Bai 21 Phong trao yeu nuoc chong Phap cua nhan dan Viet Nam trong nhung nam cuoi the ki XIX

BÀI 21: PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG
PHÁP CỦA NHÂN DÂN VIỆT NAM TRONG
NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KĨ XIX
(tiếp theo)


I.

PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG BÙNG NỔ.

II. MỘT SỐ CUỘC KHỞI NGHĨA TIÊU BIỂU TRONG PHONG TRÀO CẦN
VƯƠNG VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH TỰ VỆ CUỐI THẾ KỈ XIX.
1. Khởi nghĩa Bãi Sậy(1883 - 1892).
2. Khởi nghĩa Ba Đình (1886 - 1887) (giảm tải).
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885 - 1896).
4. Khởi nghĩa Yên Thế (1884 – 1913).


Thảo luận
Các em tìm hiểu các cuộc khởi nghĩa theo mẫu thống kê:
Nhóm 1: Khởi nghĩa Bãi Sậy
Nhóm 2: Khởi nghĩa Hương Khê
Nhóm 3: Giai đoạn 1 và 2 của khởi nghĩa Yên Thế
Nhóm 4: Giai đoạn 3 và 4 của cuộc khởi nghĩa


1. Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 – 1892).
- Lãnh đạo: Đinh Gia Quế (1883-1885), Nguyễn Thiện Thuật
- Địa bàn: căn cứ chính Bãi Sậy (Hưng Yên). Địa bàn hoạt động lan sang Hải
Dương, Bắc Ninh,…
- Diễn biến:

+ Gđ 1885 – 1887: nghĩa quân đẩy lùi được nhiều cuộc càng quét, gây cho địch
nhiều thiệt hại.
+ Từ năm 1888: Chiến đấu quyết liệt, nghĩa quân di chuyển linh hoạt đánh thắng
nhiều trận lớn ở các tỉnh đồng bằng.


- Kết quả: Pháp cô lập căn cứ, lực lượng nghĩa quân giảm sút. Năm 1889 Nguyễn
Thiện Thuật lánh sang Trung Quốc. Năm 1892 khởi nghĩa chấm dứt.
BẮC NINH
HÀ NỘI

HAI CỬA SƠNG

VĂN GIANG
KHỐI CHÂU
HƯNG N

Nguyễn Thiện Thuật
(1844 – 1926)

Lược đồ địa bàn hoạt động của nghĩa quân Bãi Sậy


3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885 – 1896).
- Lãnh đạo:
Phan Đình Phùng - Cao
Thắng
- Địa bàn: Hương Khê
(Hà Tĩnh)
- Diễn biến

+ 1885-1888: Chuẩn bị lực
lượng, xây dựng căn cứ,
rèn đúc vũ khí, đào đắp
cơng sự, tích trữ lương
thực

-Cao Thắng sinh 1864 trong
một gia đình nơng dân, q ở
Hàm Lại (Sơn Lễ-Hương
Sơn-Hà Tĩnh).
-Năm 20 tuổi từng tham gia
khởi nghĩa Trần Quang Cán,
từng bị bắt giam tại nhà lao
Hà Tĩnh.

Thanh Hóa

Nghệ An
Hà Tĩnh

Phan Đình Phùng sinh năm
1847 ở làng Đơng Thái (Tùng
Ảnh - Đức Thọ -Hà Tĩnh)
-Năm
1877Bình
thi đỗ Đình nguyên
Quảng
Tiến sĩ, từng làm quan Ngự sử
trong triều đình

3. Khởi nghĩa Hương Khê ( 1885-1896 )
+ Từ 1888 - 1896 nghĩa quân
chiến đấu quyết liệt, liên tục mở

Thanh Hóa

nhiều cuộc tập kích, đẩy lùi
nhiều cuộc càn qt của địch.
Chủ động tấn công thắng nhiều
trận đánh lớn

Nghệ An
Hà Tĩnh

- Kết quả: 12/1895 PĐP hi sinh,
năm 1896 khởi nghĩa kết thúc.

Quảng Bình


Tại
Tại sao
sao nói
nói khởi
khởi nghĩa
nghĩa Hương
Hương Khê
Khê
làlà cuộc

cuộc khởi
khởi nghĩa
nghĩa tiêu
tiêu biểu
biểu nhất
nhất
trong
trongphong
phongtrào
tràoCần
CầnVương?
Vương?

Bởi vì:
- Địa bàn rộng
- Thời gian kéo dài
- Chuẩn bị chu đáo.

- Lực lượng đông đảo, bao gồm các dân
tộc
- Từng giành được những thắng lợi to lớn như
trận phục kích tại núi Vụ Quang

- Lãnh đạo là những người có uy tín tài năng


Nguyên nhân thất bại của
các cuộc khởi nghĩa trong
phong trào Cần Vương?
- Phong trào mang tính tự phát, chưa có sự thống

nhất, thiếu sự liên hệ chặt chẽ.
- Kẻ thù mạnh với vũ khí, phương tiện hiện đại.
- Các phong trào trên mang ý thức hệ phong kiến,
chưa đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân.


Nêu ý nghĩa của các cuộc khởi nghĩa trong phong trào
Cần Vương?
- Thể hiện tình thần yêu nước chống ngoại xâm, cổ vũ tinh thần đấu tranh
của nhân dân ta.
- Giáng cho kẻ thù những đòn nặng nề, khiến chúng phải khó khăn đối phó.
- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm trong lịch sử chống ngoại xâm của dân
tộc ta.


4. Khởi nghĩa Yên Thế (1884 – 1913).
Nguyên nhân bùng nổ cuộc
khởi nghĩa Yên Thế?


4. Khởi nghĩa Yên Thế (1884 – 1913).
- Nguyên nhân:
+ Kinh tế nơng nghiệp sa sút.
+ Pháp thi hành chính sách bình định, cuộc sống bị xâm phạm, nhân dân Yên Thế
nổi dậy khởi nghĩa.
- Lãnh đạo: Đề Nắm, Hoàng Hoa Thám
- Địa bàn: Yên Thế (Bắc Giang)
- Hoạt động: chia thành 4 giai đoạn.

Đề Thám tức là Hoàng Hoa Thám tên thật là
Trương Văn Thám sinh năm (1858 – 1913) Quê
ở Tiên Lữ (Hưng Yên), lên Sơn Tây kiếm sống,
sau lại lên Yên Thế. Lớn lên ơng tham gia tốn
qn của Đề Nắm và nổi tiếng là người trung
thực, kiên nghị.

HOÀNG HOA THÁM
(1858 – 1913)


Lược đồ khởi nghĩa Yên Thế


Bên trong căn cứ Yên Thế




Giai đoạn

Hoạt động chính

- Đẩy lùi nhiều trận càn quét của Pháp.
1884 - 1892 - 1891 nghĩa quân làm chủ một vùng rộng lớn.
(Đề Nắm) - Tháng 3/1892, quân Pháp tấn công căn cứ. Nghĩa quân bị tổn thất
nặng nề, T4/1892 Đề Nắm bị sát hại.
- Tháng 10/1894 giảng hòa lần I: Pháp rút khỏi Yên Thế, Đề Thám
1893 - 1897 được cai quản 4 tổng ở Bắc Giang
(Đề Thám) - Tháng 12/1897 giảng hòa lần II chịu những điều khoản nặng nề và

chuẩn bị lực lượng chống Pháp.
1898 - 1908 - Tranh thủ thời gian hồ hỗn xây dựng lực lượng , tích trữ lương
(Đề Thám) thực huấn luyện quân đội.
1909 - 1913 - Sau 1908 Pháp tấn công Yên Thế nhằm tiêu diệt phong trào, nghĩa
(Đề Thám) quân di chuyển liên tục.
-Tháng 2/1913 Đề Thám bị sát hại, phong trào tan rã.


Trắc nghiệm củng cố bài
Câu 1: Phong tào Cần vương diễn ra sơi nổi ở địa phương nào?

A. Trung Kì và Nam Kì

B. Bắc Kì và Nam Kì

C. Bắc Kì và Trung Kì

D. Bắc Kì, Trung Kì và Nam Kì


Câu 2: Sau khi vua Hàm Nghi bị bắt, phong trào Cần vương

A. Chấm dứt hoạt động

B. Chỉ hoạt động cầm chừng

C. Vẫn tiếp tục nhưng thu hẹp
địa bàn ở Nam Trung Bộ

D. Tiếp tục hoạt động, quy tụ

dần thành những trung tâm lớn