Tiết 95 y nghia van chuong

Hoạt động khởi động
1. Cho biết tác giả của văn bản “Đức tính giản dị của
Bác Hồ”?
A.Phạm
Văn Đồng
C. Tố Hữu
A
B.Đặng Thai Mai
D. Phan Bội Châu
2. Nêu nghệ thuật được sử dụng trong bài “Đức tính
giản dị của Bác Hồ?”
-Văn bản nghị luận kết hợp với chứng minh,
đưa ra dẫn chứng cụ thể, sắc bén
-Lập luận chặt chẽ, thuyết phục
-Tạo thành hệ thống hoàn chỉnh


Hoài Thanh


I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả
- Tên khai sinh là Nguyễn Đức Nguyên,
-Quê: Nghi Lộc-Nghệ An, sinh ra trong một gia
đình nhà nho nghèo

Em hãy nêu
đơi nét chính
về tác giả Hoài
Thanh?

-Năm 1927 gia nhập Tân Việt Cách mạng
đảng. Năm 1931 vào Huế đi dạy học, làm báo,
viết văn
+ Đã từng là hội viên Hội nhà văn Việt Nam,
Tổng thư kí Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật
Việt Nam
->Nhà phê bình văn học xuất sắc, tác giả của
cuốn Thi nhân Việt Nam (một cơng trình
nghiên cứu về phong trào Thơ mới)

Hồi Thanh
(1909-1982)


*Một số tác phẩm tiêu biểu:


2. Tác phẩm:
Viết năm 1936, lúc đầu in trong cuốn
“Văn chương và hành động”. Có lần
in lại và đổi tên thành “ý nghĩa và
cơng dụng của văn chương”.
3. Đọc-chú thích:

Văn Bản được
viết trong cuốn
sách nào?


Ý Nghĩa Văn Chương

Người ta kể chuyện đời xưa, một nhà thi sĩ Ấn Độ trông thấy một
con chim bị thương rơi xuống bên chân mình.Thi sĩ thương hại q,
khóc nấc lên, quả tim cùng hòa một nhịp với sự run rẩy của con chim
sắp chết.Tiếng khóc ấy, dịp đau thương ấy chính là nguồn gốc của thi
ca.
Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không
phải là khơng có ý nghĩa. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lịng
thương
người và
ra thương
cảsự
mn
mn
lồi.[…]
Văn chương
sẽ rộng
là hình
dung của
sốngvật,
mn
hình
vạn trạng. Chẳng
những thế, văn chương còn sáng tạo ra cả sự sống.[…]
Vậy thì, hoặc hình dung sự sống, hoặc sáng tạo sự sống, nguồn gốc
của văn chương đều là tình cảm, là lịng vị tha.Và vì thế, cơng dụng của
văn chương cũng là giúp cho tình cảm và gợi lịng vị tha.
Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì mình, thế mà khi xem
truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, mừng, giận cùng những người ở
đâu đâu, vì những chuyện ở đâu đâu, há chẳng phải là chứng cớ cho cái
mãnh lực lạ lùng của văn chương hay sao?

Văn chương gây cho ta những tình cảm ta khơng có, luyện
những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của
cá nhân vì văn chương mà trở nên thâm trầm và rộng rãi đến
trăm nghìn lần.
Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi
non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu,
tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe
mới hay. Lời ấy tưởng khơng có gì là q đáng.
[...] Nếu trong pho lịch sử lồi người xóa các thi nhân,văn nhân
và đồng thời trong tâm linh lồi người xóa hết những dấu vết họ
cịn lưu lại thì cái cảnh tượng nghèo nàn sẽ đến bực nào!...
(Hồi Thanh* trong Bình luận văn chương,
NXB Giáo dục, Hà Nội, 1998)


Chú thích (SGK)


4. Thể loại:

Vậy:văn bản
Văn bản thuộc
nghị luận về
thể loại gì?
vấn đề gì?

-Nghị luận văn chương
-Vấn đề nghị luận: “Ý nghĩa văn chương đối với đời sống”

5. Bố cục:
2 phần:
-Phần 1: Từ đầu đến “Mn lồi”
->Nguồn gốc cốt yếu của Văn chương
-Phần 2: Phần cịn lại
->Ý nghĩa và cơng dụng của Văn chương

Văn bản có thể
chia làm mấy
phần? Nội
dung chính của
từng phần?


II. Tìm hiểu văn bản
1. Nguồn gốc cốt yếu của Văn chương
-Tác giả dẫn chứng từ một câu chuyện
của thi sĩ Ấn Độ
“Câu chuyện về con chim bi thương và
tiếng khóc của Thi Sĩ”
-Cách vào bài: Dẫn câu chuyện gây bất
ngờ, cuốn hút, xúc động và rất tự nhiên
-Luận điểm: “…Nguồn gốc cốt yếu của
văn chương là lòng thương người và
rộng ra thương cả mn vật, mn
lồi[…]”

Để
làm
rõ nguồn

Tìm
luận
điểm
gốc
văn
chương,
Em
cóđoạn
thể
kể
lại
trong
1 để
Nhận
xét cách
tác
giả
đãnguồn
đưađóra
câu
chuyện
thấy
rõ
vào bài của Tác
dẫnkhơng?
chứng
gì?
gốc
cốt
yếu

của
giả?
văn chương?


Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là
tình thương , lịng nhân ái, và vị tha!
Văn chương là niềm xót thương
của con người trước những điều
đáng thương.

Vậy theo tác
giả, nguồn gốc
cốt yếu của văn
chương là gì?

Thảo luận nhóm:
Qua đoạn văn trên, em
có nhận xét gì về quan
niệm của tác giả?

Đó là quan niệm đúng đắn, rất
sâu sắc và đầy tính thuyết phục


2. Ý nghĩa và công dụng của văn chương
a. Ý nghĩa của văn chương
“Văn chương là hình dung của sự sống
mn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn
chương cịn sáng tạo ra sự sống [..]”

Thảo luận nhóm:
Em hiểu “văn chương là hình
dung của sự sống” là như thế
nào?

Theo tác giả:
ý nghĩa của
văn chương là
gì? (tìm câu
văn)


Trâu ơi, ta bảo trâu này.
Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta

Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần

 Văn chương bắt nguồn từ
cuộc sống lao động, phản ánh
cuộc sống.


 “Văn chương bắt nguồn từ cuộc
sống lao động, phản ánh cuộc sống,
là hình dung của sự sống mn hình
vạn trạng..”

Tìm một số ví
dụ làm sáng tỏ
nhận định
trên?


Lễ hội

Phong tục truyền thống

Bánh chưng bánh dày
Trò chơi

-> Từ văn hố, lễ hội, trị chơi dân
gian, phong
tục truyền
Qua những
hìnhthống, …
ảnh trên, em thấy
văn chương có ý
” Văn chương sáng tạo ra sự
như
thếsống
nàotươi đẹp
sống”,nghĩa
tạo ra
cuộc
cuộc sống?
nhiều trong

màu sắc”


Cuộc chia tay của những con búp bê


Cổng trường mở ra


Qua đó, tác giả
khẳng định điều
gì về ý nghĩa của
văn chương?

Văn chương phản ánh
và sáng tạo ra cuộc sống,
làm cuộc sống có ý
nghĩa, thúc đẩy sự sống
phát triển


b. Cơng dụng của văn chương
“Văn chương giúp cho tình cảm
và gợi lịng vị tha”..

Sự giàu có của
văn chương để
nhân đơi tâm
hồn mình

“Gây cho ta tình cảm mà ta khơng có”..

“Luyện cho ta tình cảm mà ta sẵn có”..
Văn chương giúp ta
mài sắc hơn cái nhìn
cuộc sống


Em hãy nhận xét nghệ
thuật lập luận của tác giả?
Nghệ thuật lập luận chặt chẽ, có lí lẽ,
dẫn chứng cụ thể, giàu hình ảnh, cảm xúc


“Nếu…xóa các thi nhân, văn nhân và
đồng thời trong tâm linh lồi người xóa
hết những dấu vết họ cịn lưu lại thì cái
cảnh tượng nghèo nàn sẽ đến bực nào!..”

Nghệ thuật lập luận theo lối “suy tưởng”
Tác dụng: khẳng định văn chương là
món ăn tinh thần khơng thể thiếu..!

Từ những ý
Qua
đoạn
văn
nghĩa
và cơng
trên,

dụngEm
củahãy
văn
nhận
xét tác
nghệ
chương,
giả
thuật
lậpraluận
đã đặt
giả
và tác
dụng
định
gì?của
nghệ thuật đó?


y
u
s
u
ể
i
tb
á
h
p
y

Em hã a mình về ý
ủ
nghĩ c văn chương
a
ủ
c
a
ĩ
ngh


III. Tổng kết:
1.Nghệ thuật

-Lập luận chặt chẽ,giàu cảm xúc
-Lập luận vừa có lí lẽ, dẫn
chứng, giàu hình ảnh.
2. Nội dung:

Ghi nhớ (SGK)

Nghệ thuật nghị
luận của Hồi
Thanh trong văn
bản này có gì đặc
sắc?


IV: Luyện Tập:

Em hãy lấy ví dụ làm rõ
vai trị, ý nghĩa của văn
chương?

Ví dụ: Qua câu
chuyện “chú bé
chăn cừu”,hay
truyện ngụ ngôn


Bài học đường đời đầu tiên củaDế Mèn