De thi Ngu van

TRƯỜNG CĐSP BẮC NINH
ĐỀ THI KẾT THÚC HỌC PHẦN HỌC KÌ I HỆ CĐSP K34

Mơn thi: Cơ sở văn hóa Việt Nam – Văn học dân gian
Chuyên ngành: SP Ngữ văn (Văn - Địa)
Hình thức thi: Tự luận

Thời gian làm bài: 90 phút
Câu 1 (5.0 điểm)
Bằng những dẫn chứng cụ thể, anh/chị hãy chứng minh: Nghệ thuật ẩm thực
truyền thống của người Việt thể hiện tính tổng hợp, tính cộng đồng và tính biện
chứng.
Câu 2 (5.0 điểm)
Hãy viết bài văn kể lại truyền thuyết Con rồng cháu tiên theo trí nhớ và cách
hiểu của anh/chị. Dạy cho học sinh lớp 6 văn bản này, anh/chị cần nhấn mạnh điều
gì?

Ghi chú: - Thí sinh khơng được sử dụng tài liệu.
- Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm.

Người ra đề

Nguyễn Thị Hồng Nhung


TRƯỜNG CĐSP BẮC NINH
HƯỚNG DẪN CHẤM THI KẾT THÚC HỌC PHẦN HỌC KÌ I HỆ CĐSP K34

Mơn thi: Cơ sở văn hóa Việt Nam – Văn học dân gian
Câu
Nội dung cần đạt

Bằng những dẫn chứng cụ thể, anh/chị hãy chứng minh: Nghệ thuật
1

Điểm
5đ

ẩm thực truyền thống của người Việt thể hiện tính tổng hợp, tính cộng
đồng và tính biện chứng.

a. Yêu cầu về kĩ năng:
- Bài viết có lập luận chặt chẽ, lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục.
- Trình bày sáng rõ, hạn chế lỗi chính tả.
- Khuyến khích bài viết với bố cục hoàn chỉnh (3 phần mở-thân-kết)
b. Yêu cầu về kiến thức: SV có thể triển khai theo nhiều cách khác
nhau và lấy các dẫn chứng khác, dưới đây là một số gợi ý:
*Tính tổng hợp trong nghệ thuật ẩm thực của người Việt, thể hiện:
- Cách chế biến thức ăn, đồ uống: đủ ngũ vị, ngũ sắc
VD: Nước chấm, canh, kho cá..
- Trong cách ăn:
+ Có nhiều món: cơm, canh, rau, dưa, cá, thịt.
+ Tác động vào mọi giác quan
+ Tổng hợp cái ngon của nhiều yếu tố: thức ăn, nơi ăn, dụng cụ, bạn
bè…
* Tính cộng đồng trong NT ẩm thực người Việt, thể hiện:
- Ăn chung, quây quần qanh mâm cơm – các thành viên phụ thuộc
chặt chẽ với nhau
- Thể hiện rõ ở nồi cơm, các món trong mâm và bát nước chấm ->
dùng chung
* Tính biện chứng, linh hoạt trong nghệ thuật ẩm thực người Việt
- Tính biện chứng âm - dương:

-> Hài hòa âm dương của thức ăn với nhau: Người Việt phân biệt thức
ăn theo 5 mức (ứng với Ngũ hành):
+ Hàn: Lạnh – âm nhiều = Thủy
+ Nhiệt: Nóng – dương nhiều = Hỏa
+ Ơn: Ấm, dương ít = Mộc
+ Lương: Mát, âm ít = Kim
+ Bình: Trung tính = Thổ
-> Người Việt tuân thủ nghiêm ngặt quy luật âm dương bù trừ và
chuyển hóa khi chế biến món ăn.
VD: Cá: hàn, lạnh, âm + Gừng: nhiệt, nóng, dương
+ Sự quân bình âm dương trong cơ thể: Người Việt sử dụng thức ăn
như những vị thuốc để điều chỉnh sự mất qn bình âm dương trong
cơ thể. VD: nóng, sốt (dương) thì ăn cháo hành (âm)…
+ Sự quân bình âm dương giữa con người – môi trường tự nhiên: ăn
theo mùa
VD: Mùa hè cá sông, mùa đông cá bể
Chim ngói mùa thu, chim cu mùa hè.
-> Biết chọn đúng bộ phận có giá trị: Chuối sau, cau trước; Tơm nấu

0.5

0.5
0.5

0.5
0.5

0.5

0.5

0.5
0.5
0.5


2

sống, bống để ươn, đầu cá trôi, môi cá mè, trứng lộn; Cốm hoa vàng,
chim ra ràng; ong non, dế cốm, gà mái tơ, chó già...
Hãy viết bài văn kể lại truyền thuyết Con rồng cháu tiên theo trí nhớ
và cách hiểu của anh/chị. Dạy cho học sinh lớp 6 văn bản này, anh/chị
cần nhấn mạnh điều gì?
a. Yêu cầu về kĩ năng:
- Bài viết có bố cục 3 phần, rõ ràng, mạch lạc.
- Băn phong chuẩn mực, hạn chế lỗi chính tả.
- Bài viết thể hiện rõ là một bài văn kể chuyện, có tích hợp với văn
biểu cảm và nghị luận.
b. Yêu cầu về kiến thức:
* Kể lại truyền thuyết Con rồng cháu tiên:
- Giới thiệu được nhân vật, hoàn cảnh xuất thân nhân vật:
+ Lạc Long quân – nịi rồng, thường ở dưới nước, sức khỏe vơ địch,
có nhiều phép lạ.
+ Âu Cơ – giống tiên, dịng họ Thần Nông, sống ở vùng núi cao, xinh
đẹp tuyệt trần.
- Những tình tiết phát triển của truyện:
+ Âu cơ đi dạo xuống phương Nam, gặp LLQ -> trở thành vợ chồng.
+ AC có mang, sinh ra một cái bọc trăm trứng, ở thành 100 con, mặt
mũi khôi ngô, khỏe mạnh như thần.
+ LLQ không thể sống lâu trên cạn -> trở về thủy cung.

+ AC buồn phiền, gọi LLQ lên than thở -> Họ quyết định chia con (50
xuống biển theo cha, 50 lên non theo mẹ). Tuy nhiên, giao hẹn với
nhau, khi gặp khó khăn thì phải giúp đỡ lẫn nhau, không sai lời hẹn.
+ Người con trưởng theo AC dược tơn làm vua, lấy hiệu Hùng Vương,
đóng đô ở Phong Châu, đặt tên nước là Văn Lang...Mười mấy đời
truyền nối ngôi vua đều lấy hiệu Hùng Vương.
+ Người Việt ta, con cháu vua Hùng, khi nhắc đến nguồn gốc của
mình , thường xưng là con Rồng cháu Tiên.
* Khi dạy ch HS lớp 6, cần nhấn mịnh giá trị nội dung, nghệ thuật và ý
nghĩa của truyện:
- Truyện có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo (hình tượng nhân vật thần,
hình tượng cái bọc trăm trứng...) nhằm giải thích, suy tơn nguồn gốc
giống nịi.
- Truyện thể hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất cộng đồng của người
Việt.

5đ

0.5

0.5
0.5

0.5
0.5
0.5

0.5
0.5

0.5
0.5


TRƯỜNG CĐSP BẮC NINH
ĐỀ THI KẾT THÚC HỌC PHẦN HỌC KÌ I HỆ CĐSP K34

Mơn thi: Cơ sở văn hóa Việt Nam – Văn học dân gian
Chuyên ngành: SP Ngữ văn (Văn - Địa)
Hình thức thi: Tự luận

Thời gian làm bài: 90 phút
Câu 1 (5.0 điểm)
Theo anh/chị nét bản sắc văn hóa nổi bật nhất của dân tộc ta là gì? Là một
trí thức trẻ, anh/chị đã, đang và sẽ làm gì để giữ gìn, phát huy nét bản sắc văn hóa
ấy?
Câu 2 (5.0 điểm)
Từ việc cảm nhận những câu ca dao:
“Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước thì thương nhau cùng”
Và
“Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”
Anh/chị hãy viết một bài văn (khoảng 800 từ) nói lên suy nghĩ của mình về
tình u thương và sự sẻ chia.
Ghi chú: - Thí sinh không được sử dụng tài liệu.
- Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm.

Người ra đề

Nguyễn Thị Hồng Nhung


TRƯỜNG CĐSP BẮC NINH
HƯỚNG DẪN CHẤM THI KẾT THÚC HỌC PHẦN HỌC KÌ I HỆ CĐSP K34

Mơn thi: Cơ sở văn hóa Việt Nam – Văn học dân gian
Câu
Nội dung cần đạt
1
Theo anh/chị bản sắc văn hóa nổi bật nhất của dân tộc ta là gì? Là
một trí thức trẻ, anh/chị đã, đang và sẽ làm gì để giữ gìn, phát huy
bản sắc văn hóa ấy?
a. Yêu cầu về kĩ năng:
- Bài viết có lập luận chặt chẽ, lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục.
- Trình bày sáng rõ, hạn chế lỗi chính tả.
- Khuyến khích bài viết với bố cục hoàn chỉnh (3 phần mở-thân-kết)
b. Yêu cầu về kiến thức: Có nhiều cách trình bày khác nhau, tuy nhiên
SV phải bàn đến một số nội dung cơ bản dưới đây:
* Những biểu hiện của bả sắc văn hóa Việt Nam:
- Ngơn ngữ (tiếng Việt)
- Tập qn – tín ngưỡng – nghi lễ:
+ Tập quán – tín ngưỡng thờ vật tổ, sùng bái tự nhiên.
+ Nghi lễ vòng đời, từ trước khi sinh ra đến sau khi mất đi.
+ Các đồ vật dùng trong nghi lễ và các hình thức tế lễ.
- Luật tục, phong tục: là thiết chế văn hóa vơ hình, là luật pháp riêng
cảu cộng đồng được mọi thành viên tuân theo.
- Lễ hội, trò chơi dân gian
- Trang phục, trang sức
- Nghệ thuật ẩm thực...

* Bản sắc văn hóa nổi bật nhất của dân tộc ta: SV có thể lựa chọn 1
trong các biểu hiện của bản sắc văn hóa nêu trên. Tuy nhiên, phải dùng
lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục để chứng minh.
VD: Ngôn ngữ (tiếng Việt) là nét bản sắc văn hóa nổi bật nhất của
người Việt.
*Vì sao khẳng định như vậy?
- Khi tiếp xúc với một nền văn hóa, cái đầu tiên bắt gặp đó là lời ăn,
tiếng nói
-> Mỗi dân tộc đều có một tiếng nói riêng, “...tiếng ta cịn thì nước ta
cịn” (PQ).- Ngơn ngữ (tiếng Việt) – nét bản sắc văn hóa riêng, khơng
trộn lẫn với bất cứ dân tộc nào trên thế giới. Tiếng Việt trải qua bao
thời gian, bao biến thiên vẫn luôn được bảo tồn và phát huy.
- Người Trung Hoa, người Pháp muốn đồng hóa người Việt nhưng
chúng ta vẫn giữ được tiếng nói riêng, bản sắc văn hó riêng nên âm
mưu đồng hóa thất bại.
- Trên địa bàn VN có 54 dân tộc cùng sinh sống nhưng chúng ta đã
chọn tiếng nói và chữ viết của người Kinh làm tiếng nói chung. Thơng
qua tiếng nói, nhiều nét bản sắc văn hóa khác, với các giá trị đặc trưng
của văn hóa dân tộc được bộc lộ, được bảo tồn và phát huy...
* Làm gì để giữ gìn và phát huy nét bản sắc văn hóa ấy?
Giữ gìn và phát huy sự trong sáng của tiếng Việt
+ Bản thân:

Điểm
5đ

0.5
1.0

0.5

1.5

1.5


- Nói, viết đúng, hay, chuẩn ngữ pháp và chính tả.
- Khơng dùng ngơn ngữ mạng, khơng viết tắt, nói tắt, dùng từ lịch sự,
khơng nói cụt, nói tiếng lóng nhiều...
- Đọc sách, báo và sưu tầm những câu thơ, câu văn, câu châm ngôn hay
+ Tuyên truyền cho mọi người cùng tham gia...

2

Từ việc cảm nhận những câu ca dao:
“Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước thì thương nhau cùng”
Và
“Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”
Anh/chị hãy viết một bài văn (khoảng 700 từ) nói lên suy
nghĩ của mình về tình yêu thương và sự sẻ chia.
a. Yêu cầu về kĩ năng:
- Bài viết có bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, lí lẽ và dẫn chứng thuyết
phục.
- Trình bày sáng rõ, hạn chế lỗi chính tả.
- Khuyến khích bài viết giàu cảm xúc, thể hiện sự sáng tạo của người
viết
b. Yêu cầu về kiến thức: Có nhiều cách khác nhau để bày tỏ suy nghĩ,
quan điểm của cá nhân, dưới đây là một số gợi ý.
* Giải thích và nêu cảm nhận về hai câu ca dao:

- Câu 1: “Nhiễu điều...thương nhau cùng”.
-> Giống như mảnh vải nhiễu đỏ phủ lên trên giá gương, tưởng chừng
là thừa, là không cần thiết nhưng lại có tác dụng để che chắn bụi bặm,
để cho tấm gương luôn sáng trong. Con người cũng vậy, ln cần sự
đùm bọc, chở che và tình yêu thương để có thể sống tốt, sống đẹp...
-> Cha ông đời xưa khuyên cháu con, đã là người trong một nước, dù
khác nhau về dòng tộc, dù xa nhau về khoảng cách địa lí nhưng vẫn cần
và nên yêu thương, gắn bó, đùm bọc lẫn nhau...Có như vậy thì nước
mới mạnh, dân mới yên...
- Câu 2: “Bầu ơi....chung một giàn”.
-> Dùng hình ảnh bầu và bí, dù khác giống nịi, dù khơng chung gốc
nhưng vẫn cùng nhau sinh trưởng, phát triển vì có tình u thương và
sự sẻ chia...tác giả dân gian khuyên chúng ta phải biết yêu thương, sẻ
chia, giúp đỡ lẫn nhau.
=>Lời ca dao ngọt ngào, tràn đầy tình cảm cũng là lời khun bảo chí
tình với mỗi người về lẽ sống ở đời.
* Bàn về tình yêu thương và sự sẻ chia.
- Thế nào là yêu thương và sẻ chia?
- Những biểu hiện cụ thể của tình yêu thương và sự sẻ chia trong cuộc
sống? (dẫn chứng)
- Bản thân đã nhận được và sẻ chia tình yêu thương như thế nào?
* Khẳng định tình yêu thương và sự sẻ chia luôn cần thiết dù ở bất cứ
thời đại nào, hoàn cảnh nào, với bất cứ ai. Con người không thể sống
tách rời khỏi cộng đồng và cũng khơng thể tồn tại nếu thiếu tình u
thương, đùm bọc, sẻ chia...

5đ

0.5

0.75

0.75

0.5
1.0
1.0
0.5