Bài giảng Khám cột sống

KHÁM CỘT SỐNG


MỤC TIÊU





GIẢI PHẪU CỘT SỐNG VÀ TỦY SỐNG
KHÁM LÂM SÀNG
ĐÁNH GIÁ CỘT SỐNG QUA HÌNH ẢNH HỌC


GIẢI PHẪU
CỘT SỐNG VÀ TỦY SỐNG




Là trục chính nâng
đở thân mình (33 35 đốt sống)
Tồn bộ tủy sống
nằm trong ống sống


TỔNG QUAN
Cột sống là trục chính nâng đỡ thân mình, gồm 33-35 đốt sống
Cột sống uốn lượn từ mặt dưới xương chẩm đến xương cụt
Nhìn nghiêng cột sống có 4 đoạn cong:
•Đoạn cổ lồi ra trước

•Đọan ngực lồi ra sau
•Đoạn thắt lưng lồi ra trước
•Đoạn cùng lồi ra sau


Riêng về cột sống cổ có 7 đốt
sống từ C1 đến C7, được chia thành
2 phần chính :
Cột sống cổ cao từ : C0 (thùy
chẩm) – C1 – C2.
Cột sống cổ thấp từ : C3 – C4 – C5 –
C6 – C7


MỐI TƯƠNG QUAN CÁC
ĐỐT SỐNG VÀ TỦY SỐNG
Định luật Chipault cho phép xác định
mối liên quan giữa mỏm gai với rễ thần
kinh. 
 Mỏm gai cổ tương ứng với rễ cổ cộng
thêm 1.
 Mỏm gai D1 - D6 tương ứng với các rễ
thần kinh lưng cộng 2.
 Mỏm gai D7 - D10 tương ứng với các rễ
thần kinh lưng cộng 3.
 Mỏm gai D12 tương ứng với các rễ thần
kinh thắt lưng 2, 3, 4, 5.
 Mỏm gai D12 - L1 tương ứng với các rễ
thần kinh cùng và thần kinh cụt

KHÁM LÂM SÀNG





Khám hình thể cột sống
Khám vận động của cột sống
Các nghiệm pháp cơ bản
Khám thần kinh


KHÁM HÌNH THỂ CỘT SỐNG


Nhìn: Đánh giá hình thể chung bên ngoài cột sống



Đánh giá sự cân bằng của 2 vai của khung chậu
Đánh giá đường cong sinh lý
Phát hiện các bất thường: gù, vẹo CS






Sờ:



Xác định các vị trí của các đốt sống
Phát hiện các biến dạng
Đánh giá khối cơ cạnh sống






Gõ hoặc ấn: Tìm điểm đau


NHÌN HÌNH THỂ BÊN NGỒI


NHÌN HÌNH THỂ BÊN NGỒI


NHÌN HÌNH THỂ BÊN NGỒI


KHÁM HÌNH THỂ CỘT SỐNG


Nhìn: Đánh giá hình thể chung bên ngoài cột sống



Đánh giá sự cân bằng của 2 vai của khung chậu
Đánh giá đường cong sinh lý
Phát hiện các bất thường: gù, vẹo CS






Sờ nắn:



Xác định các vị trí của các đốt sống
Phát hiện các biến dạng
Đánh giá khối cơ cạnh sống






Gõ hoặc ấn: Tìm điểm đau


SỜ NẮN VÀ ẤN GÕ

KHÁM VẬN ĐỘNG




Đánh giá có bị giới hạn vận động hay không
Các tư thế cần khám: cúi – ngữa; xoay và gập bên
Các nguyên nhân hay gặp làm hạn chế vận động:





Thối hóa cột sống
Thốt vị đĩa đệm
Trượt cột sống
Chấn thương cột sống


VẬN ĐỘNG CS CỔ


VẬN ĐỘNG
VÙNG THẮT LƯNG


CÁC NGHIỆM PHÁP CƠ BẢN




Đo chỉ số schober: Để đánh giá sự căn giản của
cột sống thắt lưng
Nghiệm pháp lasègue: Nghiệm pháp căn rễ thần
kinh tọa


Đo chỉ số Schober
Bệnh lý viêm dính cột
sống:
Chỉ số Schober < 2cm


Bệnh lý viêm dính cột sống


Nghiệm pháp lasègue

Dương tính: < 60
độ


Thoát vị địa đệm


KHÁM THẦN KINH








Khám vận động: đánh giá cơ lực
Khám cảm giác: cảm giác đau và cảm giác nóng
lạnh
Khám phản xạ: phản xạ gân xương: gối, gót
Phân loại tổn thương thần kinh theo Frankel
Các hội chứng tủy và rễ


ĐÁNH GIÁ
CHỨC NĂNG VẬN ĐỘNG
Khơng có co cơ khi cố gắng vận động

0

Co cơ nhưng không phát sinh động tác

1

Vận động được chi trên mặt phẳng, không 2
trọng lực
Vận động được chi khi có trọng lực
3
Vận động được chi khi có đối trọng

4

Vận động bình thường

5


KHÁM CẢM GIÁC