Rối loạn chuyển hóa lipid

TRƢỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN
KHOA Y
BỘ MÔN Y HỌC CƠ SỞ

RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA LIPID






Giảng viên: BS. Nguyễn Thị Nhƣ Ly
Môn giảng: Sinh lý bệnh – Miễn dịch
Đối tƣợng: Dƣợc, Điều dƣỡng
Thời gian: 2 giờ


Mục tiêu

1

2

3

4

Trình bày đƣợc q trình tiêu hóa hấp thu,
vận chuyển lipid trong cơ thể
•

Trình bày đƣợc đặc điểm các type
lipoprotein
•.Trình bày đƣợc q trình chuyển hóa lipid
nội sinh và ngoại sinh
•.

Giải thích đƣợc cơ chế rối loạn chuyển
hóa lipid trong các bệnh lý: béo phì, gan
nhiễm mỡ và xơ vữa động mạch
•.


Nội dung bài học
Đại cƣơng

Q trình chuyển hóa lipid

Rối loạn chuyển hóa lipid


Đại cương
1. Vai trò của lipid trong cơ thể
- Là nguồn cung cấp năng lƣợng trực tiếp cho
cơ thể (25-30%). 1g lipid cung cấp 9,1kcal.
- Là nguồn dự trữ năng lƣợng cho cơ thể.

- Tham gia cấu trúc tế bào: màng tế bào, mô

thần kinh,…
- Là bản chất của một số hoạt chất sinh học:

tiền chất của prostaglandin và leucotrien, acid
mật, các hormon thƣợng thận và sinh dục,…


Đại cương
1. Vai trò của lipid trong cơ thể
- Là dung mơi hịa tan vitamin: A,D,E,K
- Giữ nhiệt cho cơ thể, bảo vệ cơ thể và phủ

tạng dƣới tác động cơ học.
- Là nguồn cung cấp nƣớc nội sinh.
- Tham gia các hoạt động chức năng: tiêu hóa,

chuyển hóa và sinh sản, dẫn truyền xung
động thần kinh,…


Đại cương
3. Sử dụng

TRIGLYCERID

PHOSPHOLIPID

CHOLESTEROL


Q trình chuyển hóa lipid
1. Sự tạo thành và chức năng của lipoprotein

- Lipoprotein (LP) là một đại phân tử hình cầu,
kích thƣớc nhỏ hơn hồng cầu, cấu tạo từ lipid và
protein


Q trình chuyển hóa lipid
- Lipoprotein

đƣợc

tạo

thành

ở

gan

(trừ

chylomicron)
- Gan là nơi sản xuất apo-protein
- Chức năng chính: Vận chuyển các loại lipid đi

khắp cơ thể. Lipid dƣới dạng LP khơng bị vón tụ
 giảm nguy cơ đe dọa tắc mạch.


Q trình chuyển hóa lipid

2. Các type Lipoprotein
- Chylomicron: protein/lipid = 1/100
- VLDL (very low density LP): protein/lipid = 1/9
- LDL (low density LP): protein/lipid = 1/4
- IDL (intermediate density LP): protein/lipid = 1/5
- HDL (high density LP): protein/lipid = 1/1


Q trình chuyển hóa lipid
3. Chuyển hóa lipid
 Chuyển hóa lipid ngoại sinh


Q trình chuyển hóa lipid
3. Chuyển hóa lipid
 Chuyển hóa lipid nội sinh

( IDL )
HTGL


Rối loạn chuyển hóa lipid
1. Tăng lipid máu

Tăng huy động
lipid (FFA)

Sau bữa ăn (CM)
Lipid máu
(600 - 800

mg/dl)

Giảm sử dụng và chuyển hóa


Rối loạn chuyển hóa lipid
1.1. Béo phì
- Bình thƣờng, 2-3 x 1010 tế bào mỡ, đƣờng kính
10µm, chứa khoảng 0,5 µg triglycerid.
- Ngƣời béo phì:

+ Béo phì từ nhỏ: tăng số lƣợng 1210 – 1610
+ Ngƣời lớn mới bị béo phì: tăng thể tích,
chứa đến 1,5 – 2 µg triglycerid


Rối loạn chuyển hóa lipid
1.1.3. Hậu quả


Rối loạn chuyển hóa lipid
1.3. Xơ vữa động mạch


Rối loạn chuyển hóa lipid
1.3. Xơ vữa động mạch
 Hậu quả:


Rối loạn chuyển hóa lipid

1.2. Gan nhiễm mỡ
- Bình thƣờng, mỡ trong gan 4-6 %, chủ yếu TG
- Gan nhiễm mỡ khi mỡ trong gan > 13 %


Rối loạn chuyển hóa lipid
1.2.1. Do tăng tổng hợp TG trong tế bào gan
Ăn nhiều lipid
GAN

Hạt dƣỡng trấp
Mô mỡ

LPL

FFA

Acetyl coA + glycerol phosphat
TG

Đói, ĐTĐ


Rối loạn chuyển hóa lipid
1.2.2. Do giảm vận chuyển TG khỏi gan
TG + Protein
Cholesterol
Phospholipid

VLDL

Suy dinh dƣỡng
Ngộ độc CCL4, phospho
Kháng sinh

Thiếu cholin,methionin,
lecithin


Tài liệu tham khảo
1. Giáo trình Sinh lý bệnh – Miễn dịch, Trƣờng Đại học
Y Dƣợc Huế, NXB Đại học Huế, 2017.
2. Cơ bản về bệnh nội tiết và chuyển hóa, TS.BS Trần
Bá Thoại, 2017.
3. Giáo trình Miễn dịch – Sinh lý bệnh, GS. Phạm
Hoàng Phiệt và các giảng viên, Trƣờng Đại học Y
Dƣợc TPHCM, 2012.
4. Humanphisiology and Mechanisism of desease, Sixth
edition, Arthur C. Guyton, Join E. Hall, W.B. Saunders
Company, 1997.
5. Basic Pathology, Sixth edition, Vinay Kumar, Ramzi
S,Cotran, Stanlay L. Robbins, W.B. Saunders
Company, 1997.


Thank You!