kinh tế vĩ mô-hệ thống tiền tệ-ngân hàng và hoạt động tạo tiền

Hệ thống tiền tệ
Chương 27
Hệ thống tiền tệ
Chương 27
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.

Khái niệm về tiền

Hệ thống ngân hàng

Khối lượng tiền và việc tạo tiền của NH

Các công cụ kiểm soát cung tiền của NH
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Khái niệm về tiền
Tiền là tất cả các tài sản ở
trong nền kinh tế mà mọi
người thường sử dụng để
mua hàng hóa và dịch vụ của
người khác.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Chức năng của tiền

Phương tiện trao đổi

Đơn vị hạch toán

Phương tiện cất trữ giá trị
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Phương tiện trao đổi
Phương tiện trao đổi là một vật mà

người mua trao cho người bán khi
mua hàng hóa và dịch vụ.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Đơn vị hạch tốn

Tiền là công cụ đo
lường giá trò hàng
hoá, nên nó được
sử dụng làm đơn vò
hạch toán.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Phương tiện cất trữ giá trị là một
thứ mà mọi người sử dụng để chuyển
sức mua từ hiện tại tới tương lai.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Khả năng thanh khoản chỉ mức độ dễ
dàng đổi một tài sản thành phương tiện
trao đổi của nền kinh tế.
? Tiền không phải là phương tiện duy
nhất để chứa giá trị, hơn nữa giá trị của
nó còn bị xói mòn bởi lạm phát. Vậy
tại sao mọi người lại muốn giữ tiền
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Quá trình phát triển của hệ thống thanh toán
Quá trình phát triển của hệ thống thanh toán
•
Tiền hàng hóa tồn tại dưới hình thức một hàng hóa có
giá trị cố hữu.
Giá trị cố hữu: hàng hóa đó có giá trị ngay cả khi nó
không được sử dụng làm tiền.

•
Tiền pháp định là loại tiền được tạo ra nhờ nghị định
của chính phủ
•
Séc là chỉ thị của bạn cho ngân hàng là phải chuyển tiền
từ tài khoản của bạn sang tài khoản của một người nào
đó khi anh ta đưa nó cho ngân hàng của bạn
•
Thanh toán điện tử nhờ vào sự phát triển của máy tính
và internet.
•
Tiền điện tử chỉ tồn tại dưới dạng điện tử và trong môi
trường điện tử
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Tiền trong nền kinh tế

M0: tiền mặt: bao gồm tiền giấy và tiền
xu đang lưu hành.

M1: bao gồm tiền mặt(ngoài ngân hàng)
và các tài khoản tiền gửi có thể rút theo
theo nhu cầu (tài khoản tiền gửi không
kỳ hạn).

M2: bao gồm M1 và các tài khoản tiền
gửi có kỳ hạn.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright â 2001 by Harcourt, Inc.
H thng ngõn hng
H thng ngõn hng
Heọ thoỏng ngaõn haứng

Ngaõn haứng trung ửụng (NHTW)
Ngaõn haứng trung gian (NHTG)
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
NHTW là 1 cơ quan của chính phủ, được xem là
ngân hàng cấp 1, có chức năng:
+ Giám sát sự hình thành và hoạt động của
hệ thống ngân hàng
+ Có trách nhiệm thực hiện việc chỉ đạo
chính sách tiền tệ.
+ Kiểm soát cung ứng tiền tệ trong nền kinh
tế.
Việt Nam gọi là Ngân hàng nhà nước Việt Ở
Nam.
Hoa Kỳ gọi là Hệ thống dữ trữ liên bang
(Fed).

NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.

Về nghiệp vụ:
+ Mở tài khoản để thu, chuyển tiền hay thực
hiện thanh toán cho chính phủ.
+ Ứng trước tiền cho chính phủ vay nhằm bù
đắp thiếu hụt ngân sách tạm thời;
+ Cố vấn cho chính phủ về các vấn đề tài chính
tiền tệ như: Phát hành công trái; Vay tiền
nước ngoài…
NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
++ Làm trung gian trong việc nhận tiền

gởi và cho vay giữa các thành phần trong
nền kinh tế.
++ Làm trung gian trong mối quan hệ
giữa các thành viên của nền kinh tế với
NHTW.
Khi nền kinh tế cần tiền, nếu NHTW chấp
nhận cung ứng thêm tiền, thì sẽ cho NHTG
vay, từ đó, NHTG này sẽ cho nền kinh tế
vay lại.
NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Hoạt động kinh doanh và dự trữ tại
NHTG.
* Hoạt động kinh doanh.
+ Về tiền gởi.
NHTG nhận các dạng tiền gởi như: Tiền gởi
sử dụng séc; Tiền tiết kiệm không kỳ hạn và
có kỳ hạn.
+ Về kinh doanh
Ngân hàng hoạt động kinh doanh ở các dạng:
Cho vay và đầu tư vào chứng khoán, tài sản
khác.
NGÂN HÀNG TRUNG GIAN
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
* Về dự trữ.

Nhằm thực hiện tốt khả năng rút
tiền của khách hàng, NHTG không
thể cho vay tất cả khoản tiền đã huy
động, mà luôn phải dữ trữ 1 khoản

tiền tại ngân hàng.

NGÂN HÀNG TRUNG GIAN
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Lượng tiền dự trữ của NHTG gồm 2
phần:
+ Dự trữ bắt buộc: Mức dự trữ phụ
thuộc vào tỉ lệ dự trữ bắt buộc do
NHTW qui đònh.
+ Dự trữ tuỳ ý: Mức độ dự trữ do
NHTG tự lập ra nhằm nâng cao uy tín
trong việc thực hiện khả năng rút tiền
của khách hàng.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
NGÂN HÀNG VÀ HOẠT ĐỘNG
NGÂN HÀNG VÀ HOẠT ĐỘNG
TẠO TIỀN
TẠO TIỀN
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Việc tạo tiền
Việc tạo tiền

Trong hệ thống ngân hàng, các ngân
hàng giữ lại một phần tiền gửi gọi là
dự trữ và cho vay phần còn lại.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Việc tạo tiền

Tất cả giao dịch trên
ngân hàng.


Tài khoản chữ T chỉ
ra rằng một ngân hàng
…
nhận tiền gửi,
…
giữ lại một phần để dự
trữ,
…
và cho vay phần còn lại.

Giả sử tỷ lệ dự trữ là
10%.

Tổng TS = Tổng Nợ
Tài sản Các khoản nợ
Ngân hàng quốc gia thứ
nhất
Dự trữ
$10.00
Cho vay
$90.00
Tiền gửi
$100.00
Tổng tài sản
$100.00
Tổng các khoản nợ
$100.00
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Tài sản Các khoản nợ

Ngân hàng quốc gia thứ nhất
Dự trữ
$10.00
Cho vay
$90.00
Tiền gửi
$100.00
Tổng tài sản
$100.00
Tổng các khoản
nợ $100.00
Tài sản Các khoản nợ
Ngân hàng quốc gia thứ hai
Dự trữ
$9.00
Cho vay
$81.00
Tiền gửi
$90.00
Tổng tài sản
$90.00
Tổng các khoản nợ
$90.00
Cung tiền = $190.00!
Việc tạo tiền
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Việc tạo tiền

Khi một ngân hàng cho vay tiền, số tiền
đó được gửi vào một ngân hàng khác.


Điều này tạo ra thêm các khoản tiền gửi
và các khoản dự trữ được cho vay.

Khi một ngân hàng cho vay từ khoản
dự trữ, cung tiền tăng.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Số nhân tiền tệ
Cuối cùng bao nhiêu tiền được tạo
ra trong nền kinh tế?
?
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Số nhân tiền tệ
Số nhân tiền tệ là lượng tiền mà
hệ thống ngân hàng tạo ra từ
mỗi đồng dự trữ.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Số nhân tiền tệ
Cuối cùng bao nhiêu tiền được tạo ra
trong nền kinh tế?
Ti n g i ban đ uề ử ầ
= $ 100.00
Cho vay c a NH qu c gia th 1ủ ố ứ
= $ 90.00 [=0.9 x $100.00]
Cho vay c a NH qu c gia th 2ủ ố ứ
= $ 81.00 [=0.9 x $90.00]
Cho vay c a NH qu c gia th 3ủ ố ứ
= $ 72.90 [=0.9 x $81.00]
↓ ↓
↓ ↓

T ng cung ti nổ ề = $1,000