Tuan 22 Tiet 43 Ly 9

Tuần: 22
Tiết: 43

Ngày soạn: 20-01-2018
Ngày dạy: 22-01-2018

Bài 37:
MÁY BIẾN THẾ
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Nêu được nguyên tắc cấu tạo của máy biến áp.
- Giải thích được nguyên tắc hoạt động của máy biến áp.
- Nêu được điện áp hiệu dụng ở hai đầu các cuộn dây máy biến áp tỉ lệ thuận với số vòng dây của
mỗi cuộn.
- Vận dụng được công thức

U 1 n1
=
.
U 2 n2

- Nêu được một số ứng dụng của máy biến áp.
2. Kĩ năng:
- Vẽ được sơ đồ lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện.
3. Thái độ:
- Biết làm việc tự lực để tiến hành có kết quả cơng việc.
II . Chuẩn bị:
1. GV: - Nội dung SGK.
2. HS: - Ơn lại cơng thức cơng suất và cơng thức toả nhiệt của dòng điện.
III . Tổ chức hoạt động dạy và học:
1. Ổn định lớp:(1 phút). 9A1: …………………………………………………

9A2: …………………………………………………
2. Kiểm tra bài cũ:(5 phút)
Câu 1: Hãy nêu công thức tính cơng suất hao phí trên đường dây tải điện?
Câu 2: Hãy nêu các cách làm giảm hao phí?
3 Tiến trình:

GV tổ chức các hoạt động

Hoạt động của học sinh

Kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: Phát hiện vai trò của máy biến thế trên đường dây tải điện:(3 phút)
- Muốn làm giảm hao phí điện - Trả lời câu hỏi của GV.
năng trên đường dây tải điện
ta làm thế nào là có lợi nhất?
- Nếu tăng hiệu điện thế lên
chục nghìn vơn thì có thể - Phát hiện ra vấn đề phải tăng
dùng điện đó tắp sáng, chạy hiệu điện thế để giảm hao phí
máy được khơng? phải làm khi truyền tải điện, nhưng rồi lại
như thế nào để hiệu điện thế ở giảm hiệu điện thế nơi tiêu thụ
nơi tiêu thụ chỉ còn 220V mà điện.
lại tránh được hao phí trên - Phát hiện ra vấn đề phải có
đường dây tải điện? Có loại một loại máy để làm tăng hiệu
nào giúp ta có thực hiện hai điện thế và làm giảm hiệu điện
nhiệm vụ đó?
thế.
- Như vậy các em đã thảo
luận, ta phải tăng hiệu điện - HS chú ý lắng nghe.
thế để làm giảm hao phí

nhưng rồi lại làm giảm hiệu
điện thế cho phù hợp với
dụng cụ dùng điện. Muốn làm
được việc đó người ta phải


dùng máy biến thế
Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo của máy biến thế:(5 phút)
- Cho hs quan sát hình 37.1 - Đọc SGK xem hình 37.1 SGK
SGK và máy biến thế nhỏ để đối chiếu với máy biến thế nhỏ
nhận biết được những bộ để nhận ra hai cuộn dây dẫn có
phận chính của máy biến thế. số vịng khác nhau, cách điện
- Hỏi thêm: “Cấu tạo”
với nhau và được quấn quanh
- Số vòng dây của hai cuộn một lõi sắt chung.
dây có bằng nhau khơng?
Cấu tạo:
- Dịng điện có thể chạy từ
cuộn dây này sang cuộn dây - Hai cuộn dây dẫn
kia được khơng?
có số vịng khác nhau, đặt cách
điện với nhau.
- Một lõi sắt hay thép chung cho
cả hai cuộn dây.
Hoạt động 3: Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động của máy biến thế:(5 phút)
- Ta biết rằng hai cuộn dây - Trả lời câu hỏi của GV vận I. Cấu tạo và hoạt động của
của máy biến thế đặt cách dụng kiến thức về điều liện xuất máy biến thế:
điện với nhau và có chung hiện dịng điện cảm ứng để dự 1. Cấu tạo:
một lõi sắt. Bây giờ nếu ta đoán hiện tượng xảy ra ở cuộn - Hai cuộn dây dẫn có số vịng
cho dịng điện xoay chiều thứ cấp khi cho dòng điện xoay khác nhau, đặt cách điện với

chạy qua cuộn dây sơ cấp thì chiều chạy qua cuộn sơ cấp.(Trả nhau.
liệu có xuất hiện dòng điện lời C1)
- Một lõi sắt hay thép chung
cảm ứng ở cuộn thứ cấp Quan sát GV làm TN – KTR
cho cả hai cuộn dây
khơng? Bóng đèn mắc ở cuộn - Trả lời C2. Trình bày lập luận 2. Hoạt động:
thứ cấp có sáng lên khơng? tại nêu rõ là ta đã biết trong cuộn C2: Vì thế ở hai đầu cuộn thứ
sao?
thứ cấp có dịng điện xoay cấp cũng có một hiệu điện
- Nếu đặt vào hai đầu cuộn sơ chiều, mà muốn có dịng điện xoay chiều.
cấp một hiệu điện thế xoay phải có một hiệu điện thế xoay 3. Kết luận:
chiều thì liệu ở cuộn thứ cấp chiều giữa hai đầu dây .Vì thế ở Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ
có xuất hiện dịng điện xoay hai đầu cuộn thứ cấp cũng có cấp của máy biến thế một hiệu
chiều hay không? tại sao?
một hiệu điện xoay chiều.
điện thế xoay chiều thì ở hai
- Cho HS thảo luận nhóm để - Rút ra kết luận về nguyên tắc đầu cuộn thứ cấp xuất hiện
rút ra kết luận về nguyên tắc hoạt động của máy biến thế
một hiệu điện thế xoay chiều.
hoạt động của náy biến thế.
Hoạt động 4: Tìm hiểu tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế
(làm tăng hoặc làm giảm hiệu điện thế):(10 phút)
- Như ta đã thấy khi đặt vào Ghi các số liệu ghi được vào II. Tác dụng làm biến đổi U
hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu bảng.
của máy biến thế:
Kết quả đo
U
U
n
n

điện thế xoay chiều U1 thì ở
1. Quan sát:
(vịng )
(vịng
Lần TN
)
hai đầu cuộn thứ cấp cũng
2. Kết luận:
1
xuất hiện hiệu điện thế U 2,
Hiệu điện thế giữa hai đầu
mặt khác ta lại biết số vòng n1 2
cuộn dây của máy biến thế tỉ lệ
3
ở cuộn sơ cấp khác số vòng n 2
với số vịng dây
Lập
cơng
thức
liên
hệ
giữa
U1 n1
ở cuộn thứ cấp, vậy hiệu thế

U
,
U
,
n

,
n
.Thảo
luận
ở
lớp
ở hai đầu mỗi cuộn dây của
1
2
1
2
U
n2
2
của mỗi cuộn
U1 n1
máy biến thế có mối quan hệ

Khi U1>U2 là máy hạ thế
như thế nào với số vịng dây
U
n
2
2
thiết lập cơng thức
Khi U1của mỗi cuộn?
Phát biểu bằng lời mối liên hệ
1

(V)

2

(V)

1

1


- Cho hs quan sát TN và ghi trên.
các số liệu vào bảng 1, căn - Trả lời câu hỏi của GV. Nêu
cứ vào đó rút ra kết luận
dự đốn, quan sát TN – KT của
GV rút ra kết luận chung
- Biểu diễn TN trường hợp Thảo luận chung cả lớp.
n2>n1 ( Tăng thế )
- Kết luận: Hiệu điện thế giữa
Lấy n1=750vòng,
haiu đầu cuộn dây của máy
n1=1500vòng
biến thế tỉ lệ với số vòng dây
U1 n1
Khi U1=3V, xác định U2=?V

Khi U1=2,5V, xác định
U 2 n2
U2=?V
của mỗi cuộn

- Nêu câu hỏi: Nếu bây giờ ta
Khi U1>U2 là máy hạ thế
dùng cuộn dây 1500 vòng làm
Khi U1cuộn sơ cấp thì hiệu điện thế
thu được ở cuộn thứ cấp 750
vịng sẽ tăng hay giảm đi?
cơng thức vừa thu được cịn
đúng nữa khơng?
- Khi nào thì máy có tác dụng
làm tăng hiệu điện thế, làm
giảm hiệu điện thế?
Hoạt động 5: Tìm hiểu việc lắp đặt máy biến thế ở hai đâu đường dây tải điện, chỉ ra được
đầu nào đặt máy tăng thế, ở dầu nào đặt máy giảm thế. Giải thích lí do:(5 phút)
- Hỏi: Mục đích của việc - Quan sát hình 37.2 và chỉ ra III. Lắp đặt máy biến thế ở
dùng máy biến thế là phải nơi lắp máy biến thế tăng thế, hai đầu dây tải điện: SGK
tăng hiệu điện thế lên hàng nơi lắp máy biến thế hạ thế.
trăm nghìn vơn để giảm hao
phí trên đường dây tải điện.
Nhưng mạng điện tiêu dùng
hàng ngày chỉ có hiệu điện
thế 220V. Vậy phaỉ làm như
thế nào để giảm được hao phí
trên đường dây tải điện, vừa
đảm bảo phù hợp với dụng cụ
tiêu thụ điện?
Hoạt động 6: Vận dụng:(9 phút)
- Hướng dẫn hs tìm hiểu và - Cá nhân tự làm C4
IV. Vận dụng:
Cho biết Bài giải

giải
C4
Cho biết
- Đề bài đại lượng cào đã biết, U1=220 Số vòng dây của
Bài giải
U
=220V
V
1
đại lượng nào cần tìm , muốn
cuộn thứ cấp để hạ
Số vịng dây của
’
U2’=6V
U
=6V
2
tính đại lượng đó thì ta áp
thế 6 vôn
cuộn thứ cấp để hạ
U2’’=3V
U2’’=3V U
'
dụng công thứ nào?
n
U .U
1
n1=4000 thế 6V
 1  n2'  1 2
U

n
U .U
- Gọi một hs lên bảng làm hs n1=4000 U 2' n2'
n1
vòng

 n 
vòng
’
n
U
n
n2 =?
dưới lớp tự làm
220.6
'
n2’=?
’’
220.6
n2 
n2 =?
- Kiểm tra kết quả thực hiện n2’’=?
n 
4000
4000
của hs, thống nhất kết quả và Số vòng dây của cuộn thứ cấp
Số vòng dây của cuộn thứ cấp
ghi vở
để hạ thế 3V:
để hạ thế 3V:

1
'
2

'
2

1
'
2

'
2

'
2

1

1


U1 n1
U1.U 2'' 220.3
''


n



2
U 2'' n2''
n1
4000

U1 n1
U1.U 2'' 220.3
'


n


2
U 2'' n2''
n1
4000

- Thu thập và ghi nhớ nội dung
cần ghi nhớ chốt lại.
- Tiếp thu nội dung hướng dẫn
của giáo viên.
IV. Củng cố:(1 phút)
- Vì sao khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy biến thế một hiệu điện thế xoay chiều thì ở hai đầu
cuộn thứ cấp có một hiệu điện thế xoay chiều?
- Hiệu điện thế ở hai đầu các cuộn dây của máy biến thế liên hệ với số vòng dây của mỗi cuộn như
thế nào?
V. Hướng dẫn về nhà:(1 phút)
- Về nhà học thuộc phần ghi nhớ.
- Cho hs đọc phần có thể em chưa biết.

- Làm bài tập SBT, xem trước bài 38 SGK.
VI. Rút kinh nghiệm:
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................