Chất lượng giáo dục đạo đức cách mạng theo tư tưởng hồ chí minh cho cán bộ, đảng viên ở quận thủ đức, thành phố hồ chí minh hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

CAO SƠN YÊN

CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
CHO CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN Ở QUẬN THỦ ĐỨC,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY

Ngành
: Chính trị học
Chun ngành : Công tác tư tưởng
Mã số
: 60 31 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS, TS. Hoàng Quốc Bảo

HÀ NỘI - 2014


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu
dẫn chứng là trung thực và các kết quả nghiên cứu của Luận văn chưa từng
được ai công bố trong bất kỳ công trình nào.

Tác giả

Cao Sơn Yên


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
Chương 1: CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG
THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH CHO CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN............................................................................. 10
1.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng và giáo dục đạo đức
cách mạng của cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh .................. 10
1.2. Chất lượng giáo dục đạo đức và tiêu chí đánh giá chất lượng giáo dục
đạo đức cho cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh ...................... 19
1.3. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cách mạng cho
cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh .......................................... 25
Chương 2: CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG
THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH CHO CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN TẠI
QUẬN THỦ ĐỨC, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - THỰC TRẠNG VÀ
NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ................................................................................ 35
2.1. Những yếu tố tác động đến việc giáo dục đạo đức cách mạng theo tư
tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên quận Thủ Đức, thành phố
Hồ Chí Minh ............................................................................................ 35
2.2. Thực trạng chất lượng giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng
viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh ở quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí
Minh gắn với học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ........ 43
2.3. Những vấn đề đặt ra đối với việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo
đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí
Minh ở quận Thủ Đức hiện nay ................................................................ 66
Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO

CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG THEO TƯ TƯỞNG
HỒ CHÍ MINH CHO CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN Ở QUẬN THỦ ĐỨC,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY ....................................................... 71
3.1. Một số quan điểm về việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cách
mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên .......................... 71
3.2. Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức
cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên......................... 83
KẾT LUẬN .......................................................................................................... 98
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................. 100
PHỤ LỤC........................................................................................................... 104


DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Đánh giá chất lượng đảng viên năm 2011-2013............................ 42
Bảng 2.2. Kết quả đánh giá chất lượng Tổ chức cơ sở Đảng giai đoạn
2011 - 2013 .................................................................................. 58
Bảng 2.3. Kết quả cuộc vận động các hộ có phịng trọ cho cơng nhân,
học sinh th khơng tăng giá ........................................................ 60


DANH MỤC BẢN ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Bản đồ 2.1. Bản đồ hành chính quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh ..... 35
Biểu đồ 2.1. Trình độ đội ngũ cán bộ, đảng viên quận Thủ Đức................... 38
Biểu đồ 2.2. Tình hình tư tưởng, đạo đức trong cán bộ đảng viên trên địa
bàn Quận................................................................................. 38
Biểu đồ 2.3. Nghề nghiệp đảng viên của đảng bộ Quận:............................... 40
Biểu đồ 2.4. Chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên năm 2011 ............ 41
Biểu đồ 2.5. Chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên năm 2012 ............ 41
Biểu đồ 2.6. Chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên năm 2013 ............ 41

Biểu đồ 2.7. Kết quả khảo sát việc xác định “Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh” được xem là nhiệm vụ quan
trọng và thường xun trong cơng tác giáo dục chính trị tư
tưởng cho cán bộ, đảng viên ................................................... 59
Biểu đồ 2.8. Kết quả khảo sát nhận thức của các cấp ủy đảng về tổ chứq
học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. ........... 59
Biểu đồ 3.1. Các hình thức khen thưởng tập thể từ năm 2011 đến 2013 ....... 76
Biểu đồ 3.2. Các hình thức khen thưởng cá nhân từ năm 2011 đến 2013...... 76
Biểu đồ 3.3. Kết quả khảo sát việc “Học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh” xem là nhiệm vụ quan trọng và
thường xuyên ......................................................................... 78
Biểu đồ 3.4. Khảo sát kết quả xác định việc giáo dục đạo đức cách mạng
theo tư tưởng Hồ Chí Minh là trách nhiệm của cán bộ,
đảng viên. ............................................................................... 80


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đại hội VII của Đảng ta vào năm 1991 đã chính thức đưa vào văn kiện
Đại hội đánh giá về tầm quan trọng của tư tưởng Hồ Chí Minh và xem đây là
tài sản tinh thần vô giá của dân tộc. Tư tưởng Hồ Chí Minh đã trở thành một
tài sản tinh thần quý báu của Đảng Cộng sản Việt Nam và của dân tộc Việt
Nam. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng (tháng 4-2001) xác định
khá toàn diện và có hệ thống những vấn đề cốt yếu thuộc nội hàm tư tưởng
Hồ Chí Minh:
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu
sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của
sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều

kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống
tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu văn hóa của nhân loại. Đó là tư tưởng về
giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người; về độc
lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, kết hợp sức mạnh dân tộc
với sức mạnh thời đại; về sức mạnh của nhân dân, của khối đại đoàn
kết dân tộc; về quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng Nhà nước thật
sự của dân, do dân, vì dân; về quốc phịng tồn dân, xây dựng lực
lượng vũ trang nhân dân; về phát triển kinh tế và văn hóa, khơng
ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; về đạo
đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư; về chăm lo
bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau; về xây dựng Đảng trong
sạch, vững mạnh, cán bộ, đảng viên vừa là người lãnh đạo, vừa là
người đầy tớ thật trung thành của nhân dân [15, tr. 83 - 84].
Như vậy, tư tưởng Hồ Chí Minh khơng phải là một bộ phận tách rời mà
là một hệ thống các quan điểm lý luận, phản ánh những vấn đề có tính quy
luật của cách mạng Việt Nam. Một trong những nội dung vô cùng quan trọng


2
của tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề giáo dục đạo đức cách mạng theo tư
tưởng Hồ Chí Minh, nhất là đối với cán bộ, đảng viên.
Trong suốt cuộc đời hoạt động của mình, từ bài giảng đầu tiên trong
tác phẩm Đường Kách mệnh đến bản Di chúc cuối cùng, Chủ tịch Hồ Chí
Minh ln quan tâm đến vấn đề đạo đức và việc tu dưỡng đạo đức, coi đạo
đức là “cái gốc” của người cách mạng. Vấn đề đạo đức cách mạng trong tư
tưởng của Hồ Chí Minh ln có sự nhất qn và tính lơgic cao về tinh thần
cách mạng cũng như phương pháp tư duy, nhất là phương pháp tư duy khoa
học, tư duy biện chứng của chủ nghĩa Mác - Lênin, trên cơ sở truyền thống
đạo đức tốt đẹp của dân tộc, chắt lọc tinh hoa đạo đức của nhân loại, Người
còn phát triển và sáng tạo những giá trị tư tưởng đạo đức mới phù hợp với

điều kiện Việt Nam. Tầm quan trọng của đạo đức bao giờ cũng được Người
đặt ở vị trí hàng đầu. Ngay từ khi Đảng ta chưa ra đời, không phải ngẫu
nhiên những bài giảng đầu tiên của Người cho thế hệ thanh niên yêu nước
đầu tiên ở nước ta theo con đường cách mạng vô sản là những bài giảng về
tư cách của người cách mạng. Trong trang đầu cuốn Đường Kách mệnh Người đã chỉ rõ tư cách của một người cách mạng trong ứng xử với mình,
với người, với đời, với việc. Sau này, trong rất nhiều bài nói, bài viết, Người
thường quan tâm nhắc nhở các nội dung về giáo dục đạo đức cách mạng.
Người coi cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư là phẩm chất đạo đức cơ
bản nhất của con người mới, đồng thời là chuẩn mực cơ bản của nền đạo đức
mới của dân tộc ta. Đây là phẩm chất được Người đề cập đến nhiều nhất,
thường xuyên nhất với một nội dung đạo đức mới rất cách mạng mà vẫn giữ
được nền tảng của các khái niệm đạo đức cũ rất quen thuộc với mọi người.
Người luôn nhấn mạnh: “Người cán bộ phải có đạo đức cách mạng. Phải giữ
đạo đức cách mạng mới là người cán bộ cách mạng chân chính. Đạo đức
cách mạng có thể nói tóm tắt là: Nhận rõ phải trái, giữ vững lập trường. Tận
trung với nước. Tận hiếu với dân” [2, tr. 480].


3
Trong những năm qua, thực hiện Chỉ thị 06-CT/TW ngày 07/11/2006
của Bộ Chính trị “về tổ chức cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh” và Chỉ thị 03-CT/TW ngày 14/5/2011 của Bộ Chính
trị “Về việc tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh”; việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ đã
được đông đảo các tầng lớp nhân dân trên địa bàn quận Thủ Đức hăng hái
tham gia hưởng ứng thực hiện. Công tác lãnh đạo chỉ đạo, công tác tuyên
truyền giáo dục, triển khai quán triệt các nội dung của cuộc vận động đã được
quan tâm thực hiện và triển khai sâu rộng. Trong chương trình thực hiện Nghị
quyết hàng năm, Quận ủy luôn tập trung quan tâm đến công tác giáo dục đạo
đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Trong đó, thực hiện Học tập và

làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một nội dung trọng tâm. Những
kết quả trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ đã làm
chuyển biến mạnh mẽ ý thức tu dưỡng, rèn luyện và làm theo tấm gương đạo
đức của Bác rộng khắp trên địa bàn quận, đặc biệt trong đội ngũ cán bộ, đảng
viên của quận. Những kết quả của việc học tập và làm theo đạo đức của Bác
đã góp phần nâng cao đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ
tư; đẩy lùi suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận
cán bộ, đảng viên, góp phần vào những thành tựu chung của quận, của thành
phố và của đất nước trên mọi mặt. Đặc biệt là việc làm theo tấm gương đạo
đức của Bác Hồ đã thấm sâu, lan tỏa trong các tầng lớp nhân dân trên địa bàn
quận. Đã xuất hiện ngày càng nhiều những tấm gương tiêu biểu về học tập và
làm theo đạo đức của Bác Hồ.
Tuy nhiên, từ thực tiễn trên địa bàn quận Thủ Đức cho thấy, chất lượng
công tác giáo dục đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh vẫn cịn có
những hạn chế, bất cập. Chỉ mới thực hiện công tác triển khai chủ đề hàng
năm, chưa có tiêu chí đánh giá mức độ tiếp thu và học tập của cán bộ, đảng
viên. Một bộ phận cán bộ, đảng viên ý thức học tập chưa cao, thiếu nghiên


4
cứu sâu về những nội dung cần học tập. Nội dung triển khai chỉ thơng tin một
chiều, chưa có sự trao đổi, làm rõ để hiểu, học tập và làm theo. Chưa có
phương pháp triển khai khoa học, đánh giá kết quả đạt được vẫn còn chung
chung, chưa chỉ rõ những hạn chế, khuyết điểm của cán bộ, đảng viên trong
học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh v.v…
Với lý do đó, tác giả chọn vấn đề “Chất lượng giáo dục đạo đức cách
mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên ở quận Thủ Đức,
thành phố Hồ Chí Minh hiện nay” làm đề tài cho luận văn Thạc sĩ Chính trị
học chuyên ngành Cơng tác tư tưởng.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh cùng với tư tưởng, tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh là một di sản tinh thần vơ giá mà Chủ tịch Hồ
Chí Minh để lại cho tồn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. Việc nghiên cứu,
giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh nói chung; đạo đức cách mạng theo tư tưởng
Hồ Chí Minh nói riêng đã được quan tâm từ rất sớm, từ những vấn đề cụ thể
đến hệ thống hoàn chỉnh. Kể từ Đại hội VII của Đảng năm 1991 và đặc biệt là
từ Đại hội IX của Đảng năm 2001, khi Đảng ta đưa nội dung tư tưởng Hồ Chí
Minh vào Văn kiện của Đại hội, việc nghiên cứu, giáo dục tư tưởng Hồ Chí
Minh, đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh đã được triển khai sâu
rộng, đồng bộ. Khó có thể kể hết những nội dung nghiên cứu liên quan đến
giáo dục đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, có thể kể
tới một số tác phẩm, tác giả, đề tài về vấn đề này như: Các tài liệu học tập ở
các trường thuộc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia, các trường đại
học, các trường Chính trị; các văn kiện, nghị quyết của Đảng, các tác phẩm,
bài viết của các tác giả khác nhau trong và ngồi nước v.v…
Đã có nhiều cuốn sách, tác phẩm, bài viết liên quan đến nội dung đề tài như:
Tác phẩm đầu tiên có thể kể tới là các giáo trình về mơn học tư tưởng
Hồ Chí Minh dùng trong các trường cao đẳng, đại học, sau đại học, các


5
trường chính trị tỉnh. Tiêu biểu trong số đó là cuốn sách Giáo trình tư tưởng
Hồ Chí Minh do của Hội đồng Trung ương chỉ đạo biên soạn giáo trình quốc
gia các bộ môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh biên soạn và ấn
hành năm 2003 làm tài liệu giảng dạy trong các trường học chuyên ngành,
đào tạo sau đại học chuyên ngành và cuốn sách Giáo trình tư tưởng Hồ Chí
Minh do Bộ Giáo dục biên soạn và ấn hành từ năm 2004 làm tài liệu giảng
dạy trong tất cả các trường cao đẳng, đại học trên tồn quốc. Trong các giáo
trình này, ngồi việc đề cập và giảng dạy có hệ thống về tư tưởng Hồ Chí
Minh nói chung, một nội dung hết sức quan trọng và được chú trọng là các

nội dung giảng dạy về đạo đức cách mạng.
Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng - một trong những học trò xuất sắc của
Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cộng sự gần gũi, thân cận, nhiều năm làm việc
bên cạnh Bác, thấu hiểu về con người cũng như cuộc sống và lý tưởng cách
mạng của vị lãnh tụ kính u đã có nhiều bài viết chân thật và sinh động cuộc
đời của chủ tịch Hồ Chí Minh trong cuốn sách Hồ Chí Minh tinh hoa và khí
phách của dân tộc. Đây là tập hợp những bài viết của cố thủ tướng Phạm Văn
Đồng từ năm 1948 cho đến năm 1998. Những trang viết của cuốn sách đã khắc
họa nổi bật chân dung của Hồ Chí Minh - hình ảnh của dân tộc, tiêu biểu cho
tinh hoa, khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại.
Ban Tuyên giáo Trung ương với cuốn sách Giáo dục đạo đức cách
mạng trong thời kỳ mới (chương trình bồi dưỡng chuyên đề dành cho cán bộ,
đảng viên và nhân dân) do Nhà Xuất bản Lao động - Xã hội phát hành năm
2008 đã đi sâu phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức trên nhiều bình
diện khác nhau.
Cuốn sách Xây dựng Đảng, rèn luyện đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí
Minh do Đại tá, tiến sĩ Phạm Gia Đức chủ biên đã đi vào phân tích tư tưởng
Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng và rèn luyện đội ngũ đảng viên theo bình
diện các giá trị đạo đức.


6
Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương với cuốn sách Tư tưởng Hồ Chí
Minh về đạo đức đã tập hợp các bài viết của các đồng chí lãnh đạo cao cấp
của Đảng, các trí thức lớn viết về đạo đức của Bác như: Lê Duẩn, Trường
Chinh, Phạm Văn Đồng, Lê Khả Phiêu, Nông Đức Mạnh, Võ Nguyên Giáp,
Đào Duy Tùng, Trần Văn Giàu, Vũ Khiêu v.v…Cuốn sách cũng giới thiệu 22
mấu chuyện về tấm gương đạo đức của Bác.
Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương với cuốn sách Đẩy mạnh học tập
và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ấn hành làm tài liệu học tập

trong Cuộc Vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh” đã giới thiệu và cung cấp cho độc giả những nội dung chủ yếu của tư
tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Ngồi ra, cịn có các tài liệu khác do Ban Tuyên
giáo Trung ương ấn hành hàng năm phục vụ cho Cuộc vận động “Học tập và
làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” theo các chủ đề từng năm.
Trên các báo, tạp chí đã có nhiều bài viết về tư tưởng đạo đức Hồ Chí
Minh nói chung, giáo dục đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh nói
riêng, tiêu biểu như: Tác giả Hà Đăng, Lã Q Đơ với bài viết Hồ Chí Minh
với giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng đăng trên Tạp chí Tư tưởng - Văn
hóa số 2, năm 2006 (tr. 22); tác giả Hồng Chí Bảo với bài viết Văn hóa đạo
đức Hồ Chí Minh và xây dựng văn hóa Đảng trong tình hình hiện nay đăng
trên Tạp chí Tư Tưởng - Văn hóa, số 6 năm 2007 (tr. 10); tác giả Nguyễn
Tiến Dũng với bài viết Thực hiện nói đi đơi với làm theo tư tưởng Hồ Chí
Minh đăng trên Tạp chí Tư tưởng - Văn hóa số 12, năm 2007 (tr. 9); tác giả
Mạch Quang Thắng với bài viết Đạo đức Hồ Chí Minh - Cái gốc để phát triển
đăng trên Tạp chí Tuyên giáo, số 2 năm 2008 (tr. 19); TS. Nguyễn Bắc Son
với bài viết Đội ngũ cán bộ, đảng viên với cuộc vận động “Học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” in trong Tạp chí Báo cáo viên, số 10,
năm 2008 (tr. 2); tác giả Cao Duy Hạ với bài viết Học tập và làm theo lời dạy
của Bác Hồ về tự phê bình và phê bình đăng trên Tạp chí Tuyên giáo, số 4


7
năm 2009 (tr.11); Tổng Bí thư Nơng Đức Mạnh với bài viết Tư tưởng Hồ Chí
Minh mãi mãi soi đường cho cách mạng Việt Nam đăng trên Tạp chí Cộng
sản, số 6 năm 2010 (tr. 3); tác giả Nguyễn Minh Tuấn với bài viết Nâng cao
đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên trong tình hình hiện nay đăng trong
Tạp chí Báo cáo viên, số 10, năm 2010 (tr. 19); tác giả Ngô Văn Thạo với bài
viết Thường xuyên học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh giải pháp quan trọng để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng
đăng trên Tạp chí Tun giáo, số 4 năm 2011 (tr. 29) v.v…

Ngồi ra, có nhiều tài liệu liên quan đến đề tài như: Các đề cương tuyên
truyền về tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh của Ban Tuyên giáo Trung ương;
các báo cáo tổng kết, sơ kết Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh” của Trung ương, của Thành ủy Thành phố Hồ Chí
Minh, của Quận ủy Thủ Đức v.v…
Trên cơ sở nghiên cứu, kế thừa, tiếp thu các nội dung của các tác giả,
các cơng trình nghiên cứu trước đây về vấn đề này, căn cứ vào tình hình thực
tế của cơng tác này trên địa bàn quận Thủ Đức và qua khảo sát, tác giả đi vào
nghiên cứu về vấn đề này một cách cơ bản, cụ thể và toàn diện hơn, trong đó
chú trọng đến việc nghiên cứu chất lượng giáo dục đạo đức cách mạng cho
cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn trong công tác
giáo dục đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, luận văn đánh giá
thực trạng chất lượng giáo dục đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí
Minh cho cán bộ, đảng viên trên địa bàn Quận Quận Thủ Đức (từ khi tiến
hành thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW) và đề xuất một số giải pháp nâng cao chất
lượng giáo dục đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng
viên trên địa bàn quận hiện nay.


8
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công tác giáo dục
đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng chất lượng giáo dục đạo đức cách mạng
theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên trên địa bàn quận Thủ Đức
thành phố Hồ Chí Minh gắn với học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh trong thời gian qua.

- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức
cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên trên địa bàn
quận Thủ Đức hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Chất lượng công tác giáo dục đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí
Minh cho cán bộ, đảng viên trên địa bàn quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Chất lượng cơng tác giáo dục đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí
Minh cho cán bộ, đảng viên trên địa bàn quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí
Minh từ năm 2011 đến nay.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
- Luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm, đường lối của Đảng về công tác
giáo dục đạo đức cách mạng, về giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Luận văn được thực hiện trên cơ sở điều tra, khảo sát về xã hội học
đối với đối tượng là cán bộ, đảng viên trên địa bàn về nội dung này.
- Luận văn kế thừa kết quả nghiên cứu của các cơng trình trong và
ngoài thành phố về vấn đề này.


9
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng
và chủ nghĩa duy vật lịch sử, một số phương pháp nghiên cứu khoa học: phân
tích, tổng hợp, lịch sử - lơgíc, thống kê; điều tra xã hội học cũng được sử
dụng trong quá trình thực hiện đề tài.
6. Cái mới của luận văn
- Góp phần làm sáng tỏ thêm cơ sở lý luận và thực tiễn của công tác
giáo dục đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng

viên nói chung và cho cán bộ, đảng viên trên địa bàn quận Thủ Đức nói riêng.
- Góp phần làm rõ thêm tiêu chí đánh giá chất lượng giáo dục đạo đức
cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên nói chung, cán
bộ, đảng viên trên địa bàn quận Thủ Đức nói riêng.
- Đề xuất phương hướng và hệ thống các giải pháp cơ bản, khả thi, phù
hợp nhằm thực hiện có hiệu quả cơng giáo dục đạo đức cách mạng theo tư
tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên trên địa bàn quận Thủ Đức, Thành
phố Hồ Chí Minh.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
- Thành công của luận văn có thể cung cấp các luận cứ khoa học cho lãnh
đạo các cấp, các ngành trong quận, nhất là đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng,
công tác tun giáo, văn hóa; những người làm cơng tác giảng dạy, nhất là trong
công tác giảng dạy ở Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp quận, giáo viên giảng
dạy mơn giáo dục công dân và các môn khoa học xã hội. Luận văn cũng có thể
sử dụng làm tài liệu tham khảo trong triển khai thực hiện Học tập và làm theo
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh tại 36 Chi đảng bộ cơ sở trên địa bàn quận.
- Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan, đơn vị và
những người quan tâm đến vấn đề này.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, luận văn có
kết cấu 03 chương, 08 tiết.


10

Chương 1
CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG
THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH CHO CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
1.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng và giáo dục đạo
đức cách mạng của cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh

1.1.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh và tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức
cách mạng
1.1.1.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh
Khi bàn về tư tưởng Hồ Chí Minh, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
IX của Đảng, Đảng ta đã khẳng định:
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu
sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của
sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều
kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống
tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại [25, tr. 7].
Với cách hiểu như vậy, Đảng ta đã bước đầu làm rõ được:
Một là, bản chất cách mạng, khoa học của tư tưởng Hồ Chí Minh. Đó là
hệ thống các quan điểm lý luận, phản ánh những vấn đề có tính quy luật của
cách mạng Việt Nam; tư tưởng Hồ Chí Minh cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin là
nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam hành động của đảng và dân tộc Việt Nam.
Hai là, nguồn gốc tư tưởng lý luận của tư tưởng Hồ Chí Minh là chủ
nghĩa Mác - Lênin, giá trị văn hóa dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại.
Ba là, nội dung cơ bản nhất của tư tưởng Hồ Chí Minh bao gồm những
vấn đề có liên quan trực tiếp đến cách mạng Việt Nam.
Bốn là, giá trị, ý nghĩa, sức hấp dẫn, sức sống lâu bền của tư tưởng Hồ
Chí Minh sẽ soi đường thắng lợi cho cách mạng Việt Nam; là tài sản tinh thần
to lớn của Đảng và dân tộc ta.


11
1.1.1.2. Đạo đức và tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng
Khi bàn về đạo đức của con người, chúng ta đều thống nhất về nhận
thức rằng: Đạo đức là những quy tắc, những chuẩn mực của xã hội được hình
thành trong mối quan hệ giữa con người với con người, giữa cá nhân với cá
nhân, cá nhân với tập thể và ngược lại trong xã hội. Đó là những phẩm chất

tốt đẹp được hình thành trong quá trình tu dưỡng, rèn luyện của bản thân con
người được xã hội thừa nhận.
Hồ Chí Minh là người bàn nhiều về đạo đức, nhất là đạo đức cách
mạng. “Đức là gốc” là quan điểm cơ bản, xuyên suốt và nhất quán trong tư
tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Theo Hồ Chí Minh, đạo đức khơng chỉ là “gốc”,
là nền tảng, là nhân cách chủ chốt của người cách mạng, mà còn là thước đo
phẩm giá của con người.
- Tư tưởng của Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng
Hồ Chí Minh quan niệm đạo đức cách mạng là đạo đức của người cách
mạng xuất hiện trong quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc và đi lên chủ
nghĩa xã hội ở Việt Nam. Theo Hồ Chí Minh, đạo đức cách mạng là trung với
nước, hiếu với dân, suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì
chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hồn thành, khó khăn nào cũng vượt
qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng; là cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư;
ln u thương, q trọng con người, sống có tình, có nghĩa và tinh thần
quốc tế trong sáng… Và đạo đức cách mạng là cái gốc của nhân cách, là nền
tảng của người cách mạng.
Như vậy, khi nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng,
chúng ta thấy:
Thứ nhất, tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là bộ phận quan trọng trong
di sản lý luận của Người để lại cho Đảng và nhân dân ta. Trong tư tưởng đạo
đức Hồ Chí Minh nguyên tắc kế thừa được Người vận dụng một cách nhuần
nhuyễn và trở thành nguyên tắc có tính chất chỉ đạo trong việc tiếp thu các giá


12
trị đạo đức truyền thống của dân tộc Việt Nam và nhân loại để xây dựng nên
một nền đạo đức mới - đó là đạo đức cách mạng như Chủ tịch Hồ Chí Minh
vẫn thường gọi.
Thứ hai, tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh bắt nguồn từ truyền thống đạo

đức của dân tộc Việt Nam, đồng thời kế thừa những tư tưởng đạo đức phương
Đông, những tinh hoa đạo đức của nhân loại và đặc biệt quan trọng là tư
tưởng đạo đức của chủ nghĩa Mác - Lênin. Trong lĩnh vực đạo đức, Hồ Chí
Minh có sử dụng một số khái niệm và mệnh đề tư tưởng đạo đức của Nho
giáo, nhưng trên cơ sở mới, chuyển tải những nội dung mới, vì vậy, về thực
chất, đó là đạo đức mới, đạo đức cách mạng.
Thứ ba, tư tưởng Hồ Chí Minh còn là sự thống nhất, hòa quyện giữa
chủ nghĩa yêu nước chân chính với chủ nghĩa quốc tế trong sáng. Tinh thần
quốc tế trong sáng là phẩm chất đạo đức, là yêu cầu đạo đức nhằm vào mối
quan hệ rộng lớn, vượt qua khuôn khổ quốc gia, dân tộc. Nội dung chủ nghĩa
quốc tế trong tư tưởng Hồ Chí Minh rộng lớn và sâu sắc. Đó là sự thương
yêu, tôn trọng tất cả các dân tộc, nhân dân các nước, chống sự hằn thù, bất
bình đẳng dân tộc và sự phân biệt chủng tộc.
Tóm lại, đạo đức cách mạng là nhằm giải phóng và đem lại hạnh
phúc, tự do cho con người, đó là đạo đức của những con người được giải
phóng. Vì vậy tu dưỡng đạo đức phải gắn liền với hoạt động thực tiễn, trên
tinh thần tự giác, tự nguyện dựa vào lương tâm và trách nhiệm của mỗi
người. Hồ Chí Minh đã viết:
Đạo đức cách mạng khơng phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh,
rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như
ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong. Có gì sung
sướng, vẻ vang hơn là trau dồi đạo đức cách mạng để góp phần
xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và giải phóng
lồi người [37, tr. 293].


13
1.1.2. Giáo dục đạo đức cách mạng và các yếu tố cấu thành giáo dục
đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh
1.1.2.1. Giáo dục đạo đức cách mạng

- Giáo dục
Từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên định nghĩa giáo dục là “hoạt
động nhằm tác động một cách có hệ thống đến sự phát triển tinh thần, thể chất
của một đối tượng nào đó, làm cho đối tượng ấy dần dần có những phẩm chất
và năng lực như yêu cầu đề ra” [42, tr. 510].
Theo giáo trình Quản lý giáo dục và khoa học thì các tác giả trong cuốn
giáo trình này cho rằng: giáo dục cùng với đào tạo “là hoạt động cung cấp
kiến thức và rèn luyện kỹ năng nhằm hình thành những năng lực và phẩm
chất cho người học theo những tiêu chuẩn nhất định” [19, tr. 8].
Trong giáo trình Giáo dục học thì các tác giả xây dựng cuốn giáo trình
này lại quan niệm là: “Giáo dục là hiện tượng xã hội đặc biệt, bản chất của
nó là sự truyền đạt và lĩnh hội kinh nghiệm lịch sử - xã hội của các thế hệ loài
người…” [9, tr.9]. Định nghĩa này nhấn mạnh vấn đề truyền đạt và lĩnh hội,
nhấn mạnh đến yếu tố dạy học, nhưng chưa đi sâu vào mục đích và hiệu quả
của việc giáo dục.
Kế thừa các quan điểm nêu trên chúng ta có thể hiểu giáo dục là một
trong những hoạt động của cá nhân, của tổ chức tác động đến đối tượng bằng
các hình thức, phương pháp khác nhau nhằm mục đích làm thay đổi sự phát
triển theo chiều hướng tích cực của cá nhân, của đối tượng theo mong muốn
của chủ thể.
- Giáo dục đạo đức cách mạng và giáo dục đạo đức cách mạng cho cán
bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh
Cho đến nay, hầu như chưa có một định nghĩa về giáo dục đạo đức cách
mạng. Tuy nhiên, từ hệ thống khái niệm nêu trên, chúng ta có thể hiểu giáo dục
đạo đức cách mạng như sau: Giáo dục đạo đức cách mạng là quá trình tác động
một cách có hệ thống đến sự phát triển tinh thần, nhận thức của cá nhân trong


14
xã hội về đạo đức cách mạng, nhằm làm cho đối tượng thấm nhuần những giá

trị cốt lõi của đạo đức cách mạng, hình thành nhân cách đạo đức và thực hiện
những giá trị đạo đức tốt đẹp ấy trong đời sống của mình.
Dựa trên cơ sở tiếp theo, kế thừa kết quả nghiên cứu của các nhà khoa
học về giáo dục đạo đức cách mạng, giáo dục đạo đức cách mạng tư tưởng Hồ
Chí Minh về đạo đức cách mạng chúng ta thấy: giáo dục đạo đức cách mạng
cho cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề rất rộng, phong
phú và sinh động. Bởi lẽ, giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên
là hệ thống quan điểm cơ bản, toàn diện về đạo đức của người cán bộ, đảng
viên bao gồm những chuẩn mực, những nguyên tắc để xem xét giải quyết
công việc, trong quan hệ ứng xử với con người theo quan điểm của Hồ Chí
Minh để điều chỉnh nhận thức, thái độ, hành vi của cán bộ, đảng viên cho phù
hợp với yêu cầu nhiệm vụ cách mạng hiện nay.
Tóm lại, giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên theo tư
tưởng Hồ Chí Minh là tổng thể nội dung, cách thức, phương pháp của các tổ
chức, các lực lượng tác động vào nhận thức, tình cảm và hành vi đạo đức của
đội ngũ cán bộ, đảng viên, kết hợp với quá trình tự học tập, tự tu dưỡng kiên
trì, bền bỉ của mỗi cán bộ, đảng viên nhằm nâng cao đạo đức cách mạng, đáp
ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao
1.1.2.2. Các yếu tố cấu thành hệ thống giáo dục đạo đức cách mạng
cho cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh
Giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ
Chí Minh bao gồm các yếu tố cơ bản sau: chủ thể, đối tượng, nội dung, hình
thức, phương pháp, phương tiện và hiệu quả.
- Chủ thể là những giai cấp, những tổ chức, những cộng đồng xã hội mà
lợi ích của họ gắn liền với các hoạt động giáo dục. Nó bao gồm một giai cấp,
một chính đảng; các cơ quan và thiết chế giáo dục được chủ thể tổ chức ra, có
chức năng sáng tạo, truyền bá, bảo quản, lưu giữ hệ tư tưởng. Trong xã hội ta
chủ thể của cơng tác giáo dục là tồn Đảng, là tồn bộ hệ thống chính trị và

15
các cán bộ giáo dục (Bao gồm cán bộ chuyên trách và bán chuyên trách).
Trong đó, cơ quan tuyên giáo là lực lượng trực tiếp tiến hành công tác giáo
dục trên phạm vi toàn xã hội.
- Đối tượng là những người chịu sự tác động về mặt giáo dục của chủ
thể được tác động đến ý thức hành vi, đến nhận thức, thái độ, niềm tin và
hành động của cá nhân, tập thể, tầng lớp, giai cấp... trong toàn xã hội. Đối
tượng còn là mối quan hệ xã hội của con người. Bởi vì, tác động làm thay đổi
các quan hệ xã hội của con người là tác động gián tiếp, nhưng sâu xa làm cho
ý thức, thái độ, hành vi của con người thay đổi.
- Nội dung là nội dung các loại hình hoạt động mà chủ thể giáo dục
phải tiến hành nhằm thực hiện mục đích đặt ra. Nội dung do mục đích giáo
dục và nhiệm vụ cụ thể của mỗi giai đoạn cách mạng quy định.
Nội dung giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên theo tư
tưởng Hồ Chí Minh bao gồm:
+ Giáo dục tinh thần trung với nước, hiếu với dân cho cán bộ, đảng viên
Trung với nước, hiếu với dân - một phẩm chất cơ bản trong tư tưởng
đạo đức Hồ Chí Minh. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng việc
xây dựng nền đạo đức mới - đạo đức cách mạng. Người coi đó là gốc rễ của
mọi công việc, là nền tảng thắng lợi của sự nghiệp cách mạng, bảo đảm cho
sự phát triển bền vững của quốc gia, dân tộc. Trong di sản tư tưởng đạo đức
Hồ Chí Minh khơng có nhiều tác phẩm lớn về đạo đức, nhưng qua những bài
viết, bài nói và những việc làm cụ thể của Người đã thể hiện những quan
điểm cơ bản, tồn diện, sâu sắc về vai trị, nội dung và những nguyên tắc xây
dựng đạo đức mới - đạo đức cách mạng.
Trung với nước, hiếu với dân trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh
khơng phải là những điều mới được đặt ra, mà đó là những phẩm chất đạo đức
vốn có từ xa xưa trong tư tưởng đạo đức truyền thống phương Ðơng nói
chung và đạo đức truyền thống Việt Nam nói riêng.

16
Theo Người, trung là trung với nước, là trung thành với lợi ích của
quốc gia, dân tộc, với sự nghiệp đấu tranh cách mạng của Ðảng, với sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa...
Về chữ hiếu, theo Hồ Chí Minh, là hiếu với dân. Hiếu với dân không phải
chỉ là hiếu với cha mẹ mình như người xưa vẫn nói, mà là hiếu với nhân dân, với
tồn dân tộc, vì “nước lấy dân làm gốc”, dân là “gốc” của nước. Bác Hồ từng chỉ
rõ: “Trong bầu trời khơng gì q bằng nhân dân... Trong xã hội khơng có gì tốt
đẹp, vẻ vang bằng phục vụ cho lợi ích của nhân dân” [36, tr. 276].
Trung với nước, hiếu với dân trong giai đoạn hiện nay trước hết là trung
thành với con đường cách mạng mà Ðảng ta và Bác Hồ đã chọn, là trung thành
với sự nghiệp đổi mới đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ,
công bằng, văn minh; là sự thể hiện lương tâm và trách nhiệm của mỗi người
trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, trong sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
+Giáo dục tình yêu thương con người mà căn bản là tình thương u
đồng chí, đồng bào cho cán bộ, đảng viên
Theo Hồ Chí Minh, tình u thương con người không thể chung chung,
trừu tượng, mà thiết thực, cụ thể, trước hết giành cho người mất nước, người
cùng khổ, chính vì vậy, Người giành cả cuộc đời Người để lo giải phóng cho
dân tộc, đấu tranh cho con người thốt khỏi áp bức, bất cơng. Người đã nói,
cả đời Người chỉ có một mục đích, là phấn đấu cho quyền lợi của Tổ quốc, và
hạnh phúc của quốc dân. Với Hồ Chí Minh, tình u thương con người là
không biên giới. Trước hết, Người lo cho dân tộc của Người và sau đó, Người
lo cho tất cả những kiếp người trên hành tinh còn bị đọa đầy, đau khổ, bởi
theo Người, họ đều là thân thích ruột già, và theo Người, công nông thế giới
đều là anh em. Ngay cả đối với những nạn nhân của chế độ cũ, Người cũng căn
dặn phải vừa giáo dục, vừa dùng pháp luật để cải tạo họ, giúp họ trở nên những
người lao động lương thiện.

17
+ Giáo dục đức tính cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư cho cán bộ,
đảng viên
Theo Hồ Chí Minh thì: Cần tức là lao động cần cù, siêng năng; lao
động có kế hoạch, sáng tạo, có năng suất cao; lao động với tinh thần tự lực
cánh sinh, không lười biếng, không ỷ lại, không dựa dẫm. Phải thấy rõ lao
động là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn sống, là nguồn hạnh phúc.
Kiệm tức là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm tiền của
của dân, của nước, của bản thân mình; phải tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ,
nhiều cái nhỏ cộng lại thành cái to. Liêm tức là ln ln tơn trọng giữ gìn
của công và của dân; không xâm phạm một đồng xu, hạt thóc của Nhà nước,
của nhân dân. Phải trong sạch, không tham lam. “Không tham địa vị. Không
tham tiền tài. Khơng tham sung sướng. Khơng ham người tâng bốc mình. Vì
vậy mà quang minh chính đại, khơng bao giờ hủ hóa” [33, tr. 252].
Chính nghĩa là khơng tà, là thẳng thắn, đứng đắn. Cần, kiệm, liêm là
gốc rễ của chính. “Có cần mới kiệm. Có cần, kiệm mới liêm. Có cần, kiệm,
liêm mới chính” [33, tr. 209]. Một người phải cần, kiệm, liêm nhưng cịn phải
chính mới là người hồn tồn. Người có thiện có ác; việc có chính có tà. Làm
việc chính là người thiện, làm việc tà là người ác. Chính bao gồm trong các
cơng việc, biểu hiện trong các quan hệ. Phải thường xuyên tự sửa mình để
tăng điều tốt, giảm điều xấu. “Việc thiện dù nhỏ mấy cũng làm. Việc ác dù
nhỏ mấy cũng tránh... Mỗi ngày cố làm một việc lợi cho nước (lợi cho nước
tức là lợi cho mình)” [33, tr. 645].
Chí cơng vơ tư, Người nói: “Đem lịng chí cơng vơ tư mà đối với người,
với việc”. “Khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, khi hưởng
thụ thì mình nên đi sau”; phải “lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ” [33, tr. 641].
“Tự mình phải” là thái độ và hành vi đầu tiên trong “Tư cách một
người cách mạng”. “Tự mình phải” vừa là yêu cầu, vừa là những chỉ dẫn phải

được thực hiện. Nếu như tự mình không trong sáng, không gương mẫu, tự


18
mình đã hủ hóa thì khơng thể lãnh đạo được ai, khơng làm nên trị trống gì.
Nếu tự mình đã cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư thì khơng bị sa ngã
trước mọi thủ đoạn của kẻ địch, trước tiền tài, danh vọng và sắc đẹp. “Tự
mình phải” là yếu tố thuộc nội lực có ý nghĩa quyết định trực tiếp sự tiến bộ
của mỗi người cộng sản. Chỉ trở thành người có đức, có tài mới có thái độ và
hành vi đúng trong xử thế các vấn đề với tổ chức, đồng chí và quần chúng mà
họ lãnh đạo; mới đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao. Song “tự
mình” phải đặt trong mối quan hệ biện chứng với tổ chức, không thể tách rời
sự giáo dục và quản lý của tổ chức.
+ Giáo dục tinh thần đoàn kết quốc tế và tinh thần quốc tế trong sáng,
thủy chung
Khi nói tới vấn đề này, Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Bốn phương vô
sản đều là anh em”; là tinh thần đoàn kết với các dân tộc bị áp bức, với nhân
dân lao động các nước, mà Hồ Chí Minh đã dày cơng vun đắp bằng hoạt động
cách mạng thực tiễn của bản thân mình và bằng sự nghiệp cách mạng của cả
dân tộc; là tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với tất cả những người
tiến bộ trên thế giới vì hịa bình, cơng lý và tiến bộ xã hội, vì những mục tiêu
lớn của thời đại là hịa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, là độc
lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, là hợp tác và hữu nghị với tất cả các nước,
các dân tộc.
Theo Hồ Chí Minh, chủ nghĩa quốc tế vô sản gắn liền với chủ nghĩa
yêu nước, hơn nữa phải là chủ nghĩa yêu nước chân chính và chủ nghĩa quốc
tế vơ sản trong sáng. Chủ nghĩa quốc tế trong tư tưởng Hồ Chí Minh thể hiện
ở các điểm chủ yếu, đó chính là tinh thần đoàn kết với các dân tộc bị áp bức,
với nhân dân lao động các nước trong cuộc đấu tranh giải phóng con người
khỏi ách áp bức, bóc lột mà Hồ Chí Minh đã dày cơng vun đắp bằng hoạt

động cách mạng thực tiễn của bản thân mình và bằng sự nghiệp cách mạng
của cả dân tộc.


19
- Hình thức là biểu hiện bề ngồi của nội dung, là hình thức tổ chức
hoạt động truyền bá và tiếp nhận nội dung của chủ thể và đối tượng. Hình
thức giáo dục rất đa dạng, phong phú. Việc lựa chọn hình thức nào là do đối
tượng và nội dung quy định.
- Phương pháp là con đường, cách thức mà chủ thể sử dụng để truyền
đạt và đối tượng sử dụng để lĩnh hội, tiếp nhận nội dung nhằm đạt mục đích
đặt ra. Phương pháp cơng tác giáo dục trước hết do đối tượng quy định, đồng
thời còn do mục đích và nội dung quy định.
- Phương tiện là những vật mang nội dung và phương pháp tác động
giáo dục, là những công cụ công tác của chủ thể và cơng cụ mà nhờ nó đối
tượng tiếp nhận, lĩnh hội nội dung.
- Hiệu quả là sự so sánh giữa kết quả mà cơng tác giáo dục đạt được
với mục đích công tác giáo dục được đặt ra từ trước trong mỗi điều kiện xã
hội nhất định và với một chi phí nhất định. Hiệu quả cũng là một yếu tố của
hoạt động giáo dục. Nó tham gia vào hoạt động này như là yếu tố điều chỉnh,
là thông tin phản hồi, là kết quả của chu trình tác động giáo dục này nhưng lại
là xuất phát điểm của chu trình tác động mới, tiếp theo.
Tất cả những yếu tố cấu trúc trên đây nếu được sắp xếp, phối hợp một
cách lôgic, khoa học, sẽ giúp cho hoạt động giáo dục đạo đức cho cán bộ,
đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh đạt được chất lượng và hiệu quả cao,
đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ đặt ra.
1.2. Chất lượng giáo dục đạo đức và tiêu chí đánh giá chất lượng
giáo dục đạo đức cho cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh
1.2.1. Chất lượng giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên
theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam, chất lượng là “phạm trù triết học
biểu thị những thuộc tính bản chất của sự vật, chỉ rõ nó là cái gì, tính ổn định
tương đối của sự vật để phân biệt nó với các sự vật khác” [26, tr. 526].


20
Theo Từ điển Tiếng Việt “Chất lượng là cái tạo nên phẩm chất, giá trị
của một sự vật, sự việc” [42, tr. 197].
Từ cách nhìn khác nhau, mỗi nhóm người hay mỗi người cũng có thể
có nhiều cách hiểu khác nhau về chất lượng giáo dục. Chẳng hạn như: giáo
viên đánh giá chất lượng học tập bằng mức độ mà học sinh nắm vững các
kiến thức kỹ năng, phương pháp và thái độ học tập của cá nhân. Học sinh có
thể đánh giá chất lượng học tập bằng việc nắm vững kiến thức và vận dụng
vào thực hành các bài tập, bài kiểm tra, bài thi... Cha mẹ học sinh đánh giá
chất lượng bằng điểm số kiểm tra - thi, xếp loại. Người sử dụng sản phẩm đào
tạo thì đánh giá chất lượng bằng khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao,
khả năng thích ứng với mơi trường...
Nhìn từ mục tiêu giáo dục thì chất lượng giáo dục được quy về chất
lượng hoạt động của người học. Chất lượng đó phải đáp ứng được các yêu cầu
về mục tiêu của cá nhân và yêu cầu xã hội đặt ra cho giáo dục.
Dựa trên một số khái niệm trên, có thể hiểu khái niệm chất lượng và
chất lượng giáo dục như sau:
- Chất lượng là sự phù hợp một cách tốt nhất với các yêu cầu và mục
đích của người sử dụng.
- Chất lượng giáo dục là một q trình có thể đảm bảo cho đối tượng
giáo dục đạt được mục tiêu của chương trình, đáp ứng được yêu cầu và góp
phần vào sự phát triển của xã hội.
Kế thừa có chọn lọc những khái niệm: Chất lượng, chất lượng giáo dục,
có thể hiểu khái niệm chất lượng giáo dục đạo đức cách mạng theo tư tưởng
Hồ Chí Minh như sau:

Chất lượng giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên theo tư
tưởng Hồ Chí Minh là hiệu quả, là những giá trị đạt được về nhận thức đạo
đức, về tình cảm đạo đức và về hành vi đạo đức, sau một chu trình tác động
với những nội dung, phương thức, nguyên tắc khác nhau của chủ thể và sự
học tập, rèn luyện, tu dưỡng của cán bộ, đảng viên nhằm nâng cao đạo đức
cách mạng, đáp ứng được yêu cầu của nhiệm vụ được giao.