(Luận văn thạc sĩ) dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp qua module kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản cho học sinh hệ trung cấp tại trường cao đẳng bách khoa nam sài gòn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGUYỄN THỊ GIANG

DẠY HỌC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HOẠT ĐỘNG
NGHỀ NGHIỆP QUA MODULE KỸ THUẬT CHĂM SÓC
DA MẶT CƠ BẢN CHO HỌC SINH HỆ TRUNG CẤP TẠI
TRUỜNG CAO ĐẲNG BÁCH KHOA NAM SÀI GÒN

NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC – 8140101

SKC 0 0 6 5 5 2

TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 09/2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGUYỄN THỊ GIANG

NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC – 8140101
Hƣớng dẫn khoa học: GVHD: PGS.TS NGUYỄN VĂN TUẤN

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 09 năm 2019

i


ii


iii


iv


v


vi


vii


viii


LÝ LỊCH KHOA HỌC
I.

LÝ LỊCH SƠ LƢỢC

Họ và tên: NGUYỄN THỊ GIANG

Giới tính: Nữ

Ngày, tháng, năm sinh: 17/03/1980

Nơi sinh: Hải Phòng

ix


Quê quán: Thái Bình

Dân tộc: Kinh

Nơi ở hoặc địa chỉ liên lạc: số 80 đƣờng số 3 Chu Văn An phƣờng 26 quận Bình
Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh.
Điện thoại cơ quan:

Điện thoại riêng: 0908775888

Fax:

Email:
QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO

II.

Đại học:
Hệ đào tạo

: chính quy

Nơi học

: đại học Sƣ phạm kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh.

Ngành học

: Cơng nghệ may

III.

Thời gian đào tạo: 1998-2003

Q TRÌNH CƠNG TÁC CHUN MƠN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP

ĐẠI HỌC
Thời gian
2003 – 2014

Nơi công tác

Công việc đảm nhiệm

Trƣờng trung học kỹ thuật và Giáo viên dạy chun ngành
nghiệp vụ Nam Sài Gịn

cơng nghệ may

Năm 2017 trƣờng đổi tên
2014 đến nay

thành trƣờng Cao đẳng Bách Giáo viên dạy chun ngành
chăm sóc da mặt

khoa Nam Sài Gịn

x


LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đay là cơng trình nghiên cứu của tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai
công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
TpHCM, ngày …. tháng …năm 2019

xi


LỜI CẢM ƠN
Trải qua suốt quá trình học tập lớp Cao học Giáo dục học tại trƣờng Đại học
Sƣ phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh cho đến nay.
Tơi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS NGUYỄN VĂN TUẤN đã
tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ và chỉ bảo để tơi hồn thành luận văn này.
Tơi xin chân thành cảm ơn Quý Thầy, Cô trong viện Sƣ phạm kỹ thuật Trƣờng Đại học Sƣ phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh đã giúp đỡ tơi trong
suốt thời gian học tập, nghiên cứu tại trƣờng.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu, Quý Thầy, Cô cùng các em học

sinh hệ trung cấp nghề Tạo mẫu và chăm sóc sắc đẹp trƣờng Cao đẳng Bách khoa
Nam Sài Gịn đã giúp đỡ, đóng góp ý kiến và tạo điều kiện thuận lợi để tôi thực
hiện luận văn này.
Tuy đã làm hết sức mình cùng với sự nỗ lực phấn đấu, nhƣng do thời gian có
hạn và kiến thức cịn hạn chế nên luận văn khơng thể khơng có những thiếu sót.
Ngƣời nghiên cứu rất mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp và những lời nhận xét của
Hội đồng chấm luận văn để điều chỉnh luận văn hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cám ơn.
TpHCM, ngày.. .tháng.. .năm 2019
Ngƣời nghiên cứu

NGUYỄN THỊ GIANG

xii


TÓM TẮT
Dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp, một xu hƣớng dạy học
khá phổ biến hiện nay không chỉ ở nhiều nƣớc trên thế giới mà ngay tại Việt Nam
đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, mặc dù vấn đề này vẫn còn nhiều điều
cần nghiên cứu.
Dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp, một quan điểm giáo dục
luôn chú trọng vào kết quả đầu ra của q trình đào tạo, khơng chỉ nhằm mục tiêu
hình thành cho ngƣời học năng lực chuyên mơn mà cịn phát triển cho ngƣời học
những năng lực khác nhƣ: năng lực phƣơng pháp, năng lực xã hội và năng lực cá
nhân. Những năng lực không tách rời nhau mà có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Sự
giao thoa hay kết hợp hợp lý và linh hoạt các năng lực này sẽ hình thành nên năng
lực hoạt động nghề nghiệp. Chính nền tảng năng lực hoạt động nghề nghiệp đó sẽ
giúp cho ngƣời học sau khi tốt nghiệp sẵn sàng tham gia vào thị trƣờng lao động. Họ
sẽ cảm thấy tự tin hơn, bản lĩnh hơn khi thực hiện cơng việc hay giải quyết các tình

huống thực tiễn trong cuộc sống cũng nhƣ trong các hoạt động nghề nghiệp của họ.
Đề tài: “Dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp qua Module Kỹ
thuật chăm sóc da mặt cơ bản hệ trung cấp tại trƣờng Cao đẳng Bách khoa Nam Sài
Gòn” đã đƣợc thực hiện và hoàn thành với các nội dung nhƣ sau:
- Phần mở đầu
- Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề
nghiệp.
- Chƣơng 2: Thực trạng về việc dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề
nghiệp Module Kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản hệ trung cấp tại trƣờng Cao đẳng
Bách khoa Nam Sài Gòn
- Chƣơng 3: Dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp qua Module
Kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản hệ trung cấp tại trƣờng Cao đẳng Bách khoa Nam
Sài Gòn
- Phần kết luận và kiến nghị.

xiii


ABSTRACT
Teaching the development of professional competence, a popular teaching
trend nowadays not only in many countries around the world but also in Vietnam,
especially in the field of vocational education, although this still has many issues to
study.
Teaching the development of professional competence, an educational
perspective always focuses on the output of the training process. Its purpose aims to
form learners’ professional competency as well as developing other competencies
for them, such as, methodical competency, social competency, and individual
competency. These competencies are not separable but have a close interaction with
each other. The interference or a rational and flexible combination of these
competencies will form the professional competency for learners. The foundation of

that will help learners be ready to participate in the labor market after graduation.
They will feel more confident and high-spirited when doing their work or solving
real situations in their lives as well as in their professional activities.
The study “Teaching the development of professional competence applied to
teaching the Basic Facials skincare module of Modeling and beauty care system at
Saigon South Polytechnic College” was carried out, including:
-

Introduction

-

Chapter 1: Background and rationale for teaching the development of

professional competence.
-

Chapter 2: Surveying the reality of teaching the Basic Facials skincare

module of Modeling and beauty care system at Saigon South Polytechnic College.
-

Chapter 3: Application of teaching the development of professional

competence applied to teaching the Basic Facials skincare module of Modeling and
beauty care system at Saigon South Polytechnic College
-

Conclusion and recommendations.

xiv


MỤC LỤC
LÝ LỊCH KHOA HỌC

i

LỜI CAM ĐOAN

xi

LỜI CẢM ƠN

xii

TÓM TẮT

xiii

MỤC LỤC

xv

DANH MỤC BẢNG

xxii

DANH MỤC HÌNH

xxv

PHẦN MỞ ĐẦU

1

1. Lý do chọn đề tài

1

2. Mục tiêu nghiên cứu

3

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

3

4. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu

3

4.1.

Đối tượng nghiên cứu

3

4.2.

Khách thể nghiên cứu

3

5. Giả thuyết nghiên cứu

3

6. Phạm vi nghiên cứu

4

7. Phƣơng pháp nghiên cứu

4

7.1.

Phương pháp nghiên cứu tài liệu

4

7.2.

Phương pháp điều tra khảo sát bằng bảng câu hỏi

4

7.3.

Phương pháp quan sát

4

7.4.

Phương pháp thực nghiệm

5

7.5.

Phương pháp thống kê phân tích số liệu

5

7.6.

Phương pháp phỏng vấn

5

xv


8. Cấu trúc luận văn

5

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DẠY HỌC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HOẠT

ĐỘNG NGHỀ NGHIỆP

7

1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

7

1.1.1. Trên thế giới

7

1.1.2. Ở Việt Nam

10

1.2. Các khái niệm về dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực hoạt động nghề
nghiệp

14

1.2.1. Năng lực

14

1.2.2. Năng lực hoạt động nghề nghiệp (năng lực thực hiện)

18

1.2.3. Dạy học

21

1.2.4. Nghề nghiệp và nghề chăm sóc sắc đẹp

23

1.3. Dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp

26

1.3.1. Khái niệm dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp

26

1.3.2. Đặc điểm dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp

27

1.3.3. Các nguyên tắc dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp

28

1.3.4. So sánh đào tạo truyền thống và đào tạo theo định hướng năng lực hoạt
động nghề nghiệp

28

1.3.5. Các điều kiện để dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp

29

1.3.6. Các phương pháp dạy học trong dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề
nghiệp29
1.4. Dạy học định hƣớng phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp là dạy học hoạt
động

31

1.4.1. Quan điểm về dạy học tích hợp

31

1.4.2. Mục đích của dạy học tích hợp

31

xvi


1.4.3. Cấu trúc của bài giảng tích hợp

32

KẾT LUẬN CHƢƠNG I

34

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG DẠY HỌC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HOẠT ĐỘNG
NGHỀ NGHIỆP QUA MODULE KỸ THUẬT CHĂM SÓC DA MẶT CƠ BẢN

CHO HỌC SINH HỆ TRUNG CẤP TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG BÁCH KHOA
NAM SÀI GÒN

36

2.1. Khái quát về trƣờng Cao đẳng Bách khoa Nam Sài Gòn

36

2.1.1. Khái quát về trường

36

2.1.2. Khái quát khoa sư phạm mầm non – nữ công

37

2.1.3. Mục tiêu đào tạo của trường Cao đẳng Bách khoa Nam Sài Gòn

39

2.2. Một số vấn đề chung về khảo sát thực trạng dạy học Module Kỹ thuật chăm sóc
da mặt cơ bản trình độ trung cấp tại trƣờng Cao đẳng Bách khoa Nam Sài Gịn

39

2.2.1. Mục đích khảo sát

39

2.2.2. Nội dung khảo sát

39

2.2.3. Đối tượng khảo sát

40

2.2.4. Phương pháp khảo sát

40

2.3. Thực trạng hoạt động học Module kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản trình độ
trung cấp tại trƣờng Cao đẳng Bách khoa Nam Sài Gòn

40

2.3.1. Những khó khăn của học sinh trong q trình học tập Module Kỹ thuật chăm
sóc da mặt cơ bản

40

2.3.2. Nhận thức của học sinh về các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực hoạt động
nghề nghiệp và những khó khăn trong quá trình học tập

41

2.3.3. Đánh giá của học sinh về mức độ các phương pháp dạy học của giáo viên 43
2.4. Thực trạng hoạt động dạy Module kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản trình độ
trung cấp tại trƣờng Cao đẳng Bách khoa Nam Sài Gòn

xvii

44


2.4.1. Xác định mục tiêu dạy học của giáo viên

44

2.4.2. Thiết kế bài giảng

46

2.4.3. Phương pháp dạy học của giáo viên

47

2.4.4. Tổ chức các hoạt động học tập của giáo viên đối với học sinh

48

2.4.5. Điều kiện dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp đối với Module
Kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản

49

2.4.6. Mức độ dạy học hình thành các năng lực học sinh của giáo viên

51

2.4.7. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh

54

2.5. Đánh giá thực trạng hoạt động dạy học Module kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ
bản trình độ trung cấp của nhà quản lý Spa

56

2.5.1. Năng lực hoạt động nghề nghiệp của học sinh

56

2.5.2. Chất lượng đào tạo nghề

63

KẾT LUẬN CHƢƠNG II

66

Chƣơng 3: DẠY HỌC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HOẠT ĐỘNG NGHỀ NGHIỆP
QUA MODULE KỸ THUẬT CHĂM SÓC DA MẶT CƠ BẢN HỆ TRUNG CẤP
TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG BÁCH KHOA NAM SÀI GÒN

67

3.1. Những cơ sở để dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp

67

3.1.1. Các cơ sở pháp lý

67

3.1.2. Cơ sở lý luận về dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp đã
nghiên cứu ở chương 1.

67

3.1.3. Cơ sở thực tiễn về yêu cầu năng lực hoạt động nghề nghiệp của người kỹ
thuật viên chăm sóc da mặt đã được khảo sát ở chương 2

68

3.2. Cấu trúc lại nội dung chƣơng trình đào tạo Module Kỹ thuật chăm sóc da mặt
cơ bản theo hƣớng phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp

68

3.3. Thiết kế bài dạy theo hƣớng phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp:

69

xviii


3.3.1. Xác định mục tiêu bài dạy

69

3.3.2. Xác định cấu trúc nội dung và kế hoạch triển khai phát triển năng lực

70

3.3.3. Xác định nội dung đánh giá sự thực hiện của học sinh

72

3.4. Thực hiện kế hoạch dạy học

73

3.4.1. Dẫn nhập

74

3.4.2. Giới thiệu vấn đề

76

3.4.3. Giải quyết vấn đề

77

3.4.4. Kết thúc vấn đề

79

3.4.5. Hướng dẫn học sinh tự học

79

3.5. Thực nghiệm sƣ phạm

79

3.5.1. Mục đích thực nghiệm

79

3.5.2. Đối tượng thực nghiệm

79

3.5.3. Nội dung thực nghiệm

79

3.5.4. Địa điểm thực nghiệm

80

3.5.5. Thời gian thực nghiệm

80

3.5.6. Phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả thực nghiệm

80

3.5.7. Nhận xét và đánh giá kết quả thực nghiệm

80

3.6. Kết quả đánh giá của chuyên gia về dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề
nghiệp

92

3.6.1. Phát triển toàn diện năng lực hoạt động cho học sinh

92

3.6.2. Tính phù hợp của dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề nghiệp
Module Kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản:

95

3.6.3. Tính rõ ràng của mục tiêu bài học

95

xix


3.6.4. Tính thực tiễn trong nội dung các bài học của chương trình đào tạo Module
Kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản

96

3.6.5. Tính hợp lý trong việc tổ chức các hoạt động dạy và học các bài học của
chương trình đào tạo Module Kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản:

96

3.6.6. Tính phù hợp trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh

96

3.6.7. Tính khả thi của việc áp dụng dạy học phát triển năng lực hoạt động nghề
nghiệp Module Kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản:

97

KẾT LUẬN CHƢƠNG III

97

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

100

1. Kết luận

100

2. Những đóng góp của đề tài

100

2.1.

Về mặt lý luận

100

2.2.

Về mặt thực tiễn

101

2.3.

Hướng phát triển của đề tài

101

3. Khuyến nghị

101

TÀI LIỆU THAM KHẢO

102

Phụ lục 1: Phiếu khảo sát giáo viên

106

Phụ lục 2a: Phiếu khảo sát học sinh đã tốt nghiệp

110

Phụ lục 2b: Phiếu khảo sát học sinh đang học tại trƣờng

113

Phụ lục 3: Phiếu khảo sát doanh nghiệp

115

Phụ lục 4: Thiết kế bài giảng theo định hƣớng phát triển năng lực hoạt động nghề
nghiệp.

118

Phụ lục 5: Thiết kế bài giảng theo định hƣớng phát triển năng lực hoạt động nghề
nghiệp.

138

Phụ lục 6: Phiếu xin ý kiến chuyên gia

156

xx

Phụ lục 7: Phiếu khảo sát học sinh tham gia lớp thực nghiệm

159

Phụ lục 8: Phiếu khảo sát học sinh tham gia lớp đối chứng

162

Phụ lục 9: Phiếu đánh giá bài giảng

165

Phụ lục 10a: Kết quả kiểm tra học sinh lớp đối chứng

167

Phụ lục 10b: Kết quả kiểm tra học sinh lớp thực nghiệm

168

Phụ lục 11: Danh sách chuyên gia

169

Phụ lục 12: Phỏng vấn Giáo viên

170

Phụ lục 13: Chƣơng trình đào tạo Module Kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản hệ

trung cấp

171

xxi


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Trình độ chun mơn và độ tuổi của giáo viên dạy nghề .......................37
Bảng 2.2: Những khó khăn của học sinh trong quá trình học tập Module Kỹ thuật
chăm sóc da mặt cơ bản ...........................................................................................40
Bảng 2.3: Ý kiến của học sinh về các yếu tố ảnh hƣởng đến năng lực hoạt động
nghề nghiệp ..............................................................................................................41
Bảng 2.4: Những khó khăn của học sinh gặp phải trong quá trình học tập Module
Kỹ thuật chăm sóc da mặt cơ bản ............................................................................42
Bảng 2.5: Đánh giá của học sinh về mức độ các phƣơng pháp dạy học của giáo viên
...................................................................................................................................43
Bảng 2.6: Đánh giá về xác định mục tiêu của giáo viên dạy nghề ..........................45
Bảng 2.7: Mức độ xác định mục tiêu của giáo viên ................................................46
Bảng 2.8: Ý kiến của giáo viên về việc thiết kế bài giảng tích hợp ........................47
Bảng 2.9: Đánh giá của giáo viên về mức độ sử dụng các phƣơng pháp dạy học ..47
Bảng 2.10: Đánh giá của giáo viên về việc tổ chức các hoạt động học tập đối với
học sinh ....................................................................................................................48
Bảng 2.11: Kết quả khảo sát hàng năm trong sinh hoạt chuyên môn của giáo viên
về mức độ phù hợp chƣơng trình đào tạo hiện nay ..................................................50
Bảng 2.12: Đánh giá của giáo viên về mức độ đáp ứng cơ sở vật chất, trang thiết bị
...................................................................................................................................51
Bảng 2.13: Ý kiến của giáo viên về dạy học hình thành các năng lực cho học sinh
...................................................................................................................................52
Bảng 2.14: Giáo viên sử dụng bảng tiêu chí chi tiết trong kiểm tra đánh giá kết quả

học tập của học sinh .................................................................................................54
Bảng 2.15: Mức độ sử dụng phƣơng pháp kiểm tra đánh giá kết quả học ..............55
Bảng 2.16: Ý kiến của quản lý Spa về những năng lực cần thiết đối với kỹ thuật
viên chăm sóc da mặt ...............................................................................................57
Bảng 2.17: Mức độ hài lòng của quản lý các Spa với các năng lực hiện có của học
sinh làm cơng việc kỹ thuật viên chăm sóc da mặt ..................................................58

xxii