Tài liệu Dị ứng allopurinol: Điều không may cho bệnh nhân gút docx

Dị ứng allopurinol: Điều không
may cho bệnh nhân gút
Allpourinol là một chất ức chế men xanthine oxydase có tác dụng chống
tổng hợp acid uric được sử dụng để làm giảm acid uric cho hầu hết các bệnh nhân
gout (gút). Thuốc rất hiệu quả, dễ sử dụng, ít chống chỉ định và ít tác dụng phụ. Dị
ứng với allpourinol tuy ít gặp, chỉ chiếm khoảng 5% số người sử dụng thuốc này,
nhưng đây lại là một điều rất không may của bệnh nhân gút. Khi bị dị ứng, người
bệnh buộc phải ngưng allpourinol và cần thực hiện một số biện pháp khác thay thế
để làm giảm bớt tiến triển xấu của bệnh gút.
Allopurinol là biện pháp chính để làm giảm acid uric máu, yếu tố nguy cơ
quan trọng nhất của bệnh gút, có thể dùng cho mọi bệnh nhân gút. Đây không phải
là thuốc kháng viêm giảm đau nên không dùng lúc bệnh nhân đang có cơn viêm
khớp gout cấp. Thuốc được sử dụng đều đặn, dài hạn (suốt đời) nhằm giữ cho
lượng acid uric máu của người bệnh luôn ở mức bình thường, ngăn ngừa tái phát
các đợt viêm khớp gút cấp, ngăn ngừa các biến chứng thận của bệnh gout nên
được coi là thuốc chữa bệnh gout.
Khi nào không dùng được allopurinol?
Cũng như mọi thuốc, bên cạnh tác dụng điều trị, allopurinol cũng có thể
gây nên những phản ứng không mong muốn như dị ứng, viêm gan nhiễm độc, xáo
trộn chức năng gan, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, chóng mặt
Dị ứng allopurinol là biểu hiện thường gặp nhất, hiện tượng này có thể nhẹ
như nổi mẩn, ngứa nhưng cũng có thể nặng nề như tăng men gan, viêm thượng bì
hoại tử, hội chứng Stevens Jonhson
Khi có biểu hiện bất thường gì xảy ra liên quan tới thuốc, trước tiên nên
ngưng thuốc và trực tiếp hỏi ý kiến bác sĩ điều trị. Tuyệt đối không được tiếp tục
sử dụng thuốc.
Dị ứng allopurinol chỉ gặp ở khoảng dưới 10% người sử dụng thuốc và rất
hiếm xảy ra những trường hợp dị ứng nặng.
Tại Khoa nội cơ xương khớp, Bệnh viện Chợ Rẫy, trên gần 1.500 bệnh
nhân gút nằm viện (từ 2001 - 2008) chúng tôi cũng đã có 44 bệnh nhân bị dị ứng
với allopurinol, chiếm tỷ lệ khoảng 3%.

Hội chứng Steven Jónhon do dùng allopurinol
Thuốc làm tăng khả năng dị ứng của allopurinol?
- Thuốc ức chế men chuyển captopril.
- Thuốc lợi tiểu thiazide, đặc biệt khi chức năng thận bị giảm sút.
Vì vậy, hai thuốc này được khuyến cáo không dùng khi bệnh nhân đang
dùng allopurinol.
Ngoài ra, khi dùng allopurinol người bệnh còn được khuyên không nên
dùng kháng sinh nhóm beta lactam vì allopurinol làm tăng khả năng dị ứng của
các kháng sinh này. Kháng sinh nhóm beta lactam bao gồm các loại penicilline và
cephalosporine, trong đó hay gặp nhất là ampicilline và amoxyclline.
Có thuốc gì thay được
allopurinol?
Allopurinol là thuốc chống tổng
hợp acid uric, được coi là thuốc chữa
bệnh gút. Hiện nay rất ít thuốc có thể
thay được allopurinol vì vậy dị ứng với
allopurinol là một điều không may với
bệnh nhân gút. Các biện pháp thay thế
khi dị ứng với allopurinol bao gồm:
- Dùng febuxostat (adenuric) một
chất ức chế men xathine oxydase mới
đưa ra thị trường châu Âu cuối năm
2007, có thể thay thế allopurinol (khi dị
ứng allopurinol) hoặc kết hợp cùng allopurinol để tăng tác dụng điều trị. Tuy
nhiên thuốc này khá đắt và hiện chưa có tại thị trường Việt Nam
Phải làm gì khi dị ứng allopurinol?
Nếu dị ứng nặng, bệnh nhân sẽ
phải ngưng sử dụng allopurinol suốt đời.
Nếu dị ứng nhẹ, thầy thuốc có thể

làm phương pháp giải mẫn cảm (cho liều nhỏ,
tăng dần) cho người bệnh, nếu không bị dị ứng
nữa bệnh nhân sẽ được tiếp tục dùng thuốc,
nếu vẫn tiếp tục bị dị ứng, người bệnh sẽ phải
ngưng dùng thuốc.
Tuy nhiên, trên mọi bệnh nhân,
hiện tượng dị ứng vẫn có thể xảy ra bất cứ lúc
nào trong quá trình dùng thuốc vì vậy người
bệnh phải được theo dõi thường xuyên.
- Dùng thuốc tăng thải acid uric ra nước tiểu như probenecid (benemid),
sulfinpyrazone (desuric, anturan). Tuy nhiên, các thuốc này cũng không có thường
xuyên trên thị trường nước ta, đắt tiền, nhiều tác dụng phụ, khó sử dụng vì có khá
nhiều chống chỉ định (bệnh nhân lớn tuổi, bệnh nhân suy thận, bệnh nhân có sỏi
thận ).
- Uống lá Xake, đây là một loại thuốc Nam thường được dùng để nhuận
gan, lợi tiểu. Cơ chế tác dụng của thuốc như thế nào chưa rõ nhưng trên thực tế khi
uống hàng ngày, có thể làm giảm làm acid uric máu.
- Uống các loại nước khoáng có bicarbonate, ăn nhiều rau xanh, uống nhiều
nước để tăng thải acid uric ra đường tiểu.
- Tiết chế thật tốt, giảm lượng đạm tiêu thụ hàng ngày, không uống rượu,
bia và các thức ăn giầu purine (đã nêu trên).
Tóm lại, tuy không thường gặp nhưng dị ứng allopurinol thực sự là một
điều không may cho bệnh nhân gút vì các biện pháp thay thế thường tốn kém hơn
và kém hiệu quả hơn. Allopurinol là thuốc sử dụng dài hạn nhưng người bệnh
không thể tự dùng mà luôn luôn cần sự theo dõi và kiểm soát của thầy thuốc để
điều chỉnh liều lượng cho hợp lý, tránh các tương tác bất lợi và tránh các tác dụng
có hại của thuốc, đặc biệt là hiện tượng dị ứng với thuốc.