Tuan 21 Tiet 41 Ly 9

Tuần: 21
Tiết: 41

Ngày soạn: 13-01-2018
Ngày dạy: 15-01-2018

Bài 35: TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY
CHIỀU. ĐO CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀ HIỆU
ĐIỆN THẾ XOAY CHIỀU
I . Mục tiêu:
1. Kiến thức: - Nêu được các tác dụng của dòng điện xoay chiều.
- Phát hiện dòng điện là dịng điện xoay chiều hay dòng điện một chiều dựa trên tác dụng từ của
chúng.
- Nêu được các số chỉ của ampe kế và vôn kế xoay chiều cho biết giá trị hiệu dụng của cường độ
dòng điện và của điện áp xoay chiều
2. Kĩ năng:
- Nhận biết được kí hiệu của ampekế và vơn kế xoay chiều sử dụng được chúng để
đo hiệu điện thế và cường độ dòng điện hiệu dụng của dòng điện xoay chiều.
3. Thái độ:
- Biết làm việc tự lực để tiến hành có kết quả cơng việc.
II. Chuẩn bị:
1. GV: - 1 Ampekế xoay chiều; 1vôn kế xoay chiều; 1 bóng đèn 3V có đui; 1 cơng tắc; 8 sợi dây
nối; 1 nguồn điện một chiều 3-6V;1 nguồn điện xoay chiều 3-6V.
2. HS: - Cho từng nhóm hs: 1nam châm điện; 1 nam châm vĩnh cữu; 1 nguồn điện một chiều 36V; 1 nguồn điện xoay chiều 3-6V.
III. Tổ chức hoạt động dạy và học:
1. Ổn định lớp:(1 phút). 9A1: …………………………………………………
9A2: …………………………………………………

2. Kiểm tra bài cũ:(5 phút)
Câu 1: Trong máy phát điện xoay chiều rô tô là bộ phận nào, stato là bộ phận nào?
Câu 2: Tại sao máy phát điện lại tạo ra dòng điện xoay chiều?

3. Tiến trình:

GV tổ chức các hoạt động

Hoạt động của học sinh

Kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: Phát hiện dòng điện xoay chiều có tác dụng giống và có tác dụng khác so với
dòng điện một chiều:(3 phút)
- Nêu câu hỏi đặt vấn đề: - Cá nhân suy nghĩ trả lời câu
Trong các bài trước đã biết hỏi của GV. Nhắc lại những tác
một số tính chất của dịng dụng của dịng điện một chiều
điện một chiều và dòng điện và nêu những tác dụng của
xoay chiều hãy nêu lên những dòng điện xoay chiều như đã
tác dụng giống nhau và khác biết
nhau của hai dịng điện đó?
Khơng thảo luận
- Gợi ý: Dịng điện xoay
chiều ln đổi chiều. Vậy liệu
có tác dụng nào phụ thuộc
vào chiều của dịng điện
khơng? Khi dịng điện đổi


chiều thì các tác dụng đó có
gì thay đổi? Trongbài này ta
sẽ xét kĩ.
Hoạt động 2: Tìm hiểu những tác dụng của dòng điện xoay chiều:(5 phút)
- Lần lượt biểu diễn ba TN ở - Quan sát GV làm ba TN ở I. Tác dụng của dịng điện

hỉnh 35.1 SGK.
hình 35.1 SGK. Trả lời câu hỏi xoay chiều:
- Cho hs quan sát những TN của GV và C1.
C1: Dòng điện xoay chiều có
đó và nêu rõ mỗi TN dịng C1: Dịng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, tác dụng quang,
điện xoay chiều có tác dụng tác dụng nhiệt, tác dụng quang, tác dụng từ.
gì?
tác dụng từ.
GV nêu thêm: Ngồi ba tác - Nêu lên thông tin biết được về
dụng trên ta đã biết dòng điện hiện tượng bị điện giật khi
một chiều có tác dụng sinh lí. dùng điện lấy từ lưới điện quốc
Vậy dịng điện xoay chiều có gia.
tác dụng sinh lý không? Tại - Nghe GV thông báo.
sao em biết?
- Thơng báo dịng điện xoay
chiều cũng có tác dụng sinh
lý. Dòng điện xoay chiều
thường dùng ở hiệu điện thế
220V nên tác dụng sinh lí rất
mạnh, gây ra nguy hiểm chết
người.
Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện xoay chiều – Phát hiện lực từ đổi chiều
khi có dịng điện dổi chiều:(11 phút)
- Nêu câu hỏi: Ở trên ta đã - Trả lời câu hỏi của GV và dự II. Tác dụng từ của dòng
biết khi có dịng điện xoay đốn xem “Việc đổi chiều của điện xoay chiều:
chiều vào nam châm điện thì dịng điện liệu có anh hưởng 1, Thí nghiệm: H.35.2- H.35.3
nam châm điện cũng hút đinh đến lực từ không?”
C2: Trường hợp sử dụng dòng
sắt như khi cho dòng điện - Bố trí TN chứng tỏ dịng điện điện khơng đổi , nếu lúc đầu
một chiều vào nam châm xoay chiều có tần số lớn, cũng cực N của thanh nam châm bị

điện. Vậy có phải tác dụng từ có lực từ ln thay đổi.
hút thì sau khi đổi chiều dịng
của dịng điện xoay chiều - Làm việc theo nhóm.
điện thì nó sẽ đẩy và ngược lại.
giống hệt tác dụng từ của Căn cứ vào hiểu biết đưa ra dự Khi dịng điện xoay chiều chạy
dịng điện một chiều khơng? đốn. Khi đổi chiều của dịng qua ống dây thì cực N của
Việc đổi chiều của dịng điện điện thì lực từ của dòng điện thanh nam châm lần lượt bị
liệu có ảnh hưởng đến lực từ tác dụng lên lên một cực của hút, dẩy nguyên nhân là do
không? Em hãy dự đốn?
nam châm có thay đổi khơng?
dịng điện đơỉ chiều.
-Cho hs quan sát hình 35.2, - Tự đề xuất phương án TN 2, Kết luận: SGK.
35.3, nhận dụng cụ thí hoặc GV gợi ý rút ra kết luận
nghiệm – tiến hành làm thí về sự phụ thuộc của lực từ vào
nghiệm và trả lời C2?
chiều dịng điện.
GV thơng b kết luận?
- Làm việc theo nhóm .Nêu dự
- Nếu hs khơng dự đốn được đốn và làm TN kiểm tra như ở
GV gợi ý: Hãy nhớ lại TN ở hình 35.3SGK Cần mơ tả rõ đã
hình 24.4 SGK Khi ta đổi nghe thấy gì? Nhìn thấy gì? va


chiều của dịng điện vào ống giải thích hiện tượng đó.
dây kim nam châm sẽ thế C2: Trường hợp sư dụng dịng
nào? vì sao?
điện khơng đổi, nếu lúc đầu cực
- Hãy bố trí một TN khi đổi N của thanh nam châm bị hút
chiều của dịng điện thì lực từ thì sau khi đổi chiều dịng điện
cũng đỗi chiều.

thì nó sẽ đẩy và ngược lại.
Nếu hs không làm được TN Khi dịng điện xoay chiều chạy
thì GV gợi ý như hình vẽ qua ống dây thì cực N của
trong SGK và nêu cách làm
thanh nam châm lần lượt bị hút,
- Nêu câu hỏi: Ta vừa thấy đẩy nguyên nhân là do dịng
khi đổi chiều của dịng điện điện đơỉ chiều.
thì lực từ tác dụng lên một  Kết luận: Khi dịng điện đổi
cực của nam châm cũng đổi chiều thì lực từ tác dụng lên
chiều. Vậy hiện tượng gì xaỷ nam châm cũng đổi chiều.
ra với nam châm khi ta cho
dịng điện xoay chiều chạy
vào cuộn dây như hình 35.3
SGK hãy dự đốn và làm TN
kiểm tra.
Hoạt động 4: Tìm hiểu tác dụng đo , cách đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế của dòng
điện xoay chiều:(10 phút)
- Nêu câu hỏi: Ta đã biết cách - Làm việc cá nhân trả lời câu III. Đo cường độ dòng điện
dùng Ampekế và Vônkế một hỏi của GV. Nêu dự đoán khi và hiệu điện thế của mạch
chiều, để đo cường độ dịng dịng điện đổi chiều thì kim của điện xoay chiều:
điện và hiện điện thế của điện kế sẽ thế nào?
1. Quan st thí nghiệm: Mắc
dịng điện một chiều có thể - Xem GV biểu diễn TN và rút mạch điện như sơ đồ H.35.4dùng những dụng cụ này để ra nhận xét có phù hợp với dự H.35.5
đo cường độ dịng điện và đốn khơng?
2, Kết luận: SGK
hiệu điện thế của dịng điện
xoay chiều được khơng? Nếu - Xem GV giới thiệu vơn kế
dùng thì có hiện tượng gì xảy xoay chiều và cách mắc vào
ra với kim của các dụng cụ?
mặch điện (không phân biệt hai

- Biểu dinễ TN: Mắc vôn kế chốt +, -)
một chiều vào chốt lấy điện
xoay chiều, yêu cầu hs quan
sát hiện tượng có phù hợp với
dự đốn khơng?
- Rút ra kết luận về cách nhận
- GV giới thiệu một loại vôn biết vơn kế ampekế xoay chiều
kế khác có kí hiệu AC (Giải và cách mắc chúng vào mạch
thích đó là kí hiệu của dịng điện.
điện xoay chiều theo tiếng  Đo hiệu điện và cường độ
Anh là alternating crurent) dòng điện xoay chiều bằng vơn
vơn kế khơng có chốt + và kế và ampekế có kí hiệu là AC.
chốt Kết quả đo không thay đổi khi
- Kim vôn kế chỉ bao nhiêu ta đổi chiều của phích cắm vào
khi mắc vôn kế vào chốt lấy ổ lấy điện.


điện 6 V?
- Sau đó đổi chỗ hai chốt lấy - Ghi nhận thơng báo của GV
điện thì kim của điện kế có về giá trị hiệu dụng.
quay ngược lại không? số chỉ
bao nhiêu vôn?
- Hỏi thêm: Cách mắch vôn
kế và ampekế xoay chiều vào
mạch điện có gì khác với cách
mắc vôn kế và ampekế một
chiều không?
- Nêu vấn đề: Cường độ dòng
điện và hiệu điện thế của
dòng điện xoay chiều ln

biến đổi. Vậy các dụng cụ đó
cho ta biết giá trị nào?
Hoạt động 5: Vận dụng:(8 phút)
- Hướng dẫn C3:
- C3: Sáng như nhau vì hiệu IV. Vận dụng:
- Cho hs trình bày lập luận, điện thế hiệu dụng của dịng - C3: Sáng như nhau vì hiệu
giải thích câu hỏi tại sao? Cần điện xoay chiều tương đương điện thế hiệu dụng của dòng
nêu được sự tương tự như với với hiệu điện thế của dòng điện điện xoay chiều tương đương
cường độ hiệu dụng.
một chiều cùng giá trị
với hiệu điện thế của dòng
- Cho tự làm C4?
C4: Có, vì dịng điện xoay điện một chiều cùng giá trị
chiều chạy vào cuộn dây của C4: Có, vì dịng điện xoay
nam châm điện và tạo ra một từ chiều chạy vào cuộn dây của
trường biến đổi. Các đường sức nam châm điện và tạo ra một
từ của từ trường trên xuyên qua từ trường biến đổi. Các đường
tiết diện S của cuộn dây B biến sức từ của từ trường trên
đổi. Do đó trong cuộn dây B xuyên qua tiết diện S của cuộn
xuất hiện dòng điện cảm ứng.
dây B biến đổi. Do đó trong
- Tự đọc kết luận trong SGK:
cuộn dây Bb xuất hiện dòng
điện cảm ứng.
IV. Củng cố:(1 phút)
- Dịng điện xoay chiều có những tác dụng nào? Trong các tác dụng đó tác dụng nào phụ thuộc với
chiều cùa dịng điện.
- Vơn kế và ampekế xoay chiều có kí hiệu như thế nào? Mắc vào mạch điện như thế nào?
V. Hướng dẫn về nhà:(1 phút)
- Về nhà học thuộc phần ghi nhớ.

- Làm bài tập SBT, xem trước bài 36 SGK.
VI. Rút kinh nghiệm:
.......................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................