Xây dựng hồ sơ bảo hộ nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận mang tên địa danh - Một số kinh nghiệm thực tiễn triển khai ở tỉnh Quảng Ngãi

3. XÂY DỰNG HỒ SƠ BẢO HỘ NHÃN HIỆU TẬP THỂ VÀ NHÃN HIỆU CHỨNG
NHẬN MANG TÊN ĐỊA DANH - MỘT SỐ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN TRIỂN
KHAI Ở TỈNH QUẢNG NGÃI
BUILDING THE PROTECTION DOCUMENTS OF COLLECTIVE BRAND AND
CERTIFICATE TRADE WITH GEOGRAPHICAL NAME - SOME EXPERIENCE IN
QUANG NGAI PROVINCE
Cao Đình Lành1
Nguyễn Sơn Hà2
TÓM TẮT: Để xác lập quyền đối với nhãn hiệu (chứng nhận, tập thể) mang tên địa danh
thì phải xây dựng hồ sơ đăng ký bảo hộ. Đăng ký bảo hộ chỉ là thủ tục ban đầu làm căn cứ xác
lập quyền, trên cơ sở đó phải tiến hành sử dụng và khai thác mới mang lại hiệu quả kinh tế xã
hội. Thực tế một số tài sản trí tuệ địa phƣơng mang tên địa danh sau khi bảo hộ đã phát huy tác
dụng tạo nên thƣơng hiệu, ngƣợc lại một số tài sản trí tuệ sau khi đƣợc bảo hộ thì khơng sử
dụng, khai thác có hiệu quả dẫn đến mất dần thƣơng hiệu. Một trong những yếu tố là khi xây
dựng hồ sơ bảo hộ đã không lƣờng hết những khả năng có thể xảy ra. Bài viết tập trung làm rõ
(i) hồ sơ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận; (ii) Thực tiễn xây dựng
hồ sơ bảo hộ nhãn hiệu tập thể Don Nghĩa Hòa và nhãn hiệu chứng nhận “Du lịch Ba Tơ”; (iii)
Một số kinh nghiệm từ thực tiễn xây dựng hồ sơ bảo hộ nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng
nhận mang tên địa danh ở tỉnh Quảng Ngãi
Từ khóa: Hồ sơ bảo hộ, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, Don Nghĩa Hòa, du
lịch Ba Tơ.
ABSTRACT: In order to establish rights to trademark (certifications, collectives) with
geographical name, they must develop a dossier of protection registration. Registration of
protection is only the original procedure as a basis for establishing rights, on the basis of which
it must be used and exploited to bring socio-economic efficiency. In fact, some local

*

Bài viết có sử dụng kết quả nghiên cứu khoa học của Đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh “Nghiên cứu đề xuất giải pháp
xác lập, quản lý, khai thác phát huy tài sản trí tuệ mang yếu tố địa danh ở tỉnh Quảng Ngãi” do PGS.TS. Đoàn Đức Lương
làm chủ nhiệm đề tài và nhóm tác giả là thành viên đề tài.

1
TS., Trƣờng Đại học Luật, Đại học Huế; Email:
2
TS., Trƣờng Đại học Luật, Đại học Huế; Email:

32


intellectual property with geographical name after the protection has taken effect to create the
brand, whereas some intellectual property after being protected is not used and exploited
effectively leading to the loss of the brand. One of the factors is that when building a
protection profile, it is not fully anticipated. The article focuses on clarifying (i) the dossier of
registration of collective trademark protection and certification mark; (ii) the practice of
building a dossier of protection of Don Nghia Hoa collective trademark and the certification
mark "Ba Silk Tourism"; (iii) Some experience from the practice of building a dossier of
collective trademark protection and certification marks with geographical name in Quang Ngai
province.
Keywords: Protection records, collective trademarks, certification marks, Don Nghia
Hoa, Ba Silk tourism.
1. Đặt vấn đề
Trong bối cảnh hội nhập, cạnh tranh thƣơng mại khốc liệt, các sản phẩm mang đặc trƣng
của một vùng nhất định có nguy cơ phải cạnh tranh với sản phẩm cùng loại nhƣng kém chất
lƣợng hoặc sản phẩm gắn nhãn hiệu giả mạo, chƣa kể những đòi hỏi ngày càng cao từ thị
trƣờng về kiểm soát nguồn gốc, chất lƣợng, mức độ an toàn vệ sinh thực phẩm. Việc xây dựng
hồ sơ bảo hộ nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận mang tên địa danh, không chỉ giúp
bảo đảm chất lƣợng, tiêu chuẩn của sản phẩm đối với ngƣời tiêu dùng và thị trƣờng tiêu thụ,
mà còn giúp bảo tồn, phát triển sản xuất, kinh doanh, tạo thêm cơ hội việc làm và tăng thu
nhập cho ngƣời lao động.
Để làm rõ thực tiễn xây dựng hồ sơ bảo hộ nhãn hiệu tập thể Don Nghĩa Hòa và nhãn hiệu
chứng nhận “Du lịch Ba Tơ” tại tỉnh Quảng Ngãi, nhóm tác giả dựa trên các hoạt động triển

khai thực hiện đề tài theo kế hoạch đặt ra.
2. Yêu cầu cần thiết của hồ sơ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng
nhận
2.1. Xây dựng hồ sơ bảo hộ nhãn hiệu tập thể
Căn cứ vào Thông tƣ số 01/2007/TT-BKHCN ngày 14 tháng 02 năm 2007 của Bộ Khoa
học và công nghệ (sửa đổi, bổ sung bởi Thông tƣ số 16/2016/TT-BKHCN ngày 30/6/2016) về
hƣớng dẫn thi hành Nghị định số 103/2006/NĐ-CP ngày 22 tháng 9 năm 2006 của Chính phủ
33


quy định chi tiết và hƣớng dẫn thi hành một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ về sở hữu cơng
nghiệp, nhóm thực hiện đề tài đã tiến hành xây dựng bộ hồ sơ để tham mƣu, tƣ vấn cho Cơ
quan có thẩm quyền ký, xác nhận vào các biểu mẫu, tờ trình trình Cơ quan có thẩm quyền cho
phép đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể Don Nghĩa Hòa. Bộ hồ sơ cụ thể nhƣ sau:
2.1.1. Tờ khai đăng ký nhãn hiệu theo mẫu
Chủ đơn khai các thông tin theo Phụ lục A: Mẫu số 04 - NH, bao gồm các thơng tin chính
sau:
- Nhãn hiệu:
+ Mẫu Logo nhãn hiệu tập thể Don Nghĩa Hòa

+ Nhãn hiệu yêu cầu đăng ký: nhãn hiệu tập thể;
+ Mô tả nhãn hiệu: Màu sắc: vàng, trắng, đen, xanh dƣơng. Mô tả: Nhãn hiệu đăng ký
tổng thể bao gồm phần chữ và phần hình. Phần hình biểu tƣợng con Don với hai mảnh vỏ màu
đen nền trắng, trong biểu tƣợng con Don có chữ “DON” cách điệu màu vàng viền đen. Phía
dƣới phần hình con Don là chữ “NGHĨA HÕA” màu vàng viền đen, đƣợc đặt trên nền hình
sóng nƣớc đƣợc tạo thành bởi ba đƣờng cong màu xanh. Nhãn hiệu xin bảo hộ tổng thể.
- Chủ đơn: Hội Nông dân xã Nghĩa Hịa
- Đại diện của chủ đơn: Ơng Trịnh Văn Đƣợc - Chủ tịch Hội Nông dân
- Yêu cầu hƣởng quyền ƣu tiên
- Phí, lệ phí: Lệ phí nộp đơn, phí thẩm định yêu cầu hƣởng quyền ƣu tiên, phí cơng bố

đơn, phí tra cứu phục vụ việc thẩm định đơn, phí thẩm định đơn

34


- Các tài liệu có trong đơn: Tờ khai; mẫu nhãn hiệu; bản sao chứng từ nộp phí, lệ phí; quy
chế, bản đồ, văn bản chấp thuận của tỉnh về sử dụng địa danh.
- Danh mục và phân loại hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu: Nhóm 29 Chế phẩm từ thịt.
- Cam kết của chủ đơn: Chủ đơn cam đoan các thơng tin khai tại lời khai là hồn toàn
trung thực, đúng sự thật và chịu mọi trách nhiệm trƣớc pháp luật.
2.2. Xây dựng hồ sơ bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận
2.2.1. Tờ khai
Chủ đơn khai các thông tin theo Phụ lục A: Mẫu số 04 - NH, bao gồm các thơng tin
chính sau:
- Nhãn hiệu:
+ Mẫu Logo nhãn hiệu chứng nhận “Du lịch Ba Tơ”

+ Nhãn hiệu yêu cầu đăng ký: nhãn hiệu chứng nhận;
+ Mô tả nhãn hiệu: Nhãn hiệu đăng ký tổng thể bao gồm phần chữ và phần hình. Phần
hình là một hình trịn có viền màu xanh lục. Trong hình trịn có các biểu tƣợng ba chiếc chiêng,
tƣợng đài khởi nghĩa Ba Tơ, rừng, núi và thác nƣớc, nhà sàn, hồ nƣớc, thổ cẩm và ruộng bậc
thang. Phần chữ là dòng chữ “DU LỊCH BA TƠ” màu xanh lục đƣợc viết cách điệu.
- Chủ đơn: Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Ba Tơ
35


- Đại diện của chủ đơn: Bà Đinh Thị Lệ Hằng, Phó Trƣởng Phịng Kinh tế và Hạ tầng
huyện Ba Tơ.
- Yêu cầu hƣởng quyền ƣu tiên
- Phí, lệ phí: Lệ phí nội đơn, phí thẩm định yêu cầu hƣởng quyền ƣu tiên, phí cơng bố

đơn, phí tra cứu phục vụ việc thẩm định đơn, phí thẩm định đơn
- Các tài liệu có trong đơn: Tờ khai; mẫu nhãn hiệu; bản sao chứng từ nộp phí, lệ phí; quy
chế, bản đồ, văn bản chấp thuận của tỉnh về sử dụng địa danh.
- Danh mục và phân loại hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu: nhóm 39 du lịch; dịch vụ
hƣớng dẫn viên du lịch; nhóm 43 dịch vụ cơ sở lƣu trú tạm thời, dịch vụ khách sạn; dịch vụ
nhà hàng ăn uống.
- Mơ tả tóm tắt đặc tính của hàng hóa/dịch vụ đƣợc chứng nhận
+ Nguồn gốc địa lý: Nhãn hiệu chứng nhận Du lịch Ba Tơ chứng nhận cho các hoạt động
kinh doanh du lịch và dịch vụ du lịch có nguồn gốc tại huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi.
+ Chất lƣợng: Các đặc trƣng về chất lƣợng của dịch vụ mang nhãn hiệu chứng nhận Du
lịch Ba Tơ đƣợc thể hiện tại Quy chế quản lý và sử dụng nhãn hiệu.
- Cam kết của chủ đơn: Chủ đơn cam đoan mọi thông tin trong tờ khai là trung thực, đúng
sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trƣớc pháp luật.
3. Thực tiễn xây dựng hồ sơ bảo hộ nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận mang tên
địa danh
Đối chiếu với quy định thì trƣớc khi xây dựng hồ sơ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể
nhóm nghiên cứu đã tiến hành các hoạt động sau:
Thứ nhất, hoạt động khảo sát, kiểm tra, tư vấn
Để xây dựng hồ sơ bảo hộ Nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm Don Nghĩa Hịa tại tỉnh Quảng
Ngãi, Nhóm thực hiện đề tài đã tiến hành cuộc khảo sát thực tế, kiểm tra tình hình hoạt động
sản xuất tại các cơ sở sản xuất, chế biến Don trên địa bàn xã Nghĩa Hòa và làm việc với Lãnh
đạo Ủy ban nhân dân xã Nghĩa Hịa để có cơ sở tƣ vấn, lập hồ sơ xây dựng nhãn hiệu tập thể
cho sản phẩm Don tại xã Nghĩa Hòa, huyện Tƣ Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Theo đó, chúng tơi đã
biết đƣợc là theo kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của xã Nghĩa Hòa đến năm 2020, định
hƣớng đến năm 2025, việc xác lập và phát triển nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận nói
chung và nhãn hiệu tập thể Don Nghĩa Hịa nói riêng đƣợc xác định là một trong những ƣu tiên
36


hàng đầu của xã để thực hiện Quyết định 2172/QĐ-UBND ngày 04/12/2018 của Ủy ban nhân

dân tỉnh Quảng Ngãi về việc Ban hành Kế hoạch xây dựng, phát triển nhãn hiệu tập thể, nhãn
hiệu chứng nhận và chỉ dẫn địa lý cho một số sản phẩm chủ lực, đặc thù của tỉnh Quảng Ngãi
đến năm 2020. Ngồi ra, Nghĩa Hịa là xã nằm ven sông Nghĩa Phú, đây là khu vực có nhiều
ngƣời dân sinh sống và làm việc bằng nghề đánh bắt, chế biến Don. Cũng chính nhờ vị trí địa
lý giáp sơng, gần cửa biển, do đó Don đƣợc đánh bắt, khai thác ở đây thƣờng ngon, ngọt đặc
trƣng hơn so với các địa phƣơng khác. Nhằm chuẩn bị những tƣ liệu cần thiết và quan trọng
để tiến hành nhiệm vụ xác lập nhãn hiệu tập thể nói trên, Nhóm thực hiện đề tài thực hiện cuộc
khảo sát thực tế tại xã Nghĩa Hòa với mục tiêu nắm đƣợc thực trạng sản xuất, kinh doanh sản
phẩm Don cũng nhƣ lắng nghe ý kiến trao đổi từ lãnh đạo xã, bà con nông dân và cơ sở kinh
doanh, phân phối Don tại địa phƣơng. Cuộc khảo sát thực hiện phƣơng pháp phỏng vấn sâu,
phỏng vấn nhanh, điều tra xã hội học và phân tích dữ liệu sơ cấp, thứ cấp…để thu nhận thơng
tin. Kết thúc cuộc khảo sát, Nhóm thực hiện đề tài có cái nhìn khách quan, đa chiều về thực
trạng sản xuất kinh doanh Don tại xã Nghĩa Hòa cũng nhƣ thái độ của ngƣời dân với đề xuất
xây dựng nhãn hiệu tập thể. Trên cơ sở những tƣ liệu, ý kiến, mẫu sản phẩm đã thu thập Nhóm
thực hiện đề tài đã tiến hành phân tích, đánh giá và tiến hành tƣ vấn cho Lãnh đạo xã Nghĩa
Hịa và tồn bộ ngƣời dân làm nghề Don về điều kiện đăng ký nhãn hiệu; trình tự, thủ tục đăng
ký nhãn hiệu; bộ hồ sơ đăng ký nhãn hiệu; chủ sở hữu nhãn hiệu tập thể là Hội nơng dân xã
Nghĩa Hịa; Quy chế quản lý, sử dụng nhãn hiệu; danh sách cả nhân, tổ chức sử dụng nhãn
hiệu tập thể Don Nghĩa Hòa; ...
Để đăng ký bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận “Du lịch Ba Tơ”. Nhóm thực hiện đề tài đã tiến
hành cuộc khảo sát thực tế, kiểm tra tình hình hoạt động kinh doanh tại các cơ sở kinh doanh
sản phẩm, dịch vụ du lịch trên địa bàn huyện Ba Tơ. Qua đó xác định đƣợc chủ trƣơng của tỉnh
Quảng Ngãi về phát triển du lịch Ba Tơ gắn với phát triển kinh tế - xã hội của địa phƣơng tại
Nghị quyết số 04/NQ-TU ngày 19/10/2016 của Tỉnh ủy tỉnh Quảng Ngãi về phát triển du lịch,
dịch vụ tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2016 - 2020; Kế hoạch số 72/KH-UBND ngày 10/5/2018
của UBND tỉnh Quảng Ngãi về kế hoạch phát triển du lịch cộng đồng các huyện: Lý Sơn, Bình
Sơn, Nghĩa Hành và Ba Tơ giai đoạn 2018 - 2020; Quyết định số 450/QĐ-UBND phê duyệt
nhiệm vụ và dự án quy hoạch tổng thể huyện Ba Tơ; Nghị quyết số 24/2013/NQ-HĐND ngày
10/12/2012 của Hội đồng nhân dân tỉnh về việc quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh
37

Quảng Ngãi đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2025. Nhóm thực hiện đề tài cũng đã thực
hiện cuộc khảo sát thực tế tại huyện Ba Tơ với mục tiêu nắm đƣợc thực trạng kinh doanh sản
phẩm, dịch vụ du lịch cũng nhƣ lắng nghe ý kiến trao đổi từ lãnh đạo Phòng Kinh tế và Hạ
tầng huyện, tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, dịch vụ du lịch tại địa phƣơng. Cuộc khảo
sát thực hiện phƣơng pháp phỏng vấn sâu, phỏng vấn nhanh,… để thu nhận thông tin. Kết thúc
cuộc khảo sát, Nhóm thực hiện đề tài có cái nhìn khách quan, đa chiều về thực trạng kinh
doanh sản phẩm, dịch vụ du lịch tại huyện Ba Tơ cũng nhƣ thái độ của ngƣời dân với đề xuất
xây dựng nhãn hiệu chứng nhận du lịch Ba Tơ.
Thứ hai, đánh giá tính khả thi, khả năng bảo hộ
Đánh giá tính khả thi, khả năng bảo hộ là bƣớc xác định sản phẩm cần đăng ký bảo hộ
mang có dấu hiệu trùng hoặc tƣơng tự đến mức gây nhầm lẫn với hình quốc kỳ, quốc huy của
các nƣớc; khơng có dấu hiệu trùng hoặc tƣơng tự đến mức gây nhầm lẫn với biểu tƣợng, cờ,
huy hiệu, tên viết tắt, tên đầy đủ của cơ quan nhà nƣớc, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã
hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp của
Việt Nam và tổ chức quốc tế, nếu không đƣợc cơ quan, tổ chức đó cho phép; khơng có dấu
hiệu trùng hoặc tƣơng tự đến mức gây nhầm lẫn với tên thật, biệt hiệu, bút danh, hình ảnh của
lãnh tụ, anh hùng dân tộc, danh nhân của Việt Nam, của nƣớc ngoài; khơng có dấu hiệu trùng
hoặc tƣơng tự đến mức gây nhầm lẫn với dấu chứng nhận, dấu kiểm tra, dấu bảo hành của tổ
chức quốc tế mà tổ chức đó có u cầu khơng đƣợc sử dụng, trừ trƣờng hợp chính tổ chức này
đăng ký các dấu đó làm nhãn hiệu chứng nhận; khơng có dấu hiệu làm hiểu sai lệch, gây nhầm
lẫn hoặc có tính chất lừa dối ngƣời tiêu dùng về nguồn gốc xuất xứ, tính năng, cơng dụng, chất
lƣợng, giá trị hoặc các đặc tính khác của hàng hố, dịch vụ.
Chẳng hạn, q trình đánh giá tính khả thi, khả năng bảo hộ Nhãn hiệu tập thể Don Nghĩa
Hịa có màu: vàng, trắng, đen, xanh dƣơng. Nhãn hiệu bao gồm phần chữ và phần hình. Phần
hình biểu tƣợng con Don với hai mảnh vỏ màu đen nền trắng, trong biểu tƣợng con Don có
chữ “DON” cách điệu màu vàng viền đen. Phía dƣới phần hình con Don là chữ “NGHĨA
HÕA” màu vàng viền đen, đƣợc đặt trên nền hình sóng nƣớc đƣợc tạo thành bởi ba đƣờng
cong màu xanh. Nhãn hiệu “Don Nghĩa Hòa” đáp ứng các điều kiện chung đối với nhãn hiệu

đƣợc bảo hộ nhƣ: là dấu hiệu nhìn thấy đƣợc dƣới dạng chữ cái, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh và
sự kết hợp các yếu tố đó, đƣợc thể hiện bằng nhiều mầu sắc; có khả năng phân biệt Don của
38


chủ sở hữu nhãn hiệu là Hội nông dân xã Nghĩa Hòa với Don của chủ thể khác. Nhãn hiệu tập
thể “Don Nghĩa Hòa” đƣợc tạo thành từ nhiều yếu tố kết hợp thành một tổng thể dễ nhận biết,
dễ ghi nhớ nên đƣợc coi là có khả năng phân biệt.
Còn đối với nhãn hiệu chứng nhận “Du lịch Ba Tơ‟” và đối chiếu các điều kiện về đăng
ký; điều kiện về khả năng phân biệt của nhãn hiệu chứng nhận theo quy định tại Luật Sở hữu
trí tuệ, nhóm thực hiện đề tài nhận thấy nhãn hiệu chứng nhận sắp đăng ký đảm bảo đƣợc tính
khả thi và khả năng bảo hộ bởi lẽ các lý do sau: (i) Phòng Kinh tế và Hạ tầng thuộc Ủy ban
nhân dân huyện Ba Tơ đã đƣợc UBND huyện Ba Tơ ủy quyền bằng văn bản để đứng đơn chủ
sở hữu, quản lý và khai thác nhãn hiệu chứng nhận. Do đó, Phịng Kinh tế và Hạ tầng là tổ
chức có chức năng kiểm sốt, chứng nhận cho dịch vụ thuộc nhóm 39, 43; (ii) Chủ đơn đăng
ký nhãn hiệu chứng nhận là Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Ba Tơ cũng đã đƣợc Ủy ban nhân
dân tỉnh Quảng Ngãi cho phép sử dụng địa danh trên nhãn hiệu chứng nhận và xác nhận bản
đồ khoanh vùng khu vực địa lý. (iii) Quy chế quản lý và sử dụng nhãn hiệu chứng nhận Du
lịch Ba Tơ đã có những nội dung chủ yếu theo quy định tại khoản 5 Điều 105 Luật Sở hữu trí
tuệ nhƣ: Tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu nhãn hiệu; điều kiện để đƣợc sử dụng nhãn hiệu; các
đặc tính của hàng hố, dịch vụ đƣợc chứng nhận bởi nhãn hiệu; phƣơng pháp đánh giá các đặc
tính của hàng hóa, dịch vụ và phƣơng pháp kiểm sốt việc sử dụng nhãn hiệu; chi phí mà
ngƣời sử dụng nhãn hiệu phải trả cho việc chứng nhận, bảo vệ nhãn hiệu. (iv) Nhãn hiệu chứng
nhận Du lịch Ba Tơ khả năng phân biệt của nhãn hiệu khi có màu: Vàng, vàng gạch, xanh lá
cây, xanh lục, trắng, đen, đen xám, xanh lá cây, xanh dƣơng. Nhãn hiệu đăng ký tổng thể bao
gồm phần chữ và phần hình. Phần hình là một hình trịn có viền màu xanh lục. Trong hình trịn
có các biểu tƣợng ba chiếc chiêng, tƣợng đài khởi nghĩa Ba Tơ, rừng, núi và thác nƣớc, nhà
sàn, hồ nƣớc, thổ cẩm và ruộng bậc thang. Phần chữ là dòng chữ “DU LỊCH BA TƠ” màu
xanh lục đƣợc viết cách điệu.
Thứ ba, xây dựng hồ sơ bảo hộ

39


Qua quá trình khảo sát, kiểm tra, tƣ vấn sản phẩm và đánh giá tính khả thi, khả năng bảo
hộ cũng nhƣ căn cứ vào quy định về hồ sơ đăng ký nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận
mang tên địa danh để xây dựng bộ hồ sơ tham mƣu, tƣ vấn cho Cơ quan có thẩm quyền ký, xác
nhận vào các biểu mẫu, tờ trình trình Cơ quan có thẩm quyền đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể
và nhãn hiệu chứng nhận mang tên địa danh.
Thứ tư, khả năng khai thác sau bảo hộ
Sau khi đƣợc bảo hộ việc khai thác, sử dụng hiệu quả các sản phẩm đƣợc bảo hộ nói
chung và các sản phẩm bảo hộ nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận mang tên địa danh
nói riêng có ý nghĩa quan trọng. Thực tiễn đã có rất nhiều sản phẩm sau khi đƣợc bảo hộ đã
khai thác, sử dụng không hiệu quả. Vì vậy, quá trình xây dựng hồ sơ đăng ký bảo hộ cần đánh
giá đƣợc khả năng khai thác sau bảo hộ
Chẳng hạn đối với nhãn hiệu tập thể “Don Nghĩa Hịa” sau khi đƣợc Cục Sở hữu trí tuệ
bảo hộ, đảm bảo khả năng khai thác cao bởi các lý do: (i) việc sản xuất, chế biến Don trên địa
bàn xã Nghĩa Hòa còn diễn ra manh mún, chƣa thƣơng mại hóa đƣợc sản phẩm, chƣa có
thƣơng hiệu và cần có một lo go nhãn hiệu đã đƣợc bảo hộ để tiến hành quảng bá, giới thiệu
sản phẩm Don đến với ngƣời tiêu dùng trong và ngoài nƣớc; (ii) chủ sở hữu nhãn hiệu Don
Nghĩa Hòa là Hội nơng dân xã - đây là tổ chức chính trị - xã hội nên khơng có chức năng phát
triển kinh tế, do đó để khai thác và phát huy hiệu quả nhãn hiệu tập thể sau khi đƣợc bảo hộ,
Hội nơng dân xã Nghĩa Hịa hồn tồn có thể chuyển giao cho các doanh nghiệp, hợp tác xã
trên đại bàn đƣợc phép sử dụng nhãn hiệu tập thể trong việc phát triển thƣơng hiệu đối với sản
phẩm Don của mình; (iii) nhãn hiệu Don Nghĩa Hòa sau khi đƣợc bảo hộ sẽ đƣợc khai thác và
đƣợc in, dán trên các bao bì đựng Don để sản phẩm Don Nghĩa Hịa khi bán ra sẽ thu hút
ngƣời tiêu dùng, từ đó Don đƣợc bán nhiều hơn, giá thành sản phẩm có thể đƣợc nâng cao hơn,
đảm bảo niềm tin cho ngƣời tiêu dùng hơn. (iv) nhãn hiệu đƣợc bảo hộ góp phần thu hút đông
đảo nguồn vốn từ Cơ quan nhà nƣớc, tổ chức, dự án để hình thành, phát triển các mơ hình khai
thác, phát huy sản phẩm Don hƣớng đến chuyên nghiệp hóa, dây chuyền hóa. (v) việc đầu tƣ

phát triển sản phẩm Don từ các nhà đầu tƣ đi kèm với phát triển cơ sở hạ tầng, đƣờng xã của
địa phƣơng từ đó góp phần cải tạo cảnh quan, diện mạo của địa phƣơng Nghĩa Hòa, thu hút du
lịch cộng đồng, du lịch khám phá.

40


Còn đối với nhãn hiệu chứng nhận “Du lịch Ba Tơ” sau khi đƣợc cấp văn bằng bảo hộ,
việc khai thác sẽ đảm bảo tỉnh khả thi rất cao, bởi lẽ các lý do sau: (i) Nhãn hiệu chứng nhận
Du lịch Ba Tơ sau khi đƣợc cấp văn bằng bảo hộ sẽ cũng với nhãn hiệu Thịt trâu Ba Tơ, Rƣợu
cần Ba Tơ, .... trở thành một chuỗi thƣơng hiệu mang tính đặc trƣng của huyện. UBND huyện,
Phịng Kinh tế và Hạ tầng huyện sẽ khai thác các nhãn hiệu này để quảng bá, giới thiệu những
nét đặc trƣng, tiêu biểu của du lịch Ba Tơ đến với du khách do hiện tại ngành du lịch huyện Ba
Tơ vẫn đang đƣợc đánh giá là chƣa thực sự phát triển, hoạt động du lịch vẫn còn manh mún,
nhỏ lẻ, chƣa đồng bộ, chƣa mang tính hệ thống và chƣa có logo đƣợc thiết kế chuyên nghiêp
để sử dụng trong việc quảng bá, giới thiệu du dịch; (ii) Sau khi nhãn hiệu chứng nhận Du lịch
Ba Tơ đƣợc bảo hộ, các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã, ... hoạt động du lịch sẽ
khai thác nhãn hiệu chứng nhận thông qua hình thức đăng ký sử dụng nhãn hiệu chứng nhận để
gắn trên các sản phẩm, dịch vụ du lịch của mình. Việc gắn nhãn hiệu chứng nhận trên các sản
phẩm, dịch vụ du lịch này góp phần nâng tầm thƣơng hiệu du lịch, tăng giá thành sản phẩm và
nâng cao uy tín cho các cá nhân, tổ chức kinh doanh du lịch. Mặt khác, các sản phẩm, dịch vụ
du lịch của các cá nhân, tổ chức kinh doanh du lịch khi muốn sử dụng nhãn hiệu chứng nhận
thì địi hỏi phải đáp ứng các tiêu chuẩn, tiêu chí chung của sản phẩm, dịch vụ mang nhãn hiệu
chứng nhận (Theo Quy chế quản lý và sử dụng nhãn hiệu do Chủ sở hữu nhãn hiệu ban hành),
điều này góp phần đƣa các sản phẩm, dịch vụ du lịch có sử dụng nhãn hiệu chứng nhận trở nên
chuyên nghiệp, hiện đại và đồng bộ, từ đó thu hút khách du lịch bởi những đặc trƣng du lịch
riêng biệt của huyện. (iii) Căn cứ vào việc nhãn hiệu chứng nhận Du lịch Ba Tơ đƣợc Cơ quan
có thẩm quyền cấp văn bằng bảo hộ, các nhà đầu tƣ chiến lƣợc về phát triển du lịch trong và
ngoài nƣớc sẽ củng cố niềm tin để mạnh dạn đầu tƣ phát triển các sản phẩm, dịch vụ du lịch
đặc trƣng trên địa bàn huyện Ba Tơ đồng thời đầu tƣ cơ sở hạ tầng, cảnh quan đô thị phục vụ

du lịch trên địa bàn huyện một cách hiện đại, chuyên nghiệp.
4. Một số bài học kinh nghiệm rút ra trong quá trình thực hiện
Trong q trình thực hiện chung của nhóm nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy rằng,3 việc
đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận cho các sản phẩm đặc thù địa phƣơng
gắn với tên địa danh còn khá mới mẻ đối với các tổ chức, cá nhân ở địa phƣơng; việc xác định
3

Kết quả khảo sát của nhóm đề tài cấp tỉnh “Nghiên cứu đề xuất giải pháp xác lập, quản lý, khai thác phát huy tài sản trí
tuệ mang yếu tố địa danh ở tỉnh Quảng Ngãi” do PGS.TS. Đoàn Đức Lƣơng làm chủ nhiệm đề tài.

41


đƣợc tính chất đặc thù của sản phẩm gặp nhiều khó khăn; ngƣời dân tại địa phƣơng chƣa thấy
đƣợc vai trị và lợi ích của nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận trong việc phát triển kinh
tế - xã hội. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai xây dựng hồ sơ bảo hộ nhãn hiệu tập thể và
nhãn hiệu chứng nhận mang tên địa danh tại tỉnh Quảng Ngãi, nhóm tác giả rút ra một số kinh
nghiệm từ thực tiễn nhƣ sau:
Một là, các sản phẩm đƣợc xây dựng trên nền tảng khảo sát thực tế tại địa phƣơng nên sự
tham gia của các đơn vị, cá nhân tham gia sản xuất, kinh doanh là cần thiết để xây dựng những
quy định, quy chế phù hợp với điều kiện của địa phƣơng. Do vậy, sự góp ý và tƣ vấn pháp luật
từ các đối tác có năng lực liên quan đến loại hình đặc thù của nhiệm vụ này; sự phối kết hợp từ
chính quyền và ngƣời dân địa phƣơng là rất quan trọng.
Hai là, tổ chức chủ trì đề tài luôn bám sát các hoạt động sản xuất, kinh doanh của ngƣời
dân tại địa phƣơng, luôn luôn bố trí nhân lực để hỗ trợ và giải quyết triệt để, kịp thời những
vấn đề phát sinh của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình trong suốt quá trình triển khai xây dựng hồ
sơ; chủ động phối hợp với Sở Khoa học và Cơng nghệ và các tổ chức có liên quan để đƣợc hỗ
trợ, hƣớng dẫn kịp thời.
Ba là, việc xây dựng hồ sơ bảo hộ nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận mang tên địa
danh là một quá trình lâu dài, dựa trên sự đồng thuận. Do vậy, để giúp ngƣời dân nhận thức và

tự nguyện tham gia cần chú trọng và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến đa dạng, phong
phú (nhƣ cung cấp tài liệu, tham vấn ý kiến, tổ chức những buổi nói chuyện chun đề, tham
quan các mơ hình tƣơng tự, ...).
5. Kết luận
Lập hồ sơ đăng ký nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận nói chung và mang tên đại
danh nói riêng là một khâu quan trọng khơng chỉ để xác lập quyền mà còn đánh giá khả năng
khai thác sau bảo hộ. Khi xây dựng hồ sơ việc trƣớc hết phải khảo sát khả năng bảo hộ qua tra
cứu thông tin, khảo sát điều kiện xây dựng hồ sơ bảo hộ. Từ thực tiễn xây dựng một số hồ sơ ở
tỉnh Quảng Ngãi, bài viết đề xuất một số kinh nghiệm cho các chủ đơn, chủ sở hữu và các địa
phƣơng quan tâm khi xây dựng hồ sơ sau này.

42


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (Sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019)
2. Nghị định 103/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006 của Chính phủ Quy định chi tiết và hƣớng
dẫn thi hành một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ về sở hữu cơng nghiệp.
3. Thông tƣ số 01/2007/TT-BKHCN ngày 14 tháng 02 năm 2007 của Bộ Khoa học và
công nghệ (sửa đổi, bổ sung bởi Thông tƣ số 16/2016/TT-BKHCN ngày 30/6/2016) về hƣớng
dẫn thi hành Nghị định số 103/2006/NĐ-CP ngày 22 tháng 9 năm 2006 của Chính phủ quy
định chi tiết và hƣớng dẫn thi hành một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ về sở hữu cơng nghiệp.
4. Đồn Đức Lƣơng (2021), Báo cáo chuyên đề: “Báo cáo kiểm tra, tư vấn, đánh giá tính
khả thi khả năng bảo hộ để tiến hành nộp hồ sơ xây dựng năm nhãn hiệu chứng nhận , nhãn
hiệu tập thể cho sản phẩm, hàng hóa”, ngày 3/4/2021- Đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh.

43