Vấn đề xây dựng đảng trên báo in hiện nay (khảo sát báo nhân dân, hà nội mới hằng ngày, sài gòn giải phóng từ 62017 đến 62018)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

LÊ THỊ HƢƠNG

VẤN ĐỀ XÂY DỰNG ĐẢNG TRÊN BÁO IN HIỆN NAY
(Khảo sát báo Nhân dân, Hà Nội mới hằng ngày,
Sài Gòn giải phóng từ 6/2017 đến 6/2018)

LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ HỌC

HÀ NỘI – 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

LÊ THỊ HƢƠNG

VẤN ĐỀ XÂY DỰNG ĐẢNG TRÊN BÁO IN HIỆN NAY
(Khảo sát báo Nhân dân, Hà Nội mới hằng ngày,
Sài Gòn giải phóng từ 6/2017 đến 6/2018)

Chun ngành: Báo chí học
Mã số : 8 32 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS, TS. Lƣu Văn An

HÀ NỘI – 2018


Luận văn đã được chỉnh sửa theo khuyến nghị của Hội đồng chấm luận
văn thạc sĩ.
Hà Nội, ngày 7 tháng 12 năm 2018
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

PGS, TS. Trƣơng Ngọc Nam


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan, cơng trình nghiên cứu này do tôi trực tiếp thực hiện
dưới sự hướng dẫn của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lưu Văn An. Luận văn có sử
dụng, kế thừa, phát triển những tư liệu, số liệu, kết quả của các cơng trình
nghiên cứu khoa học trước, từ sách, giáo trình, tài liệu liên quan đến nội dung
đề tài. Thơng tin trích dẫn trong luận văn ghi rõ nguồn. Tơi xin chịu trách
nhiệm về tính xác thực của nội dung luận văn.
Hà Nội, ngày 7 tháng 12 năm 2018
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Lê Thị Hƣơng

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ VẤN ĐỀ XÂY DỰNG ĐẢNG TRÊN
BÁO IN ........................................................................................................... 11
1.1. Vấn đề xây dựng Đảng - khái niệm, nội dung ...................................... 11
1.2. Vấn đề xây dựng Đảng trên báo in - khái niệm, nội dung, phương thức...21
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ XÂY DỰNG ĐẢNG TRÊN BÁO
IN HIỆN NAY................................................................................................ 32
2.1. Tình hình báo in ở Việt Nam hiện nay và 3 tờ báo khảo sát ................ 32
2.2. Những ưu điểm của báo in trong tuyên truyền vấn đề xây dựng Đảng và
nguyên nhân ................................................................................................. 38
2.3. Những hạn chế của báo in trong tuyên truyền, phản ánh vấn đề xây
dựng Đảng và nguyên nhân ......................................................................... 71
Chƣơng 3: NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG
VAI TRÒ CỦA BÁO IN TRONG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG
THỜI GIAN TỚI........................................................................................... 80
3.1. Những vấn đề đặt ra .............................................................................. 80
3.2. Một số giải pháp chủ yếu ...................................................................... 86
KẾT LUẬN .................................................................................................. 104
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 106
PHỤ LỤC ..................................................................................................... 111
TÓM TẮT LUẬN VĂN .............................................................................. 163


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Từ khi ra đời năm 1930 đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan

tâm đến công tác xây dựng Đảng, coi đây là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa
sống cịn đối với Đảng, đối với chế độ và đã có nhiều chủ trương, giải pháp cụ
thể để thực hiện tốt nội dung này. Văn kiện Đại hội XII của Đảng chỉ rõ:
“Tăng cường rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá
nhân, cơ hội, thực dụng. Tập trung thực hiện mục tiêu: Xây dựng Đảng trong
sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức”. Đây là bước phát
triển mới tư duy lý luận về xây dựng Đảng phù hợp với yêu cầu khách quan
xây dựng đảng cộng sản tiên phong ở một đất nước có truyền thống trọng đạo
lý, trọng nhân nghĩa; đáp ứng đòi hỏi cấp bách ngăn chặn sự tác động tiêu cực
từ mặt trái kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế đến phẩm chất của tổ chức
đảng, của đội ngũ cán bộ, đảng viên, bảo đảm Đảng thật sự trong sạch, vững
mạnh, hoàn thành trọng trách xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới,
củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng.
Hơn 93 năm qua, báo chí Việt Nam đã không ngừng phát triển phong
phú và đa dạng, với 4 loại hình: báo in, báo nói (phát thanh), báo hình (truyền
hình), báo điện tử (trên mạng internet). Trong 4 loại hình trên thì báo in, với
thế mạnh là giúp cơng chúng tìm hiểu kỹ về thơng tin qua cách phân tích, lý
giải những vấn đề phức tạp một cách có hệ thống, sâu sắc và độ tin cậy cao…
Trong cơng tác xây dựng Đảng, báo chí có vai trị đặc biệt quan trọng,
đó là báo chí tun truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng,
chính sách pháp luật của Nhà nước nói chung, và nói riêng về lĩnh vực cơng
tác xây dựng Đảng, giáo dục chính trị cho cán bộ, đảng viên và nhân dân
thấm nhuần tư tưởng, quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng. Báo chí
phản ánh việc thực hiện các chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng trong
cuộc sống; phản ánh những vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện để kịp


2
thời điều chỉnh; phản ánh tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng, tình cảm của cán bộ,
đảng viên và các tầng lớp nhân dân; những cách làm hay, những mơ hình tốt

trong việc đưa các chủ trương, nghị quyết của Đảng vào cuộc sống... Chính vì
vậy, Đảng ta ln đánh giá cao vị trí, vai trị của báo chí trong cơng tác xây
dựng Đảng. Đặc biệt, Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2) Khóa VIII đã xác định
báo chí, cơng luận là một trong bốn hệ thống giám sát cán bộ đảng viên.
Trong số 185 báo in, báo Nhân dân (Cơ quan Trung ương của Đảng
Cộng sản Việt Nam, Tiếng nói của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam),
báo Hà Nội mới, báo Sài Gịn giải phóng (hai trong 63 báo Đảng địa phương;
tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô Hà Nội và thành phố
Hồ Chí Minh) ln xác định tun truyền cơng tác xây dựng Đảng là nhiệm
vụ then chốt, là “linh hồn”, là “đặc sản” của mỗi tờ báo. Chuyên mục, chuyên
trang: “Đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống”; "Xây dựng Đảng"; "Xây
dựng Đảng và hệ thống chính trị" được 3 báo duy trì đều đặn. Ngồi ra, các
báo đã mở chun mục: "Xây và Chống"; "Làm theo Bác", “Học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”…, phân cơng phóng viên bám sát hơi
thở của cuộc sống, nâng cao chất lượng tuyên truyền, lấy “xây” để “chống”,
lấy cái tốt đẩy lùi cái xấu, lấy cái tích cực lấn át cái tiêu cực, góp phần xây
dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
Tuy nhiên, cơng tác xây dựng Đảng cịn khơng ít hạn chế, khuyết
điểm. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã
chỉ rõ: Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nghiên cứu, tổng kết thực tiễn,
giảng dạy và học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh chưa đáp
ứng yêu cầu. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của khơng ít tổ chức đảng cịn
thấp, thậm chí có nơi mất sức chiến đấu. Công tác tổ chức, cán bộ và quản lý
cán bộ, đảng viên còn yếu kém. Nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có người
đứng đầu chưa thể hiện tính tiên phong, gương mẫu; cịn biểu hiện quan liêu,


3

cửa quyền, chưa thực sự sâu sát thực tế, cơ sở. Công tác kiểm tra, giám sát và

kỷ luật đảng chưa đủ sức răn đe, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thối…
Tình trạng suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ
phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn
diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn cịn
nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà
nước… Nhiều tổ chức đảng, đảng viên còn hạn chế trong nhận thức, lơ là,
mất cảnh giác, lúng túng trong nhận diện và đấu tranh, ngăn chặn "tự diễn
biến", "tự chuyển hóa"; việc đấu tranh, phản bác những luận điệu sai trái,
xuyên tạc của các thế lực thù địch, tổ chức phản động, phần tử cơ hội, bất
mãn chính trị còn bị động, thiếu sắc bén và hiệu quả chưa cao.
Trong khi đó, sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn
tới "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" chỉ là một bước ngắn, thậm chí rất ngắn,
nguy hiểm khơn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực
xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân
tộc. Những hạn chế, khuyết điểm nêu trên làm giảm sút vai trò lãnh đạo của
Đảng; làm tổn thương tình cảm và suy giảm niềm tin của nhân dân đối với
Đảng, là một nguy cơ trực tiếp đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ.
Hơn nữa, bên cạnh những đóng góp tích cực, thẳng thắn nhìn nhận, vấn
đề xây dựng Đảng trên hệ thống báo Đảng, trong đó có báo Nhân dân, báo Hà
Nội mới, báo Sài Gịn giải phóng cịn chưa tương xứng với nhiệm vụ của báo
Đảng. Đổi mới, nâng cao chất lượng tuyên truyền xây dựng Đảng là yêu cầu
cấp thiết đối với những người làm báo Đảng.
Từ yêu cầu của công tác xây dựng Đảng trong tình hình mới; từ bối
cảnh chung của hệ thống báo Đảng, cũng như điều kiện thực tiễn của báo
Nhân dân, báo Hà Nội mới, báo Sài Gịn giải phóng để nhận diện những thách
thức, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nâng cao cơng tác tuyên truyền về
xây dựng Đảng trên báo in là điều hết sức cần thiết. Với những lý do trên, tác


4

giả lựa chọn đề tài: “Vấn đề xây dựng Đảng trên báo in hiện nay (Khảo sát
báo Nhân dân, Hà Nội mới Hằng ngày, Sài Gịn giải phóng từ 6/2017 đến
6/2018)” để nghiên cứu và luận giải. Cơng trình nghiên cứu này khơng chỉ có
ý nghĩa về mặt lý luận mà cịn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Trước yêu cầu, tầm quan trọng của vấn đề xây dựng Đảng đã có nhiều
cơng trình, bài viết nghiên cứu về mảng đề tài này. Nổi bật là:
Thứ nhất, những cơng trình nghiên cứu về công tác xây dựng Đảng
- Phạm Ngọc Anh, Bùi Đình Phong, Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây
dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, (2005), Nxb Lý luận Chính trị, Hà Nội.
Cuốn sách được xem là cẩm nang cho công tác xây dựng Đảng, trên cơ sở
tư tưởng Hồ Chí Minh và các nguyên tắc để xây dựng Đảng trong sạch,
vững mạnh.
- Vũ Văn Phúc, Ngô Văn Thạo (đồng chủ biên), Những giải pháp và
điều kiện thực hiện phòng, chống suy thối tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống trong cán bộ, đảng viên, (2012), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Cơng
trình đã làm sáng tỏ lý luận về phịng, chống suy thối về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên; làm rõ nguyên nhân, thực trạng,
trên cơ sở đó đề ra giải pháp mang tính tồn diện, đồng bộ, khả thi để phịng,
chống suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.
- Nguyễn Phú Trọng, Đảng vững mạnh, đất nước phát triển, dân tộc
trường tồn (2015), Nxb Chính trị Quốc gia. Cuốn sách tập hợp một số bài
phát biểu, bài viết được chọn lọc của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú
Trọng từ năm 2011 đến năm 2015, nội dung tập trung vào những vấn đề: đẩy
mạnh tồn diện cơng cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa; xây
dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt… Các bài viết, bài phát biểu của
Tổng Bí thư có giá trị to lớn cả về lý luận và thực tiễn, tầm trí tuệ và kinh
nghiệm quý báu của Đảng ta. Cuốn sách là tài liệu có ý nghĩa thiết thực góp

5
phần định hướng cho cán bộ, đảng viên tiếp tục rèn luyện bản lĩnh, trí tuệ,
phẩm chất đạo đức, năng lực phục vụ nhân dân, kiên định, vững vàng mục
tiêu cách mạng.
- Hội đồng Lý luận Trung ương, Phê phán các quan điểm sai trái,
xuyên tạc cuộc đấu tranh chống suy thối về tư tưởng chính trị, những biểu
hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về chính trị trong Đảng (2017), Nxb
Chính trị Quốc gia Sự thật. Nội dung cuốn sách tập trung phân tích, đấu tranh,
phê phán, phủ định những nhận định xuyên tạc, những quan điểm sai trái của
các thế lực thù địch nhằm phủ nhận những thành tựu mà Đảng, Nhà nước và
nhân dân ta đã đạt được trong những năm qua; đề xuất một số giải pháp thiết
thực, khả thi, góp phần đấu tranh phê phán, ngăn chặn sự suy thối tư tưởng
chính trị, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về chính trị trong
Đảng của một bộ phận cán bộ, đảng viên, góp phần xây dựng, chỉnh đốn
Đảng trong sạch, vững mạnh. Cuốn sách là tài liệu sinh hoạt công tác tư
tưởng thiết thực, góp phần tăng cường đấu tranh chống các quan điểm sai trái,
thù địch, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng.
Những cơng trình trên đã phân tích những vấn đề lý luận chung và thực
trạng công tác xây dựng Đảng ta, trong đó nêu rõ những thành tựu và hạn chế,
đồng thời đề xuất nhiều giải pháp quan trọng nhằm tăng cường công tác xây
dựng Đảng trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế.
Thứ hai, những cơng trình nghiên cứu về báo chí với cơng tác xây
dựng Đảng
- Nguyễn Thị Thoa, Báo chí với hoạt động tuyên truyền về công tác
xây dựng Đảng trong thời kỳ kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay (2000) (Đề
tài khoa học cấp bộ). Cơng trình đã đánh giá khách quan và khoa học về
những thành công và hạn chế, chỉ ra nguyên nhân của những hạn chế, đồng
thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả của
báo chí tuyên truyền về xây dựng Đảng.

6
- Vũ Đình Chung, Nâng cao hiệu quả tuyên truyền xây dựng Đảng
trên sóng Đài Truyền hình Việt Nam (2005), Luận văn thạc sỹ truyền thông
đại chúng, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Luận văn đã nghiên cứu, chỉ ra
những ưu điểm và những hạn chế của các chương trình truyền hình tun
truyền về xây dựng Đảng trên sóng Đài Truyền hình Việt Nam. Từ đó, tác giả
đã đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng các chương trình
phản ánh vấn đề xây dựng Đảng trên Đài Truyền hình Việt Nam.
- Lê Thị Thu Thủy, Nâng cao chất lượng báo chí tuyên truyền xây dựng
cơ sở Đảng ở Nam Trung Bộ và Nam Bộ” (Khảo sát các tạp chí của các ban
Đảng ở Trung ương) (2006), Luận văn thạc sỹ truyền thông đại chúng, Học viện
Báo chí và Tun truyền. Từ q trình khảo sát, nghiên cứu tài liệu, phỏng vấn
sâu, tác giả đã đưa ra những nhận định, đánh giá về chất lượng nội dung, hình
thức và việc sử dụng lực lượng của các tạp chí của các ban Đảng ở trung ương
để tham gia công tác tuyên truyền về xây dựng Đảng; chỉ ra được những hiệu
quả tác động của công tác tuyên truyền đối với thực tiễn hoạt động của các tổ
chức đảng ở cơ sở; đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng báo chí
tuyên truyền về cơ sở Đảng ở Nam Trung Bộ và Nam Bộ.
- Đỗ Mạnh Long, Tuyên truyền xây dựng Đảng trên báo Vĩnh Phúc
(2012), Luận văn thạc sỹ báo chí học, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Tác
giả đã khảo sát, đánh giá hiệu quả công tác tuyên truyền xây dựng Đảng cũng
như những mặt cịn hạn chế, từ đó đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả
tuyên truyền về xây dựng Đảng trên báo Vĩnh Phúc.
- Đinh Thị Ngọc, Báo đảng địa phương đồng bằng Bắc bộ với vấn đề
xây dựng Đảng (2016), Luận văn thạc sỹ báo chí học, Học viện Báo chí và
Tuyên truyền. Trong luận văn này, tác giả đã đề cập quan điểm của Chủ tịch
Hồ Chí Minh về vai trị của báo chí đối với công tác xây Đảng; khảo sát các
tác phẩm, chuyên trang, chuyên đề, chuyên mục xây dựng Đảng ở các báo
Đảng địa phương; rút ra những ưu điểm và hạn chế, đề xuất các nhóm giải

7
pháp để nâng cao chất lượng các tác phẩm, chuyên trang, chuyên đề, chuyên
mục tuyên truyền xây dựng Đảng.
- Nguyễn Bá Sinh, Tính hấp dẫn của báo Đảng ở nước ta hiện nay
(2012), Luận án tiến sỹ, chuyên ngành báo chí học, Học viện Báo chí và Tuyên
truyền. Tác giả đã phân tích những vấn đề lý thuyết về tính hấp dẫn của báo chí
nói chung và báo Đảng nói riêng; đề xuất một số giải pháp và những kiến nghị
để góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của báo Đảng.
Các cơng trình nghiên cứu trên đều có những đóng góp nhất định,
song đến thời điểm này, chưa có nghiên cứu sâu nào về vấn đề xây dựng
Đảng trên báo in.
Kế thừa kết quả nghiên cứu của các tác giả đi trước và thực tiễn hoạt
động của báo Nhân dân, báo Hà Nội mới, báo Sài Gịn giải phóng, luận văn đi
sâu tìm hiểu vấn đề xây dựng Đảng trên báo in, trên cơ sở đó đề xuất các giải
pháp để nâng cao chất lượng truyền, phản ánh về cơng tác xây dựng Đảng
trên báo in nói chung, ba báo nói riêng.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận, khảo sát thực trạng vấn đề
xây dựng Đảng trên báo Đảng, thể loại báo in, tác giả luận văn đề xuất một số
giải pháp và kiến nghị nhằm tăng cường vai trị của báo in trong cơng tác xây
dựng Đảng thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt mục tích nêu trên, tác giả luận văn tập trung thực hiện những
nhiệm vụ sau đây:
- Phân tích làm rõ lý luận chung về vấn đề xây dựng Đảng trên báo
Đảng, thể loại báo in;

8
- Khảo sát thực trạng vấn đề xây dựng Đảng trên báo in hiện nay
(khảo sát báo Nhân dân, Hà Nội mới, Sài Gịn giải phóng), chỉ rõ những ưu
điểm, hạn chế và nguyên nhân;
- Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị góp phần tăng cường vai trị
của báo Đảng trong công tác xây dựng Đảng thời gian tới.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Vấn đề xây dựng Đảng trên báo Đảng, thể loại báo in hiện nay.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Trong khuôn khổ luận văn, tác giả khảo sát ba báo: Nhân dân, Hà Nội
mới Hằng ngày, Sài Gịn giải phóng.
Thời gian khảo sát: từ 6/2017 đến 6/2018.
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Cơ sở lý luận của luận văn là chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, quan điểm của Đảng ta về báo chí truyền thơng, về xây dựng Đảng, về
cơng tác tư tưởng. Ngồi ra, tác giả cịn sử dụng một số lý thuyết truyền thông
trên thế giới và Việt Nam.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp luận của đề tài là chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ
nghĩa duy vật lịch sử.
Các phương pháp chung: logic và lịch sử, so sánh, phân tích và tổng
hợp, thống kê, nghiên cứu tài liệu, điều tra xã hội học, nghiên cứu thực tiễn…
Phương pháp tổng hợp, phân tích nhằm xem xét, đánh giá thông tin
phản ánh vấn đề xây dựng Đảng trên báo Nhân dân, báo Hà Nội mới hằng
ngày, báo Sài Gịn giải phóng.
Phương pháp thống kê, để lượng hóa một số thơng tin cần thiết cho
q trình nghiên cứu số lượng, thời điểm đăng các tác phẩm đề cập vấn đề

xây dựng Đảng trong thời gian khảo sát.


9
Phương pháp nghiên cứu tài liệu: nhằm tìm hiểu vấn đề lý luận và
thực tiễn liên quan đến quan điểm của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây
dựng Đảng; vai trị của báo chí nói chung, ba báo Đảng nói riêng đối với vấn
đề xây dựng Đảng.
Phương pháp điều tra xã hội học: phát 450 phiếu thăm dò ý kiến độc
giả về vấn đề xây dựng Đảng trên báo Nhân dân, báo Hà Nội mới, báo Sài
Gịn giải phóng; những đề xuất của độc giả, từ đó luận văn đưa ra những nhận
định, đánh giá vấn đề nghiên cứu.
Phương pháp phỏng vấn sâu: phỏng vấn cán bộ, phóng viên báo Nhân
dân, báo Hà Nội mới, báo Sài Gòn giải phóng kết hợp với phỏng vấn cán bộ,
đảng viên… đánh giá hiệu quả vấn đề xây dựng Đảng trên báo Nhân dân, báo
Hà Nội mới, báo Sài Gịn giải phóng.
Đây là đề tài mang tính chất liên ngành, giữa ngành Báo chí học với
khoa học Xây dựng Đảng, tuy nhiên vì đề tài thuộc mã ngành Báo chí học,
nên tác giả chủ yếu tiếp cận từ khoa học Báo chí học, nhấn mạnh chức năng,
vai trị của báo chí nói chung, báo in nói riêng trong đời sống chính trị và
trong cơng tác xây dựng Đảng.
6. Đóng góp mới của đề tài
Luận văn hệ thống hóa những vấn đề lý luận về báo chí truyền thơng
nói chung, báo Đảng thể loại báo in nói riêng về vấn đề xây dựng Đảng.
Luận văn chỉ ra được thực trạng của báo Nhân dân, báo Hà Nội mới,
báo Sài Gịn giải phóng với vấn đề xây dựng Đảng.
Luận văn đề xuất các giải pháp khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả
phản ánh về xây dựng Đảng của báo Nhân dân, báo Hà Nội mới, báo Sài Gịn
giải phóng.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài

7.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn góp phần hệ thống hóa thêm khung lý luận trong nghiên cứu
truyền thơng từ góc độ phân tích nội dung xây dựng Đảng, từ đó cho thấy


10
hiệu quả của hoạt động báo in nói chung, báo Đảng nói riêng. Đồng thời, nêu
ra những yêu cầu cần thiết trong phản ánh vấn đề xây dựng Đảng đối với
những người làm báo nói chung, báo Đảng nói riêng.
7.2. Ý nghĩa thực tiễn
Thông qua việc nghiên cứu khoa học, khảo sát đánh giá thực trạng các
tác phẩm, chuyên mục xây dựng Đảng của báo Nhân dân, báo Hà Nội mới,
báo Sài Gịn giải phóng, Luận văn chỉ ra những điểm được và chưa được của
chuyên mục Xây dựng Đảng và kiến nghị một số giải pháp nhằm nâng cao
hiệu quả phản ánh về xây dựng Đảng trên ba báo nói riêng, hệ thống báo
Đảng thể loại báo in nói chung.
Luận văn là tài liệu tham khảo hữu ích cho phóng viên viết về xây
dựng Đảng. Đối với bản thân tác giả, những gì thu nhận được trong quá trình
nghiên cứu sẽ phục vụ trực tiếp công tác chuyên môn.
8. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và kiến nghị, Danh mục tài liệu tham
khảo, Phụ lục, phần Nội dung của luận văn gồm 3 chương, 7 tiết.
Chương 1: Lý luận chung về vấn đề xây dựng Đảng trên báo in
Chương 2: Thực trạng vấn đề xây dựng Đảng trên báo in hiện nay
Chương 3: Những vấn đề đặt ra và giải pháp tăng cường vai trò báo in
trong công tác xây dựng Đảng thời gian tới.


11
Chƣơng 1

LÝ LUẬN CHUNG VỀ VẤN ĐỀ XÂY DỰNG ĐẢNG TRÊN BÁO IN
1.1. Vấn đề xây dựng Đảng - khái niệm, nội dung
1.1.1. Khái niệm vấn đề xây dựng Đảng
1.1.1.1. Khái niệm "vấn đề"
Theo Từ điển tiếng Việt, “vấn đề” được giải nghĩa như sau: “vấn đề là
điều cần được xem xét, nghiên cứu, giải quyết” [36, tr.56].
Theo Tiến sỹ Nguyễn Thị Thoa, vấn đề có các tiêu chí sau: (1) gồm
nhiều sự kiện có cùng bản chất hợp thành; (2) Chứa đựng mâu thuẫn gồm cả
bề rộng lẫn chiều sâu cần phải giải quyết; (3) Mang tính thời đại, giai đoạn
lịch sử [32, tr.56 - 57].
1.1.1.2. Khái niệm xây dựng Đảng
Theo Từ điển Tiếng Việt, xây dựng (động từ): làm cho hình thành một
chỉnh thể về xã hội, chính trị, kinh tế, văn hóa theo một phương hướng nhất
định, ví dụ: xây dựng cơ đồ, xây dựng đất nước.
Xây dựng Đảng là thuật ngữ trong lĩnh vực chính trị học, được hiểu
theo những nghĩa khác nhau. Trong luận văn, tác giả trình bày thuật ngữ "xây
dựng Đảng" dưới ánh sáng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ
Chí Minh.
Hồ Chí Minh đã vận dụng trung thành, sáng tạo và phát triển chủ nghĩa
Mác - Lênin về đảng cộng sản vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, xây dựng
thành công một đảng kiểu mới của giai cấp công nhân và dân tộc Việt Nam.
Ngay từ khi chưa thành lập Đảng, trong tác phẩm Đường cách mệnh, Hồ Chí
Minh khẳng định: "trước hết phải có đảng cách mệnh, để trong thì vận động
và tổ chức dân chúng, ngồi thì liên lạc với dân tộc bị áp bước và vơ sản giai
cấp mọi nơi. Đảng có vững cách mệnh mới thành cơng, cũng như người cầm
lái có vững thuyền mới chạy" [20, tr.289]. Sự ra đời, tồn tại và phát triển của


12
Đảng Cộng sản Việt Nam phù hợp với quy luật phát triển của xã hội. Sự lãnh

đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam phù hợp với quy luật phát triển
của xã hội. Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố
quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: xây dựng Đảng là quy luật tồn tại
và phát triển của Đảng. Tính tất yếu khách quan của cơng tác xây dựng, chỉnh
đốn Đảng đó là: xây dựng, chỉnh đốn Đảng ln gắn với q trình phát triển
liên tục của sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh đạo. Trước diễn biến của điều
kiện khách quan, bản thân Đảng phải tự chỉnh đốn, tự đổi mới để vươn lên
làm tròn trọng trách trước giai cấp và dân tộc. Người chỉ rõ:
Đảng sống trong xã hội, là một bộ phận hợp thành cơ cấu của xã
hội. Tổ chức đảng và mỗi cán bộ, đảng viên ở các cấp, giữ các chức
vụ đều chịu ảnh hưởng, tác động của môi trường, các quan hệ xã
hội, cả cái tốt và cái xấu, cái tích cực, tiến bộ và cái tiêu cực, lạc
hậu. Do đó, tổ chức đảng và mỗi cán bộ, đảng viên phải thường
xuyên rèn luyện. Đảng phải thường xuyên chú ý đến việc chỉnh đốn
Đảng [21, tr.301].
Trên bình diện phát triển cá nhân, xây dựng, chỉnh đốn Đảng, theo tư
tưởng Hồ Chí Minh, trở thành nhu cầu tự hồn thiện, nhu cầu tự làm trong
sạch nhân cách của mỗi cán bộ, đảng viên.
Trong điều kiện Đảng đã trở thành đảng cầm quyền, việc xây dựng,
chỉnh đốn Đảng càng phải tiến hành thường xun hơn. Người chỉ rõ: quyền
lực có tính chất hai mặt. Một mặt, quyền lực có sức mạnh to lớn để cải tạo xã
hội cũ, xây dựng xã hội mới nếu biết sử dụng đúng. Mặt khác, quyền lực cũng
có sức phá hoại ghê gớm nếu người nắm quyền lực bị thối hóa, biến chất,
biến quyền lực của nhân dân thành đặc quyền của cá nhân.
Nhìn một cách tổng quát, xây dựng Đảng mang tính quy luật là nhu cầu
tồn tại, phát triển của bản thân Đảng. Đổi mới Đảng nhằm làm cho Đảng thực


13

sự trong sạch, vững vàng về chính trị, tư tưởng và tổ chức; làm cho đội ngũ cán
bộ, đảng viên không ngừng nâng cao phẩm chất và năng lực trước những yêu
cầu, đòi hỏi ngày càng cao, càng phức tạp của nhiệm vụ cách mạng. Đổi mới
Đảng sẽ làm cho toàn Đảng trở thành một khối thống nhất về nhận thức tư
tưởng, làm cơ sở của sự thống nhất về hành động, đủ sức lái con thuyền cách
mạng Việt Nam tiến về phía trước, vượt qua những khúc quanh đầy thử thách.
Với ý nghĩa đặc biệt quan trọng như vậy, từ trước đến nay, Đảng ta
luôn luôn quan tâm đến cơng tác xây dựng Đảng. Đã có nhiều nghị quyết, chỉ
thị, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về xây dựng Đảng.
Các Cương lĩnh, Văn kiện Đại hội Đảng tồn quốc đều đề cập cơng tác xây
dựng Đảng; có đại hội có báo cáo riêng về xây dựng Đảng. Chỉ tính từ Đại
hội VI đến nay, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành 8 nghị quyết, Bộ
Chính trị ban hành 6 nghị quyết chuyên đề về xây dựng Đảng. Ban Bí thư
khóa VII đã chỉ đạo tiến hành tổng kết 20 năm xây dựng Đảng thời kỳ 1975 1995; Ban Bí thư khóa IX chỉ đạo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn
20 năm đổi mới (1986 - 2006), trong đó có phần về xây dựng Đảng. Gần đây
nhất, ngày 16-1-2012, thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tổng Bí
thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Nghị quyết số 12-NQ/TW - Nghị
quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI): Một
số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay. Ngày 30-10-2016, thay mặt
Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII, Tổng Bí thư
Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TW về tăng cường
xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính
trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong
nội bộ.
Tổng kết 30 năm đổi mới, Đảng tiếp tục khẳng định: “xây dựng Đảng
là nhiệm vụ then chốt, nhiệm vụ sống còn trong toàn bộ sự nghiệp cách mạng;
Đảng phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, coi đây là quy luật tồn tại


14

và phát triển của Đảng. Đảng ta luôn nhấn mạnh vấn đề giữ vững bản chất
cách mạng và khoa học, xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và
tổ chức; có phương thức lãnh đạo khoa học” [4].
Xuất phát từ tầm quan trọng của vấn đề nên đã có nhiều cách tiếp cận
khác nhau như:
Xây dựng Đảng là khoa học và nghệ thuật về sự lãnh đạo của Đảng
đối với xã hội, nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng đối với xã hội về
những quy luật xây dựng nội bộ Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của Đảng. Đối với việc xây dựng nội bộ Đảng thì đó là
ngun lý về tư tưởng tổ chức, những nguyên tắc, tiêu chuẩn sinh hoạt
Đảng và những cơ chế để thực hiện những nguyên tắc, tiêu chuẩn đó
trong điều kiện Đảng lãnh đạo chính quyền [31, tr.13].
Xây dựng Đảng là quá trình tìm ra và hiện thực hóa cơ chế xây dựng
và hoạt động của Đảng, làm cho Đảng ngày càng vững mạnh về phẩm
chất, năng lực, trí tuệ và năng lực lãnh đạo, làm trịn vai trị đội tiên
phong chính trị của giai cấp cơng nhân, lãnh đạo xã hội phát triển toàn
diện [31, tr.9].
Đại hội XII của Đảng tiếp tục khẳng định, xây dựng Đảng là nhiệm vụ
then chốt. Trong đó, tập trung xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về
chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, tích cực đổi mới phương thức lãnh
đạo là những vấn đề cơ bản, là cơ sở để xây dựng Đảng ngang tầm, đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
1.1.2. Nội dung xây dựng Đảng
1.1.2.1. Xây dựng Đảng về chính trị
Theo từ điển Tiếng Việt, chính trị được hiểu là "làm cho hình thành
một chỉnh thể về xã hội, chính trị, kinh tế, văn hóa theo một phương hướng
nhất định, ví dụ xây dựng cơ đồ, xây dựng đất nước. Chính trị là mối quan hệ
giữa các giai cấp, các dân tộc, các quốc gia trong vấn đề giành, giữ, sử dụng

15
quyền lực nhà nước; là những phương hướng, những mục tiêu được quy định
bởi lợi ích cơ bản của giai cấp, các đảng phái; là hoạt động thực tiễn chính trị
của các giai cấp, các đảng phái, các nhà nước để thực hiện đường lối đã lựa
chọn nhằm đi tới mục tiêu đã đặt ra [14, tr.52].
Xây dựng Đảng về chính trị là q trình xác lập, củng cố hệ tư tưởng
chính trị trong Đảng và xuất phát từ thực tiễn để xây dựng đường lối chính trị
đúng đắn, lãnh đạo thực hiện thắng lợi đường lối đó nhằm đảm bảo, nâng cao
vai trị lãnh đạo, uy tín chính trị của Đảng đối với toàn xã hội [14, tr.53].
Nội dung xây dựng Đảng về chính trị là khơng ngừng bồi dưỡng, nâng
cao nhận thức, kiên định nền tảng tư tưởng của Đảng; xây dựng đường lối
chính trị đúng đắn; lãnh đạo thực hiện thắng lợi đường lối chính trị; củng cố
và nâng cao uy tín chính trị của Đảng.
Nền tảng quan trọng để xây dựng Đảng về chính trị trước hết là: kiên
định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo và
phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc
và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới; kiên định những vấn đề có
tính nguyên tắc trong công tác xây dựng Đảng; không ngừng nâng cao năng
lực cầm quyền của Đảng, năng lực hoạch định đường lối, chính sách phù hợp
với quy luật khách quan, đặc điểm của Việt Nam, nâng cao bản lĩnh chính trị
và trình độ trí tuệ của tồn Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết của
cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; không dao động trong bất kỳ tình huống
nào, dù khó khăn đến đâu cũng chủ động vượt qua, luôn giữ vững bản chất
cách mạng của Đảng, không để ảnh hưởng, tác động xấu đến sự phát triển của
đất nước và cuộc sống của nhân dân. Và nhiệm vụ quan trọng là cần tăng
cường nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, làm sáng tỏ một số vấn đề về
đảng cầm quyền, về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta và những
vấn đề mới nảy sinh trong quá trình tiến hành sự nghiệp đổi mới; kiên quyết
đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động “diễn biến hịa bình”; chủ

16
động phịng ngừa, đấu tranh, khắc phục sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo
đức, lối sống trong một bộ phận khơng nhỏ cán bộ, đảng viên; giữ gìn sự đoàn
kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận xã hội.
1.1.2.2. Xây dựng Đảng về tư tưởng
Tư tưởng là quan điểm và ý nghĩ chung của con người đối với hiện thực
khách quan và đối với xã hội, ví dụ: đổi mới tư tưởng, tư tưởng tiến bộ, hệ tư
tưởng Nho giáo [33, tr.1372]. Hệ tư tưởng (danh từ) là hệ tư tưởng và quan
điểm, thường phản ánh quyền lợi cơ bản khác nhau của các giai cấp, các tầng
lớp xã hội. Hệ tư tưởng chính trị là hệ thống lý luận, quan điểm của một giai
cấp, một chính đảng nhằm bảo vệ lợi ích của giai cấp đó, được biểu hiện
thành các quan điểm chính trị, cụ thể hóa trong cương lĩnh, đường lối, chính
sách của đảng, pháp luật của nhà nước.
Xây dựng Đảng về tư tưởng là xây dựng và bảo vệ hệ tư tưởng của
Đảng; truyền bá, giáo dục hệ tư tưởng đó, giáo dục lý luận chính trị,
tạo sự thống nhất tư tưởng và hành động trong toàn Đảng; đấu tranh
chống các tư tưởng sai trái và thù địch góp phần bảo vệ nền tảng tư
tưởng của Đảng [14, tr.65].
Nội dung xây dựng Đảng về tư tưởng gồm: xây dựng nền tảng tư tưởng
của Đảng; giáo dục nâng cao trình độ lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên
của Đảng; nghiên cứu, bổ sung phát triển lý luận, tổng kết thực tiễn; xây
dựng sự thống nhất về tư tưởng, làm cơ sở để xây dựng khối đồn kết, thống
nhất về ý chí và hành động trong toàn Đảng; đấu tranh trên mặt trận tư
tưởng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
1.1.2.3. Xây dựng Đảng về tổ chức
Với nghĩa là danh từ, tổ chức là hình thức liên kết cụ thể, tương đối ổn
định giữa các thành viên, các tập thể hoặc cá nhân trong một quá trình hoạt
động xã hội nhất định, ở một thời kỳ phát triển lịch sử, cụ thể, có chức năng,
nhiệm vụ xác định.

17
Xây dựng Đảng về tổ chức có phạm vi rất rộng, với nhiều cơng việc
có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Một là, xác định đường lối, quan
điểm, nguyên tắc, quy chế, quy định, phân cấp về công tác tổ chức và
đổi mới, kiện toàn tổ chức của cả hệ thống chính trị. Hai là, quyết
định thành lập, kiện toàn hệ thống cơ cấu tổ chức bộ máy; xác định
chức năng, nhiệm vụ, cơ chế hoạt động, các mối quan hệ công tác
chủ yếu, biên chế của các tổ chức, cơ quan đảng; định hướng kiện
toàn tổ chức các tổ chức trong hệ thống chính trị, các lực lượng vũ
trang, các doanh nghiệp nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công lập. Ba
là, kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính
trị, các lực lượng vũ trang, các doanh nghiệp nhà nước, các đơn vị sự
nghiệp công lập. Bốn là, lãnh đạo các tổ chức trong hệ thống chính trị
tham gia xây dựng, kiện tồn tổ chức đảng, nhà nước. Năm là, bố trí
cán bộ lãnh đạo, quản lý của từng tổ chức. Sáu là, nghiên cứu lý luận,
tổng kết thực tiễn về công tác tổ chức [15, tr.109-110].
Xây dựng Đảng về tổ chức là xây dựng hệ thống tổ chức, bộ máy của
Đảng từ trung ương đến cơ sở thật sự khoa học, tinh gọn, hiệu quả; xây dựng
đội ngũ cán bộ, đảng viên có đủ phẩm chất, bản lĩnh và năng lực để ln có
nhận thức đúng, nhanh nhạy, sáng tạo... ; xây dựng tổ chức cơ sở Đảng, đảng
viên từ các chi bộ thật sự trong sạch, vững mạnh, đủ sức chiến đấu và lãnh
đạo, tổ chức thực hiện thắng lợi mọi đường lối, chủ trương và các nghị quyết
của Đảng; thực hiện bảo vệ chính trị nội bộ...
Xây dựng Đảng về tổ chức có vai trị đặc biệt quan trọng, trong đó, các
tổ chức cơ sở của Đảng dù quy mơ như thế nào, thuộc loại hình nào đều là
khâu quan trọng, là nền tảng, hạt nhân chính trị, bởi đây là cấp cơ sở trực tiếp
tiến hành các hoạt động xây dựng nội bộ Đảng. Điều lệ Đảng do Đại hội
Đảng lần thứ XI thông qua khẳng định: Đảng là một tổ chức chặt chẽ, thống

nhất ý chí và hành động, lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản,


18
thực hiện tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, thương yêu đồng chí, kỷ luật
nghiêm minh, đồng thời thực hiện các ngun tắc: tự phê bình và phê bình,
đồn kết trên cơ sở Cương lĩnh chính trị và Điều lệ Đảng, gắn bó mật thiết với
nhân dân, Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
1.1.2.4. Xây dựng Đảng về đạo đức
Đạo đức là phạm trù có tính lịch sử, ra đời, tồn tại và phát triển gắn
liền với những điều kiện tồn tại của xã hội. Đạo đức cách mạng mà cán bộ,
đảng viên của Đảng phải tu dưỡng, rèn luyện là những chuẩn mực giá trị và
hệ thống các quy tắc ứng xử xã hội của những người cách mạng, được xây
dựng trên quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh có sự
kế thừa và phát triển những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta
trong quá trình phát triển, phản ánh những quan hệ xã hội mẫu mực, thuộc về
bản chất của xã hội mới, xã hội chủ nghĩa, do những đảng viên của Đảng đi
tiên phong. Đạo đức cách mạng là bộ phận tiên tiến, tiêu biểu nhất của những
giá trị đạo đức xã hội, xã hội chủ nghĩa mà toàn Đảng, toàn dân ta đang nỗ lực
phấn đấu xây dựng.
Xây dựng Đảng về đạo đức là xây dựng nền gốc tinh thần vững chắc
của Đảng và sức mạnh nội sinh của cách mạng thông qua việc giáo
dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho mọi tổ chức đảng và mỗi cán
bộ, đảng viên theo toàn bộ hoạt động của lãnh đạo Đảng là vì "dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, cơng bằng, văn minh" [14, tr.85].
Xây dựng Đảng về đạo đức thực tế luôn gắn liền, nằm trong xây dựng
Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức nhưng nay được gọi tên, được đặt ngang
hàng đã thể hiện ý chí của Đảng là đề cao, coi trọng đạo đức. Xây dựng Đảng
về đạo đức là xây dựng đạo đức cách mạng, là suốt đời phấn đấu vì sự nghiệp
cách mạng của Đảng và dân tộc; hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ

nhân dân, đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc, của nhân dân lên trước lợi ích của


19
cá nhân. Đây là giải pháp cơ bản nhất hiện nay để củng cố và tăng cường
đoàn kết thống nhất trong Đảng, tiếp tục tạo dựng niềm tin trong nhân dân.
Với ý nghĩa đó, Đại hội IX, Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa IX ra
Chỉ thị số 23-CT/TW, ngày 27-3-2003 về "Đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên
truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới"; Đại hội X, Bộ
Chính trị khóa X phát động cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh”; Đại hội XI, Bộ Chính trị khóa XI ban hành Chỉ thị số
03-CT/TW về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh”, và gần đây nhất, ngày 15-5-2016, Tổng Bí thư Nguyễn
Phú Trọng đã ký ban hành Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về
"Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh".
Việc ban hành và ý chí quyết tâm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương
4 khóa XI về xây dựng Đảng đã tạo nên một sức mạnh chính trị - tinh thần,
củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, tăng cường uy tín của Đảng với
nhân dân. Báo cáo Chính trị trình Đại hội XII đánh giá việc thực hiện Nghị
quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI về xây dựng Đảng: “đã đạt được những
kết quả bước đầu quan trọng, tạo chuyển biến tích cực trong hệ thống chính
trị, góp phần cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe, từng bước ngăn chặn và đẩy lùi tiêu
cực, suy thối trong Đảng…, góp phần siết lại kỷ luật, kỷ cương trong Đảng”
[9, tr.41 - 42]. Báo cáo Chính trị trình Đại hội XII cho rằng: “Tình trạng suy
thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng
viên chưa bị đẩy lùi; có mặt, có bộ phận cịn diễn biến phức tạp hơn” [10, tr.
44] chính vì vậy Đại hội XII của Đảng đã kế thừa, tiếp tục nhấn mạnh, đưa
việc xây dựng Đảng về đạo đức lên một vị trí mới, khơng chỉ đáp ứng yêu cầu
xây dựng Đảng, còn xuất phát từ thực tiễn tình hình, từ quyết tâm giải quyết
triệt để một số vấn đề cấp bách, đáp ứng nguyện vọng của cán bộ, đảng viên

và quần chúng nhân dân.


20
1.1.3. Tầm quan trọng của công tác xây dựng Đảng hiện nay
Đại hội XII của Đảng khẳng định: xây dựng Đảng là nhiệm vụ then
chốt, xuất phát từ vai trò lãnh đạo của Đảng và công tác xây dựng Đảng ln
có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng nước ta. Xây dựng
Đảng trong sạch, vững mạnh chính là điều kiện để giải quyết tốt các mối quan
hệ giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính
trị; giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa tăng trưởng
kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; giữa độc
lập tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã
hội chủ nghĩa... Cùng với đó, bên cạnh mặt tích cực, bản chất và truyền thống
tốt đẹp được phát huy, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng cũng đang đứng
trước nhiều yêu cầu, địi hỏi mới. Đặc biệt, tình trạng suy thối về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển
hóa” trong nội bộ Đảng; sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch,
phản động nhằm vào Đảng đang đặt ra yêu cầu phải xây dựng Đảng ta thực sự
trong sạch, vững mạnh.
Trước hết, phải tăng cường xây dựng Đảng về chính trị, nâng cao năng
lực cầm quyền và năng lực tổ chức thực hiện nghị quyết của các cấp ủy, tổ
chức đảng. Tiếp tục đổi mới công tác tư tưởng, lý luận, kịp thời làm sáng tỏ
hơn những vấn đề mới mà cuộc sống đặt ra. Đổi mới công tác tuyên truyền,
giáo dục lý luận chính trị, học tập nghị quyết của Đảng; tăng cường đấu tranh
làm thất bại chiến lược “diễn biến hịa bình” của các thế lực thù địch và
những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, giữ vững trận
địa tư tưởng của Đảng. Tập trung kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng tổ
chức cơ sở đảng. Xây dựng đội ngũ đảng viên thật sự tiên phong, gương mẫu,
gần dân, sát dân, trọng dân, có trách nhiệm cao trong cơng việc, có phẩm chất

đạo đức cách mạng, ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực hồn thành nhiệm vụ,
vững vàng trước những khó khăn, thách thức.