Luận văn đánh giá tác dụng của xoa bóp bấm huyệt kết hợp siêu âm trị liệu, sóng xung kích điều trị viêm quanh khớp vai thể đơn thuần

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (893.04 KB, 110 trang )

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ Y TẾ

HỌC VIỆN Y DƢỢC HỌC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM

VŨ MẠNH THẮNG

ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA XOA BÓP
BẤM HUYỆT KẾT HỢP SIÊU ÂM TRỊ LIỆU,
SĨNG XUNG KÍCH ĐIỀU TRỊ
VIÊM QUANH KHỚP VAI THỂ ĐƠN THUẦN

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

HÀ NỘI – 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ Y TẾ

HỌC VIỆN Y DƢỢC HỌC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM

VŨ MẠNH THẮNG

ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA XOA BÓP
BẤM HUYỆT KẾT HỢP SIÊU ÂM TRỊ LIỆU,
SĨNG XUNG KÍCH ĐIỀU TRỊ
VIÊM QUANH KHỚP VAI THỂ ĐƠN THUẦN
Chuyên ngành Y học cổ truyền

Mã số: 8720115
LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
TS. LÊ THỊ KIM DUNG

HÀ NỘI - 2020

LỜI CẢM ƠN
T
ƣ

ậ
ẫ ,

ậ
ủ

y

y,
,

ậ
ị,

ƣ
,

ệ
E

x

â

ử ờ ả ơ
B G
Đố , ò Đ
S
H
ệ Y Dƣ
ổ yề V ệ N ; B G
ố - Bệ
ệ C â
ứ T
ƣơ
ề kệ
ƣ
ậ ,
ê
ứ
ậ
y
V ò k
ế ơ â
ấ
x
ƣ

y
ò
ế
ơ
â
TS Lê T ị K D
ƣờ
y â
yế
ế
ỉ ả , ƣ
ẫ ậ
, ó
ó
ề
kế
ũ
ƣ
ộ
ê
ố
ậ ,
ê ứ
ậ
y
Em xi ử ờ ả ơ
ậ
ể
T y
ố , â

ê Y ế
Bệ
ệ C â ứ T
ƣơ
, ữ
ƣờ
ẻ, ộ
ê
ậ
E x
y
ị
ế ơ â
ấ ả
G
ƣ, P ó
ƣ,
Tế ĩ
Hộ
:
ữ
ƣờ T y, ữ N K
ƣ
ẫ , ỉ ả
ố
ậ
ó
ó
ữ
kế

ể
ả ệ
ậ
y
X
ƣ
ử ờ ả ơ
k
,
ả ữ
ê ứ
k ả
ử ụ
ố ệ
ê ứ
ệ
ậ
E x
ả ơ
ữ
ƣờ â
x
ở ê
ộ
ê ,
ờ
ể
ậ ,
ệ
ậ

y
Hà Nội, ngày ..... tháng ..... năm 2020

Vũ Mạnh Thắng

LỜI CAM ĐOAN
T
H

Vũ M

Cổ

T

yề V ệ N

1. Đây

ậ

TS Lê T ị K
2. C

yê

ả

â

k ó 11 ủ H
y

k

ổ

ệ Y ƣ

yề , x

ế

ệ

ƣ

:
ƣ

ẫ

ủ

D
ù

ặ

ấ kỳ

ê

ứ

k

ƣ

Vệ N

ố ệ

3. C
x

ê

,

yk
ố

T

,

ê
,

ƣ
ị

x

ậ
ệ

ứ
ấ

ƣ

x ,
ậ

ủ

ơ ở ơ

ậ

ề

ữ

Hà Nội, ngày

t ng

ê
kế

ứ
y

năm 2020

Học viên

Vũ Mạnh Thắng

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1 .............................................................................................................
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...................................................................................... 3
1.1. Sơ lƣợc về giải phẫu chức năng khớp vai ................................................... 3
1.2. Viêm quanh khớp vai theo YHHĐ .............................................................. 7
1.2.1. Đị

ĩ .................................................................................................... 7

1 2 2 Cơ

ế ệ

123 C

ể ệ

124 Đề

ị

ủ

ê

k

....................................................... 7

ê

k

YHHĐ .................................. 8

ê

k

YHHĐ ................................................ 13

1.3. Bệnh lý viêm quanh khớp vai theo YHCT ............................................... 14
1.4. Tổng quan về xoa bóp bấm huyệt ............................................................. 17
141 K
142 T

ệ ................................................................................................... 17
ụ

ủ x

ó

143 C ỉ ị

ố

ấ
ỉ ị

yệ .............................................................. 17
ủ x

ó

ấ

yệ .................................. 18

1.5. Tổng quan về sóng xung kích. ................................................................... 19
151 K
152 T

ệ

ề ó

ụ

x

k

.................................................................... 19

...................................................................................... 19

153 C ỉ ị

ố

ỉ ị

ề

ị ........................................................... 21

1.6. Tổng quan về siêu âm trị liệu..................................................................... 22
161 Đ

ƣơ

................................................................................................... 22

162 T

ụ

ủ

163 C ỉ ị

ê â
ố

ố
ỉ ị

ơ

ể ố

................................................. 22

........................................................................ 24

1.7. Những nghiên cứu điều trị Viêm quanh khớp vai trên thế giới và ở
Việt Nam. ............................................................................................................ 25
CHƢƠNG 2 .............................................................................................................
ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................... 29
2.1. Đối tƣợng, địa điểm và thời gian nghiên cứu ........................................... 29
2.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân ....................................................................... 29

2.3. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân khỏi diện nghiên cứu ............................. 30

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................... 30
2.5. Các bƣớc tiến hành ..................................................................................... 32
2.6. Các chỉ tiêu nghiên cứu .............................................................................. 34
2.7. Đánh giá hiệu quả điều trị chung .............................................................. 37
2.8. Xử lý số liệu ................................................................................................. 39
2.9. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu ............................................................. 39
CHƢƠNG 3 .............................................................................................................
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................................. 40
3.1. Đặc điểm của hai nhóm bệnh nhân nghiên cứu ....................................... 40
3 1 1 Đặ

ể

ề

3 1 2 Đặ

ể

ề

ổ ủ
ệ

k

315 P â
ƣ

ê

ứ .............................................. 40

................................................................................... 41

ị ệ

ố

ê

....................................................................................... 40

313 T ờ
3 1 4 Vị

ố ƣ

ứ

ộ

............................................................................... 41
,

ậ

ộ

k

,

ứ

ủ BN

ứ ................................................................................................ ..42

316 P â

ố ệ

â

kế

ả ê â ,X

k

ƣ

ê

ứ ........................................................................................................................ 45
3.2. Kết quả về tác dụng giảm đau cải thiện tầm vận động, chức năng sinh
hoạt của phƣơng pháp xoa bóp bấm huyệt kết hợp siêu âm trị liệu, sóng
xung kích trên bệnh nhân VQKV thể đơn thuần. .......................................... 47
3.2 1 S

ở

ờ

y ổ

ề

ể

ê

ứ k

ề

ứ

3.2 2 S
ê

y ổ
ứ ở

3.2 3 S
ê

ờ

y ổ

ứ ở

3.2 4 S

y ổ

3.2.5 Kế

ả

ề

ứ

ộ

ể

ấ

ệ
ị

ó

ê

ứ

............................................................... 47

ê

ậ

ờ

VAS ủ 2
ộ â

ể

ề

ể

ộ
ê

ứ k

NPQ ủ 2

ó

............................................ 49

k

M -Gill-Mc-R

ứ k

ủ 2

ó

............................................ 51
ộ ố

ỉ ố ậ

â

................... 58

................................................................................ 59

3.3. Tác dụng không mong muốn ..................................................................... 60
CHƢƠNG 4 .............................................................................................................
BÀN LUẬN ......................................................................................................... 61
4.1. Đặc điểm đối tƣợng nghiên cứu ................................................................. 61
4 1 1 Đặ

ể

ề

ổ ........................................................................................ 61

4 1 2 Đặ

ể

ề

........................................................................................ 62

413 T ờ
4 1 4 Vị

ệ

................................................................................... 63

k

ệ

415 P â

ệ

416 T

ậ

4 1 7 Đặ

ể

4 1 8 Đặ

ể

........................................................................... 64

â

ộ

ứ

k

ê â

ộ

ƣ
k

X-

ề

ằ

ể

VAS .................. 65

ị ....................................................... 67

........................................................................ 68

k

...................................................................... 69

4.2. Bàn luận về kết quả điều trị của phƣơng pháp xoa bóp bấm huyệt kết
hợp siêu âm trị liệu, sóng xung kích................................................................. 70
421 S

y ổ

422 S

y ổ ả

ƣở

423 S

y ổ

ậ

4 2 4 Về kế

ả

ứ

ề

ộ

ị

ƣ
ế
ộ

ề
ứ

ị

ể VAS ............... 70
y ..................... 72

.......................................................................... 73
........................................................................... 78

4.3. Bàn luận về sự thay đổi dấu hiệu sinh tồn và sự thay đổi trong một số
kết quả xét nghiệm máu. ................................................................................... 80
4.4. Tác dụng không mong muốn ..................................................................... 80
KẾT LUẬN .......................................................................................................... 81
KIẾN NGHỊ ......................................................................................................... 82

TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC I
PHỤ LỤC II
PHỤ LỤC III

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
ALT

Alanin aminotransferase

AST

Aspartate aminotransferase

BN

Bệ

â

CTM

C

ứ

ĐT

Đề

ị

SĐT

S

ề

TĐT

Tƣ

VAS

Visual analog scales

VQKV

Viêm

XBBH

X

YHCT

Y

ổ

YHHĐ

Y

ệ

NĐC

N ó

ố

NNC

N ó

ị
ề

ị

k
ó

ấ

yệ
yề

ứ
ê

ứ

DANH MỤC BẢNG
Bả

2 1 Bả

Bả

2 2 Bả

Bả

2.3. Bả

Bả

2.4. Phân lo i hiệu quả

Bả

3 1. P â

ố ệ

â

ổi ............................................................... 40

Bả

3 2. P â

ố ệ

â

. .............................................................. 40

Bả

3 3. P â

ố ề

Bả

3 4. P â

ố ệ

Bả

3 5. Mứ

ộ

Bả

3 6. T

ậ

ộ

Bả

3 7. T

ậ

ộ

x y

k

ƣ

ê

ứ ........................ 43

Bả

3 8. T

ậ

ộ

x y

k

ƣ

ê

ứ ........................ 44

Bả

3 9. C ứ

Bả

3 10. P â

ố ệ

â

kế

ả ê â

Bả

3 11. P â

ố ệ

â

kế

ảX

Bả

3 12. Đ

y ổ

ứ

10

y

Bả

3 13. Đ

20

y

Bả

ề
Bả
ề

ể

theo tha

k

ể

VAS ........... 35

M -Gill-Mc-Romi ... ....36

ứ

ộ â

NPQ 37

ều trị chung ........................................................ 37

ờ

ệ h ........................................................... 41
â

ị

ổ

ể

ƣơ

........................................... 41

VAS ƣ

k

ê

ƣ

y ổ

ê

ứ ......................... 42

ứ ................................. 43

ệ

â

ƣ

ê

k

.......................... 45

k

ộ

ứ ...... 45

.......................... 46
ể

VAS ƣ

ứ

ộ

ể

VAS ƣ

ứ .............................................................................................. 48
y ổ

ề

ứ

ƣ

10

y

ề

ịở

ứ .................................................................................................. 49
y ổ
ê

3 16. S
ó

ê
y ổ

ó

ề

ứ

ƣ

u 20

y

ề

ịở

ứ ............................................................................................ 50
y ổ

3 17. S
ịở2

ộ

ộ

ứ .............................................................................................. 47

3 15. S

ịở2

ứ

y ủ

ê

ó
Bả

ƣ

ê

ê

ể
ậ

3 14.

ó
Bả

ƣ

ê

ề

ậ

ộ

k

ƣ

10 ngày

ứ ............................................................................... 51
ề

ậ

ộ

k

ƣ

20 ngày

ứ ............................................................................... 52

Bả

3 18. S
y

Bả

ề

ịở2

3 19. S
y

Bả

ề

ịở2

3 20. S
y

Bả

ề

ịở2

3 21. S
y

ề

ịở2

y ổ
ó

3 23. B ế

ổ

ậ
ê

ấ

ộ
ộ
ộ

ƣ

10

x y

k

ƣ

20

x y

k

ƣ

10

x y

k

ƣ

20

ứ ...................................................................... 57
ệ

ộ ố

k

ứ ...................................................................... 56

ề

ó

Bả

ậ
ê

y ổ

x y

ứ ...................................................................... 54

ề

ó

y ổ

ậ
ê

y ổ

ộ

ứ ...................................................................... 53

ề

ó

3.22. S

ậ
ê

y ổ

Bả

ề

ề

ƣ
ỉ ố

ề

yế

ị............................... 58
ó

ó

ê

ứ

ị ............................................................................................................ 59

Bả

3 24. Kết quả sau 20

y

Bả

3 25. Đ

k

ụ

ều trị chung ................................................... 59
ố

ê

â

........................ 60

DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ
H

1 1 Cấ

H

12 C

H

1 3 Cấ

ủ k

,

xƣơ

ê
â

k

p ............................................... 3

k

ũ ơ

ệ

y

ứ g .......................... 4

ơ

ộ

ủ k

vai .......................................................................................................................... 5
Hình 1.4. Cấ

k

Hình 2.1. T ƣ

,

ộ

k

k

............................. 6

VAS ........................................................................ 34

Hình 2.2. T ƣ

ậ

ộ
ị

k

....................................................... 35

Bể

3 1 Biế

ổ

ứ

ộ

ể

Bể

32 Bế

ổ

ó

ậ

ộ

k

ộ

Bể

33 Bế

ổ

ó

ậ

ộ

k

ộ

VAS.. ..... 48
…..52
x y

.............................................................................................................................. 55
Bể

34 Bế

ổ

ó

ậ

ộ

k

ộ

x y

.............................................................................................................................. 57

1
ĐẶT VẤN ĐỀ
ƣờng h p

Viêm quanh kh p vai (VQKV) là bệnh lý bao g m nhữ
, h n chế vậ

ộng kh p vai và tổ

â , ơ, ây

ằng và bao kh p. Khơng có tổ

kh p và màng ho t dịch. D
ệ

ó ổ

k

,

ƣơ

ấ

ặ

ó,

ê

ƣ
,

,

ị ,

k
ố

ƣờng nhẹ hoặc khó

ộng. Viêm quanh kh

(1993 - 1995) ố ệ

k

ơ xƣơ

ệ

[3], [25] T

ề

ị

13,24% ổ

k

10

â

ƣờng xảy

ấ

ộ

ê

M

ế

k
11% ổ

(1991 - 2000) ố ệ
ơ xƣơ

ề

â

ệ B

k

ố ệ
ờ

ệ

ị

k

ệ

â

ị viêm quanh kh p vai bao g

ê

ệ B

M

H

Kỳ, có

[3], [25]. T
ều trị

ều trị duy trì.

t cấ

ộng kh p vai dẫn t i ản

ƣở

k

p vai là một vấ

ến

ều trị ể

sinh ho t cá nhân hàng ngày của bệnh nhân. Vì vậy việc cải thiệ
ục h i chứ

ố

ị VQKV [58].

Bệnh diễn biến kéo dài có thể h n chế vậ

giả

ê

n, và có thể t kh i sau vài tu n hoặc vài

,

ế k

Đề

ữ

ộng và trên 40 tuổi.

ế k

80% â

xƣơ , ụn

k

xƣơ , ụ k

ến h n chế vậ

ỞVệ N

ế

ủ

ƣờng hay tái phát. Biểu hiện s m củ

ra ở ộ tuổ

ƣờ

ƣơ

ƣơ …[1], [2].

ù

chị

ở ph n mềm quanh kh p chủ yếu
k

ù ủ

Bệnh khởi phát từ từ
,

ƣơ

ề quan tâm của nhiều

ngành.
T

â

ơ

YHHĐ viêm quanh kh

ƣ c chia là 4 thể :
ứng kh

ấp thể giả liệt kh p vai là mứ

ộ tiến triển nặng của thối hóa và viêm

ó x y ủa thể VQKV ơ

Điều trị viêm quanh kh p vai có

, ê â

ị liệ , ó

ơ

n,

ấp, giả liệt kh p vai, thể

thể dùng thuốc, phục h i chức

,

ơ

x

ế bệnh sinh thì

k

…

2
Theo YHCT ệ
yê

vào

â

ê

k

ây ệ

ệ

ộ
ứ

, ệ

ậ kê

Y

ổ

ấ

yệ , k

ố

,kê

ƣ

ƣơ

ề

ị ệ

ƣ ù

ố ,x

ê

k

ế ệ

y ị

ậ

T y
ữ

ộ
ê

Tê

ƣ

“Đ

ệ
ụ

ề

ị

1. Đ
ƣơ

ị ệ
ể

ứ .

, ể ó

k
ề
yệ kế
k

ƣ

ó
ƣơ

ề

ị ệ , sóng xung
ụ

k
ố

ề

:

”
ê â

ó

YHCT .

ê â

ê

yề

ả Mộ

ề
ề

â chia làm 3

k

ê

yệ kế
ị

ề

ứ

ể ơ

ụ

ấ

D

ả ố

ữ YHHĐ

ế

ủ xoa bóp ấ

ụ

ộ

ụ

VQKV

ê

ó

ƣ

ệ

kế

ả
ụ

xoa bóp ấ
2. Đ

ê

ị

ƣ

ƣờ

kích

ề

ế â
ƣơ

ị

ề

ệ k ố

ƣơ

ề

…

kê

â

ể sau: k ê
, ậ

ứ

ê :
ể ơ

ằ

ị ệ , sóng xung kích .
ủ

ƣơng pháp ê

ệ

â

3
CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. Sơ lƣợc về giải phẫu chức năng khớp vai
K

k

vì bao k
k

,
,

ê ,

ủ

ơ

ằ

k

ẻ , ây

ê

ộ

,

ộ

ể,

ƣ

ũ

ễ ị ổ

ủ

ũ

ủ

,x y ò )

ộ

ấ

ộ

y(
ủ

ƣơ

ủ

ƣ ,

ê

(ê

, ê

ê ,

ƣ ,

ra sau) [2], [13], [22], [25], [26].
Có ƣ

ề
ủ

ộ

ƣ ậy

ề xƣơ , k

k

ó ấ

, â , ơ, ây

ằ

ấ

ứ

[15], [26].

1.1.1. Phần xƣơng khớp (hình 1.1)
1. C

2. Ổ

xƣơ
ả

3. Xƣơ
4. M
5. K
6. Xƣơ

ò
ù
ứ

ò
ứ

7. M
8. Xƣơ

H

1 1 Cấ

xƣơ

k

ủ k

ả

y

4
K

ấ

ở 3 xƣơ

5k

cánh tay)
+K

ả

, xƣơ

ò ,

xƣơ

[2], [6], [7], [16], [25], [60].
ữ ổ

ả xƣơ

ấ

ả

xƣơ

y Đây

k

ấ

+K

ữ

ả

ù

xƣơ

ƣ
+K

ù

+K
Độ

ƣ

y

ơ

ả
ị :k

ứ

y: k

ù

ữ xƣơ

+K

ộ

(xƣơ

ị :k

:k

ữ
ữ xƣơ

ó

ể

ù
ứ

xƣơ

y3 ụ

ẳ

xƣơ

ị .

ộ

ấ

ị

ó

ê

[63]
+Q

ụ

+Q

ụ

ang: Gậ

+ Qua

ụ

ẳ

Độ

x y ị

ƣ

180º, k é 0º (

- sau: Gi
ƣ

180º,

ứ :X y
kế

ả

ố

ỗ

50º (

90º, x y
ủ

180º)
230º)
90º (

ộ

180º).

3 ụ

ê

1.1.2. Phần mềm
1. B
ị
ƣ
ù g
2. B k
3. Dây ằ

-cùng vai
4. Sụ
ề ổk
5. K
k
6. B k
ế
ị
7. Cơ ê
8. Cơ
9. B
ị
ƣ ơ
10. Gâ
ị
11. Dây ằ
y

4

Hình 1.2 C
B

k

: (hình 1.2)

ê

k

ệ

ứ

5
B

k

ề ( ờổ
ẫ , ử

ấ

ók

ƣ

ở ổ

x

ê xƣơ
ẫ

ậ,

ụ k

ụ

y: ử

ê ở ổ

ằ

ổ

ả - cánh tay:

3 ây: ây ê , ây

ộ1

+ Dây

ằ

+ Dây
+ Dây
ẽ

ù

ữ

ừổ

ả

ế

ê xƣơ

y,

ê xƣơ

y,

ây ƣ
:

ừ

ằ

- ò :

ừ

ằ

- cánh tay:

ù
xƣơ

ò

ừ

k
cơ, gân (hình 1.3):
1N ó

â

2 M

ù

3 Xƣơ

ũ ơ

y

ị

4 Cơ ê
5 Cơ

ị

y

6 Xƣơ

y

7 Cơ ƣ

H

1 3 Cấ

â

ơ

y

ơ

ộ

ủ k
C

ơ

k

y, ó
xƣơ

ả

1 2)

+ Dây

P

,ở ê

ả ), ở ƣ

Dây c ằ : (

ó2

ƣ

ƣ

ứ
y

ố ị
ổ

ả

ộ ấ

k

ê xƣơ

ằ

â

ủ
y, ƣ

ù

ê xƣơ
â

6
+ Cơ

:

xƣơ

ừ

y Độ

, 1/3

xƣơ

ò

ấ

ở

ặ

: ậ vai, dang cánh tay, xoay cánh tay vào trong hay

ra ngoài.
+ Cơ
ơ

, ơ ƣ

ị

xƣơ

+ Cơ
ừ

ệ

ị

ê ổ

xƣơ

, ơ ị

:

y Độ

:

ị

+ Cơ ê

ẳ

, ơ ƣ

xƣơ

ấ

ộ

ặ

ƣ

é

ủ

ả

, ó

ó

ậ

ủ

y

, ơ ò

ả

2

xƣơ

ù

y

ƣ

x y ong cánh tay.

ừ

ả
: ấ

ặ

:k é

2 ó, ó

y Độ

ừ

:

ừ ố ê

Độ

:

, ố ƣ

,

ng và xoay cánh tay ra

ngoài
+ Cơ ƣ

:

cánh tay. Độ
Gâ
ổ

x y

ủ 4 ơ

ụ

ủ

ƣơ

ủ

ữ

ả

ấ

ộ

xƣơ

, ơ ƣ

)

y

y( ơ ê

, ơ ƣ

ơx y

, ơ ị
xƣơ

ố

ƣ

H
ằ

xƣơ

y, ây

y ị

ấ

Hệ

G

ừ

1 4 Cấ

k

ó

ù

,

ơ x y,

ụ
k

óở

1 4)

k

ƣ
ơ

(

k

ù
ơ x y, ệ
ê

ó

ƣ
ố

y
ẻ

ơ
ệ ậ

ơ

,
ộ

D

ó,

7
k

ị ổ

ƣơ

ẽ

y ƣ

ế ậ

“k

ộ

ụ” ƣ

ủ k

ù

V

ế

[2], [60].

1.2. Viêm quanh khớp vai theo YHHĐ

1.2.1. Định nghĩa
Vê
ế ậ

k
ộ

k

â , ơ, ây
thù ủ

ộ
ổ

ằ

ữ

ƣơng

k

xƣơ

ệ

ƣờ

ủ yế

ề

K

ữ

, ụ k

ị

k

ệ

ƣ

ó ổ

ƣơ

ặ

ổ

ƣơ

gân

ù

[3],

[2], [25].

1.2.2. Cơ chế bệnh sinh viêm quanh khớp vai
Tổ
ủ

ƣơ
ơ x y, ó

[25] Gâ
ó

ổ

ứ

ê

ơ

ị

,

ấ

ặ

ệ

ó

ó â
ổ

ứ

ƣơ

*Gả

ƣ

yê

â

ƣ

ứ

ấ,

ậ

ỉ

ế

xơ,

ƣờ

C

ẩ

â x

ấ

V

k

ấ

ƣ

ù

ủ

ấ
ổ,

(

ƣơ

ế

ó

ể

ặ ủ
ệ

ể

ậ

â

xƣơ

ậ
S

ả

y ổ ấu trúc và tính

ƣờ , ữ xơ ộ

…)

ơ

Gâ

ị ổ

ệ

ê

*T ố

â

ân sau [2], [26].

ó

ặ

ứ

yể

â

ƣ

ƣơ

ƣ

ằ
ƣ

ƣ

ủ k

*C ấ

ề

ậy ó â

ứ
ữ

Vù

ấ

ƣ

ƣ

ổ

ị ổ

D

ứ

ƣ

ẩ

quanh k

ừ ơ, xƣơ , ổ

ƣ
â

ấ
â

N ữ

cùng ủ

ẹ

y ặ

ặ

ƣơ

ó
k
ề

ể

ấ

ƣơ

ấ
ƣơ

,
ổ

,

ƣ
ấ

8
Tê

â :

ứ

ế ế

ổ

Glycosaminoglycan.
Dù

ó ké

ử ế
ơx y

ƣờ

- Nơ

ê

ủy ổ

ị ổ

ƣơ

yể

-G

ế

ể

Gâ

ó

ứ xơ ó

ủ

ƣơ
ƣ )

ộ ề

ứ
x

ở â

ấ

ĩ

ệ

ộ

ƣ

yế

ké ,

ƣ

Tê

ƣ

ó

y ò

ố

yế

â

ị

ũ

ƣ

ù

k

,

ậy

y ủ

â

ổk

ỉ ứ

ộ

ề

â
ƣ

ƣ

ó

)
:

y ủ

x ở ổ

ƣ

ủ

â

( ù

)

ứ ở

ƣ
ụ

ứ

ƣ
ặ

ây

â [54], [56]. Gâ

ứ k

ữ

Q
ổ

xƣơ

( ứ

ặ

*Hệ

ổ

ặ

- Đứ k
ê

ể ây ứ

ơ

â

ứ

ó
( ặ

ứ

ể ị ứ

- Đứ

ị ó

ở:

ữ ổ
ậ

ó

ứ

â

k

ƣ

â C x

ậ

ữ
ế ó

ữ

ữ

ổ

ƣ

õ

ứ

ệ

ƣờ

ở

â

ế,

ả

ằ

ó

ó

k
Có

ữ

canxi
L

ị

ể
x

[56].

1.2.3. Các thể bệnh của viêm quanh khớp vai theo YHHĐ
1.2.3.1. Thể đau vai đơn thuần
* Nguyên nhân:
Do
ủ

ê

ơ

ộ
ị

D
D

â
ế

ặ

ó
ó

ó
ề

ứ

ê

â

ơ ê

, viêm gân bó

ơ
ề
ệ ,

nhân [25], [54].
* Tr ệ

ơ x y,

âm sàng:

ể

k
ộ ố

k

ƣ

yê

9
- Cơ

:N ữ

k

ậ

ế ậ

ộ

-T

ế ậ
ƣơ

ả,

ộ

ủ ộ

ở ƣ

ƣờ

x yê ,

ƣ

k

ứ

k

u:

ặ

y

ố k

gi

y P

J

ơ ƣ
k

ệ
ù

ộ

ệ

ƣơ

ó

k

ằ

ngo ,

ổ

:

Đ

ƣơ

Tổ

â

ơ ê

ù
ổ

ừ

ụ ộ

ƣơ

ƣ

ƣờ

k

ể: Tùy ị

Tổ
ệ

ộ

ơ

ơ

ị

y

ó ố k

é:

ƣ
P

ù
ệ

ổ

ƣơ

H wk

.

ệ

:

pháp Pattes.
Tổ

ƣơ

ù

ƣ

:

ệ

Tổ

ƣơ

ây

ằ

- cùng vai:

ệ

Tổ

ƣơ

ẹ k

ù

:

Tổ

ƣơ

Tổ

ƣơ

ƣ
â

ơ ƣ

ơ

ị

:

N

:

ệ

ệ

ệ

.
Y

P

.

-up.

y - gáy, tay - ƣ

ệ

pháp Gerber [48].
* Cậ

â

:

C ụ X
ó

ể

ó

ủ

yƣ
ấy

k

:T

ặ xƣơ

ủ

ƣờ

ấ

ƣờ ,

ộ

ặ

ệ

k

ấy

â

Sê â :
-Vê

â

â ,

ả

ê

ị

: â

â k
-T ậ

â

ị

ị
õ, ó

: ố

- Vê

â [25], [52], [59].

ị

ị

ó

ị , ƣờ

ể ó ị

k

â

ởx

,

ả

â

ỗ
ƣ

ù

:

ị

y ê , ó

ị
- Tổ
ê â ,

ƣơ

â

ũ
â k

ơ x y:
õ Có

k
ể

ấy

ƣ
x

ủ

â ,

ó ở â

ả

ậ

ộ

10
*Tế

ể :

-T ậ

i: Đ

ặ k

ũ

+K
â

ộ

Đó

Đ

ẫ

ó

ơ

é ( ộ

ứ

ủ
ỗ

y

*Đề

ị:

ấ ,

ứ

â ,

ị

ƣ

ậ

ể

:

ị

x

k

ể

ảy

+S
ứ

ó

ị

ơx y

ổ

+ Đứ

ề

yể

ƣờ

â

ểk
ặ

: Mộ ố ƣờ

Mộ ố

+ Đứ

ó

ế
ậ

k

ộ

ơ

ê

-K
ứ

k

),

ơ x y,

ấ

ủ ộ

ừ 60º - 120º

ả

,

ù

ấ

ề ,

â

ơ ê

k

yể

ƣ

– ơ
k

ế

ỗ

ây

ỗ

y

ù

-

ủ

y ề ƣ

ế

ỉ

- Nộ k

:

ỗ( ê

ƣ

ố

ê

k

ù

,
ố

â

ơ Tê
ơ ê

), ố

3

,

cách nhau 15 ngày [17], [25], [53].
Vậ

ị ệ -

-N

k

: Đố

ộ

ứ

k

ố

ẫ

ậ

cùng -

ụ

ứ

[25].

é

ó

ể

ệ

ây

ằ

1.2.3.2. Thể đau vai cấp
*N

yê

ể

â :S

ấ

ƣ

V

cánh tay.

ó

x
:Đ

ậ

ũ ơx y

Vậ
, ó

Có

ể

yể

ủ

ù

ữ ộ,

ộ
ƣ

â

ƣ

* Lâ
BN

x

ừ
ộ

ấy

ặ

ủ

ụ ộ
ộ k ố

x ố

y

y k
ƣ

ù

ù

ệ
ở

ặ

ƣ

11
* X
x
ê

: k

ả

ù

ó ởk ả

ù

-

*Sê â :

ấy

ả

ể

ấ

ấ

yể

ộ

T ƣờ

ấy

ộ
x

ó

â

ƣ

ộ

ù

â

ó

[25], [26].

* Đề

ị: Bấ

ố

ê

k

ễ

ù

Nộ

ộ

k

,

ƣờ

ê

Tê

,

ỗk

ử k

ố

ả

ừ

ƣờ

au

nxi hóa [25], [53].

1.2.3.3. Thể giả liệt khớp vai
* Nguyên nhân: D
ứ

ờ

ặ

ƣờ
ấ

ứ

ộ

â

ấ

ƣơ

ổ , xảy
ƣơ
ứ

- Cơ

:Đ

-T

ể: H

ấ

ê

ứ

â k

xảy

ể xảy
ƣơ

ữ ộ

,
ó

ƣờ
ƣờ

ộ

Ở

:ở
ƣờ

ẻ,

ế

âm sàng:

ế < 40º ộ
ơ

Có

ữ

, ộ

*T ệ

ặ

ấ ,

ả

ế

ế ậ

ộ

ủ ộ

, ậ

ộ

ụ ộ

ỗ

,

ể

k

,k

ệ

ấy
ƣ

ƣờ

ặ
Có

ỗ
* Cậ

â

X

:
yƣ :

-C ỉ

ữ

-Gả

k

- Đứ

ƣờ

-T

ấ

ệ

ế

ả

ù
ặ

ữ

ƣ

ƣờ

ủ

ứ

ụ

ơx y

- xƣơ
ị

y

xƣơ

ả

- cánh tay.

ƣơ

ế

ể

ổ

ấy ệ

k

cùng - cánh tay.
- Có

ể ó ƣờ

C ụ k
ứ ủ

ụ

X
ả

ơx y

yƣ
:X

ị

ƣờ
ẩ

ó

ả

ề ộ

ế

12
Siêu âm: T ê

ê â

k

â

y

ế ằ

*Tế

ể :Hế

k

ế

*Đề

ị:

ủ

- Nộ k
+Đ
ộ

:Gả

k

ê

ẹ

ụ

k

:

+Ở

ƣờ

ẻ

ờ

ƣơ

k
ặ

+ Đề
ằ

ù

,

ơ x y,

ặ

â

ụ

ả
ả

ộ

ò

é

ả

yế

,

yệ

ậ , ử

ứ
ệ

ằ

ẫ

ậ

ẫ

ậ k â

ử

ỉ ử ụ

ỉ
ệ

ậ
ề

ị ằ
ề

ứ

ở

ứ

x

k

â

ể ù

P ƣơ

ị ộ

-

ể
ệ

k

ụ

ụ

ó

ậ

ó
ổ,

ả
ế

ơ

ệ

-N
ệ
ấ

ƣờ

ủ

ê .

y, k

, ể

ù

ù

ổ,

ố

ả

ể

ố

yệ

ƣờ

ờ

ộ

ƣ

, ậ

+Ở

,

ấy

ị

y ố

ữ

ƣờ

ƣ

ố

â

ữ

ứ

ổ

ó

ể

ƣơ

ẻ

ù : ó

ẫ

ố

ể

ậ

ệ

ây

ứ

Có

ù

1.2.3.4. Thể đông cứng khớp vai
* Nguyên nhân: D
ể

k

k

ế
-Tê

:

-T ứ

:

,

ể

ê

ứ

- Cơ

:Đ

( ả

ủ ộ

-T

xoay ngoài [25].
* Cậ

â

ứ
ẫ

ệ

ặ

- tay.
ế

,
,

ể ê
k
ấ,

ấ

ƣơ

ứ

y xƣơ

âm sàng:
ặ k
ụ ộ

ể: V

ộ

â ké

ậ k
* Tr ệ

ủ

, ó

ứ

ƣ

ế ậ

ộ

y

).
,

ủ yế

ế ộ

ậ

ộ

g

13
X
ấ

yƣ :L

ệ

ƣờ

xƣơ

y, ƣờ

Siêu âm: k
C ụ

ấy

k

C ụ
ả

ƣở

y ây

ằ

ệ

ó ó

ểx ấ

k

ệ

ữ

ƣờ

k

ả

ộ

,

: T ấy
ừk

ả

k

: Có
y,

-

ị ố
k

ể

ẩ

ở ù

, ó

â

ể

ấy

ũ ơx y

ấ

ƣ
*Tế

ể : Nó

ậ

k

ệ

ả

ế

ế

ấ

ệ

6

- 20 tháng.
*Đề

ị:

- Nộ k

:L

yế

+G
ừ Có

ề

ị

ố

ậ

ả kế

ƣ

ả

ế

ụ

ó

ứ

ể
ừ

ể ử ụ
+ G

k

ứ , ậ

ƣ

é

ây

,

ả ừ ừ

-N

k

ữ

ơ

:P ẫ

ậ

ộ

ụ ộ

S

ó ế

ộ

ậ

,

,

ộ

ủ ộ

ó

ổk

1.2.4. Điều trị viêm quanh khớp vai theo YHHĐ
C

ƣơ

ề

*Đề
ị ệ ,

ệ

*Đề
ƣ: M

ịk

ệ
x y ặ

ù

ố : Dù

x

,C
ị

f

ề
ƣở

ị ả
ế

ẫ
yở ệ

ứ

ả

,

,

ƣ:

ố

ê ,

, My
ố

ế

ệ :C ỉ ị

:
ệ

[7], [15], [57].

ê

ằ

ụ
ứ

, My

ế

ả x

ƣ

ụ

ộ
ố

ỗ: P

ị

ị ệ

, ậ

x ,D

ứ

ƣờ

ố : ậ

ị ù

6
ả

k

ó , ké

C
*Đề

ê

ị ệ ,x

* Đề
Hy

ị

ằ

N

,

ổ [2], [25].

ậ ở

ữ

ệ

â

ƣ

60

ề kệ

[2], [25].
ỗ

ả

ố

ậ

â k
ổ
ộ

ả

ơ

ụ ộ

ụ
ủ

14
k

ò

ố V

ệ

â

ê 60

ổ ờ k

yê

ề

ị ả

[2], [25].

1.3. Bệnh lý viêm quanh khớp vai theo YHCT
1.3.1. Quan niệm YHCT về viêm quanh khớp vai
ộ

Theo YHCT viêm quanh kh
ệ

ệk

xâ

ủ

ậ

ơ

ểk
N

ặ

ƣờ

ổ

ế

ậ