Tài liệu Tiêu chảy cấp do vi khuẩn tả: Vạ từ miệng docx

Tiêu chảy cấp do vi khuẩn
tả: Vạ từ miệng

Bệnh tiêu chảy cấp đã xuất hiện trở lại, nhiều bệnh nhân ở Hà Nội, Hải
Phòng, Hà Tây đã phải nhập viện điều trị. Điều đáng quan tâm là nhiều
người dù ăn thức ăn chín cũng vẫn có xét nghiệm dương tính với phẩy khuẩn
tả. Vậy mức độ nguy hiểm của bệnh đến đâu và làm thế nào để phòng tránh
bệnh một cách hiệu quả? Bài viết của PGS. Bùi Khắc Hậu phần nào giúp bạn
đọc giải đáp câu hỏi này.
Bệnh tiêu chảy cấp tính do vi khuẩn tả (Vibrio cholerae) là một bệnh truyền
nhiễm cấp tính, rất nguy hiểm, trong cùng một thời gian, cùng một địa phương có
thể có nhiều người cùng mắc một căn bệnh tiêu chảy này. Bệnh cảnh lâm sàng
của tiêu chảy cấp do vi khuẩn tả rất phong phú và đa dạng. Bệnh tiêu chảy cấp
tính do vi khuẩn tả gây bệnh cho mọi đối tượng không phân biệt già, trẻ, nam, nữ
hay dân tộc nào
Đặc điểm của vi khuẩn tả trong căn bệnh tiêu chảy cấp tính
Vi khuẩn tả là vi khuẩn đứng hàng đầu trong căn bệnh nguy hiểm tiêu
chảy cấp. Vi khuẩn tả được xếp vào loại họ xoắn khuẩn nhưng chúng gây bệnh ở
đường tiêu hóa. Vi khuẩn tả có lông và chúng di động bằng lông của nó. Đặc
điểm nổi bật nhất của vi khuẩn tả là chúng có cả nội và ngoại độc tố. Khả năng
gây bệnh của nội và ngoại độc tố của chúng hết sức mạnh. Nhiều công trình
nghiên cứu cho thấy ngoại độc tố của vi khuẩn tả có tác động mạnh giống như
ngoại độc tố của vi khuẩn bạch hầu, vi khuẩn uốn ván, vi khuẩn mủ xanh.
Trong điều kiện tự nhiên như nước ao, hồ, sông, suối, vi khuẩn tả có khả
năng sống và tồn tại khá lâu. Khi vi khuẩn tả lây nhiễm vào thực phẩm, rau, quả ,
chúng có khả năng sống và tồn tại lâu hơn, nếu chúng ta ăn phải thức ăn hoặc
uống nước có vi khuẩn tả hoặc độc tố của chúng thì rất có khả năng mắc bệnh tiêu
chảy cấp.
Vi khuẩn tả xâm nhập vào cơ thể người bằng con đường ăn, uống. Sau khi
vi khuẩn vào ruột non chúng phát triển nhanh chóng và tiết ra độc tố ruột (LT) ở
đó. Độc tố ruột làm tăng hoạt hóa enzym adenylcyclaza dẫn đến tăng quá nhiều

AMP vòng và vì vậy làm cho tế bào niêm mạc ruột giảm hấp thu Na+ và đồng thời
tăng tiết nước và Cl- , vì vậy nước trong tế bào niêm mạc ruột bị lôi kéo ra lòng
ruột tăng lên hết sức nhanh chóng, gây nên triệu chứng tiêu chảy cấp tính.
Biểu hiện của bệnh tả như thế nào?
- Thời kỳ ủ bệnh khoảng vài giờ đến 4-5 ngày. Trong thời gian ủ bệnh
không có triệu chứng gì nổi bật.
- Thời kỳ khởi phát bắt đầu xuất hiện các triệu chứng như sôi bụng, đầy
bụng, tiêu chảy xuất hiện khoảng vài ba lần.
- Thời kỳ toàn phát: đi lỏng nhiều lần, phân toàn nước, màu của phân trắng
đục như nước vo gạo. Bệnh nhân có thể nôn, những lần nôn đầu tiên còn có thức
ăn, sau đó nôn toàn nước. Ít khi người bệnh sốt và đau bụng. Bệnh nhân càng nôn
nhiều, tiêu chảy nhiều sẽ dẫn đến mất nước, mất chất điện giải và gây trụy tim
mạch cấp tính, nếu không cấp cứu kịp thời sẽ gây tử vong.
Nên làm gì để đề phòng mắc bệnh tiêu chảy do vi khuẩn tả?
Nói chung bệnh tiêu chảy cấp tính do vi khuẩn tả hay vi khuẩn khác đều lan
truyền chủ yếu là theo đường ăn, uống. Như vậy nếu không ăn hoặc uống phải
thức ăn, nước uống bị nhiễm vi khuẩn thì không mắc bệnh tiêu chảy. Vì vậy điều
quan trọng hàng đầu để phòng bệnh tiêu chảy cấp tính là ăn các loại thức ăn đã
nấu chín, uống nước đã đun sôi để nguội mà ta quen gọi là “ăn chín, uống sôi”.
Tuyệt đối không ăn rau sống, tiết canh, gỏi cá, nem chạo, nem chua, mắm tôm,
mắm tép chưa nấu chín và không uống nước lã. Tốt nhất là các loại thức ăn thì
nên ăn lúc nào nấu chín lúc đó, không nên ăn thức ăn tuy đã nấu chín nhưng để
thời gian quá lâu, nhất là không được bảo quản cẩn thận.
Nước dùng để rửa thực phẩm, chế biến thực phẩm, rửa các dụng cụ trong
chế biến, phân phối thực phẩm và dùng để uống không nên dùng nước ao hồ,
sông, suối, nước không bảo đảm vệ sinh.
Dụng cụ dùng để chế biến, phân phối thực phẩm, dùng trong bữa ăn, uống
(như bát, đũa, cốc, chén, muôi, thìa ) sau khi rửa sạch bằng nước lã cần được
nhúng vào nước đang đun sôi .
Những người chế biến, phân phối thực phẩm cần rửa tay sạch bằng xà

phòng và đi găng sạch trước khi bắt đầu vào công việc.
Cần phát hiện sớm người bị bệnh tả và cách ly tuyệt đối. Đối với phân và
chất thải của người bị tiêu chảy cần được quản lý thật tốt bằng cách cho vào hố xí
có chất sát khuẩn mạnh (vôi bột, cloramin B). Vấn đề này thật sự cần thiết cho
những vùng nông thôn dùng hố xí bán tự hoại, hố xí 2 ngăn, hố xí hợp vệ sinh.Tất
cả mọi người sau khi đi ngoài cần rửa tay sạch bằng xà phòng.
Các nguồn nước cần được khử khuẩn bằng cloramin B đúng quy cách dưới
sự chỉ dẫn của cán bộ y tế.
Đối với những vùng có nguy cơ dịch bùng phát cần được dự phòng bằng
vaccin là một trong những biện pháp hữu hiệu nhất hiện nay. Cần tăng cường phát
hiện người lành mang vi khuẩn tả ở những vùng đã có người mắc bệnh tiêu chảy
cấp tính và những vùng đã có dịch tả. Khi phát hiện cần điều trị dứt điểm cho
những người có mang vi khuẩn tả để tránh mầm bệnh lây lan.