của những con người bất hạnh .. Thaïch Sanh. 7. Thaïch Sanh. Coå tích. 8. Em beù thoâng minh. Coå tích Em beù thoâng minh. Lyù Thoâng. - 172 -. Coù tính caùch khaùc nhau taïo neân coát truyeän nhằm đề cao người duõng só dieät yeâu quaùi cứu dân. Mặt khác lên aùn keû baát löông, vaø theå hiện lý tưởng nhân đạo cuûa nhaân daân . Laø moät em beù nhöng coù trí thoâng minh kyø laï. Truyện đề cao trí khôn và tạo ra tiếng cười vui veû, hoàn nhieân ..

(173) 9. 10. 11. Caây buùt thaàn. Ông lão đánh caù vaø con caù vaøng. Ếch ngồi đáy gieáng. 12. Coå tích Maõ Löông. Nguï ngoân. Nguï ngoân. Nguï ngoân. Laø moät em beù nhöng coù tài năng kỳ lạ và được thần giúp đỡ. Truyện thể hiện ước mơ con người có những khả năng kỳ diệu, để xử trí trước những điều bất công, bạo ngược .. Oâng laõo, caù vàng, mụ vợ. Hai nhaân vaät bieåu hieän tính caùch khaùc nhau : hieàn laønh, nhaãn nhuïc; tham lam, độc ác. Truyện ca ngợi lòng nhaân haäu vaø leân aùn keû tham lam boäi baïc .. Con eách. Hieåu cuoäc soáng moät caùch noâng caïn, nhoû hẹp; khoác lác, huênh hoang neân phaûi traû giaù baèng caùi cheát. Truyeän khuyên người ta phải mở rộng sự hiểu biết của mình không được chuû quan kieâu ngaïo .. 5 oâng thaày boùi. Thaày boùi xem voi. - 173 -. Cheá gieãu caùc thaày boùi muø xem voi roài phaùn veà voi, nên xảy ra đánh nhau sứt đầu mẻ trán. Truyện đưa ra lời khuyeân: “khi nhaän xeùt ñieàu gì caàn phaûi traùnh bệnh phiến diện, hời hợt” ..

(174) Ñeo nhaïc cho meøo. 13. Chaân, Tay, Tai, Maét, Mieäng. 14. 15. Treo bieån. Lợn cưới, áo mới. 16 17. VAÊN HOÏC TRUNG ĐẠI. Caùc con chuoät. Truyện phê phán những ý tưởng viễn vông của hoï haøng nhaø chuoät hoïp nhau laïi baøn chuyeän ñeo nhaïc vaøo coå meøo, nhöng khoâng coù khaû năng thực hiện. Truyện phê phán những ý tưởng vu vơ không thực teá .. C, T, T, M, M. Là những bộ phận trên cơ thể con người so bì với nhau dẫn đến hiện tượng rã rời, mệt mỏi, khoâng theå soáng noåi. Truyện đưa ra lời khuyên : “mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người” .. Truyện Người chủ cửa cười hàng. Là nụ cười phê phán nhẹ nhàng người chủ cửa hàng cá thiếu chủ kieán trong vieäc tieáp thu yù kieán veà treo caùi bieån baùn haøng .. Truyeän Hai anh chaøng cười khoe của. Chế giễu những người coù tính khoe khoang, moät tính xaáu phoå bieán trong xaõ hoäi .. Nguï ngoân. Nguï ngoân. Truyeän Hai con hoå Con hoå coù nghóa. - 174 -. Thuộc thể loại truyện trung đại hư cấu về hai con hổ để đưa ra lời khuyên : “con người caàn soáng cho coù tình coù nghóa” ..

(175) Meï hieàn daïy con. 18. 19. 20. 21. 22. VAÊN HOÏC HIEÄN ĐẠI. Truyeän. Baø meï vaø người con. Neâu taám göoâng saùng veà tình thöông con vaø caùch daïy con. Coát truyeän ñôn giaûn nhöng coù yù nghóa raát saâu saéc laøm xuùc động lòng người qua những chi tiết có giá trị giaùo duïc . Ca ngợi phẩm chất của người thầy thuốc, có tài, có đức cứu chữa người bệnh, không sợ quyền uy vaø tieàn taøi, danh voïng .. Thaày thuoác giỏi cốt nhất ở taám loøng. Thaày thuoác, quan trung sứ Truyeän vaø Traàn Anh Vöông. Bài học đường đời đầu tiên (trích “DMPLK”). Dế Mèn có ngoại hình đẹp, cường tráng nhưng coøn kieâu caêng xoác noåi. Deá Choaét thì oám yeáu, gaày coøm, soáng an phaän, chò Coác thì cao ngaïo Dế Mèn, Đế độc tài. Bài văn kể lại Choaét, Chò Coác truyeän Deá meøn tinh Truyeän nghòch ñi treâu chò Coác laøm cho Deá Choaét cheát oan. Deá Meøn aân haän coi đây là “bài học đường đời đầu tiên” .. Sông nước Cà Mau. Cảnh sông nước Cà mau có vẻ đẹp : Rộng lớn, đầy sức sống hoang dã. Chợ Năm Căn tấp naäp, truø phuù ……. Bức tranh của em gaùi toâi. Truyeän. Khoâng coù (chæ caûnh). Truyeän Kieàu Phöông ngắn và người anh. - 175 -. Neâu cao tình caûm trong saùng hoàn nhieân cuûa Kieàu Phöông, moät em gái có tài hội hoạ. Lúc đầu người anh còn đố kỵ, ghen tỵ. Sau đó, người anh nhận ra sai laàm cuûa mình ..

(176) 23. 24. 25. Vượt thác. Buoåi hoïc cuoái cuøng. Ñeâm nay Baùc khoâng nguû. Truyeän. Dượng Hương Thö. Truyeän Phraêng, thaày ngaén Ha-men. Thô. 26. Lượm. Thô. 27. Möa. Thô. 28. Coâ Toâ. Kí. 29. Caây tre. Kí. 30. Lao xao. Hoài kí. Miêu tả cảnh vượt thác của thuyền dượng Höông Thö treân soâng Thu Boàn. Ngheä thuaät taû cảnh đã làm nổi bật con người dượng Hương Thư đẹp như bức tượng đứng trước cảnh thiên nhiên rộng lớn hùng vĩ . Xây dựng thành công hai nhaân vaät : thaày giaùo Ha-men và người học trò lười biếng nghịch ngợm- chú bé Phrăng . Và từ hai nhân vật này, truyện đã làm nổi bật lên tình yêu nước qua vieäc hoïc taäp vaø yeâu tieáng noùi cuûa daân toäc .. Baùc Hoà – Anh đội viên. Hình aûnh Baùc Hoà laø nhaân vaät trung taâm qua caùi nhìn vaø caûm nhaän của anh đội viên. Qua đó người đọc cảm thấy Bác vừa cao lớn mênh mông lại vừa gần gũi ấm áp tình người .. Lượm. Ca ngợi một em bé hồn nhieân say meâ tham gia khaùng chieán choáng Pháp. Em đã hy sinh anh duõng treân caùnh đồng lúa khi đang mang thư “thượng khẩn” ra maët traän .. - 176 -.

(177) Loøng yeâu nước Caàu Long 32 Biên – chứng VĂN BẢN nhân lịch sử Bức thư của NHAÄT 33 thủ lĩnh da đỏ DUÏNG 31. 34. Động Phong Nha. Tuøy buùt Vaên baûn nhaät duïng. Hướng dẫn học sinh hệ thống lại các khái niệm thể loại văn bản đã học : (Theo câu hỏi 2 – SGK) Gv cho Hs khái niệm lại các thể loại đã học trong năm Hs nhaän xeùt  GV choát theo baûng . Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh Noäi dung löu baûng Truyền thuyết là loại truyeän daân gian keå veà caùc nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá ? Theá naøo laø truyeàn Hs đọc lại chú thích khứ, thường có yếu tố thuyeát ? SGK.Trang 22 tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể . Truyện cổ tích là loại truyeän daân gian keå veà cuoäc đời của một số kiểu nhân vaät quen thuoäc : Nhaân vaät baát haïnh, nhaân vaät duõng só vaø nhaân vaät ngoác ngheách, nhân vật là động vật … . ? Theá naøo laø truyeän coå Hs đọc lại chú thích Truyện cổ tích thường có tích ? SGK.Trang 22 yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ, niềm tin của nhaân daân veà chieán thaéng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công . ? Theá naøo laø truyeän nguï Hs đọc lại chú thích Truyện ngụ ngôn là loại. - 177 -.

(178) truyeän keå baèng vaên xuoâi hoặc văn vần, mượn chuyện loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để ngoân ? SGK.Trang 22 nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuoäc soáng . Truyện cười là loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống Hoûi : Theá naøo laø truyeän Hs đọc lại chú thích nhằm tạo ra tiếng cười mua cười ? SGK.Trang 22 vui hoặc phê phán những thoùi hö, taät xaáu trong xaõ hoäi . Truyện trung đại là truyện văn xuôi chữ Hán, có nội dung phong phú và thường ? Theá naøo laø truyeän trung Hs đọc lại chú thích mang tính chaát giaùo huaán, đại ? SGK.Trang 22 không giống hẳn với truyện hiện đại, vừa có hư cấu, vừa gần với kí, cốt truyện haàu heát ñôn giaûn … Laø baøi vieát coù noäi dung gaàn gũi bức thiết đối với cuộc sống trước mắt của con người và cộng đồng trong ? Theá naøo laø nhaân baûn nhaät Hs đọc lại chú thích xã hội hiện đại. duïng ? SGK.Trang 22 Vaên baûn nhaät duïng coù theå dùng tất cả các thể loại cuõng nhö caùc kieåu vaên baûn . Hướng dẫn học sinh hệ tìm hiểu thêm về các câu hỏi 4,5,6,7 – SGK) Hoạt động giáo viên ? Trong các nhân vật ở trên em haõy choïn ba nhaân vaät maø em thích nhaát ? ? Giữa các truyện dân gian, truyện trung đại và truyện hiện đại có những điểm. Hoạt động học sinh Noäi dung löu baûng Hs tự chọn và kể lại cảm Tự mỗi Hs tự chọn tưởng của mình . Hs trả lời : -Dùng văn tự sự, miêu tả, -Dùng văn tự sự, miêu tả, biểu cảm: để thể hiện nội biểu cảm: để thể hiện nội. - 178 -.

(179) giống nhau về phương thức dung . dung . biểu đạt nào ? -Sử dụng những chi tiết tiêu -Sử dụng những chi tiết tiêu biểu để làm nổi bật tình biểu để làm nổi bật tình cách caùch nhaân vaät . nhaân vaät . -Có lời kể của tác giả và -Có lời kể của tác giả và lời lời kể của nhân vật . keå cuûa nhaân vaät . ThÓ hiÖn truyÒn thèng yªu ? SGK ngữ văn 6 tập 2 có Hs tự trả lời níc cña d©n téc: Lîm,CÇu những văn bản nào thể Long Biªn -Chøng nh©n lÞch hiện truyền thống yêu nước sư; C©y tre ViƯt Nam, S«ng níc Cµ Mau, Vît th¸c, Lao vaø loøng nhaân aùi cuûa daân toäc xao, §éng Phong Nha, C« T«. ta ? - ThÓ hiÖn lßng nh©n ¸i:Sä Dõa, Th¹ch Sanh, Con hæ cã nghÜa, ThÇy thuècgiái cèt nhất ở tấm lòng, bài học đờng đời đầu tiên, Bức tranh cña em g¸i t«i, §ªm nay B¸c kh«ng ngñ. Hs về nhà đọc kỹ và tra Hs tự thực hiện Hs thực hiện ở nhà cứu các yếu tố Hán Việt ở cuối SGK Ngữ văn 6 tập 2  Ghi vào sổ tay những từ khoù hieåu vaø tra nghóa trong tự điển . ( Tiết 134) B. TOÅNG KEÁT PHAÀN TAÄP LAØM VAÊN Hướng dẫn tổng kết phần tập làm văn . * Phân loại các bài văn đã học theo phương thức biểu đạt và điền vào bảng thống kê : I/- CÁC LOẠI VĂN BẢN VAØ NHỮNG PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT ĐÃ HỌC : Gv hướng dẫn Hs dẫn ra một số bài văn đã học theo các phương thức biểu đạt chính : Tự sự, miêu tả, biểu cảm và nghị luận ….. Hs trả lời  Hs nhận xét  Gv chốt theo bảng dưới đây : I. Các loại văn bản và các phơng thức biểu đạt đã học: HS đọc yêu cầu 1- GV gọi HS trình bày theo sự chuẩn bị ở nhà- Nhận xét. T T. PT biểu đạt. Các bài văn đã học. 1. Tù sù. - TruyÒn thuyÕt : Con rång ch¸u tiªn, b¸nh chng b¸nh giµy - Cæ tÝch : Sä Dõa, Th¹ch Sanh ... - Ngụ ngôn : ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi... - TruyÖn cêi : Treo biÓn, Lîn cíi, ¸o míi ... - Truyện trung đại : Con hổ có nghĩa, Mẹ hiền dạy con.... 2. Miªu t¶. - Tiểu thuyết : Bài học đờng đời..., Vợt thác . - TruyÖn ng¾n : Bøc tranh cña em g¸i t«i. - Th¬ cã nhiÒu yÕu tè tù sù : §ªm nay B¸c kh«ng ngñ.. - 179 -.

(180) 3. BiÓu c¶m. - Lîm - Ma. 4. NghÞ luËn. - Bức th của thủ lĩnh da đỏ. 5. ThuyÕt minh. - §éng Phong Nha , CÇu Long Biªn...,. * Phơng thức biểu đạt : GV gäi HS tr×nh bµy theo sù chuÈn bÞ ë nhµ- Líp nhËn xÐt- GV nhËn xÐt, kÕt luËn. TT Tªn v¨n b¶n Phơng thức biểu đạt chính 1 Th¹ch Sanh Tù sù 2 Lîm BiÓu c¶m 3 Ma BiÓu c¶m 4 Bài học đờng đời... Miªu t¶ 5 C©y tre ViÖt Nam ThuyÕt minh II. §Æc ®iÓm vµ c¸ch lµm: 1. Mục đích, nội dung, hình thức trình bày: V¨n Mục đích Néi dung H×nh thøc b¶n Tù sù Th«ng b¸o, gi¶i thÝch, - Nh©n vËt, sù viÖc, thêi gian, V¨n xu«i, tù do nhËn thøc địa điểm, diễn biến, kết quả. Miªu H×nh dung, c¶m nhËn - T/ chÊt, thuéc tÝnh cña con V¨n xu«i, tù do t¶ ngêi, sù vËt Đơn từ Đề đạt yêu cầu LÝ do vµ yªu cÇu Theo mÉu, kh«ng theo mÉu 2. Néi dung tõng phÇn trong v¨n b¶n tù sù vµ miªu t¶ : C¸c Tù sù Miªu t¶ phÇn Më bµi Giới thiệu nhân vật, tình huống sự việc - Giới thiệu đối tợng Th©n bµi DiÔn biÕn t×nh tiÕt sù viÖc -Tả đối tợng từ xa đến gần , từ ngoài vào trong, từ bao quát đến cụ thể. KÕt bµi - KÕt qu¶ sù viÖc, suy nghÜ - C¶m xóc, suy nghÜ 3.Mối quan hệ giữa sự việc, nhân vật và chủ đề trong văn tự sự : Hỏi : Em hãy nêu mối quan hệ giữa sự việc, nhân vật và chủ đề trong văn tự sự ?  Hs trả lới  Hs nhận xét  Gv chốt : Trong văn tự sự ba yếu tố có mối quan hệ chặt chẽ với nhau : Sự việc, nhân vật và chủ đề . - Sự việc : Là yếu tố quan trọng, không có sự việc thì không có tự sự . - Nhân vật : Là người làm ra sự việc, là sản phẩm của lời kể . - Chủ đề : Là vấn đề chủ yếu mà sự ciệc và nhân vật phải thể hiện trong câu chuyện . Ví dụ : Truyện Tuệ Tĩnh : Chữa bệnh ưu tiên cho người bệnh nặng chớ không ưu tiên cho người giàu sang . 4. Nhân vật trong tự sự thường được kể và miêu tả qua những yếu tố nào ? hãy dẫn chứng . Hs trả lời  Hs nhận xét  GV chốt : - Nhân vật trong tự sự thường được kể và miêu tả qua những yếu tố : Hiện thực, tưởng tượng, hoang đường, kỳ ảo . Cụ thể : + Teân goïi, ñaët teân + Coù lai lòch, tính tình, taøi naêng. - 180 -.

(181) + Có hoạt động (việc làm, hành động, ý nghĩ, lời nói) + Được miêu tả chân dung, trang phục, dáng điệu Ví duï : Mieâu taû Sôn Tinh : Trong truyeän vieát ……. 5. Thứ tự kê, ngôi kể và ngôi kể có tác dụng làm cho cách kể thêm linh hoạt như thế naøo ? cho ví duï . Hs trả lời  Hs nhận xét  GV chốt : - Thứ tự kể trong văn tự sự theo một trình tự tự nhiên của sự việc, cũng có thể kể ngược dòng hồi tưởng cho linh hoạt không gò bó . - Ngôi kể là xác định mối quan hệ giữa người kể và sự việc được kể . Có ba ngôi : Thứ nhất, thứ hai và thứ ba tuỳ theo yêu cầu của câu chuyện kể mà sử dụng (Thường kể theo ngôi thứ ba ; giấu mình đi để linh hoạt và không gó bó) . Ví dụ : Ngôi thứ ba : Em bé thông minh …. 6. Vì sao miêu tả đòi hỏi phải quan sát sự vật, hiện tượng và con người ? Hs trả lời  Hs nhận xét  GV chốt : - Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả là những kỹ năng chung quan trọng trong việc tả cảnh hay tả người . - Khi miêu tả người ta thường thể hiện thái độ, tình cảm của mình đối với đối tượng được miêu tả (lựa chọn từ ngữ, thứ tự miêu tả, giọng văn và nhận xét) . 7. Em hãy nêu các phương pháp miêu tả đã học . Hs trả lời  Hs nhận xét  GV chốt : - Để miêu tả cho hay cần phải quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét đối tượng caàn phaûi taû . Ví duï : + Taû caûnh : - Xác định đối tượng cần miêu tả (là gì ?) . - Lựa chọn các hình ảnh tiêu biểu . - Trình bày các hình ảnh theo thứ tự . + Tả người : - Xác định đối tượng cần miêu tả (là gì ?) . - Lựa chọn các chi tiết đặc sắc của đối tượng cần miêu tả , từ đó xây dựng được hình ảnh tiểu biểu của đối tượng . - Biết trình bày hình ảnh theo thứ tự hợp lý . III. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: KÓ l¹i b»ng v¨n xu«i bµi th¬ "§ªm nay B¸c kh«ng ngñ" GV gäi 2 HS kÓ- HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. 2. Bµi tËp 2: Tõ bµi th¬ "Ma" cña TrÇn §¨ng Khoa, H·y viÕt l¹i bµi v¨n miªu t¶ trËn ma theo tëng tîng c¶u em. HS viết bài- GV gọi 1 số HS đọc bài viết- HS khác nhận xét, GV nhận xét. 3. Bµi tËp 3: ThiÕu : + §¬n göi ai? + Göi lµm g×? 4. Cñng cè : - GV hÖ thèng kiÕn thøc. - 181 -.

(182) - §iÓm kh¸c nhau gi÷a v¨n tù sù vµ v¨n miªu t¶. 5. DÆn dß - Ôn tập toàn bộ kiến thức văn tự sự, miêu tả đã học - ChuÈn bÞ bµi tæng kÕt TiÕng ViÖt. ND: /5/2016. TiÕt:135 Tæng kÕt TiÕng ViÖt. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: HS : - Ôn tập một cách có hệ thống những kiến thức đã học trong chơng trình Tiếng Việt. - Biết nhận diện các đơn vị và hiện tợng ngôn ngữ đã học: Danh từ, động từ, tính từ, số từ, lợng từ, chỉ từ, phó từ, câu đơn..., so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá... - Biết phân tích các đơn vị ngôn ngữ đó. * Trọng tâm kiến thức : - Danh từ, động từ, tính từ, cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ . - Caùc thaønh phaàn chính cuûa caâu . - Caùc kieåu caâu . - Các phép tu từ : Nhân hóa, so sánh, ẩn dụ, hoán dụ . - Daáu chaám, daáu chaám hoûi, daáu chaám than, daáu phaåy . 2. KÜ n¨ng: - Nhận ra từ loại và các phép tu từ . - Chữa các lỗi về câu và dấu câu . 3. Thái độ: Häc sinh cã ý thøc vËn dông kiÕn thøc vÒ c¸c tõ lo¹i, c¸c biÖn ph¸p tu tõ vµo lµm bµi. II. ChuÈn bÞ - GV: Các ví dụ cho từng từ loại, phép tu từ, câu đơn - HS: ¤n tËp kiÕn thøc theo c©u hái SGK. III.TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. KiÓm tra: KÕt hîp trong giê 2.GT bài 3. Bµi míi: 1. Các từ loại đã học: HS theo râi b¶ng trong SGK Tõ lo¹i. Danh tõ. Danh tõ. §éng tõ. TÝnh tõ. Sè tõ. - 182 -. Lîng tõ. ChØ tõ. Phã tõ.

(183) VD §i, VD nÐm ngñ... Hµ Néi. B¶ng.... VD §i, nÐm ngñ.... c VD Vui, buån.... VD : Mét, hai.... VD: Nh÷ng, c¸c.... VD Nµy,nä, kia.... VD §·, sÏ, ®ang.... v. 2. C¸c phÐp tu tõ : C¸c phÐp tu tõ. PhÐp so s¸nh. PhÐp nh©n ho¸. PhÐp Èn dô. PhÐp ho¸n dô. 3. C¸c kiÓu cÊu t¹o c©u: C©u. Câu đơn. C©u cã tõ lµ. C©u ghÐp. C©u kh«ng cã tõ lµ. 4. Các dấu câu đã học: - DÊu kÕt thóc c©u: DÊu chÊm, dÊu chÊm hái, dÊu chÊm than - DÊu ph©n c¸ch c¸c bé phËn c©u: DÊu phÈy. II. LuyÖn tËp: 1. §Æt c©u víi mçi tõ lo¹i: - HS đặt câu với các từ loại đã học - GV kiÓm tra, nhËn xÐt . 2. Đặt câu có dùng một trong các phép tu từ đã học: - HS đặt câu - GV kiÓm tra, nhËn xÐt. 4. Cñng cè: - GV hÖ thèng kiÕn thøc. - §Êu chÊm, dÊu phÈy, dÊu hái chÊm, dÊu chÊm than cã c«ng dông g× ? 5.DÆn dß - Đặt câu với mỗi biện pháp tu từ đã học. - ChuÈn bÞ bµi «n tËp tæng hîp. ND : 5/2016 TiÕt:136 ¤n tËp tæng hîp I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: HS : - ¤n tËp tæng hîp kiÕn thøc vÒ V¨n, TiÕng ViÖt, TËp lµm v¨n.. - 183 -.

(184) - HS cã kh¶ n¨ng vËn dông linh ho¹t theo híng tÝch hîp c¸c kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng cña m«n Ng÷ V¨n. - Có năng lực vận dụng tổng hợp các phơng thức biểu đạt trong bài viết và các kĩ năng viÕt bµi nãi chung. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng tæng hîp kiÕn thøc c¶ 3 ph©n m«n. 3.Thái độ: Cã ý thøc vËn dông c¸c kiÕn thøc tæng hîp lµm bµi tËp. II. ChuÈn bÞ - GV: KiÕn thøc vÒ c¸c ph©n m«n Ng÷ V¨n. - HS: §äc tríc bµi Tr 162, 163 t×m híng tr¶ lêi c©u hái. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 2. KiÓm tra: KÕt hîp trong giê 3. Bµi míi: Hoạt động của th và tr Híng dÉn «n tËp néi dung c¬ b¶n phÇn v¨n b¶n - Trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 6 em đã đợc học những thể loại văn học nµo ? (V¨n häc d©n gian, truyÖn trung đại, truyện và kí hiện đại, văn b¶n nhËt dông ) - Hãy nêu đặc điểm từng thể lo¹i ? (+ TruyÖn d©n gian: Nªu triÕt lÝ ë hiÒn gÆp lµnh, c¸i thiÖn th¾ng c¸i ¸c, c¸i ¸c bÞ trõng trÞ. + Truyện trung đại: Tình ngời đợc nêu cao. Sống phải có lòng nhân nghĩa, có đạo đức. + Truyện, kí hiện đại; Tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời Việt Nam) GV lu ý học sinh cần nắm đợc nội dung, ý nghĩa các văn bản đã học. GV kiÓm tra s¾c xuÊt mét sè néi dung v¨n b¶n: - Văn bản "Bài học đờng đời đầu tiªn" cã néi dung g× ? ý nghÜa cña v¨n b¶n ? ( Kể về chú Dế Mèn có vẻ đẹp cờng tráng nhng tính tình xốc nổi, kiêu căng đã gây nên các chết thơng tâm của Dế Choắt. Mèn ân hËn vµ rót ra bµi häc -> TruyÖn khuyªn nhñ con ngêi kh«ng nªn kiªu c¨ng, tù phô, sèng biÕt chia sÎ, c¶m th«ng víi ngêi kh¸c.) - Qua v¨n b¶n C« T«, em hiÓu g× vÒ thiªn nhiªn vµ con ngêi trªn vùng đất này ? (C¶nh thiªn nhiªn vµ sinh ho¹t của con ngời trên vùng đảo Cô Tô thật trong sáng, tơi đẹp. Thiên nhiªn trong trÎo, s¸ng sña, con ngời hăng say lao động trong sự yªn b×nh, h¹nh phóc. Híng dÉn «n tËp phÇn TiÕng ViÖt. Néi dung I. PhÇn v¨n b¶n: * §Æc ®iÓm thÓ lo¹i:. - V¨n häc d©n gian. - Truyện trung đại. - Truyện, kí và thơ hiện đại.. * Néi dung cña c¸c v¨n b¶n: Nội dung, ý nghĩa của các văn bản đã học:. II. PhÇn TiÕng ViÖt. - 184 -.

(185) * Thèng kª c¸c kiÓu tõ, c©u, c¸c biÖn ph¸p tu tõ. GV hớng dẫn học sinh lập bảng hệ thống các kiến thức về từ, câu và các biện pháp tu từ đã học, lấy ví dụ minh hoạ, đặt câu cho mỗi biện pháp tu từ và nêu tác dụng. Tõ C©u C¸c biÖn ph¸p tu tõ - Tõ mîn - C¸c thµnh phÇn - So s¸nh - NghÜa cu¶ tõ vµ hiÖn tîng chÝnh cña c©u - Nh©n ho¸ chuyÓn nghÜa cña tõ - Câu trần thuật đơn - ẩn dụ - Danh tõ- côm danh tõ - Câu trần thuật đơn - Hoán dụ - TÝnh tõ - côm tÝnh tõ cã tõ lµ - Động từ - cụm động từ - Câu trần thuật đơn - Sè tõ kh«ng cã tõ lµ - Lîng tõ - Lçi vÒ chñ ng÷ vµ - Phã tõ vÞ ng÷ - ChØ tõ Híng dÉn «n tËp phÇn TËp lµm v¨n. - Bµi v¨n tù sù cã bè côc nh thÕ nµo ? - Nªu dµn bµi cña bµi v¨n tù sù ? - Khi kÓ chuyÖn, ngêi ta cã thÓ vËn dông ng«i kÓ nh thÕ nµo ? - ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶ ? - Em đã học các thể văn miêu tả nµo ? (V¨n miªu t¶ c¶nh, miªu t¶ ngêi, miªu t¶ s¸ng t¹o ) - Nªu dµn bµi cña bµi v¨n miªu t¶ c¶nh ?. - Nªu dµn bµi v¨n miªu t¶ ngêi ?. - Khi nào cần viết đơn ? - Nh÷ng môc nµo kh«ng thÓ thiÕu trong lá đơn ? H§3: Híng dÉn häc sinh luyÖn tËp HS lËp dµn bµi theo yªu cÇu GV kiÓm tra, nhËn xÐt, kÕt luËn. HS lËp dµn bµi GV gäi mét sè häc sinh tr×nh bµy Líp nhËn xÐt GV nhËn xÐt, kÕt luËn. (MB: T×nh huèng quen b¹n. TB: - Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ ngo¹i h×nh, tÝnh c¸ch cña b¹n - KÓ chi tiÕt t×nh huèng gÆp vµ quen. III. PhÇn TËp lµm v¨n a. V¨n tù sù: * Bè côc: 3 phÇn Dµn bµi cña bµi v¨n tù sù. + MB: Giíi thiÖu chung vÒ nh©n vËt vµ sù viÖc. + TB: KÓ diÔn biÕn sù viÖc. + KB: KÓ kÕt côc sù viÖc. b. V¨n miªu t¶:. * Dµn bµi cña bµi v¨n miªu t¶ c¶nh: + MB: Giới thiệu cảnh đợc tả. + TB: TËp trung t¶ c¶nh vËt chi tiÕt theo mét thø tù. + KB: Nhận xét, đánh giá, suy nghĩ về cảnh vật đó. * Dµn bµi v¨n miªu t¶ ngêi + MB: Giới thiệu ngời đợc tả. + TB: Miªu t¶ chi tiÕt (ngo¹i h×nh, cö chØ, hành động, lời nói…) + KB: NhËn xÐt, nªu c¶m nghÜ vÒ ngêi m×nh t¶. c. §¬n tõ. IV. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: Hãy lập dàn bài cho đề sau: Tả một loài hoa mµ em yªu thÝch 2. Bµi tËp 2: Hãy lập dàn bài cho đề bài sau: Kể về một ngời bạn em mới quen .. - 185 -.

(186) b¹n - Nh÷ng ngµy sau khi quen nhau; t×nh b¹n cµng g¾n bã KB: Mong íc t×nh b¹n ngµy cµng tèt đẹp. ). 3. Bµi tËp 3: Ch¼ng may em bÞ èm, h·y viÕt một lá đơn xin phép nghỉ học.. HS viết đơn GV gäi mét sè HS tr×nh bµy tríc líp HS nhËn xÐt GV nhËn xÐt, kÕt luËn. 4. Cñng cè - GV hÖ thèng kiÕn thøc. 5. DÆn dß - ¤n toµn bé kiÕn thøc v¨n häc tõ ®Çu n¨m. - N¾m ch¾c néi dung, nghÖ thuËt tõng v¨n b¶n - ChuÈn bÞ giê sau kiÓm tra kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m.. ND: 5/2016 TiÕt: 139 Chơng trình Ngữ Văn địa phơng I. môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Th«ng qua tæng hîp kÕt qu¶ su tÇm, HS biÕt thªm vÒ c¸c sinh ho¹t v¨n ho¸ dân gian, di tích và danh thắng ở địa phơng nơi HS sinh sống - Häc sinh cã c¸i nh×n kh¸i qu¸t, tæng hîp vÒ v¨n ho¸ d©n gian 2. KÜ n¨ng: - BiÕt su tÇm, ghi chÐp, ph©n lo¹i, viÕt b¸o c¸o. - Biết hoạt động nhóm, trình bày trớc tập thể. - BiÕt nhËn xÐt, kh¸i qu¸t, tæng hîp. 3. Thái độ: - Yêu quý, trân trọng, tích cực tìm hiểu các giá trị văn hoá của địa phơng. - Gi÷ g×n c¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng cña v¨n ho¸ Yªn B¸i, tù hµo vÒ quª h¬ng. II. ChuÈn bÞ - GV: §äc tµi liÖu vÒ c¸c di tÝch lÞch sö - HS: chuÈn bÞ theo yªu cÇu SGK (T.127) III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 2. KiÓm tra: Kh«ng 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và Néi dung trß B¸o c¸o kÕt qu¶ t×m hiÓu I. B¸o c¸o kÕt qu¶ t×m hiÓu - HS lªn b¸o c¸o kÕt qu¶ t×m hiÓu cña tæ: + Các vấn đề của địa phơng đợc t×m hiÓu + Nh÷ng di tÝch lÞch sö hoÆc II. Nhận xét, đánh giá kết quả, điều danh lam thắng cảnh địa phơng. chØnh, bæ sung: - GV cho các nhóm nhận xét đánh gi¸ vµ bæ sung cho nhau. - GV nhận xét đánh giá và ®iÒu chØnh, bæ sung, híng dÉn c¸n III.Tæng kÕt vÒ v¨n ho¸ d©n gian bé líp thu kÕt qu¶ su tÇm, lùa * Gîi ý c¸c néi dung cÇn chèt l¹i cho häc sinh:. - 186 -.

(187) chọn, tổng hợp đóng thành tập san su tÇm v¨n ho¸ d©n gian cña líp. + GV cho HS trao đổi nêu ra nh÷ng nhËn xÐt chung vÒ v¨n ho¸ d©n gian + GV cho học sinh trao đổi, chỉ ra những đặc sắc của văn hoá d©n gian + GV cho học sinh trao đổi chØ ra nh÷ng t¸c dông cña v¨n ho¸ d©n gian + GV chèt l¹i c¸c ý chÝnh. - GV tổng kết các vấn đề HS trình bµy - GV nhËn xÐt chung - Muèn thùc hiÖn tèt bµi v¨n viÕt về một vấn đề của địa phơng, em cÇn chó ý ®iÒu g×? ( Nghiên cứu thực tế, tìm vấn đề thích hợp để viết, tìm phơng thức biểu đạt phù hợp, diến đạt trong s¸ng, râ rµng, m¹ch l¹c...). - V¨n ho¸ d©n gian phong phó vµ ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh v¨n hãa, néi dung v¨n ho¸ vµ h×nh thøc thÓ hiÖn. - Bản sắc dân tộc độc đáo của từng dân tộc thiểu số là đặc sắc nổi trội của văn hoá dân gian - V¨n ho¸ d©n gian cã t¸c dông båi dìng tình cảm, giáo dục nhân cách, vun đắp tình yêu, niÒm tù hµo vÒ quª h¬ng cho con ngêi. - Văn hoá dân gian đóng góp vào kho tàng văn hoá Việt Nam những giá trị văn hoá đặc sắc, độc đáo.. * TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng GV? Để bảo vệ đợc môi trờng trong sạch cũng nh bảo vệ đợc các danh lam thắng cảnh ở địa phơng, chúng ta phải làm gì? Làm nh thÕ nµo? HS: Trao đổi nhóm bàn, trình bày ý kiÕn. GV: NhËn xÐt, ph©n tÝch, bæ sung, thèng nhÊt ý kiÕn kh¶ thi. 4. Cñng cè - Yêu cầu cần thiết để làm tốt một bài văn viết về các vấn đề địa phơng 5. Dặn dò - Văn bản: Đọc lại các VB đã học, nắm vững nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa của từng văn bản. - TiÕng ViÖt: N¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ: + Tõ vùng ( cÊu t¹o tõ, c¸c líp tõ, nghÜa cña tõ, tõ H¸n ViÖt), + Ng÷ ph¸p ( tõ lo¹i, côm tõ, c©u, dÊu c©u), Phong c¸ch ng«n ng÷ vµ biÖn ph¸p tu tõ, Hoạt động giao tiếp. - TËp lµm v¨n: c¸c kiÓu v¨n b¶n- c¸ch lµm v¨n b¶n: + Tù sù + Miªu t¶ + §¬n tõ * Mỗi em viết 2 bài văn kể chuyện và 2 bài miêu tả ( 1 tả ngời, 1 tả cảnh)- tự chọn chủ đềnộp bài vào ngày 30- 8- 2010. ND:. 5/2016. TiÕt: 140 Chơng trình Ngữ Văn địa phơng. 1.KiÕn thøc: - HS biết, hiểu đợc một số truyện cổ dân gian tiêu biểu của các dân tộc. - HS hiểu đợc màu sắc địa phơng, dân tộc, cái hay, cái đẹp của truyện cổ dân gian 2. Kü n¨ng: - BiÕt su tÇm, t×m hiÓu TCDG qua s¸ch, b¸o hoÆc hái cha, mÑ, anh, chÞ, ngêi lín tuổi để tìm xem nơi mình sống( thôn, xã, huyện, tỉnh) có các TCDG nào, thuộc thể loại nào đã học ở phần TCDG Việt Nam.. - 187 -.

(188) - Biết ghi chép, nắm nội dung truyện, trình bày trớc lớp(kể miệng hoặc đọc văn bản đã ghi chép). 3.Thái độ: - Yªu quý, tr©n träng, gi÷ g×n kho tµng TCDG - Tù hµo, yªu quý quª h¬ng cña m×nh. II. ChuÈn bÞ - GV: §äc tµi liÖu vÒ c¸c di tÝch lÞch sö - HS: chuÈn bÞ theo yªu cÇu SGK (T.127) III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 2. KiÓm tra: Kh«ng 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trß  Tríc tiÕt häc: GV cho HS t×m hiÓu thùc tÕ, hái cha mÑ, anh chÞ, hoặc đọc tài liệu tham khảo về truyện cổ dân gian ,đọc các th«ng tin c¬ b¶n trong tµi liÖu dïng cho häc sinh. - Tổ chức cho HS trao đổi và kể tên các TCGD mà các em đã biÕt. - GV chän mét truyÖn phï hợp với đối tợng HS (vùng HS M«ng cã thÓ chän mét TCDG M«ng, vïng HS Th¸i cã thÓ chän mét TCDG Th¸i…), tæ chøc cho HS t×m hiÓu truyÖn, ph©n tÝch tính địa phơng, dân tộc của truyÖn trªn c¬ së nh÷ng dÊu hiÖu đã xác định ở hoạt động 1. - GV híng dÉn HS tæng kÕt vµ ghi nhí c¶ 2 néi dung. - Chóng t«i tuyÓn chän vµ híng dÉn t×m hiÓu 1 truyÖn cæ dân gian để giáo viên tham khảo: - GV cã thÓ hái HS vÒ c¸c truyền thuyết đã học để từ đó giíi thiÖu vÒ truyÒn thuyÕt Nµng Han, mét truyÒn thuyÕt cã liªn quan nhiều đến một số địa danh hiÖn nay 1- Tổ chức cho HS đọc văn bản vµ chó thÝch: GV tæ chøc cho HS đọc hoặc kể về văn bản. Chú ý kiÓm tra hoÆc gi¶i thÝch râ cho HS về các từ Hán- Việt đợc chú thÝch. 2-Tæ chøc cho HS thùc hiÖn c¸c câu hỏi đọc - hiểu:. Néi dung I. T×m hiÓu chung vÒ TCDG .. II. T×m hiÓu mét TruyÖn Cæ D©n Gian cã tính địa phơng, dân tộc rõ nhất và phù hợp với đối tợng HS:. III.đọc - hiểu văn bản. Nµng Han (TruyÒn thuyÕt cña d©n téc Th¸i, vïng V¨n ChÊn - Mêng Lß) Văn bản đợc chia làm 3 phần chính: + Phần1. Từ đầu đến “nàng Tiên Han”: Giới thiÖu vÒ nguån gèc xuÊt th©n cña Nµng Han. + Phần 2. Tiếp phần 1 đến “cạnh suối Thia”: Kể về phẩm chất, tài năng, hành động của Nàng Han. + PhÇn 3. Cßn l¹i: Lµ phÇn kÕt thóc cña truyÒn thuyÕt, nãi vÒ c¸c dÊu vÕt cßn l¹i cña nh©n vËt truyền thuyết và thái độ của ngời đời sau với nh©n vËt truyÒn thuyÕt. Riêng phần 2 đợc chia làm 3 đoạn nhỏ: - Đoạn 1. Tiếp phần 1 đến “đầm ấm thanh bình” : Kể về tài năng, phẩm chất, hành động của Nàng Han trong lao động và đời sống hàng ngày. - Đoạn 2. Tiếp đoạn 1 đến “đóng giả Nàng Han”: Kể về tài năng, phẩm chất, hành động của Nàng Han trong cuộc chiến đấu chống kẻ thù. - §o¹n 3. Cßn l¹i: ViÖc nµng Han ®i gi¶i cøu cho ngêi yªu vµ c¸i chÕt cña Nµng Han. Nhận xét chung về bố cục và kết cấu: Rất đúng với đặc trng của truyền thuyết và khá mạch lạc, râ rµng + Nh÷ng chi tiÕt thùc: - Mẹ Nàng Han là một cô gái xinh đẹp…. - 188 -.

(189) - Nµng Han lµ ngêi th«ng minh tµi trÝ, thÝch lao động, múa hát… - Lũ giặc đến tàn phá bản làng… - Nàng Han tổ chức dân đánh giặc… - C¸i chÕt cña Nµng Han… - Nh÷ng dÊu vÕt cßn l¹i nh: giÕng níc Nµng Han, đồi Nàng Han, hang Thẩm Han…đều tăng cờng cho yÕu tè thùc cña truyÒn thuyÕt. + Nh÷ng chi tiÕt k× ¶o: - Nµng Han sèng víi bÇy khØ vµ sinh con víi khØ - Nàng Han bốc đá xếp thành núi, một mình tạo nên cánh đồng Mờng Lò - Viªn ngäc hé mÖnh, ba sîi l«ng vµng ë gan bµn ch©n… - Việc rụng hai sợi lông vàng dẫn đến cái chết cña Nµng Han… NhËn xÐt: Sù ®an xen c¸c chi tiÕt thùc vµ chi tiÕt kì ảo, ý nghĩa nghệ thuật của các chi tiết đó là đặc trng cơ bản của truyền thuyết, tạo nên vẻ đẹp vµ søc hÊp dÉn cña truyÒn thuyÕt + Nh÷ng phÈm chÊt cña Nµng Han: - Nàng Han có phẩm chất một con ngời lao động s¸ng t¹o: LÊy vá sui lµm ch¨n, thuÇn dìng c¸c giống cây trồng, vật nuôi, tạo nên cánh đồng Mờng Lò, tìm giống lúa mới… - Nµng Han cã phÈm chÊt cña mét dòng tíng: Khi cßn nhá cìi ngùa, b¾n cung, khi lò giÆc tíi tæ chức quân đội, xây thành, đắp luỹ đánh giặc kiên cêng, chiÕn th¾ng lÉy lõng… - Nµng Han cßn lµ mét con ngêi cã phÈm chÊt tình cảm đẹp đẽ: Có tài múa hát, rủ bạn bè cùng móa h¸t, s½n sµng ®i gi¶i cøu cho ngêi yªu… + C¸i chÕt cña Nµng Han: - Lµ mét bi kÞch, Nµng Han giao binh quyÒn cho ngời khác để đi giải cứu cho ngời yêu của mình võa cã mÆt tÝch cùc(t×nh c¶m thuû chung, ho¹n n¹n cã nhau…), võa cã mÆt h¹n chÕ(v× t×nh yªu c¸ nh©n, bu«ng láng vÞ trÝ cña ngêi chØ huy, chñ quan…). Bi kịch này còn thể hiện sự xung đột giữa ý thức cá nhân và ý thức cộng đồng, nó có ý nghÜa c¶nh tØnh con ngêi, lµ bµi häc vÒ viÖc xö lý c¸c mèi quan hÖ riªng chung trong hoµn c¶nh chiÕn tranh… + VÒ ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt: GV cã thÓ tæ chøc cho HS th¶o luËn rót ra c¸c ý nghÜa c¬ b¶n sau: - ý nghÜa ph¶n ¸nh lÞch sö b»ng h×nh thøc truyÒn thuyÕt. - ý nghÜa ngîi ca, gi¸o dôc, bµi häc kinh nghiÖm cho ngời đời sau +VÒ c¶m xóc: - GV khuyÕn khÝch HS ph¸t biÓu ý kiÕn c¸ nh©n để các em bộc lộ cảm xúc và thái độ của mình với nội dung và đặc sắc nghệ thuật của truyền thuyÕt. 4. Cñng cè - Yêu cầu cần thiết để làm tốt một bài văn viết về các vấn đề địa phơng 5. Dặn dò - Văn bản: Đọc lại các VB đã học, nắm vững nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa của từng văn bản. - TiÕng ViÖt: N¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ:. - 189 -.

(190) + Tõ vùng ( cÊu t¹o tõ, c¸c líp tõ, nghÜa cña tõ, tõ H¸n ViÖt), + Ng÷ ph¸p ( tõ lo¹i, côm tõ, c©u, dÊu c©u), Phong c¸ch ng«n ng÷ vµ biÖn ph¸p tu tõ, Hoạt động giao tiếp. - TËp lµm v¨n: c¸c kiÓu v¨n b¶n- c¸ch lµm v¨n b¶n: + Tù sù + Miªu t¶ + §¬n tõ. ND : /5/2016 TiÕt: 132 TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SÁNG TẠO, BÀI KIỂM TRA TIẾNG VIỆT I/. Mục tiêu: 1. Kiến Thức : - Nhận ra những lỗi sai cơ bản trong kiểm tra, bài viết của mình và biết cách khắc phục, sửa chữa. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng viết bài văn tả người hoàn chỉnh , kỹ năng làm bài tập traéc nghiệm, bài tự luận. 3.Thái độ Giáo dục thái độ nghiêm túc trong học tập , học đi đôi với hành . II .CHUAÅN BÒ : - Giáo viên : Chấm bài, Soạn giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên. - Học sinh : Đọc kỹ bài, chuẩn bị dàn bài của bài viết. III .TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG:. - 190 -.

(191) 2. KiÓm tra: Kh«ng 3. Bµi míi: HĐ 2: Trả bài Hướng dẫn HS tìm hiểu đề và lập dàn bài (có biểu điểm). ĐỀ BAØI : Em đđã từng gặp ông Tiên trong truyện cổ tích dân gian. Hãy miêu tả lại hình ảnh ông Tiên theo trí tưởng tượng của mình . *Tìm hiểu đề: Yêu cầu: + hình thức: mieâu taû + nội dung: Hình aûnh oâng Tieân . + giới hạn phạm vi: Truyeän coå daân gian . Daøn baøi (bieåu ñieåm) I. Mở bài : (1 điểm) - Em thích truyeän coå tích vì coå tích raát hay, coù nhieàu nhaân vaät haáp daãn. (0,5 ñieåm) - Trong truyện ông Tiên thường xuất hiện để cứu giúp người hiền lành , lương thiện qua côn khoán khoù , ñeâm laïi nieàm vui vaø haïnh phuùc cho hoï . (0,5 ñieåm) II. Thaân baøi : Coù theå taäp trung vaøo moät soá yù chính sau ñaây : * Taû oâng Tieân . - Ngoại hình . + Tieân xuaát hieän trong aùnh haøo quan vaø höông thôm . (1 ñieåm) + Laø cuï giaø raâu toùc baïc phô, veû maët phuùc haäu, tay choáng caây gaäy truùc . (2 ñieåm) + Gioïng noùi nheï nhaøng, aám aùp … (1 ñieåm) - Tính neát . + Thương yêu, giúp đỡ người nghèo khổ . (1 điểm) + Căm ghét, trừng trị kẻ xấu xa, độc ác … (1 điểm) - Taøi naêng . + Coù pheùp thaàn thoâng bieán hoùa . (1 ñieåm) + Ñi maây veà gioù, luùc aån luùc hieän . (1 ñieåm) III. Keát baøi : (1 ñieåm) - Nhân vật ông tiên đại diện cho công lý , bên vực cho người lương thiện, trừng trị kẻ aùc . (0,5 ñieåm) - Hình ảnh ông Tiên quen thuộc in đậm trong trí của em mãi mãi . (0,5 điểm) Nhận xét ưu , khuyết điểm. -Ưu điểm: +Trình bày khá đúng yêu cầu. +Đa số hs trình bày về chữ viết khá rõ ràng. -Khuyết điểm: +sai chính tả nhiều với các lỗi: ~/?, c/t,n/ng, viết hoa không đúng chỗ (Rất nhiều em ) +chưa biết làm văn:( Báo,Dũng, nhất ,khởi...... ) +đa số lời văn còn vụn về. +còn một số em dùng kí hiệu đầu dòng .. - 191 -.

(192) +một số hs dùng từ chưa chính xác . +bố cục chưa cân đối . *Hướng khắc phục. -Để làm bài hay, hoàn chỉnh về nội dung và bố cục phải thực hiện đủ năm bước: +Tìm hỉểu đề. +Tìm ý. +Dàn bài +Viết bài. +Đọc lại bài. -Đọc và ghi lại những lời, ý hay từ sách tham khảo. -Xem lại quy tắc viết hoa ở bài “Danh từ” tiếp theo. Đọc bài mẫu -Gv chọn hai bài để đọc trước lớp +một bài có điểm số nhỏ nhất . +một bài có điểm số cao nhất -Đọc xong, gọi Hs nhận xét -Gv phân tích để hs thấy cái hay cái chưa hay của bài văn. * G nhận xét bài kiểm tra tiếng việt. - ưu điểm: Nhiều em trả lời đúng cả phần trắc nghiệm và tự luận - Tồn tại: Nhiều em chưa biết đặt câu, dùng từ, sai lỗi chính tả nhiều. 4. Cñng cè - GV nhËn xÐt giê trả bài 5. DÆn dß - chuẩn bị bài kiểm tra học kì 2 ND:. 5/2016. TiÕt 137- 138 KiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: HS : - Qua giờ kiểm tra hệ thống hoá đợc kiến thức đã học về Tiếng Việt tập làm văn, văn học. - Đánh giá đợc khả năng nhận thức, ghi nhớ, bài học của mỗi học sinh. 2. KÜ n¨ng: - RÌn ý thøc tù gi¸, nghiªm tóc lµm bµi còng nh kü n¨ng lµm bµi tæng hîp. 3.Thái độ: Cã ý thøc vËn dông c¸c kiÕn thøc tæng hîp lµm bµi kiÓm tra. II. ChuÈn bÞ - GV: Ra đề, biểu chấm - Häc sinh: ¤n tËp, kiÓm tra III. TiÕn tr×nh bµi d¹y: . KiÓm tra: Kh«ng 3. Bµi míi: H§: KiÓm tra MA TRẬN ĐỀ THI HỌC KÌ II NGỮ VĂN 6 Mức độ. Nhận biết. Thông hiểu. - 192 -. Thấp. Vận dụng Cao. T ổ.

(193) Lvực ND Bài học đơng đời đầu tiªn Văn học. T N. TL. TLV. TN. TL. TL n 1 1đ 1. 1đ. 1đ. C3 1đ. 1 1đ. C4. 1. 1®. 1đ. Viết bài văn miêu tả. Tổng số câu. TN. 1đ C2. §ªm nay B¸c kh«ng ngñ. Biện pháp tu từ. TL C1. C©u trÇn thuật đơn Tiếng Việt. T N. C5. 1 6đ. 1. 3 1. 1 3. 6đ 5. 6. 10đ. đề bài I/Văn học(2đ) Câu 1(1đ) : Qua đoạn trích" Bài học đường đời đầu tiên"của Tô Hoài, em hãy cho biết bài học đường đời đầu tiên mà Dế Mèn rút ra là gì? Câu 2(1đ) Chép nguyên văn khổ thơ cuối trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ. Nêu ý nghĩa khổ thơ đó ? II.Tiếng việt(2đ) Câu 3: (1đ) Thế nào là câu trần thuật đơn? Xác định các thành phần chủ ngữ và vị ngữ trong câu sau: Mẹ bảo em là con ngoan của mẹ. Câu 4:(1 đ) Kể ra các phép tu từ đã học ? Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong ví dụ sau: Núi cao bởi có đất bồi Núi chê đất thấp, núi ngồi ở đâu. III.Tập làm văn (6 đ). C©u 5: Hãy tả lại quang cảnh sân trường trong giờ ra chơi.. Hướng dẫn chấm I/Văn học(2đ) Câu 1(1đ) : Học xong đoạn trích" Bài học đường đời đầu tiên"của Tô Hoài, em hãy cho biết bài học đường đời đầu tiên mà Dế Mèn rút ra là gì? - Trước cái chết thương tâm của Dế Choắt, Dế Mèn rất ân hận, ăn năn tội lỗi của mình.( 0,5) -Bài học đường đời đầu tiên được rút ra cho dế Mèn là :Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào thân. ( 0,5) Câu 2(1đ) -Chép nguyên văn, không sai lỗi chính tả (0,5đ) - Sai một lỗi trừ 0,1đ. - 193 -.

(194) “ Đêm nay Bác ngồi đó §ªm nay B¸c kh«ng ngñ V× mét lÏ thêng t×nh B¸c lµ Hå ChÝ Minh” - Ý nghĩa: Việc Bác không ngủ vì lo việc nước và thương bộ đội, dân công đó là một “ lẽ thường tình” của cuộc đời Bác.Vì Bác là Hồ Chí Minh, cuộc đời Người dành trọn vẹn cho dân, cho đất nước.Đêm không ngủ trong bài thơ chỉ là một đêm trong vô vàn những đêm không ngủ của Bác.( 0,5đ) II.Tiếng việt(2đ) Câu 3: (1đ) - Câu trần thuật đơn là loại câu do 1 cụm C-V tạo thành dùng để giới thiệu,tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến. ( 0,5đ) - Xác định được CN, VN:( 0,5đ) Mẹ / bảo em là con ngoan của mẹ. CN VN Câu 4:(1 đ) -Kể được bốn phép tu từ đã học : So sánh,ẩn dụ, nhân hoá, hoán dụ.(0,5đ ) - Xác định đúngphép tu từ: Nhõn hoỏ ( Nỳi chờ, nỳi ngồi)( 0,5 đ) III.Tập làm văn (6 đ). 1. Hình thức: Viết đúng kiểu bài miêu tả - Yêu cầu: Trình bày sạch đẹp, không sai lỗi chính tả, bố cục rõ ràng, đảm bảo ba phần, đúng phương pháp, lời văn trong sáng, có sử dụng các biện pháp nghệ thuật khi làm bài. (1đ) 2. Nội dung:( 5®) * Mở bài: (1 điểm) Giới thiệu chung về quang cảnh sân trường trong giờ ra chơi. ( Sân trờng vắng lặng. Tiếng trống báo hiệu giờ ra chơi đã đến,sân trờng vắng vẻ bỗng trë nªn nhén nhÞp..) b.Th©n bµi(4 ®iÓm): * T¶ c¶nh s©n trêng giê ra ch¬i. + C¶nh tËp thÓ dôc - Häc sinh nhanh nhÑn xÕp hµng tËp thÓ dôc gi÷a giê. - Động tác đều và đẹp. - Tiếng hô khoẻ vang động cả sân trờng. + C¶nh vui ch¬i -Không khí trong giờ ra chơi náo nhiệt: Các trò chơi nhảy dây,kéo co,đá cầu đợc nhiều bạn a thÝch. - Phía xa có tốp các bạn nam chơi đá cầu (những quả cầu đợc tung lên truyền thoăn thoắt, những đôi chân nhanh nhẹn và khéo léo…), …ai cũng hào hứng, quần áo đẫm mồ hôi. - GÇn h¬n lµ c¸c b¹n n÷ ch¬i nh¶y d©y, tèp th× ch¬i kÐo co, mÌo ®uæi chuét…, tiÕng hß reo, tiếng vỗ tay vang cả sân trờng… Tất cả đều tạo nên một không khí náo nhiệt. + Kh«ng khÝ xung quanh: TiÕng chim hãt lÝu lo trong nh÷ng vßm l¸, bÇu trêi cao vµ trong xanh, ¸nh n¾ng vµng rùc rì, thØnh tho¶ng l¹i cã nh÷ng c¬n giã tho¶ng qua…. tÊt c¶ t¹o nªn một không gian tơi đẹp . -Sau giê ra ch¬i s©n trêng yªn tÜnh trë l¹i nh cò, c¸c líp tiÕp tôc c¸c giê häc . c. Kết bài(1điểm): Cảm nghĩ về ý nghĩa của giờ ra chơi tuy ngắn nhng đã tạo không khÝ tho¶i m¸i, t¹o høng thó buæi häc.. - 194 -.

(195) Biểu điểm: - Điểm 5-6: Làm tốt các yêu cầu, lỗi điễn đạt không đáng kể. - Điểm 3-4: Đạt mức độ trung bình. - Điểm 1-2: Đúng đối tượng, nội dung quá sơ sài, chưa biết chọn hình ảnh, chi tiết để làm rõ đặc điểm đối tượng. Diễn đạt còn nhiều lỗi. - Điểm 0: Chưa làm hoặc lạc đề. 4. Cñng cè - GV nhËn xÐt giê kiÓm tra 5. DÆn dß - Chuẩn bị bài chơng trình địa phuơng. - 195 -.

(196)

Giao an tong hop

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về