Bài giảng các rối loạn phân ly môn tâm thần

CÁC RỐI LOẠN PHÂN LY (F44.)


Dịch tễ học
• 11 – 300/100.000 dân
• Nữ chiếm đa số.
• Hiếm khi phát bệnh trước 10 tuổi và sau 35
tuổi.
• Tiền sử gia đình có người bị RLPL, dễ mắc
bệnh.


Đặc điểm chung
• Là nhóm hội chứng tâm thần xảy ra đột ngột,
tạm thời (trí nhớ, cảm xúc, giác quan, hành vi,
vận động,…).
• Trước đây gọi là “hysteria chuyển di”.
• Căn nguyên tâm lý.
• Khởi đầu và kết thúc đột ngột.
• Phân ly mạn tính (liệt, mất cảm giác) có thể
kết thúc chậm hơn.


Ngun tắc chỉ đạo chẩn đốn
• Các biểu hiện lâm sàng biệt định cho rối loạn
cá nhân trong F44.
• Khơng có bằng chứng một bệnh cơ thể nào có
thể giải thích các triệu chứng.
• Có bằng chứng căn ngun tâm lý, có liên hệ
rõ rệt về thời gian với rối loạn.

Quên phân ly (F44.0)
• Quên những sự việc quan trọng của bản thân
xảy ra gần đây.
• Xảy ra đột ngột, bệnh nhân biết mình bị mất
trí nhớ.
• Là thể hay gặp nhất của RLPL. Hay gặp trong
chiến tranh, thiên tai. Thanh thiếu niên và nữ
bị nhiều.


• Quên khu trú: mất trí nhớ về những sự việc xảy ra
trong một thời gian ngắn từ vài giờ đến vài ngày.
• Qn tồn thể: mất trí nhớ trong tồn bộ thời
gian.
• Qn chọn lọc: khơng nhớ một số sự việc trong
thời gian ngắn.
• Quên liên tục: quên từng sự việc liên tiếp khi nó
xảy ra mặc dù bệnh nhân nhận biết đầy đủ những
gì đang xảy ra xung quanh vào lúc đó.


Bỏ đi phân ly (F44.1)
• Là cơn bỏ đi đột ngột. Trong cơn người bệnh
khơng nhớ gì về bản thân lẫn cuộc sống trước
kia của mình.
• Cơn có thể kéo dài nhiều giờ đến nhiều ngày,
hiếm khi kéo dài hàng tháng.
• Khi tỉnh lại bệnh nhân có thể nhớ q khứ
trước khi cơn xảy ra nhưng không nhớ sự việc

xảy ra trong cơn.


Sững sờ phân ly (F44.2)
• Có các biểu hiện của sững sờ (mất các vận
động tự ý, mất các đáp ứng với kích thích bên
ngồi, nằm hoặc ngồi bất động trong khoảng
thời gian dài, khơng nói và khơng có cử động).
• Tiền sử sang chấn tâm lý.


Các rối loạn lên đồng và bị xâm nhập (F44.3)
• Mất ý thức tạm thời ý thức bản thân lẫn sự
nhận thức đầy đủ về mơi trường xung quanh.
• Bệnh nhân dường như đang bị điều khiển bởi
1 nhân cách khác, một thần linh hoặc một sức
mạnh nào đó.
• Loại trừ: lên đồng trong tiến triển cấp của
TTPL, LTC có HT và AG, RL đa nhân cách, ĐK
thùy thái dương.


Các rối loạn vận động và cảm giác phân ly
(F44.4-F44.7)
•
•
•
•
•

F44.4-Rối loạn vận động phân ly
F44.5-Co giật phân ly
F44.6-Tê và mất giác quan phân ly
F44.7-Rối loạn phân ly hỗn hợp (F44.0-F44.6)
F44.8-Các rối loạn phân ly khác
– F44.80-Hội chứng ganser
– F44.81-Rối loạn đa nhân cách


Điều trị
• Tâm lý liệu pháp, khơng đối chất với bệnh
nhân tính xác thực của các triệu chứng.
• Ám thị
• Liệu pháp hóa dược
• Khám nội khoa và thần kinh toàn diện