Nâng cao hiệu quả khi dạy chương polime và vật lệu polime (chương 4 SGK 12 nhà xuất bản giáo dục việt nam

1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, vấn đề về môi trường và bảo vệ môi trường không chỉ là vấn đề riêng
của mỗi quốc gia mà đã trở thành vấn đề chung của toàn thế giới, được toàn cầu đặc
biệt quan tâm. Trong các hội nghị quốc tế về mơi trường, vấn đề này đã thu hút khơng
ít sự chú ý, theo dõi của những người tham gia. Bởi vì nó khơng chỉ ảnh hưởng đến
sự phát triển của đất nước mà nó cịn quyết định sự tồn tại của con người trong thế
giới hiện nay, cũng như những thế hệ tương lai sau này. Chúng ta không thể chỉ chú
trọng vào việc khai thác sản xuất sinh lợi, nâng cao kinh tế mà cịn cần chú trọng vào
cơng tác bảo vệ giữ gìn cảnh quan thiên nhiên mơi trường sống để vươn tới sự phát
triển bền vững. Do đó, cần phải thực hiện song song hai nhiệm vụ: Phát triển kinh tế
và bảo vệ môi trường.
Nền kinh tế Việt Nam đang trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước. Cùng với sự gia tăng các cơ sở sản xuất và quy mô lớn, các khu dân cư tập
trung ngày càng đông đúc; nhu cầu tiêu dùng hàng hóa, các sản phẩm vật chất,
nguyên vật liệu ngày càng lớn; tạo điều kiện nâng cao mức sống của con người. Sự
phát triển kinh tế, xã hội của đất nước đã mang lại cho chúng ta một cuộc sống văn
minh, hiện đại hơn. Cũng chính vì sự tân tiến tiện lợi ấy đã gây ra cho môi trường
nhiều mối nguy hại. Đặc biệt vấn đề rác thải nhựa như: Rác thải sinh hoạt, rác thải
nông nghiệp, rác thải y tế, rác thải nguy hại, v.v... Rác thải đang là vấn đề báo động
khẩn cấp đối với toàn nhân loại, bởi những hậu quả nặng nề đã, đang và được dự
đoán sẽ trở thành những hiểm hoạ đe doạ trực tiếp đến mơi trường sống, các lồi sinh
vật và sức khoẻ của con người. Điều đáng quan tâm ở đây là chưa có một giải pháp
cụ thể nào về việc xử lý các nguồn rác thải phát sinh này. Nếu có thì đó cũng chỉ là
thu gom, chơn lấp, thiêu đốt rác thải... làm ô nhiễm môi trường, làm mất mỹ quan đô
thị...
Là người giáo viên, chúng tôi nhận thức được tác hại rất nghiêm trọng của rác
thải nhựa và túi nilong đối với môi trường và sức khỏe con người, vì thế việc đưa
“giáo dục mơi trường” vào học đường là việc làm vô cùng cần thiết. Nhà trường là
nơi đào tạo thế hệ trẻ, những người chủ tương lai của đất nước. Nếu học sinh có đầy
đủ nhận thức và ý thức bảo vệ mơi trường, từ đó các em sẽ tự đề ra được các giải
pháp góp phần tuyên truyền, bảo vệ môi trường rất hiệu quả.

Chương trình giáo dục phổ thơng hiện nay đặt ra u cầu là phải gắn liền “kiến
thức” với “thực tiễn”. Hóa học là mơn khoa học tự nhiên có mối quan hệ mật thiết
với nhiều môn khoa học khác; đồng thời giúp học sinh từ nghiên cứu tính chất của
chất, sự tạo thành chất mới đến các quy luật biến đổi chất gắn liền với các quá trình
xảy ra trong tự nhiên, trong sản xuất, đời sống hay các tác động tới môi trường. Bởi
vậy, việc cung cấp kiến thức, rèn luyện kỹ năng nhằm phát triển năng lực vận dụng
3


kiến thức Hóa học vào thực tiễn là thực sự cần thiết, không chỉ tạo tiền đề vững chắc
cho học sinh tự tin hơn khi bước vào cuộc sống, mà cịn trở thành cơng dân có nhận
thức, ý thức đúng đắn góp phần xây dựng xã hội văn minh giàu đẹp hơn.
Chương “Polime và vật liệu polime” – Hóa học lớp 12 là một hệ thống kiến
thức có mối quan hệ logic, tính ứng dụng thực tiễn cao, gần gũi với cuộc sống hằng
ngày. Đồng thời nội dung này có thể áp dụng được các phương pháp dạy học tích cực,
giáo dục được ý thức, tạo hứng thú cho học sinh, góp phần phát triển năng lực cho
học sinh THPT, đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng mới.
Vì vậy, trong q trình giảng dạy, chúng tơi ln trăn trở tìm tịi phương pháp
để đưa kiến thức này phổ biến cho học sinh. Vì chính các em học sinh là những người
góp phần trực tiếp bảo vệ mơi trường và cịn là những tun truyền viên tích cực
trong cơng tác bảo vệ mơi trường tại gia đình, nhà trường và nơi các em sinh sống.
Do vậy chúng tôi đã thực hiện đề tài "Nâng cao hiệu quả khi dạy chương polime và
vật lệu polime (chương 4 - SGK 12- Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam)"
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu, xây dựng đề tài, nhằm nâng cao sự liên hệ giữa lý thuyết và thực tiễn của
người học góp phần giáo dục ý thức học sinh, thực hiện có hiệu quả đổi mới phương
pháp dạy học. Các mục đích cụ thể như sau:
- Phát huy tính tích cực, chủ động, phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh.
Từ đó làm cho học sinh có ý thức sử dụng, tuyên truyền hạn chế dùng rác thải nhựa,
đề xuất các biện pháp thiết thực trong bảo vệ môi trường.

- Nghiên cứu phương pháp tổ chức, hỗ trợ người học tự lực và tích cực lĩnh hội tri
thức, khả năng giải quyết vấn đề, khả năng giao tiếp, khả năng làm việc nhóm, phát
triển năng lực: Sáng tạo, thuyết trình, tin học, hóa học...
- Tổng quan cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của việc xây dựng chủ đề dạy học
trong quá trình dạy học ở trường THPT.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Xác định rõ nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài, giải quyết các vấn đề sau:
- Xây dựng chủ đề dạy học bằng phương pháp dự án.
- Tiến hành thực nghiệm, thử nghiệm tại đơn vị công tác.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Áp dụng đối với học sinh khối 12.
- Nâng cao giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường "Nói khơng với rác thải nhựa" cho
học sinh THPT thông qua dạy học theo định hướng phát triển năng lực sử dụng
phương pháp dạy học dự án kết hợp một số phương pháp dạy học tích cực khác.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp nhóm.
4


- Hoạt động trải nghiệm.
- Phương pháp nghiên cứu làm các sản phẩm từ rác thải nhựa.
- Phương pháp thuyết trình.
6. Điểm mới, cải tiến, đóng góp mới của đề tài
- Thay đổi cách dạy hoàn toàn khác so với phương pháp truyền thống.
- Giao nhiệm vụ cho tất cả các học sinh, từ đó học sinh tự tìm hiểu kiến thức và
tổng hợp lại theo nội dung được giao, sau đó lên báo cáo trước lớp và được các bạn
nhận xét góp ý và cuối cùng là giáo viên nhận xét, góp ý và cho điểm vào điểm kiểm
tra thường xuyên.
- Học sinh tự tay làm các sản phẩm từ rác thải nhựa.

- Mỗi em học sinh tự suy nghĩ, tìm tịi để đưa ra một câu nói và mình thấy hay, tâm
đắc về rác thải nhựa.
- Học sinh có 01 tiết học ngồi trời để đi thu gom rác thác ở những nơi cơng cộng
và sau đó phân loại.
- Tiểu phẩm nói về tác hại của rác thải nhựa.
- Số tiết dạy của chương này của trường THPT Thái Hịa là 08 tiết (tính cả tiết tự
chọn) nhưng khi dạy theo cách này thì chỉ cần 06 tiết.

5


PHẦN II. NỘI DUNG
Tiết 1
Tổ 1 trình bày nội dung (giáo viên đã giao nhiệm vụ 1 tuần trước)
1. Nhóm 1(06 thành viên): Em Nguyễn Hồng Qn - nhóm trưởng
Nhiệm vụ: Viết phương trình tạo các polime PVC, PS, PE, PVA, caosubuna,
caosubuna - S, caosubuna - N, thủy tinh hữu cơ, PP, tơ olon, tơ nilon - 6, tơ nilon - 7,
tơ nilon - 6,6, tơ capron, tơ lapsan, keo dán urefomanđehit
Sau khi nhận nhiệm vụ của nhóm, em Quân giao cho mỗi thành viên viết
phương trình tạo 03 polime từ các monome tương ứng, sau đó cả nhóm họp lại để
chỉnh sửa, bổ sung và hoàn thành nhiệm vụ
Sản phẩm của nhóm 1

6


Hình ảnh học sinh thực hiện tại lớp
7

2. Nhóm 2 (02 thành viên): Em Hà Lê Trọng Nghĩa - Nhóm trưởng
Nhiệm vụ: Nêu khái niệm, phân loại và cấu trúc polime.

Sản phẩm của nhóm 2

Hình ảnh học sinh thực hiện tại lớp
8


3. Nhóm 3 (02 thành viên): Em Phạm Đức Nguyên - Nhóm
trưởng Nhiệm vụ: Nêu khái niệm và phân loại tơ.

Sản phẩm của nhóm 3

Hình ảnh học sinh thực hiện tại lớp
9


3. Nhóm 4 (02 thành viên): Lương Sỹ Cơng - Nhóm
trưởng Nhiệm vụ: Nêu khái niệm và phân loại cao su

Sản phẩm của nhóm 4
Câu hỏi:
Câu 1. Hãy nêu định nghĩa của phản ứng trùng hợp, trùng ngưng?
Câu 2. Cho biết trong những polime trên polime nào tạo ra từ phản ứng trùng
hợp, trùng ngưng?
Câu 3. Điều điện để một chất có phản ứng trùng hợp, trùng ngưng?
Câu 4. (bài tập về nhà) Từ CH4 và các chất vô cơ cần thiết viết phương trình và ghi
rõ điều kiện nếu có để điều chế PVC, PS, PE, PVA, caosubuna, caosubuna - S.
.......................................

Tiêt 2
Tổ 2 trình bày nội dung (giáo viên đã giao nhiệm vụ 2 tuần trước)
Nhiệm vụ: Bài thuyết trình về tác hại của rác thải nhựa
Nhóm trưởng: Nguyễn Thị Khánh Ly

1
0


Một số hình ảnh của bài thuyết trình

11


1
2


Cách xử lý rác thải nhựa hiện nay
1. Đốt

Sinh ra các khí độc
2. Chơn lấp

13


Sẽ dẫn đến

1

4


Phần nhiều rác thải nhựa khơng được xử lí, xả ra mơi trường sẽ có rất nhiều tác
động xấu đến môi trường

1
5


Vì vậy chúng ta cần quan tâm đến

1
6


1
7


1
8


Tiêt 3
Nhiệm vụ 1: Tổ 3 trình bày nội dung
Nhiệm vụ: Viết kịch bản tiểu phẩm và biểu diện tiểu phẩm
Nội dung tiểu phẩm

1

9


2
0


Hình ảnh diện tiểu phẩm

21


Nhiệm vụ 2: Chấm sản phẩm làm từ rác thải nhựa

2
2


2
3


2
4


2
5

Tiêt 4: Hoạt động trải nghiệm (thu gom và phân loại rác thải)
Một số hình ảnh thu gom rác thải

26


Rác thải sau khi thu gom và phân loại

Hình ảnh cả lớp
27