Tài liệu Suy nhược thần kinh và thuốc trị ppt

Suy nhược thần kinh và thuốc trị

Tỷ lệ bệnh suy nhược thần kinh ngày càng tăng cùng
với nhịp sống hối hả trong thời kỳ công nghiệp hóa và
hội nhập. Theo một số tác giả thì suy nhược thần kinh
là một sản phẩm không thể tránh khỏi của nền văn
minh và là một căn bệnh mang tính toàn cầu.
Suy nhược thần kinh là một hội chứng bệnh lý
thuộc nhóm loạn thần kinh chức năng, do những rối
loạn chức năng vỏ não và một số trung khu dưới vỏ
gây nên. Bệnh suy nhược thần kinh được xác định là
do căn nguyên tâm lý gây nên (có tác giả gọi là bệnh
tâm căn suy nhược). Căn nguyên tâm lý (chấn
thương tâm thần, stress) rất đa dạng, là những căng
thẳng tâm lý cấp tính hay mạn tính kéo dài như
những tổn thất về người và của đột ngột, những mâu
thuẫn kéo dài trong gia đình và trong công tác hay lao
động trí óc căng thẳng kéo dài, tham vọng không
thành
Ngoài bệnh suy nhược thần kinh, trong thực hành
lâm sàng còn gặp hội chứng suy nhược thần kinh sau
các bệnh thực thể như: chấn thương sọ não, vữa xơ
động mạch não, thiểu năng tuần hoàn não, bệnh lý dạ
dày tá tràng, tăng huyết áp, nội tiết (đái tháo đường,
Basedow ) và sau một số bệnh nhiễm khuẩn
Cơ chế bệnh sinh của suy nhược thần kinh đến nay
chưa được rõ ràng, cần tiếp tục nghiên cứu. Theo I.P.
Paplov, hưng phấn và ức chế là hai quá trình hoạt
động của vỏ não, khi quá căng thẳng quá trình hưng
phấn hay ức chế, hoặc quá căng thẳng tính linh hoạt
của hai quá trình hưng phấn và ức chế, đều gây nên

trạng thái suy nhược thần kinh. Ngoài ra, suy nhược
thần kinh còn liên quan đến loại hình thần kinh: bệnh
suy nhược thần kinh thường xuất hiện ở những
người có loại hình thần kinh trung gian không thăng
bằng và loại hình thần kinh yếu.
Triệu chứng lâm sàng
Biểu hiện lâm sàng suy nhược thần kinh chủ yếu là
các triệu chứng chủ quan của người bệnh xuất hiện
sau những chấn thương tâm lý và một số bệnh nội
khoa. Các dấu hiệu sớm thường là nhanh mệt mỏi,
khó tập trung vào công việc, ăn kém ngon, ngủ không
sâu giấc.
Đến giai đoạn điển hình có các triệu chứng sau:
Bệnh nhân thường kêu ca phàn nàn, mệt mỏi, dai
dẳng tăng lên sau một cố gắng trí óc hoặc một cố
gắng tối thiểu về thể lực. Tự nhiên đau mỏi cơ bắp,
khả năng làm việc sút kém, chóng mệt, hiệu quả thấp.
Bệnh nhân kém kiên nhẫn, không chịu nổi khi phải
chờ đợi, dễ kích thích, nóng nảy, cáu gắt, phản ứng
quá mức. Khi có ý định làm việc gì bệnh nhân muốn
nôn nóng làm ngay nhưng khó làm, lại mau chán, mệt
mỏi hay bỏ cuộc.
Bệnh nhân dễ xúc động, mủi lòng, dễ khóc, lo lắng,
mất tự chủ, khí sắc giảm.
Đau đầu: bệnh nhân đau âm ỉ lan tỏa toàn bộ đầu, có
cảm giác như đội mũ, thắt khăn chặt, đau đầu tăng
lên khi có kích thích, suy nghĩ, lo lắng có thể kèm
theo chóng mặt, choáng váng.
Mất ngủ: khó đi vào giấc ngủ, ngủ không say, hay có
mộng, dễ đánh thức và khó ngủ lại, đôi khi mất ngủ

trắng đêm, nếu mất ngủ kéo dài thấy quầng mắt bị
thâm, sáng dậy bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, ngáp
vặt.
Giảm trí nhớ: bệnh nhân giảm cả trí nhớ gần và trí
nhớ xa nhưng đặc biệt là trí nhớ gần, học hành sút
kém và khó tiếp thu cái mới.
Rối loạn thần kinh thực vật như hay hồi hộp, đánh
trống ngực, mạch nhanh, khó thở, toát mồ hôi, có
từng cơn nóng bừng hay lạnh toát, run chân tay, run
mi mắt, giảm hoạt động tình dục, di mộng tinh ở nam
giới, rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới.
Các triệu chứng trên kéo dài có tính dai dẳng, hay tái
phát, nghỉ ngơi thư giãn hồi phục ít hay không hồi
phục.
Nếu là hội chứng suy nhược thần kinh bệnh nhân còn
thấy biểu hiện bệnh lý ở các cơ quan như gan, dạ
dày, thần kinh, tim mạch
Điều trị
Khi thấy các triệu chứng trên bệnh nhân cần đến
phòng khám chuyên khoa để được tư vấn, xét
nghiệm tìm và chữa các bệnh lý nội ngoại khoa gây
hội chứng suy nhược thần kinh. Nếu bệnh do căn
nguyên tâm lý gây nên thì phải có biện pháp giải
quyết và loại trừ căn nguyên tâm lý, tuỳ kinh nghiệm
của bác sĩ và điều kiện của bệnh nhân có thể áp dụng
các phương pháp phù hợp.
Thuốc điều trị suy nhược
thần kinh
Bệnh nhân không nên tự
dùng thuốc mà cần có sự

hướng dẫn của thầy thuốc để
sử dụng cho hợp lý, tránh các
tác dụng không mong muốn
của thuốc.
Các thuốc tác động lên cơ


Tâm sen là m
ột loại thuốc
tốt để chữa bệnh suy
nhược thần kinh.
chế sinh bệnh như các thuốc có tác dụng lên quá
trình hưng phấn hệ thần kinh: sulbutiamine (arcalion)
hoặc asthenal uống sau ăn sáng. Nếu uống vào buổi
trưa hoặc tối có thể gây mất ngủ, nếu uống vào lúc
đói có thể gây cồn cào, khó chịu vùng thượng vị.
Các thuốc khác có tác dụng chữa triệu chứng, tùy
từng bệnh nhân khác nhau có thể chỉ định cho các
thuốc khác nhau. Các thuốc hay được các bác sĩ
khuyên dùng là:
- Tăng cường tuần hoàn và dinh dưỡng não:
piracetam, ginkgo biloba
- Thuốc an thần, trấn tĩnh: nên dùng các thuốc có tác
dụng an thần nhẹ, trấn tĩnh. Tuy nhiên nhóm thuốc
này thường gây quen thuốc nên sử dụng cần thận
trọng.
- Thuốc giảm đau: hay dùng là các dẫn chất của
paracetamol: các thuốc này có đặc điểm là tác dụng
nhanh nhưng bất lợi là độc với gan nếu dùng liều cao
và thường xuyên. Khi sử dụng nên dùng xa bữa ăn,

uống với nhiều nước.
- Các vitamin: đừng quan niệm vitamin là các thuốc
bổ mà sử dụng tùy tiện. Đây là nhóm thuốc cung cấp
các yếu tố vi lượng, có tác dụng tới quá trình chuyển
hoá của cơ thể đồng thời nó cũng có tác dụng phụ
không tốt nếu ta dùng quá liều và không đúng chỉ
định.
- Các thuốc y học cổ truyền: tâm sen, lá vông, lạc
tiên, củ bình vôi (rotunda),
Để bệnh nhân suy nhược thần kinh khỏi bệnh cần:
Có sự phối hợp chặt chẽ giữa bệnh nhân và thầy
thuốc. Đòi hỏi sự kiên trì của bệnh nhân, gia đình và
thầy thuốc. Phối hợp nhiều phương pháp điều trị, kết
hợp dùng thuốc với tập luyện thư giãn, tránh các
sang chấn tâm lý.
Không thể áp dụng tất cả phương pháp điều trị ở
bệnh nhân này cho bệnh nhân khác.
Cần tìm hiểu rõ căn nguyên gây suy nhược. Đó có
thể là một bệnh lý nội khoa, ngoại khoa, nhiễm
khuẩn hoặc căn nguyên tâm lý để có phương pháp
điều trị cho phù hợp.