Một số biện pháp dạy trẻ 3 4 tuổi làm quen với toán

PHẦN I: MỞ ĐẦU
I - Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết tốn học là một mơn khoa học.Nó đóng vai trị quan
trọng trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non và trong chương trình
dạy trẻ mầm non thì hệ mơn tốn chiếm vị trí rất quan trọng, nó giúp trẻ làm
quen với các khái niệm đơn giản ban đầu về tốn học. Mặt khác mơn toán giúp
cho trẻ biết cách tư duy về các biểu tượng trong tốn học, suy nghĩ về tốn học,
khuyến khích trẻ ham học hỏi tị mị và thích khám phá những điều mới lạ của
trẻ thơ.
Bản thân tôi là một giáo viên với các bộ mơn trong chương trình chăm sóc
và giáo dục trẻ mầm non. Bộ mơn tốn là bộ mơn tơi gặp nhiều khó khăn và
cũng là mơn học tự nhiên khi dạy trẻ tôi cảm thấy rất khó cứng. Do vậy tơi rất
băn khoăn làm thế nào để truyền đạt cho trẻ những con số, phép tính, kích
thước, định hướng trong khơng gian, tơi tìm tịi mọi cách để cải tiến, khắc phục
đưa mơn tốn vào tìm tịi khơng những cho bản thõn tơi mà con cho tất cả các
cháu.
Vậy làm thế nào để trẻ tiếp thu những biểu tượng toán sơ đẳng một cách
hiệu quả nhất thì người giáo viên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý phải hiểu
rõ về trẻ từ đó, có phương pháp phù hợp cung cấp cho trẻ những kiến thức sơ
đẳng một cách khoa học nhằm lôi cuốn sự hứng thú của trẻ, biến hoạt động học
thành hoạt động tìm tòi khám phá của trẻ, để kiến thức đến với trẻ một cách tự
nhiên, khắc sâu vào tâm trí trẻ. Điều này rất cần thiết cho hoạt động học tập sau
này của trẻ
1


Trong chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay việc dạy trẻ làm quen
với tốn đóng vai trị trong việc cung cấp kiến thức ban đầu cho trẻ....Thông qua
hoạt động làm quen với tốn giúp trẻ hình thành ban đầu về tốn như: Số lượng,
kích thước, hình dạng, bên cạnh đó thì việc xác định vị trí trong khơng gian giúp
trẻ xác định đúng các vị trí trên - dưới, trước – sau, phải - trái của mình và của

đối tượng khác trong khơng gian.
. Chính vì vậy mà tôi chọn “Một số biện pháp dạy trẻ 3 - 4 tuổi làm quen
với toán” Như sau.
PHẦN II: NỘI DUNG
1. Thực trạng
+ Thuận lợi
- Trường mầm non Vỉnh Thủy được các cấp lảnh đạo quan tâm ưu ái , cùng
với sự lảnh đạo giúp đỡ sát sao của ban giám hiệu nhà trườngđã giúp đỡ tơi khi
gặp khó khăn vướng mắc về chun mơn.
- BGH nhiệt tình, năng động, có trình độ chun mơn cao. Thường xun
quan tâm giúp đỡ giáo viên và triển khai tiết dạy mẫu để giao viên dự giờ trao
đổi kinh nghiệm trong tổ chị em giúp đỡ lẩn nhau.
- Các cháu đồng đều về lứa tuổi và được sự quan tâm hỗ trợ kịp thời của phụ
huynh. Trẻ có nề nếp thói quen học tập tốt.
+ Khó khăn.
* Đối với cơ giáo:
- Đồ dựng học toán của trẻ 3 tuổi chưa đủ, chưa hấp dẫn trẻ.
- Phương tiện về cơng nghệ thơng tin cịn hạn chế.
2


- Một số phụ huynh chưa nhận thức rõ tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ
trong trường Mầm non.
* Đối với trẻ:
- Lớp học của tơi có 2 độ tuổi ,nên việc tiếp thu của trẻ còn hạn chế
- Nhiều trẻ đến lớp còn rụt rè, nhút nhát. một số cháu đi học chưa đều
- Đồ dùng của trẻ chưa phong phú , chưa đa dạng , chưa hấp dẫn trẻ.
STT

Mức độ đạt được

Kết quả
Số lượng Tỷ lệ %
1
Loại tốt
3
15
2
Loại khá
5
25
3
Loại trung bình
7
35
4
Loại yếu
5
25
Đây là kết quả thấp so với yêu cầu đặt ra. Sau nhiều ngày suy nghĩ tơi quyết

định tìm 1 số phương pháp giúp trẻ lớp tơi học tốt mơn Tốn.
2. Trình bày biện pháp
Biện pháp 1: Làm đồ dùng trực quan phù hợp với giờ học.
Để tăng tính hấp dẫn của giờ học tơi ln vận dụng các nguyên vật liệu có
sẵn ở địa phương như: Gỗ vụn, hộp giấy, hột hạt … để tạo ra những đồ dùng học
tập đẹp phong phú hấp dẫn lạ mắt có nội dung gắn bó với cuộc sống của trẻ phù
hợp với từng chủ đề, chủ điểm.
Ví dụ: Tôi dùng muỗng nhữa làm chuồn chuồn,vỏ hộp sữa chua tạo ra con
vịt hoặc len quấn làm con gà, vỏ sò làm cá…

3


Như vậy sẽ làm cho trẻ hứng thú trong giờ học tốn về số lượng từ đó sẽ hấp
dẫn và lôi cuốn trẻ vào hoạt động
Biện pháp 2: Xây dựng mơi trường học tập trong và ngồi lớp
Mơi trường là một yếu tố trực quan trực tiếp, tác động hàng ngày đến trẻ, vì
vậy việc xây dựng cảnh quan mơi trường xung quanh, được tơi đặc biệt quan
tâm, trang trí sắp xếp lớp học hài hòa, hợp lý sẽ tạo được sự chú ý, sẽ hấp dẫn
lôi cuốn vào giờ học . tùy vào nội dung của từng bài , để bố trí trực quan xung
quanh lớp, giá đồ chơi , tranh trẻ tường cho hợp lý để trẻ luyện tập

Ví dụ 3: Con hãy dùng ống hút xếp thành hình vng, hình chữ nhật ,hình
tam giác….
Đối với mơi trường ngoài lớp học
Nghệ thuật của người giáo viên là phải biết sử dụng hợp lý các biệp pháp,
biết giải quyết tình huống một cách mền dẻo, biết tận dụng các thời cơ tình
huống dễ dạy.

Biện pháp 3: Cho trẻ làm quen mọi lúc , mọi nơi.

4


Để hình thành các biểu tượng ban đầu về tốn cho trẻ tôi dành nhiều thời
gian và tạo nhiều cơ hội cho trẻ được luyện tập, trải nghiệm dưới nhiều hình
thức khác nhau.
+ Luyện tập qua các bài tập ứng dụng đa dạng, phong phú với các hình thức
khác nhau và sử dụng các loại phương tiện khác nhau.

+ Vận dụng các hiểu biết đã có để giải quyết các tình huống cụ thể trong
thực tế.
+ Luyện tập qua trị chơi: với mỗi trị chơi cần nói rõ tên trị chơi, cách chơi,
luật chơi.
+ Luyện tập qua các môn học khác và các hoạt động khác.
Trong 1 tiết học tôi cũng dành nhiều thời gian hơn để luyện tập hơn là cung
cấp kiến thức. Tôi chỉ thiết kế và tổ chức các hoạt động và nêu trực tiếp tham gia
hoạt động, nhận xét kết quả của hoạt động và nêu biểu tượng cần hình thành.
Sau đó tơi chính xác hố kết quả, kiểm tra kết quả bằng kỹ năng (nếu có) sau đó
khái qt hố để hình thành biểu tượng.
VD1: Với hoạt động so sánh sự khác biệt rõ nét về số lượng giữa 2 đối
tượng. Tôi thiết kế hoạt động luyện tập cho trẻ tự xếp số lượng con mèo và con
cá ra, sau đó cho trẻ so sánh số lượng của 2 nhóm đối tượng và nhận xét, đưa ra
biểu tượng cần hình thành (nhiều hơn – ít hơn). Tơi chính xác hố kết quả trẻ
làm và kiểm tra lại bằng kỹ năng ghép đôi.
VD2: Luyện tập qua trò chơi: 1 số trò chơi: Về đúng nhà (bến), tìm đúng
đơi, biểu đồ, phương tiện giao thơng của bé (luyện tập nhận biết hình dạng và số

5


đếm) ghép đúng hình ban đầu (luyện nhận biết 4 hình) xếp que tính tạo thành
các hình đã học, gấp hình....
Mỗi 1 biểu tượng cần hình thành tơi đưa ra nhiều
hình thức luyện tập đa dạng và phong phú nên trẻ tiếp thu kiến thức một cách tốt
hơn, nhẹ nhàng hơn. Đây là 1 phương pháp rất có hiệu quả.
VD: Với hoạt động nhận biết phân biệt hình trịn, hình vng cho trẻ được
trực tiếp sờ đường bao của hình và đưa ra nhận xét. Cô đưa ra câu hỏi con sờ
xung quanh hình vng thấy nó thế nào.
VD: Với hoạt động so sánh sự khác nhau rõ nét về chiều dài của 2 đối tượng.

Cô đưa ra câu hỏi gợi mở làm thế nào để biết băng giấy xanh dài hơn băng giấy
đỏ.
VD: Với hoạt động phân biệt to – nhỏ. Cơ tạo tình huống làm thế nào để biết
con cá màu vàng nhỏ hơn con cá màu đỏ (đặt con cá màu vàng lên con cá màu
đỏ).
+ Đi dạo, tham quan, hoạt động ngồi trời
Cơ hướng dẫn trẻ quan sát nhận biết các vật có hình dạng, kích thước, số
lượng, vị trí của chúng trong khơng gian.
Cơ cho trẻ quan sát nhận biết cây cao - cây thấp; lá này to hơn - lá kia nhỏ
hơn; là này dài hơn - lá kia ngắn hơn; lá này màu gì - hoa màu gì. Hoặc cho trẻ
nhận xét cơ cao hơn hay cháu cao hơn, bạn A cao nhất - bạn B thấp hơn - ban C
thấp nhất.
Hoặc có thể cho trẻ nhận biết được vị trí của các đồ vật, đồ chơi với nhau, vị
trí của các bạn với nhau…
6


Như vậy cơ vừa lồng ghép mơn tìm hiểu mơi trường xung quanh lại được kết
hợp giáo dục trẻ bết dữ gìn bảo vệ mơi trường xanh sạch đẹp. Dựa trên những
kinh nghiệm trẻ đã có để dẫn dắt trẻ thu nhận kiến thức mới và để làm được đều
đó thì giáo viên phải là chiếc cầu nối biến các hoạt động giữa trẻ và cô thành các
hoạt động giữa trẻ với trẻ để trẻ tự kiển tra lẫn nhau, bày cho nhau cách độc,
cách đếm, cách chơi.
+ Mọi nơi trong sinh hoạt hàng ngày.
Cô giáo cần tận dụng linh hoạt ở mọi thời điểm trong sinh hoạt hàng ngày để
dạy trẻ. Cơ có thể giới thiệu cho trẻ được làm quen hoặc vận dụng những điều
đã biết. Tuỳ từng hoàn cảnh cụ thể để hướng dẫn trể sử dụng đúng từ: to nhất,
nhỏ hơn, nhỏ nhất, rộng nhất - hẹp hơn, hẹp nhất, cao nhất - thấp hơn, thấp nhất,
dài nhất -ngắn hơn, ngắn nhất - nhiều hơn - ít hơn..., tập đếm, so sánh 2 nhóm,
thêm bớt.

Ví dụ 1: Giờ đón trẻ. Cho trẻ chơi với đồ chơi tự chọn. Cho trẻ lắp ghép theo
ý thích hoặc theo yêu cầu: Xếp các đồ vật giường, tủ, nhà, bàn ghế....
Xếp theo mẫu: Xếp tạo nhóm theo dấu hiệu cho trước, tạo nhóm thêm bớt
Trong phạm vi 3
Ví dụ 2: Khi trẻ chơi xong hoặc khi cho trẻ lau chùi cất đồ chơi. Tập cho trẻ
biết xếp riêng từng loại đồ dùng, đồ chơi có hình dạng kích thước giống nhau,
biết cất đồ dùng đúng nơi quy định theo yêu cầu (cất vào ngăn trên, để vào ngăn
dưới, để phía sau, để phía trước...)
Ví dụ 3: Khi ăn cơm cơ có thể cho trẻ làm quen hoặc luyện nhận biết tay
phải, tay trái. Tay phải làm gì? tay trái làm gì?
7


Cháu cầm thìa tay phải, cịn tay trái giữ bát.
Bạn nào ngồi ở phía trái, phía phải, phía sau, phía trước của cháu hoặc xác
định vị trí của đồ vật so với bạn khác.
* Biện pháp 4: Tổ chức trong các hoạt động học tập khác:
Trong hoạt động học tập giáo viên cho trẻ nhận biết, phân biệt và tạo nên các
đồ vật khác nhau về hình dạng, kích thước, màu sắc.
Ví dụ: Mơn MTXQ: Quan sát một số loại hoa quả. Cho trẻ nhận biết so sánh
quả về màu sắc, hình dạng, kích thước.
Mơn tạo hình: Cơ hướng trẻ biết vẽ, nặn, xé, dán, quy về từ những hình cơ
bản: Vng, trịn, tam giác, chữ nhật để tạo thành các đồ vật...
Ví dụ 2: Xé dán đàn gà con: Trẻ biết xé dán con gà quy về các hình. Xé dán
hình trịn to làm mình, xe dán hình trũn nhỏ làm đầu, xe dán hình tam giác làm
mỏ, đi và các chi tiết phụ khác.

8

* Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin
Bản thân ln suy nghĩ tìm tịi, làm thế nào để ứng dun gj công nghệ thông
tin vào làm quen vơi toán, cung cấp cho trẻ khả năng nhận biết, so sánh , màu
sắc ,hình dạng , kích thước , tạo nhóm, các hình
* Biện pháp 6 : Phối hợp với phụ huynh
Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh,để biết con mình học mơn này
như thế nào ? nên tạo nhiều cơ hội cho trẻ được luyện tập cũng cố các biểu
tượng ban đầu về toán cho trẻ ở mọi lúc ,mọi nơi, từ đó tạo cho trẻ chú ý đến
các sự vật , hiện tượng xung quanh
Qua đó phụ huynh cịn giúp tơi sưu tầm đồ dùng ,đồ chơi phục vụ cho
công tác giảng dạy
PHẦN III: HIỆU QUẢ CỦA VIỆC ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP
Sau một năm thực hiện các biện pháp cho trẻ 3 – 4 tuổi lớp tơi làm quen với
tốn. Trong suốt năm học tơi đã theo dõi và đánh giá kết quả phát triển nhận
thức ở hoạt động làm quen với tốn có lớp tơi như sau: Tổng số lượng của lớp là
20 trẻ
Kết quả so sánh đối chứng

T
T
1
2

Phân
loại
Loại tốt
Loại khá

Đầu năm
Số

Tỷ lệ

Cuối năm
Số
Tỷ lệ

Tăng
Số
Tỷ lệ

lượng

%

lượng

%

lượng

%

3
5

15
25

5
10

25
20

2
5

10
25

9

Giảm
Số
Tỷ lệ
lượng

%


3
4

Loại TB
Loại yếu

7
5

35

25

5
0

55
0

2
5

10
25

PHẦN IV: KẾT LUẬN
1. Tóm tắt ý nghĩa của biện pháp
Trong quá trình thực hiện các phương pháp giúp trẻ 3-4 tuổi hình thành
biểu tượng ban đầu về tốn tơi rút ra 1 số kinh nghiệm
- Hãy ln lấy trẻ làm trung tâm trong mọi hoạt động, cô giáo hãy là người
hướng dẫn, động viên trẻ làm tốt hơn. Đó chính là điểm mới của chương trình
giáo dục Mầm non mới
- Cần nghiên cứu kỹ đối tượng trẻ lớp mình giảng dạy về tâm sinh lý cũng
như khả năng nhận thức của từng trẻ.
- Xây dựng kế hoạch chi tiết cho việc hình thành các biểu tượng tốn ở từng
hoạt động sao cho phù hợp với thực tế của từng địa phương mình.
- Xây dựng giáo án, tiết dạy sao cho mềm dẻo Học bằng chơi, chơi mà học
mà vẫn đạt yêu cầu nhiệm vụ của nhà trường đã chỉ đạo.
- Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi sinh động, hấp dẫn.
2. Kiến nghị đề xuất
Để đề tài được áp dụng rộng rãi và đạt hiệu quả cao trong hiện tại và trong

năm tiếp theo tơi có 1 số kiến nghị sau:
- Đề nghị nhà trường cùng các cấp có thẩm quyền đầu tư hỗ trợ cơ sở vật
chất, trang thiết bị đồ dùng đầy đủ để phục vụ cho q trình giảng dạy cho mọi
hoạt động nói chung và bộ mơn tốn nói riêng

10


- Mở thêm nhiều chuyên đề thao giảng để giáo viên được tham dự để nâng
cao các biện pháp giúp trẻ 3 – 4 tuổi cũng như trẻ ở các lứa tuổi khác hình thành
các biểu tượng ban đầu về toán được nâng cao hơn về chất lượng.
Trên đây là một số biện pháp của tơi trong q trình học tập, nghiên cứu,
giảng dạy ở lớp, ở trường mà tôi đã áp dụng vào trong thực tế trong suốt thời
gian qua. Từ những biện pháp này này rất mong có được nhưng ý kiến đóng góp
chân thành của Ban Giám hiệu nhà trường, các bạn đồng nghiệp cùng tất cả các
cấp lãnh đạo có liên quan giúp tơi hồn thiện hơn, vững vàng hơn trên con
đường truyền thụ kiến thức của mình đến với trẻ.

11